Yenda he misamu

Yenda he misamu mia mikufi

TIMOKO TIA NDONGOKOLO 10

Lendi “katula timuntu tia ntama”

Lendi “katula timuntu tia ntama”

“Katuleno timuntu tia ntama na nsalulu zandi.”​—KOL. 3:9, NWT.

MUKUNGA 29 Tuzololo tazitisa nkumbu’eto

BUKUFI BWA TIMOKO *

1. Ngano luzingu lwaku bwe lweri ntete wabatika mu longoka Bibila?

 NGANO luzingu lwaku bwe lweri ntete wabatika mu longoka Bibila na Mbangi za Yehova? Babingi mu beto balembo zoloko mu banza misamu miawu mia ntama. Nza yeri sobesaka bifu bieto na timuntu tieto​—wuzololo tâ mitieno mia nza mitariri mbote na mbi. Buna, ‘ka tweri’â na vuvu ko, ka tweri’â mpe na Nzambi ko ha mutoto-nsi.’ (Efz. 2:12) Ndongokolo ya Bibila yasoba misamu miamiansoni mu luzingu lweto!

2. Ngano nti wayizi bakula mu ntangu yi walongoka Bibila?

2 Bu weri kwe longoke Bibila, wayizi bakula ti Tata die naku dibâka ku mazulu ditomono ku zolo. Wayizi longoka ti tala ti zololo watâ Yehova nsayi, mpe wakota mu kanda dia bisari biandi, wafweti sa nsobolo za zinene mu luzingu lwaku na mu mbanzulu zaku. Wafweti longoka mu diatila mu mitieno miandi mitariri mbote na mbi.​—Efz. 5:3-5.

3. Tintwari na Bisi-Kolose 3:9, 10, ngano Yehova nti kazololo tasa, mpe nti tuzonzela mu timoko ti?

3 Yehova Mvangi’eto mpe Tata’eto dia ku mazulu nswa we nandi wa bonga nzengolo mu misamu mi fweti yirika kanda diandi. Mpe mbo kalombaka ti ntete tabatusu, tasarila ngolo zazingi mu ‘katula timuntu tia ntama na nsalulu zandi.’ * (Tanga Bisi-Kolose 3:9, 10.) Timoko ti mbo tibakisa bô bata zolo mu batusu mu hanina biyuvu ebi bia bitatu mvutu: 1) Ngano “timuntu tia ntama” ni nti? 2) Mu bungu dia nti Yehova kazololo ti takatula tio? 3) Bwe tulendi tia katurila? Kwe bô batibatusu, timoko ti mbo tibabakisa mu sa keba mu bifu bia timuntu tia ntama bilendi ba kârila.

NGANO “TIMUNTU TIA NTAMA” NI NTI?

4. Ngano muntu bwe wudiatilaka tala ti “timuntu tia ntama” timutumaka?

4 Muntu wudiatilaka mu timuntu tia ntama, mabanza na nsalulu za tinsuni zivulu bâka nandi. Lendi bâ na bwimi, mbo kakulu bakaka nkesi, ka tondaka ko, mpe lulendo lubâka nandi. Lendi zoloko mu tala porno na filme za bunsuza peleko za miangu. Ntembe kâni bifu bia mbote bie nandi, mpe lendi bâ na ngindu yimusembaka mu misamu mia mbi mi katâka peleko mi kayirikaka. Kâ, kena na nsatu yayingi ko mu sa nsobolo mu mbanzulu zandi na mu ndiatulu’andi.​—Nga. 5:19-21; 2 Tim. 3:2-5.

Mu ntangu yi tukatulaka “timuntu tia ntama,” bifu na nsalulu za tinsuni ka bivutu’â tu tumaka ko (Tala paragrafe 5) *

5. Ngano ntia mabanza ma delakana mafweti bâka neto bu tukatulaka timuntu tia ntama? (Bisalu 3:19)

5 Bantu ba masumu twena, buna ka kwena muntu ko wulendi katula mbanzulu zeto na nsatu zeto zazansoni za mbi mu mitima mieto. Ntangu zakaka mbo tuyirika peleko mbo tutâ musamu wutuniongesa. (Yer. 17:9; Zaki 3:2) Kâ, bu tukatula timuntu tia ntama, bifu na nsalulu za tinsuni ka bivutu’â tu tuma ko. Mbo tukwizi soba.​—Iza. 55:7; tanga Bisalu 3:19.

6. Mu bungu dia nti Yehova katutuminaka mu katula mbanzulu na bifu bia mbi bie mu timuntu tia ntama?

6 Yehova mbo katutumaka mu losa mbanzulu na bifu bia mbi mu bungu ti beto katomono zolo, mpe zololo ti tamona nsayi ya luzingu. (Iza. 48:17, 18) Zebi ti bô balembo sarilaka ngolo mu bika bifu bia mbi, mbo batimwisaka mpasi, mpe mbo bamwisaka bampwana’awu mpasi. Mbo wumusaka mpasi ku mutima bu tutimwisaka mpasi, mpe bu tumwisaka bampwana’eto mpasi.

7. Tintwari na Bisi-Rome 12:1, 2, ngano ntia nsololo tufweti sa?

7 Ndiku zeto na bantu bakaka ba mu kanda dieto balendi tu sehesela mu ntangu yi tudinga tasa nsobolo mu timuntu tieto. (1 Pi. 4:3, 4) Balendi tu têla ti nswa we neto wa yirika misamu mi tuzololo, mpe ka tufweti’â tabika bantu bakaka ko batutêla ka nti tufweti sa. Kâ bô balosaka mitieno mia Yehova ka bena na timpwanza ko. Mu matieleka, mbo babikaka nza yi tumaka Satana yabasobesa. (Tanga Bisi-Rome 12:1, 2.) Beto bansoni tufweti sola: Ngano timuntu tieto tia ntama tulunda, tie mu lutumu lwa masumu na lwa nza ya Satana, peleko Yehova tubika katusobesa mu bâ muntu wa mbote lumbu ti?​—Iza. 64:8.

BWE LENDI KATURILA TIMUNTU TIA NTAMA?

8. Ngano nti bitubakisa mu bika mbanzulu na bifu bia mbi?

8 Yehova zebi ti ntangu na ngolo zifwanakane mu sa nsobolo mu mbanzulu zeto na mu bifu bieto bia mbi. (Mik. 103:13, 14) Kâ, mu nzila ya Zu diandi, ya mpeve santu’andi na ya organizasio’andi, Yehova mbo katuhanaka ndwenga, ngolo na lubakusu lwe neto nsatu mu sa nsobolo. Ntembe kâni, nge keka bakisa. Bwawu bu tataluzula nzengolo zi lendi bonga zikubakisa mu sa nsobolo zakaka mu timuntu tiaku tia ntama ngatu wabatusu.

9. Ngano Zu dia Nzambi bwe dilendi ku bakisila?

9 Sarila Bibila mu tomo titaluzula. Zu dia Nzambi, mbo disalaka ntiana titâri; dilendi ku bakisa mu taluzula mbanzulu zaku, nzonzolo’aku na nsalulu zaku. (Zaki 1:22-25) Mulongi’aku wa Bibila na Bakristo bakaka ba yela balendi ku hana malongi. Mu tifwani, balendi sarila Zu dia Nzambi mu ku bakisa mu zaba misamu mi we na mio ngolo na mi lembolo na mio ngolo. Balendi ku longesa mu baka nsangu za Bibila zihanaka malongi ma lendi sarila mu mpila yi lendi telamana bifu biaku bia mbi. Mpe ntangu zazansoni, Yehova wa kubama kwa bâka mu ku bakisa. Yandi ni muntu wuyôkele wulendi tomo ku bakisa; mutima’aku wa kazebi. (Bin. 14:10; 15:11) Buna bâ na tifu tia mu sambilaka na tia longokaka Zu diandi bilumbu biabiansoni.

10. Ngano nti longokele mu tifwani tia Elie?

10 Bâ na lukwikulu ti mitieno mia Yehova ni mio mitomono yôka. Tulendi baka ndandu mu bima biabiansoni bi tu lombaka Yehova mu sa. Bô balandaka mitieno miandi mbo batizitisaka, luzingu lwawu mbo lubâka na nsasa, mpe mbo babâka na nsayi ya matieleka. (Mik. 19:7-11) Kâ, bô balembo diatilaka mu mitieno mia Yehova mbo babwabanaka na misamu mia mpasi mi nataka nsalulu za tinsuni. Tataleno misamu mia tâ bakala dimosi die na nkumbu Elie mitariri tifu tia losa mitieno mia Nzambi. Mu kanda dia Mbangi za Yehova kabutukila. Kâ bu keri ntwenia, Elie wasola ndiku za mbi. Wabatika mu nwa bima bia ngolo, mu sa bunsuza na mu laba. Elie têle ti nkesi keri vulu bakaka, mpe miangu keri tomo zoloko. watâ ti: “Nayizi yirika misamu miamiansoni mi nalongoka mi fweti lembo yirika Mukristo.” Kâ ka zimbakana misamu mi kalongoka mu buntwenia ko. Buna, wakârila mu longoka Bibila. Elie wasarila ngolo mu losa bifu biandi bia mbi, mpe wayizi batusu mu muvu wa 2000. Mu bwe tifu tia landa mitieno mia Yehova tiamunatina ndandu? Elie vutulu tâ ti: “Bwawu bu tidzunu tia mutima tie nani na ngindu ya mbote.” * Ntiana bu songele wo tifwani tio, bô balembo landaka mitieno mia Yehova, mpasi kwa batimwisaka. Ni bu sa ti ni bo, Yehova mbo kazoloko mu ba bakisa mu soba.

11. Ngano ntia bima Yehova kayinaka?

11 Longoka mu yina misamu mi yinaka Yehova. (Mik. 97:10) Bibila mbo ditâka ti Yehova mbo kayinaka ‘meso ma lulendo, ludimi lubutaka bungungu, na moko matsamunaka menga ma muntu wakondo diambu.’ (Bin. 6:16, 17) Mbo kayinaka mpe bantu bê na miangu na bambaki. (Mik. 5:6) Yehova bifu na nsalulu za mbi za katomo yinakaka, ntiangu kafukisa bankwa-mbi babansoni ba mu ntangu ya Noa mu bungu ti bafulusa mutoto mu miangu. (Mba. 6:13) Tataleno tifwani tiakaka. Mu nzila ya mbikuri Malaki, Yehova watâ ti mbo kayinaka bantu badingaka mu honda longo na muntu wu bakwelana wulembolo yirika musamu. Nzambi ka tambulaka nsambululu’awu ko, mpe mbo kabafundisa mu bungu dia ndiatulu’awu.​—Mal. 2:13-16; Ebr. 13:4.

Bu tuyirikaka musamu wu yinaka Yehova, ntiana kwa beto tuta dia bima bia bola (Tala paragrafe 11-12)

12. Ngano ntelo ya ‘bela misamu mia mbi’ bwe yita zolo tâ?

12 Yehova zololo ti ‘tabela misamu mia mbi.’ (Rom. 12:9) Ntelo ya ‘bela’ mbo yita zolo zonzela mvutu ya ngolo yitûkaka ku mutima; yizololo tâ, tomo yina tima peleko mona tio ntonto. Banza’eti ka bwe mona tala ti bakulombele wadia bidia bia bola. Musamu wa mpila yo kulendi’â wabanza wo ko. Mpila mosi mpe, tufweti monaka ntonto mu sa tima ti yinaka Yehova.

13. Mu bungu dia nti tufweti kengerela mbanzulu zeto?

13 Kengerela mbanzulu zaku. Mbanzulu zeto mbo zitumaka ndiatulu’eto. Ntiangu Yezu katulongesa mu losa mbanzulu zi lendi tu nata mu yirika masumu ma manene. (Mat. 5:21, 22, 28, 29) Tuzololo tayangirika Tata’eto dia ku mazulu. Diangana musamu wa mfunu wena mu kulu losa mbanzulu zazansoni za mbi zituturilaka!

14. Ngano nzonzolo’eto nti yisongelaka, mpe ntia biyuvu tufweti hanina mvutu?

14 Zabirila nzonzolo’aku. Yezu watâ ti: ‘Mio midukaka mu munwa, mu mutima mitûkaka.’ (Mat. 15:18) Diangana, misamu mi tutâka mbo mitomo songelaka ka ntia mbanzulu ze neto. Buna, tiyula biyuvu ebi: ‘Ngano mbo nikalaka mu huna ni bu sa ti namana tâ matieleka mbo wukunatina misamu? Mu bungu ti wa kwela ndiena, ngano mbo nisaka keba mu lembo sa meso kwe mukento peleko kwe bakala diakaka? Ngano mbo nisaka keba mu tâ misamu mia ntonto ntiana mitariri bunsuza? Ngano mbo nihanaka mvutu na tidzunu tiatiansoni mu ntangu yi bakuntâka nkesi?’ Dimbitila mu biyuvu bio mbo kukubakisa. Nzonzolo’aku balendi ya fwanakasa na mpila yi batungilaka tinkuti. Tala ti sariri ngolo zaku mu lembo tâ misamu mia ngolo, mia bungungu na mia bola, mbo wubâ musamu wa fioti kwe nge mu katula timuntu tia ntama.

15. Ngano ntelo ya koma timuntu tieto tia ntama ha poto bwe yita zolo tâ?

15 Bâ wa kubama mu bonga nzengolo za mfunu. Ntumwa Paulo wasarila tifwani mu tu longesa ka mu ntia mpila tufweti bêla na bunsungu mu musamu wutariri nsobolo ya luzingu lweto. Watâ ti tufweti koma timuntu tieto tia ntama ha poto. (Rom. 6:6) Musamu wo wuzololo tâ mpe, wufwanakane talanda tifwani tia Kristo. Tufweti honda bifu na nsalulu zi yinaka Yehova. Ni mu mpila yo kwa tulendi bêla na ngindu ya mbote, mpe tulendi bêla na tivuvu tia zinga mankululu. (Za 17:3; 1 Pi. 3:21) Bambuka ti Yehova ka soba mitieno miandi ko mu tu tâ nsayi. Buna tufweti soba timuntu tieto, mpe tufweti diatila mu mitieno miandi.​—Iza. 1:16-18; 55:9.

16. Mu bungu dia nti fweti bongela nzengolo ya tatamana mu nwanisa nsatu za tinsuni?

16 Tatamana mu telamana nsatu za mbi. Mbo wufwanakana watatamana mu nwanisa nsatu za tinsuni, tii ha manima ma bateme’aku. Tataleno tifwani tia bakala dimosi we na nkumbu Maurício. Bu keri ntwenia, wayizi bâ pede. Ha manima, wayizi bwabana na kanda dia Yehova mpe wayizi batika mu longoka Bibila. Bu kamana sa nsobolo mu luzingu lwandi, wayizi batusu mu 2002. Ni bu sa ti mbo kasarilaka Yehova tûka mivu miamingi, Maurício têle ti: “Ntangu zakaka wafwanakana ti nanwanisa nsatu za mbi.” Ka bikaka ko ti musamu wo wamunôkesa. Kâ, têle ti: “Butindi bubâka nani bu nzebi ti namana sola mu lembo landa nsatu zo, mbo niyangirika Yehova.” *

17. Ngano ntia musamu wuta ku tindisa mu tifwani tia Nabiha?

17 Sambila mu baka lubakusu lwa Yehova, mpe sikirila mpeve santu’andi, kâ ka ngolo za nge beni’â ko. (Nga. 5:22; Flp. 4:6) Tufweti sarila ngolo zazingi tala ti tuzololo takatula timuntu tia ntama, mpe tala ti tuzololo ka tivutuandi kâla. Tataleno tifwani tia mukento wumosi we na nkumbu Nabiha. Tata’andi wamuyambirika bu keri na mvula 6. Têle ti: “Musamu wo watomo ku mwisa mpasi ku mutima.” Bu keri kwe kuri, Nabiha wayizi bâ muntu wukulu bakaka nkesi mpe we na miangu miamingi. Wabatika mu teka bima bia ngolo, bamukanga, mpe wayizi yôkesa bala ba mvula ku boloko. Mbangi za Yehova zaye samuna ku boloko zabatika mu longoka nandi Bibila. Nabiha wabatika mu sa nsobolo za zinene. Têle ti: “Bifu biani bia mbi biakaka, ka bieri’â mpasi ko mu bika. Kâ musamu wa mpasi weri kwe meno mu bika fumu.” Nabiha wayizi yôkesa mvula mosi mu sarila ngolo, mpe ha manima wayizi bika fumu. Ngano bwe kasa? Vutulu tâ ti: “Mu miamiansoni, ni tusambulu twa ntangu zazansoni twakumbakisa mu bika.” Lumbu ti mbo katêlaka bantu bakaka ti: “Lukwikulu lwe nani ti tala ti nalenda mu sa nsobolo mu yangirika Yehova, muntu ni muntu lendi lenda mu sa nsobolo!” *

LENDI KUBAMA MU BUNGU DIA BATEME!

18. Tintwari na 1 Bisi-Korente 6:9-11, nti bisari biabîngi bia Nzambi biayizi sa?

18 Mu mbandu ya ntete, bakento na babakala bakaka Yehova ba kasola mu yâla tintwari na Kristo, batelamana mpe nsalulu za mbi. Mu tifwani, mbo beri sarilaka bunsuza na bwivi. Kâ na lubakusu lwa mpeve santu ya Nzambi, bayizi bâ na lenda dia sa nsobolo mu timuntu tiawu. (Tanga 1 Bisi-Korente 6:9-11.) Mpila mosi mpe lumbu ti, Bibila diabakisa milio za bantu mu sa nsobolo mu luzingu lwawu. * Bayizi telamana bifu bia mbi bieri mpasi mu katula. Tifwani tiawu tisongele ti nge mpe lendi sa nsobolo mu timuntu tiaku mpe lendi telamana bifu bia mbi ngatu wabatusu.

19. Nti tuzonzela mu timoko tita landa?

19 Ha zulu katula timuntu tia ntama, bô bazololo babatusu bafweti sarila ngolo mu lwata timuntu tia môna. Timoko tita landa mbo tizonzela ka bwe tulendi bwa sila, mpe bwe bantu bakaka balendi tu bakisila.

MUKUNGA 41 Wirikila lusambulu lwani

^ par. 5 Ntete muntu wabatusu, wufwanakane kazolo mu sa nsobolo mu timuntu tiandi. Timoko ti mbo titubakisa mu zaba ka ntia bifu bitariri timuntu tia ntama, mu bungu dia nti tufweti bia katula, mpe ka bwe tulendi bia katurila. Mu timoko tita landa mbo tutaluzula ka bwe tulendi tatamana mu lwata timuntu tia môna tii ha manima ma bateme.

^ par. 3 NTELO YI BABANGURI: “Katula timuntu tia ntama” wuzololo tâ losa bifu na nsalulu zilembo tâka Yehova nsayi. Tufweti batika mu sila bo ntete tabatusu.​—Efz. 4:22.

^ par. 10 Mu zaba miakaka, tala timoko tie na mutu-diambu La Bible transforme des vies​—‘Il fallait que je revienne vers Jéhovah,’” mu Nzo ya Zangama ya Munkengi ya 1er avril 2012.

^ par. 16 Mu zaba miakaka, tala timoko tie na mutu-diambu La Bible transforme des vies​—‘Ils m’ont parlé avec bonté’” mu Nzo ya Zangama ya Munkengi ya 1er mai 2012.

^ par. 17 Mu zaba miakaka, tala timoko tie na mutu-diambu La Bible transforme des vies‘J’étais une femme coléreuse et agressive,’” mu Nzo ya Zangama ya Munkengi ya 1er octobre 2012.

^ par. 18 Tala kaku tie na mutu-diambu “ Bibila luzingu disobesaka.”

^ par. 64 NSASA YA TIFWANI: Bu tubikaka bifu na nsalulu za mbi, ntiana kwa beto tuta katula tinkuti tia ntama.