Amuye ku shebo

Amuye pa mitwi iliimo

MUTWI WAKWIIYA 47

Nsheenga Tweeya Kuswa Mulibuku lya Bene Lefi

Nsheenga Tweeya Kuswa Mulibuku lya Bene Lefi

“Malembo oonse akatanjililwa a Lesa alimwi alacafwa.”​—2 TIMO. 3:16. NWT

LWIIMBO 98 Malembo​—Akatanjililwa a Lesa

NSHESHI TWIIYE *

1-2. Ino nceebonshi Beneklistu munshiku shino, balyeelete kuba alusuno lwakwiiya makani ngotucana mulibuku lya Bene Lefi?

MUTUMWI Paulo wakeebalusha mubye wacanike Timoti ayi “Malembo oonse akatanjililwa a Lesa alimwi alacafwa.” (2 Timo. 3:16) Malembo ayo aleelikaawo alibuku lya Bene Lefi. Ino mulalibona buyani libuku ili? Bamwi mpashi inga kabalibona ayi ndibuku licite mulongo wa milawo itasebensi munshiku shino, ano Beneklistu bancine teshi mbobayeeya.

2 Libuku lya bene Lefi lyakalembwa myaaka 3,500 yainda, nacibi boobo, Yehova wakalilama kabotu libuku ili kwaamba ayi twiiyeeko kushakalembwaamo. (Loma. 15:4) Mukwiinga libuku ili lilatucafwa kushiba Yehova mbwaabona shintu alimwi ambwaalinyumfwa, tulyeelete kuba alusuno lwakwiiya makani aliimo. Alimwi muli shiiyo shiinji nsheenga tweeya kuswa mulibuku ili lyakatanjililwa amushimu. Atubandike shiiyo shone pasheesho.

NSHEENGA TWACIITA KWAAMBA AYI YEHOVA ATAMBULE KUPAILA KWESU

3. Ino nceebonshi ncobakalinga kubengela milambu pabushiku Bwakusalashikwa Kuswa Kushibiibi?

3 Ciiyo citaanshi: Tulyeelete kusangalasha Yehova kwaamba ayi atambule milambu yesu. Mwaaka uli woonse, Pabushiku Bwakusalashikwa Kuswa Kushibiibi, bene Isilaeli bakalinga kubungana pomwi akubenga milambu ya nyama kwiinda mumupailishi munene. Milambu iyo yakalinga kucafwa bene Isilaeli kwiibaluka kwaamba ayi bakalinga kuyandika kusalashikwa kuswa kushibiibi! Ano mupailishi munene kaatana kuleta mulambu uli woonse wabulowa mumusena Usalalite Wiindaawo pabushiku ubu, wakalinga kweelete kutaanguna kucita cintu cimwi cakalinga kuyandika abuumbi kwiinda kulekelela shibiibi sha bene Isilaeli.

(Amubone palagilafu 4) *

4. Kweelana a Lefi 16:12, 13, ino mupailishi munene wakalinga kutaanguna kucita nshi na wanjila mumusena Usalalite Wiindaawo Pabushiku Bwakusalashikwa Kuswa Kushibiibi? (Amubone cikope cakutaanguna.)

4 Amubelenge Lefi 16:12, 13. Amuyeeyebo mbocakalinga kuba Pabushiku Bwakusalashikwa Kuswa Kushibiibi: Mupailishi munene wakalinga kunjila muŋanda isalalite. Ili lyakalinga linkanda lyakutaanguna pamankanda otatwe ngaakalinga kunjila mumusena Usalalite Wiindaawo pabushiku ubu. Kulyaansa lyomwi wakalinga kubwesa cakunyamwitaawo tununkila, lyalo uku kumwi kaacite cakubikaawo mulilo ca golodi umo mwakalinga kuswite makalangasha amulilo. Na washika pakalinga cisani ca pamulyaango wakunjila kumusena Usalalite Wiindaawo wakalinga kwiimikana. Cabulemu wakalinga kunjila mumusena Usalalite Wiindaawo akwiimikana pakalinga libokosi lya cipangano. Munshila yacikoshanyo cakalingabo anga weemikana panembo lyakwe Yehova! Lyalo cakubikila maano mupailishi wakalinga kutila tununkila pamakalangasha amulilo, aboobo musena woonse wakalinga kununkila kabotu abuumbi. * Pesule wakalinga kunjila alimwi mumusena Usalalite Wiindaawo abulowa bwa mulambu wakulekelela shibiibi. Wakalinga kutaanguna kutenta tununkila kaatana kubenga mulambu wa bulowa bwakulekelela shibiibi.

5. Ino kutenta tununkila kabotu Pabushiku Bwakusalashikwa Kuswa Kushibiibi kulatwiisha nshi?

5 Ino kusebensesha tununkila Pabushiku Bwakusalashikwa Kuswa Kushibiibi kutootwiisha nshi? Baibo ilaamba ayi mipailo ya basebenshi bakwe Yehova bashomeka iyo njaatambula, ili anga ntununkila kabotu. (Kulu. 141:2; Ciyu. 5:8) Mutaluubi kwaamba ayi mupailishi munene wakalinga kuliceesha abuumbi ndyaakalinga kuleta tununkila kabotu kuli Yehova. Aswebo tulyeelete kuliceesha ndyetutoopaila kuli Yehova. Tulyeelete kutondesha bulemu abuumbi kuli nguwe. Tulalumba abuumbi kwaamba ayi Mulengi wabubumbo boonse wakatupa coolwe cakubandika anguwe akuba abushicibusa anguwe bweenka mbuli mwaana abaishi. (Jemu. 4:8) Yehova watusuminisha kuba beshicibusa bakwe! (Kulu. 25:14) Tulicisuni abuumbi coolwe ici cakwaamba ayi tatusuniiwo kucita cili coonse ceenga camukalasha.

6. Ino nshiinshi nshotutokwiiyawo pamakani akwaamba ayi mupailishi munene wakalinga kutaanguna kutenta tununkila kabotu kaatana kubenga milambu?

6 Mutaluubi kwaamba ayi mupailishi munene wakalinga kutaanguna kutenta tununkila kaatana kubenga mulambu. Kucita boobo kwakalinga kupa kwaamba ayi Yehova asangalale akutambula mulambu. Ino nciinshi nceenga tweeyawo? Yesu ndyaakalinga pacishi ca panshi, kwakalinga cintu cinene abuumbi cakalinga kwiindite pakupulusha bantu batasalalite ncaakalinga kweelete kucita kaatana kubenga buumi bwakwe mbuli mulambu. Ino nciinshi? Wakalinga kweelete kutolelela kunyumfwila Yehova kwaamba ayi akatambule mulambu wakwe. Ici cakatondesha kwaamba ayi tulyeelete kunoocita shintu kweelana akuyanda kwakwe Yehova. Yesu wakalinga kweelete kutondesha ayi Baishi beenkabo mbobeelela kweendelesha kwiculu alimwi apacishi ca panshi, alimwi abuleelo bwakwe Yehova bweenkabo mbobululeme.

7. Ino nceebonshi shintu shoonse Yesu nshaakalinga kucita ndyaakalinga pacishi ca panshi shakalinga kusangalasha Yehova?

7 Yesu ndyaakalinga pacishi ca panshi, wakalinga kunyumfwila Yehova mushintu shoonse. Nabi kwaamba ayi wakalinga kwiinda mu meelesho amapensho apusenepusene, alimwi wakalinga kucishi ayi alaakufwa lufu lulensha nsoni, wakalinga kusunishishi kutondesha ayi Baishi beenkabo mbobeendelesha kabotu. (Fili. 2:8) Na wacana mapensho, wakalinga kupaila akusenga cakulila abuumbi akuswa minsonshi.” (Ebu 5:7) Kupaila kuswa panshi lya moyo kwakatondesha kwaamba ayi alashomeka kuli Yehova alimwi cakamucafwa akutolelela kuba muntu unyumfwila. Kuli Yehova mipailo yakwe Yesu yakalinga anga ntununkila kabotu. Shintu shoonse Yesu nshaakalinga kucita ndyaakalinga pacishi ca panshi, shakalinga kusangalasha Yehova akutondesha ayi ncakwiila lakwebo eenka ngoweelela kweendelesha kwiculu apacishi ca panshi.

8. Ino cakubonenaako cakwe Yesu inga twacikonkela buyani?

8 Inga twakonkela cakubonenaako cakwe Yesu na katunyumfwila Yehova lyoonse akushomeka kuli nguwe. Kwaamba ayi tusangalashe Yehova, tulyeelete kunoomusenga camoyo woonse kwaamba ayi atucaafwe ndyetwacana bweelesho. Kucita boobo kulatondesha ayi tuli kulubasu lwa buleelo bwakwe. Tulishi kwaamba ayi Yehova inga taakutiki kumipailo yesu na katucita shintu shibiibi. Ano na katucita nshaasuni inga twashoma ayi mipailo yesu yakuswa panshi lya moyo ilaakunooba anga ntununkila kabotu. Alimwi inga twashoma cakutatoonsha kwaamba ayi kushomeka kwesu akumunyumfwila kulasangalasha Ishiwesu wakwiculu.​—Tus. 27:11.

TULASEBENSELA YEHOVA MUKWIINGA TULIMUSUNI ALIMWI TULALUMBA

(Amubone palagilafu 9) *

9. Ino nciinshi bene Isilaeli ncobakalinga kubengela milambu ya bwanabwankashi?

9 Ciiyo cabili: Tulasebensela Yehova mukwiinga tulalumba. Kwaamba ayi tunyumfwishe kabotu ishi, atubandike pamilambu ya bwanabwankashi, bene Isilaeli njebakalinga kubenga. * Mulibuku lya Bene Lefi, tuleeya ayi mwine Isilaeli wakalinga kubenga mulambu wa bwanabwankashi mbuli mulambu “wakulumba.” (Lefi 7:11-13, 16-18) Wakalinga kubenga mulambu uyu kuteshi ceebo cakukonkelabo mulawo, sombi ceebo cakwaamba ayi wakalinga kusuni kucita boobo. Aboobo uyu wakalinga mulambu muntu ngwaakalinga kubenga mukuliyandilabo mwiine ceebo calusuno lwakwe pali Yehova. Uyo waleta mulambu wakalinga kulya nyama iyo ya mulambu pomwi amukwashi wakwe alimwi amupailishi. Nacibi boobo, shipansha shimwi sha nyama iyo shakalinga kupekwabo kuli Yehova. Ino nshipansha shili?

(Amubone palagilafu 10) *

10. Ino milambu ya bwanabwankashi yaambwa pa Lefi 3:6, 12, 14-16 itootwiisha nshi pakulyaaba kwakwe Yesu kucita kuyanda kwa Baishi?

10 Ciiyo catatu: Tulasebensela Yehova ankusu shesu shoonse, mukwiinga tulimusuni. Yehova wakalinga kubona mafuta kuba cipansha cibotu abuumbi ca nyama. Alimwi wakaamba ayi shipansha shimwi sha nyama mbuli shamukati shakalinga kucindeme. (Amubelenge Lefi 3:6, 12, 14-16.) Aboobo Yehova wakalinga kukondwa abuumbi na mukuliyandila mwine Isilaeli wabenga shipansha shiyandika alimwi amafuta kuli nguwe. Na mwine Isilaeli wacita boobo nkokwaamba ayi alisuni abuumbi kubenga kuli Lesa shintu shibotu kwiindaawo. Alakwe Yesu mbwaakacita bweenka ubu, wakalyaaba mwiine kusebensela Yehova amoyo wakwe woonse ceebo calusuno ndwaakalinga kucite pali Nguwe. (Joni 14:31) Yesu wakalinga kusangalala abuumbi kucita kuyanda kwakwe Lesa ceebo cakwaamba ayi wakalinga kusuni milawo yakwe Lesa. (Kulu. 40:8) Ncakutatoonsha kwaamba ayi Yehova wakakondwa abuumbi kubona Yesu mbwaakalinga kumusebensela cakulyaaba!

Tulalyaaba mukusebensela Yehova mukwiinga tulimusuni (Amubone mapalagilafu 11-12) *

11. Ino kusebensela kwesu Yehova kulyelene buyani amilambu ya bwanabwankashi, alimwi ino kushiba makani aya kulatuyuminisha buyani?

11 Kusebensela kwesu Yehova kuli anga njimilambu ya bwanabwankashi ilya, mukwiinga kulatondesha mbotumusuni. Tulasebensela Yehova ankusu shesu shoonse mukwiinga tulimusuni kuswa panshi lya moyo. Alyeelete alakondwa abuumbi na wabona buunji bwa basebenshi bakwe abo bakalyaaba kumusebensela ceebo calusuno lwabo pali nguwe amilawo yakwe! Na twashiba ayi Yehova alabona mbotumusebensela alimwi akushiba cipa kwaamba ayi tunoomusebensela, inga twayuminishikwa. Kucakubonenaako, na mulaalilwa kucita shiinji ceebo cakwaamba ayi mwacembela, amushome kwaamba ayi Yehova alanyumfwisha. Mpashi mulalinyumfwa ayi inga tamucikoonshi kucita shiinji muncito yakwe Yehova, sombi alishi ayi mulimusuni alimwi lusuno lwanu pali nguwe ndolumupa kwaamba ayi musebense kweelana apeela nkusu shanu. Alikondetwe kutambula nsheenga mwacikonsha kumupa.

12. Ino Yehova wakalinga kulinyumfwa buyani pamilambu ya bwanabwankashi, alimwi ino ici cilatuyuminisha buyani?

12 Ino nshiinshi nsheenga tweeya pamakani amilambu ya bwanabwankashi? Ndyebakalinga kutenta shipansha shibotu sha nyama, bwishi bwakalinga kuya mwiculu alimwi ici cakalinga kusangalasha Yehova. Aboobo inga mwashooma ayi Yehova alakondwa abuumbi na kamumusebensela camoyo woonse. (Kolo. 3:23) Amuyeyebo mbwanyumfwa kabotu ndyemutoomusebensela. Inga caba ayi mulacita shiinji na shiniinibo, Yehova alakondwa abuumbi akusebensa kwanu alimwi teshi akalubeewo.​—Mate. 6:20; Ebu 6:10.

YEHOVA ALAPA SHOOLWE LIBUNGA LYAKWE

13. Kweelana a Lefi 9:23, 24, ino Yehova wakatondesha buyani ayi wasumina milambu yakabenga bapailishi?

13 Ciiyo cane: Yehova atoopa shoolwe libunga lyakwe lyapacishi capanshi. Atubandike shakacitika mumwaaka wa 1512 Yesu kaatana kusa pacishi ca panshi, tente yakwe Lesa ndyeyakalinga mweela lya Kalundu ka Sinai. (Kulo. 40:17) Mose ngowakatanjilila kusekelela kwakalingaako ciindi Aloni abana bakwe ndyebakasalwa mbuli bapailishi. Bene Isilaeli boonse bakabungana kwaamba ayi babone bapailishi aba ndyebakalinga kubenga milambu ya nyama ciindi cakutaanguna. (Lefi 9:1-5) Ino Yehova wakatondesha buyani ayi wabasumina bapailishi bakasalwa conoono aba? Aloni a Mose ndyebakalinga kupa bantu shoolwe, mulilo wakaswa kuli Yehova akutenta milambu yoonse yakalinga pacipaililo.​—Amubelenge Lefi 9:23, 24.

14. Ino nshiinshi nshotutokwiiya bulya Yehova mbwaakasuminisha Aloni abana bakwe kuba bapailishi?

14 Ino mulilo ulya wakaswa kwiculu wakatondesha nshi? Wakatondesha ayi Yehova wakasuminisha ayi Aloni abana bakwe babe bapailishi. Bene Isilaeli ndyebakabona kwaamba ayi Yehova ngowatanjilila bapailishi aba, bakesa mukushiba ayi bakalinga kweelete kubanyumfwila. Sa pali nshetutokwiiyawo? Ee! Kuba bapailishi kwakwe Aloni abana bakwe kwakalinga kwiimikaninaako mupailishi wiindaawo. Klistu uyo wakalinga kusa mukuba Mupailishi Munene, kwiilikaawo alikoto lya 144,000, abo beshibakanoolela pantu pomwi anguwe kwiculu.​—Ebu 4:14; 8:3-5; 10:1.

Yehova atoopa shoolwe akutanjilila libunga lyakwe. Tulakonkela libunga lyakwe camoyo woonse (Amubone mapalagilafu 15-17) *

15-16. Ino Yehova watondesha buyani ayi ngoototanjilila “musebenshi ushomeka alimwi ucite maano”?

15 Mumwaaka wa 1919, Yesu wakasala likoto liniini lya bamakwesu bananikitwe kwaamba ayi basebense mbuli “musebenshi ushomeka alimwi ucite maano.” Musebenshi ushomeka uyu ngootanjilila muncito yakushimikila akwaabila bashikwiiya bakwe Klistu “cakulya paciindi ceelete.” (Mate. 24:45) Sa tulabona shitondesha patuba kwaamba ayi Lesa wakasuminisha musebenshi ushomeka alimwi ucite maano?

16 Satana abantu bakwe baleelesha cankusu kukasha ncito isebensa musebenshi ushomeka. Naakwiinga teshi kutanjililwa a Yehova naakwiinga musebenshi waalilwa kukumanisha ncito njaakapekwa. Nabi kwaamba ayi kwakalinga nkondo sha cishi coonse shobilo, kushupa kwa maali nsengwe yoonse, bantu bakwe Lesa kucitilwa shintu shibiibi, musebenshi ushomeka alimwi ucite maano watolelela kwaabila bashikwiiya bakwe Klistu pacishi ca panshi shakulya shakumushimu. Amuyeeyebo shakulya kufula shakumushimu nshotucite pacecino ciindi, alimwi nshetutambulabo kwakubula kusowa amaali! Shakulya ishi shilaabilwa mumishobo iindilila 900. Isho shoonse nshetwabandikaawo shilatondesha patuba kwaamba ayi Yehova atootanjilila musebenshi ushomeka. Incito yakushimikila ayalo ilatondesha ayi Yehova atootanjilila musebenshi ushomeka. Ncakwiila makani abotu atooshimikilwa “mucishi coonse ca panshi.” (Mate. 24:14) Cakutatoonsha cilibweneketebo patuba kwaamba ayi Yehova atoopa shoolwe akutanjilila libunga lyakwe munshiku shino.

17. Ino inga twatondesha buyani ayi tuli kulubasu lwa libunga Yehova ndyaatotanjilila?

17 Soonse tulyeelete kuliipusha ayi, ‘Sa ndalumba pacoolwe cakuba muliibunga lyakwe Yehova lya pacishi capanshi?’ Muciindi cakwe Mose, Yehova wakatondesha ayi wasuminisha Aloni abana bakwe kusebensa mbuli bapailishi kwiinda mukuleta mulilo. Munshiku shino Yehova atoocita shintu shitootucafwa kubona kwaamba ayi ncakwiila ngoototanjilila libunga lyakwe lya pacishi capanshi. Kuli shintu shiinji nshotweelete kulumba Yehova. (1 Tesa. 5:18, 19) Ino inga twatondesha buyani ayi tuli kulubasu lwa libunga Yehova ndyaatotanjilila? Tulyeelete kunookonkela butanjilishi mbotupekwa kwiinda mumabuku esu aamba shamu Baibo, nshetwiiya kumabungano, pakubungana kwalubasu, alimwi apakubungana kunene. Kwiilikaawo, inga twatondesha ayi tuli kulubasu lwa libunga lyakwe Yehova kwiinda mukwaabanamo lubasu muncito yakushimikila akwiisha.​—1 Koli. 15:58.

18. Ino nshiinshi nshomushinishite kucita?

18 Atube bashinishite kukonkela shiiyo nshetweeya kuswa mulibuku lya Bene Lefi. Atutolelele kucita shintu sheenga shapa kwaamba ayi Yehova asangalale akutambula milambu yesu. Atutondeshe kulumba kwesu kuli Yehova kwiinda mukumusebensela. Atutolelele kusebensela Yehova kushika peela nkusu shesu ceebo cakwaamba ayi tulimusuni camoyo woonse. Alimwi atutondeshe ayi tuli kulubasu lwa libunga Yehova ndyaatootanjilila munshiku shino kwiinda mukusebensa cankusu. Kucita sheeshi nshetwabandikawo kulaakutondesha ayi ncakwiila tulalumba pacoolwe Yehova ncaakatupa cakuba Bakamboni Bakwe!

LWIIMBO 96 Libuku Lyakwe Lesa​—Mbuboni

^ par. 5 Libuku lya Bene Lefi lilaamba sha milawo Yehova njaakapa bene Isilaeli muciindi cakale kale. Mbuli Beneklistu, tatukonkeli milawo iyo, nacibi boobo, kuli shiinji nsheenga tweeyawo. Mumutwi uyu, tutobandika shiiyo shiyandika kuswa mulibuku lya bene Lefi.

^ par. 4 Tununkila twakalinga kutentwa muŋanda isalalite twakalinga kubonwa ayi tulisalalite, alimwi muciindi ca bene Isilaeli bakale kale, tununkila utu twakalinga kusebenseshekwabo ndyebatopaila Yehova. (Kulo. 30:34-38) Taakuwo makani akale kale atondesha ayi Beneklistu bamuciindi ca batumwi bakalinga kutenta tununkila ndyebatoopaila.

^ par. 9 Na mulisuni kwiiya shiinji pamakani amilambu ya bwanabwankashi, inga mwabelenga libuku lya Insight on the Scriptures, Volume 2, p. 526 na Njashi Yamulindilishi yamu Cibemba ya January 15, 2012 pa peeji 19, palagilafu 11.

^ par. 54 BUSANSULUSHI BWASHIKOPE: Pabushiku Bwakusalashikwa Kuswa Kushibiibi, mupailishi munene wa Bene Isilaeli wakalinga kunjila Mumusena Usalalite Wiindawo kaacite atununkila kabotu amakalangasha amulilo kwaamba ayi mununkile bweema bubotu. Pesule, wakalinga kunjila alimwi Mumusena Usalalite Wiindawo abulowa bwa mulambu wakusalashikwa kuswa ku shibiibi.

^ par. 56 BUSANSULUSHI BWASHIKOPE: Mwine Isilaeli atoopa mupailishi mbelele mbuli mulambu wa bwanabwankashi wakutondesha kulumba kuli Yehova kuswa kumukwashi wakwe.

^ par. 58 BUSANSULUSHI BWASHIKOPE: Yesu ndyaakalinga pacishi ca panshi, wakatondesha ayi wakalinga kusuni Yehova abuumbi kwiinda mukukonkela milawo yakwe akucafwa bashikwiiya bakwe kucita boobo.

^ par. 60 BUSANSULUSHI BWASHIKOPE: Nankashi wacinene utacite nkusu atoosebensela Yehova kushika peela nkusu shakwe kwiinda mukushimikila kusebensesha makalata.

^ par. 62 BUSANSULUSHI BWASHIKOPE: Mu February 2019, Mukwesu Gerrit Lösch wamu Likoto Litanjilila wakoolobesha kuswa kwa Baibo ya New World Translation mumushobo waci German, likoto lyakakondwa abuumbi. Pacecino ciindi, beshikushimikila mucishi ca Germany, bweenka mbuli benankashi aba, balikondetwe kusebensesha Baibo yakaswa conoono ndyebatooshimikila.