Yenda he misamu

Yenda he misamu mia mikufi

TIMOKO TIA NDONGOKOLO 27

Kubandi na mabanza ma yôka mu nge beni

Kubandi na mabanza ma yôka mu nge beni

“Mbo nita têla kwe muna muntu ha kati dieno mu lembo bâ na mabanza ma yôka mu yandi beni, kâ kabâ na mabanza ma delakana.”​—ROM. 12:3NWT.

MUKUNGA 130 Talemvokelakeno

BUKUFI BWA TIMOKO *

1. Tintwari na Bisi-Filipe 2:3, mu bungu dia nti tukwizi bâ na bindiku bia bibote tala ti ba kuluka twena?

NA KULUKA kwakwansoni, mbo tutumamanaka mitieno mia Yehova, mu bungu ti mbo tuzabaka ti Yehova zebi ka nti biyôkele bubote mu bungu dia beto. (Efz. 4:22-24) Tifu tia kuluka mbo titutumaka mu sa ti luzolo lwa Yehova lwayôka luzolo mu beto beni, mpe mbo titutumaka tamona ti bantu bakaka batuyôkele. Bu tusarilaka bo, mbo tukwizi bâka na tindiku tia mbote na Yehova mpe na bampangi ba mu timvuka.​—Tanga Bisi-Filipe 2:3.

2. Ntia musamu Paulo keri bakulaka, mpe nti tutaluzula mu timoko ti?

2 Tala ti ka tusiri’â keba ko, bantu bê na lukuta na bwimi mu nza ya Satana balendi tu sobesa. * Kampe, mabanza ma mpila yo mbo meri sobesaka Bakristo ba ntete bakaka, ntiangu ntumwa Paulo katsonekena Bisi-Rome ti: “Mbo nita têla kwe muna muntu ha kati dieno mu lembo bâ na mabanza ma yôka mu yandi beni, kâ kabâ na mabanza ma delakana.” (Rom. 12:3NWT) Paulo mbo keri bakulaka ti nsatu ye neto ya bâ na mabanza mu beto beni. Kâ, tifu tia kuluka mbo titubakisaka mu lembo yôkesa ndilu. Mbo tuzonzela misamu mitatu mi tu bakisila tifu tia kuluka mu lembo bâ na mabanza ma yôka mu beto beni. Misamu mio mia mitatu ni (1) makwela meto, (2) madema meto mu organizasio ya Yehova, na (3) mpila’eto ya sarila réseaux sociaux.

SONGELA TIFU TIA KULUKA MU MAKWELA MAKU

3. Mu bungu dia nti mu vulu bâka misamu mu makwela, mpe bantu bakaka bwe bakwizi saka mu bungu dia misamu mio?

3 Yehova wasala makwela zololo ti matâka nsayi kwe mulumi na mukazi’andi. Ba bole bantu ba masumu bena, ntiangu ntangu zakaka kubâka misamu mi balembo wisanaka. Paulo watsoneka ti bô bata kwela balendi bwabana na nkwamusu. (1 Kor. 7:28) Bantu bakaka bu bamonaka ti misamu mi vulu bâka nawu na muntu wu bakwelana, mbo bakwizi tâka ti mulumi peleko mukazi ka ni wawu’â ko wumufwanakane. Tala ti mabanza ma nza mayizi ba sobesa, mbo bakwizi kulu monaka ti musamu wa mbote ni mu honda kwa makwela mawu. Buna muna muntu mbo wukwizi banzaka ti tima tiyôkele mfunu, ni bubote bwa yandi beni kwa.

4. Nti tufweti silaka keba?

4 Tufweti saka keba mu banzaka ti makwela meto ma talembane. Tuzebi ti tima tilendi sa ti tahonda makwela mu Bibila ni bunsuza kwa. (Mat. 5:32) Buna bu tubwabanaka na nkwamusu za zonzela Paulo, ka tukwizi’â zolo ko ti lukuta lwatunata mu banza ebu: ‘Ngano makwela ma, nsatu zani mata lungisa? Ngano luzolo lukumfwanakane lwa nita baka? Ngano ka nibâ na nsayi yayingi ko tala ti nkwelele kwani muntu wakaka?’ Mona ti biyuvu bio nge kaka kwa bita tarila. Ndwenga za nza mbo zikutêla walanda mabanza ma mutima’aku mpe wasa mio mikutâ nsayi, ni bu sa ti fweti honda makwela maku. Ndwenga za Nzambi zitêle ti: ‘Muna muntu, ka dingandi kwa bubote bwa yandi kaka; kâ mpe, na bwa bantu bakaka.’ (Flp. 2:4) Yehova zololo ti wakengerela makwela maku, kâ ka zololo’â ko wahonda mo. (Mat. 19:6) Zololo ti watoko banzilaka Yandi, ntete watibanzila.

5. Tintwari na Bisi-Efeze 5:33, bwe mulumi na mukazi’andi bafweti tibongelaka?

5 Mulumi na mukazi bafweti songasanaka luzolo na buzitu. (Tanga Bisi-Efeze 5:33.) Bibila mbo ditulongesaka mu vulu kabaka kani takêlaka batukabila. (Bis. 20:35) Ntia tifu tibakisa bantu ba kwelana mu songasanaka luzolo na buzitu? Mvutu ni tifu tia kuluka. Milumi na mikazi mia kuluka ka midingaka bubote bwa bawu beni ko, kâ ‘bwa bantu bakaka.’​—1 Kor. 10:24.

Bantu ba kwelana bê ba kuluka salasana basalasanaka mpe ka banwanaka ko (Tala paragrafe 6)

6. Ntia malongi ta baka mu misamu mi têle Steven na Stephanie?

6 Tifu tia kuluka tiabakisa Bakristo ba kwelana bamona nsayi yayingi mu makwela mawu. Mu tifwani, bakala die na nkumbu Steven têle ti: “Tala ti mu ekipe lwena, mbo lusala tintwari, nsungula bu ku bâka misamu. Kani wabanza ‘nti biyôkele bubote mu bungu dia meno?’ mbo banza ‘nti biyôkele bubote mu bungu dia beto?’” Mukento’andi, Stephanie, mabanza mpe ni mo me nandi. Têle ti “Ka kwena muntu ko wuzololo kabâ na muntu wukwama mu bakasaka. Bu tulembo wisanaka, mbo tudingaka mu zaba ka ntia musamu we neto. Ha manima, mbo tusambilaka, mbo tudingaka mu baka malongi, mpe mbo tuzonzelaka mpila yi tuyirikila musamu wango. Mbo tuyêlaka mu yirika musamu, kâ, ka tunwanaka ko.” Mulumi na mukazi mbo babakaka nkatika ndandu tala ti muna muntu kena na mabanza ma yôka mu yandi beni ko.

SARILA YEHOVA NA “KULUKA KWAKWANSONI”

7. Ntia mabanza ma fweti bâka na mpangi yibakiri madema mu organizasio ya Yehova?

7 Mbo tumonaka bo bweso mu sarila Yehova mu mpila zazansoni zi tulenda. (Mik. 27:4; 84:10) Tala ti mpangi yizololo mu sala tisalu tiatingi mu organizasio ya Yehova, musamu wa mbote wena. Bibila mbo ditâka: ‘Wo ta kekolo mu bâ ntwarisi [. . .], tisalu tia tibote kata bindamana.’ (1 Tim. 3:1) Kâ, bu kata baka madema, ka fweti’â kabâ na mabanza ma yôka mu yandi beni ko. (Like 17:7-10) Kani diandi difweti bâ dia sarila bampwana’andi na kuluka kwakwansoni.​—2 Kor. 12:15.

8. Ntia malongi tuta baka mu tifwani tia Diotrephese, tia Uziya, na tia Absalome?

8 Mu Bibila, bifwani bie mo bia bantu beri na mabanza ma yôka mu bawu beni. Diotrefese ka bâ na mabanza ma delakana ko. mbo keri dingaka mu bâ ha “tibuka tia ntete” mu timvuka. (3 Za 9) Uziya na lukuta lwalwansoni wayêla mu sala tisalu tia lembo mu tuma Yehova. (2 Nta. 26:16-21) Absalome wadinga kabâ mutinu, ntiangu kaleba luzolo lwa bisi-hata ngatu bamutambula. (2 Sam. 15:2-6) Ntiana bifwani bia bantu bo bie mu Bibila, wutomono moneka ti Yehova ka zololo’â bantu badingaka mukembo wa bawu beni ko. (Bin. 25:27) Diangana, lukuta na tifu tia dinga mu moneka ku mpasi kwa binataka.​—Bin. 16:18.

9. Yezu ntia tifwani katuhana?

9 Yezu keri’â ntiana bantu bô beri na lukuta ko. Mu bungu dia Yezu, Bibila mbo ditâka ti: “Yandi, ni bu sa ti ntiana Nzambi keri, ka bâ na mabanza ko ma wuka tibuka, wuzololo tâ kabâ nsinsa na Nzambi.” (Flp. 2:6NWT) Ni bu sa ti ni yandi we muntu wa nzole wuyôkele lutumu mu nza, ka bâ na mabanza ma yôka ko mu yandi beni. Watâ kwe milongoki miandi: ‘Wo wa muleke ha kati dieno ni yandi we mukuluntu.’ (Like 9:48) Tusakumunu twena mu sala na mipasuri-nzila, bibakisi mu tisalu, bakuluntu, na minkengi mia bizunga bilandaka tifwani tia tifu tia kuluka tia Yezu! Bisari bia Yehova bia kuluka mpeve ya luzolo bisingasaka yi zabikisaka organizasio ya Nzambi.​—Za 13:35.

10. Nti fweti sa tala ti mweni ti misamu mia timvuka ka bata mia yirika buna bufwanane ko?

10 Tala ti mweni ti mu timvuka misamu mie mo, mpe mweni ti bakuluntu ka bata mia yirika ko buna bufwanane, ngano nti fweti sa? Kani we niunguti, lendi songela tifu tia kuluka bu kwe yiki moko kwe bô batwarisaka. (Ebr. 13:17) Mu ku bakisa mu sarila bo, Tiyula: ‘Misamu mi nita mona, ngano mia nkatika mia minene miena ngatu bayirika mio? Ngano ntangu ya fwanana yena ngatu bayirika mio? Ngano dema diani diena mu yirika mio? Mu bunsungu bwawansoni, ngano bumosi nita dinga mu singasa, peleko mukembo wa me beni kwa nita dinga?’

Bô bê na madema ka bafweti’â babazabila kwa ntiana bantu bê na lenda dia sarila ko, kâ mpe ntiana bantu ba kuluka (Tala paragrafe 11) *

11. Tintwari na Bisi-Efeze 4:2, 3, ntia ndandu tubakaka bu tusarilaka Yehova na kuluka kwakwansoni?

11 Kwe Yehova tifu tia kuluka tiyôkele lenda die na muntu mpe bumosi buyôkele ngolo ze na muntu mu ntalu. Buna, sarila ngolo zaku zazansoni mu sarila Yehova na kuluka kwakwansoni. Bu kwe sariri bo, mbo kwizi singasa bumosi bwa timvuka. (Tanga Bisi-Efeze 4:2, 3.) Sarila ngolo zaku mu tisalu tia samuna. Dinga mpila yi sarila bampwana’aku bu kwe yiriki misamu mibatâka nsayi. Songela ndiambu kwe bantu babansoni, na kwe bantu balembolo na madema mu timvuka. (Mat. 6:1-4; Like 14:12-14) Bu takwe sari tintwari na timvuka na kuluka kwakwansoni, bantu mbo bakwizi mona lenda die naku na tifu tiaku tia kuluka mpe.

SONGELA TIFU TIA KULUKA BU SARILAKA RÉSEAUX SOCIAUX

12. Ngano Bibila mbo ditutidisaka mu bâ na ndiku? Bangula.

12 Yehova zololo ti tayôkesaka ntangu na kanda dieto, na ndiku zeto mpe. (Mik. 133:1) Yezu ndiku za mbote zeri nandi. (Za 15:15) Bibila mbo dizonzelaka ndandu yi tubakaka bu tubâka na ndiku za mbote. (Bin. 17:17; 18:24) Wutusongele ti ka tufweti’â tabâka hâ beto kaka ko. (Bin. 18:1) Babingi babanzaka ti réseaux sociaux mpila yena ya bâ na ndiku zazingi na ya lembo bâ bawu kaka. Kâ, tufweti saka keba mu mpila yi tusarilaka réseaux sociaux.

13. Mu bungu dia nti bantu bakaka basarilaka réseaux sociaux bakwizi monaka ti ka bena na ndiku ko mpe bakwizi bâka ba nôka?

13 Bantu balongokaka réseaux sociaux bayizi tâ ti bô bayôkesaka ntangu yayingi mu talaka foto na misamu mi tâka bantu mu réseaux sociaux balendi kwizi mona ti ka bena na ndiku ko, mpe balendi kwizi nôka. Mu bungu dia nti? Wulendi bâ ti bantu bô bavulu tûlaka foto zawu mu réseaux sociaux mbo basolaka foto za toma za bawu beni, za ndiku zawu na za mbuka zi babâ. Muntu wutalaka foto zo wulendi kwizi banza ti luzingu lwandi ka lwena salu ko. Mukristo wumosi wa mukento wa mvula 19 watâ ti: “Nayizi batika mu mona ti mu tiari ndieri bu nayizi mona ti bakaka nguria sakana beri sakanaka tumingu twatwansoni, mpe meno ku nzo ndieri tsumbanaka”.

14. Bwe malongi me mu 1 Piere 3:8 malendi tu bakisila mu sarila réseaux sociaux mu mpila ya mbote?

14 Diangana, tulendi sarila réseaux sociaux mu mpila ya mbote, mu tifwani, mu zonza na kanda dieto na mpangi zeto mpe. Ngano lwizi mona ti, bantu bakaka bu batûlaka foto, misamu miawu, na video zawu mu réseaux sociaux ni mu tizangula? Ntiana kwa bawu bazolo tâka ebu: “Kuntaleno”. Bakaka misamu mia mvindu na mia ntonto batûlaka mu foto zawu peleko za bantu bakaka. Bakristo babatindisi mu bâ ba kuluka na mu bâ na mabanza mamosi, ntiangu balembo sarilaka réseaux sociaux mu mpila yo.​—Tanga 1 Piere 3:8.

Tala ti misamu, foto, peleko video tûlaka mu réseaux sociaux ngano zilendi hana mabanza kwe bantu bakaka ti lumpampani lwe naku peleko wa kuluka wena? (Tala paragrafe 15)

15. Bwe Bibila dilendi tu bakisila mu lembo tizangula?

15 Tala ti réseaux sociaux sarilaka, tiyula biyuvu ebi: ‘Ngano misamu, foto, peleko video zi nitûlaka mu réseaux sociaux zilendi hana mabanza kwe bantu bakaka ti lumpampani lwe nani? Ngano ndendi sa ti bantu bakaka babâ na timbanda?’ Bibila ditêle ti: ‘Bungu, biabiansoni bie mu nsi eyi: masukila ma nitu, timina dia meso, lulendo lwa bimvwama, ka bitukaka kwe Tata ko, kâ mu nsi eyi.’ (1 Za 2:16) Mbangululu yimosi ya Bibila yibangulaka ntelo ya “lulendo lwa bimvwama” mu: “timonekesa muntu wa mfunu.” Bakristo ka bena na nsatu ko ya tizangula ha meso ma bantu. Mbo balandaka malongi ma Bibila matâka ti: ‘Ka tusandi malona ma mpamba, tabikeno mitsotso, na keto [diki], beto na beto.’ (Nga. 5:26) Tifu tia kuluka mbo titubakisa mu lembo bwa mu mabanza ma nza matariri tifu tia tizangulaka.

“BÂ NA MABANZA MA DELAKANA”

16. Mu bungu dia nti tufweti lembo bâ na lukuta?

16 Tufweti kurisa tifu tia kuluka mu bungu ti bô bê na lukuta ka bena na “mabanza ma delakana” ko. (Rom. 12:3NWT) Bantu bô bê na lukuta, mbo bazoloko mu bakana mpe bwimi bwe nawu. Mabanza mawu na nsalulu zawu lwekesa zivulu balwekesaka na bantu bakaka mpe. Tala ti ka basiri’â keba ko, mbanzulu za lukuta zilendi ba turila mpe Satana lendi kwizi bebesa mabanza mawu. (2 Kor. 4:4; 11:3) Kâ muntu we wa kuluka, mabanza ma delakana me nandi. Mabanza ma delakana me nandi mu yandi beni mpe mbo kazabaka ti bakaka bamuyôkele mpe mu misamu miakaka. (Flp. 2:3) Zebi mpe ti ‘Nzambi ka zololo’â bankwa lulendo ko. Kâ bweso bwandi kahanaka kwe bô batibetolaka.’ (1 Pi. 5:5) Bô bê na mabanza ma delakana, ka bazololo’â ko ti Yehova kabâ mbeni’awu.

17. Ngano nti tufweti sa mu tatamana mu bâ ba kuluka?

17 Mu tatamana mu bâ ba kuluka tufweti sarila malongi ma Bibila mu ‘katula timuntu tia ntama na nsalulu zandi mpe mu lwata timuntu tia môna.’ Buna tufweti sarila ngolo zazingi. Tufweti longoka tifwani tia Yezu mpe tufweti yêla mu landa tifwani tiandi. (Kol. 3:9, 10; 1 Pi. 2:21) Tala ti tusariri bo, mbo tubaka ndandu zazingi. Bu tubâ ba kuluka, kanda mbo ditomo bâ mu nsayi, mbo tusingasa bumosi mu timvuka mpe ka tusarila réseaux sociaux mu mpila ya mbi ko. Musamu wuyôkele mfunu, mbo tubâ na lusakumunu lwa Yehova mpe mbo katutambula.

MUKUNGA 117 Mbote ya mutima

^ par. 5 Lumbu ti, mu nza ye na nzanda lukuta twena, na bantu bê na bwimi. Buna, tufweti sa keba mu ndiatulu’awu ngatu ka yitusobesandi. Timoko ti mbo tizonzela misamu mitatu mi tufweti lembo bêla na mabanza ma yôka mu beto beni.

^ par. 2 NTELO ZI BABANGURI: Muntu we na lukuta mbo wubâka na mabanza ma yôka mu yandi beni, mpe ka wuvulu’â banzilaka bantu bakaka ko. Wuzololo tâ ti, muntu we na lukuta bwimi bwe nandi. Kâ ku lweka lwakaka, tifu tia kuluka mbo tibakisaka muntu mu lembo bâ na bwimi. Muntu wa kuluka, ka wubâka na lukuta ko mpe ka wubanzaka ko ti yandi yôkele bantu babansoni.

^ par. 56 NSASA YA BIFWANI: Mukuluntu wumosi we na lenda dia tâ tinzonzi ku lukutakanu lwa lunene na dia twarisa bampangi mu tisalu tia ntungulu. Bweso bwe nandi bwa bâ mutu-masini mu tisalu tia samuna na bwa sa bunkete mu Nzo ya Nsambululu.