Yenda he misamu

Yenda he misamu mia mikufi

TIMOKO TIA NDONGOKOLO 49

Tulendi zinga mankululu

Tulendi zinga mankululu

‘Luzingu lwa mankululu luzololo tâ.’​—ZA 17:3.

MUKUNGA 147 Kani dia luzingu lwa mankululu

BUKUFI BWA TIMOKO a

1. Ngano dimbitila mu kani dia Nzambi ditariri luzingu lwa mankululu bwe kutubakisilaka?

 YEHOVA wakanisina ‘luzingu lwa mankululu’ kwe bô bamutumamanaka. (Rom. 6:23) Bu tudimbitilaka mu misamu mia tu kanisina Yehova, luzolo lweto mu Yandi mbo lukwizi kulaka. Dimbitila musamu ewu: Tata’eto dia ku mazulu beto katomono zolo, buna ka bika ko ti tahambana nandi.

2. Ngano kani dia luzingu lwa mankululu bwe ditubakisilaka?

2 Kani dia Nzambi ditariri luzingu lwa mankululu mbo ditubakisaka mu korela mpasi zi bwabanaka na zo lumbu ti. Mu ntangu mbeni zeto zitukanikinaka lufwa, ka tubikaka ko mu sarila Yehova. Mu bungu dia nti? Musamu wumosi ni wena’eti tamana fwa ba kwikama kwe Yehova, mbo katuvumbula kwe ba fwa na tivuvu tia lembo vutu fwa. (Za 5:28, 29; 1 Kor. 15:55-58; Ebr. 2:15) Mu bungu dia nti tulendi bêla na lukwikulu ti tulendi zinga mankululu? Tataluzuleno misamu mita landa.

YEHOVA MANKULULU KAZINGAKA

3. Mu bungu dia nti tulendi bêla na lukwikulu ti Yehova lendi sa ti tazinga mankululu? (Mikunga 102:12, 24, 27)

3 Tuzebi ti Yehova lenda die nandi dia sa ti tazinga mankululu mu bungu ti Yandi ni Titeko tia luzingu, mpe mankululu kazingaka. (Mik. 36:9) Taleno bala ba verse zisingasaka ti Yehova tûka muna tûka kazingaka, mpe mbo katatamana mu zinga. Mikunga 90:2 mbo yitâka ti ‘tûka muna tûka’ Yehova kena Nzambi. Mikunga 102 mbo yitâka mpe musamu wa mpila yo. (Tanga Mikunga 102:12, 24, 27.) Mpe mu bungu dia Tata’eto dia ku mazulu, mbikuri Habakuke watsoneka ti: ‘Ngano ka nge’â ko tûka ntama we Yehova, Nzambi’ani, wani wa mulongo? Kufwa ko!’​—Hab. 1:12.

4. Ngano tufweti bâ na lwaka mu bungu ti mpasi wena kwe beto mu bakula ti Yehova mankululu kazingaka? Bangula.

4 Ngano musamu wa mpasi wena kwe nge mu bakula ti Yehova ‘mankululu’ kazingaka? (Iza. 40:28) Bantu babingi mpe bamonaka wo musamu wa mpasi. Eliwu watâ mu bungu dia Nzambi ti: ‘Lutangu lwa mvula zandi bwa dingila lo pele.’ (Yobe 36:26) Kâ ka wena ko ti bu tulembo bakula musamu, wuzololo tâ ti ka wena wa matieleka ko. Mu tifwani, ni bu sa ti ka tutomo’â bakulaka mutsamina ko, tuzebi ti kô wena? Mpila mosi mpe, kampe beto bantu ka tubâ na lenda ko dia bakula ti tûka muna tûka Yehova kô kena, mpe mbo kazinga mankululu. Kâ, ka wuta zolo tâ ko ti Nzambi kazingaka mankululu ko. Mvangi’eto kena na ndilu ko mu bungu dia misamu mi tulendi bakula na mi tulendi lembo bakula. (Rom. 11:33-36) Mpe mbo keri zingaka ntete nza yi tumonaka yayilama​—mu kati na bima bihanaka mutsamina ntiana ntangu. Lukwikulu lwe neto ti Yehova ni Yandi wasala mutoto mu ngolo zandi. Yee, zinga keri zingaka ntete kasala zulu. (Yer. 51:15; Bis. 17:24) Ntia musamu wakaka wulendi tu hana lukwikulu ti tulendi zinga mankululu?

YEHOVA WATUSALA MU ZINGA MANKULULU

5. Ngano ntia tivuvu tieri na mukento na bakala dia ntete?

5 Bima biabîngi biasala Yehova ha mutoto mbo bikwizi fwaka, kâ ka bantu’â ko. Yehova wahana tivuvu tia nzitukulu tia lembo fwa kwe. Kâ, Yehova walwengesa Adame bu katâ ti: “Kufweti’â wadia mbutu ya muti wa luzabu lwa mbote na mbi ko, mu bungu ti tilumbu ti dia yo, mbo fwa.” (Mba. 2:17, NWT) Tala ti Adame na Eva batumamana Yehova, ka baketi’â fwa ko. Na mabanza ma delakana tulendi tâ ti Yehova mbo kaketi ba hana nzila ya dia mbutu za “muti wa luzingu.” Buna, mbo baketi bâ na lukwikulu ti mbo baketi “zinga mankululu.” bMba. 3:22.

6-7. a) Nti biakaka bisongelaka ti bantu ka babasala ko mu fwa? b) Ngano nti zololo mu sa mu nza ya môna? (Tala bifwani.)

6 Bantu ba sianse bahizi bakula ti ntongwa zeto zilendi lunda misamu miamingi yôka misamu miamiansoni mi tulendi longoka mu luzingu lweto bwawu bu. Diangana wa nzitukulu wena! Mu 2010, mutu-diambu weri mu Scientific American Mind watâ ti ntongwa zeto zilendi lunda misamu mie na kapasite ya milio 2,5 za giga, yilendi delakana na milio zitatu za heure (yôka mivu 300) za programe ya Tele. Kampe ntongwa zeto zilendi lunda misamu yôka lutangu lo. Musamu wo mbo wusongelaka ti Yehova wasala ntongwa zeto na lenda dia lunda misamu miamingi yôka mi tulendi longoka mu mvula 70 peleko 80.—Mik. 90:10.

7 Yehova watusala mpe na nsatu ya ngolo ya tatamana mu zinga. Mu bungu dia bantu, Bibila mbo ditâka ti Nzambi “watûla mabanza ma luzingu lwa mankululu mu mitima mia bantu.” (Ekl. 3:11, NWT) Wo ni musamu wumosi wusaka ti tabongela lufwa ntiana mbeni’eto. (1 Kor. 15:26) Ngano bu tubêlaka, mbo tuzingaka moko mpe mbo tukêlaka lufwa? Kâni. Vula-vula mbo tukwe talaka doktere mpe ntangu zakaka mbo tunwaka bilongo mu buka timbevo tieto. Diangana mbo tusaka miamiansoni mi tulenda mu lembo fwa. Mpe bu fwaka muntu wu tuzololo, ni kabâ ntwenia peleko tibunda, mbo tukwizi bâka na tiari tia ngolo mpe tiatingi. (Za 11:32, 33) Mvangi’eto wa luzolo ka keti’â tu hana nsatu na lenda dia tatamana mu zinga ko, tala ti kani diandi ka dieri’â ko ti tazinga mankululu. Kâ misamu miakaka mpe mie kô misaka ti takwikila ti tulendi zinga mankululu. Tataluzuleno mwa misamu miayirika Yehova mu ntama na lumbu ti misongelaka ti kasoba kani diandi ko dia mbatukulu.

Na tivuvu tia zinga mankululu ku matu, na nsayi yayansoni mbo tubanzaka mu misamu mi tulenda mu yirika (Tala paragrafe 7) c

KANI DIA YEHOVA KA DIASOBA KO

8. Ngano Izaya 55:11 nti yitulongesaka mu bungu dia kani dia Yehova mu bungu dia beto?

8 Ni bu sa ti Adame na Eva basumuka, mpe banata bala bawu ku lufwa, Yehova ka soba kani diandi ko. (Tanga Izaya 55:11.) Zololo ti bantu ba kwikama bazinga mankululu. Mbo tutomo kwikilaka musamu wo mu ntangu yi tutaluzulaka misamu mia tâ mpe mia yirika Yehova mu lungisa kani diandi.

9. Ngano Nzambi nti katukanisina? (Daniele 12:2, 13)

9 Yehova wakanisina ti mbo kavumbula bantu ba fwa mpe mbo kabahana bweso bwa zinga mankululu. (Bis. 24:15; Tite 1:1, 2) Muntu wa kwikama Yobe lukwikulu lweri nandi ti Yehova timina dia vumbula bantu ba fwa. (Yobe 14:14, 15) Mbikuri Daniele wazaba ti bantu mbo baketi vumbuka kwe ba fwa na tivuvu tia zinga mankululu. (Mik. 37:29; tanga Daniele 12:2, 13.) Bayuda ba mu ntangu ya Yezu bazaba ti Yehova lenda die nandi dia hana “luzingu lwa mankululu” kwe bisari biandi bia kwikama. (Like 10:25; 18:18) Yezu mbala zazingi kazonzela kani dio mpe yandi beni bamuvumbula kwe ba fwa kwe Tata’andi.​—Mat. 19:29; 22:31, 32; Like 18:30; Za 11:25.

Mvumbukulu ya sa Eliya ntia lukwikulu yikuhanaka? (Tala paragrafe 10)

10. Ngano mvumbukulu za mu ntangu ya ntama nti zisongelaka? (Tala tifwani.)

10 Yehova ni yandi hanaka luzingu mpe lenda die nandi dia vumbula bantu ba fwa. Wahana lenda kwe mbikuri Eliya dia vumbula mwana wa mufwiri wa zarefate. (1 Mit. 17:21-23) Ha manima, na lubakusu lwa Nzambi, mbikuri Elize wavumbula mwana wa mukento wa Suneme kwe ba fwa. (2 Mit. 4:18-20, 34-37) Mvumbukulu zo na zakaka mbo zisongelaka ti Yehova lenda die nandi dia vumbula bantu kwe ba fwa. Ha mutoto Yezu wasongela ti Tata’andi wamuhana lenda dio. (Za 11:23-25, 43, 44) Bwawu bu Yezu ku zulu kena, mpe wabaka ‘Timfumu tiatiansoni [. . .] ku zulu na ha nsi.’ Buna, lenda die nandi dia lungisa kani dia vumbula bantu bê mu mpiema za mbambukulu na tivuvu tia zinga mankululu.​—Mat. 28:18; Za 5:25-29.

11. Mu bwe nkûlulu yituhaninaka bweso bwa zinga mankululu?

11 Mu bungu dia nti Yehova kahanina nzila ti Mwana’andi wafwa lufwa lwa mpasi? Yezu wahana mvutu mu musamu wo bu katâ ti: “Nzambi watomo zolo nza ntiangu kahana Mwana’andi wa wumosi, ngatu bô babansoni basarilaka timinu mu yandi ka bafukandi, kâ babaka luzingu lwa mankululu.” (Za 3:16, NWT) Nzambi watuhana bweso bwa baka luzingu lwa mankululu, bu kahana mwana’andi mu nkûlulu mu zibika masumu meto. (Mat. 20:28) Ntumwa Paulo wazonzela lweka lo lwa mfunu lwa kani dia Nzambi bu katsoneka ti: ‘Diangana, lufwa lwayizila mu muntu wumosi; mvumbukulu ya ba fwa mpe mu muntu wumosi yayizila. Diangana, ntiana’eti babonsoni bu bafwaka mu Adame, ni bo mpe babansoni bavutulu baka luzingu mu Kristo.’​—1 Kor. 15:21, 22.

12. Ngano Timfumu tia Nzambi bwe tibakisila mu lungisa kani dia Yehova mu bungu dia beto?

12 Yezu walongesa kwe milongoki miandi mu sambila ngatu Timfumu tia Nzambi tizi mpe ngatu luzolo lwa Nzambi lwasalama ha mutoto. (Mat. 6:9, 10) Buna mu kani diandi, Nzambi zololo mpe ti bantu bazinga mankululu ha mutoto. Ngatu walungana, Yehova watûla Mwana’andi Mutinu wa Timfumu tiandi. Nzambi wasola bantu 144 000 ha mutoto, basala na Yezu mu lungisa luzolo lwa Nzambi.​—Nza. 5:9, 10.

13. Ngano Yehova nti kasaka lumbu ti mpe nti fweti sa?

13 Bwawu bu Yehova mbo kata vukasa “yungi dia bantu” mpe mbo kabakubikaka mu kwizi bâ mu biarila mbote ya Timfumu tiandi. (Nza. 7:9, 10; Zaki 2:8) Ni bu sa ti lumbu ti mu nza ya hambana, mu bunkuta na mu mizingu babêlaka, bantu bê mu yungi dia bantu mbo basarilaka ngolo mu katula mpila zazansoni za tihambula ha kati diawu. Mu nsalulu zawu mbo basongelaka ti mbele zawu za muzingu basobesa mu nsengo. (Mika 4:3) Kani bakota mizingu mihondesaka milio za bantu, mbo babakisaka bantu mu baka luzingu lwa matieleka bu bakwe ba longese Nzambi ya matieleka na makani mandi. (1 Tim. 6:19) Bantu ba kanda balendi ba telamana peleko balendi bâ na mbaya mu bungu ti Timfumu bayikaka moko, kâ Yehova mbo kasaka ti ka bakondoandi bima bia mfunu. (Mat. 6:25, 30-33; Like 18:29, 30) Misamu mio mbo misongelaka ti Timfumu tia Nzambi tia matieleka tiena mpe mbo titatamana mu lungisa makani ma Yehova.

LUZINGU LWA TOMA KU MATU

14-15. Ngano kani dia Yehova dia fukisa lufwa mankululu bwe dilunganana?

14 Bwawu bu Yezu Mutinu wa Timfumu tia Nzambi wena ku mazulu mpe mbo kalungisa makani mamansoni ma sa Yehova. (2 Kor. 1:20) Tûka 1914, Yezu mbo katûlaka mbeni zandi ku nsi’a malu mandi. (Mik. 110:1, 2) Ntamana yandi na bantu bayâla nandi tintwari mbo bamanisa mu kutakasa mbeni zo, mpe mbo bafukisa bankwa-mbi.​—Nza. 6:2.

15 Mu ntangu ya “funda dia mivu” Yezu mbo kavumbula bantu bafwa, mpe mbo kabakisa bô batumamana Yehova mu kwizi bâ na luzingu lwa lunga. Ha manima ma ntontolo za mansukina, bô babâ ba sungama ha meso ma Yehova “mbo babiarila mutoto, mpe mbo bazinga mankululu ha zulu mutoto.” (Mik. 37:10, 11, 29NWT) Diangana, “lufwa, mbeni ya mansukina mbo bafukisa lo.”​—1 Kor. 15:26, NWT.

16. Ngano musamu wa ntete wusaka ti tasarila Yehova ni we?

16 Ntiana bu tumweni wo, tivuvu tieto tia zinga mankululu tia nkatika tia sikama tiena mu Zu dia Nzambi. Tivuvu tio tilendi tu bakisa mu tatamana mu bâ ba kwikama mu bilumbu bi bia mansukina. Kâ mu yangirika Yehova, ka tufweti’â kwa tabâ na timina dia zinga mankululu ko. Musamu wa ntete wusaka ti tabâ ba kwikama kwe Yehova na kwe Yezu ni mu bungu ti bawu tutomono zolo. (2 Kor. 5:14, 15) Luzolo lo mbo lututumaka mu landa tifwani tiawu na mu samuna tivuvu tieto kwe bantu. (Rom. 10:13-15) Bu tukwe longoke mu kipa bantu babansoni na mu kaba, Yehova mbo kazolo mu bâ ndiku’eto.​—Ebr. 13:16.

17. Ngano muna muntu ntia dema die nandi? (Matie 7:13, 14)

17 Ngano mbo tubâ mu mulonga wa bantu babaka luzingu lwa mankululu? Yehova bweso bo bwa katuhana. Ni beto tufweti sarila ngolo mu tatamana mu bâ mu nzila yinataka ku luzingu. (Tanga Matie 7:13, 14.) Ngano luzingu bwe lubâ bu tuzinga mankululu? Mbo tuzonzela mvutu ya tiyuvu tio mu timoko tita landa.

MUKUNGA 141 Timangu tia luzingu

a Ngano timina die neno mu zinga mankululu? Yehova tu kanisini ti lumbu tie kô mbo tubâ na lenda dia zinga mpe ka tutina lufwa ko. Mu timoko ti mbo tutaluzula misamu miakaka misongelaka ti tulendi bâ na lukwikulu ti Yehova mbo kalungisa makani mandi.

b Tala kaku tie na mutu-diambu “ Ntelo ya ‘mankululu’ mu Bibila.”

c NSASA YA TIFWANI: Mpangi ya nuna yita banza mu misamu mi kalenda mu yirika mu nza ya môna.