Tidimbu tia violet beri lwataka
Maud ku France kabâka mpe tisalu tiandi ni mu bakisaka bala bê na bifuma bu babâka ku lukolo. Ka ntama ko, yandi wayizi wâ ndongosolo yeri zonzelaka maboloko ma mfinka ma Banazi na Holocauste. Profesere yeri longesaka yatâ ti bidimbu bia swaswana beri tûlaka ha zulu binkuti bia bantu beri ku boloko, mpe mpila yeri monekenaka tidimbu tiango na couleur mbo yeri songelaka nti biasa ti muna muntu kabâ ku boloko.
Bu kazonzela bidimbu bia violet bia bantu bakaka babâ ku boloko, profesere watâ ti: “Nita banzi ti bantu beri lwataka bidimbu biango pede zabâ.” Ha manima, Maud wazonza na profesere mpe wamusongela ti Banazi tidimbu tia violet beri sarilaka mu zaba Mbangi za Yehova. * Yandi wamutêla ti mbo kaketi mu natina filme zizonzelaka diambu dio. Profesere yayizi tambula mpe yamulomba kazonzela wo ha meso ma milongoki.
Mu ntangu ya ndongokolo yitariri diambu dio mu classe yakaka, profesere yimosi yasarila tablo yeri zonzelaka bidimbu bieri lwataka bantu babâ ku boloko. Tablo yango mbo yeri songelaka ti Mbangi za Yehova bidimbu bia violet beri lwataka. Ha nsuka ya ndongokolo, Maud wayizi lomba kwe profesere tala ti lendi mu natina nsangu zakaka zitariri musamu wango. Yandi wayizi tambula mpe wayizi lomba kwe Maud kazonzela zo ha meso ma milongoki.
Maud minite 15 kwa kakubika mu hana nsangu zandi, kâ profesere yamutêla ti lendi sarila ntangu yayansoni ya ndongokolo mu hana nsangu. Maud wabatikila mu songela video yitariri nkwamusu za luyalu lwa Nazi kwe Mbangi za Yehova. Video bu yabatika mu tâ ti luyalu lwa Nazi bala 800 lwawuka kwe bibuti biawu biabâ Mbangi za Yehova, Maud wayizi honda video mpe wabatika mu tanga bimbangi bia bala bango batatu. Ha manima ma video, yandi wayizi tanga mukanda wa Gerhard Steinacher, ntwenia yimosi yeri Mbangi ya Yehova, ti katsoneka mu 1940. Mu mukanda wango mwana bakala wango wa mvula 19 wayizi tâ kwe bibuti biandi ti ka bavutu’â monana ko, ntangu fioti ntete bamuhonda. *
Maud wahana ndongosolo yo mpe mu classe yakaka. Mu bungu dia butindi bwandi, profesere zo za zole bu zilongesaka maboloko ma mfinka ma luyalu lwa Nazi, mbo zitâka ti Mbangi za Yehova mpe ku boloko zeri.
^ par. 2 Mu ntangu ya Muzingu wa Nza wa nzole, Mbangi za Yehova ku Allemagne, ba bazabila mu nkumbu ya Bibelforscher (Milongoki mia Bibila), ku boloko babatûla mu bungu ti bakala mu yika luyalu lwa Nazi moko.
^ par. 4 Gerhard Steinacher bayizi mu zengela lufwa bu kakala mu bâ tinwani tia ku Allemagne. Mu mukanda‘andi, watsoneka ti: “Mwana fioti kwa natiri. Ndendi korela tala Mfumu kungeni ngolo, mpe musamu ni wo nita mu lomba.” Mu pari tialanda, Gerhard bayizi mu hona. Ha mpiema’andi batsoneka: “Wafwa mu bungu dia mukembo wa Nzambi.”