1. Bwe tulendi tâ mu bungu dia muntu wusongelaka tiari?

TULENDI tâ ti muntu we na tiari, ni muntu we na nsayi mpe wukabaka. Tulendi banza mpe tinsamu tia tâ Yezu tia Musi-Samaria wa mbote. Bakala dio diatûka ku nsi yakaka, wasongela tiari kwe Muyuda wumosi wu bawuka bima, mpe wu bahana nkuba kwe mivi. Tiari na luzolo biatuma Musi-Samaria wo mu sa miamiansoni mu bukisa Muyuda. (Like 10:29-37) Tinsamu tio mbo tisongelaka tifu timosi tia toma tia Nzambi’eto​—tiari. Nzambi mbo kasongelaka tifu tio mu bungu ti beto kazololo, mpe mbo katusongelaka tio bilumbu biabiansoni mu mpila yi katubongelaka.

2. Ngano mpila yakaka ya songela tiari ni ye?

² Mpila yakaka ye kô muntu yi kalendi songela tiari. Muntu wusongelaka tiari wulendi bonga nzengolo ya lembo semba muntu wu bafweti semba. Yehova watusongela mpe tiari mu mpila yo. Titsoniki tia Mikunga tiatâ ti: “Ka tu bongelaka buna bu têlaka masumu meto ko.” (Mik. 103:10) Kâ, ntangu zakaka Yehova mbo kahanaka nsembolo ya ngolo kwe muntu wusumukini.

3. Ntia biyuvu tutaluzula?

³ Mu timoko ti mbo tuhanina mvutu mu biyuvu ebi bia bitatu: Mu bungu dia nti Yehova kasongelaka tiari? Ngano ntia tintwari tie ha kati dia nsembolo na tiari? Mpe nti bilendi tu bakisa mu songela tiari? Tataleno ka bwe Zu dia Nzambi dihaninaka mvutu mu biyuvu bio.

4. Mu bungu dia nti Yehova kasongelaka tiari?

⁴ Yehova zololo mu songelaka tiari. Ntumwa Paulo watsoneka ti Nzambi wa fuluka wena mu tiari. Paulo mbo keri vulu zonzelaka  tiari tia Nzambi tiasa ti bantu ba masumu babâ ba tumbu mpe babâ na tivuvu tia kwe bâ ku mazulu. (Efz. 2:4-7) Kâ tiari tia Yehova ka tisukinaka kwa mu musamu wo ko. Titsoniki tia Mikunga Davide watâ ti: “Yehova wa mbote wena kwe babansoni, mpe tiari tiandi mbo timonekaka mu bima biabiansoni bi kasala.” (Mik. 145:9) Mu bungu ti Yehova bantu ba kazololo, mbo kasongelaka tiari ntangu zazansoni zi kamonaka ti wufwanakane kasila bo.

5. Bwe Yezu kalongokela tiari tia Yehova?

⁵ Mu bantu babansoni ni Yezu tomono zaba ka bwe Yehova kazololo mu songelaka tiari. Yehova na Yezu babâ ku mazulu tûka mivu miamingi ntete Yezu kizi ha mutoto. (Bin. 8:30, 31) Mbala zazingi Yezu kasongela ti Tata’andi tiari tia lemvokela kasongelaka kwe bantu ba masumu. (Mik. 78:37-42) Mu ndongosolo’andi, Yezu mbo keri vulu zonzelaka tifu tio tia toma tia Tata’andi.

6. Bwe Yezu katubakisila mu bakula tiari tia Yehova?

⁶ Ntiana bu tazonzele wo mu timoko tiayôkele, Yezu wasarila tifwani tia mwana wawumuka, mu tu bakisa mu bakula ka bwe Yehova kazololo mu songela tiari. Mwana wo waduka ku nzo’awu mpe waye hombesa bima biandi mu ‘luzingu lwa vwandi.’ (Like 15:13) Ha manima, wasoba mabanza mu luzingu lwandi lwa vwandi, watibetola mpe wakâla ku nzo’awu. Ngano tata’andi nti kasa? Mwana wo ka wakêla bwabwingi ko mu zaba. Yezu watâ ti: ‘[Mwana wo] bu keri mala, tata’andi wamudzukula, mpe tiari tiamubaka. Ni kadioka ntinu mu kwe mu bwana, wamubumba mpe wamuhana bize na luzolo lwalwansoni.’ Tata’andi ka mu fwisa nsoni ko. Kâ na nsayi yayansoni walemvokela mwana’andi mpe wamubwana mu kanda. Mwana wo wawumaka masumu mamingi kasa, kâ mu bungu ti wasoba mabanza, tata’andi wamulemvokela. Mu tifwani tio tata die na tiari ni Yehova. Yezu wasongela ti Yehova zololo mu lemvokela bantu basumukaka mpe basobaka mabanza na bunsungu bwabwansoni.​—Like 15:17-24.

7. Ngano ndwenga za Yehova bwe zimonekenaka bu kasongelaka tiari?

⁷ Yehova mbo kasongelaka tiari mu bungu ti ni Yandi yôkele mu ndwenga. Yehova nzengolo za mbote kwa kabongaka mu bungu dia bivangu biandi. Bibila mbo ditâka ti ‘ndwenga zitûkaka ku mazulu [. . .] zafuluka zena mu tiari na mu bisalu bia bibote.’ (Zaki 3:17) Ntiana kwa tata die na luzolo, Yehova zebi ti bala bandi mbo babakaka ndandu mu tiari  tiandi. (Mik. 103:13; Iza. 49:15) Tiari tia Nzambi mbo tibahanaka tivuvu ntono masumu mawu. Mu bungu ti Yehova wa fuluka wena mu tiari, mbo katufwilaka tiari bu kamonaka ti wufwanakane mu sila bo. Kâ Yehova zebi mpe ka mu ntia ntangu kafweti lembo songela tiari. Na ndwenga zazansoni, kani kabwe kafwilaka tiari ko mu kanga meso mu misamu mi bafweti hanina nsembolo.

8. Ntangu zakaka ntia tifu tibâka tia mbote, mpe mu bungu dia nti

⁸ Tabongeno tifwani: Tisari tia Nzambi tibongele nzengolo ya bâ na ndiatulu ya masumu. Ngano nti tufweti sa? Paulo watsoneka ti: ‘Ka lusandi [tintwari] na muntu wo.’ (1 Kor. 5:11) Bantu basumukaka, mpe balembo sobaka mabanza mbo babakatulaka mu timvuka. Mpila yo ya sarila mfunu yena mu kengerela mpangi zeto za kwikama mu tatamana mu sarila Yehova mu mpila ya santu. Kâ bantu bakaka balendi mona ti Yehova kasongelaka tiari ko bu bakatulaka muntu mu timvuka. Ngano wa matieleka wena? Tataleno wo.

9-10. Tintwari na Bahebre 12:5, 6, mu bungu dia nti tulendi têla ti mpila yena ya songela tiari bu bakatulaka muntu mu timvuka? Hana tifwani.

⁹ Ku lukutakanu lwa timvuka bu tuwâka nsangu zitâka ti muntu wu tuzebi mpe wu tuzololo ‘ka wusiri’â Mbangi ya Yehova ko,’ mbo tubâka mu tiari tiatingi. Tulendi tiyula tala ti mfunu wubêle mu mu katula mu timvuka. Ngano wa matieleka bu bakatulaka muntu mu timvuka mpila yena ya songela tiari? Yee! Ka wena musamu wa ndwenga ko mpe ka yena mpila ya songela tiari ko peleko luzolo tala ti tukariri mu semba muntu wu bafweti semba. (Bin. 13:24) Ngano muntu wusumukini mpe wukariri mu soba mabanza, bu bamukatula mu timvuka, wulendi mu bakisa mu soba? Yee. Mpangi zazîngi zayirika masumu ma manene, nzengolo ya bonga bakuluntu yababakisa mu bakula ti masumu ma manene bayirika mpe yabatuma mu soba mabanza na mu soba ndiatulu.​—Tanga Bahebre 12:5, 6.

¹⁰ Tabongeno tifwani. Muvungi wumosi wumweni ti timeme timosi tie na timbevo. Zebi ti mu buka timeme tio wufwanakane kahambula tio na bimeme biakaka bilembolo na timbevo. Bimeme bizololo mu bâ tintwari, kâ bu bahambulaka bio bilendi kwizi bâ na vwandi. Ngano wuzololo tâ ti nzengolo yi bongele muvungi ngolo yena mu mpila ya bukila timeme tio? Kâni. Zebi ti kamana bika timeme tie na timbevo mu bâ tintwari na bimeme biakaka, timbevo tio mbo tiyalangana. Bu kahambula timeme tio tie na timbevo mbo kakengerela bimeme biakaka.​—Fwanakasa na Levitike 13:3, 4.

11. a) Mu ntia mpila tulendi fwanakasa muntu wu bakaturi mu timvuka na timeme tie na timbevo? b) Muntu wu bakaturi mu timvuka nti wulendi sa, mpe ntia lubakusu kalendi baka?

¹¹ Muntu wu bakaturi mu timvuka, tulendi mu fwanakasa na timeme tie na timbevo. Wa bêla wena mu timpeve. (Zaki 5:14) Timbevo tia timpeve, ntiana kwa timbevo tia tinsuni, tilendi sambukila bantu bakaka. Ntangu zakaka nkatika mfunu wubâka mu hambula muntu we na timbevo tia timpeve na timvuka. Nsembolo mpila yena Yehova yi kasongelaka luzolo kwe bala bandi ba kwikama, mpe yilendi bakisa muntu wusumukini mu bika masumu mandi na mu soba mabanza. Ni bu sa ti bamukaturi mu timvuka, lendi kwizaka ku tukutakanu, ku kalendi kwizi bakila bidia bia timpeve mu vutu yika timinu tiandi ngolo. Lendi bakaka mikanda mi kasarila yandi beni mpe lendi talaka JW Télédiffusion. Mu ntangu bakuluntu yi bamonaka ti nsobolo kata sa, ntangu zakaka balendi mu hana malongi mamubakisa mu vutu  karisa tindiku tiandi na Yehova, mpe ha manima balendi mu karisa mu timvuka mu vutu bâ Mbangi ya Yehova. *

12. Ntia musamu wa luzolo mpe wusongela tiari, bakuluntu balendi yirika mu bungu dia muntu wusumukuni wuta lembo soba mabanza?

¹² Musamu wa mfunu wena mu bambukaka ti bantu basumukini kwa balembo sobaka mabanza bakatulaka mu timvuka. Bakuluntu bazebi ti bafweti tomo banza na bunsungu bwabwansoni ntete babonga nzengolo ya katula muntu mu timvuka. Bazebi ti Yehova mbo kahanaka nsembolo mu mpila yidelakane. (Yer. 30:11) Mpangi zawu za bazololo mpe ka bazololo’â ko mu yirika musamu wubebesa tindiku tiawu na Yehova. Kâ ntangu zakaka, mpila ya songela luzolo na tiari ni mu katula muntu mu timvuka.

13. Mu bungu dia nti bafweti katurila Mukristo wumosi wa ku Korente mu timvuka?

¹³ Tataleno mpila Paulo yi kayirikila musamu wa muntu mosi wasumuka, weri lembo sobaka mabanza mu mbandu ya ntete. Mukristo wumosi ku Korente weri kwe se bunsuza na mukento wa tata’andi. Musamu wa nkatika wa ntonto weri! Paulo wazaba ti mu ntama Yehova watâ kwe bala ba Israele ti: “Bakala divukase nitu na mukento wa tata’andi divwezele tata’andi. Ba bole bafweti ba honda. Menga mawu ha mutu’awu mena.” (Lev. 20:11) Paulo ka keti’â tâ kwe timvuka ko bahonda muntu wo. Kâ watâ kwe Bisi-Korente ti bakatula muntu wo mu timvuka. Ndiatulu ya bunsuza ya muntu wo yanata nsobolo za mbi kwe bantu bakaka mu timvuka, bakaka ka beri’â monaka ko ti masumu ma manene kayirikiri!​—1 Kor. 5:1, 2, 13.

14. Bwe Paulo kasongela tiari kwe bakala di bakatula mu timvuka ku Korente, mpe mu bungu dia nti? (2 Bisi-Korente 2:5-8, 11)

¹⁴ Ha manima Paulo wawâ ti bakala dio diabatika mu sa nsobolo zazingi. Bakala dio diasumuka diatomo soba mabanza! Ni bu sa ti wafwisa timvuka nsoni, Paulo watâ kwe bakuluntu ti ka zolo’â ko mu “bâ na mutima ngolo.” Wabatêla ti: ‘Bubote kwa lwamulemvokela, lwamutindisa mpe.’ Mu bungu dia nti Paulo katêla bo? Watâ ti: ‘Ngatu mwana ntulu kalembo bwa mu bunsana buyôkele.’ Paulo wabâ na tiari mu bakala dio diasoba mabanza. Keri’â zoloko ko ti bakala dio kabwa mu bunsana buyôkele mu bungu dia masumu ma kayirika  mpe ma kabika ngatu kabaka mulemvo.​—Tanga 2 Bisi-Korente 2:5-8, 11.

15. Mu ntia mpila bakuluntu balendi hanina nsembolo ya ngolo mpe balendi songela tiari?

¹⁵ Ntiana Yehova, bakuluntu bazololo mu songela tiari. Mbo bahanaka nsembolo ya ngolo kwe muntu wusumukini tala ti wufwanakane. Kâ mbo basongelaka tiari tala ti bulendi bâ bu bamona ti musamu we kô wuta ba tuma mu sila bo. Tala ti bakuluntu ka basembele’â muntu wusiri masumu ko, ka basongela tiari ko; kani wa bela bô, mbo bahanina nzila mu ndiatulu yi bafweti hanina nsembolo. Ngano bakuluntu kwa bafweti songela tiari?

16. Tintwari na Bingana 21:13, bwe Yehova kabongelaka bô balembo songelaka tiari?

¹⁶ Bakristo babansoni, mbo badingaka mu landa tiari tia Yehova. Mu bungu dia nti? Mu bungu ti Yehova ka wâka tusambulu twa bantu balembo songelaka tiari kwe bantu bakaka ko. (Tanga Bingana 21:13.) Ka kwena muntu ko mu beto zololo ti Yehova kakala mu wâ tusambulu twandi, buna mbo tusa keba mu bâ na mutima ngolo. Kani takanga makutu mu mpasi za Mukristo, ntangu zazansoni tufweti bâka ba kubama mu wirikila kawula kwa mputu. Mpila mosi mpe, mbo tulandaka malongi me mu Bibila matâka ti: ‘Muntu wô wulembo songelaka mutima wa tiari, ka bamufwila tiari ko mu ntangu ya mfundusu. Tiari mbo tinungaka mfundusu.’ (Zaki 2:13, NWT) Tala ti na kuluka kwakwansoni mbo tubakulaka ti wubâka neto batufwila tiari, mbo tubâ na lenda dia songela tiari kwe bakaka. Vula-vula mbo tuzoloko mu songela tiari mu ntangu muntu wasumuka mpe wusobele mabanza, wukâlaka mu timvuka.

17. Bwe mutinu Davide kasongela tiari tia matieleka?

¹⁷ Bifwani bie mu Bibila bilendi tu bakisaka mu songela tiari na mu lembo bâ na mutima ngolo. Tabongeno tifwani tia mutinu Davide. Mbo keri vulu songelaka tiari tia matieleka. Ni bu sa ti Sawule mbo keri dingaka mu mu honda, Davide wasongela tiari kwe mutinu wa tumba Nzambi, kani kabwe ka dinga ko mu mu yirika mbi peleko mu mu karisila mbi mu mbi.​—1 Sam. 24:9-12, 18, 19.

18-19. Mu ntia misamu Davide kalembo songela tiari?

¹⁸ Kâ ntangu zazansoni, Davide keri’â songelaka tiari ko. Mu tifwani, mu ntangu Nabale weri na mutima ngolo yi kazonza na kondo kwa buzitu mpe yi kakala mu hana bidia kwe Davide na kwe bantu bandi, Davide nkesi zamubaka mpe wabonga nzengolo ya kwe mu honda yandi na bantu bandi. Kâ mukento wa Nabale, Abigayile, nsayi yayingi yeri nandi na luvivululu, mpe wasarila manzangu mu hana bima kwe Davide. Buna, Davide ka honda Nabale ko na bantu bandi.​—1 Sam. 25:9-22, 32-35.

¹⁹ Tilumbu timosi, mbikuri Natane wazonzela bakala dimosi dia mvwama kwe Davide dialaba timeme tia mpwana’andi weri mputu. Davide nkesi zatomo mu baka mpe watâ ti: “Wa matieleka tala ti Yehova wa moyo wena, muntu wo lufwa lumufwanakane!” (2 Sam. 12:1-6)  Davide musiku wa Mose wa kazaba. Wafwanakana kwe muntu wulabiri timeme timosi mu futa bimeme biyà kwe muntu wu kalabiri tio. (Ndu. 22:1) Kâ nsembolo ya lufwa, ngolo yeri kwe muntu wulabiri. Natane bu kasarila tifwani tio ni mu bakisa Davide mu bakula ti misamu mi kayirika mia nkatika mia mbi mieri. Kâ, Yehova watomo songela tiari kwe Davide, yôka Davide walembo songela tiari kwe muntu walaba timeme mu tinsamu tia Natane!​—2 Sam. 12:7-13.

20. Nti tulendi longoka mu tifwani tia Davide?

²⁰ Davide bu keri mu nkesi zazingi wabonga nzengolo ya honda Nabale na bantu bandi babansoni. Ha manima, Davide watâ ti, muntu wa mvwama wazonzela Natane mu tinsamu tiandi, wafwanakana kafwa mu bungu dia musamu wu kayirika. Mu tifwani tio tia nzole tulendi tiyula: mu bungu dia nti muntu weri na luzolo lwalwingi kahanina nsembolo ya ngolo? Tataleno misamu miayôka mu luzingu lwa Davide. Mu ntangu yîna, Davide ngindu’andi semba yeri kwe mu sembe. Tifu tia bâ na mutima ngolo na tia kwe tsâri, bidimbu biena bisongelaka ti muntu kena wa wasa ko mu timpeve. Yezu watomo lwengesa milongoki miandi ti: ‘Mpila yi lufundisila bampwana’eno, beno mpe ni yo lufundusulu.’ (Mat. 7:1, 2) Buna tufweti sa keba mu lembo bâ na mutima ngolo, kâ tufweti bâ ba fuluka mu tiari ntiana Nzambi’eto.

21-22. Mu ntia mpila tulendi songela tiari?

²¹ Tifu tia fwila tiari ka tisukinaka kwa mu mbanzulu ko. Kâ bantu bê na tiari mbo bayirikaka misamu mu bakisa bantu bakaka. Beto bansoni tulendi tomo taluzula mu dinga bantu bê na nsatu lubakusu mu kanda dieto, mu timvuka tieto na mu tizunga tieto. Wa matieleka, misamu miamingi mie kô mi tulendi songela tiari! Ngano muntu we kô wuta dinga bamutindisa? Ngano tulendi hana lubakusu lufwanakane, kampe mu hana bidia peleko mu yirika misamu miakaka mia mfunu? Mpangi yi bakarisi mu timvuka, ngano nsatu bantu ye nandi bamutindisa? Ngano tulendi zonzela nsangu za mbote zitindisaka kwe bantu bakaka? Yo ni mpila yimosi ya mbote ya songela tiari kwe bantu babansoni ba tubwabanaka na bo.​—Yobe 29:12, 13; Rom. 10:14, 15; Zaki 1:27.

²² Tamana bakula ti bantu nsatu ni zo ze nawu mbo tumona ti mpila ze kô zi tulendi songela tiari. Bu tusongelaka tiari, mbo tutomo tâka Tata’eto dia ku mazulu nsayi, Yandi we Nzambi ya fuluka mu tiari!