Amuye ku shebo

Amuye pa mitwi iliimo

MUTWI WAKWIIYA 44

Sa Mulalumba Palusuno Lutamaani Lwakwe Yehova?

Sa Mulalumba Palusuno Lutamaani Lwakwe Yehova?

‘Amulumbe Yehova mukwiinga uli kabotu, ee, mukwiinga lusuno lwakwe lutamaani ndwamuyayaya.’—KULU. 136:1.

LWIIMBO 108 Lusuno Lwakwe Lesa Lutamaani

NSHESHI TWIIYE *

1. Ino Yehova alatuyuminisha kucita nshi?

LUSUNO lutamaani ngumubo uyandika abuumbi kuli Yehova. (Mika 7:18) Alisuni ayi aswebo tunoubona ayi ngumubo uyandika abuumbi. Kwiinda mu mushinshimi Mika, Lesa wesu wakatulwiita ayi tunosuna ‘kutondesha lusuno lutamaani.’ (Mika 6:8, NWT) Sombi kwaamba ayi tucite boobo, tulyeelete kutaanguna kushiba maswi akwaamba ayi lusuno lutamaani ncaasansulula.

2. Ino maswi akwaamba ayi lusuno lutamaani alasansulula nshi?

2 Ino maswi akwaamba ayi lusuno lutamaani alasansulula nshi? Maswi akwaamba ayi lusuno lutamaani, alacanika pafwiifwi amankanda 230 mu Baibo ya New World Translation of the Holy Scriptures. Ino alasansulula nshi? Muntu ucite lusuno lutamaani alasuna muntu umwi abuumbi alimwi alatolelela kumusuna akushomeka kuli nguwe. Liinji maswi aya alaamba palusuno Lesa ndwaacite pabantu, sombi alaamba apalusuno bantu ndobatondeshanya. Yehova ncakubonenaako ciinditeewo cakutondesha lusuno lutamaani. Mumutwi uyu, tutokwiiya Yehova mbwaatondesha lusuno lutamaani kubantu. Mumutwi utokonkelaawo, tulaakwiiya mbweenga twatondeshanya lusuno lutamaani bweenka mbuli Yehova mbwaacita.

YEHOVA ‘ALISWITE LUSUNO LUTAMAANI’

3. Ino nshiinshi Yehova nshaakalwiita Mose palinguwe?

3 Kapatana kwiinda aciindi cilaamfu kuswa ciindi bene Isilaeli ndyebakaswa mu Ijipiti, Yehova wakalwiita Mose makani amwi paliina Lyakwe alimwi amibo yakwe. Wakaamba ayi: ‘Yehova, Yehova, Lesa uswite nkuumbu alimwi ulekelela, utafwambaani kukalala, uswite lusuno lutamaani alimwi ushomeka, utondesha lusuno lutamaani ku shuulu ashuulu sha bantu, alimwi ulekelela bantu pa bubi a shibiibi shabo.’ (Kulo. 34:6, 7) Yehova ndyaakaamba maswi aya, wakalwiita Mose cintu cimwi cilibetele palusuno Lwakwe lutamaani. Ino nciinshi?

4-5. (a) Ino nshiinshi Yehova nshaakaamba pali nguwe? (b) Ino njimiipusho nshi njeshi tubandike?

4 Yehova taakwe kwaamba ayi alicite lusuno lutamaani, sombi wakaamba ayi ‘aliswite lusuno lutamaani.’ Alimwi kuli malembo aamwi aanji aamba Yehova mbwaaswite lusuno lutamaani. (Kulu. 69:13; 86:15; 103:8; Mali. 3:32) Malembo oonse aya alaamba palusuno lutamaani lwakwe Yehova kuteshi bantu ndobatondesha. Sa tacitukankamiki kwaamba ayi Yehova wakaamba bunene pamubo walusuno lutamaani ngwaacite? Ici cilatondesha patuba kwaamba ayi lusuno lutamaani ngumubo uyandika abuumbi kuli nguwe. Nceceeco Mwaami Defedi ncaakaambila ayi: ‘Mwebo no Yehova lusuno lwanu lutamaani ndunene abuumbi cakushika akwiculu . . . Lusuno lwanu lutamaani ncakwiila ndubotu abuumbi! Nceceeco bantu boonse ncebasunini kuyuba mucimfule ca mapapaminwa anu.’ (Kulu. 36:5, 7) Sa tulalumba abuumbi palusuno lutamaani lwakwe Yehova bweenka mbuli Defedi?

5 Amuleke tubandike miipusho yobilo kwaamba ayi tunyumfwishishe kabotu maswi akwaamba ayi lusuno lutamaani ncaasansulula: Ino mbaani Yehova mbwaatondesha lusuno lutamaani? Alimwi ino tulafubilaamo buyani na Yehova watutondesha lusuno lutamaani?

INO MBAANI YEHOVA MBWAATONDESHA LUSUNO LUTAMAANI?

6. Ino mbaani Yehova mbwaatondesha lusuno lutamaani?

6 Ino mbaani Yehova mbwaatondesha lusuno lutamaani? Baibo ilaamba ayi inga twasuuna shintu shiinji mbuli “bulimi,” “waini alimwi ashakulya shibotu,” “kululikwa,” “lushibo” alimwi “abusongo.” (2 Maka. 26:10; Tus. 12:1; 21:17; 29:3) Nacibi boobo, lusuno lutamaani lulatondeshekwabo kubantu. Sombi Yehova taatondeshi lusuno lutamaani kumuntu uli woonsebo. Alatondesha lusuno lutamaani kubaabo bacite bushicibusa buyumu anguwe. Lesa wesu alashomeka kubeshicibusa bakwe. Kuli shibotu nshaasuni kubacitila kunembo, alimwi alaakutolelela kubatondesha lusuno.

Yehova alapa shintu shibotu kubantu boonse kwiilikaawo abaabo batamulambili (Amubone palagilafu 7) *

7. Ino Yehova wakatondesha buyani lusuno kubantu boonse?

7 Yehova wakatondesha lusuno kubantu boonse. Yesu wakalwiita Nikodemasi ayi: “Lesa wakasunisha bantu boonse ba mucishi ca panshi abuumbi. Aboobo wakatuma Mwanaakwe wakashalwabo eenka kwaamba ayi uyo woonse umushoma ataloobi, sombi abe abuumi butamaani.”—Joni 3:1, 16; Mate. 5:44, 45.

Mwaami Defedi alimwi amushinshimi Danyelo bakaamba ayi, Yehova alatondesha lusuno lutamaani kubaabo bamwishi, bamulemeka, bamusuni alimwi banyumfwila milawo yakwe (Amubone mapalagilafu 8-9)

8-9. (a) Ino nceebonshi Yehova alatondesha lusuno lutamaani kubasebenshi bakwe? (b) Ino nshiinshi nsheshi tubandikeewo ano?

8 Bweenka mbotwabandikawo kale, Yehova alatondeshabo lusuno lutamaani kubaabo bacite bushicibusa buyumu anguwe—nkokwaamba ayi basebenshi bakwe. Maswi ngakaamba Mwaami Defedi alimwi a ngakaamba mushinshimi Danyelo alatondesha ayi ici ncancine. Kucakubonenaako, Defedi wakaamba ayi: ‘Amutolelele kutondesha lusuno lutamaani kubaabo bamwishi. Lusuno lutamaani lwakwe Yehova ndwamuyayaya kubaabo bamulemeka.’ Danyelo alakwe wakaamba ayi: ‘O Yehova Lesa wancinencine, nomushomeka kucipangano canu alimwi mulatondesha lusuno lwanu lutamaani kubaabo bamusuni alimwi banyumfwila milawo yanu.’ (Kulu. 36:10; 103:17; Danye. 9:4) Kweelana amaswi aya akatanjililwa amushimu, Yehova alatondesha lusuno lutamaani kubasebenshi bakwe mukwiinga balimwishi, balamulemeka, balimusuni alimwi balanyumfwila milawo yakwe. Yehova alatondeshabo lusuno lutamaani kubaabo bamusebensela munshila yeelete.

9 Katutana kutalika kusebensela Yehova, wakatutondesha lusuno ndwatondesha bantu boonse. (Kulu. 104:14) Nacibi boobo, sobasebenshi bakwe alatutondesha alusuno lutamaani. Alimwi Yehova alashomesha basebenshi bakwe ayi: ‘Lusuno lwangu lutamaani pali ndimwe teshi lukatenkanishikweewo.’ (Isa. 54:10) ‘Yehova alacitila basebenshi bakwe shintu munshila ilibetele,’ bweenka mbwaakacita kuli Defedi. (Kulu. 4:3) Ino ici cilyeelete kutupa kusuna kucita nshi? Shikulumbaisha wakaamba ayi: ‘Muntu uli woonse musongo aanyumfwe shintu ishi akuyeeya palusuno lutamaani lwakwe Yehova.’ (Kulu. 107:43) Kululika uku kubotu kulaswa kuli Yehova. Aboobo amuleke tubandike panshila shotatwe basebenshi bakwe Yehova mbobafubilaamo na wabatondesha lusuno lutamaani.

INO TULAFUBILAMO BUYANI MULUSUNO LUTAMAANI LWAKWE YEHOVA?

Yehova alapa shoolwe ashimwi kubaabo bamulambila (Amubone mapalagilafu 10-16) *

10. Ino kushiba kwaamba ayi lusuno lutamaani lwakwe Yehova ndwamuyayaya kulatucafwa buyani? (Kulumbaisha 31:7)

10 Lusuno lutamaani lwakwe Lesa ndwamuyayaya. Lusuno ulu, lulaambwa mankanda ali 26 mu Kulumbaisha 136. Muvesi yakutaanguna muli maswi akwaamba ayi: ‘Amulumbe Yehova mukwiinga uli kabotu, ee, mukwiinga lusuno lwakwe ndwamuyayaya.’ (Kulu. 136:1) Maswi akwaamba ayi “mukwiinga lusuno lwakwe ndwamuyayaya” akaboshekwaawo kuswabo muvesi 1 kushika muvesi 26. Ndyetutobelenga Kulumbaisha 136, tulakankamana kubona Yehova mbwaatolelela kutondesha lusuno lutamaani munshila shiinji. Kuboshekwaawo kwa maswi akwaamba ayi “mukwiinga lusuno lwakwe ndwamuyayaya,” kulatondesha ayi lusuno Lesa ndwaacite pabantu bakwe talwaalukiiwo. Cilayuminisha abuumbi kushiba kwaamba ayi Yehova taafwambaani kucileka kutondesha lusuno kubasebenshi bakwe! Sombi na watalika kutondesha lusuno kumuntu umwi umusebensela alatolelela kucita boobo bunene bunene ciindi muntu uyo ndyaali mumapensho. Mbotufubilaamo: Kushiba kwaamba ayi Yehova alatolelela kuba andiswe, kulatupa kuba alusangalalo alimwi ankusu nshetuyandika kwaamba ayi tucikoonshe kuliyumya mumapensho ngotwiindaamo alimwi akutolelela kumusebensela.—Amubelenge Kulumbaisha 31:7.

11. Kweelana a Kulumbaisha 86:5, ino nciinshi cipa kwaamba ayi Yehova anotulekelela?

11 Lusuno lutamaani lwakwe Lesa lulapa kwaamba ayi anotulekelela. Na Yehova wabona muntu waana akucileka kucita shibiibi, lusuno lwakwe lutamaani lulapa kwaamba ayi alekelele muntu uyo. Shikulumbaisha Defedi wakaamba pali Yehova ayi: “Taatupi milandu kweelana ashibiibi shesu. Nabi kutubooshela cishole kweelana ashilubo shesu.” (Kulu. 103:8-11) Defedi wakalinyumfwawo kale muntu mbwaalinyumfwa cibiibi abuumbi, na njeelacaamba kayimupensha. Sombi wakeeya akwaamba ayi Yehova ‘alilibambite kulekelela.’ Ino nciinshi cipa kwaamba ayi Yehova anotulekelela? Tulacana cikumbulo pa Kulumbaisha 86:5. (Amubelenge.) Bweenka Defedi mbwaakaamba mumupailo, Yehova alalekelela mukwiinga alatondesha lusuno lutamaani kubaabo basenga kulekelelwa.

12-13. Ino nciinshi ceshi cikatucaafwe na tukalinyumfwe cibiibi ceebo ca shilubo nshetwakacita kale kale?

12 Na twabiisha, cilibo kabotu kulinyumfwa cibiibi paceeco ncetwacita. Ici inga catupa kusenga kulekelelwa alimwi akucileka kucita shintu shitabete kabotu. Nacibi boobo, basebenshi bakwe Yehova bamwi balatolelela kulinyumfwa cibiibi abuumbi ceebo ca shintu nshebakacita kale kale. Balayeeya ayi Yehova teshi akabalekelelewo nabi kwaamba ayi bakasenga kulekelelwa alimwi bakacileka akucita shintu shitabete kabotu. Na amwebo mbomulinyumfwa ubo, mulaakucileka kulinyumfwa boobo na mukanyumfwishishe ayi Yehova alisuni kumutondesha lusuno lutamaani.

13 Mbotufubilaamo: Nabi kwaamba ayi tulabisha, inga twatolelela kusangalala kusebensela Yehova anjeelacaamba isalalite. Ici cilakonsheka mukwiinga “bulowa bwakwe Yesu Mwanaakwe, bulatusalasha kuswa kushibiibi shoonse.” (1 Joni 1:7) Na mwalinyumfwa cibiibi ceebo ca shilubo nshemwakacita, amwiibaluke kwaamba ayi Yehova alisuni kumulekelela na mwakaana. Amubone Defedi mbwaakatondesha lusuno lutamaani akulekelela mboshicatene. Wakalemba ayi: “Bweenka mbuli liculu mbolili kulaale kuswa panshi, mbweeke ubo lusuno lwakwe mbolubete kukomena kubaabo bamulemeka. Bweenka mbuli kumbo akwicwe mbokutalamukene, mbweeke ubo shibiibi shesu mbwaashitalamusha kuswa kuli ndiswe.” (Kulu. 103:11, 12) Ncakwiila, Yehova alilibambite kutulekelela ‘camoyo woonse.’—Isa. 55:7.

14. Ino nshiinshi Defedi nshaakaamba shitondesha lusuno lwakwe Yehova mbolutushitilisha?

14 Lusuno lwakwe Lesa lutamaani lulatushitilisha lwakumushimu. Defedi ndyaakalinga kupaila kuli Yehova wakaamba ayi: ‘Muli ndimwe ndushinisho moonjuba. Mulamfuna kumapensho angu oonse. Aboobo ndeemba palupulusho lwanu ceebo mulamfuna. . . . Uyo ucinka manungo muli Yehova, alishingulukitwe alusuno Lwakwe lutamaani.’ (Kulu. 32:7, 10) Muciindi camu Baibo, lubumbu lwandabala lwakalinga kushitilisha bantu bamundabala. Lusuno lutamaani lwakwe Yehova, luli anga ndubumbu ulo lweenga lwatushitilisha kushintu shili shoonse sheenga shanyonyoola bushicibusa bwesu anguwe. Kwiilikaawo, lusuno lutamaani lwakwe Yehova lulamupa kutucafwa kuba abushicibusa buyumu anguwe.—Jele. 31:3.

15. Ino lusuno lutamaani lwakwe Yehova luli buyani anga ndiyawo alimwi anga ndilinga?

15 Defedi wakasebensesha cakubonenaako acimwi, kutondesha Yehova mbwaashitilisha bantu bakwe. Wakalemba ayi: “Lesa ndilinga lyangu lya mabwe. Lesa umbonesha lusuno lutamaani.” Alimwi Defedi wakaamba pali Yehova ayi: “Ngu Lesa wangu shilusuno alimwi moonjuba, lilinga lyangu alimwi ngomupulushi wangu. Ncakwiila ndiyawo lyangu ilyo lintabilila.” (Kulu. 59:17; 144:2) Ino nceebonshi Defedi wakakoshanisha lusuno lutamaani lwakwe Yehova kulilinga alimwi akuliyawo? Na tuli basebenshi bakwe Yehova, alaakutucafwa kushitilisha bushicibusa bwesu anguwe, tacicite mulandu akumusena nkweenga katukala pacishi capanshi. Aya ngomaswi Yehova ngaakatushomesha ngotucana mu Kulumbaisha 91. Wakalemba Kulumbaisha 91 wakalemba ayi: “Ndakwaamba kuli Yehova ayi, ‘Ndimwe mupulushi wangu, muli ndimwe moonjuba.’” (Kulu. 91:1-3, 9, 14) Mose wakasebensesha maswi aamwi acikoshanyo kutondesha Yehova mbwaatushitilisha. (Kulu. 90:1.) Ndyekwakacaalabo paniini kwaamba ayi Mose afwe, wakaamba maswi amwi acikoshanyo ayuminisha. Wakalemba ayi: “Lesa ngoomufuna lyoonse, maansaakwe amuyayaya ngaamulama.” (Duto. 33:27) Ino maswi akwaamba ayi “maansaakwe amuyayaya ngaamulama” alatulwiita nshi pali Yehova?

16. Ino Yehova alatucafwa buyani? (Kulumbaisha 136:23)

16 Tulayuminishikwa na twashoma muli Yehova ayi inga watushitilisha. Nacibi boobo, cimwi ciindi inga twalinyumfwa kulefuka alimwi inga twatolelela kulinyumfwa boobo. Ino nshiinshi Yehova nsheenga wacita na twalinyumfwa boobo? (Amubelenge Kulumbaisha 136:23.) Alaakutucafwa amaansaakwe amuyayaya kwaamba ayi tucileeke kulinyumfwa kulefuka. (Kulu. 28:9; 94:18) Mbotufubilaamo: Kushiba kwaamba ayi lyoonse inga twashoma muli Lesa, kulatucafwa kwiibaluka shoolwe shobilo nshetucite. Cakutaanguna, tulishi kwaamba ayi Yehova alaakutushitilisha lyoonse tacicite mulandu ankotukala. Cabili, Ishiwesu wakwiculu shilusuno, alatubikila maano abuumbi.

INGA TWASHOMA CAKUTATONSHA KWAAMBA AYI LESA ALAAKUTOLELELA KUTUTONDESHA LUSUNO LUTAMAANI

17. Ino nciinshi nceenga twashoma cakutatonsha ceebo calusuno lutamaani lwakwe Yehova? (Kulumbaisha 33:18-22)

17 Kweelana ambotweeya, twaboona kwaamba ayi na tutokwiinda mumeelesho, Yehova alaakutucafwa kutolelela kushomeka kuli nguwe. (2 Koli. 4:7-9) Mushinshimi Jelemiya wakaamba ayi: “Teshi tukalobeewo mukwiinga lakwe lusuno lwakwe ndwamuyayaya.” (Mali. 3:22) Inga twashoma ayi Yehova alaakutolelela kututondesha lusuno lutamaani mukwiinga Baibo ilaamba ayi, ‘meenso akwe Yehova ali pabaabo bamulemeka, abo bacinkite manungo mulusuno lwakwe lutamaani.’—Amubelenge Kulumbaisha 33:18-22.

18-19. (a) Ino nshiinshi nshotweelete kunokwiibaluka? (b) Ino nshiinshi nsheshi tukeeye mumutwi utokonkelaawo?

18 Ino nshiinshi nshotweelete kunokwiibaluka? Katutana kutalika kusebensela Yehova, wakatutondesha lusuno ndwatondesha bantu boonse. Sombi sobasebenshi bakwe alatutondesha alusuno lutamaani. Lusuno ulu lulapa kwaamba ayi Yehova anootushitilisha. Alaakutucafwa kutolelela kuba abushicibusa buyumu anguwe alimwi alaakutucitila shintu shibotu nshaakatushomesha. Alisuni kwaamba ayi tutolelele kuba beshicibusa bakwe! (Kulu. 46:1, 2, 7) Aboobo nabi tukeende mumeelesho ali buyani, Yehova alaakutupa nkusu nshetuyandika kwaamba ayi tucikoonshe kutolelela kushomeka kuli nguwe.

19 Twabona Yehova mbwaatondesha lusuno lutamaani kubasebenshi bakwe. Aboobo alatulangila ayi aswebo tunootondeshanya lusuno lutamaani. Ino inga twacita buyani ubo? Tulaakubandika pamakani aya ayandika mumutwi utokonkelaawo.

LWIIMBO 136 “Cilambu Cikwene” Kuswa Kuli Yehova

^ par. 5 Ino maswi akwaamba ayi lusuno lutamaani alasansulula nshi? Ino mbaani Yehova mbwaatondesha lusuno lutamaani, alimwi ino abo mbwaatondesha lusuno ulu balafubilaamo buyani? Tutocana shikumbulo kumiipusho iyi mumutwi wakutaanguna, pamitwi yobilo itokwaamba pamubo uyu uyandika abuumbi. Mu Baibo ya Cilenje, cimwi ciindi maswi akwaamba ayi lusuno lutamaani alasansululwa ayi “lusuno lwamuyayaya” na “lusuno lunene.”

^ par. 53 BUSANSULUSHI BWASHIKOPE: Yehova alatondesha lusuno kubantu boonse kwiilikaawo akubasebenshi bakwe. Shikope shiniini niini shatondeshekwa peculu lya bantu, shitotondesha nshila shimwi Yehova mbwaatondesha lusuno kubantu. Nshila iinditeewo mbwaakatutondesha lusuno, nkwiinda mukutuma mwanaakwe kwaamba ayi ese atufwiite.

^ par. 61 BUSANSULUSHI BWASHIKOPE: Abo beshi kuba basebenshi bakwe Yehova alimwi bashoma mumulambu wakwe Yesu, Yehova alabatondesha lusuno munshila imwi ilibetele. Lesa alatondesha lusuno kubantu boonse, sombi basebenshi bakwe alabatondesha alusuno lutamaani. Shikope shiniini niini shitotondesha nshila shimwi Lesa mbwaatondesha lusuno lutamaani kubasebenshi bakwe.