Skip to content

Skip to table of contents

LONGANEDHA DHI RI 2

Aba somo Yesu goti ke dhó lo nǎ ro

Aba somo Yesu goti ke dhó lo nǎ ro

“Mungu ma, Bboke Yesu Kristo ma na dhó noke Yakobo.”​—YAK. 1:1.

DYI 88 Unijulishe Njia Zako

RI NǍ LE SI CHU NALO *

1. Ni ká ka ni po ngba lo Yakobo dhó familia djo?

 YAKOBO, Yesu dhi djona dhingʉe ni tøni chí Yova dho ná familia nǎ. * Kedzá gødhi nrŭ, Yosefu ma, Maria ma na jingʉe Yova bbo ndirigoti kpa ngʉ kpakpanga nji bbo ndiro ndima njínji ke dho d’e. Yakobo ba ná nja ledha ngʉe, ke nji ke ngʉngʉe tso djo le tsongʉeni ni ná Masiya. Fø familia nǎ Yakobo kʉ nari ngʉe bbo pendeleo!

Ddinga Yakobo ma ngʉ dhi ndidhi djona Yesu ma na ná saa na, ke chungʉe ndi nji ke bblo pli (Anja paragrafu 2)

2. Addui ká ka ndi lieri Yakobo bbʉ heshima bbo ndi nji ke dho?

2 Yakobo ka ndi bbʉe heshima bbo ndi nji ke dho, dho ná sababu ngʉe bí. (Mt. 13:55) Lorojina, 12 Yesu dhó cho ngʉe ná saa na, ke chungʉe maandiko bblo pli, føri dho Yeruzalemu nǎ walimu nanga ngʉ adi keni bbo. (Lu. 2:46, 47) Njaro Yakobo ma ngʉ mbawa dzá njí ma nji ddi Yesu ma na. Føri ka ndi lieri ke chu ndidhi djona bblo pli. Bí ina Nathan H. Knorr ngʉ adi ripo, “Ni ka ni chu ddikpa ke bblo pli ni dí njínji ddinga ke ma na ró.” * Yakobo njangʉe ngbaribbai ma “Yesu ngʉ dhi nyodyu ró ma, ndi ndí ró ma ndirigoti Mungu ma, nrŭ ma na ngʉ ke tso u” nari maddi. (Lu. 2:52) Føri dho ko ka ko ddiri nari kʉ Yakobo ngʉe Yesu dhó anziro ngʉe ná mitume kana ddike. Ro ri ro nga ngʉe fø ri.

3. Yakobo dhó nganjadha ká ngʉe ngbaribbai Yesu ngangʉe lod’radha tso ná saa na?

3 Yesu ngʉ lod’ra dz’djó ná saa na, Yakobo ro nzá ngʉngʉe ke una ke ri. (Yoh. 7:3-5) Føri dho njaro Yakobo ngʉe Yesu dhó familia nǎ ngʉ ripo ke “djǒ ngbʉni ngbʉ” ná nrŭ kana ddike. (Mk. 3:21) Yesu ngʉ nzani tsuba djó ná saa na ddikpa lo ma nzá ddi dhori ro nari kʉ Yakobo ma ngʉe ddinga ndidzá mama Maria ma na ri.​—Yoh. 19:25-27.

4. Ko ká si ngba somo ba?

4 Luti, Yakobo ungʉe Yesu u ndirigoti ke ngʉngʉe Wakristo dhó kutaniko nǎ heshima nrŭ bbʉ dho ná ke. I lo nǎ, ko si Yakobo dhó lo nǎ ro ko ka ko ba ná aro kʉ ná somo nja: (1) ká addudho ringani ko e nyenyenga na ndirigoti (2) ngbaribbai ma ko ka ko ngʉ bblo kʉ ná walimu nari.

ADI NYENYENGA NA YAKOBO BBAI

Yesu dhongʉe ndi Yakobo dho ná saa na, nyenyenga na ke ungʉe ri u Yesu kʉ Masiya. Føri goti Yakobo ngʉngʉe Yesu una chí kʉ ná ke (Anja paragrafu 5-7)

5. Yakobo ká njingʉeri ngba Yesu dhongʉe ndi ndidho ga ndi ga nari goti ná saa na?

5 Yakobo ká ngʉngʉe Yesu una chí tøni ná ke ngba saa na? B’lo Yesu ga nari goti, “ke dhongʉe ndi Yakobo dho, ndirigoti krʉ kʉ ná mitume dho.” (1 Ko. 15:7) Yesu ma njungʉe Yakobo na nari goti ke ngʉngʉe Yesu unakpa kana ddike. Roho takatifu singʉe mitume djo Yerusalemu na ddikpa etaje djó kʉ ná chumba na ná saa na, ke ngʉe ni. (Mdo. 1:13, 14) Luti Yakobo ngʉe hwè na ndi njínji karne ya kwanza na ngʉ chutso ddá ná kpa kana nari dho. (Mdo. 15:6, 13-22; Gal. 2:9) Ndirigoti cho 62 na Y.G.G., roho takatifu chulu ke ndingʉe ddikpa barua ché na le d’ri ná Wakristo dho. Fø barua kʉ mana na njʉ maddi ko dho, njati rie ko kʉ ngab’odha na ko si di ra nǎ ma, inga dz’ djó ma ró. (Yak. 1:1) Karne ya kwanza na ngʉe ná ke Josephus dhó historia ridho naribbai, Yakobo le hwingʉe Muyaudi kʉ ná jadda Bbo kuhani Anania pongʉe nalo dho. Yakobo tøngʉeni chí Yova dho kpø ndi dhedhe ná ngadjo.

6. Yakobo ká ngʉe njonjo ngbaribbai ndidhó saa na ngʉe ná dini djó bbobbonga ró ro?

6 Yakobo ngʉe nyenyenga dhi ke. Fø ká ko ripo addudho? Anja ngbaribbai ma Yakobo dhó nganjadha ngʉe luti Yesu dhó lo djo nari ma kana njonjonga dini djó bí kʉ ná kpa dhó nganjadha ngʉe Yesu dhó lo djo nari na. Yakobo rangʉe Yesu kʉ Mungu dzá Ngba nari dho nalo nja pʉlʉpʉlʉ ná saa na, nyenyenga na ke ungʉe fø lo u. Ro Yerusalemu nǎ dini djó bbobbonga nzá ka fø lo ro u ri. Lorojina, kpa nzá ka ndima gʉe Yesu gangʉe Lazaro nari ro ri. Yesu Yova chongʉe nari kpa ue nari rɨngana, kpa ngʉ riji ndima hwi Yesu ma Lazaro ma na hwi. (Yoh. 11:53; 12:9-11) B’lo Yesu ga nari goti, kpa ngʉ rine ndima ru ke ga nari ru nrŭ ró. (Mt. 28:11-15) Dini djó fø kpa ngʉe nodha na nari dho, kpa nzá ungʉe Yesu kʉ Masiya nari ro ri.

7. Ká addudho ringani ko pʉ nodha pʉ ko ró ro?

7 Somo: Nzɨ di nodha na, ndirigoti abbari Yova di longaddi ni dho. Ddiddi dhè ka ndi liri nzɨ ddikpa ke thí njinjí bblo nari bbai, nodha ka ndi liri nzɨ ko rrnga Yova chutso ddá ko dho nari dho. Wafarisayo ngʉe nodha na nari lingʉeri nzɨ kpa u Yesu dho Mungu dhó roho takatifu chutso ddá ndirigoti ke kʉ Mungu dzá Ngba nari dho nalo. (Yoh. 12:37-40) Kpa ngʉe nodha na ná føri ngʉe che dhonalo ri ka ndi choe kpa tso nzɨ kpa si choro nŭnŭ di ná shinga ba ró. (Mt. 23:13, 33) Ri kʉ bbo na mana kʉ nalo ko bbari Mungu dzá lo ndirigoti kedhó roho takatifu lé kodhó nyi thika, kodhó ngaddidha thika, ndirigoti kodhó longavʉdha thika! (Yak. 3:17) Yakobo ngʉe nyenyenga na nari dho, ke bbangʉeri Yova ddi longa ndi dho. Ddiddi ko si rinja naribbai, ri ngʉe kedhó nyenyenga dzá lo dho i ke ngʉngʉe bblo kʉ ná mwalimu ri.

ADI LONGADDI BBLO YAKOBO BBAI

8. Addui ká ka ndi kó ko tsotso nja ko e bblo kʉ ná walimu d’e?

8 Yakobo nzá zøngʉe nga bbo ri. Njaro kedhó saa na ngʉe ná dini djó bbobbonga ngʉ ke nja Petro ma, Yohana ma “nzá zøngʉe nga bbo ná kpa ndirigoti pá nrŭ ngʉ be ná kpa” bbai. (Mdo. 4:13) Ro Yakobo chungʉe lo bblo kʉ ná mwalimu le ka le é nari djo, fø lo dzá bbʉbbʉnga ko nja ke ndi ná buku chulu. Yakobo bbai, njaro ko ma nzá ddi zønga bbo ri. Ni mai ri kʉ fø ro, Yova dhó roho takatifu ndirigoti kedzá tengenezo bbʉ ko dho ná formasio chulu, ko ma ka ko ngʉ ddi bblo kʉ ná walimu. Akonja Yakobo bbangʉe ná loroji bblo kʉ ná mwalimu le ka le é nari djo ndirigoti akonja ri nǎ ro ko ka ko ba ná somo.

9. Ni ká ka ni po ngba lo Yakobo ngʉ adi longaddi ná chu djo?

9 Yakobo nzɨ ngʉ adi njínji nzá le ka le famu dhʉdhʉ nalo na ri. Føri dho, kedhó lo rr ná nrŭ chungʉe ndima dho ringani ndima njí nalo ndirigoti ngbaribbai ma ndima ka ndima njiri nari. Loroji na, akonja dhʉdhʉ kʉ ná chu nǎ Yakobo ddingʉeri Wakristo dho ringani ndima uri tso ndima nzani nga kʉ chø nalo djó nzá ndima li lo ndima thí na ro nari. Ke ndingʉeri: “Abe, ko ripo nari kʉ hwè na kʉ nari kʉ ngatsove ná nrŭ. Ni rrngʉe lo Yobu dhó ngatsovedha djo ndirigoti ni njangʉe Yova nji ke dho nalo, nari kʉ Yova kʉ jidha na bbo ndirigoti zølo na.” (Yak. 5:11) Anonga nari kʉ Yakobo ngʉ longaddi ndi djoi dho ná saa na, ke ngʉ njínji maandiko na. Ke ngʉ njínji maandiko na ndiro nrŭ njari nari kʉ Yova adi ni tøni chí ndi dho Yobu bbai ná nrŭ ronga lele. Yakobo ngʉ adi njínji dhʉdhʉ kʉ nalo na ndirigoti d’ʉ kʉ nalo na. Føri dho ke nzɨ ngʉ adi nrŭ dhó ngaddidha drr ndi djo ri, ro Yova djo.

10. Yakobo dhó loroji ká ko ka ko dyø ddikpa ngba chulu longa ko ddi ná saa na?

10 Somo: Abbari nidhó lo é dhʉdhʉ ndirigoti rivʉ Biblia nǎ ro. Nja nrŭ dho ko longaddi ná saa na, kodhó kusudi nga kʉ nrŭ nanga keni ke ko chu nalo dho ri, ro nrŭ nanga keni Yova chu nalo dho ndirigoti ke adi ngaddi ndima djo nari dho. (Ro. 11:33) Fø lo ko ka ko njí krʉ saa ró ko d’ra nalo di si Biblia nǎ ro nari chulu. Lorojina, kodhó wanafunzi dho ko ka ko vʉ longa nari ringana, ringani ko kó kpa tsotso kpa ddinga Biblia nǎ kʉ ná loroji djo ndirigoti kpa chu Yova dhó ngaddidha ndirigoti ngbaribbai ma ke adi ndi mbu nari. Føri ka ndi cho kpa ronga kpa njí Yova ji nalo, nga ko ji nalo ri.

11. Yakobo dhó saa na ngʉe ná nja Wakristo ká ngʉ bani ngba kpakpalo na ndirigoti ke ká bbʉngʉe ngba shauri kpa dho? (Yak. 5:13-15)

11 Yakobo dhó nganjadha ngʉe bblo lo djo. Yakobo dhó barua ridho ke chungʉe ndi lai Wakristo ngʉ bani na ná kpakpalo ndirigoti ke bbʉngʉe wazi kʉ ná shauri ndiro kpa chu ndima dho ringani ndima njí nalo d’e. Lorojina, nja Wakristo nzɨ ngʉ njínji fø shauri na ri. (Yak. 1:22) Nja nrŭ ngʉ adi mali dhi nrŭ i nja mana na pli. (Yak. 2:1-3) Godhé, nja kpa nzɨ ngʉ adi ndima ti nalo nanga ne bblo ri. (Yak. 3:8-10) Fø Wakristo dho ringangʉeni ndima lé ndima dhó bí kʉ nalo thika, ro Yakobo nzá njengʉeni kpa dho ndi shauri bbʉ nari na ri. Ke bbʉngʉe shauri hwè na, ro wazi kʉ ná chu na ndirigoti ke ngʉ adi kiroho nǎ kʉ uzaifu na ná nrŭ li kpakpa ndiro nrŭ ba wazee dhó ngatsotsokodha d’e.​—Azø Yakobo 5:13-15.

12. Ko ká ka ko e bblo kʉ ná nganjadha na ngbaribbai kodhó wanafunzi tsotso ko kó ná saa na?

12 Somo: Apo lo wazi, ro adi bblo nganjadha na nja nrŭ djo. Ri ka ndi e kpakpa Biblia ko jifunza na ná bí kʉ ná nrŭ dho ndima njínji Biblia nǎ shauri na. (Yak. 4:1-4) Ri ka ndi dzi saa ndiro kpa bbá che kʉ ná nyi tso ndirigoti kpa e Wakristo dhó sifa na d’e. Yakobo bbai, kodho ringani ko e nga ró do ro ndiro ko d’ra kodhó wanafunzi dho ringani ndima thɨ thika nalo d’e. Godhé, kodho ringani ko e bblo kʉ ná nganjadha na, i ko churi ro Yova ka ndi si nyenyenga dhi nrŭ drr ndi lai djo ndirigoti ke si kpakpanga bbʉ kpa dho ndiro kpa le ndima dhó nyi thika maisha nǎ d’e.​—Yak. 4:10.

13. Yakobo 3:2 ndirigoti maelezo ya chini ripo naribbai, Yakobo ká chungʉe ngba lo?

13 Yakobo ngʉe bblo kʉ ná nganjadha na ndi nganga djo. Yakobo nzɨ ngʉ riddi ndi kʉ mana na pli nja Wakristo djolu ndi kʉ Yesu dhi djona ndirigoti ndi kʉ bbo na mana kʉ ná pendeleo na nari dho ri. Ke ngʉ adi ndi lai Wakristo nzi “ma djoi ji dhi kpa.” (Yak. 1:16, 19; 2:5) Ke nzɨ ngʉ adi riji nrŭ ddiri nari kʉ ndi kʉ kaka ná ke ri. Fø nga rɨngana ke nganga pongʉeri: “Ko krʉ adi kosa nji ni bí ina.”​—Azø Yakobo 3:2, ndirigoti maelezo ya chini.

14. Ká addudho ringani ko u kodhó kosa tso u?

14 Somo: Anonga nari kʉ ko krʉ kʉ chenga dhi nrŭ. Kodho nzá ringani ko di riddi ko kʉ pli longa ko ddí dho ná nrŭ djolu ri. Ká addudho? Njati ko di rili kodhó mwanafunzi ddiri nari kʉ ko nzɨ adi kosa ro nji ri ró, ke thí ka ndi bʉni bʉ ndirigoti ke ka ndi ddiri ndi dho nzá ri ro ka ndi ka ndi rrnga Yova dho kaka ná ngatsi ri. Ro njati ko di ridho ko dho ma nga ddi ringʉe sʉsʉ ko njinjí Biblia nǎ nzɨ thika leni ná yadha na ndirigoti ko d’ra ngbaribbai ma Yova kongʉe ko tsotso ndiro ko si fø kpakpalo djolu nari ró, ko ka ko kó kodhó mwanafunzi tsotso ndiro ke njari nari kʉ ndi dho ma ri ka ndi ka ddi ndi njinjí Yova dho.

Yakobo ngʉ njínji na ná loroji ngʉe dhʉdhʉ, wazi, ndirigoti bblo (Anja paragrafu 15-16) *

15. Ni ká ka ni po ngba lo Yakobo ngʉ adi njínji na ná loroji djo? (Yakobo 3:2-6, 10-12)

15 Yakobo ngʉ adi njínji ngba ka ndi lø nrŭ thí ronga ná loroji na. Bbʉbbʉ dhé, Yakobo tsotso Yova dhó roho takatifu ngʉ adi kó, ndirigoti ke bangʉe somo ndi nji ke Yesu ngʉ adi njínji na ná loroji nǎ ro. Yakobo njingʉe njí ndidhó barua nǎ dhʉdhʉ kʉ ná loroji na ndirigoti ri nǎ ro le ka le ba ná somo kʉ wazi.​—Azø Yakobo 3:2-6, 10-12.

16. Ká addudho ringani ko njínji bblo kʉ ná loroji na?

16 Somo: Anjinjí bblo kʉ ná loroji na. Ni di njínji ngba thonga ná loroji na ró, nrŭ nzá ka ndima rr ni po nalo rr dhé ri, ro nrŭ ka ndima ba somo maddi ri nǎ ro. Ndirigoti kpa ka ndima li ndima thí ni ddí nalo djo. Føri ka ndi kó nrŭ tsotso nrŭ nó Biblia nǎ bbo na mana kʉ ná bbʉbbʉlo nga. Yesu ngʉe bblo njinjí loroji na ná ke, ndirigoti ke dhi djona Yakobo dyøngʉe kedhó loroji. Akotilo Yakobo dhó ddikpa loroji djo ndirigoti akonja addudho ma ri kʉ bblo nari.

17. Yakobo 1:22-25 nǎ kʉ ná loroji ká kʉ mana na bbo addudho?

17 Azø Yakobo 1:22-25. Tazama djo Yakobo bbʉ ná loroji kʉ mana na dho nalo kʉ bí. Ke ngʉ riji ndi ddí bbo na mana kʉ ná ddikpa somo nga. Føri kʉ ndiro ko ba faida Mungu dzá lo nǎ ro d’e, kodho nzá ringani ko di ri zøzø dhé ri, ro ringani ko di njínji ko zø nalo na kodhó maisha nǎ. Yakobo bbʉngʉe loroji tazama nǎ le lenja nari djo, ná føri kedhó lo rr ná nrŭ ka ndima famue dhʉdhʉ. Ke ká ngʉ riji nrŭ ba ngba somo? Njati ddikpa ke nja ndi tazama nǎ, ro ke tu ndi nyodjó kʉ ná muchafu nzá ró, føri ka ndie rr chu ná ke. Føri bbai njati ko zø Mungu dzá lo, ro ko lé kodhó lo thika riengani ko njiri naribbai nzá ró, ko ka ko e rr chu ná nrŭ.

18. Kodho ká ringani ko nji ngba gbo kʉ nalo loroji ko bbʉ ná saa na?

18 Loroji ko bbʉ ná saa na, ko ka ko dyø Yakobo gbo kʉ nalo ko nji nari chulu: (1) Aneri ni chu ni bbʉ ná loroji nǎ ro ká nrŭ ka ndima ba bblo kʉ ná somo ngba ma nari. (2) Abbʉ ngba nrŭ ka ndima famu dhʉdhʉ ná loroji. (3) Abbari nidhó loroji nǎ somo njani wazi. Njati rie kpakpa ni dho ni ba ngba nrŭ ka ndima famu ná loroji ri ró, anja Index des Publications Watch Tower. Anja ri nǎ “Exemples” le ndi ná nga, fø ga ni ka ni ba ni ka ni njinjí na ná bí kʉ ná loroji. Anonga nari kʉ loroji kʉ ddiddi mikro bbai, ri ka ndi liri nrŭ famu ni ddi nalo nǎ ro ni tu ná somo bblo pli. Føri dho ri kʉ bblo ni njínji bblo kʉ ná loroji na ndiro nrŭ famu ni ddi nalo nǎ bbo na mana kʉ nalo d’e. Bbʉbbʉ dhé, ko nzɨ adi rine ko e bblo kʉ ná walimu ndiro ko drr nrŭ dhó ngaddidha ko djo d’e ri, ro ko adi riji ko kó bí kʉ ná nrŭ tsotso ndiro ndima ngʉ Yova dzá hwè na kʉ ná familia kana d’e.

19. Kodhó kiroho nǎ familia ko nja mana na ngba nari ká ko ka ko dho ngbaribbai?

19 Yakobo dhi djona bboke ngʉe kaka ná ke, ro ko djoi nga kʉ kaka ná nrŭ ri. Ni mai ri kʉ fø ro, ko kʉ hwè na dhonalo ko njínji Yova dho ddinga Wakristo kʉ ná le-djoi ma, le-vei ma na. Ko adi jidha dho kpa dho ddinga ko di kpa ma na nari chulu ma, lo ko chu kpa dhó ro nari chulu ma, ddinga ko lo ma d’ra ndirigoti longa ma ddi kpa ma na nari chulu. Njati ko nji kpakpanga ko dyø Yakobo dhó loroji kodhó ngaddidha kana ma, kodhó nyi kana ma, ndirigoti kodhó longaddidha kana ma ró, ko ka ko bbʉ madha Yova dho ndirigoti ko ka ko kó ni thí kʉ bblo ná nrŭ tsotso ndima kana nga ngʉ chøchø ndima dhi ra nǎ Baba na d’e.

DYI 114 “Mukuwe na Uvumilivu”

^ Yakobo ma dhingʉe ddikpa dza nǎ Yesu ma na. Yakobo chungʉe Mungu dzá Ngba bblo pli fø saa na ngʉe ná nrŭ djolu. I lo nǎ ko si loti karne ya kwanza nǎ kutaniko dho ngʉ chutso ddá ná kpa kana ngʉe ná Yakobo, Yesu goti ke dhó maisha djo ndirigoti kedhó mafundisho nǎ ro ko ka ko ba ná somo djo.

^ I lo nǎ ko loti djo ná Yakobo kʉ Yesu dhi djona. Ke ngʉe Yesu dzá mama dzá ngba ndirigoti ke ndingʉe Biblia nǎ Yakobo dzá buku.

^ Nathan H. Knorr ngʉe Lodho chutso ddá ná kpa kana ddike. Ke dhengʉe 1977 na.

^ JI DJÓ LONGA LE TU NARI: Yakobo bbʉngʉe kazz dhi loroji che kʉ nalo si le tso nǎ ro nari ka ndi bbʉ ná hatari na. Føri ngʉe bblo kʉ ná loroji dhonalo krʉ kʉ ná nrŭ chungʉe kazz ngba.