Amuye ku shebo

Amuye pa mitwi iliimo

MUTWI WAKWIIYA 28

Bwaami Bwakwe Lesa Butokweendelesha!

Bwaami Bwakwe Lesa Butokweendelesha!

“Bwaami bwa cishi bwaba Bwaami bwa Mwaami wesu abwakwe Klistu.”​—CIYU. 11:15, NWT.

LWIIMBO 22 Bwaami Butoolela​—Abwise!

NSHESHI TWIIYE *

1. Ino shitoocitika shilatupa kushoma nshi, alimwi ino nceebonshi?

 SA CILAMUYUMINA kushoma ayi shintu shilaakuba kabotu kunembo na mwabona mapensho oonse ali mucishi? Pacecino ciindi, bantu mumikwashi bakacileka kutondeshanya lusuno. Bantu batooya cibetakobo beshinkondo, balisuni alimwi bakali. Baanji cilabayumina kushoma baabo bakapekwa nkusu shakweendelesha. Nacibi boobo, shintu sheenka ishi inga shamucafwa kushoma kwaamba ayi kunembo shintu shilaakuba kabotu. Ino nceebonshi? Nceebo cakwaamba ayi shintu bantu nshebatoocita, nshoshintu Baibo nshoyakaambila limwi ayi shilaakunoocitika munshiku shakweelaako. (2 Timo. 3:1-5) Taakuwo muntu weenga wakaka ayi bushinshimi ubu butookumanishikwa. Kukumanishikwa kwa bushinshimi ubu, kulatondesha ayi Yesu Klistu wakatalika kweendelesha mbuli Mwaami wa Bwaami bwakwe Lesa. Sombi ubu mbushinshimi bomwibo pabushinshimi buunji bwaamba pa Bwaami. Kwiiya pabushinshimi bumwi bwakakumanishikwa conoono kutoyumya lushomo lwesu.

Kweendelana kabotu kwa bushinshimi mbotucana mulibuku lyakwe Danyelo alya Ciyubululo kulatucafwa kushiba ayi mamanino ali pafwiifwi kweelana a Yehova mbwaakashomesha (Amubone palagilafu 2)

2. Ino tutokwiiya nshi mumutwi uyu, alimwi ino nceebonshi? (Amwaambe pacikope cili papeeji yakutaanguna.)

2 Mumutwi uyu tutokwiiya (1) bushinshimi butucafwa kushiba Bwaami bwakwe Lesa ndyebwakatalika kweendelesha kwiculu, (2) bushinshimi butucafwa kushiba ayi Yesu wakatalika kweendelesha kwiculu mbuli Mwaami wa Bwaami bwakwe Lesa, alimwi (3) bushinshimi bwaamba pabalwani ba Bwaami bwakwe Lesa mbweshi bakanyonyoolwe. Tutoobona kweendelana kabotu kwa bushinshimi ubu mbokutucafwa kushiba ayi mamanino ali pafwiifwi kweelana a Yehova mbwaakashomesha.

MBWEENGA TWASHIBA BWAAMI NDYEBWAKATALIKA KWEENDELESHA

3. Ino bushinshimi mbotucana palilembo lyakwe Danyelo 7:13, 14 bulatucafwa kushoma nshi pa Mwaami wa Bwaami bwakwe Lesa?

3 Bushinshimi mbotucana palilembo lyakwe Danyelo 7:13, 14 bulatucafwa kushoma ayi Yesu Klistu alaakuba Mweendeleshi weelela wa Bwaami bwakwe Lesa. Bantu bamishobo yoonse balaakusangalala ‘kumusebensela,’ alimwi taakuwo weshi akamupyane pa Bweendeleshi. Bushinshimi bumwi mbotucana mulibuku lyakwe Danyelo bwakaamba ayi Yesu alaakutalika kweendelesha mbuli Mwaami kumamanino aciindi ciitwa ayi mankanda 7. Sa cilakonsheka kushiba ciindi Yesu Klistu ndyaakatalika kweendelesha mbuli Mwaami?

4. Ino Danyelo 4:10-17 ilatucafwa buyani kushiba mwaaka Klistu ndyaakatalika kweendelesha mbuli Mwaami? Amusansulule. (Amubone amakani amweela.)

4 Amubelenge Danyelo 4:10-17. Ciindi ciitwa ayi “mankanda 7” cileemikaninaako myaaka 2,520. Ciindi ici cakatalika mumwaaka wa 607 B.C.E. ciindi bene Babiloni ndyebakakushaawo mwaami wakweelaako uyo wakalinga kwiimikaninaako bweendeleshi bwakwe Yehova mu Jelusalemu. Ciindi ici cakamana mu 1914 Yehova ndyaakabika Yesu​—‘uyo weelela kweelana amulawo’​—kuba Mwaami wa Bwaami bwakwe Lesa. *​—Esek. 21:25-27.

5. Ino bushinshimi bwaamba paciindi ciitwa ayi “mankanda 7” inga bwatucafwa buyani?

5 Mbweenga bushinshimi ubu bwatucafwa. Kunyumfwishisha bushinshimi bwaamba paciindi ciitwa ayi “mankanda 7” kulatucafwa kushoma ayi Yehova alakumanisha shishomesho shakwe paciindi ceelete. Yehova wakabika ciindi ceelete cakwaamba ayi Yesu abe Mwaami. Alimwi ciindi ico ndyecakashika, wakabika Yesu pa Bwaami. Aboobo inga twashoma ayi alaakukumanisha bushinshimi bumwi bwacaala paciindi ceelete. Ncakwiila, bushiku bwakwe Yehova ‘teshi bukacelwewo!’​—Abaku. 2:3.

MBWEENGA TWASHIBA KLISTU NDYAAKATALIKA KWEENDELESHA MU BWAAMI BWAKWE LESA

6. (a) Ino nshiinshi shitoocitika shitotondesha ayi Klistu wakatalika kweendelesha kwiculu? (b) Ino shintu shitoocitika shitokweendelana buyani abushinshimi mbotucana pa Ciyubululo 6:2-8?

6 Kumamanino ancito yakwe yakushimikila pacishi, Yesu wakaambila limwi shintu sheshi shikacitike mucishi, isho shakalinga kusa mukucafwa bashikwiiya bakwe kushiba ayi watalika kweendelesha kwiculu. Shintu shimwi nshakaambawo shileelikaawo nkondo, nsala ashitentaanshi. Alimwi wakaamba ayi kulaakuba malwashi “mumisena ipusenepusene.” Cakubonenaako comwi mbulwashi bwa COVID-19. Baibo ilaamba ayi shintu ishi shitoocitika ‘ncitondesho’ cakubaako kwakwe Klistu. (Mate. 24:3, 7; Luka 21:7, 10, 11) Ndipakeenda myaaka iindilila 60 pesule lyakwaamba ayi Yesu wafwa akubushikwa kuya kwiculu, wakalwiita mutumwi Joni bumboni abumwi butondesha ayi shintu ishi shilaakucitika. (Amubelenge Ciyubululo 6:2-8.) Shintu shoonse ishi shitoocitika kuswabo ciindi Yesu ndyaakatalika kweendelesha mu 1914.

7. Ino nceebonshi shintu shakabicilaako mucishi kuswabo ciindi Yesu ndyaakaba Mwaami?

7 Ino nceebonshi shintu shakabicilaako mucishi kuswabo ciindi Yesu ndyaakaba Mwaami? Tulacana makani ayandika pa Ciyubululo 6:2. Cintu cakutaanguna Yesu ncaakacita pesule lyakuba Mwaami wa Bwaami bwakwe Lesa, nkulwana Satana ashibanda shakwe. Kweelana a Ciyubululo capita 12, Satana wakakomwa akuwaalwa pacishi capanshi pantu pomwi ashibanda shakwe. Aboobo mucishi muli mapensho ceebo cakwaamba ayi Satana alikalalite abuumbi alimwi watolelela kulwana bantu.​—Ciyu. 12:7-12.

Tatusangalali kubona shintu shibiibi kashicitika, sombi kubona bushinshimi bwamu Baibo kabukumanishikwa kulatupa kushoma ayi Bwaami bwakwe Lesa butokweendelesha (Amubone palagilafu 8)

8. Ino kubona bushinshimi butookumanishikwa bwaamba pa Bwaami, inga kwatucafwa buyani?

8 Mbweenga bushinshimi ubu bwatucafwa. Shintu shitoocitika mucishi alimwi akwaaluka kwa mibo ya bantu shilatucafwa kushiba ayi Yesu wakaba Mwaami. Muciindi cakukalala na twabona kulisuna kwa bantu ashibiibi nshebatoocita, tulyeelete kwiibaluka kwaamba ayi nshebatoocita shitokumanisha bushinshimi bwamu Baibo butondesha ayi Bwaami butokweendelesha! (Kulu. 37:1) Amagedoni ndyeitooya cisena pafwiifwi, inga twalangila ayi shintu pacishi shinanooya bubicilaako. (Maako 13:8; 2 Timo. 3:13) Tulalumba abuumbi kwaamba ayi Ishiwesu wakwiculu shilusuno alatucafwa kushiba ncokubetele mapensho abuumbi mucishi.

BALWANI BA BWAAMI BWAKWE LESA MBWESHI BAKANYONYOOLWE

9. Ino bushinshimi mbotucana pa Danyelo 2:28, 31-35 bulaamba nshi pa buleelo bwakweelaako bucite nkusu pacishi, alimwi ino ndilili ndyebwakatalika kweendelesha?

9 Amubelenge Danyelo 2:28, 31-35. Bushinshimi ubu butookumanishikwa munshiku shino. Ciloto Nebukadinesa ncaakalota cakalinga kutondesha shakalinga kusa mukucitika ‘kumamanino anshiku,’ pesule lyakwaamba ayi Klistu watalika kweendelesha. Pa balwani bakwe Yesu bapacishi, pali abuleelo bwakweelaako bucite nkusu pacishi ubo bwakaambwa mu Baibo ayi buleemikaninwaako a “shimpanta sha nshimbi isenkene abulongo.” Buleelo ubu bwakatalika kweendelesha paciindi ca Nkondo Yapacishi Coonse Yakutaanguna, ciindi cishi ca Britain aca America ndyeshakatalika kusebensela pomwi akupanga buleelo bwiitwa ayi Anglo-America. Ciloto ca cibumbwabumbwa Nebukadinesa ncaakalota, cakatondesha mbasu shobilo buleelo ubu mbobupusene amaleelo amwi akeendeleshaawo.

10. (a) Ino nshiinshi shicitika mubuleelo bwa Anglo-America, isho shakaambwa mu bushinshimi bwakwe Danyelo? (b) Ino nshiinshi nshotweelete kuleya? (Amubone kabokosi kacite mutwi utokwaamba ayi “ Amucenjele Kubantu Beemikaninaako Bulongo!”)

10 Cakutaanguna, mubupusano abuleelo bumwi bwakeendeleshaawo bwakaambwa mucili anga nciloto, nshimbi isenkene abulongo​—kuteshi ceela ciyumu mbuli ca golodi na ca silifa, ileemikaninaako buleelo bwa Anglo-America. Bulongo buleemikaninako bantu batapukite na bantubo. (Danye. 2:43) Munshiku shino, bantu nshobacita mumakani ashakuvoota, tubunga tulwanina lwaanguluko alimwi atubunga twiimikaninaako basebenshi, shilapa kwaamba ayi cibe ciyumu buleelo ubu kukumanisha nshobusuna kucita.

11. Ino kubaako kwa buleelo bucite nkusu bwa Anglo-America kulatucafwa buyani kushoma ayi tutokala munshiku shakweelaako?

11 Cabili, buleelo bwa Anglo-America ubo bwiimikaninwaako a shimpanta, mbobuleelo bwakweelaako bwakaambwa mubushinshimi bwamu Baibo. Taakuwo buleelo bumwi bwa bantu bweshi bukakonkeleewo pesule lya buleelo ubu. Buleelo ubu bulaakunyonyoolwa ku Bwaami bwakwe Lesa pomwi amaleelo oonse abantu pa nkondo ya Amagedoni. *​—Ciyu. 16:13, 14, 16; 19:19, 20.

12. Ino mbumboni nshi abumwi bwaambwa mu bushinshimi bwakwe Danyelo butuyuminisha akutupa kulangila?

12 Mbweenga bushinshimi ubu bwatucafwa. Bushinshimi bwakwe Danyelo bulaamba pabumboni abumwi butucafwa kushiba ayi tutokala munshiku shakweelaako. Kwamyaaka iindilila 2,500 yainda, Danyelo wakaambila limwi ayi pesule lya buleelo bwa Babiloni, maleelo amwi ali 4 akalinga kusa mukutalika kweendelesha bantu bakwe Lesa. Alimwi wakeelikaawo akwaamba ayi buleelo bwa Anglo-America bwakalinga kusa mukuba buleelo bwakweelaako. Ici cilatuyuminisha akutupa kulangila ayi conoonobo Bwaami bwakwe Lesa bulaakunyonyoola maleelo abantu oonse akutalika kweendelesha pacishi.​—Danye. 2:44.

13. Ino ‘mwaami wa namba 8’ alimwi ‘abamaami bali 10’ baambwa mu Ciyubululo 17:9-12 baleemikaninako nshi, alimwi ino bushinshimi ubu bwakakumanishikwa buyani?

13 Amubelenge Ciyubululo 17:9-12. Mukwiinga shintu shiinji shakanyonyooka abuumbi mu Nkondo Yapacishi Coonse Yakutaanguna, kuli cimwi cakacitika kwaamba ayi bushinshimi bumwi bwamu Baibo bwaamba panshiku shakweelaako bukumanishikwe. Beendeleshi nsengwe yoonse bakalinga kusuni kwaamba ayi pacishi pabe luumuno. Aboobo mu January, 1920, bakapanga libunga lya League of Nations, ilyo lyakesa mukupyanwa kulibunga lya United Nations mu October 1945. Libunga ili liletwa ayi ‘mwaami wa namba 8.’ Libunga ili teshi buleelo sombi lilicite nkusu ceebo cakucafwikwa amfulumeende shimwi. Baibo ilaamba ayi mfulumeende isho shileemikaninwaako ‘abamaami bali 10.’

14-15. (a) Ino lilembo lya Ciyubululo 17:3-5 lilaamba nshi pa “Babiloni Munene”? (b) Ino nshiinshi bantu bali mubupailishi bwakubeca nshebatoocita?

14 Amubelenge Ciyubululo 17:3-5. Mucili anga nciloto kuswa kuli Lesa, mutumwi Joni wakabona mufuule, nkokwaamba ayi “Babiloni Munene” uyo wiimikaninako bupailishi boonse bwakubeca. Ino cili anga nciloto ici cakakumanishikwa buyani? Kwamyaaka iinji, bupailishi bwakubeca bulacafwilisha akusebensela pomwi amfulumeende sha bantu. Nacibi boobo, conoonobo Yehova alaakucibika mumyoyo ya beendeleshi ‘kwaamba ayi bakumanishe muyeeyo wakwe.’ Na Yehova akacite boobo, mfulumeende isho, nkokwaamba ayi ‘bamaami bali 10,’ shilaakulwana bupailishi bwakubeca akubunyonyoola.​—Ciyu. 17:1, 2, 16, 17.

15 Ino tulishi buyani ayi Babiloni munene alaakunyonyoolwa conoonobo? Kwaamba ayi tucane cikumbulo kumwiipusho uyu, cilayandika abuumbi kushiba ayi ndabala ya Babiloni yakale kale, yakalinga kushitilishitwe amulonga unene wa Yufuletisi. Libuku lya Ciyubululo lilakoshanisha bantu baanji bali mu Babiloni Munene, ku “maanshi” ashitilisha. (Ciyu. 17:15) Sombi lileelikaawo akwaamba ayi maanshi ‘alaakuyuma,’ kutondesha ayi bantu baanji balaakuswaamo mubupailishi bwakubeca. (Ciyu. 16:12) Bushinshimi ubu butookumanishikwa munshiku shino, mukwiinga bantu baanji bakacileka kupaila akulangoola lucafwo kubupailishi.

16. Ino kunyumfwishisha bushinshimi bwaamba pa kupangwa kwa libunga lya United Nations aciindi Babiloni Munene ndyeshi akanyonyoolwe inga kwatucafwa buyani?

16 Mbweenga bushinshimi ubu bwatucafwa. Kupangwa kwa libunga lya United Nations acancine cakwaamba ayi bantu baanji batoswaamo mubupailishi bwakubeca, nshitondesho ayi tuli munshiku shakweelaako. Nabi kwaamba ayi bantu baanji batoswaamo mu Babiloni Munene, tacaambi ayi ici nceshi cikanyonyoole bupailishi bwakubeca. Kweelana ambotweeya, Yehova alaakucibika mumyoyo ya ‘bamaami bali 10,’ nkokwaamba ayi mfulumeende shicafwilisha libunga lya United Nations kwaamba ayi ‘bakakumanishe muyeeyo wakwe.’ Mfulumeende ishi shilaakunyonyoola Babiloni Munene cakuteengashila, cakwaamba ayi bantu mucishi balaakukankamana. * (Ciyu. 18:8-10) Bantu nsengwe yoonse balaakukumwa abuumbi akunyonyoolwa kwa bupailishi bwakubeca alimwi mpashi shintu shilaakuyuma. Nacibi boobo, kulaakuba sheebo shobilo sheshi shikape bantu bakwe Lesa kusangalala. Bupailishi bwakubeca ubo buli ngumulwani wakwe Yehova Lesa kwamyaaka iinji, bulaakunyonyoolwa cakumaninina alimwi ishi na shikacitike nkokwaamba ayi kwacalabo ciindi ciniini kwaamba ayi tulubulwe kuswa kucishi cibiibi ici!​—Luka 21:28.

AMUSHOME AYI YEHOVA ALAAKUTUSHITILISHA KUNEMBO

17-18. (a) Ino nshiinshi nsheenga twaciita kwaamba ayi tutolelele kuyumya lushomo lwesu? (b) Ino tulaakwiiya nshi mumutwi utokonkelaawo?

17 Danyelo wakaamba ayi ‘lushibo lwancinencine lulaakufula.’ Alimwi ncakwiila lwafula! Twanyumfwishisha bushinshimi bwaamba panshiku shino shakweelaako. (Danye. 12:4, 9, 10) Kukumanishikwa kwa bushinshimi ubu kulatupa kulemeka Yehova alimwi a Maswi akwe. (Isa. 46:10; 55:11) Aboobo amutolelele kuyumya lushomo lwanu kwiinda mukwiiya Malembo cakubikila maano alimwi akucafwa bamwi kwaamba ayi babe beshicibusa bakwe Yehova. Alaakushitilisha baabo boonse bacinka manungo muli nguwe, alimwi alaakupa kwaamba ayi batolelele kuba ‘aluumuno.’​—Isa. 26:3.

18 Mumutwi utokonkelaawo, tulaakwiiya bushinshimi bwaamba palibungano lya Bwineklistu munshiku shino shakweelaako. Kweelana ambweshi tukeeye, bushinshimi ubu abwalo bulaakutondesha ayi tutokala munshiku shakweelaako. Tulaakwiiya bumboni abumwi butondesha ayi Yesu Mwaami wesu utokweendelesha, atootanjilila bashikwiiya bakwe bashomeka.

LWIIMBO 61 Mutabooleli Mwisule Nobakamboni!

^ Tutokala muciindi cisangalasha abuumbi! Bwaami bwakwe Lesa bwakatalika kweendelesha bweenka bushinshimi buunji bwamu Baibo mbobwakaamba. Mumutwi uyu tutobandika pabushinshimi bumwi bwaamba pa bwaami kwaamba ayi butucaafwe kuyumya lushomo lwesu muli Yehova, kukalika moyo akutolelela kucinka manungo muli nguwe.

^ Amubone ciiyo 32 citeente 4 mulibuku lya Amusangalale Abuumi Kwamuyayaya!, akweebela vidyo icite mutwi waamba ayi Bwaami Bwakwe Lesa Bwakatalika Kweendelesha mu 1914 pa jw.org.

^ Kwaamba ayi mwiiyileewo ashimwi pa bushinshimi bwakwe Danyelo, amubone Njashi Yamulindilishi yamu Chitonga ya June 15, 2012, mape. 14-19.

^ Kwaamba ayi mushibileewo ashimwi pasheshi shikacitike kunembo, amubone mutwi 21 mulibuku lyamu Chitonga lyaamba ayi Bwami bwa Leza Bulalela!