“Bantu betela kukita bintu bingi byabigye nunse lumpumpu bwigi gano. Mwiyalo wakukye m’ino ningi. Musi wetele kuba mukali nu kusheka busi nu kindi kutinga ingo kungu insania. Lubula lukwitia boba lwetele. Bantu beide maze mu kisi kinsania. Ma milioni ma nkita za bijekanwa nu nyama mekuvwa kuzimina. Bulingilingi nabwalosya sayansi, misagu zezo ta za lugano aba za buza. Sayansi zatitikizya buno, bubo u bwabasile ndi ma guvernema masiga bantu bendelele kukambya énergie anga bubekuzikambya ono lelo.”​—U bwatendile António Guterres, musanzi munene wa Bumozi bwa Bilongo (Nations-Unies), ku kabamba ka raporo zakasanine babo beli n’itombe za bintu byalolela lumpumpu ku kindi 4/4/2022.

 “Banasayansi bakengelesya bubo kubuno mu miaka zikuvwa kugaluka kwa lumpumpu kwabigye Parcs 423 [za nsi za Étas-Unis], kubuno tazikwongosyaga musi mukali. Bubi bunabasila bunalingimanibwa na bibyo byatendela Biblia anga, keya nu mwiyalo, mazi makandana anga lububla, mwiyalo nu musi mukali.”​—“Mwiyalo munene watingile ku Yellowstone, Kalolesyo ka Kibuka Kikuvwa,” musagu wa gazeti, The New York Times, ku kindi 15/6/ 2022.

 Ndi bintu bikubigia maze, bijekanwa nu lumpumpu bikasila busi bumozi? Nu ndi bikasila, nazi kasi ukabisila? Lola bubo bwatenda Biblia.

 Biblia byatenda buno Kalaga ‘ekazikya babo bekubigia kisi.’ (Kulolesibwa 11:18) Lino isanzo lya Biblia lyatwigisya bintu bisatu:

1.  1. Bantu bekabigia nunse kisi kutingila bibekukita.

2.  2. Kisi kikaswagibwa lingo.

3.  3. Kalaga winyene tugu u ukasila binsania bikubigia maze, bijekanwa nu lumpumpu, ta banakantu.

 Biblia byatenda buno “kisi kikasigala ku milyalya.” (Musambazi 1:4, NWT.) Kilo takikasigala makindo.

•   “Bantu beisanana beiyane kisi; nu beikale mukyo bindi binsania.”​—Nimbo 37:29.

 Lukita lwa kisi lukasubizibwa lingo ku buto.

•   “Kalula nu kisi kyakama byabogeboge; kalula kasekele nu kase maluba, anga muti wakwasia maluba ma mulibwa.”​—Isaya 35:1.