LONGANEDHA DHI RI 4
DYI 18 Mbai le ødha dhi bbʉdha dho
Le ødha dhi be ká ngbá lo ngaddi ko dho?
“I ri chulu Mungu dzá jidha dhongʉeni.”—1 YO. 4:9.
RI NǍ LO
Le ødha dhi be Yova Mungu ma, Yesu Kristo ma na kʉ na ná sifa dhǒ.
1. Ko ká adi ngbá faida ba krʉ cho ró ko ra Yesu dzá dhe nga nodha dhi ngana nari nǎ ro?
BBɄBBɄ dhé, ni ka ni uri nari kʉ, le ødha dhi be kʉ bbo ró dzi kʉ ná kado! (2 Ko. 9:15) Yesu bbʉngʉe ndidhó shinga nari dho, ni dho ri ka ndi kaka ni njí kau Yova Mungu na. Føri kina ni ka ni ba cho ró nŭnŭ di ná shinga maddi. Yova dho ko mbai po dho ná lo kʉ bí, ke bbʉe le ødha dhi be ko dho ke ji ko bbo nari dho! (Ro. 5:8) Ko tsotso ka ndi kó ndiro ko di mbai po ndirigoti nzɨ ko vi Yova ma, Yesu ma na njingʉe ko dho ná lo nga ró, Yesu jangʉeri ko di ndidzá dhe ngano krʉ cho ró.—Lu. 22:19, 20.
2. I lo nǎ ká ko si loti ngbá lo djo?
2 I cho nǎ ko si Yesu dzá dhe ngano zanji dyi, Bi 4 ddo 12, 2025 na. Bbʉbbʉ dhé, ko krʉ ko ko tayarisha ndiro ko si si fø njudha dhi ngana d’e. Yesu dhó dhe nga le no nari njí inga ri goti sie ná ddo kana, ri sie bblo ko ba saa ko ddinga a bbo Yova ma, ndidzá ngba ma na njingʉe ko dho ná lo djo. I lo nǎ ko si loti le ødha dhi be ngaddi ko dho Yova ma, ndi Ddu ma na djo ná lo djo. Gosi ná lo si ko tsotso ko ko famu ngbaribbai ma ko ka ko ba faida le ødha dhi be nǎ ro ndirigoti ngbaribbai ma ko ka ko po mbai ri dho nari na.
LE ØDHA DHI BE NGADDI KO DHO YOVA DJO NÁ LO
3. Ká ngbaribbai ddikpa ke dhe nari liri bí kʉ ná ndrŭ kloni chenga ma, dhe ma na nǎ ro? (Anja ji maddi.)
3 Le ødha dhi be ngaddi ko dho nari kʉ, Yova kʉ chølo ji ná Mungu. (Kum. 32:4) Ká ngbaribbai? Anonga nari kʉ: Adamu rrngʉe nga nzá nari liri ko é chenga dhi ndrŭ ndirigoti ko di cheni che. (Ro. 5:12) Ndiro ko kloni chenga ma, dhe ma na nǎ ro d’e, Yova chongʉe Yesu ndiro ke bbʉ le ødha dhi be d’e. Ro, ddikpa kaka ná ke dhe nari ká ka ndi klo bí kʉ ná ndrŭ chenga ma, dhe ma na nǎ ro ngbaribbai? Mutume Paulo turinga ɨ: “Ddikpa ke [Adamu] nzá rrngʉe nga nari dho bí kʉ ná ndrŭ njingʉe chenga, ro ddikpa ke [Yesu] rrngʉe nga nari rili bí kʉ ná ndrŭ si chølo nji.” (Ro. 5:19; 1 Ti. 2:6) Fø lo na Paulo ridho nari kʉ, ndrŭ krʉ e chenga dhi ndrŭ ndirigoti ndrŭ krʉ adi cheni che dhonalo ddikpa kaka ná ke nzá rrngʉe nga Mungu dho ri. Føri dho, ndiro ndrŭ kloni chenga ma, dhe ma na nǎ ro d’e ringaeni ddikpa kaka ná ke rrnga Mungu dho.
Ddikpa ke djotsina ko krʉ adi chenga nji ndirigoti ko adi cheni che. Ddikpa ke djotsina ko krʉ ka ko kloni chenga ma, dhe ma na nǎ ro (Anja paragrafu 3)
4. Ká addudho Yova nzá bbangʉe Adamu nǎ ngbà rrnga ndi dho ná gø di theinga dho ri?
4 Ri ká ngangʉeni bbʉbbʉ Yesu dhe ko djotsina ndiro ko kloni d’e? Yova ká ka ndi vʉeri nzá ndi bbá Adamu nǎ ngbà rrnga ndi dho ná gø di theinga dho? Nzá kaka ná ndrŭ dhó ngaddidha na fø lo ka ndi njaeni bblo ndirigoti ngbà le ka le njie ná lo. Ro, fø lo nzá gba ndi tso Yova dhó kaka ná chølo na ri. Yova adi chølo nji nari dho, ke nzá ka ndi vʉeri ndi bbá Adamu rrngʉe nga nzá ndi dho nari pa ri.
5. Ká addudho ko ka ko uri u nari kʉ krʉ ddo ró Yova si chølo dhé nji?
5 Føri kina, njati Yova bbʉe le ødha dhi be nzá ndirigoti ke bbaeri Adamu nǎ gø di theinga dho nzá mai kpa kaka ro ró, fø lo ka ndi dhoeri ke nga kʉ chø ndi nji ná lo kana ri. Føri ka ndi lieri ndrŭ ddiri ke ka ndi vi ndidhó bblolo ma, chelo ma na djo ke bbʉ ná yadha nga ki godhe ndirigoti ke nzá ka ndi njí gosi ná ddo dho ndi tsongʉeni djo ná lo ro ri. Loroji na, ndrŭ nanga ka ndi rɨeni rɨ Yova ká si ndi tsoeni djo ná lo nji krʉ nì ma nari djo. Ko dho nzá ringani ko do njí fø lo dho ri. Ká addudho? Dhonalo Yova njingʉe chø kʉ ná lo ngbà mai ri njidha dho ke bbʉngʉe ndidzá bbo ndi ji ná ngba ro. Føri dho, ko ka ko uri u krʉ ddo ró ke si chø kʉ ná lo dhé nji.
6. Ri ká kʉ nja ngbá sifa chongʉe Yova ronga ndiro ke bbʉ ndi Ddu d’e ri? (1 Yohana 4:9, 10)
6 Yova ronga chongʉe ndiro ke chó Yesu ndi dhe ko djotsina d’e ná nja sifa ngʉe jidha. (Yoh. 3:16; azø 1 Yohana 4:9, 10.) Le ødha dhi be ngaddi ko dho nari kʉ, Yova nzá jirieri ko ba nga kʉ mwisho na ná shinga dhé ri, ro ke jirieri ko é ndidzá familia kana maddi. Anonga nari kʉ: Adamu njingʉe chenga ná saa na, Yova dingʉe ke di ndi dho madha bbʉ ná familia nǎ kʉ ná ndrŭ kana ro. Føri bbʉ ná matokeo kʉ, ko krʉ nzɨ adi gøni Mungu dhó familia kana ri. Ro, le ødha dhi be chulu Yova nji kodhi chenga zø ndirigoti nì udha dhǒ ke djo ná ndrŭ ma, nì ngarr ke dho ná ndrŭ ma na krʉ ke si nzi ndidhó familia kana. Ro, kpadjo nga djo ro dhé ri ka ndi kaka ko njí kau Yova na ndirigoti ko adi madha bbʉ ke dho na ná ndrŭ ma na na. Bbʉbbʉ dhé, Yova jirie ko bbo!—Ro. 5:10, 11.
7. Yesu nzangʉeni nari ká adi ko tsotso kó ngbaribbai ndiro ko famu ngbá ngatsi ma Yova jirie ko nari d’e?
7 Ko ka ko famu ngbá ngatsi ma Yova jirie ko nari bblo njati ko ddinga ngbaribbai ma ke ngʉ ndi mbu ndidzá ngba nzani nari ndi nja nari djo ró. Shetani pongʉe Mungu dho njínji ná ddikpa le ro ma nzá ddi ka ndi tøni chi ke dho nza ndi nzani ná saa na ri. Ndiro ndi dhǒ Shetani kʉ kali ba nari d’e, Yova bbangʉe Yesu nzani nza ke dhe nari njí. (Yob. 2:1-5; 1 Pe. 2:21) Yova ngʉ dini nǎ ndi tso ró ddani ná ndrŭ ngʉ Yesu gbo nari ma, bbasødda ngʉ ke nzá nari ma, tsuba djo kpa ngʉ ke tɨ nari ma na njanja. Yova njangʉe ndidzá ngba dhe bbò nzadha chulu nari nja. (Mt. 27:28-31, 39) Yova ngʉe kpakpanga na ndi cho fø lo krʉ tso cho maddi. Loroji na, ndrŭ ngʉ ripo ɨ ná saa na: “Abba [Mungu] gø ke kpadjo njati rie ngbà ke ji ke ró,” Yova ka ndi njie føri ma nji ddi. (Mt. 27:42, 43) Nì mai ri kʉ fø ro, njati Mungu njieri fø ró, le ødha dhi be ro nzá ka ndi bbʉeni ri ndirigoti ko ro nga ka ko ée ngab’odha na ri. Føri dho, Yova bbangʉeri ndi Ddu ve fø nzadha tso kpø ke ra dhedhe ná nga djo.
8. Ká addudho ko ka ko uri u nari kʉ Yova ngʉ ndi mbu che ndi ngʉ ndidzá ngba nzani nari nja ná saa na? (Anja ji maddi.)
8 Ko nzá ka ko ddiri nari kʉ, Mungu kʉ krʉ ritsi na ka ná ke nari dho ke nzá ka ndi mbu ndi che ri! Ke nongʉe ndrŭ bblo inga che lé le mbu nari na ndirigoti Biblia ripo ke nongʉe ndrŭ ndi ró ji na, ná føri na mana kʉ ke ma adi ndi mbu bblo inga che ddi. Biblia pori ke adi ndi mbu “che” ndirigoti ke adi “vodha” ba. (Zb. 78:40, 41) Anzingaddi Abrahamu ma, Isaka ma na dhó loroji djo di. Yova jangʉeri Abrahamu dho ke bbʉ ndidzá ddikpa ngba bbʉdha. (Mwa. 22:9-12; Ebr. 11:17-19) Addinga Abrahamu ngʉ ji ndi hwi Isaka dyʉ na ná saa na ke mbungʉe ndi nari djo di. Addinga Yova mbungʉe ndi ndi ngʉ ndidzá ngba ndrŭ ngʉ nzá nari ma, ndrŭ ngʉ ke hwi nari ma na nja nari djo di!—Anja ɨ djǒ ripo ná video jw.org djó Akodyø kpadhó udha—Abrahamu, Sehemu ya 2.
Yova ngʉe vodha na bbo ndi ngʉ ndidzá ngba nzani nari nja ro (Anja paragrafu 8)
9. Waroma 8:32, 38, 39 ká ni tsotso kó ngbaribbai ndiro ni famu Yova kʉ na ná jidha ni ma, ni lai Wakristo ma na laidjo d’e?
9 Le ødha dhi be ngaddi ko dho nari kʉ, Yova ji ko ná ngatsi nzá ie ma jirie ko ro ddi ri, rie kodhó familia nǎ bbo jirie ko ná ndrŭ ma inga kodhó bbo jirie ko ná kau ma ri ró. (Azø Waroma 8:32, 38, 39.) Bbʉbbʉ dhé, Yova jirie ko koko ro ko jirie ko nari djolu. Ni ká jiri ni di theinga dho ngbà? Yova jirie føri bbo pli. Ni ká jirie nidhó chenga zø njini nji? Yova jirie bbo pli ndi njí nidhó chenga zø nji. Krʉ ke nzi ko tso ná lo kʉ ko di mbai po ke bbʉ ko dho ná kado dho, udha ko dhǒ ke djo nari ma, nga ko rr ke dho nari ma na chulu. Le ødha dhi be kʉ bbo ró dzi kʉ ná kado, Mungu jidha dhǒ ko dho nǎ ná chu. Ndirigoti wø dz’ djó ko si lochu bbo Yova dhó jidha djo.—Muh. 3:11.
LE ØDHA DHI BE NGADDI KO DHO YESU DJO NÁ LO
10. (a) Yesu ká ngʉe njedha na ndi si dhe nari njí addudho? (b) Ri ká kʉ ngbá chu nǎ Yesu lingʉe Yova ró dhó ba madha ri? (Anja ɨ djǒ ripo ná kisanduku maddi, “ Yesu tøngʉeni chi nari lingʉeri Yova ró dho tsetse.”)
10 Yesu ngʉ ndi thí li bbo ndrŭ ka ndima ddí ndidzá Baba djo ná lo djo. (Yoh. 14:31) Yesu ngʉe njedha na bbo ndrŭ si e che kʉ ná ngaddidha na ndidzá Baba djo nari dho, dhonalo ndrŭ ka ndima hwie ke ddikpa chelo nji ná ke bbai. Føri dho ke nzingʉeri ɨ: “Madzá Baba, njati ri ka ngbà ró, abba i kopo da dá ma ró ro.” (Mt. 26:39) Yesu tøngʉeni chi Yova dho kpø ndidhó dhe djo, føri na ke dhongʉeri pʉlʉpʉlʉ nari kʉ Shetani pongʉe ndidzá Baba djo ná lo kʉ kali.
11. Yesu ká dhongʉe bbo pli kʉ ná jidha ndrŭ dho ngbaribbai? (Yohana 13:1)
11 Føri kina, le ødha dhi be ngaddi ko dho ná nja lo ki kʉ, Yesu adi ngaddi bbo ndrŭ djo, bbo pli ndidzá wanafunzi djo. (Mez. 8:31; azø Yohana 13:1.) Loroji na, Yesu chungʉeri chu nari kʉ ndidhó lod’radha dhi njí ka ndi ée kpakpalo na, bbo pli ke ka ndi si e dhe bbò nzadha chulu. Yesu njingʉe fø kpakpa kʉ ná lo krʉ nga Yova jari ndi njí ri fø nari dho ri, ro ndi ji ndrŭ nari dho. Yesu dhongʉe bbo pli kʉ ná jidha ndrŭ dho lod’radha ma, longaddidha ma, ndrŭ tsotsokodha ma na chulu. Ke ngʉ dhe ná dyi, Yesu ʉngʉe ndidhó mitume kó ronga ndirigoti kedhó ya mwisho lo nǎ ke pongʉe kpakpa ka ndi lie kpa ná lo ndirigoti ke bbʉngʉe lojadha kpa dho. (Yoh. 13:12-15) Nì mai ke ngʉ nzani tsuba djó ro, ke bangʉe saa ndi bbʉ ngab’odha tsuba djó ndima ngʉe na ná ddikpa bandi dho ndirigoti ke løngʉe chu ndiro ndidzá mama ronga b’oni b’o d’e. (Lu. 23:42, 43; Yoh. 19:26, 27) Yesu nzá dhongʉe ndidhó bbò jidha ndi dhe nari chulu dhé ri, ro dz’ djó ndi ngʉe ná saa na ndi ngʉ nji ná lo kana maddi.
12. Ri ká kʉ ngbá chu nǎ Yesu adi bbʉdha bbʉ godhe ko djotsina ri?
12 Yesu dhengʉe “ddikpa ina nga dho,” føri chulu ke adi bbʉdha bbʉ godhe ko djotsina. (Ro. 6:10) Ká ngbaribbai? Le ødha dhi be djotsina ke adi ra anzi ndi njínji nari na kpadjo ko ka ko ba ná bí kʉ ná ritsi dho. Anzingaddi njʉ ke nji ná njí djo di. Ke kʉ kodhi Pi, bbò Kuhani ndirigoti kutaniko djǒ. (1 Ko. 15:25; Efe. 5:23; Ebr. 2:17) Bbò mbudha tso si ngani nari njí bbʉni kedhó ná njí kʉ, ke gbá che na le d’ri ná ndrŭ ma, birobiro kʉ ná ndrŭ ma na tso. b (Mt. 25:32; Mk. 13:27) Føri kina, ke adi chi njí dhi noke tsotso kó ke di kodhó lo u ná lo bbʉ ko dho ndiro ko di njínji chi ko tøni Yova dho ro i nga sini ná saa na d’e. (Mt. 24:45) Ndirigoti cho 1 000 ke si pinyo nari kana, ke si ra anzi dhé ndi njínji kodhi bblonga dho nari na. Bbʉbbʉ dhé, Yova bbʉngʉe ndidzá ngba ko djotsina!
NZƗ BBA LO NI CHU NARI TSO
13. Bbo ni lo nanga ne nari ká ka ndi kó ni tsotso ngbaribbai ndiro ni di lochu Mungu ma, Kristo ma na ji ko nari djo d’e?
13 Ni ka ni di lochu Yova Mungu ma, Kristo Yesu ma na ji ko nari djo ni ra anzi lo nanga ni ne bbo nari na ná saa na. I cho nǎ Yesu dzá dhe nga le no nari njí inga ri goti si e ná yenga ddo kana ni ka ni zø enjili dhi buku ro ddikpa inga bí li ni li ni dyu ro. Nzɨ zø sura bí ddikpa saa dho. Føri rɨngana addinga ndirigoti ane addudho ma ringani ko ji Yova ma, Yesu ma na dho ná nja lo ki. Ndirigoti ad’ra ni chu ná lo ro nja ndrŭ dho.
14. Utafiti ká ka ndi kó ko tsotso ngbaribbai ndiro ko di lochu le ødha dhi be ma, nja kʉ ná lo ma na djo d’e? (Zaburi 119:97); (Anja ji maddi.)
14 Njati rie batiso ni bangʉe nari goti cho da bí b’lo ró, ni ka ni di ridhu ni tso, nzá go ni d’e chu Mungu dhó chølo ma, jidha ma, le ødha dhi be ma na djo ná nja lo ro ká kʉ ddi ma nari. Bbʉbbʉ dhé fø lo ma, nja lo ma na djo le lochu nari tso ro nzá ka ndi d’ø ri. Føri dho ni ká ka ni njiri ngbǎ? Ajifunza Biblia ró dyʉ ndi ná kodhó vichapo nǎ kʉ ná lo. Ni Biblia zø ná saa na ni famu ddikpa lo bblo nzá ró, anji utafiti. Dyina nga kana, addinga ni jifunza ná lo djo ndirigoti ni dho ri ddinga Yova ma, le Ddu ma, kpa ji ni nari ma na djo ná lo djo.—Azø Zaburi 119:97 ndirigoti maelezo ya chini.
Njati rie batiso ko bangʉe nari goti cho da bí b’lo ma ró, ko ka ko rá anzi ko wø lochu le ødha dhi be djo nari na, føri si rili ko di mbai po bbo Yova ma, Yesu ma na nji ko dho ná lo dho (Anja paragrafu 14)
15. Ká addudho ringani ko di ra anzi Biblia nǎ wø lo ko chu nari na?
15 Nzɨ bbari ni thí buni njati ni ba wø lo nzá inga ni nyǒ tho ná lo ro nzá nga ni zø inga utafiti ni nji ná saa na ró. Fø chu nǎ ni kʉ ddiddi or bbɨ ná ke na. Or bbɨ ná kedhó lo adi saa u inga ddo u bí ndiro ke ra sese nø ma kʉ nari ba d’e. Ro, ke nzɨ adi ji d’i ri dhonalo kar or nø ma kʉ mana na dhé ke dho. Bbo na mana da or djolu nari kʉ Biblia nǎ ro ko adi chu ná wø lo krʉ! (Zb. 119:127; Mez. 8:10) Føri dho, ara anzi Biblia ni zø nari na ndirigoti adi utafiti nji ndiro ni ba ri nǎ wø lo d’e.—Zb. 1:2.
16. Ko ká ka ko dyø Yova ma, Yesu ma na ngbaribbai?
16 Biblia ni zø ná saa na addinga ngbaribbai ma ni ka ni njínjí ni chu ná lo na nidhó maisha na nari djo. Loroji na, adyø Yova dhó chølo bblo ni njini nja ndrŭ na nari chulu. Adyø Yesu dhongʉe ndidzá Baba ma, nja ndrŭ ma na dho ná jidha ni ri u ni nzani Yova ró dho djotsina ndirigoti ni ni bbʉ ni lai Wakristo djotsina nari na. Føri kina, adyø Yesu nja ndrŭ dho ni lod’ra nari na ndiro kpa ma chu Yova dhó bbo ró dzi kʉ ná fø kado ddi d’e.
17. Gosi ná lo nǎ ká ko si loti ngbá lo djo?
17 Ko di ra anzi le ødha dhi be djo ko lochu nari na ró, ko si Yova ma ji bbo le Ddu ma na. Føri goti, kpa ma si ko ji bbo ddi. (Yoh. 14:21; Yak. 4:8) Føri dho, akora anzi bblo ko njínji krʉ Yova bbʉ ko dho ná ritsi na ndiro ko di lochu bbo le ødha dhi be djo d’e. Gosi ná lo nǎ ko si loti ko ka ko ba faida le ødha dhi be nǎ ro ná chu ro djo ndirigoti ngbaribbai ma ko ka ko po mbai Yova dhó jidha dho nari djo.
DYI 107 Akodho jidha Mungu bbai
a NJA LO NANGA LE TU NARI: “Bbo le lo nanga ne” nari na mana kʉ, le ngaddi li le li le dyu ro ddikpa lo djo ndirigoti le krʉ kʉ ná nini lochu ndiro le famu ddikpa lo bblo d’e.
b Waefeso 1:10 nǎ Paulo tilo “ra nǎ ritsi” tso le gbá nari djo, ná fø lo ma kana kʉ njonjonga Matayo 24:31 ndirigoti Marko 13:27 nǎ Yesu tilo “vʉ le vʉ ná kpa” tso le gbá nari djo nari na. Paulo loti Yova ndidzá kiroho nǎ nzø vʉ roho takatifu chulu ndi adi kpa d’ri ché na ná saa na nari djo. Yesu loti ma gʉ ma ná ché na le d’ri ná kpa tso le si gba dz’ djó ro ra na bbo mbudha dhi saa na nari djo.
