“Meno muntu wa yembama wena,” wo ni Sara tazonza, * “mpe ka ndiena na lukwikulu lwalwingi ko mu me beni. Ka niyangalalaka ko bu nibâka na bantu bê na lukwikulu lwalwingi mu bawu beni mpe bê na miangu. Kâ mbo nibâka mu nsayi bu nibâka na muntu wa lembama mpe wa kuluka. Muntu wa mpila yo ndendi mu têla ka bwe nita mona, mpe ndendi mu zonzela misamu miani. Ndiku zani za mutima za lembama mpe za kuluka zena.”

Nzonzolo ya Sara yisongele ti tamana bâ ba lembama, bantu mbo bazolo mu bâ ndiku zeto. Bulembami Yehova mpe butâka nsayi. Zu diandi mbo ditutêlaka ti: ‘Lwateno . . . [bulembami].’ (Kol. 3:12) Kâ, bulembami ni nti? Ngano Yezu bwe kasongela bulembami? Mpe tifu tio bwe tilendi tu têla nsayi mu luzingu lweto?

Bulembami tifu tiena timonekaka bu tubâka na tidzunu tia mutima peleko tia kati. Muntu wa lembama mbo wukipaka bantu bakaka mu bulemvo na nsayi, mpe bu wubâka mu nkesi mbo kabâka mu tidzunu mpe mbo kasarilaka tifu tia tiyimina.

Bulembami mbo busongelaka ngolo zeto za ku kati. Ntelo ya Greke yi babanguri mu “bulembami” mbo beri ya sarilaka mu zonzela balu (cheval) dia sangi di balongese mu bâ na bantu. Tibulu tio ngolo za tiri kwa nandi, kâ balongese tio mu zabirila ngolo zandi. Mu mpila yo mpe, bu tusongelaka bulembami, mbo tuzabirilaka timuntu tieto tia masumu, mpe mbo tusaka tidzunu na bantu bakaka.

Lendi banza ti: ‘Ka ndiena na timuntu tia lembama ko.’ Mu nza yi twena, wulendi bâ musamu wa mpasi mu bâ ba lembama, mu bungu ti bantu babingi bê na miangu mpe balembolo na luvivululu. (Rom. 7:19) Wusongele ti, ngolo zazingi tufweti sarila mu bâ na bulembami, kâ mpeve santu ya Yehova mbo yitubakisa mu yika ngolo nzengolo’eto ya bâ bantu ba lembama. (Nga. 5:22, 23) Mu bungu dia nti tufweti sarila ngolo mu bâ na bulembami?

Bulembami tifu tiena tibendaka bantu. Ntiana bu têle Sara, wu tuzonzele ku mbatukulu, mbo tuzoloko mu bâ na bantu ba lembama. Yezu wena tifwani tia tinene tia bulembami na tia nsayi. (2 Kor. 10:1) Bala ba fioti balembo tomo mu zaba, mbo beri zoloko mu bâ penepene na yandi.​—Mak. 10:13-16.

Bulembami mbote bunataka kwe beto na kwe bantu bakaka. Tamana bâ ba lembama, ka tukulu’â kwe baki nkesi ko peleko ka tukulu’â kwe fweme ko. (Bin. 16:32) Ka tutesa bantu bakaka  makuba ko, nsungula bô ba tuzololo, ngatu talembo tisemba. Mpe bantu bakaka mbo babaka mbote mu bungu ti mbo tuzabirila mbanzulu zeto na bifu bieto mu lembo ba lwekesa.

Ni bu sa ti madema mamingi meri nandi mpe keri’â na ntangu yayingi ko, Yezu timuntu tia lembama tieri nandi kwe bantu babansoni. Mu ntangu yi keri ha mutoto, bantu babingi beri mu mpasi mpe beri dingaka bababakisa. Diangana nsayi yayingi ya babaka mu ntangu Yezu yi kabatêla: ‘Yizeno kwe meno . . . mu bungu ti bie nani mu mutima ni tidzunu na bulemvo [bulembami]’!​—Mat. 11:28, 29.

Bwe tulendi longokela mu bâ na bulembami ntiana Yezu? Tufweti longoka Zu dia Nzambi mu zaba ka bwe Yezu keri bongelaka bantu, mpe ka nti keri saka mu yirika misamu mia mpasi. Buna, bu tubwabanaka na misamu mikotesaka bulembami bweto mu ntontolo, mbo tusarila ngolo mu landa tifwani tia Yezu. (1 Pi. 2:21) Tataluzuleno misamu mitatu mieri bakisaka Yezu mu bâ na bulembami.

Yezu muntu wa kuluka weri. Yezu watâ ti yandi weri na ‘tidzunu mpe na bulemvo [bulembami] mu mutima.’ (Mat. 11:29) Bibila mbo dizonzelaka bifu bio bia biole, mu bungu ti bulembami na tifu tia kuluka tintwari tie nawu.​—Efz. 4:1-3.

Tifu tia kuluka mbo titubakisaka mu lembo vulu kwe nionge mpe mu lembo vulu kwe fweme. Ngano Yezu ntia mvutu kahana kwe bô beri mu tesaka ti “mpula dia” yeri nandi mpe “malavu mamingi kanwaka”? Wasongela ti ka weri’â musamu wa matieleka ko mu mbelo’andi. Mu bungu ti wa kuluka weri wasongela mpe ti “ndwenga mbo zizabakanaka mu nsalulu zandi.”​—Mat. 11:19, NWT.

Tala ti muntu wuzonzele mukanda wa nitu’aku, tikento peleko tibakala tiaku peleko kuma ku bêlaka mu mpila ya mbi, ngano kulendi’â wasarila ngolo ko mu mu hana mvutu na bulembami? Peter, Mukristo we kuluntu ku Afrique du Sud têle ti: “Bu nitâka kuba mu bungu dia nzonzolo ya muntu, mbo nitiyulaka, ‘Ngano Yezu nti kaketi sa?’” Vutulu tâ ti: “Nalongokele mu lembo vulu kwe nionge peleko mu lembo vulu kwe fweme.”

Yezu mbo keri bakulaka ti, bantu bankwa masumu bena. Milongoki mia Yezu mbo mieri zoloko mu yirika misamu mia mbote, kâ mu bungu ti bantu ba masumu beri, ntangu zakaka mbo beri yirikaka misamu mia mbi. Mu tifwani, mpimpa ntete lufwa lwa Yezu, Piere, Zaki na Za ka balenda ko mu landa musiku wa bahana Yezu bu kabatêla ti ka basêkandi. Yezu wasongela ti mbo keri bakulaka ka mu bungu dia nti beri bwilaka tolo bu katâ ti “mpeve ngolo yena, kâ tinsuni ka tiena ngolo ko.” (Mat. 26:40, 41, NWT) Mu bungu ti mbo keri bakulaka ti bantu bankwa masumu bena, Yezu keri’â fwemaka ko mu bungu dia milongoki miandi.

Mandy, ye mpangi ya yikento, mbo keri vulu tsâlaka bampangi bakaka, kâ bwawu bu, wayika sarilaka ngolo mu landa tifwani tia bulembami tia Yezu. Mpangi yango yitêle ti, “Mbo niyêlaka mu bambuka ti bantu babansoni bankwa masumu bena, mpe mbo nitomo talaka kwa bifu biawu bia bibote, ntiana bu saka Yehova.” Mpila Yezu yi keri bongelaka bantu, na mbombolo yayansoni, ngano mbo yikubakisaka mu bongelaka bantu bakaka na bulembami?

Yezu mbo keri bikaka misamu miamiansoni ha moko ma Nzambi. Yezu bu keri ha mutoto, wakorela misamu mieri na kondo kwa buderede. Ka beri’â mu zoloko ko, bamuvweza, mpe batomo mu hana nkuba ya lufwa. Kâ, watatamana mu bâ na timuntu tia lembama mu bungu ti mbo keri kwe ‘tiyekole kwe Yandi fundisaka na buderede.’ (1 Pi. 2:23) Yezu wazaba ti Tata’andi die ku mazulu mbo diaketi mu bakisa mu korela mpasi zo, mpe mbo diaketi semba bantu babansoni beri kwe mu mwisi mpasi, mu ntangu yifwanakane.

Tala ti muntu wusiri kondo kwa buderede kwe beto, mpe tubakiri nkesi, musamu kwa tuta tomo bebesa. Ntiangu Bibila ditubangurilaka ti: ‘Muntu wubâka ku nkesi ka wusalaka tisalu tia sungama ko ha meso ma Nzambi.’ (Zak. 1:20) Ni bu sa ti mpemba ye neto ya bâ na nkesi, masumu meto malendi tu tuma mu yirika musamu wa mbi.

Mpangi yimosi ye ku Allemagne ye na nkumbu Cathy mbo yeri banzaka ti: ‘Wamana lembo tinwanina, ka kwena muntu ko wukunwanina.’ Kâ bu kabatika mu tûla timinu tiandi mu Yehova, mbanzulu zandi zasoba. Vutulu tâ ti “Bwawu bu, ka nasiri’â kulu dingi ko na tinwanina. Ndendi sarila  bulembami mu bungu ti, nzebi ti, Yehova mbo kakatula misamu miamiansoni mia mbi mie mu nza yi.” Tala ti nge beka sila kondo kwa buderede, tifwani tia Yezu weri tûlaka miamiansoni ha moko ma Yehova mbo tikubakisa mu tatamana mu bâ na bulembami.

Yezu wasongela ti mu bâ mu nsayi, tufweti bâ na bulembami. Watâ ti: “Nsayi, kwe bantu ba lembama.” (Mat. 5:5, NWT) Tala ka bwe bulembami bubakisilaka mu misamu mita landa.

Bulembami mbo busarisaka makwela me mu mpasi. Robert, mpangi ya ku Australie yitêle ti: “Misamu miamingi mia mpasi natesa mukento’ani mi nalembo waya. Kâ, bu mana tâ misamu mia mpasi kulendi’â wasa ko ntiana kutêle’â musamu ko. Bu nimonaka mpasi zi monaka mukento’ani, mbo wukunsaka mpasi ku mutima.”

“Beto bansoni makuba tutâka ntangu zazansoni” mu nzonzolo’eto, mpe misamu mia mpasi mi tutâka milendi tu natina mpasi mu makwela. (Zak. 3:2) Mu ntangu zakaka, bulembami mbo butubakisaka mu bâ ba dzuna mpe mu zabirila ludimi lweto peleko mu tomo sola misamu mi tutâ.​—Bin. 17:27.

Robert wasarila ngolo zazingi mu dzunaka na mu bâ na tifu tia tiyimina. Ngolo zi kasarila ntia ndandu zanata? Têle ti: “Lumbu ti, bu bwaka musamu, mbo nisarilaka ngolo mu tomo wâka, mu zonzaka malembe na mu lembo bakaka nkesi. Mbelo’ani na mukento’ani yeka ya nguria mbote.”

Bulembami mbo butubakisaka mu wisana na bampwana’eto. Bantu bavulu bakaka nkesi, ka babâka na ndiku zazingi ko. Kâ bulembami, mbo butubakisaka “mu simbirila [. . .] tidzunu.” (Efz. 4:2, 3, NWT) Cathy, wu tutokolo zonzela têle ti: “Bu nibâka wa lembama, mbo nimonaka nsayi ya bâ na bantu bakaka, ni bu sa ti musamu wa mpasi wena mu wisana na bantu bakaka.”

Bulembami mbo bunataka tidzunu tia kati. Bibila mbo disaka tintwari tia “ndwenga zitûkaka ku mazulu” na bulembami mpe na tidzunu. (Zak. 3:13, 17) Muntu wa lembama mbo wubâka “na mutima wa dzuna.” (Bin. 14:30) Martin, wasarila ngolo mu bâ na tifu tia lembama, têle ti: “Ka nasala vutu zolo ko ti misamu miayôkelaka kwa buna bu nzololo, mpe tidzunu tia kati na nsayi yayingi ya yika nani.”

Wa matieleka, tufweti sarila ngolo zazingi mu kwizi bâ ba lembama. Mpangi yimosi ya bakala yatâ ti: “Mu matieleka, ntangu zakaka mbo nibâka na nguria nkesi.” Kâ, Yehova tu tindisaka mu landa bulembami, mbo katubakisa mu lenda. (Iza. 41:10; 1 Tim. 6:11) Yehova lendi ‘manisa kubika kweto’; lendi ‘sa ti tabâ ngolo.’ (1 Pi. 5:10) Buna, ntiana ntumwa Paulo, tulendi landa tifwani tia “bulembami na tia nsayi tia Kristo.”​—2 Kor. 10:1, NWT.