Skip to content

Skip to table of contents

LONGANEDHA DHI RI 40

Petro bbai, nzɨ d’i ji

Petro bbai, nzɨ d’i ji

“Atuni ma kuso ro, Bboke, dhonalo ma kʉ chenga dhi ke.”​—LU. 5:8.

DYI 38 Ke si ni li kpakpa

RI NǍ LE SI CHU NÁ LO a

1. Petro ká njingʉeri ngbǎ ddù chulu ndima løngʉe bbè ná saa na?

 PETRO pɨngʉe bbè kuna b’u, ro ke nzá løngʉe ri ro ddikpa maddi ri. Ro, Yesu pongʉeri ke ní “Andrini da dda nanga kʉ ná ngana ndirigoti anibu nidhó bbè-mbi bbè pidha dho.” (Lu. 5:4) Petro nanga rɨngʉeni rɨ ndi ká ka ndi lø bbè ro ddikpa ma ngbà nari djo. Ro, ke njingʉeri nji Yesu pongʉeri ndi dho nari bbai. Petro ma, ndima ngʉe na ná kpa ma na løngʉe bbè bbo pli nari dho, bbè-mbi nanga ngangʉe tha ndi thani nari tso. Kpa famungʉeri nari kʉ føri kʉ ddù Yesu njiri ná saa na, kpa “nanga kengʉeni bbo.” Petro pongʉeri: “Atuni ma kuso ro, Bboke, dhonalo ma kʉ chenga dhi ke.” (Lu. 5:6-9) Njaro Petro ngʉ ndi mbu nzá ka ndi tøni Yesu kuso maddi nari bbai.

2. Petro dhó loroji djo ko lochu nari ká ka ndi kó ko tsotso addudho?

2 Petro pongʉe nari ngʉe bbʉbbʉlo dhonalo ke ngʉe “chenga dhi ke.” Maandiko dhori nari kʉ, nja saa na ke ngʉ adi po ná lo ma, ke ngʉ adi nji ná lo ma na ngʉ adi ke nanga d’od’o luti. Nja saa na ká ni adi ni mbu Petro bbai? Ni dho ká nidhó nja nyi thi ni thɨ nari adi si kpakpa inga ni ká hwirieni bicha b’lo nidhó ddikpa uzaifu tso ró? Njati rie fø ró, ni iso ka ndi pɨni pɨ Petro dhó loroji djo ni lo zø nari chulu. Ká ngbaribbai? Addinga i lo djo: Yova ka ndi lieri nzɨ maddi Petro dhó kosa ndini Biblia na. Ro, Yova lingʉeri fø lo ndini Biblia na ndiri ddi longa ko dho d’e. (2 Ti. 3:16, 17) Petro hwingʉeni na ná lo djo ko lochu nari ka ndi kó ko tsotso ko famuri nari kʉ, Yova nzɨ adi rine ko é kaka ná ndrŭ ri. Ke jiri nzɨ ko d’i ji, ro ko rá anzi dhé nì mai ko kʉ uzaifu na ro.

3. Ká addudho ringani nzɨ ko d’i ji?

3 Ká addudho ri kʉ bbo na mana kʉ na lo nzɨ ko d’i ji? Bí ina ko di ddikpa ritsi nji nari adi rili luti ko njí ri bblo pli. Loroji na, ndiro ddikpa ke chu kidali tɨdha bblo d’e ri adi cho dzi bí. Ri ke jifunza ná saa na ke ka ndi njí kosa bí ina, ro ke di ra anzi mazoezi ndi nji nari na ró ke ka ndi si kʉ ri chu bblo pli. B’lo ma ke chu kidali tɨdha bblo ró, ke ka ndi di kosa ki ro nji ngbà dhé nja saa na. Ro, føri dho ma nzɨ ddi ke adi ji d’i ri. Ke adi ra anzi dhé mazoezi ndi nji nari na ndiro ndi chu ri nga bblo pli d’e. Føri bbai, ko di riddi ko si b’lo ma nja uzaifu djolu ri ró, ko ka ko njí kosa ki ngbà dhé. Ro, ringani ko njí kpakpanga nja ko thɨ kodhó lo thika d’e. Nja saa na, ko po ná lo ma, ko nji ná lo ma na adi ko nanga d’od’o luti; ro njati ko d’i ji nzá ró Yova si ko tsotso ko ndiro ko thɨ kodhó lo thika d’e. (1 Pe. 5:10) Akonja Petro dhó loroji nzá ndi d’ingʉe ji ro. Yesu dhongʉe zølo ke dho nì mai ke ngʉe uzaifu na ro, ná føri ka ndi cho ko ronga ko rá anzi dhé Yova dho ko njínji nari na.

PETRO HWINGɄENI NA NÁ LO MA, KE BANGɄE NÁ LEDHA MA NA

Ni ká ka ni njieri ngbǎ njati ni baeni Petro bangʉeni na ná lo na ró? (Anja paragrafu 4)

4. Luka 5:5-10 ridho nari bbai, Petro ká nzingʉe ndi ngbǎ di ná ke, ro Yesu ká lingʉe ke kpakpa ngbaribbai?

4 Maandiko nzá d’ra addudho ma petro nzingʉe ndi “chenga dhi ke” inga ke ká ngʉ ngaddi ngbá chenga djo nari ro ri. (Azø Luka 5:5-10.) Ro, njaro ke njingʉe bbobbo kʉ ná nja chenga ro ngbà dhé. Yesu chungʉeri chu nari kʉ Petro do ngʉ nji, njaro ke nzɨ ngʉ ndi nja bblo kʉ ná ke ri nari dho. Godhé Yesu chungʉeri nari kʉ, petro ka ndi tøni chi ngbà. Føri dho, bblo ndi chu na Yesu pongʉeri ke “bbá do ndi nji nari tso.” Yesu ngʉe na Petro djo ná ngab’odha lingʉeri ke ø ndidho maisha thika ø. Petro ma, ndidhi djona Andre ma na bbangʉe bbè nanga ndima dzi nari tso bba ndirigoti kpa ngʉngʉe krʉ saa ró Masiya dyø ná kpa. Fø kpa njingʉeri nari nǎ ro kpa bangʉe bí kʉ ná ledha.​—Mk. 1:16-18.

5. Petro singʉe ndi nǎ do djolu ndirigoti ke njingʉe Yesu nzingʉe ndi tso ná lo nari nǎ ro ká ke bangʉe ngbá ledha?

5 Petro njangʉe ké dho le nanga ka ndi keni na bí kʉ ná lo, Kristo unake ndi ngʉe nari dho. Ke njangʉe dhe dhi ndrŭ ke gø nari ma, gó ke di ndrŭ nǎ ro nari ma, bʉ ke gá nari ma na. b (Mt. 8:14-17; Mk. 5:37, 41, 42) Ndirigoti ke njangʉe gosi ná saa na Yesu si nji Mungu dhó Pidhinga tsena ná lo ké dho le nanga ka ndi keni ná maono nǎ. Petro nzá ka ndi vie fø longa ri. (Mk. 9:1-8; 2 Pet. 1:16-18) Bbʉbbʉ dhé, Petro njangʉe nzá ro ndi ka ndi njae ndi ée Yesu unake nga ró ná lo. Bbʉbbʉ dhé, ke bangʉe hwè bbo ndi nzá bbangʉeri ro che ndi ndi nja nari cho ndi ronga tso ro fø ledha krʉ ndi ba nari ró ri nari dho!

6. Petro ká singʉe ndidhó uzaifu djolu lele? Aturinga.

6 Ngbà mai Petro njangʉe ndirigoti ke rrngʉe fø lo ro, ke ngʉ hwini godhé ndidhó uzaifu tso ró. Akonja sese kʉ ná loroji ro di. Yesu tungʉe ngbaribbai ma ndi si nzani ndirigoti ndi si dhe nari nanga ná saa na, Petro pongʉeri føri ro nzá ka ndi njini ri. (Mk. 8:31-33) Petro ma, nja mitume ma na ngʉ adi gʉni bí ina ndima kana bboke ka sie ie ma nari djó. (Mk. 9:33, 34) Yesu dhe nari njí kuna, Petro krrngʉe ddikpa ke bɨ thø na ndi ngʉe ro. (Yoh. 18:10) Fø kuna dhé, Petro na do tangʉe nari dho ke pongʉeri gbo ina ndi nzá chu ndidzá kau Yesu nyi ro ri. (Mk. 14:66-72) Føri lingʉeri Petro dzz che sani.​—Mt. 26:75.

7. Petro ká bangʉe ngbá bati Yesu ga nari goti?

7 Yesu nzá d’ingʉe ji ro ndi una bʉ thí bʉngʉe ná fø ke ró ro ri. Yesu ga nari goti ma ke dhongʉe jidha ki ngbà dhé Petro dho. Yesu nzingʉeri Petro tso ke é nyenyenga na ndiro ke b’o ndidzá chembø ronga d’e. (Yoh. 21:15-17) Petro ngʉe tayari ndi njí Yesu pongʉe ndi njí ná lo. Ke ngʉe nì pentekoste ddo dyi Yerusalemu nǎ ndirigoti ya kwanza le d’ringʉe roho takatifu na ná ndrŭ kana.

8. Petro ká njingʉe ngbá bbo kosa Antiokia nǎ ndi ngʉe ná saa na?

8 B’lo le d’ri Petro ché na nari goti ma ke ngʉ adi hwini godhé ndidhó uzaifu tso ró. Cho 36 na Y.G.G. Mungu chongʉe Petro nga ngʉe Muyaudi ná ke Kornelio dhi ngana. Følu Mungu d’ringʉe Kornelio ché na roho takatifu chulu ná fø lo dhongʉeri wazi nari kʉ, “Mungu nga kʉ ndrŭ nanga adi krø ná ke ri” ndirigoti nga kʉ Wayaudi ná ndrŭ ma ka ndima é ddi Wakristo dhó kutaniko nǎ. (Mdo. 10:34, 44, 45) Føri goti Petro ngangʉe nga kʉ Wayahudi ná ndrŭ na ndi nganyo nari tso, ná føri kʉ nzá ro ke ka ndi njie anziro ná lo. (Gal. 2:12) Nì mai ri kʉ føro, Wayaudi kʉ ná nja Wakristo ngʉ riddi nari kʉ, Wayaudi nzá ka ndima nyonga ro nga kʉ Wayaudi ná ndrŭ na ri. Fø ngaddidha na ngʉe ná nja kpa singʉe Antiokia na ná saa na, Petro bbangʉe nga kʉ Wayaudi ná le-djoi na ndi nganyo nari tso bba. Njaro føri ke njingʉe Wayaudi ngʉe ná Wakristo thí ndi bʉ nari do ndi nji nari dho. Mutume Paulo njangʉe Petro njingʉe ná fø lo ná saa na, ke ongʉe ke na ndrŭ kpari njí. (Gal. 2:13, 14) Ngbà mai Petro njingʉe fø kosa ro, ke nzá dhe d’ingʉe ji ro ri. Nde, ke tsotso ká addu kongʉe?

PETRO TSOTSO KÁ ADDU KONGɄE NZƗ NDI D’I JI RÓ?

9. Yohana 6:68, 69 nǎ ká le dho Petro tøngʉeni chi nari ngbaribbai?

9 Petro ngʉe chi kʉ ná ke; ke nzá bbangʉeri ddikpa lo ma cho ndi tso ro ddi Yesu ndi dyø nari ró ri. Loroji na, ddikpa saa na Yesu d’rangʉe ndi ngʉ dyø ná ndrŭ dho ná lo ro nzá ndrŭ famungʉeri. (Azø Yohana 6:68, 69.) Ro, ndima b’oeri ke tu lo nanga vi nari rɨngana, bí kʉ ná ndrŭ bbangʉe ke ndima dyø nari tso bba. Ro, Petro i nzá bbangʉe ke ro ri. Ke tøngʉeni chi ndirigoti ke pongʉeri, Yesu dhó kʉ “choro nŭnŭ di ná shinga dhi lo.”

Yesu lingʉe ndi thí Petro djo nari ká li ni kpakpa addudho? (Anja paragrafu 10)

10. Yesu ká dhongʉe ndi li ndi thí li Petro djó nari ngbaribbai? (Anja ji maddi.)

10 Yesu nzá bbangʉe Petro ro ri. I dz’ djó Yesu dhó maisha dzá ya mwisho kuna, ke chungʉeri chu nari kʉ Petro ma, nja mitume ma na ka ndima bbae ndi bbá. Nì mai ri kʉ føro, Yesu pongʉeri Petro dho nari kʉ ndi uri u Petro ka ndi sie ngʉ ngbà ndirigoti ndi ki tøni chi vi. (Lu. 22:31, 32) Yesu famungʉeri nari kʉ, “roho . . . kʉ tayari, ro le ndí kʉ sʉsʉ.” (Mk. 14:38) Ngbà mai Petro pongʉeri ndi nzá chu Yesu nyi ro ri ro Yesu nzá dhé d’ingʉe ji ro ke ró ro ri. Yesu ga nari goti ke dhongʉe ndi Petro dho, fø saa na ri njani ddiro Petro ngʉe nari bbai. (Mk. 16:7; Lu. 24:34; 1 Ko. 15:5) Addinga ngbaribbai ma fø lo ka ndi lie Petro kpakpa nari djo!

11. Yesu ká lingʉe Petro kpakpa ngbaribbai nari kʉ, Yova ka ndi kó ke tsotso ko?

11 Yesu d’rangʉeri Petro dho nari kʉ, Yova si kedhó mahitaji tso gba nì. B’lo Yesu ga nari goti ke lingʉeri Petro ma, nja mitume ma na lø bbè ki godhé ddù chulu. (Yoh. 21:4-6) Fø ddù lingʉeri Petro uri u nari kʉ Yova dho ri ka ndi é sʉsʉ ndi gba ndidhó kimwili nǎ mahitaji tso. Njaro fø mutume nongʉe Yesu pongʉe ná i lo nga: Yova adi “Pidhinga li anziro” ná ndrŭ dhó lo tso gba nì. (Mt. 6:33) Fø lo kongʉe Petro tsotso ndi li lod’radha dhi njí anziro ndidhó maisha nǎ, ro nga bbè pɨdha dhi njí ri. Ke d’rangʉe lo nga nǎ do ro pentekoste ddo dyina cho 33 na Y.G.G., fø dyi ke kongʉe maelfu kʉ ná ndrŭ tsotso ndima u hwè dhi lo-i d’e. (Mdo. 2:14, 37-41) Føri goti ke kongʉe Wasamaria ma, nga kʉ Wayaudi ná ndrŭ ma na tsotso ndima u Kristo d’e. (Mdo. 8:14-17; 10:44-48) Bbʉbbʉ dhé, Yova njingʉe njí Petro na bbo pli kʉ ná chu nǎ ndiro ke liri njonjo kʉ ná ndrŭ tsɨ si kutaniko na d’e.

KO KÁ BA NGBÁ SOMO?

12. Petro dhó loroji ká ka ndi kó ko tsotso ngbaribbai rie bicha ko hwini b’lo ddikpa uzaifu tso ró ri ró?

12 Yova ka ndi kó ko tsotso ndiro nzɨ ko d’i ji ró. Ri nga ka ndi é sʉsʉ ko dho ri njati rie b’lo ko hwini ddikpa uzaifu tso ró bicha ri ró. Nja saa na kodhó uzaifu ka ndi njani kpakpa pli kʉ Petro hwingʉeni na nari djolu nari bbai. Ro, Yova ka ndi bbʉ kodhó lo u ná kpakpanga ndiro nzɨ ko d’i ji ró. (Zb. 94:17-19) Loroji na, ddikpa le-djo ngʉ adi ddó kpetsi kpa na, føri ke njingʉe cho bí kana bbʉbbʉlo ndi chu nari njí. Ke øngʉe ndidhó maisha thika ø ndirigoti ke ngangʉe njí njidha tso Biblia nǎ yadha na. Ro, nja saa na ke ngʉ adi hwini che kʉ na tamaa tso ró godhé. Nde, addui ká kongʉe ke tsotso ndiro nzɨ ke d’i ji ró? Ke pori: “Yova adi kpakpanga bbʉ ko dho.” Ke pori ki: “Yova dhó roho takatifu chulu . . . , Ma rarie ri famu nari kʉ, ri ka ndi kaka le ra anzi bbʉbbʉlo dhi chu nǎ . . . Yova dho ri karie ka ndi njinjí ma na ndirigoti nì mai madhó uzaifu kʉ ro ke adi ra anzi kpakpanga ndi bbʉ ma dho nari na.”

Horst Henschel ngangʉe krʉ saa ró ndi njínji nari tso Bi 1 nǎ, 1950 na. Ni ká riddi ke nanga ro ri d’ongʉe d’o maddi ndi njinjí Yova dho ndidhó maisha lu nǎ nari dho? (Anja paragrafu 13, 15) d

13. Matendo 4:13, 29, 31 ridho nari bbai, ko ká ka ko dyø Petro dhó loroji ngbaribbai? (Anja ji maddi.)

13 Ko njari nari bbai, Petro njingʉe bbobbo kʉ ná kosa ndi ngʉ ndrŭ do nji nari dho. Ro, Petro ngʉ rinzi ndi é nga nǎ do ro nari lingʉeri ri kaka ke njí lo nga nǎ do ro. (Azø Matendo 4:13, 29, 31.) Ko ma ka ko si ddi ko nǎ do djolu. Akonja jadda le-djo Horst ró njingʉeni ná lo, Allemagne nǎ ndi dingʉe dz’ djolu gble dangʉe ná vita ya pili dhi saa na ro. Fø saa na le pongʉeri ndrŭ di ndima ronga zʉ ɨ: “Kodhó gødha si Hitler dhó ro!” Ro, ngbà mai Horst chungʉeri fø le ripo nari kʉ che ro, nja saa na ke ngʉ adi fø lo popo walimu ma, wanafunzi ma na do ndi nji nari dho. Ndima oé ke na nari rɨngana kedhó gø dhi ndrŭ njingʉe sala ke na ddinga, kpa nzingʉeri Yova kó ke tsotso ke é nga nǎ do ro. Horst dhó gø dhi ndrŭ dhó ngatsotsokodha ma, ndrŭ lingʉe ndima thí Yova djó nari ma na lingʉe Horst kpakpa ndiro ke tøni chi d’e. Luti ke pongʉeri: “Yova nzá bbangʉe ma ro ri.” c

14. Wazee ká ka ndima li bʉ thí bʉni ná ndrŭ kpakpa ngbaribbai?

14 Yova ma, Yesu ma na nzá ka ndima d’i ji ro ko ró ro maddi ri. B’lo Petro gʉ Yesu nari goti ke dho ringangʉeni ndi vʉ bbo na mana kʉ ná lo nanga. Ke dho ká ringangʉeni ndi bbá Yesu bba inga ndi ra anzi Yesu unake ndi kʉ nari na? Yesu nzingʉe nga Yova tso ndiro nzɨ Petro d’i ji ró. Yesu d’rangʉe sala nǎ ndi nzingʉe ná lo Petro dho ndirigoti Yesu ungʉeri u luti ri si kaka ke dho ke li ndi djoi kpakpa. (Lu. 22:31, 32) Yesu pongʉe ná fø lo nga Petro nó nari ka ndi lie ke kpakpa. Kodhó lo uri ko vʉ bbo na mana kʉ ná lo nanga ná saa na, Yova ka ndi njinjí wazee na ndiro kpa li ko kpakpa kodhó lo uri ná saa na ndiro ko tøni chi d’e. (Efe. 4:8, 11) B’lo nji muzee dzá njí bicha ná ke Paul adi kpakpanga nji ndiro ndi pɨ ndrŭ iso d’e. Ke adi rinzi nje njeni nari bbai ndima mbu ná ndrŭ ddinga ngbaribbai ma Yova drrngʉe ndima ya kwanza bbʉbbʉlo kana nari djo. Føri goti ke adi kpa li kpakpa kpa churi nari kʉ, Yova dhó chi kʉ ná jidha djotsina ke nzɨ bba kpa ro ri. Ke dya ritso ɨ, “Ma njarie bʉ thí bʉni ná bí kʉ ná ndrŭ ngatsove Yova dhó ngatsotsokodha chulu nari.”

15. Petro ma, Horst ma na dhó loroji ká Matayo 6:33 nǎ kʉ ná lo dzá bbʉbbʉnga dhǒ ngbaribbai?

15 Ddiddi Yova gbangʉe Petro ma, nja mitume ma na dhó mahitaji tso nari bbai, ke si kodhó lo tso ma gba ddi njati ko li lod’radha dhi njí anziro kodhó maisha nǎ ró. (Mt. 6:33) Dz’ djolu gble dangʉe ná ya pili vita goti, anziro ko tielo djo ná le-djo Horst ngʉngʉe painia. Ro, ke ngʉe njedha bbo, ke nanga ngʉ adi rɨni rɨ ndi ká ka ndi gba ndidhó mahitaji tso ngbà nari djo ndiro ndi ra anzi painia ndi kʉ nari na d’e. Nde, ke ká njingʉeri ngbǎ? Ke vʉngʉeri ndi li Yova mbudha kana, ndiro ndi nja Yova ká ka ndi gba ndidhó lo tso bbʉbbʉ ma nari d’e. Føri dho ke vʉngʉeri ndi d’ra lo yenga lu kana mwangalizi dhó ziara dhi saa na. Yenga ddo dzá mwisho na ke nanga kengʉeni mwangalizi bbʉngʉe mbø kʉ nǎ ná avelope ke dhona ná saa na, ro ke nzá d’rangʉe fø mbø ká ie bbʉ ke dho nari ro ri. Ri nǎ ngʉe ná mbø ka ndi koe ke tsotso bí kʉ ná bi kana painia ke nji nari kana. Horst ungʉeri u nari kʉ, fø kado ridho nari kʉ Yova ka ndi kó ndi tsotso ngbà. Kedhó maisha lu kana ke lingʉe Pidhinga dzá njí anziro.​—Mal. 3:10.

16. Ká addudho ri kʉ bblo ko jifunza lo Petro dhó loroji ma, ke ndingʉe ná barua ma na djo?

16 Petro bangʉe hwè bbo dhonalo ke nzingʉeri Yesu tuni ndi kuso ro, ro Yesu ro nzá tungʉeni ke kuso ro ri. Yesu rangʉe anzi mazoezi ndi bbʉ Petro dho nari na ndiro ke é chi tøni ná mutume ndirigoti ke é bblo kʉ ná loroji nja Wakristo dho d’e. Ko ka ko jifunza bbo na mana kʉ ná bí kʉ ná somo fø mazoezi nǎ ro. Petro ndingʉe aro kʉ ná barua karne ya kwanza nǎ ngʉe ná njonjo kʉ ná kutaniko dho ndirigoti ri kʉ njʉ maddi Biblia nǎ. Gosi ná lo nǎ ko si lo ro ti sese fø barua djo, ndirigoti ngbaribbai ma ko ka ko njinjí ri na njʉ nari djo.

DYI 126 Adi kere, atøni kpakpa

a I lo dhó kusudi kʉ, ndi li ndima dhó uzaifu tso ró hwini ná ndrŭ kpakpa ndiro kpa sisi ri djolu ndirigoti nzɨ kpa d’i ji chi ndima tøni Yova dho nari ró ro d’e.

b I lo nǎ bí kʉ ná maandiko le tu Marko dzá Enjili nǎ ro. Rinjani Petro dhó ro ke rrngʉe ná lo ke ndingʉe nari bbai dhonalo Petro ngʉe nì fø lo ngʉ njini ro.

c Anja Horst Henschel dhó maisha djo tilo ná lo ɨ djǒ ripo ná lo nǎ, “Nilichochewa na Uaminifu-Mshikamanifu wa Familia Yangu kwa Mungu” 1998 nǎ Bi 2 ddo 22 dhi Amuka! nǎ.

d JI DJÓ LONGA LE TU NARI: I ji djó ni rinja nari bbai Horst Henschel dhó gø dhi ndrŭ njingʉe sala ke na ndirigoti kpa lingʉe ke kpakpa nja ke tøni chi d’e.