Skip to content

Skip to table of contents

LONGANEDHA DHI RI 9

DYI 75 “Ma ena! Acho ma!”

Ni ká kʉ tayari nì ni bbʉ ni Yova dho d’e?

Ni ká kʉ tayari nì ni bbʉ ni Yova dho d’e?

“Ma ká si addu bbʉ Yova dho ke nji ma dho ná bblo lo krʉ dho?”​—ZB. 116:12.

RI NǍ LO

I lo ka ndi kó ni tsotso ni ngʉ ni kana kau kpakpa Yova na ndirigoti ni jiri ni bbʉ ni ke dho ndiro ni ba batiso d’e.

1-2. Batiso le ba nari njí ká ringani le njí addu?

 B’LO da ná cho mbʉ kana, milioni ddi djolu da ná ndrŭ bbʉe ndima Yova dho batiso chulu nja ndima ngʉ Yova dzá Dimu d’e. Fø ndrŭ kana bí kʉ ná ndrŭ e karne ya kwanza nǎ ngʉe ná mwanafunzi Timoteo bbai, “renga nǎ ro” le ddingʉe bbʉbbʉlo ndi dho ro. (2 Ti. 3:14, 15) Nja ndrŭ chue lo Yova djo b’lo ndima ngʉ bbo ro, ndirigoti nja ndrŭ chue lo ke djo b’lo ndima ngʉ ngó ro. Yova dzá Dimu na jifunzangʉe Biblia ná ddikpa le bangʉe batiso b’lo ndidhó cho si 97 ro.

2 Njati rie Biblia ma ni jifunza inga nidzá gø dhi ndrŭ é Yova dzá Dimu ma ró, ni ká ngaddi batiso ni ba é nari djo nì? Føri kʉ bblo pli kʉ ná muradi! Batiso ni ba nari njí ringani ni bbʉ ni ni niro Yova dho. I lo si bbʉ ni ni bbʉ Mungu dho nari na mana ká kʉ addu ma nari nanga tu. Føri kina ni si rinja ni tso cho batiso ni ba nari ró ná ritsi ro nga kʉ ri, rie nì ni kʉ tayari ri ró.

BBɄ LE LE BBɄ NARI NA MANA KÁ KɄ ADDU?

3. Abbʉ Biblia tilo djo ná bbʉ bbʉngʉe ndima Yova dho ná ndrŭ dhó loroji ro.

3 Njati le di loti Biblia nǎ bbʉ bbʉngʉe ndi ná ke djo ró, føri na mana e bbo na mana kʉ ná njí dho bbʉngʉe ndi ná ke. Waisraeli ngʉe bbʉbbʉ ndima Yova dho ná ndrŭ tsɨ. Ro, fø ndrŭ tsɨ kana nja ndrŭ bbʉngʉe ndima ke dho pekee kʉ ná chu nǎ. Loroji na, Haruni ngʉ adi thó ndi djǒ ro ná tirbani nyitso ngʉe “bbʉ le bbʉ le nari dhǒ ná takatifu alama.” Tirbani nyitso ngʉe ná fø plake le thɨngʉe or na. Fø or dhi plake ngʉ ridho ke le vʉ ndi njínji Yova dho pekee kʉ ná chu nǎ, føri i kʉ ndi é Waisraeli bbá bbò Kuhani. (Law. 8:9) Naziri nji ná ndrŭ maddi ngʉ adi ndima bbʉ Yova dho pekee kʉ ná chu nǎ. “Unaziri” si Kiebrania nǎ nazirʹ nǎ ro nari na mana kʉ “Tu le tu nja ndrŭ ró ro ná ke,” inga “Bbʉbbʉ ndi ná ke.” Naziri nji ná kpa ngʉ adi dyø nari kʉ Musa dhó Sheria nǎ ro si ná lojadha.​—Hes. 6:2-8.

4. (a) Njati ni bbʉ ni Yova dho ró bbo na mana kʉ nidhó maisha nǎ nari ká ngbá lo? (b) “Gʉ ni ni gʉ” ni niro nari na mana ká kʉ addu? (Anja ji maddi.)

4 Njati ni bbʉ ni Yova dho ró, ni adi ngʉ Yesu Kristo unake ndirigoti ni adi Mungu ji ná lo li anziro nidhó maisha nǎ. Nde, bbʉ le le bbʉ nari na mana ká kʉ addu? Yesu pongʉeri: “Njati ddikpa le jiri ndi si ma una ró, le dho ringani ndi gʉ ndi ndi ndiro.” (Mt. 16:24) Kigiriki nǎ lo nanga le tu “le gʉ le le lé ro” ná føri na mana ka ndi é “nzɨ le njí le ji ná lo ledhó maisha nǎ.” Yova dho ni bbʉ ni b’lo ró ringani ni pori nzɨ nzá tso nju ke ji ná lo na ná ritsi krʉ dho. (2 Ko. 5:14, 15) Føri na mana kʉ le pori nzɨ “le ndí dzá njí dho,” loroji na, uasherati dho mai. (Gal. 5:19-21; 1 Ko. 6:18) Fø di ná yadha dho ni ngarr nari ká ka ndi li nidhó maisha kpakpa bbo? Føri ro nga kʉ kpakpa ri njati ni ji Yova ndirigoti ni uri u kedzá yadha kʉ nidzá bblonga dho ró. (Zb. 119:97; Isa. 48:17, 18) Nicholas ró dho kʉ ná le-djo pori ɨ: “Ni ka ni nja Yova dhó yadha che lo ró ni ronga tso cho ná prizo bbai inga simba ró ni ronga b’o ná lubba bbai.”

Ni ká adi Yova dhó yadha nja che lo ró ni ronga tso cho ná prizo bbai inga simba ró ni ronga b’o ná lubba bbai i nì? (Anja paragrafu 4)


5. (a) Yova dho ká ni adi ni bbʉ ngbaribbai? (b) Bbʉbbʉ le le bbʉ nari ma kana ká kʉ ngbá njonjonga batiso na?

5 Yova dho ká ni adi ni bbʉ ngbaribbai? Ni adi tsoni ke dho sala nǎ nari kʉ, ni bbʉ madha ke ddiro dho dhé goti ni li ke ji ná lo anziro nidhó maisha nǎ. Bbʉbbʉ dhé, ni adi tsoni Yova dho nari kʉ, ni ra anzi “ni thí nǎ ro krʉ, nidzá nafsi na krʉ, nidzá ngaddidha na krʉ ndirigoti nidzá kpakpanga na krʉ ni ji ke nari na.” (Mk. 12:30) Ni adi ni bbʉ Yova dho aro ro ni kʉ ná ngana. Ro, batiso le adi ba ndrŭ kparɨ nyǒ njí; ri adi ridho ndrŭ krʉ dho nari kʉ ni bbʉ ni bbʉ Yova dho. Yova dho ni bbʉ ni ná føri kʉ takatifu kʉ ná tsodha ni nji ri ndirigoti Yova riji ni njí fø tsodha ró njí ni pɨeri ni njiri nari bbai nganga.​—Muh. 5:4, 5.

Yova dho ni ni bbʉ nari na mana kʉ ni tsoni ni njinjí ke ddiro dho dhé ndirigoti ni li ke ji ná lo anziro nidhó maisha nǎ (Anja paragrafu 5)


YOVA DHO KÁ LE ADI LE BBɄ ADDUDHO?

6. Addui ká adi le ronga cho le bbʉ le Yova dho d’e?

6 Yova dho le adi le bbʉ dho ná bbò sababu kʉ le ji ke ji nari. Yova ni ji nari nzá dyʉ ndi ngbaribbai ma ni ni mbu nari ró dhé ri. Ro, ri dyʉ ndi ni kʉ na ke djo ná “d’ʉ kʉ ná lochudha” ma, “kiroho nǎ ni famu ná lo ma na ró,” føri i rili nidhó jidha dhidhi ke djo. (Kol. 1:9) Ni jifunza ná lo liri ni uri u nari kʉ, (1) Yova kʉ nì kʉ ná ke, (2) Biblia dho kedhó roho dda chutso (3) ndirigoti ke adi njínji ndidzá tengenezo na ndi njí ndi ji ná lo d’e.

7. Ri ká ngani ko njí addu Mungu dho ko ko bbʉ nari njí?

7 Yova dho bbʉ ndima ná ndrŭ churie Biblia nǎ mafundisho dherr chu ndirigoti kpa adi riji ndima nji ná lo gbani ri nǎ yadha na. Kpa adi ndima u ná lo d’ra nja ndrŭ dho ndima dhó hali u ritso ná ngatsi. (Mt. 28:19, 20) Kpadhó jidha dhidhi Yova djo nari adi kpa cho ndima bbʉ madha ke ddiro dho dhé. Ni ma ká vʉri ni njiri føi? Fø di ná jidha na ni é ró, ni nzá ka ni bbʉ ni Yova dho ndirigoti ni ba batiso ni riji ni bbʉ hwè Biblia nǎ longaddi ni dho ná mwalimu dho inga nidzá gø dhi ndrŭ dho, inga nidhó bbakau njiri fø nari dho ri.

8. Mbai ni po nari ká ka ndi kó ni tsotso ngbaribbai ni vʉri ni bbʉ ni Yova dho? (Zaburi 116:12-14)

8 Yova dho ni bbʉ ni d’e ka ndi cho ni ronga nari kʉ ke nji ni dho ná lo krʉ djo ni ngaddi nari. (Azø Zaburi 116:12-14.) Biblia nzi Yova “krʉ kʉ ná bblo kado ndirigoti krʉ ná kaka ná ritsi” adi si dhó ro ná ke. (Yak. 1:17) Fø kado kana bbo pli kʉ nari kʉ kedzá Ngba Yesu ke bbʉngʉe bbʉdha nari. Addinga di! Le ødha dhi be rili ri kaka ni kana nga é chøchø Yova na. Goti ke bbʉ cho ró nŭnŭ di ná shinga dhi ngab’odha ni dho. (1 Yo. 4:9, 10, 19) Yova dho ni ni bbʉ ná føri kʉ mbai ni po Yova dho, ke dho ni dho ná jidha ma, ke bbʉ ni dho ná ledha ma na djotsina ná chu ro. (Kum. 16:17; 2 Ko. 5:15) Fø mbai djo le tilo ro buku Anji maisha hwè theinga dho! nǎ somo 46, nukta 4 nǎ. Føga kʉ miniti gbo dhi video i ndi djǒ ripo ro Abbʉ kado Mungu dho.

NI KÁ KɄ TAYARI NÌ NI BBɄ NI YOVA DHO NDIRIGOTI NI BA BATISO?

9. Ri ká nzá ngani le cho ddikpa le cho ndi bbʉ ndi Yova dho d’e ri addudho?

9 Njaro ni ka ni di riddi ni nga kʉ tayari ni bbʉ ni Yova dho ndirigoti ni ba batiso ri. Njaro ringani ni ø nidhó lo thika maisha nǎ ndiro ni nji ná lo gbani Yova dhó yadha na inga njaro ni dhó lo uri ni li nidhó udha ki kpakpa vi. (Kol. 2:6, 7) Ri nga kʉ Biblia jifunza ná ndrŭ krʉ i adi maendeleo nji ddiddi ri ndirigoti ri nga kʉ jadda kpa krʉ i e tayari ndima bbʉ ndima Yova dho ndirigoti ndima ba batiso ddikpa cho djó ri. Adi ni ká maendeleo nji nì ma nari nja ni nganga nji ná lo ró, nga nja ndrŭ na ni ni ddi nari ró ri.​—Gal. 6:4, 5.

10. Ni ká ka ni njí addu njati ni di rinja ni nga kʉ tayari ni bbʉ ni Yova dho ndirigoti ni ba batiso ri ró? (Anja kisanduku “ Bbʉbbʉlo kana dhi ná jadda kpa.”)

10 Njati ni njari ni kʉ tayari nga ma ni bbʉ ni Yova dho ró, ali Yova dho ni ni bbʉ nari dhi muradi ni nji. Anziri Yova kó ni tsotso ndiro ni njí nja kʉ ná maendeleo kiroho nǎ d’e. (Flp. 2:13; 3:16) Ni ka ni uri u nari kʉ Yova si nidhó sala rrrr ndirigoti ke si ni tsotso koko.​—1 Yo. 5:14.

NJA NDRŬ TSO ADI CHO BBɄ NDIMA, NDIMA BBɄ NDIRIGOTI BATISO NDIMA BA NARI RÓ NÁ LO

11. Yova ká ka ndi kó ko tsotso ko tøni chi ngbaribbai?

11 Tayari kʉ ndima bbʉ ndima Yova dho ndirigoti ndima batiso ná ndrŭ nanga ma ka ndi rɨni ddi. Kpa ka ndima dhuri ndima tso, ‘Madhó lo ká si di ngbǎ njati ma nji bbò chenga ndirigoti le tenga ma tenga ró?’ Njati ni é fø di do na ró, auri u nari kʉ Yova ka ndi kó ni tsotso nidhó lo u ná ritsi krʉ na “ndiro ni bbi ngbà tho [ndi]’ nyǒ nari bbai d’e.” (Kol. 1:10) Godhé ke si kpakpanga bbʉ ni dho ni njí bblo lo d’e. Ke korie bí kʉ ná ndrŭ tsotso ro b’lo ndima njiri fø d’e. (1 Ko. 10:13) Ri kʉ føri djotsina i Wakristo dhó kutaniko nǎ watengwa dhó hesabu e sese ri. Yova adi ndidzá ndrŭ tsotso kó kpa tøni chi d’e.

12. Ndiro nzɨ ko tsu bbò chenga na ró ká ringani ko di addu nji?

12 Nzá kaka ná ndrŭ ka ndima shani ngbà dhé ndima njí che lo. (Yak. 1:14) Njati ni shani sha ró, ni ka ni vʉ ni nji ná lo nanga. Bbʉbbʉlo kʉ, ri kʉ ni i adi addu ma ni ka ni njí nidhó maisha nǎ nari nanga vʉ ri. Nja ndrŭ ka ndima pori ko nzá ka ko cho ngbaribbai ma ko ko mbu ndirigoti addu ma ko ka ko njí nari tso ro ri. Ro føri kʉ kali. Ni ka ni chu ngbaribbai ma ni ka ni cho ni ronga tso che lo ró nari. Ndirigoti che lo ni nji nari dhi ù si ni na ró, ni ka ni cho ni ronga tso cho fø lo ni nji nari ró. Ndiro ni si fø lo djolu d’e, adi nganzi krʉ ddo ró. Adi Mungu dzá lo zø krʉ ddo ró, adi ra njudha dhi ngana. Adi ni u ná lo ro d’ra nja ndrŭ dho maddi. Fø lo ni nji krʉ ddo ró nari si ni tsotso ko ni tøni chi Yova dho. Ndirigoti nzɨ vi Yova si ni tsotso koko ni si che lo djolu nari nga.​—Gal. 5:16.

13. Yosefu ká bba ngbá bblo loroji ko dho?

13 Ri ka ndi é sʉsʉ ni tøni chi Yova dho njati ni chú mbudha na ni tsu ná saa na ni ka ni njí ná lo ró. Biblia tilo fø di ná lo njingʉe ná bí kʉ ná ndrŭ djo nzá mai ndima kangʉe ka ro. Loroji na Potifa bbá le mbungʉeri bí ina ndi sha Yosefu. Ro, ke chungʉe addu ma ndi ka ndi njí nari b’lo. Biblia ripo “ke gʉngʉe ri gʉ,” ndirigoti ke pongʉeri: “Ma ká ka ma njí fø di ná bbò kosa ndirigoti ma tani madzá Mungu dho ngbaribbai?” (Mwa. 39:8-10) Bbʉbbʉ dhé, Yosefu chungʉe ndi ka ndi njí ná lo b’lo mbudha na ndi tsu nari njí. Fø lo lingʉeri rie sʉsʉ ke njí bblo lo mbudha na ndi tsungʉe ná saa na.

14. Ko ká ka ko njí ngbá lo mbudha na ko tsu ná saa na?

14 Ni ká ka ni dyø Yosefu ngbaribbai? Ni ka ni vʉ mbudha na ni tsu ró ni si nji ná lo njʉnga djó ro. Anji kpakpanga ni di nzá Yova ji ná lo gʉ théi, nzɨ di nga ma ddi ddi ri djo. (Zb. 97:10; 119:165) Njati ni njiri fø ró, ni nzá ka ni njí chelo ri. Ni sie b’lo ni chu ni ka ni njí ná lo ro.

15. Yova ndi “ne ndi thí nǎ ro krʉ” nari ká ddikpa ke inga ddikpa le ka ndi dhǒ ngbaribbai? (Waebrania 11:6)

15 Ni ka ni uri u nari kʉ, ni ba bbʉbbʉlo ndirigoti ni ka ni jiri ni njínji Mungu dho ni thí nǎ ro krʉ, ro njaro nja lo ka ndi di ni ronga tso chocho ni ni bbʉ Yova dho ndirigoti batiso ni ba nari ró. Addinga Daudi dhó loroji djo. Ni ka ni nziri Yova tso: “Ane ma thí nanga, Ee Mungu ane ma thí nanga. Ane ma nanga ndirigoti aneri ni chu ma nanga d’o ná lo. Anja ma nǎ ká kʉ che lo ro ddi ma nari, ndirigoti adda chutso ma dho cho ró nŭnŭnga dhi chu lu.” (Zb. 139:23, 24) Yova adi ndima “thí nǎ ro krʉ ndi ne” ná ndrŭ ronga lele. Ni di kpakpanga nji ni bbʉ ni Yova dho ndirigoti ni ba batiso ró, føri na ni ridho ni Yova ne nì.​—Azø Waebrania 11:6.

ARA ANZI CHØCHØ NI NDRINI YOVA RO NARI NA

16-17. Bbʉbbʉlo kana dhi ná ndrŭ ká ka ndima njiri ngbǎ ndima ndrini chøchø Yova ro d’e? (Yohana 6:44)

16 Yesu pongʉeri ri kʉ Yova i adi ndi unakpa drr ndi ro ri. (Azø Yohana 6:44.) Addinga ngbá ngatsi ma fø lo na mana kʉ bbo ni dho nari djo. Yova adi bblo kʉ ná lo nja ndi drr ndi ró ná ndrŭ krʉ nǎ. Ke adi ndrŭ krʉ nja ndidzá “ritsi bbai,” inga “ndi nganga dzá mali bbai.” (Kum. 7:6; maelzo ya chini) Ni ma ke adi nja føi.

17 Njaro nidzá gø dhi ndrŭ kʉ Yova dzá Dimu. Ni ka ni di riddi ni njínji Yova dho nidzá gø dhi ndrŭ kʉ Yova dzá Dimu nari dho. Føro mai Biblia ripo: “Andrini chøchø Mungu ro, ndirigoti ke si ndrini chøchø ni ro.” (Yak. 4:8; 1 Ny. 28:9) Ni ngá chøchø ni ndrini Yova ro nari tso ró, føro ke si ndrini chøchø ni ro. Yova nzɨ adi ni nja ddikpa kikundi nǎ kʉ nari bbai ri. Ke drr nja le ddiro ndi ró, njati rie bbʉbbʉlo kana ma ndi dhi ri ró. Njati ddikpa ke jiri ndi ndrini chøchø Yova ro ró, ke adi rinji Yakobo 4:8 nǎ ndi pori nari bbai.​—Anja 2 Watesalonike 2:13.

18. Gosi ná lo nǎ ká ko si loti ngbá lo djo? (Zaburi 40:8)

18 Ni bbʉ ni Yova dho ndirigoti ni ba batiso nari na ni Yesu dyø. Ke bbʉngʉe ndi ndidzá Baba dho ji ndi nanga jini ro ndi njí ke nzi ndi tsó ná lo krʉ d’e. (Azø Zaburi 40:8; Ebr. 10:7) Gosi ná lo nǎ, ko si loti addu ma ka ndi kó ni tsotso ndiro ni tøni Yova dho chi batiso goti d’e nari djo.

NI KÁ KA NI NGɄ I LOGOTI NGBARIBBAI?

  • Yova dho le le bbʉ nari na mana ká kʉ addu?

  • Yova dho ni mbai po nari ká ka ndi kó ni tsotso ngbaribbai ni bbʉ ni ke dho d’e?

  • Ni tsotso ká addu ka ndi kó ndiro nzɨ ni nji bbò chenga ró?

DYI 38 Ke si ni li kpakpa