Amuye ku shebo

Amuye pa mitwi iliimo

MUTWI WAKWIIYA 18

LWIIMBO 1 Mibo Yakwe Yehova

Amushome “Moomboloshi wa Cishi Coonse” Ucite Nkuumbu!

Amushome “Moomboloshi wa Cishi Coonse” Ucite Nkuumbu!

‘Sa Moomboloshi wa cishi coonse teshi akacite shintu cabululami?’MATA. 18:25.

CITEENTE CINENE

Kutucafwa kunyumfwishisha inkuumbu abululami bwakwe Yehova pamakani akubushikwa kwa bantu bataluleme.

1. Ino nciiyo nshi ciyuminisha Yehova ncakaiisha Abulaamu?

 MYAAKA iinji yainda, Lesa wakasebensesha munjelo kulwiita Abulaamu ayi atonyonyoola ndabala ya Sodoma a Gomola. Nabi kwaamba ayi Abulaamu wakalinga kucite lushomo luyumu muli Lesa, cakamubeta ciyumu kunyumfwishisha Yehova nshaakalinga kusuni kucita. Wakeepusha Lesa ayi: ‘Sa mutonyonyoola baluleme pantu pomwi ababiibi? . . . Sa Moomboloshi wa cishi coonse teshi akacite shintu cabululami?’ (Mata. 18:​23-33) Cakukalika moyo Yehova wakacafwa Abulaamu shicibusa wakwe ngwaakalinga kusuni abuumbi, kwiiya ciiyo ciyandika: Lesa teshi akanyonyoolewo bantu baluleme. Munshiku shino, ciiyo ici cilatucafwa akutuyuminisha soonse.

2. Ino nshiinshi sheenga shatucafwa kushoma ayi na Yehova woombolosha bantu, lyoonse alacita boobo cabululami alimwi alatondesha nkuumbu?

2 Ino nshiinshi sheenga shatucafwa kushoma ayi na Yehova woombolosha bantu, lyoonse alacita boobo cabululami alimwi alatondesha nkuumbu? Mukwiinga tulishi ayi ‘Yehova alabona mukati mwiine mumoyo.’ (1 Samwe. 16:7) Cancine ncakwaamba ayi alishi “myoyo ya bantu boonse.” (1 Baam. 8:​39, NWT; 1 Maka. 28:9) Cancine ici cilatukankamika. Yehova alicite busongo abuumbi kwiinda ndiswe, aboobo teshi lyoonse ndyetunyumfwishisha ncaasalilawo kucita shintu shimwi. Ici ncocakapa mutumwi Paulo kwaamba pali Yehova ayi: “Taaku weenga wasansulula miyeeyo yakwe!”—Loma. 11:33.

3-4. Ino njimiipusho nshi mpashi cimwi ciindi njeenga twaliipusha, alimwi ino tutokwiiya nshi mumutwi uyu? (Joni 5:​28, 29)

3 Nabi kwaamba ayi tulicishi ayi lyoonse Yehova alacita shintu cabululami, inga twaliipusha miipusho Abulaamu njaakalinga kucite. Mpashi inga twaliipusha ayi: ‘Sa bantu Yehova mbwakanyonyoola mbuli bamu Sodoma a Gomola inga balangilwa kubushikwa? Sa bamwi balaakuba pa bantu “bataluleme” beshi bakabushikwe?’—Milimo 24:15.

4 Amuleke twiinduluke mumakani ngotucishi pakubushikwa kwa bafu. Conoono, twakaalula mbotunyumfwishisha ncocaamba ‘kubukila kubuumi’ a ‘kubukila kuboomboloshi.’ a (Amubelenge Joni 5:​28, 29.) Kwaaluka uku kwapa kwaamba ayi kube kwaaluka akumwi kwa mbotunyumfwishisha makani akubushikwa kwa bafu. Tutobandika pa kwaaluka uku mumutwi uyu autokonkelaawo. Kwaamba ayi tunyumfwishishe Yehova mbwaaombolosha cabululami, tutotaanguna kubandika nshotutacishiiwo lyalo ndyeshi tubandike nshotucishi.

NSHOTUTACISHIIWO

5. Ino nshiinshi mabuku esu nshakaamba kale kale pabantu Yehova mbwakanyonyoola bamu Sodoma a Gomola?

5 Kale kale, mabuku esu akaamba shicitika kubaabo Yehova mbwaaombolosha ayi tabaluleme. Twakaamba ayi bantu Yehova mbwakanyonyoola mbuli bamu Sodoma a Gomola, teshi bakabushikweewo. Sombi pesule lyakwiiya makani aya cakubikila maano akupaililawo abuumbi, cakabonekela patuba ayi inga tatwaambi cakushinisha ayi teshi bakabushikweewo. Ino nceebonshi nceenga twaambila boobo?

6. Ino nshakubonenaako nshi shimwi shitondesha Yehova mbwakoombolosha bantu bataluleme, alimwi ino nshiinshi nshotutacishiiwo?

6 Amuyeeye pashakubonenaako shimwi shamu Baibo. Mu Baibo muli makani aanji atulwiita Yehova mbwakoombolosha bantu bataluleme. Kucakubonenaako, Yehova ndyakaleta Muyoba unene pacishi, wakanyonyoola bantu boonse kukushilakobo Nowa amukwashi wakwe. Alimwi wakasebensesha bene Isilaeli kunyonyoola mishobo ili 7 ya bantu bakalinga kukala mu Cishi Cakashomeshekwa. Kwiilikaawo, wakasebensesha munjelo womwi kucaya bashilumamba bene Asilya bali 185,000 bushiku bomwibo. (Mata. 7:23; Duto. 7:​1-3; Isa. 37:​36, 37) Kwaamba pabantu aba bakacaikwa, sa Baibo ilatulwiita cakuteenda mweela ayi Yehova wakasalawo ayi bantu boonse aba bakafwitabo limwi alimwi teshi akababusheewo? Sobwe, Baibo tayaambiwo. Ino nceebonshi nceenga twaambila boobo?

7. Ino nshiinshi nshotutacishiiwo pabantu bakanyonyoolwa ku Muyoba unene na pabantu bakacaikwa bene Isilaeli ndyebakakoma cishi ca Kenani? (Amubone cikope cili papeeji yakutaanguna.)

7 Mushakubonenaako nshotwabandikaawo, tatucishiiwo Yehova mbwakoombolosha womwi awomwi wakacaikwa; alimwi tatucishi na bantu boonse bakacaikwa bakalinga kucite coolwe cakwiiya pali Yehova akwaana. Baibo ndyeyaamba pa Muyoba wamuciindi cakwe Nowa, ilaamba ayi Nowa “wakalinga kushimikila shabululami.” (2 Pit. 2:5) Sombi tayaambiwo ayi ndyaakalinga kupanga bwaato, wakalinga kweelesha akushimikila bantu boonse bakalinga kusa mukunyonyoolwa ku Muyoba. Ubu bweenka mbocakalinga akubantu bacita shibiibi bakalinga kukala mu Kenani. Tatucishi na bantu boonse aba bakalinga kucite coolwe cakwiiya pali Yehova akwaalula buumi bwabo.

Nowa amukwashi wakwe batopanga bwaato bunene. Tatucishiiwo na paciindi Nowa ndyaakalinga kupanga bwaato, wakabamba bubaambo bwakushimikila bantu boonse pacishi capanshi Muyoba kootana kusa (Amubone palagilafu 7)


8. Ino nshiinshi nshotutacishiiwo pabantu bakalinga kukala mu Sodoma a Gomola?

8 Ino mbuyani pabantu bakacaikwa Yehova ndyakanyonyoola Sodoma a Gomola? Loti musankwa ululeme, wakalinga kukala mu Sodoma pomwi abantu abo. Ano sa tulicishi ayi Loti wakabashimikila boonse? Sobwe. Ncakutatoonsha kwaamba ayi bakalinga kucita shibiibi, sombi sa boonse bakalinga kucishi ciluleme acitaluleme? Na mutokwiibaluka, basankwa baanji bamundabala iyi bakalinga kusuni koonana abeensu cakubakakatisha, abo Loti mbakatambula. Baibo ilaamba ayi pabantu abo pakalinga abasankwa bacanike. (Mata. 19:4; 2 Pit. 2:7) Sa ncakwiila tulicishi kwaamba ayi Yehova Lesa shinkuumbu wakasalawo ayi taakuwo muntu nabi womwi pabantu aba weshi akabushikwe? Sobwe, inga tatwaambi boobo. Ncakwiila kwaamba ayi Yehova wakalwiita Abulaamu ayi bantu baluleme bakalinga kukala mundabala iyi tabakalinga kushikaawo nabibo 10. (Mata. 18:32) Aboobo bakalinga bantu bataluleme alimwi Yehova wakacitabo kabotu kubanyonyoola pashibiibi nshobakalinga kucita. Ano sa inga twaamba cakushinisha ayi taakuwo nabi womwi weshi akabushikwe mu ‘kubuka kwa bantu . . . bataluleme’? Sobwe, inga tatwaambi cakushinisha ayi ubo mbweshi cikabe!

9. Ino nshiinshi nshotutacishiiwo pali Solomoni?

9 Kuli makani amu Baibo amwi aamba pabantu bakalinga baluleme sombi mukuya kwaciindi bakesa mukuba bantu bataluleme. Cakubonenaako comwi nca Mwaami Solomoni. Wakalinga kumushi kabotu Yehova mbwaabete ambweenga wamulambila alimwi Yehova wakamupa shoolwe shiinji. Sombi mukuya kwaciindi wakatalika kulambila balesa bakubeca. Shibiibi Solomoni nshaakacita shakakalasha Yehova abuumbi alimwi shakapa kwaamba ayi bene Isilaeli boonse bapenge kwamyaaka iinji. Baibo ilaamba ayi Solomoni ndyaakafwa, ‘wakabikwa kushuumbwe sha bamashali bakwe bakulukulu,’ uko kwakabikwa abasankwa mbuli Mwaami Defedi. (1 Baam. 11:​5-9, 43; 2 Baam. 23:13) Ano sa ceebo cakwaamba ayi Baibo ilasebensesha maswi aya, nkokwaamba ayi Yehova alaakumubusha? Baibo tayaambiwo. Bamwi mpashi inga bayeeya ayi Solomoni alaakubushikwa mukwiinga Baibo ilaamba ayi “muntu na wafwa, ulaangululwa munkusu sha bubi.” (Loma. 6:7) Nacibi boobo, ici tacisansululi ayi bantu boonse bakafwa balaakubushikwa. Cancine ncakwaamba ayi muntu na wafwa, teshi kwaamba ayi camana waba acoolwe ca kubushikwa. Kubushikwa kuswa kubafu ncipo kuswa kuli Lesa shilusuno. Alapa cipo ici kubaabo boonse mbwaasuni ayi bakabe acoolwe cakumusebensela kwamuyayaya. (Jobo 14:​13, 14; Joni 6:44) Sa Solomoni alaakupekwa cipo ici? Yehova mwiine ngocishi cikumbulo; swebo tatucishiiwo. Nacibi boobo, tulicishi kwaamba ayi Yehova alaakucita ciluleme.

NSHOTUCISHI

10. Ino Yehova alalinyumfwa buyani pamakani akunyonyoola bantu? (Esekelo 33:11) (Amubone acikope.)

10 Amubelenge Esekelo 33:11. Yehova alatulwiita mbwaalinyumfwa pamakani akoombolosha bantu. Mutumwi Pita wakatanjililwa amushimu usalashi kulemba maswi akoshenye amushinshimi Esekelo ngaakalemba, ndyaakaamba ayi: ‘Yehova taasuni muntu nabi womwi kunyonyoolwa.’ (2 Pit. 3:9) Maswi aya alatuyuminisha. Tulicishi ayi Yehova inga tanyonyooli muntu kwamuyayaya, sombibo na kuli ceebo cibotu nceenga wacitila boobo. Alicite nkuumbu abuumbi, alimwi alatondesha nkuumbu na kaceelela.

Bantu bapusenepusene bataluleme abo beshi bakabushikwe, balaakuba acoolwe cakwiiya pali Yehova (Amubone palagilafu 10)


11. Ino mbaani beshi bakabule kubushikwa, alimwi ino tulishi buyani?

11 Ino nshiinshi nshotucishi pabantu beshi bakabule kubushikwa? Baibo ilaambabo pa shakubonenaako shiniini. b Yesu wakatondesha ayi Judasi Isikalyoti teshi akabushikweewo. (Maako 14:21; amubone a Joni 17:12.) c Judasi wakalinga kucishi ayi nshaakalinga kusuni kucita shakalinga kupusene a kuyanda kwakwe Yehova a Mwanaakwe. Sombi wakashicita nabi kwaamba ayi wakalinga kucishi ayi nshibiibi. (Amubone Maako 3:29.) d Alimwi Yesu wakaamba ayi bamatanjilili babupailishi bamwi bakalinga kumupikisha balaakufwa kwakubula kulangila kubushikwa. (Mate. 23:33) Kwiilikaawo, mutumwi Paulo wakacenjesha ayi abo bakapondoka kuswa mucancine batasuni kwaana teshi bakabushikweewo.—Ebu. 6:​4-8; 10:29.

12. Ino nshiinshi nshotucishi pankuumbu shakwe Yehova? Amwaambe shakubonenaako.

12 Nacibi boobo, kweelana ambotwaambaawo mumapalagilafu aiinda, Yehova alicite nkuumbu abuumbi alimwi “taasuni muntu nabi womwi kunyonyoolwa.” Ino wakatondesha buyani inkuumbu ku bantu bamwi bakacita shilubo shinene? Mwaami Defedi wakacita shilubo shinene mbuli kucita bulale akucaya muntu. Nacibi boobo, Defedi wakaana aboobo Yehova wakamunyumfwila nkuumbu akumulekelela. (2 Samwe. 12:​1-13) Mwaami Manase wakacita shintu shibiibi abuumbi kwamyaaka iinji. Ano nabi kwaamba ayi wakacita shilubo shinene abuumbi, Yehova wakanyumfwila nkuumbu Manase akumulekelela ceebo cakwaamba ayi wakaana. (2 Maka. 33:​9-16) Shakubonenaako ishi shilatwiibalusha ayi Yehova alatondesha nkuumbu kubantu na wabona ayi kuli ceebo ncaelete kucitila boobo. Yehova alaakubusha bantu bamushobo uyu nabi kwaamba ayi bakacita shilubo shinene abuumbi mukwiinga bakaana.

13. (a) Ino nceebonshi Yehova wakabanyumfwila nkuumbu bene Ninife? (b) Ino nshiinshi Yesu nshaakesa mukwaamba pa bene Ninife?

13 Alimwi tulicishi Yehova mbwaakatondesha nkuumbu ku bene Ninife. Lesa wakalwiita Jona ayi: “Bubi bwabo ndabubona.” Sombi ndyebakaana kuswa kushibiibi shabo, Yehova wakabanyumfwila nkuumbu akubalekelela. Wakabanyumfwila nkuumbu abuumbi kwiinda Jona. Jona wakakalala alimwi Lesa wakacitabo kumwiibalusha ayi bene Ninife tabakalinga kucishiwo “ciluleme nabi cilubite.” (Jona 1:​1, 2; 3:10; 4:​9-11) Ndyepakeenda ciindi, Yesu wakasebensesha cakubonenaako ca bene Ninife kwiisha bantu pa bululami ankuumbu shakwe Yehova. Yesu wakaamba ayi bene Ninife abo bakaana ‘balaakubushikwa pabushiku bwa koomboloshekwa.’—Mate. 12:41.

14. Ino cilaakuba buyani ku bene Ninife abo beshi ‘bakabukile kuboomboloshi’?

14 Ano ino Yesu wakalinga kusansulula nshi ndyaakaamba ayi bene Ninife ‘balaakubushikwa pabushiku bwa koomboloshekwa’? Yesu wakaamba ayi kunembo bantu bamwi ‘balaakubukila kuboomboloshi.’ (Joni 5:29) Wakalinga kwaamba paciindi ca Buleelo bwakwe bwa Myaaka 1,000, bantu “baluleme abataluleme” ndyeshi bakabushikwe. (Milimo 24:15) Bantu bataluleme ‘balaakubukila kuboomboloshi.’ Ici cilasansulula ayi na bakabushikwe, Yehova a Yesu balaakunoobona na balaakukonkela nsheshi bakeeye. Na mwine Ninife weshi akabushikwe akakake kuba kulubasu lwa kulambila kusalalite, Yehova alaakumunyonyoola. (Isa. 65:​20, NWT) Sombi abo boonse basalawo kulambila Yehova cakushomeka, balaakuba acoolwe cakukala kwamuyayaya!—Danye. 12:2.

15. (a) Ino nceebonshi tulyeelete kuleya kwaamba ayi taakuwo muntu nabi womwi wamu Sodoma a Gomola wakanyonyoolwa weshi akabushikwe? (b) Ino maswi acanika pa Judi 7 inga twaanyumfwishisha buyani? (Amubone kabokosi kacite mutwi utokwaamba ayi “ Ino Judi Wakalinga Kusansulula Nshi?”)

15 Yesu ndyaakalinga kwaamba pabantu bamu Sodoma a Gomola, wakaamba ayi cilaakuba cuubu kuli mbabo pa ‘Bushiku Bwakoomboloshekwa,’ kwiinda mbweshi cikabe kubaabo bakamukaka akukaka nshaakalinga kwiisha. (Mate. 10:​14, 15; 11:​23, 24; Luka 10:12) Ino wakalinga kusansulula nshi? Sa Yesu wakalinga kusebensesha maswi acikoshanyo kusansulula ayi bantu bamuciindi cakwe bakalinga kucita shintu shibiibi abuumbi kwiinda bantu bamu Sodoma a Gomola? Na mutokwiibaluka, Yesu ndyaakaamba ayi bene Ninife ‘balaakubushikwa pabushiku bwa koomboloshekwa,’ wakalinga kusansulula ayi ncakwiila balaakubushikwa. ‘Bushiku Bwakoomboloshekwa’ mbwakaambaawo pashiindi shoonse shobilo, bwakalinga kusansulula cintu comwi. Amuyeeye Yesu nshakaamba pa ‘kubukila kuboomboloshi.’ Bantu bamwi ‘bakalinga kucita shibiibi’ balaakubukila kuboomboloshi. (Joni 5:29) Bweenka mbuli bene Ninife, bantu bamu Sodoma a Gomola bakalinga kucita shintu shibiibi. Sombi bene Ninife balo bakaba acoolwe cakwaana. Aboobo citoboneka kwaamba ayi mpashi bantu bamwi bamu Sodoma a Gomola balaakubushikwa alimwi inga twaba acoolwe cakubaiisha pali Yehova a Yesu Klistu.

 

16. Ino nshiinshi nshotucishi pali Yehova ndyeshi akanosalawo bantu mbweenga wabusha? (Jelemiya 17:10)

16 Amubelenge Jelemiya 17:10. Lilembo ili lilaamba nshotucishi pali Yehova mbwaaombolosha bantu: Lyoonse Yehova alabona “mumoyo wa muntu akweelesha miyeeyo yakwe.” Ndyeshi akanoobusha bantu kunembo, ‘alaakulambula muntu kweelana amicito yakwe.’ Yehova alaakukonkela njiisho shakwe shiluleme cakushinisha, sombi alaakunotondesha nkuumbu na kaceelela. Aboobo tatweelete kuyeeya ayi muntu teshi akabushikwe, sombibo na katucishi ayi ncakwiila ubo mbweshi cikabe ceebo cakwaamba ayi Baibo mboyaamba!

“MOOMBOLOSHI WA CISHI COONSE” ALAAKUCITA SHINTU CABULULAMI

17. Ino nshiinshi sheshi shikacitike ku bantu bakafwa?

17 Kuswabo ciindi Adamu a Efa ndyebakaba kulubasu lwakwe Satana akupondokela Yehova Lesa, bantu baanji balafwa. “Lufu” uyo uli ngumulwani wesu, watola bantu baanji! (1 Koli. 15:26) Ino nshiinshi sheshi shikacitike ku bantu boonse bakafwa? Bashikwiiya bakwe Klistu bashomeka balibo 144,000, balaakubushikwa akutambula buumi butafwi kwiculu. (Ciyu. 14:1) Basankwa abanakashi baanji bashomeka abo bakalinga kusuni Yehova balaakuba pa “baluleme” abo beshi bakabushikwe, alimwi balaakukala kwamuyayaya pacishi na bakatolelele kushomeka mu Buleelo Bwakwe Klistu Bwamyaaka 1,000 apaciindi cakweeleshekwa kwakweelaako. (Danye. 12:13; Ebu. 12:1) Alimwi mu Buleelo Bwakwe Klistu, “bataluleme”—kwiilikaawo abaabo batana kusebenselaawo Yehova na abo ‘bakalinga kucita shibiibi’—balaakuba acoolwe cakwaalula buumi bwabo akuba basebenshi bakwe Yehova Lesa bashomeka. (Luka 23:​42, 43) Nacibi boobo, bantu bamwi bakacita shintu shibiibi abuumbi, alimwi bakalinga kushinishite kupondokela Yehova akuyanda kwakwe cakwaamba ayi wakasalaawo ayi teshi akababusheewo.—Luka 12:​4, 5.

18-19. (a) Ino nceebonshi inga twashooma ayi Yehova alaakoombolosha kabotu bantu bakafwa? (Isaya 55:​8, 9) (b) Ino tulaakwiiya nshi mumutwi utokonkelaawo?

18 Sa inga twashoma cakutatoonsha ayi na Yehova woombolosha bantu, lyoonse alacita shintu cabululami? Ee! Bweenka Abulaamu mbwakanyumfwishisha kabotu, Yehova ngu “moomboloshi wa cishi coonse” umaninite, ucite busongo bwiinditeewo alimwi ucite nkuumbu. Wakaiisha Mwanaakwe alimwi wakamupa nkusu sha koombolosha bantu boonse. (Joni 5:22) Yehova a Yesu balacikonsha kubona shili mumoyo wa muntu uli woonse. (Mate. 9:4) Aboobo ndyeshi bakanookombolosha muntu womwi awomwi, balaakucita “shintu cabululami”!

19 Atube bashinishite kunooshoma muli Yehova ashintu shoonse nshaasalawo kucita. Tuleebaluka ayi tatweeleli koombolosha bantu, sombi lakwe ngu moomboloshi weelela! (Amubelenge Isaya 55:​8, 9.) Aboobo tulashoma ayi Yehova a Mwanaakwe mbweshi bakoomboloshe bantu boonse. Alimwi tulicishi ayi Yesu Mwaami wesu, alakukonkela cakumaninina cakubonenaako ca Baishi cakutondesha bululami ankuumbu. (Isa. 11:​3, 4) Ano ino nshiinshi nsheenga twaamba pali Yehova a Yesu mbweshi bakoomboloshe bantu paciindi ca mapensho anene? Ino nshiinshi nshotutacishiiwo? Alimwi ino nshiinshi nshotucishi? Tulaakucana shikumbulo kumiipusho iyi mumutwi utokonkelaawo.

LWIIMBO 57 Kushimikila Bantu Boonse

b Kwaamba ayi mushibe sheshi shikacitike kuli Adamu, Efa, a Kaini, amubone Njashi Yamulindilishi yamu Chitonga ya January 1, 2013, pe. 12, futunoti.

c Maswi akwaamba ayi “wakalinga kweelete kunyonyooka” ayo akasebenseshekwa pa Joni 17:12 akalinga kusansulula ayi na Judasi akafwe, alaakufwitabo limwi kwakubula kulangila kubushikwa.”

d Amuye pa jw.org akubelenga mutwi wamu Chitonga waamba ayi Ino Ncibi Cili Buti Citakonzyi Kulekelelwa?