Amuye ku shebo

Amuye pa mitwi iliimo

MUTWI WAKWIIYA 16

Amutolelele Kulumba Pacilubula

Amutolelele Kulumba Pacilubula

“Mwanaamuntu wakesa . . . akwaaba buumi bwakwe kwaamba ayi alubule bantu baanji.”​—MAAKO 10:45.

LWIIMBO 18 Kulumba Ceebo ca Cilubula

NSHESHI TWIIYE *

1-2. Ino cilubula nciinshi, alimwi ino nceebonshi cilayandika?

ADAMU muntu wakalinga kumaninite ndyaakabisha, wakasowa coolwe cakukala kwamuyayaya. Alimwi ici cakaletelela abana mbwaakalinga kusa mukushala. Adamu wakabisha kashanga. Takwalingaawo ancaakalinga kweelete kubekesha. Ano bana bakwe teshi mbobakabisha, alimwi teshi mbobakamuyunga kwaamba ayi acite cibiibi. (Loma. 5:12, 14) Adamu wakeelela kufwa pakubisha nkwaakabisha. Ano sa kwakalinga nceenga Yehova wacita kwaamba ayi bana bakwe Adamu bakabe abuumi bwamuyayaya? Ee! Adamu ndyaakabishabo, Yehova paniini paniini wakatalika kuyubulula nshaakalinga kusa mukucita kwaamba ayi alubule bana bakwe Adamu baanji kububi alufu. (Mata. 3:15) Yehova wakabika bubaambo bwakwaamba ayi paciindi ceelete alaakutuma Mwanaakwe kuswa kwiculu “akwaaba buumi bwakwe kwaamba ayi alubule bantu baanji.”​—Maako 10:45; Joni 6:51.

2 Ino cilubula nciinshi? Kweelana a Malembo amuci Giliki aBeneklistu, maswi akwaamba ayi cilubula alasansulula muulo Yesu ngwakalipila kwaamba ayi abooshe buumi bumaninite Adamu mbwakasowa. (1 Koli. 15:22) Ino nceebonshi cilubula cakalinga kuyandika? Nceebo cakwaamba ayi njiisho shakwe Yehova shiluleme shaamba pakweelanya, shilatondesha kwaamba ayi kulyeelete kuba buumi pabuumi. (Kulo. 21:23, 24) Adamu wakasowa buumi bwakwe bumaninite. Aboobo kwaamba ayi pabe kweelanya kabotu kweelana akuyanda kwakwe Lesa, Yesu wakaaba buumi bwakwe bumaninite. (Loma. 5:17) Aboobo Yesu wakesa mukuba “Mushali musankwa wamuyayaya” kubaabo boonse bashoma mucilubula.​—Isa. 9:6; Loma. 3:23, 24.

3. Kweelana a Joni 14:31 alimwi a 15:13, ino nceebonshi Yesu wakalinga kulibambite kwaaba buumi bwakwe bumaninite?

3 Yesu wakalinga kulibambite kwaaba buumi bwakwe ceebo calusuno lunene ndwaacite pali baIshi bakwiculu alimwi apalindiswe. (Amubelenge Joni 14:31; 15:13.) Ceebo calusuno ulu, Yesu wakalinga kushinishite kutolelela kushomeka kushikila wakumanisha kuyanda kwa baIshi. Yesu wakatolelela kushomeka kushikila kulufu. Aboobo ici cilaakupa kwaamba ayi kuyanda kwakwe Yehova nkwaakalengela bantu acishi capanshi kukakumanishikwe. Mumutwi uyu, tutobandika Lesa ncaakalekela Yesu kwaamba ayi apenshekwe abuumbi kushikila akulufu. Tutobandikaawo paniini pali shikulemba Baibo umwi wakatondesha kulumba abuumbi pacilubula. Lyalo mukweelaako, tutobandika ambweenga twatondesha ayi tulalumba pacilubula, alimwi ansheenga twaciita kwaamba ayi tutondeshe kulumba pa mulambu Yehova a Yesu ngobakatupa.

INO NCEEBONSHI YESU WAKAPENSHEKWA?

Amuyeeyebo mapensho Yesu ngakeendaamo kwaamba ayi aabe buumi bwakwe mbuli cilubula! (Amubone palagilafu 4)

4. Amusansulule Yesu mbwaakafwa.

4 Amuyeeye shakacitika pabushiku bwakweelaako Yesu kaatana kucaikwa. Nabi kwaamba ayi wakalinga kucite nkusu shakwiita baanjelo baanji ayi bamushitilishe, taakwe kucita boobo. Sombi wakaleka bashilumamba ba bene Loma kumuuma abuumbi. (Mate. 26:52-54; Joni 18:3; 19:1) Bakamukwipa musako uyo wakamucisa abuumbi. Lyalo bakamupa cisamu cilemu abuumbi kwaamba ayi anyamune kaacite shiloonda shakalinga kusuumabo bulowa ceebo ca kukwipwa. Yesu wakeeleshako kunyamuna cisamu ici ndyebakalinga kumutola kumusena nkobakalinga kuya mukumucaila, lyalo ndipakeenda ciindi ciniinibo shilumamba mwine Loma wakalwiita musankwa umwi ayi anyamune cisamu ico. (Mate. 27:32) Yesu ndyaakashika pamusena mpobakalinga kusuni kumucaila, bashilumamba bakamupopa maansa alimwi amyeendo pacisamu cakupenshesha. Ndyebakamupopa misipikili, shilonda shakakomenenaako ceebo cakulema kwa mubili wakwe. Beshicibusa bakwe alimwi abanyina bakalila, lyalo bamatanjilili baba Juda bakatalika kumucobola. (Luka 23:32-38; Joni 19:25) Yesu wakapenga kwa mawoola aanji. Mukwiinga mubili wakwe tookwe kukala kabotu, moyo alimwi amapwapwa akwe shakacileka kusebensa kabotu, aboobo ici cakapa kwaamba ayi atalike kwaalilwa kuyooya kabotu. Yesu wakeshiba ayi wakatolelela kushomeka. Aboobo ndyaakalinga kufwa wakapaila kuli Yehova linkanda lyakweelaako. Lyalo wakakotamika mutwi akucileka kuyooya. (Maako 15:37; Luka 23:46; Joni 10:17, 18; 19:30) Ncakutatoonsha kwaamba ayi Yesu wakafwa lufu lucisa abuumbi alimwi lulensha nsoni!

5. Ino nciinshi cakapa kwaamba ayi Yesu anyumfwe cibiibi abuumbi?

5 Cakapa kwaamba ayi Yesu anyumfwe cibiibi abuumbi teshi nshila njobakamucailaamo, sombi mulandu ngobakamucailawo. Bakamubekesha mulandu wakwaamba ayi wakacobola Lesa na kutalemeka liina lyakwe Lesa. (Mate. 26:64-66) Mulandu ngobakamubekesha wakamupa kulinyumfwa cibiibi abuumbi cakwaamba ayi wakabona ayi naakwiinga Yehova taakwe kusuminisha kwaamba ayi aseebaane munshila ilya. (Mate. 26:38, 39, 42) Ino nceebonshi Yehova ncaakalekela Mwanaakwe ngwaasuni abuumbi kupenshekwa akucaikwa? Amuleke tubandike sheebo shotatwe.

6. Ino nceebonshi Yesu wakalinga kweelete kufwita pacisamu cakupenshesha?

6 Cakutaanguna, Yesu wakalinga kweelete kupopwa pacisamu kwaamba ayi alubule ba Juda kukushinganishikwa. (Gala. 3:10, 13) Bakashinganishikwa ceebo cakwaamba ayi bakaalilwa kunyumfwila Mulawo wakwe Lesa ngobakalinga bashomesha ayi balaakunoonyumfwila. Kushinganishikwa uko kwakanungawo pabubi bwakesa ceebo cakubisha kwakwe Adamu. (Loma. 5:12) Kweelana a Mulawo Lesa ngwakapa bene Isilaeli, na muntu wacita cibiibi cinene wakalinga kweelete kucaikwa. Lyalo pesule mubili wakwe wakalinga kweelete kupopwa pacisamu. * (Duto. 21:22, 23; 27:26) Aboobo mukwiinga Yesu wakapopwa pacisamu, nkokwaamba ayi ba Juda bakaangululwa kukushinganishikwa, nabi kwaamba ayi bakamukaka.

7. Ino nceebo nshi cabili cakapa kwaamba ayi Lesa asuminishe Mwanaakwe kupenshekwa?

7 Amuleke tubandike ceebo cabili cakapa kwaamba ayi Lesa asuminishe Mwanaakwe kupenshekwa. Wakalinga kwiisha Yesu kushiba mukuli ngwaakalinga kusa mukupekwa kunembo mbuli Mupailishi Munene. Yesu wakanyumfwa mbocibete ciyumu kunyumfwila Lesa na uli mubweelesho buyumu abuumbi. Wakalinyumfwa cibiibi abuumbi cakwaamba ayi wakasenga Lesa ayi amucaafwe ndyaakapaila “cakoolobesha alimwi aminsonshi.” Ncakutatoonsha kwaamba ayi mapensho oonse ngakeendaamo akamucafwa kushiba kabotu nshetuyandika cakwaamba ayi “inga watucafwa” na “tweeleshekwa.” Tulalumba abuumbi kwaamba ayi Yehova wakasala Yesu kuba Mupailishi Munene ucite nkumbu, ‘weenga watunyumfwilako nkumbu mukulefuka kwesu’!​—Ebu. 2:17, 18; 4:14-16; 5:7-10.

8. Ino nceebo nshi catatu cakapa kwaamba ayi Lesa asuminishe Mwanaakwe kweeleshekwa?

8 Catatu, Yehova wakasuminisha Yesu kupenshekwa abuumbi kwaamba ayi akumbule mwiipusho uyandika abuumbi wakwaamba ayi: Sa muntu inga watolelela kushomeka kuli Yehova na weenda mubweelesho buyumu abuumbi? Satana alaamba ayi taau! Alaamba ayi bantu balasebensela Lesa ceebo cakwaamba ayi balisuni ayi abapeko cimwi cintu. Alimwi alashoma ayi bweenka mbuli Adamu, bantu tabacitewo lusuno pali Yehova. (Jobo 1:9-11; 2:4, 5) Mukwiinga Yehova wakalinga kushomete kwaamba ayi Yesu alaakutolelela kushomeka, wakasuminisha Mwanaakwe kwaamba ayi eende mumeelesho anene abuumbi. Yesu wakatolelela kushomeka akutondesha patuba kwaamba ayi Satana ngumubeshi.

SHIKULEMBA BAIBO WAKALINGA KULUMBA ABUUMBI PACILUBULA

9. Ino Joni wakatondesha cakubonenaako ca buyani?

9 Kwiiya pamakani acilubula kwacafwa Beneklistu baanji kuyumya lushomo lwabo. Balatolelela kushimikila nabi ndyebatopikishikwa alimwi batolelela kuliyumya mubuumi bwabo boonse nabi ndyebatokwiinda mumapensho apusenepusene. Amuyeeye cakubonenaako ca mutumwi Joni. Wakatolelela kushimikila cancine pali Klistu acilubula, mpashi kwa myaaka iindilila 60. Ndyaakalinga pafwiifwi akukwanya myaaka 100, buleelo bwa bene Loma bwakamucata akumubika mujeele pansumbu ya Patimosi. Ino wakapanga mulandu nshi? “Kwaamba pali Lesa akushimikila makani aamba pali Yesu.” (Ciyu. 1:9) Joni wakatondesha cakubonenaako cibotu abuumbi calushomo akuliyumya!

10. Ino nshaakalemba Joni shilatondesha buyani ayi wakalinga kulumba pacilubula?

10 Mumabuku amu Baibo Joni ngaakalemba, wakalemba mbwakalinga kumusuni abuumbi Yesu alimwi ambwakalinga kulumba pa mulambu wacilubula. Wakaamba pacilubula na pashintu shibotu shakabaako ceebo ca cilubula mankanda eendilila 100. Kucakubonenaako, Joni wakalemba ayi: “Sombi na umwi wabisha, tulicite shikutucafwa utwaambililaako kuli Ishiwesu, Yesu Klistu ululeme.” (1 Joni 2:1, 2) Makani akalemba Joni alayuminisha akuyandika kwa “bumboni bwaamba pali Yesu.” (Ciyu. 19:10) Ncakutatoonsha kwaamba ayi Joni wakatondesha kulumba abuumbi pacilubula. Ino aswebo inga twatondesha buyani ayi tulalumba?

INO INGA MWATONDESHA BUYANI AYI MULALUMBA PACILUBULA?

Kutondesha kulumba pacilubula kulaakutucafwa kuleya kucita shibiibi (Amubone palagilafu 11) *

11. Ino nciinshi ceenga catucafwa kukoma meelesho?

11 Amukake kucita cibiibi na mweeleshekwa. Kwaamba ayi tutondeshe ayi tulalumba pacilubula, tulyeelete kuleya kuyeeya ayi: ‘Nsheelete kweelesha cankusu kukaka kucita cibiibi na ndeeleshekwa. Inga ndacita cibiibi, lyalo akusenga kulekelelwa.’ Muciindi cakuyeeya boobo, ndyetweeleshekwa kucita cibiibi, tulyeelete kwaamba ayi: ‘Sobwe! Ino inga ndacita buyani cintu ca mushobo uyu, kakuli Yehova a Yesu bakancitila shintu shiinji?’ Kwiilikaawo, inga twasenga Yehova kwaamba ayi atupe nkusu, inga twaamba ayi: ‘Amuncaafwe kutakomwa ndyendacana bweelesho.’​—Mate. 6:13.

12. Ino makani ngotucana pa 1 Joni 3:16-18 inga twaakonkela buyani?

12 Kusuna bamakwesu abenankashi. Kusuna bamakwesu abenankashi kulatondesha ayi tulalumba pacilubula. Ino nceebonshi ncetwaambila boobo? Twaamba boobo mukwiinga Yesu taakwe kufwitabo ndiswe sweenka, sombi wakafwita abamakwesu abenankashi. Na Yesu wakalinga kulibambite kubafwita, nkokwaamba ayi ulibasuni abuumbi. (Amubelenge 1 Joni 3:16-18.) Tulatondesha ayi tulisuni bamakwesu abenankashi kwiinda mushintu nshetucita. (Efe. 4:29, 31–5:2) Kucakubonenaako, tulabacafwa na baciswa nabi na ndyebatokwiinda mumapensho anene mbuli kucitikilwa mapensho anene akuteengashila. Ano ino tulyeelete kucita buyani na mukwesu nabi nankashi mulibungano watukalasha?

13. Ino nceebonshi tulyeelete kulekelelana?

13 Sa cimwi ciindi mulaalilwa kulekelela mukwesu na nankashi wamukalasha? (Lefi. 19:18) Na mulaalilwa, amukonkele kuyuminisha uku: “Amutolelele kunyumfwilana nkumbu akulekelelana camoyo woonse, na umwi wabishisha mubye. Bweenka Yehova mbwaakamulekelela camoyo woonse, amwebo mulyeelete kunoocita bweenka ubo.” (Kolo. 3:13) Lyoonse na twalekelela mukwesu nabi nankashi watukalasha, tulatondesha Ishiwesu wakwiculu kwaamba ayi tulalumba pacilubula. Ino inga twacita buyani kwaamba ayi tutolelele kutondesha kulumba pacipo Lesa ncaakatupa?

INO INGA MWACITA BUYANI KWAAMBA AYI MUTOLELELE KUTONDESHA KULUMBA PACILUBULA?

14. Ino nciinshi cimwi nceenga twaciita kwaamba ayi tutondeshe kulumba pacilubula?

14 Amulumbe Yehova pacilubula. Nankashi waliina lya Joanna ucite myaaka 83 ukala ku India wakaamba ayi: “Ndabona ayi kwaamba pacilubula ndyentopaila bushiku abushiku akulumba Yehova pacipo ici, ncintu ciyandika abuumbi.” Ndyemutopaila amuyeeye pashilubo nshemwalinga mwacita bushiku ubo akusenga Yehova kwaamba ayi amulekelele. Nacibi boobo, na mwaciita cilubo cinene, mulyeelete kulwiita bamanene kwaamba ayi bamucaafwe. Balaakukutika cakubikila maano akumupa lucafwo kwiinda mukusebensesha Maswi akwe Lesa. Balaakupaila andimwe, akusenga Yehova kwaamba ayi amulekelele kwaamba ayi mube abushicibusa bubotu anguwe alimwi.​—Jemu. 5:14-16.

15. Ino nceebonshi tulyeelete kucana ciindi cakubelenga akukutumana kuyeeya pacilubula?

15 Amukutumane akuyeeya pacilubula. Nankashi waliina lya Rajamani ucite myaaka 73 wakaamba ayi: “Lyoonse na ndabelenga Yesu mbwaakapenga ndalosha minsonshi.” Amwebo inga camucisa na mwayeeya kupenshekwa abuumbi Mwanaakwe Lesa nkwakeendaamo. Nacibi boobo, kukutumana kuyeeya bunene pacilubula cakwe Yesu, kulaakumucafwa kumusuna abuumbi alimwi akusuna baIshi. Na mulisuni kwaamba ayi mucikoonshe kukutumana akuyeeya pacilubula, inga mwabika bubaambo bwakwiiya shiinji pamakani acilubula.

Yesu wakaiisha batumwi bakwe shakucita ndyebatokwiibaluka mulambu wakwe, kwiinda mukubamba cakulya ca mulalilo citacite shiinji (Amubone palagilafu 16)

16. Ino kwiisha bamwi pamakani acilubula inga kwatucafwa buyani? (Amubone cikope cili papeeji yakutaanguna.)

16 Amwiishe bamwi pamakani acilubula. Lyoonse na twalwiitako bamwi pamakani acilubula, kulumba kwesu kulaya panembo. Tulicite shisebensesho shibotu abuumbi sheenga shatucafwa kwiisha bamwi pamakani aamba Yesu ncaakafwita. Kucakubonenaako, inga twasebensesha ciiyo 4 mu buloshuwa ya Makani Abotu Kuswa Kuli Lesa! Ciiyo ici cilicite mutwi waamba ayi “Ino Yesu Klistu Ngani?” Na inga twasebensesha mutwi 5 kuswa mulibuku lya Ino Baibo Ilaiisha Nshi? Mutwi uyu ulaamba ayi “Cilubula​—Cipo Cinene Abuumbi Kuswa Kuli Lesa.” Alimwi mwaaka uli woonse tulaba acoolwe cakuyumya kulumba kwesu pacilubula kwiinda mukucanika ku Ciibalusho ca lufu lwakwe Yesu alimwi akusebensa cankusu kwiitaako bamwi. Coolwe kubota abuumbi Yehova ncaatupa cakwiisha bamwi pa Mwanaakwe!

17. Ino nceebonshi cilubula ncipo cinene abuumbi kuswa kuli Lesa?

17 Ncakutatoonsha, tulicite ceebo cibotu ncotweelete kutolelela kutondesha kulumba pacilubula. Nabi kwaamba ayi tatumaninite tulicite coolwe cakuba abushicibusa a Yehova ceebo ca cilubula. Alimwi ceebo ca cilubula, incito shakwe Satana shoonse shilaakunyonyoolwa. (1 Joni 3:8) Ceebo ca cilubula, Yehova alaakukumanisha luyaando lwakwe pacishi capanshi. Cishi coonse capanshi cilaakuba paladaiso. Bantu boonse beshi bakabe mu paladaiso mbantu basuni Yehova alimwi basuni kumusebensela. Aboobo amuleke kwaamba ayi bushiku abushiku tunookweelesha kubona nshila mbweenga twatondesha ayi tulalumba pacilubula​—cipo cinene abuumbi kuswa kuli Lesa!

LWIIMBO 20 Mwakatupa Mwanaanu Ngomusuni Abuumbi

^ par. 5 Ino nceebonshi Yesu wakapenshekwa akucaikwa? Tutocana cikumbulo mumutwi uyu. Tutokwiiya asheenga shatucafwa kwaamba ayi tutolele kulumba pacilubula.

^ par. 6 Bene Loma bakalinga kucite mulawo wakupopa na kwaangilila kapondo kaali muumi pacisamu cakupenshesha, aboobo Yehova wakasuminisha Mwanaakwe kucaikwa munshila iyi.

^ par. 55 BUSANSULUSHI BWASHIKOPE: Mukwesu womwi awomwi waleya bweelesho​—womwi waleya kulangilisha shikope shitabete kabotu, umwi wakaka kufweba fwaka, aumwi wakaka kutambula cishinka mulomo.