Skip to content

Skip to table of contents

LONGANEDHA DHI RI 45

Ngbaribbai ma Yova adi ko tsotso kó lod’radha dhi njí kana nari

Ngbaribbai ma Yova adi ko tsotso kó lod’radha dhi njí kana nari

“Bbʉbbʉ dhé, kpa si richu nari kʉ ndima kana ngʉe ddikpa nabi ro thé.”​—EZE. 2:5.

DYI 67 “Ad’ra lo”

RI NǍ LE SI CHU NÁ LO a

1. Ko ká ka ko chú ndirigoti ko u ngbá lo?

 KO KA ko churi chu nari kʉ nja ndrŭ ka ndima gʉ kodhó lo gʉ. Njaro føri si njini bbo pli gosi ná saa na. (Da. 11:44; 2 Ti. 3:12; Ufu. 16:21) Godhé ko ka ko uri u nari kʉ Yova si ko tsotso ko nì. Ká addudho? Yova adi ndi dho njínji ná ndrŭ tsotso kó krʉ ddo ró ndiro kpa njí ndima dhó bbʉni ná njí rie ngbǎ di ná kpakpalo na ma kpa bani ri ró. Ndiro ko famu fø lo d’e, akonja Babiloni nǎ ngʉe no tsena ná Wayaudi dho ngʉ lod’ra ná nabi Ezekieli bangʉeni na ná lo.

2. Ezekieli ngʉ lod’ra dho ná ndrŭ ká Yova ddingʉe addu na ndirigoti i lo nǎ ká ko si loti ngbá lo djo? (Ezekieli 2:3-6)

2 Nabi Ezekieli ká ngʉ lod’ra ngbǎ di ná ndrŭ dho? Yova nzingʉe kpa “kpakpa djǒ dyu ná ndrŭ,” “kpakpa thí kʉ ná ndrŭ” ndirigoti “tsatsa ná ndrŭ” Kpa kʉ che bbo pli kpelé bbai ndirigoti hatari ranga (scorpions) bbai. Føri dzá lo dho Yova ngʉ ripo bí ina Ezekieli dho: “Nzɨ nji do”! (Azø Ezekieli 2:3-6.) Ri kangʉe ka Ezekieli d’ra ndi ngʉ d’ra ná lo dhonalo (1) ke Yova chongʉe, (2) ke dho Mungu dhó roho ngʉ kpakpanga bbʉ, ndirigoti (3) ke ngʉ ndi ngu Mungu dzá lo na. Gbo kʉ ná fø lo ká kongʉe Ezekieli tsotso ngbaribbai? Ndirigoti fø lo ká ko tsotso kó njʉ ngbaribbai?

EZEKIELI YOVA CHONGɄE

3. Ri ká kʉ ngbá lo i lingʉe Ezekieli kpakpa ri, ndirigoti Yova ká dhongʉeri ngbaribbai nari kʉ ndi ka ndi ko ke tsotso ngbà?

3 Yova pongʉeri Ezekieli dho: “Ma ni chó.” (Eze. 2:3, 4) Fø lo ka ndi lie Ezekieli kpakpa. Ká addudho? Dhonalo Ezekieli nongʉe nga nari kʉ Yova pongʉe fø di ná lo ro ngbà Musa ma, Isaya ma na dho kpa ndi vʉngʉe ndima é bbanabi ná saa na. (Kut. 3:10; Isa. 6:8) Ezekieli chungʉe ngbaribbai ma Yova kongʉe fø aro kʉ ná bbanabi tsotso ndiro kpa si ndima bani na ná kpakpalo djolu nari ngbà. Føri dho aro ina Yova pongʉeri Ezekieli dho: “Ma ni chó” ná saa na, Ezekieli ka ndi ée bblo kʉ ná sababu na ndiro ndi li ndidhó ngab’odha Yova dhó le tsotsokodha djo d’e. Føri kina Ezekieli ndingʉe i lo bí ina: “Yova dzá lo singʉe ma dhi ngana.” (Eze. 3:16) Godhé ke ndingʉeri “Yova dzá lo ki singʉe ma dhi ngana.” (Eze. 6:1) Bbʉbbʉ dhé, Ezekieli ungʉeri u ndi Yova cho. Føri kina, Ezekieli dzá aba ngʉe kuhani, føri dho ke ka ndi ddieri Ezekieli dho nari kʉ krʉ ddo ró Yova adi ripo ndidhó bbanabi dho, ndi ka ndi kó kpa tsotso ko. Loroji na, Isaka ma, Yakobo ma, Yeremia ma na dho Yova pongʉeri: “Ma kʉ ni na nì.”​—Mwa. 26:24; 28:15; Yer. 1:8.

4. Ri ká kʉ le isopidha dhi ngbá lo i ka ndi lie Ezekieli kpakpa ri?

4 Bí kʉ ná Waizraeli ká njingʉeri ngbǎ, Ezekieli ngʉ lod’ra ná saa na? Yova pongʉeri “Izraeli dzá dza nzɨ ni rr ri, dhonalo kpa nzá jiri ndima rr ma maddi ri.” (Eze. 3:7) Ezekieli dhó lo kpa ngʉ gʉ nari na, kpa ngʉ Yova ma gʉgʉ ddi. Ngbà mai ndrŭ gʉngʉe Ezekieli dhó lo gʉ ro, ke njangʉeri ndi nji ndidhó unabi dhi njí bblo ngbà. Yova pongʉeri ki Ezekieli dho nari kʉ, fø lod’idha vé si dhoni bbʉbbʉ kʉ ri ná saa na, ndrŭ si “richu nari kʉ ndima kana ngʉe ddikpa nabi ro thé.” (Eze. 2:5; 33:33) Bbʉbbʉ dhé fø lo bbʉngʉe kpakpanga Ezekieli dho ndiro ndi njí ndi dhó bbʉni ná njí kaka nari bbai d’e.

KO YOVA CHO

Ezekieli bbai, ko ka ko hwini nzɨ ndrŭ kodhó lo rr nari tso ró ndirigoti upinzani tso ró, ro ko churi nari kʉ Yova kʉ ko na nì (Anja paragrafu 5-6)

5. Isaya 44:8 dhori nari bbai, ri ká kʉ ngbá lo i ka ndi si rili ko é ngana do ro ri?

5 Ko churi ko Yova cho nari dho ko adi lod’ra ngana do ro. Ke nzi ko ndidzá “dimu” nari chulu ke adi heshima bbʉ ko dho. (Isa. 43:10) Føri kʉ bbo pli kʉ ná pendeleo! Yova pongʉeri Ezekieli dho: “Nzɨ nji do,” ná føri bbai Yova ripo ko dho: “Nzɨ di do na.” Nde, ri ká ngani nzɨ ko nji kodhó wapinzani do addudho? Dhonalo Ezekieli bbai ko Yova cho ndirigoti ke adi ko tsotso kó ko.​—Azø Isaya 44:8.

6. (a) Yova ká dho ndi ka ndi kó ko tsotso ngbà nari ngbaribbai? (b) Ri ká kʉ ngbá lo i adi ko li kpakpa ri?

6 Yova tsoni nari kʉ ndi si ko tsotso ko ko. Loroji na Yova pongʉeri: “Ni kʉ madzá dimu nari njí,” ke pongʉeri: “Dda lú ni da ná saa na ma sie ni na nì ndirigoti bbo dda lú ni da ná saa na ma sie ni na nì dhé, ni tso ro nzɨ ri si ti ri. Kazz lú ni bbi ná saa na, ni ro nzɨ si gbi ri, kazz dà ma nzɨ ddi si ni ronga ro lø ri.” (Isa. 43:2) Lo ko d’ra ná saa na ko ka ko njú njonjo kʉ ná kpakpalo na, føri ko ka ko ddi chuchu ná dda na ndirigoti kazz na. Nì mai ri kʉ føro, Yova dhó le tsotsokodha chulu ko adi ra anzi dhé lod’radha na. (Isa. 41:13) Ezekieli dhó saa na, ringʉe nari bbai bí ku ná ndrŭ adi lo gʉgʉ. Ro kpa nzɨ adi lo gʉ ko lod’ra bblo nzɨ nari dho ri. Ko adi kpakpanga ba dhonalo ko churi nari kʉ Yova adi hwè ba, ko di ndi dzá hwè lo-i d’ra chi ko tøni ro ró. Mutume Paulo pongʉeri: “Nja ke ddiro si ndi kobe ba ndi nganga njingʉe ná njí nǎ ro.” (1 Ko. 3:8; 4:1, 2) B’lo nji painia dzá njí cho bí kana na le-ve pori: “Yova adi ko nji ná kpakpanga kobe bbʉ nì, ná føri ma chu nari adi hwè bbʉ bbo ma dho.”

MUNGU DHÓ ROHO NGɄ KPAKPANGA BBɄ EZEKIELI DHO

Ezekieli nja maono nǎ Yova dhó ra nǎ share, nari liri ke uri u Yova ka ndi kó ndi tsotso ngbà ndi njí ndi dhó bbʉni ná njí (Anja paragrafu 7)

7. Ezekieli ká mbungʉe ndi ngbaribbai ndi ddingʉe nga ndi njangʉe ná maono djo ná saa na? (Anja ri chuti kʉ ná ji.)

7 Ezekieli njangʉe ngbaribbai ma, Mungu dhó roho kʉ kpakpanga na nari. Ke njangʉe maono nǎ ná lo lingʉeri ke chu ngbaribbai ma roho takatifu ngʉ kpakpanga na kʉ ná malaiká tsotso kó ndirigoti ra nǎ share tsotso kó nja ndi rá krʉ kʉ ná ngalu nari. (Eze. 1:20, 21) Ezekieli ká njingʉeri ngbǎ? Ke ndingʉe njinjieni ná lo ndi. “Ma njangʉe fø lo ná saa na, ma bʉngʉeni gbrugbru gʉna.” Bbo ndi nanga keni nari dho Ezekieli bʉngʉeni gʉna. (Eze. 1:28) Luti Ezekieli ddingʉe nga ké dho le nanga keni ná fø maono djo ná saa na, ri lingʉe ke kpakpa ke uri nari kʉ, Yova dhó roho ka ndi kó ndi tsotso ko ndiro ndi d’ralo d’e.

8-9. (a) Yova jangʉeri Ezekieli dani røna ro ká ngbá lo njingʉeni Ezekieli ró? (b) Ngbà mai ndrŭ djǒ dyungʉe kpakpa ro Yova ká lingʉe ke kpakpa ngbaribbai?

8 Yova jangʉeri Ezekieli dho: “Ndrŭ Ddù adani røna ni kó djo ndiro ma tilo ni na d’e.” Yova pongʉe ná fø lo ma, kedhó roho takatifu ma na kongʉe Ezekieli tsotso ndiro ndi dani røna d’e. Ezekieli ndingʉeri: “Roho tsungʉe ma na, ndirigoti ri lingʉeri ma dani røna ma kó djo.” (Eze. 2:1, 2) Luti lo ndi ngʉ d’ra ná saa na, Mungu “thó” inga kedhó roho takatifu ddangʉe chutso Ezekieli dho. (Eze. 3:22; 8:1; 33:22; 37:1; 40:1) Mungu dhó roho lingʉe Ezekieli kpakpa ndiro ndi d’ralo “kpakpa djǒ dyu ndirigoti kpakpa thí kʉ ná ndrŭ dho d’e.” (Eze. 3:7) Yova pongʉeri ke dho: “Ma liri ni nyǒ djó nga é kpakpa ddiddi kpa nyǒ djó nga bbai ndirigoti ni nyitso é kpakpa ddiddi kpa nyitso bbai. Ma liri ni nyitso é ddiddi diama bbai, kpakpa pli bbo dju djo lú. Nzɨ nji kpa do inga ni ronga tátá kpa nyǒ djó nga do dho.” (Eze. 3:8, 9) Ri ngʉ njini i Yova ripo ke ni nari bbai: ‘Nzɨ bbari ni thí bʉni ndrŭ nidhó lo rr nzɨ nari dho. Ma si ni li kpakpa.’

9 Føri goti Mungu dhó roho lingʉe Ezekieli kpakpa ndi d’ralo d’e. Ezekieli ndingʉeri “Yova thó ngʉ njínji ma djo kpakpanga na.” Ri ungʉeri yenga da ddi ndiro nabi chú ndirigoti ndi famu ndi ka ndi rae d’ra ná lo nja ndi d’ra ri ngana do ro d’e. (Eze. 3:14, 15) Føri goti Yova pongʉeri ke rá kpere kʉ ná dja na, fø lu “roho tsungʉe [ke] na.” (Eze. 3:23, 24) Ezekieli ngʉe tayari ndi d’ralo.

NJɄ KO ADI KPAKPANGA BA MUNGU DHÓ ROHO CHULU

Ezekieli dhó lo ngʉe nari bbai, ko tsotso ká addu ka ndi kó njʉ ndiro ko hwini lod’radha dhi njí kana ko bani na ná kpakpalo tso ró d’e? (Anja paragrafu 10)

10. Kodhó lo ká u addu ndiro ko rá anzi lod’radha dhi njí kana d’e ndirigoti addudho?

10 Kodhó lo ká u addu ndiro ko d’ralo d’e? Ndiro ko ba fø logoti d’e, akoddinga Ezekieli ró njingʉeni ná lo djo. Lod’radha dhi njí tso ke nga nari njí Mungu dhó roho bbʉngʉe kpakpanga ke dho. Ezekieli dho Mungu njingʉeri nari bbai, njʉ maddi ke adi ko tsotso kó ndidzá roho chulu dhé ndiro ko d’ralo d’e. Ká addudho? Dhonalo Shetani adi là nji ko tso ró ndiro ko bbá lod’radha dhi njí tso d’e. (Ufu. 12:17) Bí ku ná ndrŭ adi riddi Shetani kʉ kpakpanga na nari dho, ko nzá ka ko si ke djo lú ri. Ro lo ko d’ra nari chulu ko adi sisi ke djolu! (Ufu. 12:9-11) Ká ngbaribbai? Lo ko d’ra ná saa na ko ridho pʉlʉpʉlʉ nari kʉ ke kʉ kali dhi ke, fø chu lu ko ridho nari kʉ ke nzá ka ndi tá do ro ko na ri. Krʉ saa ró ko lod’ra ná saa na ko ridho nari kʉ, Shetani ro nzá ka ndi si ko djolu ri. Ko ká ka ko ddinga ngbá lo djo ko rá ri utso d’i ko ka ko rá anzi dhé lod’radha na, njati kodhó mbubai di kodhó lo gʉgʉ ma ró? Ko ka ko churi nari kʉ, ko kpakpanga ba roho takatifu chulu ndirigoti Yova u ko tso nì.​—Mt. 5:10-12; 1 Pe. 4:14.

11. Mungu dhó roho takatifu ká si addu nji ko dho ndirigoti ko ká ka ko ba ri ngbaribbai?

11 Ngbaribbai ma Yova kongʉe Ezekieli tsotso nari djo ko ngaddi nari ká ka ndi liri ko chú ngbá lo ki? Mungu dhó roho chulu ko ka ko ba kpakpanga ndiro ko sisi lod’radha dhi njí kana ko bani na ná kpakpalo djolu d’e. (2 Ko. 4:7-9) Nde, ko ká ka ko njí addu ndiro ko ba Mungu dhó roho takatifu d’e? Ringani ko di ri nzǐ nzá ko d’i ji ro, u ko uri Yova si kodhó sala rr nì ro. Yesu ddingʉeri ndi unakpa dho: “Anidi ra anzi nga ni nzǐ nari na, . . . ritsi ni ne nari na, . . . dzaitso ni d’ó nari na.” Føro Yova si “roho takatifu bbʉ nì ri nzǐ ndi tsó ná ndrŭ dho.”​—Lu. 11:9, 13; Mdo. 1:14; 2:4.

EZEKIELI NGɄ NDI NGU MUNGU DZÁ LO NA

12. Ezekieli 2:9–3:3 ridho nari bbai, kú nanga le ku ná kitabu ká singʉe ngbaga ro ndirigoti ri nǎ ká ngʉe ngbá lo?

12 Ezekieli nzɨ ngʉ kpakpanga ba Mungu dhó roho chulu dhé ri, ro ke ngʉ ndi ngu Mungu dzá lo na maddi. Maono nǎ, Ezekieli njangʉe kú nanga le ku ná kitabu le thó thi nǎ. (Azø Ezekieli 2:9–3:3.) Kú nanga le ku ná fø kitabu ká singʉe ngbaga ro? Ri nǎ ká ngʉe ngbá lo? Ri ká ngungʉe Ezekieli ngbaribbai? Akonja fø lo di. Kú nanga le ku ná fø kitabu singʉe Mungu dhó pi dhi kiti djó ro. Yova bbangʉeri Ezekieli njangʉe ná 4 kʉ ná malaiká kana ddikpa ke rá fø kitabu mba Ezekieli dhona. (Eze. 1:8; 10:7, 20) Kú nanga le ku ná fø kitabu nǎ ngʉe Mungu dzá lo, føri ngʉe no tsena tsatsa ngʉe ná ndrŭ dho Ezekieli ka ndi rae d’ra ná lod’idha dhi imba. (Eze. 2:7) Fø lo le ndingʉe kú nanga le ku ná kitabu dzá anziro ndirigoti ri chuti ro.

13. Yova ká pongʉeri Ezekieli nji kú nanga le ku ná kitabu ngbǎ ndirigoti fø kitabu ká ngʉ o mbø addudho?

13 Yova pongʉeri Ezekieli á fø kitabu á ndirigoti “[ke] o lɨlɨ ri na.” Ezekieli angʉe fø kitabu lú. Fø maono na mana ká ngʉe addu? Ezekieli dho ringʉngani ndi famu ndi si ra d’ra ná lo bblo pli. Ke chungʉeri nari kʉ Mungu dzá lo ka ndi choe ndi ronga ndiro ndi d’ra lo d’e. Føri goti, ké dho le nanga ka ndi keni ná lo njingʉeni. Ezekieli rangʉe ri utso d’i nari kʉ, kú nanga le ku ná fø kitabu “ngʉ o mbø tii dda bbai.” (Eze. 3:3) Ká addudho? Dhonalo Ezekieli njangʉeri nari kʉ, Yova djo ndi ra loti ná føri kʉ mbø o ná lo inga ngbà thonga ná lo. (Zb. 19:8-11) Ke pongʉe mbai bbo Yova dho Yova ungʉe ndi tso ndi é nabi nari dho.

14. Ezekieli tsotso ká addu kongʉe ndiro ndi é tayari ndidhó bbʉni ná njí dho d’e?

14 Luti, Yova pongʉeri ki Ezekieli dho: “Ali ri ni thí na ndirigoti arr ma po ni dho ná lo krʉ.” (Eze. 3:10) Fø lojadha chulu, Yova pongʉeri Ezekieli nó fø kitabu nǎ ndini ná lo nga ndirigoti ke ddinga bbo ri djo. Fø lo Ezekieli njingʉe ná saa na, kedhó udha ngʉngʉe kpakpa. Godhé, ri kongʉe ke tsotso ke chú ndrŭ dho ndi si ra d’ra ná lo d’e. (Eze. 3:11) Ezekieli ungʉe Mungu dzá lo ná saa na, ke ngʉe tayari ndi ngá lod’radha tso ndirigoti ke rangʉe anzi kpø ndi d’ya fø njí tso ná nga djo.​—Anja Zaburi 19:14.

MUNGU DZÁ LO ADI KO NGUNGU NJɄ

15. Kpakpalo tso ko ve d’e, ká ringani ko “li ngbá lo ko thí na”?

15 Ndiro ko rá anzi lod’radha dhi njí na d’e, ringani ko di ko ngu Mungu dzá lo na. Ezekieli bbai, ringani ko di Yova d’ra ná lo krʉ “li ko thí na.” Njʉ Yova adi loti ko na ndidzá lo Biblia chulu. Mungu dzá lo kodhó ngaddidha ma, ko ko mbu nari ma, ko nji ná lo ma na ronga lø nì nari ká ko ka ko chu ngbaribbai?

16. Kodho ká ringani ko njí Mungu dzá lo ngbǎ, ndirigoti ko ká ka ko bbá ri tsu ko thí na ngbaribbai?

16 Ko nyǒ ná nyo adi kpakpanga bbʉ ko dho nari bbai, ko di Mungu dzá lo zø ndirigoti ko di ngaddi ri djo ró, ko adi ngʉ kpakpa kiroho nǎ. Ko ba somo bbo kú nanga le ku ná kitabu nǎ Mungu ja ko dho ná lo nǎ ro. Yova jiri “ko o lɨlɨ” ndidzá lo na, føri kʉ ko neri ko famu kedzá lo bblo pli. Føri ko ka ko njí sala ko nji nari chulu, Biblia ko zø ndirigoti nga ko ddi ri nǎ lo djo nari chulu. Ya kwanza, ko adi ko thí tayarisha sala chulu ndiro ko chú Mungu dhó ngaddidha d’e. Føri goti ko adi Biblia zø. Ya mwisho ko ro adi tøni vi nja ko ddinga bbo ko zø ná lo djo d’e. Føri ká ka ndi bbʉ ngbá matokeo? Njati ko di ngaddi bbo Mungu dzá lo djo ró, ko ka ko famu Mungu dzá lo bblo pli ndirigoti ri ka ndi liri kodhó udha ngʉ kpakpa.

17. Ká addudho ri thonga tho ko di ngaddi Biblia nǎ ro ko zø ná lo djo?

17 Ri ká thonga bbo addudho ko di Biblia zø ndirigoti ko di ngaddi ri nǎ lo djo? Fø ko rinji nari ka ndi bbʉ kpakpanga ko dho ndiro ko di hwè dhi lo-i d’ra njʉ ndirigoti ko si njedha si bbʉ ndrŭ thí dho ná lod’idha dhi imba d’ra ndrŭ dho karrnga goti d’e. Godhé, ko di ngaddi Mungu dhó bblo kʉ ná sifa djo ró, ko kana kau si ngʉ kpakpa ke na. Føri si rili ko ba mbø o ná ritsi inga bblo kʉ ná ritsi, føri kʉ ko sie ngoi na ndirigoti ko nanga si jini ko kʉ na ná ritsi dho.​—Zb. 119:103.

KO RONGA CHO NÁ LO NDIRO KO VE NGATSO D’E

18. Kodhó eneo nǎ ndrŭ dho ká ringani ndima chú ngbá lo ndirigoti addudho?

18 Ezekieli ngʉe nabi, ro ko nga kʉ bbanabi ri. Ro ko vʉrieri vʉ ko di Yova dzá ndindini ná lod’ra kpø ri si si ndidzá mwisho djo ná nga djo. Lod’idha dhi ddo si si ná saa na, ri nzá ngani kodhó eneo nǎ kʉ ná ndrŭ si ripo ndima nzá rrngʉe Mungu dzá lo inga ndima nzá chungʉe fø lo ro ri. (Eze. 3:19; 18:23) Fønga rɨngana ringani kpa si ri utso d’i nari kʉ ko ngʉ d’ra ná fø lo singʉe Mungu dhó ro.

19. Ko dho ká addu ka ndi bbʉ kpakpanga ndiro ko njí lod’radha dhi njí bblo d’e?

19 Ko dho ká addu ka ndi bbʉ kpakpanga ndiro ko njí kodhó lod’radha dhi njí bblo d’e? Ko tsotso ka ndi kó nari kʉ Ezekieli tsotso kongʉe ná gbo kʉ ná lo. Ko adi lod’ra dhonalo ko churi ko Yova cho, ko dho kedhó roho takatifu kpakpanga bbʉ, ndirigoti ko ko ngu kedzá Lo na. Yova dhó nga tsotsokodha chulu, ko vʉri ko d’ra lo ndirigoti ko ve nga tso “kpø mwisho djo.”​—Mt. 24:13.

DYI 65 Fanya Maendeleo!

a I lo nǎ ko si nabi Ezekieli tsotso kongʉe ná gbo kʉ ná lo nja ndiro ndi d’ra lo bblo d’e. Ko si loti ngbaribbai ma Yova kongʉe ndidhó nabi tsotso ndirigoti ngbaribbai ma fø lo ka ndi kó ko tsotso ko uri u nari kʉ, ke si ko tsotso ko nì lod’radha dhi njí kana nari djo.