Skip to content

Skip to table of contents

LONGANEDHA DHI RI 39

Ji ko ji ná le bbá Yova dho ndi njínji nari tso ná saa na

Ji ko ji ná le bbá Yova dho ndi njínji nari tso ná saa na

“Kpa ka njingʉe . . . ke thí dho ka ndi bbʉ njedha nalo thɨ ina.”​—ZB. 78:40.

DYI 102 ‘Musaidie Wale Wenye Kuwa Wazaifu’

RI NǍ LE SI CHU NALO *

1. Ledzá ji leji ná le letenga nari ká ka ndi lø le ronga ngbaribbai?

NIDZÁ ji niji ná le ro ká le tenga rie b’lo? Føri kʉ le thí ka ndi bʉ nalo! Hilda * rodho kʉ ná le-ve pori: “ma bbá chi tøni ná ke dhengʉe ndoa ma chí narigoti 41 cho da ro, ma ngʉ riddi føri kʉ bbo kʉ ná kpakpalo. Ro madzá kpetsingba bbangʉe kutaniko ma, ndibbá le ma, ndidzá nzø ma na ná saa na, føri ngʉe bbo pli kʉ ná kpakpalo ma dho.”

Yova chu ngbaribbai ma ni ni mbu nari ngba njati ji ni ji ná le bbá ndi ró (Anja paragrafu 2-3) *

2-3. Zaburi 78:40, 41 ripo naribbai, Yova ká adi ndi mbu ngba njati ddikpa le bbá ndi ró?

2 Addinga ngbaribbai ma Yova mbungʉe ndi nari djo kedzá ra nǎ familia tsángʉe ke ro ná saa! (Yud. 6) Anja ngbaribbai ma ke thí bangʉe njedha kedzá ji ke ji ná nrŭ Waizraeli tsangʉe ke ro ná saa na nari. (Azø Zaburi 78:40, 41.) Achuri nari kʉ kodhi ra nǎ Baba thí adi njedha ba bbo njati ji niji ná le bbá ke ró. Ke adi ni hwini tso ró ná kpakpalo famu ni. Ke ka ndi dho zølo ni dho ndirigoti ke ka ndi bbʉ kpakpanga ni dho ndiro ni ve kpakpalo tso d’e.

3 I lo nǎ kosi loti ngbaribbai ma Yova adi ko tsotso kó nari djo njati ji koji ná le bbá Yova ró. Ndirigoti kosi loti ngbaribbai ma ko ka ko kó kutaniko nǎ nja nrŭ tsotso nari djo njati kpa bani fø di nalo na ró. Ro akonja nzá ringani konji ná ddikpa lo.

NZƗ DI LOD’I NI DJO NI NI RO

4. Bí kʉ ná gødhi nrŭ ká adi ndima mbu ngbaribbai njati nrŭ dhi kpetsingba inga singbangba bbá Yova ró?

4 Njati ddikpa gødhi nrŭ dhi kpetsingba inga singbangba bbá Yova ró, gødhi nrŭ adi ridhu ndima tso ndi ma ká ka ndima njie ddikpa lo ro ddi ndiro nzɨ fø ngba bbá Yova ró. Luka dzá kpetsingba bbangʉe Yova narigoti ke pori: “Ma ngʉ adi lod’i ma djo ma ma ro. Fø lo ngʉ adi njedha bbʉ bbo ma thí dho. Nja saa na ma ngʉ adi dzzdzz ndirigoti ma thí ngʉ adi ndindi.” Le-ve Elizabeth, ma bangʉeni fø di nalo na ddi, le pongʉeri: “Njaro ma ká nji kosa? Ma ngʉ adi ma mbu nzá ddi longa bblo madzá ngba dho naribbai ndiro ngba ji Yova d’e.”

5. Ddikpa le bbá Yova ró føri ká kʉ ie dhó kosa?

5 Kodho ringani ko chu nari kʉ Yova bbʉ lelero le longa vʉ nari nrŭ dho. Føri na mana kʉ ko ka kovʉri ko rrnga ke dho inga nzá. Nja kʉ ná gødhi nrŭ nzá bba bblo kʉ ná loroji ndima dhi nzø dho ri, ro nzø vʉri ndima njínji Yova dho ndirigoti ndima tøni chí ke dho. Nja kʉ ná gødhi nrŭ adi kpakpanga nji ndima ddi longa ndima dhi nzø dho, ro luti nzø adi Yova bbabba. Fø ridho ko krʉ dho ringani ko vʉri ko ká ka ko njínji Yova dho inga nzá ma nari. (Yos. 24:15) Fø ridho njati ni thí e njedha na nidhi nzø bbá Yova nari dho ró, nzɨ ni di riddi føri kʉ nidhó kosa!

6. Jaddakpa ká adi ndima mbu ngbaribbai njati ndima dhi gødhi nrŭ bbá Yova ró?

6 Nja saa gødhi nrŭ ka ndima bbá Yova bbá ndirigoti familia ma na. (Zb. 27:10) Føri ka ndie bbo ka ndi bbʉ njedha nzø dho nalo. Esther dzá baba bbangʉe Yova bba, le pori: “Ma nzɨ ngʉ adi dzz madzá baba bba bbʉbbʉlo nari dho dhé ri. Ke vʉngʉeri ndi nzɨ njinjí ki ro Yova dho ri. Ma ji madzá baba ji nari dho, ma nanga ke bba Yova nari ngʉ adi d’o bbo. Ma thí ngʉ adi njedha bba krʉ saa ró fø lo dho.”

7. Ddikpa ngba dzá gødhi nrŭ bbá Yova bbá ró, ke ká adi ndi mbu ngbaribbai fø ngba djo?

7 Jaddakpa, njati nidhi gødhi nrŭ ka nǎ ro ddikpa le bbá Mungu ró, ko thí ma adi njedha ba bbo ddi fø lo dho! Yova ma chu fø lo ni thí nzá nari ddi. Ke ji ni bbo ni njínji ndi dho chí ni tøni nari dho. Kutaniko nǎ le-djoi ma, le-vei ma na ma adi hwè ba bbo ddi ni dhi lo dho. Anichuri nari kʉ ni nzá ka ni vʉ lonanga ni dhi gødhi nrŭ dho ri. Anziro konjae naribbai Yova bbʉ uhuru nrŭ krʉ dho ndiro kpa vʉ ndima ká ka ndima njínji ke dho inga nzá ma nari d’e. Yova dhó bbʉ ndi ndirigoti batiso ba ná Mukristo “si ndi nganga djó no d’u.”​—Gal. 6:5, maelezo ya chini.

8. Familia nǎ chí tøni ná nrŭ dho ká ringani ndima njiri ngba nzá mutegwa d’e ngʉ Yova ró ná saa na? (Anja sanduku maddi “ Angʉ Yova ro.”)

8 Njati ji niji ná le bbá Yova ró, ni ka nie ngab’odha na fø le kasi ngʉ ddikpa cha ni dhé tengenezo na. Yova ro ke ngʉ nari njí ká ni ka ni njiri ngba? Anji kpakpanga ndiro ndidhó udha e kpakpa d’e. Njati ni njíri fø ró ni ka nidho bblo kʉ ná loroji familia nǎ nrŭ dho ndirigoti bbabba Yova ná ke dho. Føri ka ndi liri ni ba kpakpanga ndiro ni ve ni ba ná kpakpalo tso d’e. Ni ká ka ni nji addu ndiro nidhó udha e kpakpa d’e?

NI KA NINJÍ NALO NJA NIDHÓ KIROHO E KPAKPA D’E

9. Ni ká ka ni njí addu nja nidhó udha e kpakpa Yova djo d’e? (Anja kisanduku maddi “ Kpakpa ka ndi li ni ná maandiko njati ji ni ji ná le bbá Yova ró.”)

9 Anji krʉ ni ka ni njí nalo nja nidhó udha e kpakpa d’e. Ri kʉ bbo thonga nalo nili nidhó udha kpakpa ndirigoti familia nǎ nja nrŭ dhó ri maddi. Ni ká ka ni njiri fø ngbaribbai? Aliri ni kana ngae chøchø Yova na Biblia nizø nari ma, ri nǎ longa ni ne nari na ma ndirigoti Wakristo dhó njudha dhi ngana ni si nari chulu. Joanna pori i bba ndidzá baba ma, ndi dhi vena ma na bbangʉe Yova ná saa na: “Ma tsotso kongʉe nari kʉ Abigaili ma, Esta ma, Yobu ma, Yosefu ma, ndirigoti Yesu ma na dhó lo djo ma ngʉ adi zø Biblia nǎ ro nalo. Fø loroji kongʉe ma tsotso mae kpakpa ndirigoti mae bblo kʉ ná nganjadha na. Kpakpa ngʉ adi ma li ná njari kʉ ka leka ná dyi (chanson originale).”

10. Zaburi 32:6-8 ripo naribbai, ko ká ka ko hwini che le le mbu nari tso ró ngbaribbai?

10 Ad’ra ni nanga d’o nalo krʉ Yova dho. Njati ni thí e njedha na ró, nzɨ bba sala ni nji nari tso. Adi rinzi kodhi ji dhi Mungu kó ni tsotso nidhó nganjadha e kedhó ribbai ndirigoti “ke bbʉ nyodyu ni dho ndirigoti ke ddi ni si bbi lu ná chu nga ni dho.” (Azø Zaburi 32:6-8.) Ri ka ndie kpakpa nja saa na ni d’ra ngbaribbai ma ni ni mbu nari Yova dho. Ro Yova chu ni thí nzá nalo ngba. Ke ji ni bbo ndirigoti ke riji ni d’ra ni thí nǎ lo krʉ ndi dho.​—Kut. 34:6; Zb. 62:7, 8.

11. Waebrania 12:11 ripo naribbai, kodho ká ringani koli ko thí Yova dhó jidha dhi nizamu djo addudho? (Anja kisanduku “ Nrŭ le tenga nari kʉ​—Yova jidha dho ko dho ná chu.”)

11 Agba ni tso wazee vʉ nanga nalo na. Mutegwa le nrŭ nji ná føri kʉ Yova lø ná chu. Ndirigoti føri ka ndi kó krʉ kʉ ná nrŭ tsotso ndirigoti chenga nji ná ke tsotso maddi. (Azø Waebrania 12:11.) Kutaniko nǎ nja nrŭ ka ndima pori wazee njiri che ndima tenga ddikpa ke nari na. Bí i na fø nrŭ nzɨ adi mutengwa nji ná chelo ro d’ra ri. Ko nzá ka ko chulo krʉ fø lo djo ri. Achuri nari kʉ baraza la wazee adi njínji Biblia nǎ yadha na ndirigoti kpa adi lod’i “Yova dho.”​—2 Ny. 19:6.

12. Nja nrŭ ká ba ngba faida Yova lø ná mupango dho ndima rrnga naridho?

12 Ji niji ná le le tenga ná saa na, ni rrnga wazee lø ná mupango dho ró, føri ka ndi kó ke tsotso ke ngʉ Yova ro. Elizabeth pori: “Kodhi kpetsingba na ko ngʉ adi ko tso gba nzɨ ná føri ngʉe kpakpa kʉ nalo ko dho. Ro Yova ro ke ngʉngʉe nari goti ke njangʉeri nari kʉ førie bblo kʉ ná mupango. Luti ke pongʉeri fø lo nǎ ro ndi ba bblo kʉ ná somo bí. Ma rangʉe riutso d’i nari kʉ Yova adi bblo kʉ ná nizamu dhé bbʉ.” Le bbáke Mark pori: “Luti kodhi kpetsingba pongʉeri ndi ji ndi ngʉngʉ dhonalo ko njie ngba ko ka ko njie nalo. Ma nanga njingʉeni bbo Yova kongʉe ko tsotso ko rrnga ndi dho naridho.”

13. Ni tsotso ká addu ka ndi kó ndiro ni hwini ni bani na ná kpakpalo na d’e?

13 Atilo ni nidhó lo famu ná kau dho. Agba nitso dhidhi kiroho nǎ ná kau na ndiro kpa kó ni tsotso nie bblo kʉ ná nganjadha d’e. (Mez. 12:25; 17:17) Joanna pori ki: “Ma ngʉ adi ma mbu ddiro kʉ naribbai. Ro li djó ma li ma thí ná kau na ma tingʉe lo ná føri kongʉe ma tsotso bbo nja ma ve fø kpakpalo tso d’e.” Nde ni ká ka ni njiri ngba njati kutaniko nǎ nja nrŭ po nzá thonga nalo ni djo ró?

14. Ká addudho ringani “kodi ko tso ve ndirigoti ko nji ko zø ko kana”?

14 Adi ni djoi ma, ni vei ma na tso veve. Kodho ringani ko churi nari kʉ nrŭ krʉ nzá ka ndima po bblo lo dhé ri. (Yak. 3:2) Ko kʉ nzá kaka ná nrŭ naridho bí kʉ ná nrŭ nzá churie ngbaribbai ma ndima ka ndima po kpakpa ka ndi li nrŭ nalo nari ro ri ndirigoti nja saa nrŭ ka ndima po koni nalo ko ka ko famu che nzá mai nrŭ pori che ndima thí na ro. Anonga nari mutume Paulo pongʉeri i: “Anive nitso ni kalu ndirigoti aninji ni zø ni kana njati ni kana ddikpa kee bbø dhi lo na ma nja ke djo ró.” (Kol. 3:13) Mutegwa ngʉe na ddikpa le-ve pori: “Yova kongʉe ma tsotso ma di kpakpa adi riji ndima li ma ná le-djoi zø njinji ni mai kpa po nalo adi ma thí bʉbʉ ro.” Kutaniko ká ka ndi kó chí tøni ná familia tsotso ngbaribbai?

KUTANIKO KA NDI KÓ NI TSOTSO KO

15. Ddikpa familia nǎ ro le tenga ddikpa le ró, ká ko ka ko kó chí tøni ná nrŭ tsotso ngbaribbai?

15 Adi chí tøni ná familia ko shauku na. Le-ve Miriam pori njudha dhi ngana ndisi nari do ngʉ adi ndi nji bbo ndi dhi djona bbangʉe Yova ná saa na. “Ma do ngʉ adi nji nrŭ ka ndima po nalo dho. Ma djoi ma ngʉ adi njedha ba bbo ddi ma kʉ njedha na nari dho. Føri dzá lodho le-djoi nzɨ ngʉ adi chelo ti ma dhi djona djo ri. Mbai bbo kpadho, ma nzɨ ngʉ adi ma mbu ddiro kʉ naribbai ri.” Ddikpa le-ve pori: “Madzá kpetsingba bbangʉe Yova ná saa na madhó bbakau ngʉ adi si ma iso pi. Nja nrŭ pori nari kʉ ndima nzá chue ndima ka ndima po nalo ri. Nja kʉ ná kpa singʉe dzzdzz ma na ndirigoti nja kpa chongʉe barua ma dho. Kpa kongʉe ma tsotso bbo!”

16. Ddikpa familia nǎ ro le tenga nrŭ ró, kutaniko ká ka ndi kó kpa tsotso ndirigoti ndi pi kpa iso ngbaribbai?

16 Akodi chí tøni ná familia tsotso kó ko. Kpa dhó lo jiri ni dho jidha ndirigoti ni li kpa kpakpa. (Ebr. 10:24, 25) Nja saa na mutegwa kʉ nǎ ná familia adi ndima mbu bbatengwa kʉ naribbai njati ko di loti nzá kpa na ró. Ro kodho nzá ringani kodi riddi føri! Njati ddikpa gødhi nrŭ dhi ngba bbá Yova ró, ringani ko li kpa kpakpa. Maria, bbake bbangʉe Yova ndirigoti ke bbangʉe familia, le pori i: “Bi kʉ ná kau ngʉ adi si mabba ndirigoti kpa ngʉ adi ma tsotso kó nyǒ ri dha na ma, ndirigoti ko ngʉ adi ibada ya familia ma nji kpa ma na. Kpa thí ngʉ adi njedha ba bbo madzá lodho ndirigoti ko ngʉ adi dzzdzz kpa ma na. Nrŭ ti chelo ma ma djo ró kpa ngʉ adi rine ndima tu rinanga ndiro fø nrŭ chu nari kʉ ma nga kʉ kosa nari. Kpa lingʉe ma kpakpa bbo!”​—Ro. 12:13, 15.

Kutaniko ka ndi kó chí tøni ná familia tsotso (Anja paragrafu 17) *

17. Wazee ká ka ndima pɨ bʉ thí bʉni ná nrŭ iso ngbaribbai?

17 Wazee, aninji kpakpanga ndiro ni li chí tøni ná familia kpakpa d’e. Ni ba ná bbo na mana kʉ ná daraka kʉ ni pɨ mutengwa kʉ nǎ ná familia iso. (1 Te. 5:14) Anidi kpa li kpakpa njudha njí inga njudha goti. Anidi ra kpa ronga be abba ma, anidi sala ro ma nji kpa ma na. Anidi lo ro mad’ra kpa na inga nja saa na aninzi kpa ro ibada la familia dho ma. Wazee dho ringani ndima nja njedha na thí kʉ ná nrŭ dhó lo bblo, ndima pi kpa iso ndirigoti ndima dho jidha kpa dho.​—1 Te. 2:7, 8.

NZƗ BBA NI THÍ BɄNI NDIRIGOTI ALI NI THÍ YOVA DJO

18. Ddiddi 2 Petro 3:9 rid’ra naribbai, Yova ká jiri bbabba ndi ná nrŭ njiri ngba?

18 Yova “nzá jiri ddikpa le ma ba sadha ro ddiri, ke jiri kpa leni le.” (Azø 2 Petro 3:9.) Ngba mai ddikpa le ka ndi njí chenga ro kedhó shinga kʉ mana na bbo Yova nji. Anonga nari kʉ Yova bbʉngʉe ndidzá Ngba dzá shinga nrŭ krʉ dho. Yova adi bbabba ndi ná nrŭ tsotso kó jidha na ndiro kpa ngʉ ndi ro d’e. Ke churi nari kʉ kpa ka ndima ngʉ ngba ndi ro ddiddi Yesu d’rangʉeri vivi ná ngba dhó loroji nǎ naribbai. (Lu. 15:11-32) Bbabba Yova na bí kʉ nrŭ adi ngʉ ni ndima dhi Baba Yova ro. Ndirigoti le-djoi ma, le-vei ma na adi kpa kó shauku na kpa ngʉ ná saa na. Anziro djo ko tielo ná le-ve Elizabeth bangʉe hwè bbo ndidzá ngba ngʉngʉe Yova ro ná saa na. Fø lo djo le ddinga ro le pori, “Ma nanga jingʉeni bbo kpakpa lingʉe ma ná nrŭ dho nzá ndima njengʉeni ro.”

19. Ko ká ka ko li ko thí Yova djo addudho?

19 Ko ka ko li ko thí Yova djo. Ke bbʉ ko dho ná shauri ka ndi kó ko tsotso ko. Ke kʉ ni adi ritsi bbʉ ná ke ndirigoti zølo dhi Baba, ke adi jidha dho ngba ji ndi ná nrŭ dho ndirigoti ni madha bbʉ ndi dho ná nrŭ dho. Achuri nari kʉ Yova nzá ka ndi bbá ni ro kpakpalo dhi saa na ri. (Ebr. 13:5, 6) Mark pongʉeri, “Yova nzɨ bba ko ro ri. Ke nga kʉ da ko ró ro ri kpakpalo dhi saa na.” Yova si “dada krʉ kʉ ná kpakpanga djolu ná kpakpanga” bbʉ ni dho. (2 Ko. 4:7) Bbʉbbʉ dhé, ni ka ni tøni chí ndirigoti ni ka nie ngab’odha na ngba mai ji ni ji ná le bba Yova ro.

DYI 44 Sala ya Mutu wa Hali ya Chini

^ par. 5 Ko thí adi njedha ba bbo njati ji ko ji ná ddikpa le bbá Yova ró! I lo nǎ kosi ngbaribbai ma kodhi Mungu adi ndi mbu nari nja njati fø di nalo banga ró. Ri nǎ lesi loti chí tøni Mungu dho ná familia nǎ nrŭ ka ndima njí nalo djo ndirigoti ngbaribbai ma kpa ka ndima b’o ndima dhó udha ronga nari. Ndirigoti kosi ngbaribbai ma kutaniko ná nrŭ ka ndima pi fø familia nǎ nrŭ iso nari nja.

^ par. 1 I lo nǎ nja dho thi leni le.

^ par. 79 JI DJÓ LONGA LE TU NARI: Njati ddikpa le-djo bbá Yova ndirigoti ndidhó familia ró, kebbá le ma, kedzá nzø ma na adi nzani nza.

^ par. 81 JI DJÓ LONGA LE TU NARI: Aro kʉ ná wazee ddikpa familia li kpakpa kutaniko nǎ.