Bakaka bakurila mu bikulu babakala bi banioniaka bakento. Mu tifwani, Hans, we munkengi wa tizunga ku Bolivie, têle ti: “Babakala bakaka mu tikulu ti batomo zangulaka babakala bakurila, mbo tisaka ti babanza ti babakala batomono yôka bakento.” Shengxian, we mukuluntu ku Taïwan, têle: “Ku mbuka yi nibâka, babakala babingi babanzaka ti bakento ka bafweti’â batâka mabanza mawu kwe babakala ko. Tala ti bakala dizonzele mabanza ma heni mukento mu musamu, bampwana’andi balendi mu bongela ntiana wa peta.” Bakaka mbo basongelaka ti mabanza ma mbi me nawu mu bakento mu mpila zilembo tomo zabakanaka. Mu tifwani, mu tuseho balendi tâ misamu milembo zitisaka bakento.

Musamu wa mbote, ka kwena muntu ko we wa kangama mu tikulu ti kakurila. Buna, babakala babansoni balendi telamana mbanzulu ze na bantu ti babakala bayôkele bakento. (Efz. 4:​22-24) Balendi bwa sa tala ti balendi tifwani tia Yehova. Mu timoko ti, mbo tuzonzela ka bwe Yehova kabongelaka bakento, bwe mpangi za zibakala zilendi longokela mu bongela bakento ntiana bu ba bongelaka Yehova, mpe bwe bakuluntu balendi bâ bantu ba ntete mu songela buzitu kwe mpangi za zikento.

BWE YEHOVA KABONGELAKA BAKENTO?

Yehova tifwani tia lunga katuhanaka mu mpila ya bongela bakento. Bu kena Tata die na tiari tia mutima, bala bandi ba kazoloko. (Za 3:16) Mpe mpangi za zikento za kwikama bala ba ntalu bena kwe Yandi. Dimbitila mu mpila Yehova zi kabongelaka bakento zita landa.

Mbo kababongelaka na kondo kwa tihambula. Yehova wasala babakala na bakento mu tifwani tiandi. (Mba. 1:27) Ka sa ko ti babakala babâ na  mayela mamingi peleko na lenda diandingi yôka bakento; mpe ka tambulaka kwa babakala ko. (2 Nta. 19:7) Wasala bakento na babakala na lenda dimosi mu mpila ya simbila matieleka ma Bibila na malanda bifu biandi bia toma. Yehova mpila mosi kwa mpe kabongelaka timinu tia bakento na tia babakala—ni bu sa ti tivuvu tie nawu tia bâ mankululu ha mutoto, peleko tia mu sarila na dema dia mitinu na Banganga-Nzambi ku mazulu. (2 Pi. 1:​1, note) Mu mpila zazansoni, Yehova kena na mabanza ma mbi ko mu bakento.

Mbo kabawirikilaka. Yehova mabanza na lwaka lwa bakento kakipaka. Mu tifwani, wawirikila mpe wahana mvutu mu lusambulu lwa Rasiele na Ana. (Mba. 30:22; 1 Sam. 1:​10, 11, 19, 20) Mu nzila ya mpeve santu, Yehova walwengesa bitsoniki bia Bibila mu tsoneka binsamu bia babakala bawirikila bakento. Mu tifwani, Abrahame walanda ntumunu ya Yehova ya wirikila mukento’andi, Sara. (Mba. 21:​12-14) Mutinu Davide wawirikila Abigayile. Diangana, wamona ti Yehova wamutambika mu mu zonzela. (1 Sam. 25:​32-35) Yezu, landaka bifu bia Tata’andi mu mpila ya lunga, wawirikila nguri’andi Mariya. (Za 2:​3-10) Bifwani bio mbo bita songela ti, mpila mosi Yehova yi kazitisilaka bakento ni mu ba wirikila.

Mbo kabakwikilaka. Mu tifwani, Yehova wakwikila Eva mu lubakusu lu kaketi hana mu kipa mutoto wa mukaka. (Mba. 1:28) Buna, wasongela ti keri’â banzaka ko ti bakala diandi Adame wamuyôka, kâ mbo keri mu bongelaka ntiana tibakisi. Yehova lukwikulu mpe lweri nandi mu mbikuri Debora na Ulda mu hana malongi kwe kanda diandi, mu kati na mitinu mpe na Banganga-Nzambi. (Mfu. 4:​4-9; 2 Mit. 22:​14-20) Lumbu ti, Yehova mbo kahanaka mpangi za zikento za kwikama dema dia sala tisalu tiandi buna bufwanane. Mpangi zo za zikento za kwikama mbo zibâka bisamuni, mipasuri-nzila na bamisionere. Mbo babakisaka mu kubika, mu tunga na mu kipa Nzo za Nsambululu na Betele. Bakaka mbo basalaka ku Betele; bakaka mu biro za mbangululu. Mpangi zo za zikento, zena ntiana mukangu wa binwani Yehova wu kasarilaka mu lungisa luzolo lwandi. (Mik. 68:11) Mu matieleka, Yehova ka bongelaka bakento ko ntiana bantu ba nôka peleko balembolo na lenda.

BWE MPANGI ZA ZIBAKALA ZILENDI LONGOKELA MU BONGELA BAKENTO NTIANA BU BA BONGELAKA YEHOVA?

Mpangi za zibakala, mu zaba tala ti mpangi zeto za za zikento tu bongelaka ntiana bu ba bongelaka Yehova, tufweti taluzula mbanzulu zeto na nsalulu zeto na bunsungu bwabwansoni. Mu sila bo, nsatu lubakusu ye neto. Ntiana kwa radio ya ku lupitalu yilendi songela timbevo tie mu mutima wa muntu, ndiku ya mbote na Zu dia Nzambi dilendi tu bakisa mu zaba mbanzulu za mbi ze neto mu bakento ze za nguria za sikama mu mutima’eto. Nti tulendi sa mu baka lubakusu lo?

Yula ndiku ya mbote. (Bin. 18:17) Tulendi monekena ndiku yi tukwikilaka yi bazabiri ti nsayi na mabanza ma delakana me nandi, mpe tulendi mu yula biyuvu bita landa: “Mu mabanza ma nge bwe nibongelaka mpangi za zikento? Ngano balendi tâ ti bawu nizitisaka? Ngano mfweti tomesa mpila’ani yi nibabongelaka?” Tala ti ndiku’aku zonzele mpila zi lendi sila nsobolo, kudingandi mu tinwanina. Kani wasila bo, bâ na timina dia sa nsobolo zifwanane.

Longoka Zu dia Nzambi. Mpila ya mbote kwe beto ya zaba tala ti mbo tubongelaka mpangi za zikento mu mpila ya mbote ni mu taluzulaka bifu bieto na nsalulu zeto mu nzila ya Zu dia Nzambi. (Ebr. 4:12) Bu tulongokaka Bibila, mbo tulongokaka bifwani bia babakala babongela bakento mu mpila ya mbote na mu mpila ya mbi. Buna, tulendi fwanakasa nsalulu zawu na za beto. Musamu wakaka, na kondo kwa zaba, tifu tia fwanakasaka verse za Bibila tilendi tu kabakasa mu singasa mbanzulu za mbi ze neto mu bakento. Mu tifwani, tintwari na 1 Piere 3:​7, mukento wufweti mona ti mbo bamuzitisaka ntiana tinzu (ndonga) tilembolo ngolo. b Ngano wuzololo tâ ti muntu wa mpamba-mpamba wena—kena na mayela mamingi ko peleko kena na lenda diadingi ko—ntiana bakala? Kani kabwe! Fwanakasa misamu mia tâ Piere na mie mu Bisi-Ngalate 3:​26-29, misongelaka ti Yehova wasola bakento na babakala  mu bâ bantwarisi ku mazulu tintwari na Yezu. Bu tulongokaka Zu dia Nzambi mpe bu tuyulaka mabanza ma ndiku ya mbote mu mpila yi tubongelaka bakento, tulendi longoka mu songela buzitu bwa matieleka kwe mpangi zeto za zikento.

BWE BAKULUNTU BASONGELAKA BUZITU KWE MPANGI ZA ZIKENTO?

Mpangi za zibakala mu timvuka zilendi mpe longoka mu bongela mpangi za zikento na buzitu bu balanda tifwani tia bakuluntu bê na luzolo. Bwe bakuluntu babêlaka bantu ba ntete mu songela buzitu kwe mpangi za zikento? Tataluzuleno mwa mpila.

Mbo basîkaka mpangi za zikento. Ntumwa Paulo wahana tifwani tia mbote kwe bakuluntu. Wasîka mpangi za zikento zazingi ha lungiri bantu mu mukanda wu katsonekena timvuka tia Rome. (Rom. 16:12) Ngano lendi banza nsayi yeri na mpangi zo za zikento bu batanga mukanda wo mu timvuka? Mpila mosi mpe, bakuluntu mbo basîkaka mpangi za zikento mu bungu dia bifu biawu bia mbote na mu bungu dia tisalu ti basalaka mu bungu dia Yehova. Buna, mpangi za zikento mbo zimonaka buzitu na luzolo lu babahanaka. Misamu mitindisaka mitûkaka kwe mukuluntu milendi tomo bakisa mpangi za zikento mu tatamana mu sarila Yehova na kwikama kwakwansoni.—Bin. 15:23.

Bu basîkaka mpangi za zikento, bakuluntu bafweti bâka na bunsungu, mpe bafweti zonzelaka musamu wu bata ba sîkila. Mu bungu dia nti? Mpangi ye na nkumbu Jessica têle: “Nsayi wutâka, mpangi za zibakala bu zitâka kwe mpangi ya yikento ‘tisalu tia mbote sariri.’ Kâ, vula-vula mbo tuyangalalaka bu bazabikisaka musamu wu bata tu sîkila, ntiana bu tulongesaka bala mu bâ ba dzuna ku tukutakanu, peleko bu tusarilaka ngolo mu kwe bonga mulongoki wa Bibila ku nzo’andi mu kwenda ku lukutakanu.” Bakuluntu bu basîkaka mpangi za zikento mpe bu bazabikisaka musamu wu bata ba  sîkila, mbo basaka ti mpangi za zikento zamona ti salu bena, mpe ntalu bena mu timvuka.

Mbo bawirikilaka mpangi za zikento. Bakuluntu ba kuluka mbo babakulaka ti ka bawu’â ko kwa balendi dukisa mabanza ma mbote. Bakuluntu ba mpila yo mbo balombaka kwe mpangi za zikento mu tâ mabanza mawu, mpe mbo batomo ba wirikilaka bu bazonzaka. Bu basilaka bo, bakuluntu mbo batindisaka mpangi za zikento, mpe mbo babakaka ndandu bawu beni. Mu bwe? Mukuluntu we na nkumbu Gerardo, salaka ku Betele, têle: “Nayizi mona ti bu niyulaka mabanza ma mpangi zani za zikento, mbo wukumbakisaka mu sala tisalu tiani mu mpila yiyôkele bubote. Vula-vula, tûka ntangu yayingi babatika mu sala bisalu yôka mpangi za zibakala.” Mu timvuka, mpangi za zikento zazingi ze mipasuri-nzila, buna misamu miamingi bazebi mu bantu babêlaka mu teritware ya timvuka. Mukuluntu we na nkumbu Bryan têle: “Mpangi zeto za zikento bima biabingi bie nawu bi balendi hana kwe organizasio. Buna, bakeno ndandu mu misamu mi bazebi!”

Bakuluntu bê na ndwenga ka babâka na manzangu ko mu losa mabanza ma mpangi za zikento. Mu bungu dia nti? Mukuluntu we na nkumbu Edward têle ti: “Mabanza na misamu mi zebi mpangi ya yikento bilendi bakisa mpangi ya bakala mu zaba miamiansoni mu musamu wu kata zolo yirika, mpe wulendi mu bakisa mu kurisa tiari tia bakaka.” (Bin. 1:5) Ni bu sa ti mukuluntu ka sarila mabanza ma mpangi ya yikento ko, lendi mu tonda mu bungu dia luzabu lwandi na mu bungu dia ndwenga zandi.

Mbo bakubikaka mpangi za zikento. Bakuluntu bê na ndwenga mbo badingaka mpila zi balendi kubikila mpangi za zikento. Mu tifwani, balendi longesa mpangi za zikento ka bwe batwarisilaka lukutakanu lwa tisalu tia samuna tala ti mpangi ya bakala ya batusu ka yena kô ko. Balendi ba longesa mu sarila bisalulu na apareye ngatu bahana lubakusu mu bisalu bia ntungulu na bia kipa nzo za organizasio’eto. Ku Betele, minkengi miayizi kubika mpangi za zikento mu sala bisalu biabingi, mu kati na tisalu tia kipa bima, tia sumba, tia kipa mbongo, tia ordinatere na biakaka. Bakuluntu bu bakubikaka mpangi za zikento, mbo basongelaka ti mbo bababongelaka ntiana bantu bê na lenda, mpe ba balendi sikirila.

Mpangi zazingi za zikento zisarilaka formasio yi babaka kwe bakuluntu mu bakisa bantu bakaka. Mu tifwani, mpangi za zikento zakaka mbo basarilaka formasio yi babaka ya ntungulu mu bakisa bantu bakaka mu vutu tunga nzo zawu ha manima ma katastrofe. Bakaka mbo basarilaka lenda di balongoka mu tisalu tia samunina bantu babansoni mu bakisa mu kubika mpangi zazîngi za zikento. Bwe mpangi za zikento zimonaka mu ntangu bakuluntu yi babakubikaka? Mpangi ye na nkumbu Jennifer, têle ti: “Bu nasala tisalu tia ntungulu ya Nzo ya Nsambululu yimosi, munkengi wumosi wabonga ntangu ya kundongesa. Watala tisalu ti nasala, mpe wakunsîka mu bungu dia tisalu tio. Nazolo mu sala nandi mu bungu ti mbo ndieri monaka ti ntalu ndiena, mpe lukwikulu lweri nandi mu meno.”

NDANDU ZI TUBAKAKA BU TUBONGELAKA MPANGI ZA ZIKENTO NTIANA BANTU BA KANDA

Mbo tuzoloko mpangi zeto za zikento ntiana bu ba zololo Yehova! Buna mbo tubabongelaka ntiana bantu ba kanda. (1 Tim. 5:​1, 2) Bweso bwe neto na nsayi ya sala nawu tintwari. Mpe nsayi yayingi yibâka neto bu bamonaka luzolo lweto na lubakusu lweto. Mpangi ye na nkumbu Vanessa têle ti: “Nsayi yayingi ye nani mu bâ mu organizasio ya Yehova, mu bungu ti mpangi za zibakala mbo zizangulaka bakento mpe mbo zibazitisaka.” Mpangi ya yikento ya ku Taïwan têle: “Mbo nitomo tondaka mu bungu ti bakento nguria ntalu bena kwe Yehova na organizasio’andi, mpe mbo batomo kipaka mbanzulu zeto. Musamu wo mbo wuyikaka timinu tiani ngolo, mpe mbo wusaka ti natomo vutu zolo bweso bwe nani bwa bâ mu organizasio ya Yehova.”

Diangana Yehova mbo katomo yangalalaka bu kamonaka Bakristo ba babakala ba kwikama basarilaka ngolo mu mona na mu bongela bakento ntiana bu kababongelaka! (Bin. 27:11) Mukuluntu wa ku Écosse we na nkumbu Benjamin têle ti: “Babakala babingi mu nza balembo zitisaka bakento lumbu ti. Buna, bakento bu bakotaka mu Nzo ya Nsambululu, tuzololo ti bamona luswaswanu.” Buna, taseno miamiansoni mi tulenda mu landa tifwani tia Yehova bu tubongelaka mpangi zeto za zikento na luzolo mpe na buzitu bubafwanakane.—Rom. 12:10.