Amuye ku shebo

Amuye pa mitwi iliimo

MUTWI WAKWIIYA 3

Nsheenga Tweeya Kuswa Kuminsonshi Yesu Njaakalosha

Nsheenga Tweeya Kuswa Kuminsonshi Yesu Njaakalosha

“Yesu wakalila.”—JONI 11:35.

LWIIMBO 17 “Ndisuni”

NSHESHI TWIIYE *

1-3. Ino ngamapensho nshi eenga apa basebenshi bakwe Yehova kulila?

 INO NDILILI ndyemwakalilaawo? Cimwi ciindi tulalosha minsonshi ceebo cakukondwa, sombi liinji tulalila ceebo cakunyumfwa buumba. Kucakubonenaako, inga twalila na twafwitwa shicibusa na shikamukowa. Nankashi Lorilei ukala ku United States wakalemba ayi: “Cimwi ciindi ndakalinga kunyumfwa buumba abuumbi ceebo cakufwitwa mwanaangu mwanakashi, cakwaamba ayi taakuwo cakalinga kumpa kulinyumfwako kabotu. Paciindi ici nshindakalinga kuyeeyawo ayi inga ndacikonsha kuliyumya.” *

2 Kuli shintu ashimwi sheenga shatupa kulila. Nankashi Hiromi usebensa mbuli painiya ku Japan wakaamba ayi: “Cimwi ciindi ndalinyumfwa cibiibi ceebo cakwaamba ayi bantu mbonshimikila tabasuniiwo kukutika kumakani amu Baibo. Cimwi ciindi ndapaila kuli Yehova kaandila kwaamba ayi ancaafwe kucana muntu usuni kwiiya.”

3 Sa amwebo mbomulinyumfwa mbuli benankashi aba? Sobaanji mbotulinyumfwa. (1 Pit. 5:9) Tulisuni ‘kusebensela Yehova cakukondwa.’ Sombi cimwi ciindi tulalila ceebo cakufwitwa shicibusa na shikamukowa, kulinyumfwa kulefuka, na mpashi kwiinda mubukaalo bweenga bwapa kwaamba ayi citubete ciyumu kutolelela kushomeka kuli Lesa. (Kulu. 6:6; 100:2) Ino nshiinshi nsheenga twaciita na twalinyumfwa boobo?

4. Ino nshiinshi nsheshi twiiye mumutwi uyu?

4 Kuli nsheenga tweeya kuswa kucakubonenaako cakwe Yesu. Cimwi ciindi alakwe wakalinga kulinyumfwa buumba abuumbi cakwaamba ayi wakalinga ‘kulila.’ (Joni 11:35; Luka 19:41; 22:44; Ebu. 5:7) Amuleke tubandike pashiindi ishi Yesu ndyaakalilaawo. Kucita boobo kutootucafwa kubona nsheenga tweeya pali Yesu alimwi a Yehova Baishi. Alimwi tutoobona ansheenga twaciita na twalicana mubukaalo bweenga bwapa kwaamba ayi tulile.

YESU WAKALILA MUKWIINGA WAKALINGA KUBIKILA MAANO KUBESHICIBUSA BAKWE

Amucafwe baabo bacite buumba bweenka Yesu mbwaakacita (Amubone mapalagilafu 5-9) *

5. Ino nshiinshi nshetutokwiiya pali Yesu kuswa kumakani ngotucana pa Joni 11:32-36?

5 Ciindi camupewo mumwaaka wa 32 C.E., Lasalo shicibusa wakwe Yesu wakaciswa akufwa. (Joni 11:3, 14) Lasalo wakalinga kucite benankashi shakwe bobilo, Maliya alimwi a Malita. Alimwi Yesu wakalinga kuusuni abuumbi mukwashi wakwe Lasalo. Benankashi shakwe Lasalo bakanyumfwa buumba abuumbi ceebo cakufwa kwa nandumi yabo. Lasalo ndyaakafwa, Yesu wakaya ku Betani Maliya a Malita nkobakalinga kukala. Malita ndyaakanyumfwa ayi Yesu atoosa, wakanyamuka kwaamba ayi aye abonanaakwe. Amuyeeyebo mbwaakalinga kunyumfwa buumba ndyaakaamba ayi: “Nkambo, nimwalingaako naakwiinga nandumi yangu taakwe kufwa.” (Joni 11:21) Yesu ndyakabona Maliya abamwi kabalila alakwe “wakalila.”—Amubelenge Joni 11:32-36.

6. Ino nshiinshi shakapa Yesu kulila Lasalo ndyaakafwa?

6 Ino nciinshi cakapa Yesu kulila paciindi ici? Libuku lya Insight on the Scriptures lilaamba ayi: “Yesu wakanyumfwa buumba alimwi akulila ceebo cakufwa kwakwe Lasalo alimwi abuumba mbobakalinga kucite benankashi shakwe Lasalo.” * Yesu alyeelete wakalinga kuyeeya pali Lasalo shicibusa wakwe ngwaakalinga kusuni abuumbi mbwaakalinga kulinyumfwa kucisa ndyaakalinga kuciswa, alimwi aceebo cakuyeeya Lasalo mbwaakalinga kulinyumfwa ndyaakashiba kwaamba ayi conoonobo atoofwa. Alimwi cimwi cakapa Yesu kulila, nkubona Maliya a Malita mbobakalinyumfwa ceebo cakufwa kwamukwababo. Ncakutatoonsha kwaamba ayi na mwakafwitwa shicibusa na shikamukowa, amwebo mwakanyumfwa buumba. Amubone shiiyo shotatwe nsheenga mweeya kuswa kusheeshi shakacitika.

7. Ino minsonshi Yesu njaakalosha ilatwiisha nshi pali Yehova?

7 Yehova alanyumfwisha mbomulinyumfwa. Yesu ‘ncikoshanyo cancinencine’ citondesha Baishi mbobabete. (Ebu. 1:3) Yesu ndyaakalila wakatondesha Yehova mbwaalinyumfwa na twafwitwa shicibusa nabi shikamukowa. (Joni 14:9) Na mwakafwitwa shicibusa na shikamukowa, amushome kwaamba ayi Yehova taabonibo buumba mbomucite sombi alakwe alanyumfwa cibiibi abuumbi. Alisuni kumucafwa kucileka kulinyumfwa buumba abuumbi.—Kulu. 34:18; 147:3.

8. Ino nceebonshi nceenga twashomena cakutatoonsha kwaamba ayi Yesu alaakubusha beshicibusa alimwi abeshikamukowa besu bakafwa?

8 Yesu alisuni kubusha beshicibusa na beshikamukowa banu bakafwa. Yesu kaatana kulila wakashomesha Malita ayi: “Nandumi yako utoobuka alimwi.” Malita wakashoma nshaakaamba Yesu. (Joni 11:23-27) Mukwiinga Malita wakalinga kulambila Yehova, wakalinga kucishi kwaamba ayi mushinshimi Elija alimwi amushinshimi Elisha, bakabushawo bantu kuswa kubafu. (1 Baam. 17:17-24; 2 Baam. 4:32-37) Alimwi alyeelete wakanyufwawo shabantu Yesu mbwaakabusha kuswa kubafu. (Luka 7:11-15; 8:41, 42, 49-56) Amwebo inga mwashoma cakutatoonsha kwaamba ayi beshicibusa alimwi abeshikamukowa banu bakafwa mulaakubabona alimwi. Minsonshi Yesu njaakalosha ndyaakalinga kuyuminisha beshicibusa bakwe bakalinga kucite buumba, ilatondesha ayi alisuni kubusha bantu bakafwa!

9. Ino inga mwacita buyani kwaamba ayi mucafwe baabo bacite buumba bweenka mbwaakacita Yesu? Amwaambe cakubonenaako.

9 Inga mwacafwa baabo bacite buumba. Yesu taakwe kweelabo pakulila pomwi a Malita alimwi a Maliya, sombi wakabakutika alimwi akubayuminisha. Aswebo mbotweelete kucita kubaabo bacite buumba. Munene mulibungano waliina lya Dan ukala ku Australia wakaamba ayi: “Bakaangu ndyebakafwa ndakalinga kuyandika lucafwo. Bamakwesu baanji abamakaabo bakalinga kulibambite kunkutika. Bakalinga kundeka ndalila alimwi tabakalinga kunyumfwa nsoni na ntoolila. Alimwi bakalinga kulyaaba kuncafwa muncito mbuli kunsanshilako motoka, kungulilako shintu alimwi akuntelekelako shakulya na ndaalilwa kucita boobo. Alimwi liinji bakalinga kupaila andime. Bakatondesha patuba kwaamba ayi mbeshicibusa bancine alimwi ‘bamakwanu bakashalilwa kukucafwa mumapensho.’”—Tus. 17:17.

YESU WAKALILA MUKWIINGA WAKALINGA KUBIKILA MAANO KUBAABO MBWAAKALINGA KUSHIMIKILA

10. Amwaambe shakacitika nshetucana palilembo lya Luka 19:36-40, alimwi ashakacitika kuswawaawo.

10 Yesu wakashika mu Jelusalemu pa Nisani 9, mumwaaka wa 33 C.E. Ndyaakashika pafwiifwi andabala ya Jelusalemu, bantu baanji bakatalika kuyala shakufwala shabo shapeculu munshila kutondesha ayi bamusumina kuba Mwaami wabo. Ici cakalinga ciindi cisangalasha abuumbi. (Amubelenge Luka 19:36-40.) Aboobo bashikwiiya bakwe balyeelete tabakalinga kulangila shakacitika kuswawaawo. “Yesu ndyaakasena pafwiifwi akubona Jelusalemu, wakalila.” Yesu ndyaakalinga kulila wakaamba pashintu shibiibi shakalinga kusa mukucitikila ba Juda bakalinga kukala mu Jelusalemu.—Luka 19:41-44.

11. Ino nciinshi cakapa Yesu kulila pabantu bakalinga kukala mu Jelusalemu?

11 Yesu wakanyumfwa buumba abuumbi mukwiinga wakalinga kucishi kwaamba ayi nabi kwaamba ayi bantu bakamutambula kabotu, baanji bakalinga kusa mukukaka kukutika kumakani a Bwaami. Aboobo ndabala ya Jelusalemu yakalinga kusa mukunyonyoolwa alimwi ba Juda bakalinga kusa mukupuluka bakalinga kweelete kutolwa mubusha. (Luka 21:20-24) Cakabicako ncakwaamba ayi kweelana a Yesu mbwaakaamba, bantu baanji bakamukaka. Ino bantu bakumusena nkomukala balacita buyani na mwabashimikila makani a Bwaami? Ino nshiinshi nsheenga mweeya kuswa kuminsonshi Yesu njaakalosha, na mbantu baniinibo basumina kwiiya cancine? Amubone shiiyo ashimwi shotatwe nsheenga mweeya.

12. Ino nshiinshi nsheenga tweeya pali Yehova kuswa kuminsonshi Yesu njaakalosha ceebo cabantu mbaakalinga kushimikila?

12 Yehova alababikila maano bantu. Minsonshi Yesu njaakalosha ilatwibalusha Yehova mbwababikila maano bantu. “Taasuniiwo muntu nabi womwi kunyonyoolwa, sombi kwaamba ayi boonse baane kuswa kushibiibi shabo.” (2 Pit. 3:9) Munshiku shino tulatondesha ayi tulisuni bantu mbotushimikila, kwiinda mukutolelela kweelesha kubacafwa kwiiya makani abotu a Bwaami.—Mate. 22:39.

Amwaalule ciindi ndyemushimikila bweenka Yesu mbwaakacita (Amubone mapalagilafu 13-14) *

13-14. Ino Yesu wakabatondesha buyani inkumbu bantu alimwi ino inga twacita buyani kwaamba ayi tube amubo uyu?

13 Yesu wakalinga kusebensa cankusu muncito yakushimikila. Wakalinga kutondesha ayi alibasuni bantu kwiinda mukucita shoonse nsheenga wacikonsha kwaamba ayi abashimikile. (Luka 19:47, 48) Ino nciinshi cakapa Yesu kucita boobo? Nceebo cakwaamba ayi wakalinga kubanyumfwila nkuumbu. Paciindi cimwi bantu baanji bakalinga kusuni kukutika kuli Yesu cakwaamba ayi lakwe “abashikwiiya bakwe bakabula aciindi cakulya.” (Maako 3:20) Alimwi wakalyaaba kwiisha bantu mashiku—paciindi muntu umwi ndyaakalinga kusuni kukutika kuli nguwe. (Joni 3:1, 2) Bantu baanji pabaabo bakakutika Yesu pakutaanguna, tabana kuba bashikwiiya bakwe. Sombi abo boonse bakakutika kuli nguwe bakeeya shiinji. Munshiku shino, tulisuni kucafwa bantu boonse kuba acoolwe cakunyumfwa makani abotu. (Milimo 10:42) Kwaamba ayi tucikonshe kucita boobo tulyeelete kunokwaalula mbotushimikila.

14 Amube balibambite kwaalula ciindi ndyemushimikila. Na katutaaluli ciindi ndyetwaabanamo lubasu muncito yakushimikila, inga tatucikoonshi kucana bantu basuni kwiiya pamakani abotu. Nankashi Matilda usebensa bupainiya wakaamba ayi: “Nebo abeebangu tuleelesha kushimikila bantu pashiindi shipusenepusene. Macuunsa tulaya mukushimikila kumisena yamakwebo. Malumwi bantu baanji ndyebatabi paŋanda, tulashimikila kwiinda mukusebensa tukoci twamabuku. Lyalo macolesha tulacana bantu baanji paŋanda.” Muciindi cakunoshimikilabo paciindi ndyeenga catubeta cuubu kucita boobo, tulyeelete kuba balibambite kwaalula ciindi ndyetushimikila akutalika kunooshimikila paciindi bantu ndyeenga basuna kwiiya. Na twacita boobo inga twashoma cakutatoonsha kwaamba ayi Yehova alaakusangalala.

YESU WAKALILA MUKWIINGA WAKALINGA KUSUNI KUSALASHA LIINA LYAKWE YEHOVA

Amupaile kuli Yehova kuswa panshi lyamoyo ndyemwalinyumfwa cibiibi, bweenka Yesu mbwaakacita (Amubone mapalagilafu 15-17) *

15. Kweelana a Luka 22:39-44, ino nshiinshi shakacitika pabushiku bwakweelaako Yesu kaatana kufwa?

15 Macolesha pa Nisani 14 mumwaaka wa 33 C.E., Yesu wakaya mumuunda wa Getisemani. Ndyaakalinga mumuunda, wakapaila kuli Yehova kuswa panshi lyamoyo. (Amubelenge Luka 22:39-44.) Paciindi ici, Yesu ‘wakapaila alimwi akusenga cakulila abuumbi akuswa minsonshi.’ (Ebu. 5:7) Ino nshiinshi Yesu nshaakapaililaawo pabushiku bwakweelaako kaatana kufwa? Wakapaila kwaamba ayi Yehova amupe nkusu shakutolelela kushomeka kuli nguwe akucita kuyanda kwakwe. Yehova wakanyumfwa mupailo Mwanaakwe ngwaakapaila kuswa panshi lyamoyo alimwi wakatuma munjelo kwaamba ayi aye amuyuminishe.

16. Ino nciinshi cakapa Yesu kulinyumfwa cibiibi ndyaakalinga kupaila mumuunda wa Getisemani?

16 Ncakutatoonsha kwaamba ayi Yesu wakalila ndyaakalinga kupaila mumuunda wa Getisemani, mukwiinga wakalinyumfwa cibiibi ceebo cakwaamba ayi bantu bakalinga kusa mukumubona ayi ngumuntu utalemeki liina lyakwe Lesa. Alimwi wakalinga kucishi kuyandika kwakutolelela kushomeka kwaamba ayi asalashe liina lya Baishi. Ino nshiinshi nsheenga mweeya kuswa kuminsonshi Yesu njaakalosha na mutokwiinda mubukaalo bweenga bwapa kwaamba ayi cibe ciyumu kutolelela kushomeka kuli Yehova? Amubone shiiyo ashimwi shotatwe nsheenga mweeya.

17. Ino nshiinshi nsheenga tweeya pali Yehova kuswa ku mbwaakakumbula mipailo yakwe Yesu yakuswa paanshi lyamoyo?

17 Yehova alakutika kumipailo yanu yakuswa panshi lyamoyo. Yehova wakakutika kumipailo yakwe Yesu yakuswa panshi lyamoyo. Ino nceebonshi? Mukwiinga cintu cinene cakalinga kuyandika abuumbi kuli Yesu nkutolelela kushomeka kuli Baishi alimwi akusalasha liina lyabo. Aswebo Yehova alaakukumbula mipailo yesu yakusenga lucafwo na katubona ayi cintu ciyandika abuumbi nkutolelela kushomeka kuli nguwe akusalasha liina lyakwe.—Kulu. 145:18, 19.

18. Ino nceebonshi nceenga twaambila ayi Yesu ali anga ngushicibusa uli kabotu alimwi unyumfwishisha?

18 Yesu alanyumfwisha mbomulinyumfwa. Na twalinyumfwa cibiibi, tulasangalala abuumbi kuba ashicibusa weenga watunyumfwishisha, bunene bunene uyo wakeendaawo mumapensho mbuli ngotutokwiindaamo. Yesu mbwaabete ubo. Alishi mbocinyumfwika na muntu walinyumfwa kulefuka alimwi a na atoyandika lucafwo. Alanyumfwisha kwaamba ayi kuli shintu nshetucikonsha alimwi anshetwaalilwa kucita. Alimwi alaakushinisha kwaamba ayi twatambula lucafwo ndotutoyandika “paciindi ceelete.” (Ebu. 4:15, 16) Bweenka Yesu ndyaakalinga mumuunda wa Getisemani mbwaakasumina lucafwo kuswa kumunjelo, aswebo tulyeelete kusumina lucafwo Yehova ndweenga watupa kwiinda mulibuku lyaamba shamu Baibo, vidyo, likani, kuyuminishikwa kuswa kumunene na kumukwesu nabi nankashi umwi.

19. Ino nshiinshi nsheenga mwaciita kwaamba ayi mube ankusu na mutokwiinda mubukaalo bweenga bwapa kwaamba ayi cibe ciyumu kutolelela kushomeka kuli Lesa? Amwaambe cakubonenaako.

19 Yehova alaakumupa “luumuno lwakwe Lesa.” Ino Yehova alaakutuyumya buyani? Na twapaila tulaakutambula “luumuno lwakwe Lesa ulo lwiinda pabusongo bwabantu boonse.” (Filip. 4:6, 7) Luumuno Yehova ndwaapa lulaakutucafwa kukalika moyo alimwi akutucafwa kuyeeya kabotu. Ishi nsheshakacitikila nankashi waliina lya Luz. Wakaamba ayi: “Liinji ndalinyumfwa kuumuninwa. Aboobo cimwi ciindi ndayeeya ayi Yehova taansuniiwo. Na ndatalika kulinyumfwa boobo, peenkaapo ndalwiita Yehova mbontolinyumfwa. Kupaila kulancafwa kulinyumfwako kabotu.” Kweelana acakubonenaako cakwe nankashi uyu mbocatondesha, kupaila inga kwatucafwa kuba aluumuno.

20. Ino nshiinshi nshetweeya kuswa kuminsonshi Yesu njaakalosha?

20 Tweeya makani ayuminisha alimwi acafwa kuswa kuminsonshi Yesu njaakalosha! Tweeya kwaamba ayi tulyeelete kucafwa baabo bacite buumba alimwi akushoma kwaamba ayi Yehova a Yesu balaakutucafwa na twafwitwa shicibusa nabi shikamukowa. Alimwi twayuminishikwa kwaamba ayi tulyeelete kutondesha nkuumbu ndyetutoshimikila akwiisha, mukwiinga Yehova Lesa alimwi a Yesu Klistu balatondesha mubo uyu ubotu abuumbi. Alimwi twayuminishikwa abuumbi kushiba kwaamba ayi Yehova alimwi a Mwanaakwe ngwaasuni abuumbi balanyumfwisha mbotulinyumfwa, balicishi nsheenga twacikonsha alimwi ansheenga tatucikonshi alimwi balisuni kutucafwa kwaamba ayi tutolelele kuliyumya. Atutolelele kukonkela nshotweeya kushikila Yehova akakumanishe cishomesho cakwe cibotu abuumbi ‘cakutukunkumuna minsonshi yoonse kumeenso esu’!—Ciyu. 21:4.

LWIIMBO 120 Amube Balibombya Bweenka Mbuli Klistu

^ par. 5 Cimwi ciindi Yesu wakalinga kunyumfwa buumba abuumbi cakwaamba ayi wakalinga kulila. Mumutwi uyu tutobandika pashiindi shotatwe Yesu ndyaakalilaawo, akubona nsheenga tweeyawo.

^ par. 1 Meena amwi akaalulwa.

^ par. 57 BUSANSULUSHI BWASHIKOPE: Yesu wakayuminisha Maliya a Malita. Aswebo inga twayuminisha baabo bafwitwa shicibusa na shikamukowa.

^ par. 59 BUSANSULUSHI BWASHIKOPE: Yesu wakalyaaba kwiisha Nikodemasi mashiku. Tulyeelete kwiisha bantu Baibo paciindi ndyeenga basuna kwiiya.

^ par. 61 BUSANSULUSHI BWASHIKOPE: Yesu wakasenga Yehova kwaamba ayi amupe nkusu shakutolelela kushomeka kuli nguwe. Aswebo mbotweelete kucita na tutokwiinda mumapensho.