Masumu nsalulu yena, mabanza peleko mbanzulu zitelamanaka luzolo lwa Nzambi. Masumu ni bukolo mu misiku mia Nzambi bu tuyirikaka misamu mia mbi, wuzololo tâ misamu milembolo mia sungama ha meso ma Nzambi. (1 Za 3:4; 5:17) BiBila mpe ditâka ti lembo yirika musamu wa sungama masumu mena.​—Zaki 4:17.

 Mu mazu ma batsonekena Bibila, ntêlo ya masumu yizololo tâ “lembana tima,” peleko kani. Mu tifwani, mukangu wa binwani wa ku Israele ya ntama bubote weri sarilaka madionga, mpe “ka meri lembanaka mbuka yi beri ma windaka ko.” Nzonzolo yo, tala ti babanguri yo bo bu yena, tulendi tâ “ka beri’â yirikaka masumu ko.” (Mfundisi 20:16) Buna, masumu ni lembana kani peleko lembana mu lungisa mitieno mia lunga mia Nzambi.

 Bu ke Mvangi, Nzambi nswa we nandi mu hana mitieno kwe bantu. (Nzabukusu 4:11) Yandi mbo katufundisa mu bungu dia nsalulu zeto.​—Bisi-Rome 14:12.

Ngano wulendi bâ mu lembo yirika masumu?

 Kâni. Bibila ditêle ti “babansoni basumuka mpe ka balendaka ko mu baka mukembo wa Nzambi.” (Bisi-Rome 3:23; 1 Mitinu 8:46; Ekleziaste 7:20; 1 Za 1:8) Mu bungu dia nti?

 Bantu ba ntete, Adame na Eva, ka babâ na masumu ko ha mbatukulu mu bungu ti Nzambi wabayirika ba lunga, mu tifwani tiandi. (Mbatukulu 1:27) Kâ, bu bakolama kwe Nzambi, balembana mu vutu bâ ba lunga. (Mbatukulu 3:5, 6, 17-19) Bawu bu babuta bala, babasamburila masumu, mpe bala bango ka babâ ba lunga ko. (Bisi-Rome 5:12) Ntiana bwa tâ mutinu Davide wa ku Israele: “Mu masumu nabutukila mu mpasi.”​—Mikunga 51:5.

Ngano masumu me kô mayôkele masumu makaka?

 Yee. Mu tifwani, Bibila ditêle ti bantu ba ku Sodome “ba mbi” babâ, “bisumuki bia binene,” mpe masumu mawu “nkatika dema” meri. (Mbatukulu 13:13; 18:20) Tataluzula misamu mitatu mi mitubakisa mu zaba bunene peleko dema dia masumu.

1.   Bunene. Bibila beto dilwengesaka mu masumu ma manene ntiana bunsuza, nsambululu ya biteki, bwivi, malavu mamingi, bumbaki, honda na bunganga. (1 Bisi-Korente 6:9-11; Nzabukusu 21:8) Luswaswanu disaka na masumu ma balembo wayaka; mu tifwani, nzonzolo peleko nsalulu zifwemesaka bantu bakaka. (Bingana 12:18; Bisi-Efeze 4:31, 32) Ntono misamu mio, Bibila ditulombele mu lembo bongelaka masumu meto ntiana tima tia mpamba mu bungu ti malendi tu tuma mu yirika misamu mia nkatika mia mbi mi yiminaka musiku wa Nzambi.​—Matie 5:27, 28.

2.   Mbanzulu. Masumu makaka bantu balembolo zaba luzolo lwa Nzambi bayirikaka mo. (Bisalu 17:30; 1 Timote 1:13) Ni bu sa ti Bibila ka ditambulaka masumu mo ko, luswaswanu disaka na masumu ma bakolamanka mu luzolo lwa mutima mu misiku mia Nzambi. (Lutangu 15:30, 31) Masumu ma luzolo lwa mutima mu “mutima wa mbi” matûkaka.​—Yeremi 16:12.

3.   Ntangu. Bibila mpe luswaswanu disaka ha kati dia masumu ma ntangu yimosi na nsalulu ya masumu ntangu yayingi. (1 Za 3:​4-8) Bô “basarilaka masumu mu luzolo lwa mutima,” ha manima ma ndongokolo ya nsalulu za sungama, mfundusu ya mbi babakaka kwe Nzambi.​—Bahebre 10:26, 27.

 Bô bayirika masumu ma manene balendi tomo fwema mu bungu dia dema dia misamu’awu. Mu tifwani, mutinu Davide watsoneka: “Mu bungu ti makuba mani makundiokele ha mutu; ntiana tima tia dema, mu bungu dia meno.” (Mikunga 38:4) Kâ Bibila tivuvu eti dihanaka: “Bika nkwa-mbi kabika nzila’andi, mpe muntu wa mbi kabika mabanza mandi; kakâla kwe Yehova, Yandi mu fwila tiari, kwe Nzambi ya beto, mu bungu ti mbo katomo lemvokela.”​—Izaya 55:7.