Skip to content

Skip to table of contents

LONGANEDHA DHI RI 21

Ufunuo ká po ngbá lo nidhó gosi ná ddo djo

Ufunuo ká po ngbá lo nidhó gosi ná ddo djo

“Amina! Asi, Bboke Yesu.”​—UFU. 22:20.

DYI 142 Akotøni Kprɨ Kodhó Ngab’odha djo

RI NǍ LE SI CHU NÁ LO *

1. Ndrŭ krʉ dho ká ringani ndima vʉ bbo na mana kʉ ná ngbá lo nanga?

 NJɄ ringani ndrŭ vʉ ddikpa bbo na mana kʉ ná lo nanga. Kpa ká ka ndima gba ndima tso Yova Mungu dhó dz’ djo lu gble si Pi nyo ná pidhinga na, inga ndima gba ndima tso kedhó che pli kʉ ná mbuba shetani Ibilisi na? Ndrŭ dho ringani ndima vʉ ndima ka sie ie laidjó ma nari. Le ká si shinga ba inga nzɨ ma nari si dhoni le vʉe nanga ná lo ró. (Mt. 25:31-33, 46) Le ká si gøgø inga nzɨ ma nari si dhoni dho “bbo mbudha dhi saa na.”​—Ufu. 7:14; 14:9-11; Eze. 9:4, 6.

2. (a) Waebrania 10:35-39 ká ko li kpakpa ko njí addu? (b) Ufunuo dzá buku nǎ kʉ ná lo ká ka ndi kó ko tsotso ngbaribbai?

2 Azø Waebrania 10:35-39. Njati ni vʉri ni gba ni tso Yova dhó Pidhinga na ró, føri kʉ nyodyu na ni vʉ lo nanga ri. Kpadjo ni ka ni jiri ni kó nja ndrŭ tsotso maddi ndiro ndima vʉ longa bblo d’e. I ngasini ná saa na, ni ka ni njinjí ufunuo dzá buku nǎ kʉ ná lo na ndiri na ni kó kpa tsotso d’e. Fø buku loti Yova dhó wapinzani si ba ná lo djo, ro ri loti Mungu dho Pidhinga na ndima tso gba chi ndima tøni ro ná ndrŭ si ba ná ledha djo maddi. Ringani ko chulo fø bbo na mana kʉ ná bbʉbbʉlo djo. Fø ko vʉri nari si rili Yova dho ko vʉ rieri ko njinjí nari li kpakpa. Føri goti, ko ka ko kó nja ndrŭ tsotso ko chu ná lo na ndiro kpa vʉ lo nanga bblo ndirigoti kpa rá anzi Yova dho ndima njínji nari na d’e.

3. I lo nǎ ká ko si ngbá lo chu?

3 I lo nǎ ko si lochu i ngadhudha djo: Yova dhó Pidhinga na gba ndima tso ná ndrŭ ká si ngbá ledha ba? Nja chu nǎ, Ufunuo dzá buku tilo djo ná kaka dhó rangi kʉ ná tso nǎ zǎ na gba ndima tso ná ndrŭ ká ngbá lo si ba?

CHI TØNI YOVA DHO NÁ NDRŬ DHO KÁ NGBÁ BBLO LO SI NJINI?

4. Mutume Yohana ká njangʉe Yesu ma ngbá kikundi ma na ra nǎ?

4 Maono nǎ, Yohana nja aro kʉ ná kikundi Mungu dhó Pidhinga na ndima gba ndima tso ro ndirigoti nŭnŭ di ná shinga dhi ledha ndima ba ro. Ya kwanza kikundi dhó hesabu kʉ 144 000. (Ufu. 7:4) Kpa le vʉ dz’ djó ro ndiro ndima nyó Pi Yesu ma na ra nǎ d’e. Kpa si pinyo ddinga ke ma na dz’ djo. (Ufu. 5:9, 10; 14:3, 4) Maono na Yohana njangʉe Yesu ma, 144 000 kʉ ná kpa ma na Sayuni dhi Ngø tsi djó ra nǎ.​—Ufu. 14:1.

5. Karr nga goti, mǎ gʉ ma dz’ djó ná 144 000 kʉ ná kpadhó lo ká si di ngbǎ?

5 Mitume dhó saa djó ro kpø njʉ ngadjo, maelfu kʉ ná ndrŭ le vʉ ndima é 144 000 kana. (Lu. 12:32; Ro. 8:17) Nì mai ri kʉ føro, Yohana pongʉeri fø kpa kana sese dhó hesabu kʉ ná kpa sie godhé i dz’ djó, ngasini ná saa na. Ngbà tso Yova u ná “mǎ gʉ ma” ná kpa si ya mwisho “kashe” ba bbo mbudha tso ngani nari njí. (Ufu. 7:2, 3; 12:17) Bbo mbudha dhi saa na, mǎ gʉ ma ná 144 000 kʉ ná kpa si ndima tso gba b’lo rae ra nǎ ná chi tøeni ná nja kpa ma na. Kpa si pinyo ddinga Yesu ma na Mungu dhó Pidhinga nǎ.​—Mt. 24:31; Ufu. 5:9, 10.

6-7. (a) Luti ká Yohana njae ngbá kikundi ndirigoti ko ká chu ngbá lo kpa djo? (b) Ri ká ngani mǎ gʉ ma ná 144 000 kʉ ná kpa ma, “birobiro kʉ ná ndrŭ” ma na lí ndima thí Ufunuo sura 7 nǎ kʉ ná lo djo addudho?

6 Ra nǎ kikundi Yohana nja nari goti, ke nja “ddikpa birobiro kʉ ná ndrŭ.” 144 000 kʉ ná kpa ró ro njonjo, fø kikundi nǎ kʉ ná ndrŭ nanga ro nzá ka ndi zøni ri. (Ufu. 7:9, 10) Nde fø kpa djo ká ko chu ngbá lo? Yohana pori: “Føri kʉ bbo mbudha nǎ ro si ná ndrŭ, fø ndrŭ ʉe ndima ró kanzu ndirigoti kpa liri ri é sawø Chembø dzá ngba ró ju na.” (Ufu. 7:14) Bbo mbudha nǎ ro kpa vʉ nari goti, fø “birobiro” kʉ ná ndrŭ si di i dz’ djó ndirigoti kpa si ké dho le nanga keni ná ledha ba.​—Zb. 37:9-11, 27-29; Mez. 2:21, 22; Ufu. 7:16, 17.

7 Rie ra nǎ ma, inga i dz’ djó ma ko si di ri ró, ko ká nja ngbaribbai ma Ufunuo sura 7 nǎ kʉ ná lo ko ronga lø nari ngbà? Ko ka ko nja ri ngbà. Mungu dho njínji ná aro kʉ ná kikundi krʉ dho føri sie bbo hwè dhi saa! Ko si hwè ba bbo ko vʉngʉeri ko gba ko tso Mungu dhó Pidhinga na nari dho. Ufunuo dzá buku ká d’ra ngbá lo ki ko dho bbo mbudha djo?​—Mt. 24:21.

MUNGU DHÓ WAPINZANI KÁ NGBÁ LO SI BA?

8. Bbo mbudha tso ká si ngani ngbaribbai ndirigoti bí kʉ ná ndrŭ ka si rinji ngbǎ?

8 Anziro e ná lo nǎ ko njaeri nari bbai, politiki dhi kpa si ndima nanga le Bbo Babiloni ro, føri kʉ kali dhi dini. (Ufu. 17:16, 17) Føri si bbo mbudha tso ngani nari dho. Ro føri ká si bí kʉ ná ndrŭ ronga cho ndima nga njínjidha tso Yova dho? Nzɨ. Følo ró ro njonjo, Ufunuo sura 6 ridho nari kʉ, fø saa na nzɨ njínji Yova dho ná ndrŭ si ndima ronga b’odha ne politiki bai ma, turusa nji ná kpa ma na dhó ro, ná fø kpa le ddi bbobbo ngø na. Fø ndrŭ nzɨ si ndima tso gba Yova dhó Pidhinga na ri nari dho, ke si kpa nja ndidhó mbubai.​—Lu. 11:23; Ufu. 6:15-17.

9. Yova dho njínji ná ndrŭ ká si ndima dho ngbaribbai njonjo nja ndrŭ ró ro bbo mbudha dhi saa na ndirigoti ri ká si ngbá matokeo bbʉ?

9 Bbʉbbʉ dhé, Yova dho njínji chi ndima tøni ro ná ndrŭ si ndima dho njonjo nja ndrŭ ró ro bbo mbudha dhi saa na. Kpa dhé sie fø saa na dz’ djó njínji Yova Mungu dho ná ndrŭ ndirigoti gʉ ndima gʉ ndima tso ndima gba “tso nǎ zǎ” na ro ná ndrŭ. (Ufu. 13:14-17) Kpa tøni chi Yova dho nari dho Yova dhó wapinzani si thø ba bbo. Ddi gba ndima tso ná ndrŭ tsɨ si li ta dz’ djolu gble Mungu dzá ndrŭ tso ro. Føri Biblia nzǐ Gogu dhi Magogu dhó li.​—Eze. 38:14-16.

10. Ufunuo 19:19-21 ripo nari bbai, Yova ká si rinji ngbǎ ndidzá ndrŭ tso ro ndrŭ tsɨ si li ta ná saa na?

10 Yova ká si rinji ngbaribbai ndrŭ tsɨ fø lo nji ná saa na? Ke pori ko dho: “Ma nǎ bbo thø si choni.” (Eze. 38:18, 21-23) Ufunuo sura 19 dho føri goti si njini ná lo. Yova si ndidzá Ngba cho ndiro ke b’o ndidzá ndrŭ ronga ndirigoti ke sa ndidhó mbubai d’e. Yesu ma si ndima tso gba fø vita njidha dho “ra nǎ bbasødda” ma na, føri kʉ chi tøni ná malaiká ma, 144 000 kʉ ná kpa ma na. (Ufu. 17:14; 19:11-15) Fø vita dhi matokeo ká sie ngbaribbai? Yova dhó wapinzani krʉ si sadha ba!​—Azø Ufunuo 19:19-21.

VITA GOTI SI E DDIKPA NDOA

11. Ufunuo dzá buku ká d’ra ngbá bbo na mana kʉ ná lo?

11 Addinga ngbaribbai ma, chi tøni dz’ djó ná ndrŭ si ndima mbu ndima gøgø nari dho b’lo Yova dhó mbubai tso d’ø krʉ ro nari djo! Føri sie bbo hwè dhi saa! Bbo Babiloni ba sadha nari dho ra nǎ sie bbo hwè dhi makelele. Bbo pli si hwè bbʉ ná nja lo ki ma sie ddi. (Ufu. 19:1-3) Føri kʉ Ufunuo dzá buku nǎ le tilo djo ná “Chembø dzá ngba dhó ndoa,” bbo ndi nǎ mana kʉ ro.​—Ufu. 19:6-9.

12. Ufunuo 21:1, 2 ridho nari bbai, Chembø dzá ngba dhó ndoa ká si da ngbá saa na?

12 Fø ndoa ká si da ngbá saa na? Armagedoni dhi li tso ngani nari njí 144 000 kʉ ná kpa krʉ sie b’lo ndima ra ra nǎ ro. Nì mai ri kʉ føro, føri nga sie Chembø dzá ngba dhó ndoa si da ná saa ri. (Azø Ufunuo 21:1, 2.) Chembø dzá ngba dhó ndoa si da Armagedoni dhi li goti b’lo Mungu d’ø ndidhó mbubai tso ro.​—Zb. 45:3, 4, 13-17.

13. Chembø dzá ngba dhó ndoa dhi saa na ká ngbá lo si njini?

13 Chembø dzá ngba dhó ndoa dhi saa na ká ngbá lo si njini? Ndoa na kpetsi ke ma adi ndima tso gba isɨle ma na nari bbai, i loroji dhi ndoa nǎ Pi Yesu ma si ndima tso gba ndi bbá “ndoa-i” 144 000 kʉ ná kpa ma na. Fø lo si rili ø kʉ ná pidhinga nyó pi dz’ djo cho 1000 kana.​—Ufu. 20:6.

BBO D’ANI NÁ BBA NDIRIGOTI NIDHÓ GOSI NÁ DDO

Ufunuo Sura 21 Ø Yerusalemu dhi bba dhǒ loroji chulu “ra nǎ ro ndi thʉ Mungu dhinga nǎ ro ro.” Cho 1000 kana ri si bí kʉ ná ledha bbʉ ni ngarr ná ndrŭ dho (Anja paragrafu 14-16)

14-15. Ufunuo sura 21 ká 144 000 kʉ ná kpa ddi addu na? (Anja ri chuti kʉ ná ji)

14 Føri goti Ufunuo sura 21 ddi 144 000 kʉ ná kpa bbo d’ani ná bba na, føri kʉ “Ø Yerusalemu.” (Ufu. 21:2, 9) Fø bba dherr le lie 12 kʉ ná dju djó ndirigoti ri djó le ndie “Chembø dzá ngba dhó mitume 12” ró 12 kʉ ná dho. Ká addudho riengani Yohana chu lo bbo følo djo? Dhonalo ke nganga ró dho ma ndingʉeni ddi fø dju kana ddikpa dju djó. Føri e bbo pendeleo!​—Ufu. 21:10-14; Efe. 2:20.

15 Fø loroji dhi bba ngae ddiddi nja kʉ ná bba na ri. Fø bba gʉ chu le thie tsetse na or na, ndirigoti ri ró 12 kʉ ná dzaitso le thɨe bbo dhó valer kʉ ná ritsi na, ri dhi ukuta ma, ri dherr ma, le røe bbo d’ani ná dju na ndirigoti ndi dhi ngbà thonga ná kipimo na le ddi ndi ro. (Ufu. 21:15-21) Nì mai ri kʉ føro, Yohana ra riba nari kʉ vʉ tso vʉni ná ritsi ro kʉ the! Ke pori: “Fø bba nǎ nzá ma njae hekalu ro ri, dhonalo Yova Mungu Ritsi ddi na ka ná ke ma, Chembø dzá ngba ma na i kʉ ri nǎ hekalu. Ndirigoti fø bba dhó lo nzá ueri dyi ma, bi ma na bbʉ mwangaza ndi na ri dhonalo Mungu dhó kadha e nga í ri nǎ ndirigoti ri nǎ tala kʉ Chembø dzá ngba.” (Ufu. 21:22, 23) Fø Ø Yerusalemu nǎ kʉ ná kpa sie ddinga Yova ma na. (Ebr. 7:27; Ufu. 22:3, 4) Føri dzá lodho Yova ma, Yesu ma na kʉ fø bba nǎ hekalu.

Ndrŭ si ba ná ledha le ddi “dda” na ndirigoti “tsu” na. Nde ie mai ka si ledha ba fø lo nǎ ro? (Anja paragrafu 16-17)

16. Cho 1000 kana ká Mungu dhó Pidhinga si addu nji ndrŭ tsɨ dho?

16 Ché na le d’ri ná kpa nanga adi jini bbo fø bba djo ndima ngaddi nari dho. Ro dz’ djó ngab’odha na kʉ ná ndrŭ dho ringani ndima ddinga fø bba djo bbo dho ná lo ma kʉ ddi. Cho 1000 kana Mungu dhó Pidhinga si pinyo ná saa na, Ø Yesalemu si ledha bbʉ bbo ndrŭ dho. Yohana nja ná fø ledha ngʉe d’ad’a ná “shinga dhi dda” bbai. Fø dda tso ró aro nga lai djó e “shinga dhi tsu” ndirigoti fø tsu bɨ e “gødha bbʉ ndrŭ tsɨ dho.” (Ufu. 22:1, 2) Fø saa na sie shi ná ndrŭ krʉ si faida ba bblo kʉ ná fø lo nǎ ro. Dzodzo dhé, nì ngarr Mungu dho ná ndrŭ krʉ ve si ngʉ kaka ná ndrŭ. Føri goti dhe ma, ndi le ronga ndi nari ma, nyodda ma na krʉ ki ro nga sie vi ri.​—Ufu. 21:3-5.

17. Ufunuo 20:11-13 ripo nari bbai, cho 1000 dhi Pidhinga tsena ká ie ma ka si faida ba?

17 Fø lo nǎ ro ká ie ma ka si faida ba? Ya kwanza, si faida ba nari kʉ Armagedoni nǎ ro gø ná birobiro kʉ ná ndrŭ ndirigoti ø dz’ djó si gøni ná nzø. Godhé, Ufunuo sura 20 nǎ kʉ ná lo ridho nari kʉ, Mungu tsoni ndi si checheni ná ndrŭ gaga. (Azø ufunuo 20:11-13.) Cheche ngʉeni ná chi tøni ná “haki” dhi ndrŭ ndirigoti “nga kʉ haki” na ná nzá chungʉe lo Yova djo ná ndrŭ ma na si gaga ndiro ndima di ɨ dz’ djó d’e. ( Mdo. 24:15; Yoh. 5:28, 29) Føri na ma na ká kʉ cheche ngʉeni ná ndrŭ krʉ si gaga nja ndima di ɨ dz’ djó cho 1000 kana d’e? Ri nga kʉ føri. Gʉgʉngʉeri ndana ndima njinjí Yova dho ndima dhó dhe njí ná ndrŭ nzɨ si ga ri. Kpa ka ndima die ngbà paradiso nǎ ɨ dz’ djó, ro kpa dhoeri ndima nzá kaka ndima di ri djó ri.​—Mt. 25:46; 2 Te. 1:9; Ufu. 17:8; 20:15.

YA MWISHO MBUDHA

18. Cho 1000 goti ká dz’ djó nga si ngʉ ngbaribbai?

18 Cho 1 000 tso dyani nari goti, dz’ djó ndrŭ krʉ si ngʉ kaka ná ndrŭ. Ddikpa le ro ma ngaddi sie Adamu ró ro ko bangʉe ná chenga dhi matokeo na ri. (Ro. 5:12) Adamu dhó chenga nǎ ro ko ba ná wá (laana) krʉ tso si d’ød’ø. Føri dzá lo dho, dz’ djó ndrŭ si “ngʉ shi” føri na mana kʉ, kpa krʉ si ngʉ kaka ná ndrŭ cho 1000 goti.​—Ufu. 20:5.

19. Ya mwisho mbudha ká si nga ba addudho?

19 Ko chu nari kʉ, Yesu tøngʉeni chi Mungu dho Shetani ngʉ ndi mbu ná saa na. Ro ya mwisho shetani si bbʉ ná mbudha tso ró ká kaka ná ndrŭ krʉ si tøni chi nì Yova dho Yesu bbai? Nja le ddiro si ndi ká tøni chi nì Yova dho shetani le klo abiso nǎ ro 1000 goti ná saa na ná ridho ndi ndi ro. (Ufu. 20:7) Chi si tøni ya mwisho mbudha tso ró, ná ndrŭ si nŭnŭ di ná shinga ba ndirigoti kpa si kloni no tse nǎ ro. (Ro. 8:21) Shetani ma, ndi una gó ma ndirigoti tsatsa ná ndrŭ ma na krʉ si sadha ba theinga dho.​—Ufu. 20:8-10.

20. Ni ká ni mbu ngbaribbai ufunuo dzá buku nǎ kʉ ná ké dho le nanga keni ná unabi dho?

20 Ufunuo dzá buku nǎ ro ni chu ná fø lo dho ká ni ni mbu ngbaribbai? Ké dho le nanga ke ni ná fø unabi si njini dho ná ndrŭ kana ni sie nì nari dzá lodho ká ni nanga jini nzá? Fø lo ká ka ndi cho ni ronga nzá ndiro ni nzi nja ndrŭ ndima gba ndima tso kodhi Mungu dhó tsetse ná ibada na d’e? (Ufu. 22:17) Ko di ngaddi gosi ná saa na si njini ná lo djo nari ka ndi cho ko ronga ko po mutume Yohana pongʉe ná ɨ lo: “Amina! Asi, Bboke Yesu.”​—Ufu. 22:20.

DYI 27 Kufunuliwa kwa Wana wa Mungu

[Aguro ku na longatudha]

^ I ri kʉ Ufunuo dzá buku djo tie lo ná njonjo lo kana ya mwisho ri. I lo nǎ, ko si rinja nari bbai chi tøni Yova dho ná ndrŭ dhó gosi ná saa sie bblo pli, ro nzɨ ndima tso gba kedhó Pidhinga na ná ndrŭ tso si d’ø dopadha dhi ri bbai.