TIMOKO TIA NDONGOKOLO 40
MUKUNGA 30 Tata’ani, Nzambi’ani na ndiku’ani
Yehova ‘wasisaka mitima mia lwala’
‘Yandi wasisaka mitima mia lwala na bukaka mputa zawu.’—MIK. 147:3.
MABANZA MA NGURI
Yehova bantu bê na mitima mia lwala katomo belokelaka lwaka. Timoko ti mbo tisongela bwe katutindisilaka bu tubâka mu mpasi, mpe bwe katubakisilaka mu tindisa bantu bakaka.
1. Yehova ntia mabanza me nandi mu bisari biandi?
NTI Yehova kamonaka bu katalaka bisari biandi bie ha mutoto? Mu ntangu yi tubâka mu tiari peleko mu nsayi beto kamonaka. (Mik. 37:18) Diangana bu kamonaka ti Yandi tusarilaka buna butêlaka lenda dieto ntono mitima mieto mia lwala nsayi yibâka nandi. Kâ mpe timina die nandi mu tu bakisa na mu tu tindisa.
2. Nti Yehova kasaka mu bungu dia bô bê na mitima mia lwala, mpe nti tufweti sa ngatu katukipa?
2 Mikunga 147:3 yitêle ti Yehova ‘bukaka mputa’ za bô bê na mitima mia lwala. Verse yi yisongele bwe Yehova kakipilaka bantu bê mu mpasi zayôka, mpe bwe kababakisilaka. Nti tufweti sa ngatu Yehova katukipa? Tabongeno tifwani. Doktere dizebi tisalu lendi yirika misamu miamingi mu bakisa muntu wulwele mu wasa. Kâ mu bakila lubakusu lo ndandu muntu wulwele fweti tomo landa misiku mia doktere. Mu timoko ti mbo tumona misamu mitâka Yehova mu Zu diandi kwe bô bê na mpasi zayôka. Mbo tumona mpe bwe tusarila malongi mandi ma luzolo.
YEHOVA BETO KABAMBULAKA TI NGURIA NTALU TWENA HA MESO MANDI
3. Mu bungu dia nti bantu bakaka babanzaka ti ka bena na ntalu yayingi ko?
3 Mu nza twena yilembolo na luzolo, mpe musamu wa tiari ni wena’eti bantu babingi babanzaka ti ka bena na ntalu yayingi ko. Mpangi ya yikento ye na nkumbu Helen a têle ti: “Mu kanda dilembolo na luzolo nakurila, tata’ani muntu wa miangu wabâ. Mpe bilumbu biabiansoni mbo keri tu têlaka ka twena salu ko.” Kampe ntiana Helen bayizi ku bongela mu mpila ya mbi, ntangu zazansoni bayizi ku tsâla peleko wayizi mona ti ka balendi’â bakuzolo ko. Tala ti ni bo kampe mbo wubâ musamu wa mpasi kwe nge mu kwikila ti muntu wulendi tomo kukipa.
4. Tintwari na Mikunga 34:18, Yehova ntia lukwikulu katuhanaka?
4 Ni bu sa ti bantu bakaka mu mpila ya mbi beri ku bongelaka, lendi bâ na lukwikulu ti Yehova nge kazoloko mpe ntalu wena ha meso mandi. Penepene kena na “bô bê na mitima mia lwala.” (Tanga Mikunga 34:18, NWT.) Tala ti benzi ka wena salu ko, bambukaka ti Yehova wamona bifu biaku bia mbote mpe wakubenda kwe Yandi. (Za 6:44) Ntangu zazansoni wakubama wena mu kubakisa mu bungu ti ntalu wena ha meso mandi.
5. Nti tulendi longoka mu mpila Yezu yi keri bongelaka bantu beri banzaka ti kampe ka beri’â salu ko?
5 Tulendi tomo zaba mio mi monaka Yehova ku mutima bu tutaluzula tifwani tia Yezu. Yezu bu keri ha mutoto, watomo songela nsayi kwe bantu beri monaka ti ka bena salu ko, mu bungu ti bantu bakaka mu mpila ya mbi beri babongelaka. (Mat. 9:9-12) Mukento wumosi weri na timbevo tia ngolo bu kasimba tinkuti tia Yezu na tivuvu ti mbo kawasa, Yezu wamutindisa mpe wamusîka mu bungu dia timinu tiandi. (Mak. 5:25-34) Yezu tifwani tia Tata’andi kalandaka mu mpila ya lunga. (Za 14:9) Buna lendi bâ na lukwikulu ti Yehova nge kazoloko mpe bifu biaku bia kazebi, ntiana timinu tiaku na luzolo lwaku mu Yandi.
6. Nti lendi sa tala ti benzi ti ka wena salu ko?
6 Nti lendi sa bu monaka ti ka wena salu ko? Tanga mpe dimbitila verse ze mu Bibila zikuhanaka lukwikulu ti ntalu wena ha meso ma Yehova. b (Mik. 94:19) Tala ti kuta lenda mu lungisa kani dimosi ko peleko wa nôka wena mu bungu ti kulendi’â wasala bwabwingi ko ntiana bantu bakaka, kutifwanakasandi na bawu, mpe kutûlandi mabanza maku mamansoni mu mio milembolo na lenda mu yirika. Yehova ka kêlaka ko ti wayirika musamu wulembolo na lenda (Mik. 103:13, 14) Tala ti muntu wakuyirika busafu peleko abus, zaba ti fote ka yeri’â ya nge ko. Bambuka ti, Yehova mbo kafundisa bô babongelaka bantu bakaka mu mpila ya mbi, kâ mbo kabakisaka bô bababongelaka mu mpila ya mbi. (1 Pi. 3:12) Sandra wabasafula mu buleke bwandi têle ti: “Mbo nivulu lombaka kwe Yehova kakumbakisa mu timwina mu mpila ya delakana ntiana bu kakumwinaka.”
7. Bwe tulendi sarila misamu mi tabwabana na mio mu tisalu tia Yehova?
7 Kani kabwe kubâkandi na ntembe ti Yehova lendi kusarila mu bakisa bantu bakaka. Wakuhana bweso bwa sala nandi mu tisalu tia samuna. (1 Kor. 3:9) Mu bungu dia mpasi zi wabwabana na zo, kampe mbo wubâ musamu wa fioti kwe nge mu bakula bwe bantu babwabanaka na mpasi bamonaka ku mutima. Misamu miamingi lendi yirika mu babakisa. Helen wututokolo zonzelaka wabaka lubakusu, mpe lumbu ti lenda die nandi mu bakisa bantu bakaka. Têle ti: “Tifu tieri nani mu banza ti ka ndiena salu ko, kâ Yehova wasa ti namona ti meno kazololo. Mpe meno kasarilaka mu bakisa bantu bakaka.” Helen nsayi ye nandi mu bâ mupasuri-nzila wa ntangu zazansoni.
YEHOVA ZOLOLO TI TATAMBULA MULEMVO’ANDI
8. Ntia lukwikulu tubakaka mu Izaya 1:18?
8 Bisari bia Yehova biakaka, ntangu zazansoni lwaka lubâka nawu mu bungu dia masumu ma bayirika mu ntama peleko ha manima ma bateme. Kâ bambukaka ti Yehova beto katomono zolo mpe wafuta nkûlulu mu bungu dia mulemvo wa masumu meto. Tulendi bâ na lukwikulu ti zololo tatambula kabu diandi. Yehova lukwikulu katuhanaka ti tamana ‘yirika misamu’ c na Yandi, ka vutu’â tu landa mambu ko. (Tanga Izaya 1:18.) Diangana mbo tutomo tondaka Yehova Tata’eto dia luzolo mu bungu ti masumu meto ma ntama kazimbakanaka! Kâ kani kabwe ka zimbakana mbote yi tayirika ko.—Mik. 103:9, 12; Ebr. 6:10.
9. Mu bungu dia nti tufweti lembo tatamana mu banza masumu ma tayirika mu ntama?
9 Tala ti lwaka lwe naku mu misamu mi wayirika mu ntama, sarila ngolo mu banza mu mio mita yirika bwawu bu na mu mio mi yirika ku matu. Tabongeno tifwani tia ntumwa Paulo, wanionga bu kakwamisa Bakristo mu ntama, kâ wazaba ti Yehova wamulemvokela. (1 Tim. 1:12-15) Ngano watatamana mu banzaka masumu mandi ma mu ntama? Ntembe kâni, wakala mu sila bo. Ntiana bu kakala mu banza misamu mi kayirika mu dibundu dia Bayuda. (Flp. 3:4-8, 13-15) Kani ka sila bo, Paulo watatamana mu sala tisalu tia samuna na luhemo lwalwansoni mpe watûla mabanza mandi mu misamu mie ku matu. Ntiana Paulo, kulendi’â wasoba misamu miayôka mu ntama ko, kâ lendi kembela Yehova mpe lendi mu tâ nsayi lumbu ti. Lendi banza mu misamu mia mbote mi kakukanisini ku matu.
10. Nti tulendi sa tala ti misamu mieto mia ntama mialwekesa bantu bakaka?
10 Lendi bâ na lwaka mu bungu dia misamu mi wayirika mialwekesa bantu bakaka. Nti bilendi kubakisa? Sa miamiansoni mi lenda mu tomesa misamu na bawu mpe balomba mulemvo. (2 Kor. 7:11) Lomba kwe Yehova kabakisa bô babansoni ba walwekesa. Lendi kubakisa na bô ba walwekesa mu tatamana mu mu sarila na mu bâ mu tidzunu.
11. Nti tulendi longoka mu tifwani tia mbikuri Yonase? (Tala mpe tifwani ha tinima tia ntete.)
11 Baka malongi mu makuba maku ma mu ntama mpe bâ wakubaka mu bika Yehova kakusarila mu mpila yi kazololo. Taluzula tifwani tia Yonase, kani kenda ku Ninive kûna kwa mu tuma Nzambi, Yonase wadioka kûma kwakaka. Yehova wasemba Yonase, mpe Yonase wabaka malongi mu makuba mandi. (Yon. 1:1-4, 15-17; 2:7-10) Yehova kayambirika Yonase ko. Nzambi wavutu muhana bweso bwa kwenda ku Ninive, mpe mu mbala yo Yonase watumamana na manzangu mamansoni. Ka bika ko ti maniongo mandi mu bungu dia makuba mandi ma mu ntama ma mu kabakasa mu tambula tisalu tia môna tia Yehova.—Yon. 3:1-3.
YEHOVA MPEVE SANTU’ANDI KATUHANAKA MU TU TINDISA
12. Bwe Yehova katuhaninaka tidzunu bu tubwabanaka na mpasi za ngolo? (Bisi-Filipe 4:6, 7)
12 Mu nzila ya mpeve santu’andi Yehova lutindusu katuhanaka bu tubwabanaka na mpasi. Tabongeno tifwani tia Roll na Carole, musamu wa tiari mwana’awu watihonda, batêle: “Misamu mia mpasi mia kwa mieka tu turila, kâ musamu wo wayôka mpasi. Mpimpa zazingi tayôkesa ka tweri’â bakaka tolo ko, buna tasambila Yehova mpe tabaka tidzunu ti bazonzelaka mu Bisi-Filipe 4:6, 7.” (Tanga.) Tala ti musamu we nguri’â mpasi ta bwabana na wo, lendi vulu ziburilaka Yehova mutima’aku ntangu zazansoni zi zololo. (Mik. 86:3; 88:1) Tatamana mu lomba kwe Yehova kakuhana mpeve santu’andi. Ntangu zazansoni mbo kakuhana lubakusu.—Like 11:9-13.
13. Bwe mpeve santu yilendi tu bakisila mu tatamana mu sarila Yehova na kwikama kwakwansoni? (Bisi-Efeze 3:16)
13 Ngano musamu wa mpasi wakumanisi ngolo? Mpeve santu yilendi kuhana ngolo mu tatamana mu sarila Yehova na kwikama kwakwansoni. (Tanga Bisi-Efeze 3:16.) Tabongeno tifwani tia mpangi ya mukento ye na nkumbu Flora, yandi na bakala diandi misionere zeri, mu ntangu bakala diandi bu kayizi sa bunsuza, longo lwafwa. Flora têle ti: “Nayizi tomo bâ mu tiari mu bungu ti wakondo tifu tia kwikama, mpe ka ndieri’â vutu banzaka musamu wakaka ko. Nasambila Yehova kakungana mpeve santu’andi mu korela. Yehova wakutindisa ni bu sa ti ha mbatukulu musamu wa mpasi weri, nayizi baka ngolo mpe na lenda mu korela na lubakusu lwandi.” Wamona ti Nzambi wamubakisa mu bâ na lukwikulu lwalwingi, mpe mbo kamuyikaka moko mu mpasi zandi zazansoni. Flora têle ti: “Misamu mie mu Mikunga 119: 32 mbo mitomo songelaka lubakusu lwa muhana Yehova. Verse yitêle: ‘mu nzila ya ntumunu zaku nita diokela, mu bungu ti mutima takunzibula’”
14. Bwe tulendi bikila mpeve ya Nzambi yatubakisa?
14 Bu mana lomba mpeve santu kwe Yehova, ngano nti fweti sa? Yirika misamu mikubakisa mu tomo baka mpeve santu ya Nzambi. Misamu miango ni mu kwendaka ku tukutakanu na mu samuninaka bantu bakaka. Fulusa mabanza maku mu mbanzulu za Yehova bu tanga Bibila bilumbu biabiansoni. (Flp. 4:8, 9) Bu kwe tangi, tsoneka mabanza ma baka mu bantu babwabana na mpasi mpe dimbitila mu mpila Yehova yi kababakisila mu korela. Sandra wutuzonzele, wabwabana na mapsi za ngolo za mpila na mpila. Têle ti: “Tinsamu tia Yozefe tiatomo kunsimba mutima, ka bika ko ti mpasi na kondo kwa buderede bwa nôkesa tindiku tiandi na Yehova.”—Mba. 39:21-23.
YEHOVA MBO KATUTINDISAKA MU NZILA YA BAKRISTO BAKAKA
15. Bwe mpangi zeto zilendi tu tindisila? (Tala mpe tifwani.)
15 Bu tumonaka mpasi, mpangi zeto zilendi kwizi bâ lubakusu lutindisaka. (Kol. 4:11) Mpangi zeto zilendi tu tindisa bu bayôkesaka ntangu na beto, bu batuwirikilaka, bu tubatêla bwe tuta mona ku mutima. Balendi tu tindisa bu batanga verse ya Bibila na beto peleko bu basambila neto. d (Rom. 15:4) Ntangu zakaka, mpangi yimosi yilendi tu bambula mabanza ma Yehova matubakisa mu tatamana mu korela. Mpangi zeto lubakusu bavulu tu hanaka mu mpila zakaka. Mu tifwani, bu batuhanaka bidia bu tubâka mu mpasi.
16. Nti tufweti sa mu baka lubakusu lwa bantu bakaka?
16 Mu baka lubakusu lwa bantu bakaka, kampe tufweti lwa balomba. Mpangi zeto beto bazololo, mpe bazololo ti batubakisa. (Bin. 17:17) Kâ kampe ka bazebi’â ko bwe tuta mona ku mutima, mpe nti bie neto nsatu. (Bin. 14:10) Tala ti mu mpasi wena, lendi tâ bwe tamona ku mutima kwe ndiku za mbote. Batêla nti bilendi kubakisa. Lendi zonza kwe mukuluntu wumosi peleko bole ba lwena bandiku. Mpangi zakaka za zikento za baka lutindusu kwe mpangi ya yikento ya yela.
17. Ntia misamu milendi tu kabakasa mu tambula lutindusu, mpe bwe tulendi mia telamana?
17 Telamana mabanza ma bâ ha mbuka ya nge kaka. Ntangu zakaka, mu bungu dia tiari tiaku, ku zolo’â ko mu yôkesa ntangu na bantu bakaka. Mpangi zaku zilendi lembo tomo kubakula. Zilendi tâ peleko zilendi yirika musamu wukulwekesa. (Zaki 3:2) Kâ kubândi mala na mpangi zaku. Yehova lendi basarila mu kutindisa. Mukuluntu we na nkumbu Gavin, we na timbevo ti batâka nkumbu dépression têle ti: “Vula-vula ka nzololo’ â ko mu zonzaka na ndiku zani peleko mu yôkesa ntangu na bawu.” Kâ Gavin mbo kasarilaka ngolo mu bâ na mpangi zandi, mpe bubote bwingi kamonaka bu kasilaka bo. Mpangi ya yikento ye na nkumbu Amy têle: “Mu bungu dia misamu mi nabwabana na mio mu ntama, musamu wa mpasi wena kwe meno mu bâ na lukwikulu mu bantu. Kâ mbo nilongokaka mu zolo na mu kwikila mpangi zani ntiana busaka Yehova. Nzebi ti musamu wo Yehova wutâka nsayi na meno mpe.”
MAKANI MA YEHOVA MALENDI TU TINDISA
18. Nti tulendi kêla mu bilumbu bita kwiza, mpe nti tulendi sa tûka lumbu ti?
18 Ntamana Yehova mbo kakatula misamu miamiansoni mitumwisaka mpasi. (Nza. 21:3, 4) Mu ntangu yîna, misamu mitulwekesaka ka ‘mivutu’â kwiza ku mutima ko.’ (Iza. 65:17) Ntiana bu tumweni wo, Yehova mputa zeto kabukaka tûka lumbu ti. Tomo baka ndandu mu misamu mia luzolo mia kubika Yehova mu kutindisa na mu kulembeka. Kani kabwe kubândi na ntembe ti nge ‘kafwilaka tiari.’—1 Pi. 5:7.
MUKUNGA 7 Yehova Ngolo zeto
a Nkumbu zakaka za basobele.
b Tala kaku “ Ntalu wena kwe Yehova.”
c Mu ‘yirika misamu’ na Yehova, tufweti mu songela ti tusobele mabanza bu tumulomba mulemvo wa masumu meto mpe bu tusoba ndiatulu. Tala ti disumu dia dinene tuyirikiri, tufweti lomba mpe lubakusu lwa bakuluntu mu timvuka.—Zaki 5:14, 15.
d Mu tifwani taluzula verse ze mu mutu-diambu wa “ Inquiétudes ” na wa “ Réconfort, Consolation ” mu mukanda wa Versets pour la vie chrétienne.