Amuye ku shebo

Amuye pa mitwi iliimo

Ino Nshiinshi Baibo Nshoyaamba Palipenshi Lya Kutaba Amaanshi Atacite Matombe Nsengwe Yoonse?

Ino Nshiinshi Baibo Nshoyaamba Palipenshi Lya Kutaba Amaanshi Atacite Matombe Nsengwe Yoonse?

 Soonse tulayandika kuba amaanshi atacite matombe kwaamba ayi tutolelele kuba abuumi. Sombi ba António Guterres ba Secretary-General ba kabunga ka United Nations bakaamba ayi, “tutokwiinda mulipenshi linene lya maanshi,” mukwiinga “bantu baanji nsengwe yoonse batoyandika maanshi atacite matombe.” Pacecino ciindi, bantu baanji abuumbi nsengwe yoonse batokwiinda mulipenshi lya kutaba amaanshi akunwa ali kabotu.

Strdel/AFP via Getty Images

 Sa tulaakubaawo amaanshi ali kabotu bantu boonse ngeenga bakwaana? Na sa tulaakutolelela kwiinda mulipenshi ili? Ino nshiinshi Baibo nshoyaamba?

Baibo nshoitushomesha pakuba amaanshi ali kabotu

 Baibo ilaamba ayi bushiku bumwi bantu boonse balaakuba amaanshi ali kabotu. Cancine ncakwaamba ayi, kulaakuba maanshi aanji abotu atacite matombe.

 “Maanshi alaakukunka muliwesa. Ee, tulonga tulaakukunka muluyanga. Museese ulungula ulaakwaaluka mashiba a maanshi. Cishi cifwite nyotwa ya maanshi cilaakuba tuntupu tubila maanshi.”​—Isaya 35:6, 7.

 Ino nceebonshi inga twashoma Baibo nshoyaamba? Amuleke tubone nshoyaamba panshila yomwi cishi cesu mbocakapangwa kabotu.

Baibo nshoyaamba pacishi mbocakapangwa amaanshi mbwaaya kwiculu akuloka mbuli mfula

 ‘[Lesa] taakwe kulenga cishi capanshi ayi cinooli luundubo lulibo bwaashi, sombi kwaamba ayi ube musena bantu ngobeelete kwikalaamo.’​—Isaya 45:18.

 Mukwiinga Lesa wakalenga cishi munshila yakwaamba ayi shintu shicite buumi shitolelele kubaako, wakabikako bubaambo ubo bupa kwaamba ayi pacishi patolelele kuba maanshi aanji abotu.

 “Ngu Lesa ukusha maanshi pacishi ca panshi akulengesha ayi abe mindoondo ya mfula. Ulalengesha makumbi kulosha mfula iyo ilokela pamuntu uli woonse.”​—Jobo 36:27, 28.

 Munshila yuubu inga twaamba ayi, lilembo ili lilasansulula bubaambo Lesa mbwaakabikaako bupa kwaamba ayi pacishi patolelele kuba maanshi. Na lumwi lwabala abuumbi, maanshi ali panshi alimwi amulweenge alaya kwiculu mbuli shikuunku, kupanga makumbi, akuloka mbuli mfula ico cipa kwaamba ayi bantu ashinyama batolelele kuba amaanshi ali kabotu akunwa.​—Shikushimikila 1:7; Amosi 5:8.

 “Ndaakumupa mfula paciindi ceelete kwaamba ayi mumyuunda mukaswe shakulya alimwi shisamu shikacate shisepo.”​—Bene Lefi 26:4.

 Lesa wakashomesha kupa shoolwe bene Isilaeli abo bakalinga balimi, kwiinda mukutolelela kubaloshesha mfula kwaamba ayi kabatebula kabotu. Alicishi ayi kwaamba ayi tulime kabotu, imfula ilyeelete kuloka kabotu alimwi paciindi ceelete.

 Shintu Lesa nshaakacitila bene Isilaeli kale kale, nsheshi akacitile bantu boonse pacishi conoono. (Isaya 30:23) Pacecino ciindi, mushishi shiinji lipenshi lya kutaba amaanshi ali kabotu litooya cikomenenaako alimwi comwi citolengesha ni mfula kutaloka kabotu. Ino nshiinshi shimwi Baibo nshoyaamba palipenshi ndyetutokwiindaamo lya kutaba amaanshi ali kabotu mbweshi likamaane?

Lipenshi lya kutaba amaanshi ali kabotu mbweshi likamaane

 Baibo ilatondesha ayi Lesa kwiinda mu Bwaami bwakwe, alaakumana mapensho bantu ngobatokwiindaamo pacishi kwiilikaawo a lipenshi lya kutaba amaanshi ali kabotu. (Mateyo 6:9, 10) Bwaami bwakwe Lesa nimfulumeende yakwiculu iyo yeshi ikatalike kweendelesha pacishi coonse. (Danyelo 2:44; Ciyubululo 11:15) Kwiilikaawo, Bwaami bwakwe Lesa bulaakucita cintu mfulumeende shabantu ncoshaalilwa kucita—nkokwaamba ayi kukushawo shoonse shipa kwaamba ayi tunookwiinda mulipenshi lya kutaba amaanshi ali kabotu.

 Lipenshi: Kwaaluka kwa mbokuca kutoopa kwaamba ayi kube lipenshi linene lya mfula mboiloka. Ici capa kwaamba ayi kunooba shilanga abuumbi alimwi amfula kuloka cakwiindilila cakwaamba aayi kwaba bulobe, na maanshi kufula abuumbi mulweenge.

 Mbweshi likamaane: Bwaami bwakwe Lesa bulaakubaamba shintu shoonse shakanyonyooka pacishi kwaamba ayi imfula ikatalike alimwi kunooloka kabotu. Lesa wakatushomesha ayi: ‘Amubone! Ono bulya shintu shoonse ntooshipanga cipya!’ (Ciyubululo 21:5) Mumisena maanshi mwashuupa abuumbi mulaakuba maanshi aanji abotu, akupa kwaamba ayi shishango shimene nabi mumisena mutakaali bantu pacecino ciindi. (Isaya 41:17-20) Alimwi Bwaami bwakwe Lesa ubo bweshi bukanokweendeleshekwa a Yesu Klistu, bulaakupa kwaamba ayi mapensho acitika cakutengashila akamaane.

 Yesu ndyaakalinga pacishi, wakoomusha cipuupu cinene ciloondesha alimwi ndyaakacita boobo wakatondesha nkusu Lesa nshaakamupa. (Maako 4:39, 41) Na Bwaami bwakwe Lesa bukatalike kweendelesha pacishi, mapensho alicitikila alaakumana. Bantu balaakuba aluumuno lwancinencine akukala cakuliiba, kwakubula kuloonda ayi inga kwacitika mapensho akuteengashila.

 Lipenshi: Bantu abo batayeeyi pamapensho eenga aswaamo mushintu nshobacita alimwi ama kampani asunishi kupanga maali, balashipisha maanshi amumilonga, mulweenge alimwi a ali mubulongo ico cipa kwaamba ayi bantu baanji batabi amaanshi atacite matombe.

 Mbweshi likamaane: Lesa alaakubotesha cishi, kwiilikaawo amaanshi ali mumilonga, mulweenge amubulongo. Cishi cilaakuba paladaiso. Munshila yacikoshanyo, Baibo ilaamba ayi: “Luyanga lulaakusangalala alyalo liwesa lilaakusangalala akusapula maluba.”​—Isaya 35:1.

 Ino nciinshi ceshi cikacitikile baabo batabikili maano kumbobalama cishi na shintu nshobacita mboshikuma bamwi? Lesa wakashomesha ayi ‘alaakunyonyoola baabo boonse banyonyoola cishi ca panshi.’​—Ciyubululo 11:18; Tushimpi 2:21, 22.

 Lipenshi: Bantu tabatosebensesha kabotu maanshi, aboobo ici capa kwaamba ayi banonyonyoola maanshi aanji kwiinda ayo ali pacishi.

 Mbweshi likamaane: Bwaami bwakwe Lesa bulaakupa kwaamba ayi kuyanda kwakwe—kuteshi kuyanda kwabantu—“kucitwe panshi pano.” (Mateyo 6:9, 10) Bwaami bwakwe Lesa bulaakwiisha bantu mbweshi bukanokweendelesha lwiiyo lwiinditeewo. Isaya 11:9 ilaamba ayi: ‘Cishi coonse cilaakusula alushibo lwakwe Yehova.’ a Ceebo cakuba alushibo ulu lweshi lukaswe kuli Yehova, aceebo cakumusuna abuumbi ashintu shoonse nshaakalenga, bantu balaakulama kabotu cishi cino cibotu ashintu shilimo.

  •    Kwaamba ayi mushibileewo ashimwi Bwaami bwakwe Lesa nsheshi bukacite, amubelenge mutwi waamba ayi “Ino Nshiinshi Bwaami Bwakwe Lesa Nsheshi Bukacite?

  •    Amubelenge Isaya capita 35, akubona cishi mbweshi cikaalulwe kuba paladaiso.

  •    Amweebele vidyo yamu Chitonga icite mutwi waamba ayi Ino Leza Wakailengela Nzi Nyika? kwaamba ayi mwiiye shiinji paluyaando Lesa ndwaakalengela cishi abantu.

a Yehova ndiina lyakwe Lesa. (Kulumbaisha 83:18) Amubelenge mutwi waamba ayi “Ino Yehova ngani?