Amuye ku shebo

Amuye pa mitwi iliimo

MUTWI WAKWIIYA 45

Yehova Mbwaatucafwa Kukumanisha Ncito Yesu Yakushimikila

Yehova Mbwaatucafwa Kukumanisha Ncito Yesu Yakushimikila

“Balaakwishiba ayi palinga mulaluki pakati kabo.”—ESEK. 2:5.

LWIIMBO 67 ‘Amushimikile Maswi’

NSHESHI TWIIYE a

1. Ino nciinshi nceenga twalangila, alimwi ino nciinshi nceenga twashoma cakutatoonsha?

 INGA twalangila kupikishikwa ndyetutoosebensa ncito yesu yakushimikila. Alimwi mpashi kunembo kupikishikwa kulaakwiindaawo. (Danye. 11:44; 2 Timo. 3:12; Ciyu. 16:21) Nacibi boobo, inga twashoma cakutatoonsha kwaamba ayi Yehova alaakutupa lucafwo luyandika. Ino nceebonshi? Kuswabo kale kale Yehova alacafwa basebenshi bakwe kukumanisha ncito njaabapa nabi ibe iyumu buyani. Kucakubonenaako, amuleke tubandike shakacitika mubuumi bwakwe Esekelo, mushinshimi wakalinga kushimikila baJuda bakalinga mubusha ku Babiloni.

2. Ino Yehova wakaamba ayi bantu Esekelo mbaakalinga kushimikila bakalinga buyani, alimwi ino nshiinshi nsheshi twiiye mumutwi uyu? (Esekelo 2:3-6)

2 Ino bantu Esekelo mbakalinga kushimikila bakalinga buyani? Yehova wakaamba ayi bakalinga bantu ‘batanyumfwi’ ‘beshicimpamya,’ alimwi ‘baashu.’ Bakalinga bantu batabete kabotu bweenka mbuli myuumfwa alimwi a ntalaŋongo. Nceceeco Yehova ncaakalwiitila Esekelo mankanda aanji ayi: “Utaloondi”! (Amubelenge Esekelo 2:3-6.) Esekelo wakacikonsha kukumanisha ncito yakwe yakushimikila ceebo cakwaamba ayi (1) Yehova ngowakamutuma (2) Lesa wakamupa nkusu sha mushimu usalashi, alimwi (3) Maswi akwe Lesa akayuminisha lushomo lwakwe. Ino shintu shotatwe ishi shakamucafwa buyani Esekelo? Alimwi ino inga shatucafwa buyani munshiku shino?

YEHOVA NGOWAKATUMA ESEKELO

3. Ino cilyeelete ngamaswi nshi akayuminisha Esekelo, alimwi ino Yehova wakamucafwa buyani kushoma ayi alaakumucafwa?

3 Yehova wakalwiita Esekelo ayi: “Ntookutuma.” (Esek. 2:3, 4) Cilyeelete maswi aya akamuyuminisha Esekelo. Ino nceebonshi? Ncakutatoonsha kwaamba ayi wakeebaluka maswi ali mbuli aya Yehova ngakaamba ndyaakasala Mose a Isaya kuba bashinshimi bakwe. (Kulo. 3:10; Isa. 6:8) Alimwi Esekelo wakalinga kucishi Yehova mbwaakacafwa bashinshimi bobilo aba kukumanisha ncito shiyumu. Aboobo Yehova ndyaakalwiita Esekelo mankanda obilo ayi: “Ntookutuma,” Esekelo wakalinga kweelete kushoma ayi Yehova atoomucafwa. Alimwi mankanda aanji Esekelo wakalemba ayi: “Liswi lyakwe Yehova lyakesa kuli ndime.” (Esek. 3:16, NWT) Kwiilikaawo, maswi akwaamba ayi “Liswi lyakwe Yehova lyakesa alimwi kuli ndime” alacanika mankanda aanji. (Esek. 6:1, NWT) Aboobo ncakutatoonsha kwaamba ayi Esekelo wakalinga kushomete cakutatoonsha ayi Yehova ngowakamutuma. Kwiilikaawo, mukwiinga baishi Esekelo bakalinga mupailishi, cilyeelete bakalinga bamwiisha kwaamba ayi kuswabo kale kale Yehova alalwiita bashinshimi bakwe ayi atoobacafwa. Kucakubonenaako, Yehova wakalwiita Isaki, Jakobo, alimwi a Jelemiya ayi: “Ndanooli awebo.”—Mata. 26:24; 28:15; Jele. 1:8.

4. Ino cilyeelete ngamakani nshi ayuminisha akayuminisha Esekelo?

4 Ino bene Isilaeli baanji bakacita buyani Esekelo ndyaakalinga kushimikila? Yehova wakaamba ayi: “Bene Isilaeli teshi bakakukutike, ceebo tabasuni kunkutika nebo.” (Esek. 3:7, NWT) Bantu bakakaka Yehova kwiinda mukukaka Esekelo. Maswi aya akacafwa Esekelo kushoma kwaamba ayi nabi bantu bakakaka kukutika, wakacita lubasu lwakwe mbuli mushinshimi. Alimwi Yehova wakashomesha Esekelo ayi na makani aboomboloshi ngaakalinga kwaambilisha akakumanishikwe, bantu “balaakwishiba ayi palinga mulaluki pakati kabo.” (Esek. 2:5; 33:33) Ncakutatoonsha makani aya ayuminisha akacafwa Esekelo kuyuminishikwa kwaamba ayi acikoonshe kukumanisha ncito yakwe yakushimikila.

YEHOVA NGOWAKATUTUMA

Bweenka mbuli Esekelo, bantu inga bakaka na kupikisha makani ngotushimikila, sombi Yehova ali andiswe (Amubone mapalagilafu 5-6)

5. Kweelana a Isaya 44:8, ino nciinshi citupa kutaloonda?

5 Aswebo tatuloondi kushimikila mukwiinga tulishi ayi Yehova ngowakatutuma. Wakatupa coolwe cakwiitwa ayi bakamboni bakwe. (Isa. 43:10) Ici ncoolwe cilibetele abuumbi! Bweenka Yehova mbwaakalwiita Esekelo ayi: “Utaloondi,” aswebo atootulwiita ayi: “Mutatutumi.” Ino nceebonshi tatweelete kuloonda balwani besu? Bweenka mbuli Esekelo, aswebo Yehova ngowakatutuma alimwi alatucafwa.—Amubelenge Isaya 44:8.

6. (a) Ino nshiinshi Yehova nshakaamba shitondesha ayi alaakutucafwa? (b) Ino nciinshi cituyuminisha akutupa nkusu?

6 Yehova washomesha ayi alaakutucafwa. Kucakubonenaako, Yehova kaatana kwaamba ayi: “Ndimwe bakamboni bangu,” wakaamba ayi: “Waakwiinda mumaanshi aanji, ndaakunooli andiwe, waakwiinda mumilonga teshi ukatolwe anjiyo. Waakwiinda mumulilo, teshi ukapyeewo, nabibo kubilima kwa mulilo teshi kukakubabuleewo.” (Isa. 43:2, NWT) Cimwi ciindi ndyetutooshimikila tulacana mapensho aanji ngeenga tweelanisha ku muyoba, alimwi ayumu bweenka mbuli mulilo. Nacibi boobo, kwiinda mulucafwo lwakwe Yehova tulatolelela kushimikila. (Isa. 41:13) Bweenka mbuli muciindi cakwe Esekelo, bantu baanji balakaka makani ngotushimikila. Ano ici tacibete boobo ceebo cakwaamba ayi twaalilwa kushimikila kabotu. Tulayuminishikwa mukwiinga tulishi kwaamba ayi Yehova alisangalete ceebo cakutolelela kwaambilisha makani akwe. Mutumwi Paulo wakaamba ayi: “Womwi awomwi alaakupekwa cilambu kweelana ancito yakwe.” (1 Koli. 3:8; 4:1, 2, NWT) Nankashi umwi wasebensa bupainiya kwa myaaka iinji wakaamba ayi: “Cilansangalasha kushiba kwaamba ayi Yehova alatucafwa mukweelesha kwesu.”

MUSHIMU WAKWE LESA WAKACAFWA ESEKELO

Mucili anga nciloto, Esekelo wakabona cikoci cakwiculu cakwe Yehova, ico cakamucafwa kushoma cakutatonsha ayi Yehova alaakumucafwa kukumanisha ncito yakwe (Amubone palagilafu 7)

7. Ino kuyeeya cili anga nciloto Esekelo ncaakabona kwakamupa kulinyumfwa buyani? (Amubone cikope cili papeeji yakutaanguna.)

7 Esekelo wakabona mushimu wakwe Lesa mboocite nkusu. Kwiinda mucili anga nciloto, wakabona mushimu usalashi mbowakalinga kucafwa baanjelo bacite nkusu alimwi akweensha cikoci cinene cakwiculu. (Esek. 1:20, 21) Ino Esekelo wakacita buyani? Wakaamba shakacitika ndyaakalemba ayi: “Ndindakabubona, ndakafukama cakushisha ciwa panshi.” Wakakankamana abuumbi cakwaamba ayi wakashisha ciwa panshi. (Esek. 1:28) Cilyeelete kuyeeya cili anga nciloto ici cikankamika, kwakapa Esekelo kushoma cakutatoonsha kwaamba ayi kwiinda mulucafwo lwa mushimu wakwe Lesa, alaakucikonsha kukumanisha ncito yakwe yakushimikila.

8-9. (a) Ino nciinshi cakacitika kuli Esekelo Yehova ndyaakamulwiita ayi “nyamuka”? (b) Ino nciinshi cimwi Yehova ncaakacita kwaamba ayi acafwe Esekelo kukumanisha ncito iyumu?

8 Yehova wakalwiita Esekelo ayi: “Omwanaamuntu, nyamuka mbandike andiwe.” Yehova ndyaakalwiita Esekelo ayi nyamuka, Esekelo wakatambula nkusu nshaakalinga kuyandika kwaamba ayi anyamuke. Wakalemba ayi: ‘Mushimu wakenjila muli ndime akunengesha kwiimikana.’ (Esek. 2:1, 2) Aboobo mukuya kwaciindi alimwi muncito yakwe yoonse yakushimikila, Esekelo wakalinga kutanjililwa a “lyaansa” lyakwe Lesa, na mushimu usalashi wakwe Lesa. (Esek. 3:22; 8:1; 33:22; 37:1; 40:1) Mushimu wakwe Lesa wakacafwa Esekelo kukumanisha ncito njaakalinga wapekwa, yakushimikila bantu ‘bayumu myoyo alimwi beshicimpamya.’ (Esek. 3:7) Yehova wakalwiita Esekelo ayi: “Ndayumya ciwa cako bweenka mbuli shiwa shabo alimwi ndayumya nkumo yako bweenka mbuli nkumo shabo. Nkumo yako ndaiyumya anga ndibwe lya daimondi, kwiinda libwe liyumu abuumbi.” (Esek. 3:8, 9, NWT) Cakalingabo anga Yehova atolwiita Esekelo ayi: ‘Utalefuki ceebo cakuyuma myoyo kwa bantu. Ndaakukupa nkusu.’

9 Pesule, mushimu wakwe Lesa wakatola Esekelo muncito yakwe yakushimikila. Wakalemba ayi: ‘Lyaansa lya nkusu lyakwe Yehova lyakalinga pali ndime.’ Cakatola nsondo yomwi kwaamba ayi mushinshimi Esekelo anyumfwishishe makani ngaakalinga kweelete kwaambilisha alimwi akwaamba ayi ashimikile cakushinisha. (Esek. 3:14, 15) Lyalo Yehova wakamulwiita ayi aye kucinyika uko mushimu nkowakenjila muli [nguwe]. (Esek. 3:23, 24) Esekelo wakalinga kulibambite kutalika ncito yakwe yakushimikila.

MUSHIMU USALASHI ULATUPA NKUSU NSHETUYANDIKA

Ino nciinshi cakacafwa Esekelo kukumanisha ncito yakwe yakushimikila, ceenga catucafwa aswebo? (Amubone palagilafu 10)

10. Ino nducafwo nshi ndotuyandika kwaamba ayi tukamanishe ncito yesu yakushimikila, alimwi ino nceebonshi?

10 Ino nducafwo nshi ndotuyandika kwaamba ayi tukamanishe ncito yesu yakushimikila? Kwaamba ayi tucane cikumbulo, amuyeeye shakacitikila Esekelo. Kaatana kutalika kushimikila, mushimu wakwe Lesa wakamupa nkusu nshaakalinga kuyandika. Bweenka mbuli Esekelo, aswebo munshiku shino tulacikonsha kushimikila ceebo ca lucafwo lwa mushimu wakwe Lesa. Ino nceebonshi? Nceebo cakwaamba ayi Satana alatulwana kwaamba ayi tucileke ncito yesu yakushimikila. (Ciyu. 12:17) Bantu baanji balayeeya ayi Satana alicite nkusu cakwaamba ayi inga tatukoonshi kumukoma. Sombi tulamukoma kwiinda muncito yesu yakushimikila! (Ciyu. 12:9-11) Munshila nshi? Na katushimikila tulatondesha ayi tatumuloondiiwo Satana. Lyoonse na twashimikila nkokwaamba ayi twamukoma. Aboobo, ino nciinshi ncetushiba na twabona kwaamba ayi twatolelela kushimikila nabi balwani besu ndyebatootupikisha? Tuleshiba kwaamba ayi Yehova atootupa nkusu kwiinda mumushimu wakwe usalashi alimwi tulashiba ayi alikondetwe pali ndiswe.—Mate. 5:10-12; 1 Pit. 4:14.

11. Ino mushimu usalashi ulaakutucafwa buyani, alimwi ino inga twacita buyani kwaamba ayi tutolelele kuutambula?

11 Ino nciinshi cimwi nceenga tweeya na twayeeya Yehova mbwaakapa Esekelo nkusu nshaakalinga kuyandika kwaamba ayi acikoonshe kushimikila? Mushimu wakwe Lesa inga watupa nkusu nshetuyandika kwaamba ayi tukome lipenshi lili lyoonse muncito yesu yakushimikila. (2 Koli. 4:7-9) Aboobo, ino nciinshi ncotweelete kushinisha kwaamba ayi tutolelele kutambula mushimu wakwe Lesa? Tulyeelete kunoopaila lyoonse, akushoma ayi Yehova atookutika mipailo yesu. Yesu wakaiisha bashikwiiya bakwe ayi: ‘Amutolelele kusenga, . . . amutolelele kulangoola, . . . amutolelele kukonkoonsha.’ Lyalo Yehova alaakukumbula kwiinda mukupa ‘mushimu usalashi kubaabo bamusenga.’—Luka 11:9, 13; Milimo 1:14; 2:4.

MASWI AKWE LESA AKAYUMYA LUSHOMO LWAKWE ESEKELO

12. Kweelana a Esekelo 2:9–3:3, ino libuku lyakupeta lyakaswa kuli alimwi ino mwakalinga kulembetwe makani nshi?

12 Esekelo taakwe kuyuminishikwabo a mushimu wakwe Lesa, sombi Maswi akwe Lesa aalo akayumya lushomo lwakwe. Kwiinda mucili anga nciloto, Esekelo wakabona lyaansa kalicatite libuku lyakupeta. (Amubelenge Esekelo 2:9–3:3.) Ino libuku lyakupeta ilyo lyakaswa kuli? Ino lyakalinga kucite makani nshi? Ino lyakamucafwa buyani Esekelo? Amuleke tubone. Libuku lyakupeta lyakaswa kucuuna ca bwaami cakwe Lesa. Cilyeelete Yehova wakatuma libuku lyakupeta kwiinda mu munjelo womwi pa baanjelo bali 4 abo Esekelo mbaakalinga abona pakutaanguna. (Esek. 1:8; 10:7, 20) Mulibuku lyakupeta mwakalinga maswi akwe Lesa, nkokwaamba ayi makani alaamfu aboomboloshi Esekelo ngaakalinga kuyandika kwaambilisha kubasha bakapondoka. (Esek. 2:7) Makani aya akalinga kulembetwe ku mbasu shoonse shobilo sha libuku lyakupeta.

13. Ino Yehova wakalwiita Esekelo kulicita buyani libuku lyakupeta, alimwi ino nceebonshi lyakalinga kucite mise?

13 Yehova wakalwiita mushinshimi wakwe ayi alye libuku lyakupeta akususha lifumo lyakwe. Esekelo wakanyumfwila akulya libuku lyoonse. Ino lubasu ulu lwa cili anga nciloto lwakalinga kusansulula nshi? Esekelo wakalinga kuyandika kwaanyumfwishisha kabotu makani ngaakapekwa kushimikila. Wakalinga kweelete kushoma makani ayo kwaamba ayi cibe cuubu kushimikila. Lyalo kwakacitika cintu cimwi cikankamika. Esekelo wakesa mukucana ayi libuku lyakupeta ilyo lyakalinga “kucite mise anga mbuuci.” (Esek. 3:3) Ino nceebonshi? Kuli Esekelo, coolwe cakwiimikaninako Yehova cakalinga kucite mise na cakalinga cibotu abuumbi. (Kulu. 19:8-11) Wakalumba abuumbi kwaamba ayi Yehova wakamupa coolwe cakusebensa mbuli mushinshimi wakwe.

14. Ino nciinshi cakacafwa Esekelo kuba ulibambite kutalika ncito yakwe?

14 Paciindi cimwi, Yehova wakalwiita Esekelo ayi: “Nyumfwisha kabotu akubika maano kumaswi oonse ngweshi nkulwiite.” (Esek. 3:10) Kwiinda mubutanjilishi ubu, Yehova wakalwiita Esekelo kwiibaluka shakalinga kulembetwe mulibuku lyakupeta akuyeeyawo cakubikila maano. Esekelo ndyaakacita boobo, lushomo lwakwe lwakayuminaako. Alimwi ici cakamupa kuba amakani ankusu akuya mukwaambilisha kubantu. (Esek. 3:11) Ndyaakanyumfwishisha kabotu alimwi akushoma makani akaswa kuli Lesa, Esekelo wakalinga kulibambite kutalika kushimikila akutolelela kucita boobo kushikila akumamanino ancito yakwe.—Amweelanye a Kulumbaisha 19:14.

MASWI AKWE LESA ALAYUMYA LUSHOMO LWESU

15. Ino nciinshi ncotweelete kucita kwaamba ayi tucikoonshe kukumanisha ncito yesu yakushimikila?

15 Tulyeelete kutolelela kuyumya lushomo lwesu kwiinda mu Maswi akwe Lesa, lyalo ndyeenga twacikonsha kukumanisha ncito yesu yakushimikila. Tulyeelete kuyeeya cakubikila maano pashintu shoonse Yehova nshaatulwiita. Munshiku shino Yehova alabandika andiswe kwiinda mu Maswi akwe, Baibo. Ino inga twacita buyani kwaamba ayi tutolelele kukonkela Maswi akwe mumbasu shoonse sha buumi bwesu?

16. Ino Yehova alisuni ayi tunoocita buyani a Maswi akwe, alimwi ino inga twacita buyani kwaamba ayi atushike pamoyo?

16 Mibili yesu ilaba iyumu na shakulya nshotulya katutafuna kuteshi kuminabo. Ubu mbocibete alwakumushimu, lushomo lwesu lulayuma na katwiiya Maswi akwe Lesa akukutumana kuyeeyawo. Ici nceciiyo Yehova ncaasuni ayi twiiye. Yehova alisuni kwaamba ayi tunoonyumfwishisha Maswi akwe. Inga twacita boobo kwiinda mukupaila, kubelenga, alimwi akukutumana kuyeeyawo. Cakutaanguna, tulapaila kwaamba ayi moyo wesu ube ulibambite kutambula miyeeyo yakwe Lesa. Lyalo ndyetutalika kubelenga Baibo. Pesule lyakubelenga, tulakutumana akuyeeyawo cakubikila maano, pamakani ngotwabelenga. Ino kucita boobo kulaakutucafwa buyani? Tulaakunyumfwishisha Maswi akwe Lesa akuyumya lushomo lwesu.

17. Ino nceebonshi kukutumana kuyeeya nshotubelenga mu Baibo kulayandika?

17 Ino nceebonshi kubelenga Baibo akukutumana kuyeeyawo kulayandika? Kucita boobo kulatupa nkusu shakucikonsha kushimikila makani a Bwaami pacecino ciindi, alimwi kulaakutucafwa kushimikila makani ayumu aboomboloshi conoono. Alimwi kukutumana kuyeeya pamibo yakwe Yehova ibotu abuumbi kulaakupa bushicibusa bwesu anguwe kuyuminaako. Ici cilaakutupa kusangalala aluumuno akukwana.—Kulu. 119:103.

TULAAKUCIKONSHA KULIYUMYA

18. Ino bantu mbotushimikila balaakushiba nshi, alimwi ino nceebonshi?

18 Mubupusano a Esekelo, swebo tatubete bashinshimi. Nacibi boobo, tulishinishite kutolelela kwaambilisha makani akwe Yehova ngotucana mu Maswi akwe, kushikila ncito yakushimikila ikakumanishikwe kweelana akuyanda kwakwe. Na ciindi ca boomboloshi cikashiike, bantu mbotushimikila teshi bakaambewo ayi tatukwe kucenjeshekwa na ayi Lesa taakwe kubabikilako maano. (Esek. 3:19; 18:23) Sombi balaakushiba ayi makani ngotwakalinga kushimikila akaswa kuli Lesa.

19. Ino nciinshi ceshi cikatucaafwe kukumanisha ncito yesu yakushimikila?

19 Ino nciinshi ceshi cikatucaafwe kukumanisha ncito yesu yakushimikila? Shintu sheenka shotatwe shakacafwa Esekelo. Tulatolelela kushimikila mukwiinga tulishi kwaamba ayi Yehova ngowakatutuma, mushimu usalashi wakwe Lesa ulatupa nkusu, alimwi Maswi akwe Lesa alayumya lushomo lwesu. Kwiinda mulucafwo lwakwe Yehova, tulayuminishikwa kukumanisha ncito yesu yakushimikila akuliyumya “kushikila kumamanino.”—Mate. 24:13.

LWIIMBO 65 Kuya Panembo!

a Mumutwi uyu, tutobandika pashintu shotatwe shakacafwa mushinshimi Esekelo kukumanisha ncito yakwe yakushimikila. Tutobandika Yehova mbwaakacafwa mushinshimi wakwe alimwi kucita boobo kutootucafwa kushoma cakutatoonsha kwaamba ayi aswebo alaakutucafwa kukumanisha ncito yesu yakushimikila.