1. Ngano mosi ya mpila yayizi longokela Yobe mu tomo zaba Yehova ni ye?

 MU BIMOKO biabâ na Yobe mu luzingu lwandi, timosi tieri tia swaswana—ni timoko tieri nandi na Yehova. Yehova wasarila mwa bifwani bia bima bi kasala mu yika ngolo lukwikulu lwa Yobe mu ndwenga na mu lenda die na Nzambi dia kipa bisari biandi. Mu tifwani, Nzambi wabambula Yobe ti ni Yandi kipaka bibulu, buna mbo kaketi mu kipa mpe. (Yobe 38:39-41; 39:1, 5, 13-16) Bu kayizi taluzula bima bia sala Nzambi, Yobe wayizi longoka bifu biabingi bia Nzambi.

2. Mu bungu dia nti wulendi bâ musamu wa mpasi kwe beto mu taluzulaka bima bia sala Yehova?

² Beto mpe tulendi kwizi tomo zaba Nzambi’eto tala ti tutaluzuri bima bi kasala. Kâ, ntangu zakaka musamu wa mpasi wubâka kwe beto. Tala ti ku mumvuka wa toma tubêlaka, wulendi bâ musamu wa mpasi mu monaka bima biabingi bia sala Yehova. Ni bu sa ti ku hata tubêlaka, tulendi mona ti ka twena na ntangu yayingi ko mu longoka bima bio. Buna, tazonzeleno ka mu bwe tubakilaka ndandu bu tubongaka ntangu, mpe bu tusarilaka ngolo mu taluzula bima bia sala Nzambi. Mbo tutaluzula ka bwe Yehova na Yezu basarila ndiyilukulu mu longesa, mpe nti tulendi sa mu baka malongi mu ndiyilukulu.

3. Nti bisongelaka ti Yehova weri nandi Adame kamona nsayi mu bima bi kasala?

³ Yehova wazolo ti muntu wa ntete kamona nsayi mu bima bi kasala. Nzambi bu kasala Adame, wamutûla ku Paradi ya toma, mpe wamuhana dema dia kipa na dia yalangasa yo.  (Mba. 2:8, 9, 15) Banza’eti mu nsayi yeri na Adame, bu keri monaka mbutu zeri menaka na bifulu bieri dukaka. Diangana bweso bwa bunene bweri kwe Adame mu kipa Nsaba ya nsayi! Yehova watêla mpe Adame kahana nkumbu kwe bibulu. (Mba. 2:19, 20) Yehova lenda dieri nandi dia hana nkumbu kwe muna tibulu Yandi beni; kâ kani kasila bo, wahana dema dio kwe Adame. Ntembe kâni, ntete Adame kahana nkumbu kwe bibulu, mbo keri toko tomo bia longokaka, mbo keri taluzulaka mpila yi bieri na bifu biawu. Ntembe kâni, Adame nsayi yeri nandi mu sala tisalu tio. Lukwikulu lwe neto ti tisalu tio tiamuhana bweso bwa vutu tomo bakula ndwenga za Tata’andi, na za tomo mona ti bima bi kasala bia toma mpe bia nzitukulu biena.

4. a) Ngano wumosi wa misamu mi tufweti taluzulaka ndiyilukulu ni we? b) Ntia tima tia sala Nzambi tomo zoloko?

⁴ Musamu wumosi wusaka ti tataluzula ndiyilukulu ni wena’eti Yehova ni bo kazololo. Tu têlele: “Nanguneno meso meno ku zulu mpe taleno.” Mboko vutulu yula: “Nani wayirika bima bio?” Mvutu ya tutomono zaba. (Iza. 40:26, NWT) Yehova ka fulusa kwa mazulu ko, kâ wafulusa mpe mutoto na mubu mu nzanda bima bia nzitukulu, mpe tulendi longoka misamu miamingi mu bima bio. (Mik. 104:24, 25) Banza’eti mpe mu mpila Nzambi yi katusala. Watusala na lenda dia mona nsayi mu bima bi kasala. Watuhana mpe lenda dia mona, dia wâ mazu na nsunga, dia bimba na dia simba ngatu tazolo luswaswanu lwe ha kati dia bima bi kasala.

5. Tintwari na Bisi-Rome 1:20, bwe tulendi bakila ndandu mu bima bia sala Yehova?

⁵ Bibila mbo dizonzelaka musamu wakaka wa mfunu wu tufweti taluzulaka ndiyilukulu. Ndiyilukulu mbo yitulongesaka bifu bia Yehova. (Tanga Bisi-Rome 1:20.) Mu tifwani, taluzula mpila Yehova yi kayirikila bima bie mu nza. Ngano ka bisongelaka ko ti Nzambi ndwenga ze nandi? Banza’eti mpe mu bidia bia swaswana bi tuzoloko. Tidimbu tiena tisongelaka luzolo lwa Nzambi mu bantu. Bu tumonaka timuntu tia Yehova mu bima bi kasala, mbo tukwizi tomo mu zabaka, mpe mbo tudingaka mu tomo pusana kwe Yandi. Bwawu bu tataluzuleno mwa mpila Yehova zi kasarila ndiyilukulu mu longesa misamu mia mfunu kwe bantu.

6. Ntia malongi tulendi baka bu tutaluzula nzietolo za nuni?

⁶ Yehova ntangu kakubikaka. Mivu miamiansoni  ku nsuka ya février na ha kati-kati dia ngonda ya mai, bala ba Israele mbo beri monaka nuni zi batâka cigognes zeri yôkaka ku nsi’awu mu kwenda ku nore. Nzambi watâ kwe bala ba Israele ti cigognes bina biawu bia bazebi. (Yer. 8:7) Ntiana kwa Yehova bu kakubika ntangu mu bungu dia nuni zo, wakubika mpe ntangu yi kalungisa mfundusu zandi. Lumbu ti bu tutalaka nuni zisaka nzietolo, mbo tubambukaka ti tulendi kwikila ti, mu ntangu yi kakubika, Yehova mbo kanata nsuka ya nza yi ya mbi.—Hab. 2:3.

7. Nti tulendi longoka bu tutaluzula mpila yi pulumukinaka nuni? (Izaya 40:31)

⁷ Yehova mbo kahanaka ngolo kwe bisari biandi. Mu nzila ya Izaya, Yehova wakanisina ti mbo kayika kanda diandi ngolo ngatu bapulumuka ntiana bawu bê na mahayi ma mbemba bu bakondo ngolo peleko bu babâ ba nôka. (Tanga Izaya 40:31.) Bala ba Israele bayukunu mu monaka mbemba zeri lembo sarilaka ngolo zazingi bu zeri nangukaka mu titembo. Musamu wo mbo wuta tu bambula ti Yehova lendi tu hana ngolo ntiana bu kahanaka zo kwe mbemba zo. Bu monaka nuni ya ngolo yinakaka ku zulu mu mahayi mandi kwa ma fioti, bambukaka ti Yehova lendi ku hana ngolo zikunakisa ha zulu misamu miaku mia mpasi.

8. Ngano Yobe nti kalongoka bu kadimbitila mu bima bia sala Nzambi, mpe nti tulendi longoka mu tifwani tio?

⁸ Tulendi sila Yehova lukwikulu. Yehova wabakisa Yobe mu kurisa lukwikulu lwandi mu Yandi. (Yobe 32:2; 40:6-8) Mu timoko ti kasa na Yobe, Nzambi wazonzela bima biabingi bi kayirika, mu kati mbwetete, matuti na nzazi. Yehova wazonzela mpe bibulu ntiana ngombe ya mbakala na balu. (Yobe 38:32-35; 39:9, 19, 20) Misamu mio miasongela ngolo za nzitukulu za Nzambi, kâ miasongela mpe luzolo na ndwenga zandi zazîngi. Mu nzila ya timoko tio, Yobe wayizi kurisa lukwikulu lwandi mu Yehova yôka mu ntama. (Yobe 42:1-6) Mpila mosi mpe, bu tulongokaka bima bia yirika Nzambi, mbo tubambukaka ti Yehova ndwenga za nditukulu ze nandi mpe tomono tu yôka mu ngolo. Lendi manisa mpasi zeto zazansoni, ni bo mpe kasila. Misamu mio milendi tu bakisa mu kurisa lukwikulu lweto mu Yandi.

9-10. Ngano mwini na mvula nti bitulongesaka mu Yehova?

⁹ Yezu watomo zaba ndiyilukulu. Bu keri “tisari tia mbote,” wabaka bweso bwa sala na Tata’andi bu keri salaka nza. (Bin. 8:30) Ha manima, Yezu bu keri ha mutoto, wasarila ndiyilukulu mu longesa misamu mitariri Tata’andi kwe milongoki miandi. Tataluzuleno mwa malongi ma kalongesa.

¹⁰ Yehova mbo kasongelaka luzolo lwandi kwe bantu babansoni. Mu tinzonzi ti kasa ha zulu mongo, Yezu walwengesa milongoki miandi mu bima biole bia sala Nzambi, bantu babîngi bi babanzaka ti ka biena bia nzitukulu ko: mwini na mvula. Bima bio bia biole nguria mfunu biena ngatu tabâ ba moyo. Yehova lenda dieri nandi dia lembo hana bima bio bia biole kwe bantu balembo mu sarilaka. Kâ, na luzolo lwalwansoni mbo kahanaka mwini na mvula kwe bantu babansoni. (Mat. 5:43-45) Yezu wasarila tifwani tio mu longesa kwe milongoki miandi ti Yehova zololo ti tasongelaka luzolo kwe bantu babansoni. Ntangu zazansoni zi tumonaka bwisi buta yila peleko mvula yita bwa, tulendi dimbitila mu luzolo lwa Yehova mu bungu dia bantu babansoni. Tifwani tiandi tilendi tu bakisa mu songela luzolo lwa mpila yo kwe bantu babansoni bu tusamunaka.

11. Ntia lutindusu tulendi baka bu tutaluzula nuni za mazulu?

 ¹¹ Yehova mbo kakipaka nsatu zeto za tinsuni. Mu tinzonzi ti kasa ha zulu mongo, Yezu watâ ti: ‘Taleno nuni za zulu: bawu ka bakuni, bawu ka batie, bawu ka balundi tima mu tilundulu. Kâ, Tata’eno we ku mazulu bawu kadikilaka. Ngano beno, ka luyôkele’â ko na bawu?’ (Mat. 6:26) Diangana, mpila ya luzolo yena ya tu têla ti Yehova mbo kakipa nsatu zeto za tinsuni! (Mat. 6:31, 32) Malongi mo matûka mu ndiyilukulu mbo matatamanaka mu tindisa bisari bia Nzambi lumbu ti. Mpangi mosi ya yikento ya ntwenia ya ku Espagne yeri ya nôka mu bungu ti keri’â lendaka ko mu baka nzo ya mbote ya bêla. Kâ bu kamona nuni zeri diaka mbutu na framboise, wayizi baka lutindusu. Têle ti: “Nuni zo zakumbambula ti Yehova za kakipaka mpe mbo kakunkipa.” Ha manima ma mwa ntangu, wayizi baka nzo.

12. Tintwari na Matie 10:29-31, ngano nswini nti zitulongesaka mu Yehova?

¹² Muna muntu mu beto ntalu kena kwe Yehova. Ntete katambika ntumwa zandi ku tisalu tia samuna, Yezu wababakisa mu lembo bâ na bunkuta bwa bantu beri ba telamanaka. (Tanga Matie 10:29-31.) Wasila bo bu kabazonzela nuni yimosi ya zabakana ku Israele: Nswini. Nuni yo ka yeri’â nguria ntalu ko mu ntangu ya Yezu. Kâ, watêla milongoki miandi ti: ‘Ka kwena wumosi ko ha kati diawu wubwa ha mutoto tala ti Tata ka zebi’â ko.’ Wavutu tâ: ‘Luyôkele nswini zazingi mu ntalu.’ Buna, Yezu wahana lukwikulu kwe milongoki miandi ti Yehova muna muntu mu bawu keri kipaka, mpe ka bafweti’â tîna mfietokoso ko. Kampe, milongoki mbo mieri bambukilaka misamu mia tâ Yezu, bu beri monaka nswini mu ntangu yi beri samunaka ku mimvuka na ku mahata. Ntangu zazansoni zi monaka nuni ya fioti, bambukaka ti Yehova nge mpe katomo kipaka, mu bungu ti “yôkele nswini zazingi mu ntalu.” Na lubakusu lwandi, lendi telamana nkwamusu na lukwikulu lwalwansoni.—Mik. 118:6.

13. Nti bitubakisa mu baka malongi mu ndiyilukulu?

¹³ Tulendi longoka misamu miamingi miakaka mu Yehova mu nzila ya bima bi kasala. Ngano bwe? Ntete, tufweti bongaka ntangu ya taluzula ndiyilukulu. Ha manima, tufweti banzaka mu misamu mi yitulongesaka mu Yehova. Ntangu zakaka, ka wubâka musamu wa fioti ko mu sila bo. Géraldine, mpangi ya yikento ya ku Cameroun, têle ti: “Ku mumvuka nakurila, buna nabakula ti ngolo zafwanakana mu taluzulaka ndiyilukulu.” Mukuluntu we na nkumbu Alfonso banguri ti: “Nalongaka ti nafweti bâ na ntangu ya bâka ha me kaka mu tomo taluzula bima bia sala Yehova, na ya dimbitila mu misamu mi bikundongesaka mu Yandi.”

14. Ngano Davide nti kalongoka bu kadimbitila mu bima bia sala Nzambi?

 ¹⁴ Davide watomo banza mu bima bia sala Nzambi. Watâ kwe Yehova ti: “Bu nimonaka mazulu maku, bisalu bia milembo miaku, ngonda na mbwetete zi wakubika, ngano muntu ni nani ngatu wamubanzila?” (Mik. 8:3, 4, NWT) Diangana, Davide bu keri talaka zulu mu mpimpa, keri’â talaka kwa butoma bwa mbwetete ko. Wadimbitila mpe mu mio mieri mu longesaka mbwetete mu Nzambi. Walongoka ti Yehova Nzambi ya Yinene yena. Ntangu zakaka, Davide mbo keri dimbitilaka mu mpila nitu’andi yayilamana mu moyo wa nguri’andi. Bu kadimbitila mu misamu mio mia nzitukulu, buzitu bwandi mu ndwenga za Yehova bwakula.—Mik. 139:14-17.

15. Zonzela ka bwe wamwina bifu bia Yehova mu nzila ya ndiyilukulu. (Mikunga 148:7-10)

¹⁵ Ntiana Davide, ka wena na nsatu ko ya dinga mala mu baka tima tia yirika Nzambi ti fweti dimbitila. Tala ti tariri ha tizunga tiaku, lendi mona bifu biabingi bia Yehova. Mu tifwani, lendi bakula ngolo za Yehova mu ntangu mwini wukubakaka. (Yer. 31:35) Lendi yituku mu ndwenga za Nzambi bu monaka nuni yita tunga zanza. Banza mu mpila Yehova yi kasehesaka bantu, bu monaka mwana mbwa wuta dinga mu baka mutila’andi. Mpe banza mu luzolo lwa Yehova bu monaka nguri yita sakasa bebe’andi. Mpila zazingi ze neto zi tulendi longokela misamu mu Yehova mu bungu ti bima biabiansoni bi kasala—bia binene na bia fioti, bie penepene na bie mala—mbo bimukembelaka.—Tanga Mikunga 148:7-10.

16. Ntia nzengolo tufweti bonga?

¹⁶ Nzambi’eto ndwenga zazingi ze nandi, luzolo lwe nandi na ngolo, mpe bima bi kasala bia nguria bia toma biena. Tulendi kwizi zaba bifu bio na biakaka, bu tutaluzula bima bi kasala. Buna, bika ti beto bansoni tavulu bongaka ntangu ya baka ndandu mu ndiyilukulu na ya dimbitila mu misamu mi yitulongesaka mu Yehova. Bu tusila bo, mbo tutomo pusana kwe Mvangi’eto. (Zaki 4:8) Mu timoko tilanda, mbo tumona bwe bibuti bilendi sarila ndiyilukulu mu bakisa bala bawu mu pusana kwe Yehova.