1. Bwe Piere kasa bu kamona timangu tiamubakisa mu baka mbizi?

 PIERE wayôkesa mpimpa ya mukaka mu loba, kâ ka baka na kani tima ko. Musamu wa nzitukulu, Yezu wamutêla: ‘Nata bwatu ku ndilu, mpe loseno mposa mu loba.’ (Like 5:4) Piere wasa ntembe ti ka keti’â baka na kani mbizi ko, kâ wasa buna bu bamulombela. Mposa zi batuba mu mamba zabatika mu tendoka mu bungu dia dema dia mbizi zabawuka. Bu bayizi bakula ti musamu wu bamona timangu tieri, Piere na bantu beri salaka nandi bayizi tomo yituku. Piere watâ ti: ‘Mfumu, katuka kwaku ha ndie meno, mu bungu ti meno muntu wa masumu.’ (Like 5:6-9) Kampe Piere mbo keri monaka ti keri’â salu ko, nsungula bu kabâ ha lweka lwa Yezu.

2. Mu bungu dia nti tulendi bakila lubakusu bu tutaluzula tifwani tia Piere?

² Piere mpemba yeri nandi—‘muntu wa masumu’ weri. Bibila mbo disongelaka ti ntangu zakaka watâ, mpe wayirika misamu miamuniongesa ha manima. Ngano mbo ta timona mu Piere? Ngano tifu tia mbote tie kô ta zolo kurisa, peleko tifu tia mbi nwanaka na tio tûka ntama? Tala ti ni bo, lendi bâ na tivuvu bu longoka tifwani tia Piere. Ngano bwe? Simba musamu ewu: Ka weri’â mpasi ko mu lembo tsonekesa bifu bia mbi bia Piere mu Bibila. Kâ, batsoneka bio mu nzila ya mpeve santu, ngatu tabakila bio malongi. (2 Tim. 3:16, 17) Bu tulongoka mu zaba bakala dio weri na mbanzulu zimosi na beto, mbo wutubakisa mu mona ti Yehova ka dingaka ko tabâ ba lunga. Zololo ti tatatamana mu sarila ngolo ntono makuba meto.

3. Mu bungu dia nti tufweti tatamana?

 ³ Mu bungu dia nti we mfunu kwe beto mu tatamana? Mu bungu ti bu tutatamanaka mu sa tima, mbo tukwizi tomesaka mpila ya sila tima tio. Tabongeno tifwani: Muntu bu wudingaka mu longoka mu tomo zaba mu sika ngoma, lendi yôkesa mivu miamingi. Mu ntangu yo, lendi kwe yayase bu kakwe siki, kâ mbo katatamana mu kwe siki, mpe mbo kakwizi tomesa mpila’andi ya sikila ngoma. Ni bu sa ti mbo kakwizi bâ tisiki tia ngoma titomono ya zaba, ntangu zakaka mbo kakwizi yayasa. Kâ, ka bika ko. Mbo katatamana mu kwe siki mu tomesa mpila’andi ya sikila. Mpila mosi mpe, ni bu sa ti tulendele mu telamana musamu wututêsaka kuba, tulendi vutu wa kârila. Kâ mbo tutatamana mu sala mu sa nsobolo. Beto bansoni mbo tutâka peleko mbo tuyirikaka misamu mituniongesaka ha manima; kâ, tala ti tutatamane, Yehova mbo katubakisa mu kwenda ku matu. (1 Pi. 5:10) Tataluzuleno tifwani tia tifu tia tatamana tia Piere. Tiari tiamusongela Yezu ntono makuba mandi tilendi tu bakisa mu baka ngolo za tatamana mu sarila Yehova.

4. Tintwari na Like 5:5-10, Bwe Piere keri tibongelaka, kâ bwe Yezu kamuhanina lukwikulu?

⁴ Matsonoko ka matâka ko ka mu bungu dia nti Piere katitâ ‘muntu wa masumu’ peleko ka ntia masumu keri banzaka. (Tanga Like 5:5-10.) Kâ, kampe wasa fote za zinene. Yezu wazaba ti Piere bunkuta bweri nandi, kampe mu bungu ti Piere wamona ti keri’â muntu wa nguria wa mbote ko. Yezu wazaba mpe ti Piere mbo kaketi tatamana mu bâ wa kwikama. Buna na nsayi yayansoni Yezu watâ kwe Piere ti: ‘Katula bunkuta mu nitu.’ Lukwikulu lweri na Yezu mu Piere lwasobesa luzingu lwa Piere. Ha manima Piere na mpangi’andi Andre babika tisalu tiawu tia loba mbizi, mpe bayizi bâ milongoki mia ntangu zazansoni mia Masiya; nzengolo yo yabanatina tusakumunu twa nzitukulu.—Mak. 1:16-18.

5. Ntia tusakumunu Piere kabaka bu katelamana bunkuta bwandi na bu katambula mbila ya Yezu?

⁵ Mu bungu ti Piere mulongoki wa Kristo weri, misamu miamingi kazaba. Wamona Yezu wawasisa bambevo, wakuma bademo mpe wavumbula bantu ba fwa. b (Mat. 8:14-17; Mak. 5:37, 41, 42) Piere wamona mpe timona-meso tia nzitukulu, ti kamwina tisalu ti sala Yezu bu kena Mutinu wa Timfumu tia Nzambi. Kani kabwe Piere ka zimbakana timona-meso tio ko. (Mak. 9:1-8; 2 Pi.  1:16-18) Piere ka keti’â mona misamu mi kamona ko tala ti ka landa Yezu ko. Diangana nsayi yayingi yeri nandi bu kalembo bika ti mbanzulu zandi za mbi mu yandi beni zamukabakasa mu baka tusakumunu to!

6. Ngano Piere wasarila manzangu mu telamana makuba mandi? Bangula.

⁶ Ntono misamu mi kawâ mpe mi kamona, Piere watatamana mu nwana na makuba mandi. Tabongeno mwa bifwani. Mu ntangu Yezu yi keri zonzelaka mpila yi kaketi mwina mpasi mpe yi kaketi fwila mu lungisa mbikululu ya Bibila, Piere wamusemba. (Mak. 8:31-33) Mbala zazingi, Piere na bantumwa bakaka beri disikitaka mu zaba ka nani weri mukuluntu. (Mak. 9:33, 34) Mu mpimpa ya mansukina ya yôkesa Yezu ntete kafwa, Piere wazenga kutu dia bakala dimosi. (Za 18:10) Mu mpimpa yo kwa, mu bungu dia bunkuta bwa bantu, Piere wakala Yezu mbala tatu. (Mak. 14:66-72) Musamu wo wasa ti Piere katomo dila.—Mat. 26:75.

7. Ha manima ma mvumbukulu’andi kwe ba fwa, Yezu ntia bweso kahana kwe Piere?

⁷ Yezu ka yambirika ntumwa’andi ko yeri ya nôka. Ha manima ma mvumbukulu’andi kwe ba fwa, Yezu wahana bweso kwe Piere mu vutu songela luzolo lwandi mu yandi. Yezu walomba kwe Piere mu kipa bimeme biandi na kuluka kwakwansoni. (Za 21:15-17) Piere watambula na nsayi yayansoni. Mu ntangu ya Pentekote, ku Yerusaleme keri, mpe wabâ mu kati dia bantu ba ntete ba batumba mu mpeve santu.

8. Ngano ku Antiosie Piere ntia fote ya yinene kasa?

⁸ Ni bu sa ti wayizi bâ Mukristo wa tumbu, Piere wafweti telamana makuba mandi. Mu 36 M.B., Piere hô kabâ mu ntangu Korneye yi kayizi bâ wa tumbu mu mpeve santu, musamu wo wasongela ti ‘Nzambi kena na munsola wa bantu ko’ mpe bantu balembo bâ Bayuda bweso bweri nawu bwa bâ mu timvuka tia Bakristo. (Bis. 10:34, 44, 45) Ha manima Piere wabatika mu dia na bantu balembo bâ Bayuda, kani kabwe ha mbatukulu ka keti’â bwa sa ko. (Nga. 2:12) Kâ, Bakristo bakaka beri Bayuda babanza ti Bayuda na bô balembo bâ Bayuda ka bafweti’â dia tintwari ko. Mu ntangu bantu bakaka beri na mbanzulu zo bayiza ku Antiosie, Piere wabika mu vutu dia na mpangi zandi zalembo bâ Bayuda, kampe mu lembo fwemesa Bakristo beri Bayuda. Ntumwa Paulo bu kamona musamu wayirika Piere, wamusemba ha lunguri bantu. (Nga. 2:13, 14) Ntono fote yo, Piere watatamana. Ngano nti biamubakisa?

9. Bwe Za 6:68, 69 yisongelaka kwikama kwa Piere?

⁹ Piere wa kwikama weri; ka kweri’â tima ko tiamukabakasa mu bika mu landa Yezu. Lumbu timosi wasongela kwikama kwandi mu ntangu Yezu yi katâ musamu wa lembo bakula milongoki miandi. (Tanga Za 6:68, 69.) Kani bakêla mpe badinga mbangululu, babingi babika mu landa Yezu. Kâ ka Piere’â ko. Na kwikama kwakwansoni watâ ti Yezu kwa weri ‘na misamu mia luzingu lwa mankululu.’

10. Bwe Yezu kasongela lukwikulu lwandi mu Piere? (Tala mpe tifwani.)

¹⁰ Yezu ka yambirika Piere ko. Mu mpimpa ya mansukina yi kayôkesa ha mutoto, Yezu wazaba ti Piere na bantumwa bakaka mbo baketi mu yambirika. Kâ, Yezu wasongela lukwikulu lwandi mu Piere ti mbo kaketi soba mabanza, mpe mbo kaketi tatamana mu bâ wa kwikama. (Like 22:31, 32) Yezu wabakula ti ‘mpeve ngolo yena, kâ nitu nkwa bunôkena.’ (Mak. 14:38) Buna, ni bu sa ti Piere wakala Yezu ti ka mu zebi’â ko, Yezu ka yambirika ntumwa’andi ko. Bu kavumbuka kwe ba fwa, Yezu wamonekena Piere—kampe mu ntangu  Piere yi keri yandi kaka. (Mak. 16:7; Like 24:34; 1 Kor. 15:5) Diangana musamu wo watindisa ntumwa Piere weri wa nôka!

11. Bwe Yezu kahanina Piere lukwikulu ti Yehova mbo kamubakisa?

¹¹ Yezu wahana lukwikulu kwe Piere ti Yehova mbo kamubakisa. Yezu bu kavumbuka kwe ba fwa, wahana bweso kwe Piere na kwe ndiku zandi mu loba mbizi zazingi bu kasa timangu. (Za 21:4-6) Ntembe kâni, timangu tio tiahana lukwikulu kwe Piere ti Yehova mbo kaketi mu hana bima bia tinsuni bieri nandi nsatu. Kampe ntumwa Piere wabambukila misamu mia tâ Yezu ti Yehova mbo kalungisa nsatu za bô batatamanaka “mu toko dinga Timfumu.” (Mat. 6:33, NWT) Misamu mio miabakisa Piere mu tûla tisalu tia samuna ha tibuka tia ntete mu luzingu lwandi, kani katûla tisalu tiandi tia loba mbizi ha tibuka tia ntete. Mu tilumbu tia Pentekote 33 M.B., wasamuna na butindi bwabwansoni bu kabakisa mafunda ma bantu mu tambula nsangu za mbote. (Bis. 2:14, 37-41) Ha manima wabakisa Bisi-Samariya na bantu balembo bâ Bayuda mu tambula Kristo. (Bis. 8:14-17; 10:44-48) Ntembe kâni Yehova wasarila Piere mu mpila ya ngolo mu nata bantu ba mpila na mpila mu timvuka.

12. Bwe tifwani tia Piere, tilendi tu bakisila tala ti musamu we kô wututêsaka kuba wuta tatamana?

¹² Yehova lendi tu bakisa mu tatamana. Ntangu zazansoni ka wubâka musamu wa fioti ko, nsungula bu tutelamanaka musamu wututêsaka kuba tûka ntama. Ntangu zakaka, makuba meto malendi bâ nguria mpasi yôka ma Piere. Kâ Yehova lendi tu hana ngolo mu lembo bika. (Mik. 94:17-19) Mu tifwani, mpangi yimosi ya bakala yeri pede tûka mivu miamingi ntete kazaba matieleka. Wayizi tomo soba luzingu lwandi, mpe wabatika mu diatila mu mitieno mia Bibila. Kâ, ntangu zakaka mbo keri nwanaka na nsatu zandi za mbi. Ngano nti biamubakisa mu tatamana? Têle ti: “Yehova tu yikaka ngolo.” Vutulu yika: “Na mpeve ya Yehova, [. . .] nayizi bakula ti bulendi bâ mu [tatamana] mu diatila mu nzila ya matieleka [. . .] Yehova wazaba mu kunsarila, mpe ntono masumu mani mbo katatamanaka mu kundiyika ngolo.”

13. Bwe tulendi landila tifwani tia Piere, ntiana bu bazonzelaka tio mu Bisalu 4:13, 29, 31? (Tala mpe tifwani.)

¹³ Ntiana bu tumweni wo, Piere watâ makuba mamingi mu bungu dia bunkuta bwa bantu. Kâ bu kasambila mu baka ngolo, Piere wasarila  butindi. (Tanga Bisalu 4:13, 29, 31.) Beto mpe tulendi telamana bunkuta bweto. Tataluzuleno misamu mia turila Horst, ntwenia yimosi ya bakala yeri bâka ku Allemagne ya Banazi. Mu ntangu yîna, bantu mbote ya nzitukulu beri sarilaka yeri tâka ti “Hitler ni yandi tu vukisa!” Ni bu sa ti Horst wazaba ti mbote yo ya bungungu kwa yeri, ntangu zakaka ya keri hanaka mu bungu dia bunkuta bwa baprofesere na bwa ndiku zandi za lukolo. Na lubakusu lwa bibuti biandi na lukwikulu lwandi mu Yehova, Horst wayizi baka ngolo za tatamana. Ha manima watâ ti: “Kani kabwe Yehova ka kundiyambirika ko.” c

14. Bwe mivungi mia mbote milendi hanina lukwikulu kwe bô bê ba nôka?

¹⁴ Yehova na Yezu ka batuyambirika ko. Bu kamana kala Yezu, Piere wafweti bonga nzengolo ya mfunu. Ngano mbo kaketi bika, peleko mbo kaketi tatamana mu bâ mulongoki wa Kristo? Yezu wasambila mu lemberela Yehova ngatu timinu tia Piere ka tiwolandi. Yezu wazonzela lusambulu lo kwe Piere, mpe wasongela ti lukwikulu lweri nandi ti Piere mbo kaketi lenda mu yika mpangi zandi ngolo. (Like 22:31, 32) Diangana Piere wavutu baka lukwikulu bu kabambukila misamu mia Yezu! Bu tubongaka nzengolo ya mfunu mu luzingu lweto, Yehova lendi sarila mivungi mia mbote mu tu hana lukwikulu lwe neto nsatu mu tatamana mu bâ ba kwikama. (Efz. 4:8, 11) Paul we mukuluntu tûka ntama mbo kahanaka lutindusu lwa mpila yo. Mbo kalombaka kwe bô bê na nsatu ya bika mu banza mu mpila Yehova yi kababendela mu matieleka. Mpe mbo kabahanaka lukwikulu ti luzolo lwa kwikama ka lumuhana nzila ko mu ba yambirika. Mu  sukisa têle ti: “Nayizi mona bantu babingi ba nôka batatamana na lubakusu lwa Yehova.”

15. Bwe tifwani tia Piere na tia Horst bita songela matieleka me mu Matie 6:33?

¹⁵ Ntiana kwa Yehova bu kalungisa nsatu za tinsuni za Piere na za ntumwa zakaka, mbo kalungisa nsatu zeto za tinsuni tala ti tutûriri tisalu tia samuna ha tibuka tia ntete mu luzingu lweto. (Mat. 6:33) Ha manima ma muzingu wa wunene wa nzole mu nza, Horst, wu tutokolo zonzela, wayizi bâ na kani dia bâ mupasuri-nzila. Kâ bumputu bwabwingi bweri nandi, mpe ntembe zeri nandi tala ti mbo kaketi lenda mu lungisa nsatu zandi za tinsuni na mu sala tisalu tiandi tia ntangu zazansoni. Ngano bwe kaketi sa? Wabonga nzengolo ya tonta Yehova, bu kayôkesa lumingu lwa mukaka mu tisalu tia samuna mu ntangu ya vizite ya munkengi wa tizunga. Ku nsuka ya lumingu, wayituku munkengi bu kamuhana enveloppe yeri na mbongo, kâ ka mutêla ko ka nani wahana mbongo zo. Mbongo zazingi zeri mu kati zaketi mu bakisa mu bâ mupasuri-nzila ngonda zazingi. Horst wamona ti kabu dio tidimbu tieri ti Yehova mbo kamubakisa. Wayôkesa luzingu lwandi mu tûla Timfumu tia Nzambi ha tibuka tia ntete.—Mal. 3:10.

16. Mu bungu dia nti we musamu wa mbote mu longoka tifwani tia Piere na misamu mi katsoneka mu mikanda miandi?

¹⁶ Diangana Piere mu nsayi keri mu bungu ti Yezu ka bâ mala na yandi ko, ntiana bu kalomba wo! Kristo watatamana mu kubika Piere ngatu kabâ ntumwa ya kwikama mpe tifwani tia nzitukulu mu bungu dia Bakristo. Mu mpila yi bakubikila Piere malongi mamingi ma mbote tulendi baka mpe malendi bâ salu kwe beto bansoni. Piere wakaba malongi makaka mu mikanda miole mi katsoneka mu nzila ya mpeve santu ya Nzambi, mpe mi katambika kwe bimvuka bia mu mbandu ya ntete. Timoko tilanda mbo tizonzela bala ba misamu mie mu mikanda mio, mpe ka bwe tulendi mia sarila lumbu ti.