Yehowa u izina lya Kalaga. Izina lyongo lisulilwa buno “Ekukita Kuba.” Yehowa u Kalaga Mwiya Magala Mansania. U Mubumbi wa binsania. Eli na bwangato bwa kukita bunsania bwekutunda.

Mu Kiebrania, izina lya Kalaga lyasanzwa na alfabeti inazi. Mu Kilega, zezo alfabeti inazi u YHWH aba JHVH. Izina lya Kalaga lili mambizi makuka 7 000 mu masanzo matangi ma Biblia ma Kiebrania. Mu kesé kinsania bantu bekukambyaga izina lya Yehowa mu nkita zatingana-tingana. Bekulyatulaga (bekulitekulaga) bulingilingi n’iyuki lya mutendezi wabo.

▸ Sula. 1, kib. 15

Kalaga u wasanzizye Biblia, tondo akambizye bamulume kishembe kwa kulisanza. Anga bunasinga isengulu mujukulu wage amusanzile mukanda, wozo mukanda uli wa nazi? W’isengulu. Kalaga asondelezizye babo bamulume basanze makengelo mage, kutingila muuza wage wasililila. Muuza wongo wabasondelezyaga mu nzila zatingana-tingana. Wakitaga bubo kutingila tulolesio aba ndozi nu kuzinda babo bamulume nti babisanza.

▸ Sula. 2, kib. 5

Kanuni za Biblia zili bulili butangi-butangi bukwigisya igisyo kishembe. Tukate zeno misumo ibélé. 1) “Mugomio mubi ukubigia misako misoga.” (1 Bakorinto 15:33) Kako kanuni katwigisya buno bantu batukutingya nkungu nabo benatuluta kukita bubi aba busoga. 2) “Kikyo kikuyika muntu u kyekatubula.” (Bagalatia 6:7) Kako kanuni katwigisya buno tatunabembuka mbaselo za bitukukita.

▸ Sula. 2, kib. 12

Bulengania buli musagu watuka kwa Kalaga. Bunaba bwisulilwa bwa ntundo zage, igisyo kishembe ku kabamba ka misako misoga, ikakizio aba lusungyo. Bunaba tondi musagu ukusola bikabasela mu nkungu zikuvwa. Bulengania bwingi bwa Biblia buse bwazindilila.

▸ Sula. 2, kib. 13

Yesu u wazindilizizie bulengania bwingi ku kabamba ka Masiya. Lola tabulo “ Bulengania ku kabamba ka Masiya”.

▸ Sula. 2, kib. 17.

Yehowa abumbile kesé buno kibe paradizo nu kikalwe na bantu bamutunda. Mpango zage tazagalukile. Bwigi gano, azindye butombo nu kukasa bakambi bage kalamo ka milyalya.

▸ Sula. 3, kib. 1

Satana u mwanzelo walingizye buguni ku Yehowa. Ekumanwa Satana izina l’isulilwa “Muguni,” kubuno agunine Kalaga. Ekumanwa lingo Diabolo, izina l’isulilwa “Mutunga,” kubuno ekwekelaga Kalaga buza nu ekwengelelaga banakantu.

▸ Sula. 3, kib. 4

Yehowa abumbile tangi banzelo, miaka niingi lwabusio lwa kubumba kesé. Banzelo babumbilwe buno balame mwigulu. Kiganzelo kya banzelo kyatinga milioni 100. (Danieli 7:10) Naa mwanzelo eli n’izina lyage nu buntu bwage. Banzelo balandania ku Kalaga bekwisigulizyaga: tabekutundaga kukumbaminwa na banakantu. Banzelo balongekwa mu nzila zatingana-tingana. Bamozi kubo beli na milimo minene kutinga bango. Anga kukamba lwabusio lwa kisumbi kya Bukota kya Yehowa, kwenda kusola misagu za Kalaga, kulanga nu kusondelezia bakambi bage ga kesé, kuzindilizya nsungyo zage aba kukasya ku mulimo wa kusambala musagu musoga. (Nimbo 34:7; Kulolesibwa 14:6; 22:8, 9) Bekakasya Yesu ku bita bya Harmagedoni.​—Kulolesibwa 16:14, 16; 19:14, 15.

▸ Sula. 3, kib. 5; Sula. 10, kib. 1

Bunsania butunajungwa, butunakengela aba butunakita butekutananizya Yehowa aba buteli bulingilingi na ntundo zage u bwagi. Kubuno bwagi bukutulekanukyaga na Yehowa, ukinsa atukasile milembe nu kanuni, buno zitukasye kubembuka kukita bitekumutananizya. Mu kulinga, binsania byabumbile Yehowa byabezaga byasililila. Tondo Adamu nu Eva bisombolide kutamwanza: baagile nu banuzimizizie kusililila kwongo. Ukinsa bakungukile nu kukua. Kubuno twapienine bwagi bwa Adamu, ukinsa nu beswe tukukungukaga nu kukua.

▸ Sula. 3, kib. 7; Sula. 5, kib. 3

U bita bya Kalaga. Bibyo bita u bikazindya kesé kyangatwa na Satana nu butombo bunsania.

▸ Sula. 3, kib. 13; Sula. 8, kib. 18

U Bukota bwimikilwe mwigulu na Kalaga nu bukangata kesé. Yesu Kristo u Mukota wa Bukota bwongo. Yehowa ekakambya bubo Bukota kwa kuzindya butombo bunsania.

▸ Sula. 3, kib. 14

Yehowa abumbile tangi Yesu lwabusio lwa kubumba bingo binsania. Amusingile ga kesé buno akwile banakantu bansania. Kusila kwitwa, Yehowa amuyukizye kutuka ku bakuzi. Nu lelo, Yesu ekwangata mwigulu: we u Mukota wa Bukota bwa Kalaga.

▸ Sula. 4, kib. 2

Biblia byalenganizie aba byasambalide lwabusyo buno, Masiya enabasile mu kuzinda kwa mazinga 69. Mamo mazinga malingile mu mwaka wa 455 lwabusyo lwa kubutwa kwa Yesu Kristo (L.K.Y.), nu masilile mu mwaka wa 29 wa nkungu zeitu (NK.Z.).

Buni butwamenya buno mamo mazinga 69 masilile mu mwaka wa 29? Mazinga 69 malingile mu mwaka wa 455 L.K.Y., gabasile Nehemia ku Yerusalema nu kulingya lingo kobaka mwino. (Danieli 9:25; Nehemia 2:1, 5-8) Izinga imozi likubezaga na bindi 7. Tondo mu buno bulengania, mazinga ta ma bindi 7. Mulembe umozi ukukambibwa mu bulengania bwongo watenda bunee: “Mwaka umozi ku kindi kimozi.” (Maganzo 14:34; Ezekieli 4:6) Kasi naa izinga lili lya miaka 7. Nu mazinga 69 meli miaka 483 (69 x 7). Ndi twalingila kuganza miaka 483 kutukila mwaka wa 455 L.K.Y., nti twabasela ku mwaka wa 29 (Takukubezaga mwaka ijungu ‘0’). Unu mwaka watutikilwe Yesu nu kuba Masiya!​—Luka 3:1, 2, 21, 22.

 Bulengania bwongo bwanulenganizie lingo buno kunatalikilwe ingo izinga imozi, u kubula buno zingo miaka 7. Mu nkiko zezo ku mwaka wa 33, Masiya eneitilwe. Nu kutukila mwaka wa 36, musagu musoga wa Bukota bwa Kalaga unasambedwe ta ku Bayuda tugu, tondo ku babilongo bansania.​—Danieli 9:24-27.

▸ Sula. 4, kib. 7

Madini mekwigisyaga Busatu bwa Kalaga, mekutendaga buno mu Kalaga umozi muli bantu basatu: Tata, Mwana nu muuza wasililila. Tondo Biblia bigisya buno Yehowa u Mubumbi nu abumbile Yesu lwabusio lwa kubumba bingo binsania. (Bakolosayi 1:15, 16) Yesu nteli Kalaga Mwiya Magala Mansania. Nteidengemanagya aba busi bumozi na Isé. Bwengukana na bubo abwide bunee: “Tatane eli munene kuntinga.” (Yoana 14:28; 1 Bakorinto 15:28) Mu Biblia tamukubezaga kitondo “Busatu bwa Kalaga.” Kasi meigisya ma Busatu bwa Kalaga meli ma buza.

Muuza wasililila u magala ma Yehowa mekukambaga namo, magala metekumonekaga mekukambyaga kwa kuzindilizya ntundo zage, ta muntu. Anga bakristo batangi “beizazizibwe na muuza wasililila.” Nu Yehowa atendile bunee: “Nkakubula muuza wane ku bantu bansania.”​—Misako 2:1-4, 17, NWT.

▸ Sula. 4, kib. 12; Sula. 15, kib. 17

Kabamba kabuni bakristo ba bulili tabekukambyaga musalaba kwa kukumbamina Kalaga?

1.  Kuse kwatinga miaka niingi nagalingile madini ma buza kukambya musalaba. Wakalazi, musalaba wakambibwaga mu bukumbamizi bwa butazi bwa bapakani bwa kukumbamina bibumbwa. Mu miaka 300 nagakwile Yesu, bakristo tabakambyaga musalaba kwa kukumbamina Kalaga. Kuzinda Constantino mwangati wa Roma u wakitile musalaba kuba kalolesio k’idini lya kikristo. Kabamba kabuni kakitide bubo? Kwa kukita bantu beingi babasile kuba bakristo. Tondo musalaba tauli na muungwano aba umozi na Yesu Kristo. Kitabu kimozi kya bakatolika (New Catholic Encyclopedia) kyatenda bunee: “Musalaba wakambibwaga mu bukumbamizi mu nkungu za lwabusyo lwa kubutwa kwa Yesu mu bumba buteli bwa kikristo.”

2.  Yesu ntakule ku musalaba. Bitondo bya Kigiriki bikugalukibwa “musalaba” bili na bwisulilwa bwa “kyogo,” “mbavu” aba  “katé.” Biblia bimozi bya bulondi (The Companion Bible) bisula buno mu masanzo ma Kigiriki “Idagano Ito,” tamuli kitondo kya tuté tubélé twa begana. Kasi Yesu akule ku katé.

3.  Yehowa ntekutundaga buno tukambye nkisi aba bikeko kwa kumukumbamina.​—Kutuka 20:4, 5; 1 Bakorinto 10:14.

▸ Sula. 5, kib. 12

Yesu akakizizye beigisibwa bage bakite Kakengelesio ka lukuo lwage. Bekukakitaga naa mwaka ku kindi kya 14 mwezi wa Nisani ku idati lyakitaga Baisraeli kisagulo kya Pasaka. Mu Kakengelesio ka lukuo lwa Yesu Kristo, bekutingyaga tumpampa nu divai ku babo bakundamanine: Tumpampa nu divai u tulolesio twa mubili nu mikila za Yesu. Bantu bekenda mwigulu kwangata gamozi na Yesu u bekulyaga kampampa nu kunwa divai. Tondo bantu beli na kilemanizio kya kulama milyalya ga kesé bekulosyaga tugu lwanzo kwa kukundamana ku Kakengelesio, tabekulyaga kampampa aba kunwa divai.

▸ Sula. 5, kib. 21

Mu Biblia Tafsiri ya Ulimwengu Mupya, kitondo “kimima (nafsi)” kya kambibwa kwa kutendela 1) muntu, 2) nyama aba 3) kalamo ka muntu aba ka nyama.

• 1) Muntu. “Mu bindi bya Noa, . . . bantu bakeke, ukutenda buno bimima kenana (8), u byonezibwe ku mwiyalo.” (1 Petro 3:20) Gano kitondo “kimima” kisulilwa bantu: Noa, mukikulu wage, bana bage basatu nu bakikulu babo.

• 2) Nyama. Kalaga atendile bunee: “Mazi” mitile na “bibumbwa [aba “bimima” bwisulilwa bwa kunsi] bili na kalamo, nu tuzoni tulenge ku kisi mu mpelela.” Kalaga atendile lingo bunee: “Kisi kyitile na bibumbwa [aba “bimima” bwisulilwa bwa kunsi] bili na kalamo” ku nkita zazo: bituganwa nu bikugelegeta nu nyama za mu lubanda ku nkita zazo.​—Kulinga 1:20, 24.

•  3) Kalamo ka muntu aba ka nyama. Yehowa abwide Musa bunee: “Bansania batundaga kukwita [aba balondaga “kimima kyobe” bwisulilwa bwa kunsi] bakule.” (Kutuka 4:19) Gabede Yesu mu kesé abwide bunee: “Takuli lutundo lunene kutinga luluno buno muntu kukasana kalamo kage [aba “kimima kyage” bwisulilwa bwa kunsi] ku kabamba ka bilemba byage.”​—Yoana 15:13.

  Nu gekukitaga muntu kintu kishembe na “kimima kyage kinsania,” nti ekukita kwa mbogimbogi nu na magala mage mansania. (Matayo 22:37; Kukokomezia mulembe 6:5) Biblia byalengemania muntu wakua aba mubili wakua na “kimima kiteli na kalamo.”​—Maganzo 6:6, bwisulilwa bwa kunsi; Hagai 2:13, bwisulilwa bwa kunsi.

▸ sula. 6, kib. 5; sula. 15, kib. 17

Mu Biblia Tafsiri ya Ulimwengu Mupya, kitondo kya Kiebrania nu kya Kigiriki kikumanwa ‘muuza’ kinaba na bwisulilwa bwingi. Tondo kisulilwa tugu kintu kitekumoneka na meiso, anga lumpumpu aba muuza ukwizaga bantu nu nyama. Kitondo muuza kinisulilwa tondi banzelo nu muuza wasililila u kutenda buno magala mekukambyaga Kalaga. Biblia tabyatenda buno ndi muntu akua kuli kintu mweli kikusigalaga mu kalamo.​—Kutuka 35:21; Nimbo 104:29; Matayo 12:43; Luka 11:13.

▸ Sula. 6, kib. 5; Sula. 15, kib. 17

Mu ntungo mwa mwino wa Yerusalema, mwabezaga mpénga zamanagwa Gehena, mubagisyaga nsense insania. Takuli kitondo kyampa kyalosya buno mu nkungu za Yesu, nyama nu bantu beli na kalamo bagisibwaga mu mpénga zezo. Kasi, Gehena ta kiziki kishembe kitekumonekaga aba ta kiziki kikusungibwaga mukyo bakuzi aba kibekugisibwa mukyo milyalya. Gabede Yesu atenda buno bantu kishembe bekeiswa mu Gehena, atendelaga babo bantu bekazibwa milyalya.​—Matayo 5:22; 10:28, NWT.

▸ Sula. 7, kib. 20

U isego lya kambizye Yesu kwa kwigisya basengwa bage bwa kusega. Ukinsa isego lya Tateiswe lili isego likwigisya muntu buni bwenasega. Yesu atwigisizye kusega anga bubuno:

• “Izina lyobe liganunwe [aba liswagibwe, NWT]”

  Tukusega buno Yehowa aswagye izina lyage, u kubula buno bukuti bwage, ku buza bunsania bwabigizye izina lyongo. Tukusega lingo buno bantu bansania kwigulu nu ga kesé bakutye izina lyage.

• “Bukota bwobe buvwe”

  Tukusega buno guvernema za Kalaga zizikye kesé kikino kyangatwa na Satana nu bubo Bukota bwage bwangate kesé nu kukigalukya kuba paradizo.

• “Kusombola kwobe kukitwe [Ntundo zobe zikitwe, NWT] ku kisi”

  Tukusega buno mpango za Kalaga zikitwe ga kesé. Kalaga ekutunda buno banakantu bekumwanza babe na kalamo kasililila nu balame milyalya mu paradizo. U bwatundaga bantu balame bubo gababumbile.

▸ Sula. 8, kib. 2

Yehowa akasenne kisansa kya bukuluzi kwa kukulula banakantu ku bwagi nu lukuo. Kisansa kya bukuluzi u lukalilo lwalegilwe kwa kukunza lingo kalamo ka sililila ka banakantu, kazimizizye Adamu. Kisansa kyongo kyakasa tondi banakantu kiziki kya kuba lingo na bwiida na Yehowa. Kalaga asingile Yesu ga kesé buno akue ku kabamba ka baagi bansania. Kutingila lukuo lwa Yesu, banakantu bansania beli na kiziki kya kulama milyalya nu kubasila kuba basililila.

▸ Sula. 8, kib. 21; Sula. 9, kib. 13

Kulembana na bulengania buli mu kitabu kya Danieli sula 4, Kalaga enimikile Bukota bwage mu mwaka wa 1914.

Bulengania: Mu ndozi zatukile kwa Yehowa, mukota Nebukadneza amonile muti munene wasindwa. Nu kilindi (kisiki) kyago kyakandilwe na mizigi za kyuma nu nsubi buno takyase bibenga aaba “nkiko mutubakamo” zitinge. Tondo, kusila kwa nkiko zezo kinaasile lingo bibenga.​—Danieli 4:1, 10-16.

Bwisulilwa bwa bubo bulengania: Muti wasusania bwangato bwa Kalaga. Mu miaka niingi, Yehowa akambizye bakota ku Yerusalema buno bangate kilongo kya Baisraeli. (1 Nkiko 29:23) Nu kubuno bakota babo tababede balandania ku Kalaga, ukinsa kwangata kwabo kwazindide. Yerusalema zazikizibwe mu mwaka wa 607 L.K.Y. Mu wozo mwaka u mwalingile “nkiko mutubakamo.” (2 Bakota 25:1, 8-10; Ezekieli 21:25-27) Gatendile Yesu buno Yerusalema ‘‘ekanyantwa na babilongo aaba nu nkungu za babilongo zazindilila” atendelaga “nkiko mutubakamo.” (Luka 21:24) Kasi “nkiko mutubakamo” tazazindide gabede Yesu mu kesé. Yehowa alagile kw’emeka Mukota kuzinda kwa “nkiko mutubakamo.” Kwangata kwa Mwangati muto Yesu, kunalisizye mponga niingi za milyalya ku bakambi ba Kalaga ga kesé.​—Luka 1:30-33.

Bulazi bwa “nkiko mutubakamo”: “nkiko mutubakamo” zili na bulazi bwa miaka 2.520. Ndi twaganza miaka 2.520 kutukila ku mwaka wa 607 L.K.Y., nti twabase mu mwaka wa 1914 (kubuno takuli mwaka ijungu ‘0’). Yehowa emikile Yesu kuba Mukota wa Bukota bwage mwigulu mu wozo mwaka.

 Buni butwamenya buno “nkiko mutubakamo” zili na bulazi bwa miaka 2 520? Biblia byatenda buno nkungu isatu nu kyende kya nkungu zalengemana na bindi 1 260. (Kulolesibwa 12:6, 14) Kasi “nkiko mutubakamo” zili kiganzelo kikyo mambizi mabélé u kutenda buno bindi 2 520. Mulembe umozi ukukambibwa mu bulengania watenda bunee: “Mwaka umozi ku kindi kimozi.” Kasi bindi 2 520 u miaka 2 520.​—Maganzo 14:34; Ezekieli 4:6.

▸ Sula. 8, kib. 23

Kitondo “mwanzwelo munene” kisulilwa buno “mukulu wa banzelo.” Biblia byatendela mwanzelo munene umozi tugu: nu izina lyage u Mikaeli.​—Danieli 12:1; Yuda 9.

Mikaeli u musondelezya w’iyombo lya Kalaga lya banzelo balandania. Kulolesibwa 12:7 lyatenda bunee: “Mikaeli nu banzelo bage balwanine bita na zezo nzoka nnene [. . .] nu banzelo bage.” Kitabu kya Kulolesibwa kyatenda lingo buno Yesu u musondelezya w’iyombo lya Kalaga. Kasi, Mikaeli u ingo izina lya Yesu.​—Kulolesibwa 19:14-16.

▸ Sula. 9, kib. 4

Kitondo kikyo kili na bwisulilwa bwa nkungu za lwabusio lwa kuzikibwa kwa kesé kyangatwa na Satana. Biblia byasambalide buno, mu nkungu zezo kunabede tulolesio twa mutali nunse ga kesé. Bingo bitondo anga “kuzinda kwa nkiko” nu “kuvwa kwa Mwana wa Bantu,” byatendela nkungu imozi tugu. (Matayo 24:3, 27, 37) “Bindi bizinda” byalingile mu mwaka wa 1914 gemekilwe Bukota bwa Kalaga mwigulu. Nu bikazinda ku Harmagedoni, mu nkungu za kuzikibwa kwa kesé kyangatwa na Satana.​—2 Timoteo 3:1; 2 Petro 3:3.

▸ Sula. 9, kib. 5

Ndi muntu ayukibwa kutuka ku bakuzi, nti asubizibwa ku kalamo na Kalaga. Biblia byatendela iyukilo 9 lya kutuka ku bakuzi. Eliya, Elisha, Yesu, Petro nu Paulo bayukizye bantu kutuka ku bakuzi. Babasile kukita zezo miganogano kubuno Kalaga abakasile magala makukita bubo. Yehowa alaga buno ekayukya kutuka ku bakuzi bantu “beisanana nu bateisanana” buno balame ga kesé. (Misako 24:15) Biblia byatendela ingo iyukilo kutuka ku bakuzi nu kwenda kulama mwigulu. Kalaga asombwede bantu kishembe bekayukibwa kutuka ku bakuzi nu kwenda kulama mwigulu gamozi na Yesu.​—Yoana 5:28, 29; 11:25; Bafilipi 3:11; Kulolesibwa 20:5, 6.

▸ Sula. 9, kib. 13

Kwezezya na basumbu, u kulonda musagu wa basumbu. Muntu enezezya na basumbu we winyene aba kutingila ungo, anga mulaguzi, muganga aba mugila. Kukita bubo kuli kubi. Bantu bekwezezyaga na basumbu bekukatizyaga buza bwa buno: ndi muntu akua, kimima kyage kikusigalaga mu kalamo nu kuba muuza uli na magala. Basumbu bekwengelelaga banakantu buno tabamwanze Yehowa. Kukita bulaguzi, bugila aba buganga u nzila za kwezezya na basumbu. Binube bitabu, kwidendeka kumenya bya galwabusyo kutingila nkeninkeni, toté, ndozi, kiyolo, makwa ma nyama, kwisula milili za kuboko, kukita bintu biteli bya bumba, mafilme, bilimelime bikulosya buganga, tunsambe aba buno tabikumoneka buno bili na mbasélo mbé aba bya kwibogyabogya. Bumba bweingi bukukitwa ku kabamba ka bakuzi buli na mugomyo na basumbu (anga: kukita kabwasa, kukita bisagulo bya naa mwaka bya kukengela bakuzi, kulega idego ku kabamba ka bakuzi, nu bumba bwa basigala). Mambizi  meingi, bantu bekunwa mété za kulebesya gabekukamba na magala ma basumbu.​—Bagalatia 5:20, 21; Kulolesibwa 21:8.

▸ Sula. 10, kib. 10; Sula. 16, kib. 4

Yehowa eli Kalaga Mwiya Magala Mansania. Abumbile igulu nu kesé. (Kulolesibwa 15:3) Binsania bili byage. Eli na bwangato bunene u kutenda buno magala manene, ma kwangata bibumbwa byage. (Nimbo 24:1; Isaya 40:21-23; Kulolesibwa 4:11) Abikile milembe ku binsania byabumbile. Eli tondi na bwangato bwa kubeka bango kuba nsondelezya aba bakota. Tukulindya kuboko bwangato bunene bwa Kalaga gatukumutunda nu kumwanza.​—1 Nkiko 29:11.

▸ Sula. 11, kib. 10

Mukikulu watikya ijeme, nti ita mwana uli mu nda zage kwa kwitundila. Ta bwenya, aba mbaselo mbé za lukita lwa mubili wage. Kutukila busi bweka mukikulu ijeme, mwana wage nteli kiganza kya mubili wage: tondo eli ungo muntu mu nda zage.

▸ Sula. 13, kib. 5

Zili nzila zikukambibwa kwa kusakila muntu kwa kumwisa mikila mu miki aba kukambya imozi ku nzila inazi za mikila mu mubili wa muntu. Zinaba mikila za muntu winyene, zalangwa kungo aba za ungo muntu. Nzila inazi za mikila u plasma, chembe z’idangi za kesemana, chembe z’idangi zenga nu bikundamania mikila (plakete).

▸ Sula. 13, kib. 13

Mu Biblia kitondo “kubezya” takisulilwa tugu kusungya. Gabezibwa muntu nti eigisibwa, agomibwa nu kusungulwa. Mu nkungu zekubezyaga muntu, Yehowa ntekubezyaga kwa butombo aba kwa bwiti. (Misumo 4:1, 2) Eli musumo musoga ku babuti. Kubezibwa na Yehowa, kukukasa muntu mutali nu kunamukita abasile kutunda kubezibwa kwongo. (Misumo 12:1) Yehowa ekutundaga bakambi bage ukinsa ekubagomyaga. Ekubaigisyaga nu kubasungula buno bagalukye misako zabo mbé nu bubo bunabakasya bakengele nu bakite bya kumutananizya. Ku babuti, kubezya bana babo kuli tondi kubakasya bamenye kabamba kabuni batunganana kwanza. Kuli tondi kubeigisya kutunda Yehowa, kutunda kitondo kyage Biblia, nu kubakasya bamenyinine kanuni zage.

▸ Sula. 14, kib. 13

Basumbu beli bibumbwa bya muuza bitekumonekaga na meiso nu bili na magala nunse kutinga banakantu. Beli banzelo babé. Babede batombo gabataanzile Kalaga. (Kulinga 6:2; Yuda 6) Babasile kuba bitamba bya Kalaga. Beibikile ku lulenge lwa Satana kwa kuguna Yehowa.​—Kukokomezia mulembe 32:17; Luka 8:30; Misako 16:16; Yakobo 2:19.

▸ Sula. 16, kib. 4