Bwe Mbangi za Yehova zibongelaka sianse?
Misamu mi yirikaka sianse mia tuzitisaka mpe lukwikulu lwe neto mu misamu mia sianse misongelaka ti mia matieleka miena.
Sianse ni “luzabu lwa matieleka, lwa nza mpe lu balendi taluzulaka, lumonekenaka mu misiku.” (Le Petit Robert de la langue française) Ni bu sa ti Bibila ka diena buku dia sianse ko, mbo dilombaka kwe bantu mu longoka bima bia sala Nzambi na mu bakila ndandu mu misamu mi yirikaka bantu ba sianse. Tataluzuleno bifwani:
Astronomie: “Nanguneno meso meno ku zulu mpe taleno. Nani wayirika bima bio biabiansoni? Ni Yandi dukisaka bio ntiana binwani, muna tima na nimero’andi; mu nkumbu zawu katêlaka bio mbila.”—Izaya 40:26.
Biologie: Salomo “miti keri zonzelaka, tûka muti wa sedre ya ku Liba tii ku muti wa izope wumenaka mu bibaka; bibulu mpe keri zonzelaka, nuni, bibulu bikwe yendele tia moyo na mbizi za mu mamba.”—1 Mitinu 4:33.
Médicine: “Ka bantu bê na tikolela tia mbote’â ko bê na nsatu doktere, kâ bambevo.”—Like 5:31.
Météorologie: “Ngano weka kota mu nzo zi balundila ka neige,peleko ngano weka mona nzo zi balundila mvula ya matari [. . .]? Titembo tia ku este kwe titûkaka mu pupa mutoto?”—Yobe 38:22-24.
Mikanda mieto bantu milombaka mu zitisaka sianse mu nzila ya mitu-diambu mizonzelaka ntomosono za sianse. Bibuti bie Mbangi za Yehova bala bawu batumaka mu longokaka ngatu batomo zaba nza yi ba zungirilaka. Mbangi za Yehova zazingi zisalaka bisalu bita tarila biochimie, mathématiques peleko physique.
Sianse ye na ndilu
Ka tukwikilaka ko ti sianse yilendi hana misamu miamiansoni mvutu. a Mu tifwani, bantu balongokaka géologie mutoto bataluzulaka, mu ntia bima basarila wo, mpe bantu basaka biologie yitariri muntu mpila yisarilaka nitu ya muntu balongokaka. Kâ mu bungu dia nti mutoto wudelakane na luzingu? Mpe mu bungu dia nti binama bia nitu bisarilaka mu bunkete?
Tayizi bakula ti Bibila kwa dihanaka mvutu za mbote mu biyuvu bio. (Mikunga 139:13-16; Izaya 45:18) Ntiangu tukwikilaka ti ndongokolo ya mbote ni yo yikwelesaka luzabu lwa sianse na lwa Bibila.
Ntangu zakaka, sianse na Bibila ka bawisanaka ko. Kâ, tala ti ka bawisanaka ko ni mu bungu ti mu mpila ya mbi babangurilaka misamu mitâka Bibila. Mu tifwani Bibila ka ditâka ko ti mutoto mu nkatika bilumbu 6 bayirikila wo.—Mbatukulu 1:1; 2:4.
Mabanza makaka, matomono zabakana mu misamu mia sianse, malembolo ma nsungu mpe bantu bakaka ba bazitisaka mu sianse ka batambulaka mo ko. Mu tifwani, mu bungu ti nza mbo yisongelaka ti sala basala yo, ntiangu tuwisanaka na bantu babingi basaka biologie, chimie na siantifike zakaka zayizi bakula ti bima bia moyo ka biayizi’â kula ko mu nzila ya misamu miayilama miawu beni.
a Muntu weri longokaka Physique ku Autriche mpe weri Prix Nobel, mpe wubatâka nkumbu Erwin Schrödinger watsoneka ti sianse “ka zonzelaka misamu miamiansoni ko [. . .] misamu mi tutomo kekoloko nguri’â mfunu miena kwe beto.” Mpe Albert Einstein watâ ti: “Mu misamu mia mpasi mi tabwabana na mio miatulongesa ti mayela ma bantu ka mafweni’â ko mu lungisa nsatu za luzingu lwa muntu.”
