Amuye ku shebo

Amuye pa mitwi iliimo

MUTWI WAKWIIYA 39

“Amubone! Likoto lya Bantu Baanji”

“Amubone! Likoto lya Bantu Baanji”

Amubone! kwakalinga likoto lya bantu baanji, batakoonshi kubelengwa, . . . Bakalinga kwiimfwi kunembo lya cuuna ca bwaami alimwi amwanaambelele.”​CIY. 7:9.nwt

LWIIMBO 60 Cilaamba Buumi Bwabo

NSHESHI TWIIYE *

1. Ino ngamapensho nshi ngaakalinga kwiindaamo mutumwi Joni kumamanino amwaaka wa 95 C.E.?

MPASHI kumamanino amwaaka wa 95  C.E., mutumwi Joni wakalinga mubukaalo buyumu. Wakalinga wacembela, kaali pansumbu ya Patimosi, alimwi wakalinga wacaalabo eenka mbuli mutumwi. (Ciyu. 1:9) Wakalinga kucishi ayi abo bakalinga kupikisha makani abotu bakalinga kwiisha makani akubeca mumabungano, ayo akalinga kupaansanya bantu. Cakalinga kuboneka anga libungano lya Beneklistu bancine mpashi teshi litolelele.—Judi 4; Ciyu. 2:15, 20; 3:1, 17.

Mutumwi Joni wakabona “likoto lya bantu baanji” kabafwete shisani shituba alimwi kabacite amalala mumaansa (Amubone palagilafu 2)

2. Kweelana a Ciyubululo 7:9-14, ino Joni wakabona bushinshimi bwa buyani mucili anga nciloto? (Amubone cikope cili papeeji yakutaanguna.)

2 Ndyaakalinga kucite mapensho ayo, Joni wakatambula makani abushinshimi busangalasha mucili anga nciloto. Mucili anga nciloto ici, munjelo womwi wakalwiita baanjelo bamwi bone ayi bataleki myuuwo ya mapensho anene, kushikila likoto lya basha likapekwe keshibilo. (Ciyu. 7:1-3) Bamulikoto ili, bali 144,000 abo beshi bakanokweendelesha pomwi a Yesu kwiculu. (Luka 12:32; Ciyu. 7:4) Lyalo Joni wakabona likoto alimwi linene abuumbi cakwaamba ayi wakoolobesha akwaamba ayi: “Amubone!”—kutondesha kwaamba ayi wakakankamana kubona nshatalinga kulangila. Ino wakabona nshi? “Likoto lya bantu baanji, batakoonshi kubelengwa, bakaswa kushikanda shoonse, mikowa yoonse, kumishobo yoonse alimwi akumilaka yoonse, bakalinga kwiimfwi kunembo lya cuuna ca bwaami alimwi amwanaambelele.” (Amubelenge Ciyubululo 7:9-14.) Joni alyeelete wakakondwa abuumbi kushiba kwaamba ayi kunembo kulaakuba bantu baanji abuumbi beshi bakanoopaila Yehova kweelana akuyanda kwakwe!

3. (a) Ino nceebonshi ncotweelete kuyuminishikwa acili anga nciloto Joni ncaakabona? (b) Ino tutokwiiya nshi mumutwi uyu?

3 Cakutatoonsha, Joni wakayuminishikwa abuumbi acili anga nciloto cilya. Aswebo cilyeelete kutuyuminisha abuumbi, mukwiinga tutookala muciindi cili anga nciloto ici ndyecitookumanishikwa! Munshiku shino, bantu baanji abuumbi bakatalika kulambila Yehova, alimwi balicite bulindilishi bwakupuluka mapensho anene akukala buumi butamaani pacishi capanshi. Mumutwi uyu, tutokwiiya Yehova mbwaakapa kwaamba ayi bantu balishibe kabotu likoto linene. Peenda myaaka iindilila 80 kuswa ciindi Yehova ndyaakapa kwaamba ayi bantu bakwe bashibe likoto ili. Lyalo tutokwiiya shintu shobilo pa likoto ili: Cakutaanguna, ndinene abuumbi, cabili abo baliimo balaswa mumbasu shoonse sha cishi capanshi. Shiteente ishi shilyeelete kuyuminisha abo boonse babete lubasu lwa likoto ili licite coolwe.

INO BAMULIKOTO LINENE BALAAKUKALA KULI?

4. Ino ncancine cili camu Baibo beshibupailishi ncobateshiiwo, alimwi ino Beshikwiiya Baibo bakalinga kupusene buyani abeshibupailishi?

4 Beshibupailishi baliita ayi Mbeneklistu, tabaiishi cancine camu Baibo cakwaamba ayi bushiku bumwi bantu banyumfwila Lesa, balaakuba abuumi butamaani pacishi capanshi. (2 Koli. 4:3, 4) Munshiku shino, beshibupailishi baanji balaiisha ayi, bantu boonse bacita shibotu balaya kwiculu na bafwa. Ishi njiisho shilipusene ashakalinga kwiisha bamulikoto liniini lya Beshikwiiya Baibo abo bakalinga kulemba magazini ya Njashi Yamulindilishi kutalika mu 1879. Beshikwiiya Baibo aba bakalinga kucishi kwaamba ayi Lesa alaakwaalula cishi capanshi kuba Paladaiso, alimwi ayi bantu baanji banyumfwila, balaakukala pacishi capanshi kuteshi kuya kwiculu. Nacibi boobo, cakatola ciindi kwaamba ayi bese bashibe kabotu bantu banyumfwila beshi bakekale pacishi capanshi.—Mate. 6:10.

5. Ino Beshikwiiya Baibo bakalinga kushoma nshi pamakani aba 144,000?

5 Ncakwiila kwaamba ayi Beshikwiiya Baibo bakesa mukushiba kuswa mu Malembo kwaamba ayi, kulaakuba bamwi ‘beshi bakoolwe kuswa pacishi capanshi’ akuya kwiculu mukulela pantu pomwi a Yesu. (Ciyu. 14:3) Ili lilaakuba likoto lyaba 144, 000 Beneklistu abo basebensela Lesa cakulyaaba alimwi cakushomeka pacishi capanshi. Ino mbuyani pa likoto linene?

6. Ino Beshikwiiya Baibo bakalinga kushoma nshi pamakani a likoto linene?

6 Mucili anga nciloto, Joni wakabona likoto lya bantu baanji ‘kabeemfwi panembo lya cuuna ca bwaami apanembo lya Mwanaambelele.’ (Ciyu. 7:9) Maswi aya akapa kwaamba ayi Beshikwiiya Baibo batalike kushoma ayi bamulikoto linene abalo balaakuba kwiculu. Ano na makoto oonse obilo, ba 144,000 alikoto linene balaakuba kwiculu, ino likoto lyomwi lilipusene buyani alibye? Beshikwiiya Baibo bakalinga kuyeeya ayi bamulikoto linene balyeelete kuba Beneklistu abo batana kunyumfwila Lesa cakushikaawo ndyebakalinga pacishi capanshi. Alimwi nabi kwaamba ayi bakalinga kucite mibo iluleme ceebo cakukonkela Baibo nshoiisha, mpashi bamwi bakatolelela kuba mubupailishi mobaliitabo ayi Mbeneklistu. Beshikwiiya Baibo bakalinga kuyeeya ayi bamulikoto linene aba, nabi bakasebensesha cankusu akutondesha ayi balisuni Lesa, tabakwe kusebensa cakwaamba ayi inga bashika pakweelela kulela a Klistu. Bakalinga kuyeeya ayi, mukwiinga tabakalinga kucite lusuno luyumu muli Lesa, bamulikoto linene inga beelela kuya kwiculu akuba panembo lya cuuna ca bwaami sombi kuteshi kukala pa shuuna sha bwaami.

7. Ino Beshikwiiya Baibo bakalinga kushoma ayi mbaani beshi bakekale pacishi capanshi mubuleelo bwa myaaka 1,000, alimwi ino nshiinshi nshobakalinga kushoma pabasankwa bashomeka bakafwa Yesu kaatana kusa pacishi?

7 Ano ino mbaani bakalinga kusa mukukala pacishi capanshi? Beshikwiiya Baibo bakalinga kushoma ayi ba 144,000 a likoto linene baakuya kwiculu, bantu bamwi baanji balaakusuminishikwa kukala pacishi capanshi kwaamba ayi bakasangalale ashoolwe, Yesu ndyeshi akanoolela kwa myaaka 1,000. Beshikwiiya Baibo tabakalinga kulangila ayi aba bantu baanji abuumbi teshi bakasebensele Yehova buleelo bwakwe Klistu bwa myaaka 1,000 kabutana kutalika. Sombi bakalinga kuyeeya ayi likoto ili balaakwiiya pali Yehova mumyaaka 1,000 ya buleelo bwakwe Klistu. Pesule, abo beshi bakakonkele njiisho shakwe Yehova balaakupekwa coolwe cakuba abuumi butamaani pacishi capanshi, sombi abo beshi bakakake kunyumfwila, balaakunyonyoolwa. Kwiilikaawo, bakalinga kuyeeya ayi mpashi abo beshi bakabe “baanaabaami,” mbasankwa bashomeka bakafwa Yesu kaatana kusa pacishi capanshi—alimwi bakalinga kushoma ayi pesule lya buleelo bwakwe Yesu bwa myaaka 1,000, basankwa aba balaakupekwa cilambu cakuba abuumi butamaani kwiculu.—Kulu. 45:16.

8. Ino ngamakoto otatwe ali, Beshikwiiya Baibo ngobakalinga kushoma ayi alaakupekwa shoolwe?

8 Aboobo Beshikwiiya Baibo bakalinga kushoma ayi kuli makoto otatwe: (1) likoto lyaba 144 ,000, abo beshi bakanoolela pomwi a Yesu kwiculu; (2) likoto linene lya Beneklistu batakalinga kusebensa cankusu, abo beshi bakeemikane kunembo lya cuuna ca bwaami cakwe Yesu kwiculu; alimwi a (3) likoto lya bantu baanji abo beshi bakaiishikwe pali Yehova ciindi ca buleelo bwakwe Klistu bwa Myaaka 1,000. * Nacibi boobo, paciindi cakwe ceelete, Yehova wakatalika kumunika mumuni wa cancine pamakani aya.—Tus. 4:18.

MUMUNI WACANCINE WAMUNIKILAAKO

Pakubungana kunene mu 1935, bantu baanji bakalinga kucite bulindilishi bwakuba abuumi pacishi bakabombekwa (Amubone palagilafu 9)

9. (a) Ino likoto linene lyakalinga ‘kwiimfwi panembo lya mwanaambelele’ munshila nshi? (b) Ino nceebonshi nceenga twaambila ayi busansulushi ubu bwa Ciyubululo 7:9 buliluleme ano?

9 Mu 1935 Bakamboni bakwe Yehova bakalishiba kabotu likoto linene lyakabona Joni mucili anga nciloto. Bakesa mukushiba kwaamba ayi likoto linene lyakalinga kwiimfwi panembo lya cuuna ca bwaami apanembo lya mwanaambelele, munshila yacikoshanyo, kuteshi kwaamba ayi lyakalinga kwiculu kwiine. Ba mulikoto linene inga baambwa ayi ‘baliimfwi panembo lya cuuna ca bwaami’ nabi kabali pacishi capanshi, mukwiinga maswi aya, alasansulula ayi bantu bamulikoto ili balashoma kwaamba ayi Yehova ngoweelela kweendelesha alimwi akwiinda mukumunyumfwila. (Isa. 66:1) Inga batondesha ayi ‘baliimfwi panembo lya mwanaambelele’ kwiinda mukushoma mumulambu wacilubula cakwe Yesu. Bweenka ubu mbocibete apa Mateyo 25:31, 32, apo patokwaamba ayi “mishobo yoonse”—kwiilikaawo abamucita shibiibi ayi “ilaakubungana” panembo lya cuuna ca bwaami cakwe Yesu. Cakutatoonsha, mishobo yoonse iyi itokwaambwa waawa taibete kwiculu, sombi pacishi capanshi. Makani aya akesa mukunyumfwika kabotu mu 1935, akalinga kululeme. Alatucafwa kunyumfwisha Baibo ncoitaambili ayi likoto linene lilaakuya kwiculu. Kulibo likoto lyomwi lyakashomeshekwa kuba abuumi butamaani kwiculu—likoto lyaba 144,000, abo beshi ‘bakanoolela mbuli baami pacishi capanshi’ pantu pomwi a Yesu.—Ciyu. 5:10.

10. Ino nceebonshi bamulikoto linene ncobayandikila kwiiya pali Yehova, buleelo bwa Myaaka 1,000 kabutana kutalika?

10 Kuswa mu 1935, Bakamboni bakwe Yehova balicishi kwaamba ayi Beneklistu bashomeka abo bacite bulindilishi bwakuba abuumi butamaani pacishi capanshi, ndyelikoto linene Joni ndyaakabona mucili anga nciloto. Kwaamba ayi likoto linene ili bakacikoonshe kupuluka mapensho anene, balyeelete kwiiya pali Yehova akutalika kumulambila, buleelo bwa Myaaka 1,000 kabutana kutalika. Balyeelete kuba alushomo luyumu kwaamba ayi ‘bakacikoonshe kupuluka kushintu shoonse sheshi shikacitike,’ buleelo bwakwe Klistu bwa myaaka 1,000 kabutana kutalika.—Luka 21:34-36.

11. Ino nciinshi cakapa kwaamba ayi Beshikwiiya Baibo bashome ayi bamwi balaakuya kwiculu pesule lya myaaka 1,000?

11 Ino mbuyani pamakani akwaamba ayi bamwi bali pacishi capanshi abo bashomeka balaakuya kwiculu pesule lya myaaka 1,000? Makani aya akalembwa myaaka yakwisule mu Njashi Yamulindilishi ya February 15, 1913. Ono mpashi inga mweepusha ayi, ‘Ino nceebonshi Lesa nceenga wasuminisha kwaamba ayi basebenshi bakwe bashomeka bakale kale bakekale pacishi capanshi, lyalo Beneklistu batakalinga kushomeka abuumbi bakekale kwiculu?’ Cakapa kwaamba ayi Beshikwiiya Baibo bayeeye boobo nceebo cakwaamba ayi bakalinga kubona anga: (1) likoto linene lilaakuba kwiculu, alimwi (2) lilaakuba likoto lya Beneklistu batakalinga kucite lushomo lunene abuumbi.

12-13. Ino bananikitwe abamu likoto linene balishi nshi pamakani ashilambu shabo?

12 Nacibi boobo, bweenka mbuli mbotwabona, kuswa mu 1935, Bakamboni bakwe Yehova bakesa mukunyumfwishisha kabotu kwaamba ayi abo beshi bakapuluke Amagedoni, mbooba mulikoto linene Joni ndyaakabona mucili anga nciloto. ‘Balaakupuluka mapensho anene’ peenka pano pacishi capanshi, alimwi “balaakutolelela koolobesha ayi: ‘Lupulusho lulaswa kuli Lesa wesu, ushiite pacuuna ca bwaami alimwi akumwanaambelele.’” (Ciyu. 7:10, 14) Kwiilikaawo, Baibo ilaiisha ayi abo beshi bakabushikwe kubuumi bwa kwiculu, balaakutambula “cintu ciinditeewo kubota” kwiinda bashomeka bakalingaako kale kale. (Ebu. 11:40) Aboobo bamakwesu aba ndyebakashiba makani aya, bakatalika kusebensa cankusu kwiisha bantu pali Yehova kwaamba ayi bakabe abulindilishi bwakuba abuumi butamaani pacishi capanshi.

13 Bamu likoto linene balikondetwe abuumbi ceebo ca bulindilishi mbobacite. Balicishi kwaamba ayi Yehova ngoosala bantu bakwe nkweenga bamusebensela, kwiculu na pacishi capanshi. Bananikitwe alimwi abamu likoto linene, balicishi kwaamba ayi Yehova alaakubapa cilambu ceebo ca nkumbu nshaakatondesha kwiinda mucilubula cakwe Yesu Klistu.—Loma. 3:24.

LIKOTO LINENE ABUUMBI

14. Ino nceebonshi baanji pesule lya mwaaka wa 1935, tabakalinga kucishi kabotu bushinshimi bwaamba sha likoto linene mbweshi bukakumanishikwe?

14 Pesule lya 1935, bantu bakwe Yehova bakanyumfwisha cili anga nciloto cakwe Joni ncocakalinga kusansulula. Nacibi boobo baanji tabakalinga kucishiwo kabotu namba yabaabo beshi bakekale pacishi capanshi mbweshi ikabe inene. Kucakubonenaako, bantu bakwe Yehova ndyebakashiba kabotu ayi bakalinga mulikoto linene mbaani, mukwesu Ronald Parkin wakalinga kucite myaaka 12. “Aboobo wakaamba ayi paciindi cilya, “ kwakalingabo beshikushimikila 56,000 nsengwe yoonse alimwi buunji bwabo mpashi bakalinga bananikitwe. Aboobo tacakalinga kubonekawo ayi kulaakuba likoto linene.”

15. Ino kubunganishikwa kwa likoto linene kwatolelela buyani kuya panembo?

15 Nacibi boobo, mumyaaka yakakonkelaawo, bamishonali baanji bakatumwa mumisena iinji, aboobo namba ya Bakamboni bakwe Yehova yakatolelela kuya panembo. Lyalo mu 1968, kwakatalika bubaambo bwakwiisha bantu Baibo kusebensesha libuku lyakalinga kwiitwa mu Chichewa ayi Chidziŵitso Chotsogolera ku Moyo Wosatha. Cancine camu Baibo cakasansululwa munshila yuubu, aboobo bantu baanji bakeeya pali Yehova kwiinda kale kale. Mumyaaka yonebo, bantu beendilila pa 500,000 bakabombekwa. Nkusu sha bupailishi bwaba Katolika ndyeshakatalika kumana mushishi shaku Latin America ashishi shimwi, ancito yesu ndyeyakasuminishikwa alimwi mushishi shaku Eastern Europe ambasu shimwi shamu Africa, bantu baanji bakabombekwa. (Isa. 60:22) Mumyaaka yaconoono, libunga lyakwe Yehova lyabamba mabuku aanji eenga acafwa bantu kwiiya Baibo nshoiisha. Aboobo cilibweneketebo patuba kwaamba ayi likoto linene lya bantu beendilila 8 miliyoni litoobunganishikwa.

LIKOTO LYA BANTU BAPUSENEPUSENE

16. Ino bamu likoto linene batoobunganishikwa kuswa kuli?

16 Joni ndyaakalinga kulemba makani acili anga nciloto ici, wakaamba ayi wakabona bantu kuswa ‘kushikanda shoonse akumikowa yoonse, kumishobo yoonse amilaka yoonse.’ Mushinshimi Sekaliya alakwe wakaamba makani abushinshimi akoshenye aaya. Wakalemba ayi: “Munshiku isho bantu bali likumi kuswa mumishobo yoonse yapacishi coonse balaakwisa kumuJuda womwi, akumucata kumupeto wa mungaanjo wakwe akwaamba ayi: ‘Katiya soonse mukwiinga twanyumfwa ayi Lesa uli amwebo nobantu.’”—Sek 8:23.nwt

17. Ino bantu bakwe Lesa batoocita buyani kwaamba ayi bacafwe bantu bamishobo ipusenepusene kwiiya cancine?

17 Bakamboni bakwe Yehova balicishi ayi, kwaamba ayi bantu kuswa mumishobo yoonse babunganishikwe, makani abotu alyeelete kushimikilwa mumishobo iinji. Peenda myaaka 130 ano kuswa ciindi ndyetwakatalika kusansulula mabuku ngotusebensesha kwiisha bantu Baibo, nacibi boobo pacecino ciindi incito yesu yakusansulula yaya panembo abuumbi kwiinda kale kale. Cakutatoonsha, Yehova atoocita caankamiko munshiku shino cakubunganya likoto linene nsengwe yoonse. Mukwiinga tulicite Baibo alimwi amabuku asansulula Baibo mumishobo iinji, bamu likoto linene batosebensela Yehova mulucatano, nabi kwaamba ayi balaswa mushishi shipusenepusene. Alimwi bantu bakwe Yehova boonse balishibikitwe mbuli bantu basebensa cankusu muncito yakushimikila akutondesha lusuno lwa bwanabwankashi. Ici cilatuyuminisha abuumbi!—Mate. 24:14; Joni 13:35.

INO MWEEYA NSHI PAMAKANI ACILI ANGA NCILOTO?

18. (a) Kweelana a Isaya 46:10, 11, ino nceebonshi inga tatukankamani ayi Yehova wakakumanisha bushinshimi bwaamba sha likoto linene? (b) Ino nceebonshi abo beshibakabe abuumi butamaani pacishi capanshi tabalinyumfwi cibiibi ceebo ca bulindilishi bwabo?

18 Tulikondetwe abuumbi pamakani abushinshimi bwaamba sha likoto linene! Inga tatukankamani kwaamba ayi Yehova wakakumanisha bushinshimi ubu. (Amubelenge Isaya 46:10, 11.) Bamu likoto linene balikondetwe ceebo ca bulindilishi Yehova mbwaakabapa. Nabi kwaamba ayi Lesa taakwe kubananika amushimu wakwe kwaamba ayi bakanoolela kwiculu pomwi a Klistu tabalinyumfwi cibiibi. Mumalembo, lyoonse tulabelenga sha basankwa na banakashi bashomeka bakalinga kutanjililwa amushimu, sombi tababete lubasu lwaba 144,000. Womwi pabaabo ngu Joni mubombeki. (Mate. 11:11) Alimwi umwi ngu Defedi. (Milimo 2:34) Kuli abamwi baanji beshi bakabushikwe pacishi capanshi mu paladaiso. Lyalo boonse pomwi abamu likoto linene, balaakuba acoolwe cakutondesha kushomeka kwabo kuli Yehova, akutondesha ayi Yehova eenkabo ngoweelete kulela.

19. Ino kunyumfwisha cili anga nciloto cakwe Joni citokwaamba sha likoto linene, kulyeelete kutucafwa kucitawo nshi?

19 Ici nceciindi cakutaanguna Lesa ndyaabunganyawo bantu baanji bobulya nsengwe yoonse, kwaamba ayi bese mukumupaila. Inga caba ayi tulicite bulindilishi bwakuba abuumi pacishi capanshi na kwiculu, soonse tulyeelete kucafwa bantu baanji mbweenga twacikonsha kwaamba ayi abalo bese babe lubasu lwa likoto linene lya “mbelele shimwi.” (Joni 10:16) Conoonobo, Yehova alaakuleta mapensho anene ayo akaambilwa limwi, alaakunyonyoola mfulumeende abupailishi bwakubeca ubo butoopensha bantu abuumbi. Bamu likoto linene ncakwiila balicite coolwe cinene abuumbi kunembo, coolwe cakusebensela Yehova pacishi capanshi kwamuyayaya!—Ciyu. 7:14.

LWIIMBO 139 Amuyeeye Ayi Muli Mucishi Cipya

^ par. 5 Mumutwi uyu tutoobandika cili anga nciloto Joni ncakabona caakalinga kwaamba pakubunganishikwa kwa “likoto lya bantu baanji.” Cakutatoonsha, makani ngweshi twiiye atoyuminisha lushomo lwabaabo bali mulikoto ili, Lesa ndyaakapa coolwe.

^ par. 8 Amubone libuku lya Jehovah’s Witnesses—Proclaimers of God’s Kingdom, mape. 159-163.