1. Nti bilendi tula, mpe ntia lukwikulu lulendi bâ neto?

 TULENDI kêla ti bantu bakaka batukwamisa bu tusamunaka. Nkwamusu zo zilendi kwizi yikama ngolo mu bilumbu bita kwiza. (Dan. 11:44; 2 Tim. 3:12; Nza. 16:21) Kâ, tulendi bâ na lukwikulu ti Yehova mbo katuhana lubakusu lwe neto nsatu. Mu bungu dia nti? Ntangu zazansoni, Yehova mbo keri bakisaka bisari biandi mu lungisa bisalu biawu​—ni bu sa ti mpasi bieri mu sala. Mu tifwani, tataluzuleno mwa misamu mia luzingu lwa mbikuri Ezekiele, wasamuna kwe Bayuda ba banata mu ngolo ku Babilone.

2. Bwe Yehova katâ mu bungu dia bantu beri samuninaka Ezekiele, mpe nti tutaluzula mu timoko ti? (Ezekiele 2:3-6)

² Ntia mpila bantu Ezekiele kafweti samunina? Yehova watâ ti mbunzu na mitima mia kangama mieri nawu, mpe bukolo bweri nawu. Mbo beri tsokotaka ntiana nsende, mpe nsisi beri ntiana nkala-nseke. Ntiangu Yehova keri vulu têlaka Ezekiele ti: ‘Kubatînandi’! (Tanga Ezekiele 2:3-6.) Ezekiele lenda dieri nandi dia lungisa tisalu tiandi tia samuna mu bungu ti 1) Yehova wamutambika, 2) mpeve santu ya Nzambi yeri mu yikaka ngolo, mpe 3) Zu dia Nzambi keri diaka. Bwe misamu mio mia mitatu miabaksila Ezekiele? Mpe bwe mitubakisilaka lumbu ti?

3. Kampe ntia misamu miayika Ezekiele ngolo, mpe bwe Yehova kamusongela ti mbo kamubakisa?

³ Yehova watêla Ezekiele ti: ‘Nikutambikiri.’ (Ezk. 2:3, 4) Kampe musamu wo watomo yika Ezekiele ngolo. Mu bungu dia nti? Ntembe kâni, wabambuka ti Yehova wasarila ntelo ya  mpila yo bu kalomba Mose na Izaya mu kwizi bâ mbikuri zandi. (Ndu. 3:10; Iza. 6:8) Ezekiele wazaba mpe ti Yehova wabakisa mbikuri zo za zole mu telamana misamu mia mpasi. Buna, Yehova bu katêla Ezekiele mbala zole ti: ‘Nikutambikiri,’ mbikuri mabanza ma mbote meri nandi mu sikirila lubakusu lwa Yehova. Ha manima, Ezekiele wayizi tsoneka ntelo eyi mbala zazingi: ‘Zu dia Yehova diakunturila.’ (Ezk. 3:16) Mbala zazingi mpe katsoneka: “Zu dia Yehova diavutu kunturila.” (Ezk. 6:1, NWT) Ntembe kâni, Ezekiele lukwikulu lweri nandi ti Yehova wamutambika. Musamu wakaka, mu bungu ti Ezekiele mwana wa Nganga-Nzambi weri, kampe tata’andi wamulongesa ka bwe Yehova katêla mbikuri zandi za mu ntama ti mbo kababakisa. Kwe Izake, Yakobe na Yeremi, Yehova watâ ti: ‘Ni ndie naku.’—Mba. 26:24; 28:15; Yer. 1:8.

4. Kampe ntia mabanza ma lutindusu mayika Ezekiele ngolo?

⁴ Bwe bala ba Israele babîngi babongela nsangu zeri samunaka Ezekiele? Yehova watâ ti: ‘Nzo ya Israele ka yizolo’â ko mu ku wîla; mu bungu ti ka bazololo’â ko mu kungwîla.’ (Ezk. 3:7) Bu bakala Ezekiele, ni Yehova wûna kwa mpe bakala. Misamu mio miayika lukwikulu lwa Ezekiele ti kala kô ka kweri’â zolo tâka ko ti tisalu tiandi tia mbikuri tia kalembana. Yehova wayika mpe lukwikulu lwa Ezekiele ti mfundusu zi kasamuna bu zilungana, kanda dia Israele mbo diaketi ‘zaba ti mbikuri ye ha kati diawu.’ (Ezk. 2:5; 33:33) Ntembe kâni, mabanza mo ma lutindusu mahana Ezekiele ngolo zeri nandi nsatu mu lungisa tisalu tiandi.

5. Tintwari na Izaya 44:8, ngolo zeto kwe zitûkaka?

⁵ Beto mpe butindi bwe neto mu bungu ti tuzebi ti Yehova tu tambikaka mu samuna. Mbo  katuhanaka mukembo bu katutâka “mbangi” zandi. (Iza. 43:10) Ntia mpila bweso bwa bunene! Ntiana kwa bu katâ kwe Ezekiele: ‘Kubatînandi,’ Yehova mbo katutindisaka ebu: ‘Ka luteketandi.’ Mu bungu dia nti tufweti lembo tînina mbeni zeto? Ntiana Ezekiele, Yehova tu tambikaka, mpe lubakusu lwandi lwe neto.—Tanga Izaya 44:8.

6. a) Mu bwe Yehova katukanisina lubakusu lwandi? b) Ngano butindi bweto na ngolo zeto kwe bitûkaka?

⁶ Yehova mbo katukanisinaka lubakusu lwandi. Mu tifwani, ntete katâ ti: “Beno mbangi zani zena,” Yehova watâ ti: ‘Bu sabuka mamba, meno mbo nibâ naku, bu sabuka nzari, ka zikuyabama ko. Wamana diata tiya, kuya ko, mpe milaku mia tiya ka mikuniengesa ko.’ (Iza. 43:2) Ntangu zakaka, mu tisalu tia samuna mbo tubwabanaka na makuba mafwanakane na niamba, na ntontolo za ngolo ntiana tiya. Ni bu sa ti ni bo, na lubakusu lwa Yehova, mbo tutatamanaka mu samuna. (Iza. 41:13) Ntiana mu ntangu ya Ezekiele, bantu babîngi lumbu ti mbo bakalaka nsangu zeto. Mbo tubambukaka ti ka wuzololo’â tâ ko ti tisalu tieto tia Mbangi za Yehova talembana. Mbo tubâka na butindi mpe na ngolo mu bungu ti tuzebi ti Yehova mbo kayangalalaka bu tutatamanaka mu samuna nsangu zandi na kwikama kwakwansoni. Ntumwa Paulo watâ ti: ‘Muna muntu mbo kabaka mfutulu, buna bu têla tisalu tiandi.’ (1 Kor. 3:8; 4:1, 2) Mpangi yimosi ya yikento ye mupasuri-nzila tûka ntama têle ti: “Nsayi ye nani bu nzebi Yehova ngolo zeto kasendaka.”

7. Bwe Ezekiele keri monaka ntangu zazansoni zi keri banzaka timona-meso ti kamona? (Tala tifwani ha tinima tia ntete.)

⁷ Ezekiele watomo mona ngolo za mpeve santu. Mu timona-meso, wamona mpila yeri sarilaka mpeve santu mu bivangu bia mpeve na mu mifumba mia minene mia char ya ku mazulu. (Ezk. 1:20, 21) Ngano Ezekiele nti kasa? Watsoneka misamu mi kamona. ‘Bu namona tio, nabwa tidiri ha mutoto.’ Ezekiele watomo yituku, buna wabwa ha mutoto. (Ezk. 1:28) Ha manima, ntangu zazansoni Ezekiele yi keri banzaka timona-meso tio tia nzitukulu, lukwikulu lwandi lwayizi yikama ngolo ti na lubakusu lwa mpeve santu ya Nzambi, mbo kaketi lungisa tisalu tiandi.

8-9. a) Ngano Yehova ntia ntumunu kahana kwe Ezekiele? b) Ha manima, ngano Yehova bwe kayikila Ezekiele ngolo mu bungu dia teritware’andi ya mpasi?

⁸ Yehova watuma Ezekiele: ‘Mwana muntu, telama mu bungu ti zonza nizonza naku.’ Yehova bu katêla Ezekiele ti katelama, mpe bu kamuhana mpeve‘andi, Ezekiele wabaka ngolo zeri nandi nsatu mu telama. Ezekiele watsoneka ti: ‘Mpeve yakota mu meno, yakuntelamasa.’ (Ezk. 2:1, 2) Ha manima, mpe ntangu yayansoni yi kayôkesa mu tisalu tiandi, koko kwa Nzambi kwatwarisa Ezekiele​—wuzololo tâ mpeve santu ya Nzambi. (Ezk. 3:22; 8:1; 33:22; 37:1; 40:1) Mpeve ya Nzambi yayika Ezekiele ngolo mu tisalu tiandi—tisalu tia samuna kwe bantu beri na tungu mpe na mitima mia kuba mu teritware’andi. (Ezk. 3:7) Yehova watêla Ezekiele: ‘Ntituri tidiri tiaku tia kangama ntiana bidiri diawu, mbunzu’aku ya kuba ntiana mbunzu zawu. Ntituri mbunzu’aku ya kuba ntiana diamant, yôka kuba na tari [dia silekse]; kubatînandi, kubândi na bunkuta ha matu mawu.’ (Ezk. 3:8, 9) Weri ntiana Yehova mbo keri têlaka Ezekiele ti: ‘Kubikandi tungu dia bantu diakunôkesa. Mbo nikuyika ngolo.’

⁹ Ha manima, mpeve ya Nzambi yanata Ezekiele ku teritware yi kafweti samunina. Ezekiele watsoneka ti: ‘Koko kwa Yehova ngolo kweri mu meno.’ Wafanakana ti mbikuri kayôkesa  lumingu lumosi mu longoka na mu bakula nsangu zi kaketi samuna ngatu kasamuna zo na lukwikulu lwalwansoni. (Ezk. 3:14, 15) Ha manima, Yehova wamutêla ti kenda ku mbuka yalembo bâ miongo (plaine), mpe kûna mpeve yamukota. (Ezk. 3:23, 24) Ezekiele wa kubama weri mu batika tisalu tiandi.

10. Ntia lubakusu lwe neto nsatu mu lungisa tisalu tieto tia samuna, mpe mu bungu dia nti?

¹⁰ Ntia lubakusu lwe neto nsatu mu lungisa tisalu tieto tia samuna? Mu baka mvutu, banza mu misamu miaturila Ezekiele. Ntete kabatika tisalu tiandi tia samuna, mpeve ya Nzambi yamuhana ngolo zeri nandi nsatu. Lumbu ti, ntiana Ezekiele, mbo tubâ na lenda dia sala tisalu tia samuna tala ti lubakusu lwa mpeve ya Nzambi lwe neto. Mu bungu dia nti? Mu bungu ti Satana mbo katunwanisaka ngatu tabika tisalu tieto tia samuna. (Nza. 12:17) Mu mabanza ma bantu Satana ngolo zingi na beto, buna ka tulendi’â tamunwanisa ko. Kâ, mu tisalu tieto tia samuna mbo tumunungaka! (Nza. 12:9-11) Mu bwe? Bu tusamunaka, mbo tusongelaka kwe Satana ti ka tutâka bunkuta ko. Ntangu zazansoni zi tusamunaka, Satana muzingu kahombesaka. Buna, bwe tulendi tâ bu tulendaka mu sala tisalu tia samuna ntono nkwamusu? Tulendi tâ ti mpeve santu yituhanaka ngolo, mpe Yehova beto katambulaka.​—Mat. 5:10-12; 1 Pi. 4:14.

11. Mpeve ya Nzambi nti yisa mu beto, mpe bwe tulendi sa mu tatamana mu baka yo?

¹¹ Ntia lukwikulu lwakaka lulendi bâ neto bu tuzebi ti Yehova wakubisa tidiri na mbunzu ya Ezekiele? Mpeve santu yilendi tu yika ngolo mu telamana misamu mia mpasi mi tulendi bwabana na mio mu tisalu tia samuna. (2 Kor. 4:7-9) Nti tulendi sa mu tatamana mu baka mpeve ya Nzambi? Mu baka yo, tufweti tatamana mu sambila, na lukwikulu ti Yehova mbo katuwirikila. Yezu walongesa milongoki miandi ti: ‘Lombeno. [. . .] Dingeno. [. . .] Konkoteno.’ Buna, Yehova mbo  kahana ‘mpeve santu kwe bô bamulombaka yo.’​—Like 11:9, 13; Bis. 1:14; 2:4.

12. Tintwari na Ezekiele 2:9–3:3, rulo kwe yatûka, mpe nti bieri mu kati?

¹² Mpeve ya Nzambi yahana butindi kwe Ezekiele mu samuna. Kâ, Zu dia Nzambi mpe diayika timinu tia Ezekiele ngolo. Mu timona-meso, Ezekiele wamona koko kwasimba rulo. (Tanga Ezekiele 2:9–3:3.) Ngano rulo yo kwe yatûka? Ngano nti biatsonama mô? Bwe yadikila Ezekiele? Misamu ni mio tutaluzula. Rulo ku muyâlu wa Nzambi yatûka. Kampe, Yehova wasarila mosi mu mbazi za ziyà Ezekiele zi katoko mona mu mu hana rulo. (Ezk. 1:8; 10:7, 20) Mu rulo mweri na Zu dia Nzambi​—nsangu za mfundusu za keti samuna Ezekiele kwe bala ba Israele bakolama beri ku Babilone. (Ezk. 2:7) Nsangu zo batsoneka zo ku matu na ku manima ma rulo.

13. Ngano Yehova nti kalomba Ezekiele mu sa na rulo, mpe mu bungu dia nti yeri na luwu?

¹³ Yehova watâ kwe mbikuri’andi ti kadia rulo, mpe kafulusa tifundu (estomac) tiandi mu rulo yo. Ezekiele watumama, mpe wadia rulo yayansoni. Ngano titini ti tia timona-meso bwe tizolo tâka? Ezekiele nsatu yeri nandi ya tomo bakula nsangu zi kaketi samuna. Wafweti bâ na lukwikulu mu nsangu zo mu baka ngolo za samuna zo. Ha manima, tima tia nzitukulu tiayilama. Ezekiele wabakula ti rulo luwu yeri ntiana kwa ‘mafuta ma niosi’ (miel). (Ezk. 3:3) Mu bungu dia nti? Kwe Ezekiele, bweso bwa monekesa Yehova, musamu wa mbote weri. (Mik. 19:8-11) Watonda Yehova bu kasa ti kabâ mbikuri’andi.

14. Nti biabakisa Ezekiele mu bâ wa kubama mu tambula dema diandi?

¹⁴ Ha manima, Yehova watêla Ezekiele: ‘Tambula mu mutima’aku na wâ mu makutu maku misamu miamiansoni mi nita ku têla.’ (Ezk. 3:10) Yehova wahana ntumunu ti Ezekiele kasa nsimu mu misamu miatsonama mu rulo, mpe kadimbitila mio. Ezekiele bu kasila bo, timinu tiandi tiayizi yikama ngolo. Buna, wabaka mpe nsangu za ngolo zi kaketi samuna kwe bantu. (Ezk. 3:11) Na nsangu za Nzambi mu mutima’andi na mu bikoba biandi, Ezekiele wa kubama weri mu tambula dema diandi na mu lungisa dio.​—Fwanakasa na Mikunga 19:14.

15. Mu tatamana mu tisalu tieto, nti tufweti kipaka?

¹⁵ Mu tatamana mu tisalu tieto tia samuna, beto mpe tufweti tatamana mu hana nzila kwe Zu dia Nzambi diayika timinu tieto ngolo. Tufweti kipaka misamu miamiansoni mi tutêlaka Yehova. Lumbu ti Yehova mbo katuzonzelaka mu nzila ya Zu diandi di batsoneka, Bibila. Bwe tulendi zabila ti Zu dia Nzambi dia dita tatamana mu sobesa mbanzulu zeto?

16. Nti tufweti sa mu Zu dia Nzambi, mpe bwe tulendi dia kotesela mu mitima mieto?

¹⁶ Ntiana kwa bu tudiaka bidia mu tunga nitu mpe bu tubikaka bio biasala, mbo tudiaka mpe bidia bia timpeve bu tulongokaka Zu dia Nzambi, mpe bu tudimbitilaka dio. Mô ni malongi Yehova ma kazololo tabaka. Yehova zololo ti tafulusa tifundu tieto mu Zu diandi, wuzololo tâ tatomo dia bakula. Tulendi bwa sila mu nzila ya lusambulu, ya ntangulu na bu tudimbitila. Ntete-ntete, mbo tusambilaka mu kubika mitima mieto ngatu tabaka mabanza ma Nzambi. Ha manima, mbo tutangaka Bibila. Ku nsuka, mbo tukangamaka mu dimbitila, mu tomo banza mu mio mi tutengi. Ntia ndandu zikwizi moneka? Bu tukwe dimbitiri,  mbo tukwizi bakula Zu dia Nzambi, mpe timinu tieto mbo tikwizi tomo bâ ngolo.

17. Mu bungu dia nti we nkatika mfunu mu tangaka Bibila na mu dimbitilaka dio?

¹⁷ Mu bungu dia nti we nkatika mfunu mu tangaka Bibila na mu dimbitilaka dio? Bu tusila bo, mbo tubaka ngolo ze neto nsatu mu samuna nsangu za mbote za Timfumu bwawu bu, na mu samuna nsangu za mfundusu zi tulendi samuna ntamana. Mpe, bu tudimbilaka mu bifu bia toma bia Yehova, tindiku tieto na Yandi mbo tiyikamaka ngolo. Buna, mbo tubaka bima bie na nkatika luwu, peleko bia mbote​—tidzunu tia mutima na tifu tia yangalalaka mu bio bie neto.​—Mik. 119:103.

18. Bantu ba mu teritware zeto ntia musamu bakwizi bakula, mpe mu bungu dia nti?

¹⁸ Ka twena bambikuri ko ntiana Ezekiele. Kâ, nzengolo tubongele ya tatamana mu samuna nsangu za tsonekesa Yehova mu Zu diandi, tii ntangu yi wa tisalu tia samuna. Bu tula ntangu ya mfundusu, bantu ba mu teritware zeto ka batâ ko ti ka babwa bweso ko bwa baka ndwengosolo ya Nzambi, peleko Nzambi wabayambirika. (Ezk. 3:19; 18:23) Kâ, mbo bakwizi bakula ti nsangu zi tweri samunaka kwe Nzambi zatûka.

19. Nti bituhana ngolo za lungisa tisalu tieto?

¹⁹ Nti bituhana ngolo za lungisa tisalu tieto? Ni misamu mia mitatu miayika Ezekiele ngolo. Mbo tutatamanaka mu samuna mu bungu ti tuzebi ti Yehova tutambikaka, mpeve santu’andi yituyikaka ngolo, mpe mbo tutidikilaka mu Zu diandi. Na lubakusu lwa Yehova, nzengolo tubongele ya sala tisalu tieto na ya tatamana tii ku nsuka.​—Mat. 24:13.