1-2. Ko ká ka ko dyø Yesu kowu ngbaribbai? Abbʉ loroji.

ADDINGA i lo djo, ni kʉ che kʉ ná ngødja lu bbi ná kpa kana. Ddikpa bbo chulo ná ke chutso dda ni dho. Ke bbi ná saa na, ke ndi kowu bba ndi goti. Ddikpa saa na ni nzá nja ke ki ro ri! Ro ni na nzá do ta ri. Fø nga ringana ni dyø ke kowu chøchø ngana ro ni lai nrŭ ma na!

² Kodi djó ná dz’ kʉ che kʉ ná ngødja bbai ndirigoti bbʉbbʉ kʉ ná Wakristo kʉ ri lú bbi ná kpa bbai. Hwè dhi lo kʉ, Yova bbʉ ndidzá kaka ná Ngba Yesu Kristo nja ndi ddá chutso ko dho d’e ndirigoti ko ka ko dyø ke kowu chøchø ngana ro. (1 Pe. 2:21) Biblia nǎ ddikpa ngana Petro pori Yesu kʉ chutso dda ná ke bbai. Chutso dda ná ke adi ndi kowu bba ndi goti naribbai, Yesu bbangʉe ndi kowu ndiro ko dyø ri d’e. Akonja 3 kʉ ná ngadhudha fø lo djo. Yesu kowu le dyø nari na mana ká kʉ addu? Kodho ká ringani ko dyø ke kowu addudho? ndirigoti ngbaribbai?

3. Ddikpa ke kowu le dyø ná føri na mana ká kʉ addu?

³ Ddikpa le kowu le dyø nari na mana ká kʉ addu? Biblia nǎ le tilo “bbi le bbi” nari djo ndirigoti le “kó” djo. Føri na mana e nrŭ nji ndima dhó maisha nǎ nalo. (Mwa. 6:9; Mez. 4:26) Maisha nǎ le nji nalo kʉ le kowu le bba le goti naribbai. Føri dho ddikpa le kowu le dyø nari na mana kʉ le dyø kedhó loroji.

4. Yesu kowu le dyø nari na mana ká kʉ addu?

⁴ Nde Yesu kowu le dyø nari na mana ká kʉ addu? Føri na mana kʉ le dyø kedhó loroji. Kodhó lo djǒ dyʉ ndiro ná andiko nǎ Petro pori ko dyø Yesu dhó loroji ngatso ke  ngʉ ve nari na; ro Yesu dhó loroji ko ka ko dyø ná chu kʉ bí. (1 Pe. 2:18-25) Bbʉbbʉ dhé, Yesu dhó maisha nǎ krʉ ke pongʉe nalo ma, krʉ ke njingʉe nalo ma na kʉ dyø ko ka ko dyø ná loroji.

5. Ri ká ka ndi kaka ko dyø Yesu dhó loroji nzá mai ko kaka ro? Aturinanga.

⁵ Nzá mai ko kaka ro, ko ká ka ko dyø Yesu dhó loroji bbʉbbʉ? Bbʉbbʉ o. Anonga nari kʉ mutume Petro nzá pori ko “dyø [Yesu] kowu kaka ná ngatsi ri, ro ko dyø ri chøchø ngana ro.” Njati ko di Yesu dhó loroji dyø ko thí nǎ ro krʉ nzá mai ko kaka ro ró, ko ka ko njinji mutume Yohana po na i lo na: “Anibbi fø ke [Yesu] bbingʉe nari bbai.”​—1 Yo. 2:6.

6-7. Ká addudho ko ka ko pori Yesu kowu ko dyø nari ka ndi liri ko kana ngae chøchø Yova na?

⁶ Yesu kowu ko dyø nari ka ndi liri ko kana ngae chøchø Yova na. Fø ká ko ripo addudho? Ya Kwanza, ko ripo fø dhonalo kʉ Yesu bbangʉe bblo kʉ ná loroji Yova dho le ngarr nari na. (Yoh. 8:29) Føri dho Yesu kowu ko dyø nari ka ndi bbʉ hwè bbo Yova dho. Ndirigoti ko u nari kʉ kodhi ra nǎ Baba ka ndi ndrini chøchø ni kpakpanga nji ndima ngʉ ndidzá kau ná nrŭ ro.​—Yak. 4:8.

⁷ Ya pili Yesu dyøngʉe le Ba kaka ná ngatsi. Føridho Yesu pongʉeri: “Ddikpa le nja ma ró, fø le nja Baba b’lo.” (Yoh. 14:9) Føridho ko ka ko dyø Yesu dhó sifa ndirigoti ngbaribbai ma ke ngʉ di nrŭ na nari. Lorojina, ke bangʉe zø bbo korøkorø dhi ke djo, bbo dhe ngʉ nji ná ddikpa isɨle djo ndirigoti che dhi nrŭ chengʉeni ná nrŭ djo maddi. Kodi Yesu dyø ró, ko ka ko dyø Yova bblo pli. (Mk. 1:40, 41; 5:25-34; Yoh. 11:33-35) Ko di Yova dhó sifa dyø ró, ko kana nga ka ndie chøchø ke na.

8. Ad’ra ngbaribbai ma Yesu kowu ko dyø nari ka ndi liri ko “si” ngø djolu nari.

 ⁸ Yesu kowu ko dyø nari ka ndi kó ko tsotso nzɨ ko shani dz’ djó kʉ nalo na ró. Yesu dhe nari nji ke pongʉeri: “Ma si ngø djolu si.” (Yoh. 16:33) Føri na mana kʉ, ke nzá bbangʉeri dz’ dzá nrŭ dhó ngaddidha ma, dz’ dzá nrŭ pɨ nalo ma ndirigoti nrŭ dhó che kʉ ná nyi ma sha ndi ri. Yesu nzá bbangʉe dz’ djó lo sha ndi ro ri, ke lingʉe ndi thí ndi singʉe nji nalo djo, føri na mana kʉ ke ngʉ madha bbʉ Yova dho. Nde ko ká ka ko njiri ngba? Yesu bbai ko li ko thí Yova madha djo ró, føri ka ndi liri ko sisi ngø djó kʉ nalo djolu.​—1 Yo. 5:5.

9. Ko ká ka ko njiri ngba nja ko ba choro nŭnŭ di ná shinga dhi chu d’e?

⁹ Yesu kowu ko dyø nari ka ndi kó ko tsotso ko si choro nŭnŭ di ná shinga ba. Mali dhi ddikpa jadda ke dhungʉe ndi ka ndi nji na ndiro ndi ba choro nŭnŭ di ná shinga d’e, ro Yesu pongʉeri: “Asi ni ra ma ulu.” (Mt. 19:16-21) Nzá ungʉeri Yesu kʉ Masiya ná Wayaudi dho ke pongʉeri: “Madhó chembø adi ra . . . ma ulu. Nŭnŭ di ná shinga sie kpadho.” (Yoh. 10:24-29) Sahendrini nǎ ddikpa bboke Nikodemu ngʉ adi hwè ba Yesu ngʉ ddi nalo dho, Yesu pongʉeri ke dho “njati ddikpa le u ma ró” le si “choro nŭnŭ di ná shinga ba.” (Yoh. 3:16) Ko adi ko kʉ udha na Yesu djo nari dho, ke ddingʉe nalo na ko njínji nari na ndirigoti ke ngʉ nji nalo ko dyø nari na maddi. Kodi rinji fø ró, ko ka ko ba choro nŭnŭ di ná shinga dhi chu.​—Mt. 7:14.

10. Yesu le chú bblo nari na mana ká kʉ addu? (Yoh. 17:3)

¹⁰ Nja ko dyø Yesu kowu bblo d’e, kodho ringani ko chu ke bblo. (Azø Yohana 17:3.) Yesu “le chu bblo” nari na mana kʉ le ra anzi lo le chu ke djo nari na. Ko ka ko chu Yesu bblo njati ko chulo bbo kedhó ngaddidha djo ndirigoti kedzá yadha djo ró. Njati rie bí ma ko nji ddo bbʉbbʉlo kana ri ró, kodho ringani “ko ra anzi lo ko chu” Yova djo ndirigoti kedzá Ngba djo nari na.

11. Tho (4) kʉ ná enjili nǎ ká ko ka ko ba ngba lo?

¹¹ Nja ko chu Yova dzá Ngba bblo d’e, Yova li Biblia nǎ tho kʉ ná enjili. Enjili tilo Yesu dhó maisha djo ndirigoti kedhó lod’radha dhi njí djo. Fø enjili adi ke pongʉe nalo d’ra, ri adi ke njingʉe nalo po ko dho, ndirigoti ngbaribbai ma ke ngʉ adi ndi mbu nari. Fø enjili ko tsotso kó ko dyø  Yesu kowu chøchø ngana ro. (Ebr. 12:3) Fø enjili nǎ ko ka ko ba Yesu bbangʉe ndi kowu nari. Føri dho ko di enjili dzá buku zø ró, ko ka ko chu Yesu bblo pli. Føri ka ndi kó ko tsotso ko dyø ke kowu chøchø ngana ro.

12. Enjili nǎ kʉ nalo nǎ ro ká ko ka ko ba faida ngbaribbai?

¹² Nja ko ba faida enjili nǎ ro d’e, kodho nzá ringani ko di ri zøzø dhé ri. Ringani ko di ri nǎ lonanga ne bbo ndirigoti ko di ngaddi ri djo. (Anja Yoshua 1:8, maelezo ya chini.) Akonja aro ka ndi kó ko tsotso nalo ndiro ko ddinga bbo enjili djo ndirigoti ko njinjí ri nǎ kʉ nalo na d’e.

13. Yesu dhó maisha djo tilo nalo ká ni ka ni nja njinjini nari bbai ngba chulu?

¹³ Ya kwanza, adi enjili nǎ kʉ nalo nja njinjini naribbai. Adi ngaddi bbo njinjingʉeni nalo djo. Nja ri kó ni tsotso d’e, anji utafiti Yova dzá tengenezo nǎ vichapo lú. Ddikpa andiko ni zø ná saa na, adi ri nǎ arøro kʉ nalo ma, agʉro kʉ nalo ma nja ddi ndiro ni famu ri bblo d’e. Aneri ni chulo fø andiko loti djo ná nrŭ djo ndirigoti ri loti djo ná nga djo. Anja ngbaribbai ma ni zø nalo tso nju nja kʉ ná enjili nǎ lo na nari. Nja saa na, enjili ndi ná njake adi lo nanga tu pli njake djolu.

14-15. Ko ká ka ko njiri ngba ndiro ko njinjí Yesu dhó maisha djo ko zø enjili nǎ ro nalo na d’e?

¹⁴ Ya pili, anjinjí enjili nǎ kʉ nalo na nidhó maisha nǎ. (Yoh. 13:17) Enjili nǎ kʉ nalo ni zø nari goti, adhuri nitso: ‘Følo nǎ ro ká ma ka ma ba somo ddi madhó maisha nǎ? Fø lo na ká ma ka ma njinjí ngbaribbai nja ma kó nja nrŭ tsotso d’e?’ Addinga ni chu ná ddikpa le djo, ndirigoti ngba thonga ná saa na ad’ra ni chu ná lo ke dho jidha na.

¹⁵ Akonja ngbaribbai ma ko ka ko njinji aro kʉ ná fø lo na kodhó maisha nǎ nari.  Ko si loti Yesu njangʉe hekalu na ná njedha dhi mujani djo.

16. Ad’ra Marko 12:41 nǎ kʉ nalo.

¹⁶ Anja fø lo kpadjo njini naribbai. (Azø Marko 12:41.) Addinga njinjingʉeni nalo djo. Ringʉe Nisani 11, cho 33 na Yesu dhe nari nji nzá yenga ddi d’e sini ro. Yesu ddingʉe lo bí cha hekalu nǎ. Dini djó bbobbokpa ngʉ ke po nalo gʉgʉ. Føri nji kpa kana nja kpa dhungʉeri ke tso ke nji nalo ká ke nji ie dhó kpakpanga na ma nari. Kpa kana njakpa ngʉ riddi nari kʉ ke nzá ka ndi ngʉ ndima dhu nalo goti ro ri. (Mk. 11:27-33; 12:13-34) Føri dzá lodho Yesu rangʉe hekalu nǎ nja ngana. Ke njangʉe bbʉdha le li na ná sanduku hekalu nǎ isɨ nrŭ dhó bbaidjó. Ke ngʉ di gʉna ná saa na, ke ngʉ njonjo kʉ ná nrŭ si ndima dhó bbʉddha li sanduku nǎ nari nja. Ke njangʉe mali dhi kpa si ndima dhó mbø li sanduku na nari. Njaro ke ngʉ bbʉdha li sanduku na ná kpa dho chuma dhi mbø makelele nji nari rr rr.

17. Marko 12:42 nǎ le tilo djo ná njedha dhi mujane ká njingʉe addu?

¹⁷ Azø Marko 12:42. Føri goti Yesu njangʉe ddikpa isɨle. Lengʉe njedha dhi le, “njedha dhi mujane”. (Lu. 21:2) Le ngʉ adi kpakpanga nji bbo “ndiro ndi ba lazima dhi ritsi ndidhó maisha nǎ d’e. Ro le rangʉe ndidhó aro kʉ ná chuma dhi mbø li fø sanduku kana ddiri na, njaro ri nzá njingʉe makelele ro maddi ri. Yesu njangʉe ri na le ra li ná mbø. Ringʉe chuma dhi aro kʉ ná mbøkpa dhé, fø saa na ri ro ngangʉe mana na bbo ri. Fø mbø na nzá le ka le dzie chomoro dhi re ro ri, nga ndingʉe mana na bbo ro.

18. Marko 12:43, 44 ripo naribbai, Yesu ká pongʉe ngba lo njedha dhi mujane bbʉngʉe ná bbʉdha djo?

¹⁸ Azø Marko 12:43, 44. Yesu nanga kengʉeni bbo fø njedha dhi isɨle njingʉe nalo dho. Ke nzingʉe ndi unakpa ndirigoti ke d’rangʉe fø mujane nji nalo kpa dho. Ke pongʉeri: “Njedha dhi i mujane bbʉ bbʉdha krʉ kʉ ná nrŭ djolu.” Føri goti ke pongʉeri kpa dho: “Nja fø nrŭ krʉ [mali dhi kpa] si ndima dhó ni kʉ bbo ná ri ro bbʉ, ro jidha dzá lodho fø le bbʉ ndie na nari krʉ, le tsotso ka ndi koe na ri.” Fø chí ngʉe ná mujane tsotso ka ndi koe ná mbø le lingʉe sanduku nǎ krʉ ná saa na, le bbangʉe ndidhó maisha Yova dho na.​—Zb. 26:3.

19. Yesu tilo djo ná njedha dhi mujane dhó lo nǎ ro ká ko ka ko ba ngba somo?

¹⁹ Anjinjí ni jifunza nalo na nidhó maisha na. Adhuri nitso, ‘Ma ká ka ma ba somo ngbaribbai Yesu tingʉe lo djo ná fø njedha dhi mujane dhó loroji nǎ ro?’ Addinga fø mujane djo. Bbʉbbʉ dhé, fø le ngʉ rine ndi bbʉ ritsi bbo Yova dho. Føri dzá lodho le bbʉngʉe bblo pli kʉ ná ritsi Yova dho. Ndirigoti Yesu chungʉeri nari kʉ, fø le bbʉ ná bbʉdha na mana e bbo Yova dho. Fø lo nǎ ro ko ka ko ba ná somo kʉ: Yova adi hwè ba bbo njati ko bbʉ ritsi ko thí nǎ ro krʉ ndirigoti ko njinjí ke dho kodhó kpakpanga na krʉ ró. (Mt. 22:37; Kol. 3:23) Yova adi hwè ba bbo njati kodi lo nji ko dho ri ka ná ngatsi ró! Føri ko ka ko nji ná chu kʉ ko bbʉ kodhó saa ndirigoti kodhó kpakpanga nja ko ma Yova d’e, føri kʉ ko d’ralo ndirigoti ko di si njudha dhi nga na.

20. Njedha dhi mujane dhó lo nǎ ro ni ba ná somo na ká ni ka ni njinjí ngbaribbai? Abbʉ ddikpa loroji.

 ²⁰ Fø njedha dhi mujane dhó lo nǎ ro ko ba ná somo na ká ko ka ko njinjí ngbaribbai? Addinga kpakpa ni ka ni li ná nrŭ djo, ndiro kpa churi nari kʉ ndima nji nalo hwè bbʉ Yova dho d’e. Lorojina, ni ká ngaro ddi ddikpa ngó ngʉ ná le-ve djo ni? Njaro le nzani dhe dzá lodho ma ndirigoti ndi lod’ra anziro ndie rinji naribbai nzɨ nari dzá lodho ma. Inga ni ká ngaddi nzanzani ná le-djo djo maddi? Njaro ke nzani nzɨ sini ná dhe dzá lodho ma inga ke thí bʉnibʉ ndi si Pidhinga dzá dza na nzɨ krʉ kʉ ná njudha dho naridho ma. Fø di ná nrŭ adi li kpakpa “bblo lo” ni ti kpa na nari chulu. (Efe. 4:29) Adi kpa li kpakpa njedha dhi mujane dhó loroji nǎ ro ko jifunza ná somo na. Kpa ni li kpakpa nari ka ndi liri kpa churi nari kʉ Yova nanga adi jini bbo kpa nji ndima dhó uwezo na nalo dho. (Mez. 15:23; 1 Te. 5:11) Njati ni di nrŭ li kpakpa ndima njinjí Yova dho ndima dhó uwezo na ró, ngba mai ri ka ndi njani sese ro, achuri nari kʉ ni Yesu kowu dyø chøchø nga ro.

21. Nidho ká ringani ni nji addu?

²¹ Ko kʉ hwè na dhonalo enjili nǎ kʉ nalo adi ko tsotso kó ko chu Yesu dhó maisha bblo, ko dyø kedhó loroji, ndirigoti ko dyø ke kowu chøchø nga na ro! Føridho ri ká ka ndi ka nzá ni ne enjili nǎ kʉ ná lonanga ni ddiro inga nidhó ibada ya familia dhi saa na? Anonga nari kʉ nja ko ba faida enjili nǎ kʉ nalo nǎ ro d’e, kodho ringani ko njari kpadjo njini naribbai ndirigoti ko njinjí ri na kodhó maisha nǎ. Føri djolu pli nja ko dyø Yesu njingʉe nalo d’e, kodho ringani korr ke pongʉe nalo. Gosi nalo nǎ, kosi ngbaribbai ma ko ka ko ba somo Yesu pongʉe nalo nǎ ro ndi dhe nari nji nari nja.