Amuye ku shebo

Amuye pa mitwi iliimo

“Munoolumba Mushintu Shoonse”

“Munoolumba Mushintu Shoonse”

SA mulalumba? Uyu ngomwiipusho soonse ngotweelete kuliipusha. Baibo yakaambila limwi ayi munshiku shakweelaako bantu balaakuba “bataluumbi.” (2 Timo. 3:2) Mpashi mwakakumanyawo kale bantu bataluumbi na bamwi babacitila shibotu, alimwi balibona ayi bamwi balyeelete kubacitila na kubapa shintu. Mpashi amwebo inga tamukondwiwo kuba abantu bamushobo uyu.

Mubupusano, Baibo ilayuminisha basebenshi bakwe Yehova ayi: “Amutondeshe ayi mulalumba.” Tulyeelete ‘kulumba mushintu shoonse.’ (Kolo. 3:15, NWT; 1 Tesa 5:18) Alimwi kuba amushimu wakulumba kulatucafwa munshila shiinji.

KULUMBA KULATUPA KULINYUMFWA KABOTU

Cinene ncotweelete kuba amushimu wakulumba ncakwaamba ayi, kulumba kulapa muntu kulinyumfwa kabotu. Muntu ucite mushimu wakulumba bamwi alalinyumfwa kabotu, alimwi alapa kwaamba ayi abo mbwaalumba babe alusangalalo. Ino nceebonshi? Atwaambe cakubonenaako: Na mwashiba kwaamba ayi muntu umwi alisuni kumucitilako cintu cimwi cibotu abuumbi, inga mwanyumfwa kabotu abuumbi. Inga capa kwaamba ayi mushibe ayi uyo muntu wasuna kumucitila cibotu mukwiinga ulamubona ayi mulayandika alimwi alamubikilaako maano. Kushiba kwaamba ayi muntu umwi ulamubikilaako maano kulyeelete kumupa kulibona ayi mulicindeme. Mpashi ubu mbwaakalinyumfwa Lute, Bowasi ndyaakamutondesha nkumbu. Cakutatoonsha, Lute wakakondwa abuumbi kubona Bowasi mbwakamubikilako maano.​—Lute 2:10-13.

Ncintu ciyandika abuumbi kwaamba ayi tunoolumba Lesa. Cakutatoonsha, mulyeelete mulayeeyawo pa shakulya shakumushimu Lesa nshaatupa alimwi ambwaatolelela kutucafwa anshetuyandika mubuumi bwesu. (Duto. 8:17, 18; Milimo 14:17) Aboobo muciindi cakuyeeyawobo calubilo lubilo pa bubotu bwakwe Lesa, inga cabota kutola ciindi cilaamfu kuyeeyawo abuumbi pashoolwe shiinji Lesa nshaamupa amukwashi wanu. Kukutumana kuyeeya Mulengi wesu mbwaatutondesha bwaabi kulaakutucafwa kutola panembo kulumba kwesu akutucafwa kushoma cakutatoonsha kwaamba ayi ncakwiila alitusuni alimwi alalumba ceebo ca mbotumusebensela.​—1 Joni 4:9.

Ano, muteelibo pakuyeeya Yehova mbwaatutondesha bwaabi ashoolwe nshaatupa; amumuluumbe aceebo ca bubotu bwakwe. (Kulu. 100:4, 5) Bamwi balaamba ayi “kulumba bantu kulapa kwaamba ayi babe alusangalalo.”

KULUMBA KULATUPA KUNOONYUMFWANA ABAMWI

Cimwi nceenga twaambila ayi kulumba nkubotu, ncakwaamba ayi kulapa kwaamba ayi tunoonyumfwana abamwi. Soonsebo tulisuni kulumbwa. Aboobo anu kulumba muntu kuswa panshi lya moyo ceebo ca shimwi nshaatucitila, inga kwapa kwaamba ayi tunoonyumfwanaakwe. (Loma. 16:3, 4) Kwiilikaawo, liinji bantu balumba balacafwaako abantu bamwi. Balabikila maano kushintu shibotu bamwi nshobakabacitila, aboobo abalo balisuni kucitilako bamwi shintu shibotu. Kucafwa bamwi kulapa kwaamba ayi tunooba alusangalalo. Cilibo bweenka mbuli Yesu mbwaakaamba ayi: “Kupa kulapa lusangalalo abuumbi kwiinda kutambula.”​—Milimo 20:35.

Munene womwi wapa cikolo ca University of California, Robert Emmons, uyo uli mulikoto lya baabo balanga pamakani akulumba mbwaakuma muntu bakaamba ayi: “Cintu comwi ceenga catucafwa kuba bantu balumba, nkushiba kwaamba ayi tulayandika lucafwo kuswa kubamwi. Paciindi cimwi inga twabacafwa, abalo paciindi cimwi inga batucafwa.” Cancine ncakwaamba ayi, tulayandika bantu bamwi kwaamba ayi tutolelele kuba abuumi akuba alusangalalo. Kucakubonenaako, bamwi inga batucafwaako ashakulya na kutulama ciindi ndyetwaciswa. (1 Koli. 12:21) Muntu ulumba alacitawo comwi kwaamba ayi atondeshe ayi alalumba pashibotu bamwi nshobamucitila. Sa amwebo mulalumba lyoonse na bamwi bamucitila shibotu?

MUNTU ULUMBA TAALISUKAMI ABUUMBI

Cimwi ncotweelete kubeta amushimu wakulumba ncakwaamba ayi, kulumba kulacafwa muntu kutabikila maano abuumbi kushintu sheenga shamupa kulisukama. Aboobo alabikila maano abuumbi kushintu shibotu. Muntu ulumba ulalanga bunene pashintu shibotu shimucitikila alimwi ici cilamupa kutola panembo kulumba kwakwe. Kulumba kulaakumupa kuba muntu ‘usangalete lyoonse mu Mwaami’ bweenka mbuli Paulo mbwaakaamba.​—Fili. 4:4.

Kwiilikaawo, kulumba kulaakumucafwa kuba muntu utatongooki abuumbi. Inga tacikonsheki kuba muntu ulumba alimwi paciindi comwi kuba shimunyono, ukalala, na ubikila mfundilishi. Bantu batondesha kulumba tabasuni bunene bubile. Sombi balakalika moyo akubikila maano kusheesho nshebacite.​—Fili. 4:12.

AMUYEEYE PASHOOLWE SHOONSE YEHOVA NSHAAMUPA!

Mbuli Mwineklistu, mulishi kwaamba ayi Satana alisuni ayi tunoolinyumfwa kulefuka na twacana mapensho. Alanyumfwa kabotu na mwatalika kutongooka abuumbi. Alishi kwaamba ayi na kamubona shintu munshila itabete kabotu akutongooka abuumbi, inga mwaalilwa kusebensa kabotu muncito yakushimikila makani abotu. Kwiilikaawo, muntu ucite mushimu wakulumba liinji alatondesha shisepo shakumushimu mbuli kusangalala pashintu shibotu Lesa nshaakamucitila alimwi akushoma nshaakatushomesha.​—Gala. 5:22, 23.

Mbuli musebenshi wakwe Yehova, amwebo inga mwasuminisha kwaamba ayi makani ngotwaambawo mumutwi uyu ngancine. Nacibi boobo, kuba amushimu wakulumba takusibo anga nga meeno amukanwa, alimwi cimwi ciindi nciyumu kuleya kulisukama na twaba amapensho. Ano mutalefuki, mukwiinga kuli nsheenga mwaciita kwaamba ayi mutanoolisukama abuumbi. Ino nshiinshi nsheenga mwaciita? Bushiku abushiku, amuyeeye pashibotu shacitika ubo bushiku nsheenga mwatondeshelawo kulumba. Kucita boobo kulaakumupa kushibila kulumba alimwi mulaakunooba alusangalalo kwiinda baabo beshikunooyeyabo pamapensho ngobacite. Munooyeya shibotu Lesa abantu bamwi nshobamucitila isho shipa kwaamba ayi munooba alusangalalo. Mpashi inga mwalangoola libuku lyakwaamba ayi bushiku buli boonse munoolembaamo shintu shibotu shobilo na shotatwe shamucitikila nsheenga mwasuna kulumba.

Bamwi beshikwiiya sha boongo bwesu mbobusebensa bakaamba ayi, “na bushiku buli boonse katulumba pashibotu bamwi nshebatucitila, boongo bwesu tabubikiliwo maano kushintu sheenga shatupa buumba.” Muntu ucite mushimu wakulumba alaba usangalete lyoonse. Aboobo amuyeeye pashintu shibotu shoonse nshomwakatambula, amusangalale pashibotu shimucitikila akutondesha kulumba lyoonse! Mutanoobona ayi shintu mboshibetebo na mbosheeletebo kuba, sombi “amumuluumbe Yehova, mukwiinga uli kabotu.” Ee, “amumuluumbe mushintu shoonse.”​—1 Maka. 16:34; 1 Tesa. 5:18.