Amuye ku shebo

SHEENGA SHACAFWA MUKWASHI | CIKWATI

Kweebela Shintu Shileta Miyeeyo Yakoonana Inga Kwanyonyoola Cikwati Canu

Kweebela Shintu Shileta Miyeeyo Yakoonana Inga Kwanyonyoola Cikwati Canu

 Mukaakwe wakesa mukushiba ibaye nshaacita mubushishi. Ibaye wakasenga kulekelelwa abuumbi akulwiita mukaakwe ayi teshi akacibosheewo. Alimwi wakacikoonsha kucita boobo kwakaciindi. Lyalo ibaye wakacibooshawo mpeeke akusenga kulekelelwa alimwi.

 Sa amwebo ili ndyelipenshi ndyemucite? Na mboboobo, mulyeelete kushiba bakaanu mbobalinyumfwa pa cilabo ncomucite cakweebela shintu shileta miyeeyo yakoonana ansheenga mwaciita kwaamba ayi mucilekelele cilabo ici. a

Mutwi uyu utokwaamba pa:

 Nshomweelete kushiba

 Kweebela shintu shileta miyeeyo yakoonana inga kwanyonyoola cikwati canu. Inga kwapa kwaamba ayi ngomweebenaakwe anomubikila mfundilishi alimwi akucileka kumushoma. b

 Mwanakashi weebetwe kumusankwa weebela shintu shileta miyeeyo yakoonana inga walinyumfwa:

  •   Kupondokelwa. Mwanakashi waliina lya Sarah wakaamba ayi, “Ndalinyumfwabo anga beebangu balacita bulale lyoonse.”

  •   Kulinyumfwa anga beebaye tabalinyumfwi kukwana anguwe. Mwanakashi umwi wakaamba ayi ceebo cakwaamba ayi beebaye baleebela shintu shileta miyeeyo yakoonana, alalinyumfwa ayi “taaboneki kabotu alimwi ayi taakuwo mbwaabete.”

  •   Kutashoma beebaye. Mwanakashi umwi waliina lya Helen wakaamba ayi, “Ndatoonsha cili coonse beebangu ncebacita.”

  •   Kulisukama. Mwanakashi umwi waliina lya Catherine wakaamba ayi, “Lyoonse ndalisukama akunoyeeyabo pa buumi bwa beebangu.”

 Nsheenga mwayeeyawo: Baibo ilaamba ayi musankwa alyeelete kusuna mukaakwe. (Bene Efeso 5:25) Sa inga twaamba ayi musankwa alimusuni mukaakwe na kaeebela shintu shileta miyeeyo yakoonana?

 Nsheenga mwaciita

 Teshi cuubu kucileka cilabo cakweebela shintu shileta miyeeyo yakoonana. Mwanakashi umwi waliina lya Stacey wakaamba ayi, “Beebangu bakacileka kufweba, kusebensesha misamu ikola akunwa bwalwa. Sombi cilabayumina kucileka kweebela shintu shileta miyeeyo yakoonana.”

 Na amwebo ili ndyelipenshi ndyemucite, kucita shitokonkelaawo inga kwamucafwa kucileka cilabo cakweebela shintu shileta miyeeyo yakoonana.

  •   Amushibe ayi kweebela shintu shileta miyeeyo yakoonana takubete kabotu. Kweebela shintu shileta miyeeyo yakoonana kulapa kwaamba ayi muntu atalike kulisuna akutalika kucita shintu sheenga shamusangalasha mwiine pamakani akoonana, ico ceenga capa kwaamba ayi acileeke kushomeka akutondesha lusuno kuwooyo ngwaeebenaakwe. Alimwi kucita boobo nkutatondesha bulemu kuli Yehova Lesa uyo wakabikako bubaambo bwa cikwati.

     Njiisho yamu Baibo: “Cikwati kamucilemeka noonse.”—Bene Ebulu 13:4.

  •   Amusumine kwaamba ayi ncomucita tacibete kabotu. Mutanokwaamba ayi, ‘Naakwiinga mukaangu kantondesha lusuno abuumbi, naakwiinga kanteebeli shintu shileta miyeeyo yakoonana.’ Tacibete kabotu kupa mulandu bakaanu ayi mbobalengesha ayi munokweebela shintu shileta miyeeyo yakoonana. Alimwi kucita boobo inga kwapabo kwaamba ayi musalewo kweebela shintu shileta miyeeyo yakoonana na bamukalasha.

     Njiisho yamu Baibo: ‘Muntu woonse aleeleshekwa na wayungoolwa akucenjeekwa alunkumbwa lwakwe mwiine.’—Jemusi 1:14.

  •   Munokwaamba shalushinisho kubakaanu. Musankwa weebete waliina lya Kevin wakaamba ayi: “Lyoonse ndabandika abakaangu. Ndabeepusha na ndalinga ndatolelela kulangilisha shintu shitabete kabotu nabi sobwe. Kucita boobo kulapa kwaamba ayi batonoyeeya ayi kuli shimwi nshombasisa.”

     Njiisho yamu Baibo: ‘Tulisuni kunooshomeka mushintu shoonse.’—Bene Ebulu 13:18.

  •   Amube bacenjete. Nabi kwaamba peenda myaaka iinji kuswa ciindi ndyemwakacileka kweebela shintu shileta miyeeyo yakoonana, na mwabula kucenjela inga mwaboshaawo alimwi. Ba Kevin mbotwakalinga twaambawo bakaamba ayi: “Ndakacileka kweebela shintu shileta miyeeyo yakoonana kwamyaaka 10 alimwi ndakashoma cakutatoonsha ayi lipenshi ili lyamana. Sombi anu lipenshi ili lyakalingabo anga ncinyama cikali ciyubite alimwi citolindilabo ciindi ceelete cakucata cintu cimwi.”

     Njiisho yamu Baibo: “Uyo woonse uyeeya kwaamba ayi ngumuyumu mulushomo, acenjele ayi atawi.”—1 Bene Kolinto 10:12.

  •   Amukalike moyo na mweeleshekwa. Nabi kwaamba ayi inga tamucikonshi kulishitilisha kumiyeeyo itabete kabotu, inga mwasalawo kucita kweelana ambomutolinyumfwa nabi sobwe. Lunkumbwa lwakusuna kweebela shintu shitabete kabotu inga lwamana mpashi muciindi ciniinibo na mweeya kunoyeeya pashintu shimwi.

     Njiisho yamu Baibo: ‘Womwi awomwi ashibe bwakulama mubili wakwe mwiine munshila isalalite alimwi mubulemu, kuteshi mulunkumbwa lwa mubili anga mbantu bakunsengwe bateshi Lesa.’—1 Bene Tesalonika 4:4, 5.

  •   Amuleye bukaalo bweenga bwapa kwaamba ayi mubosheewo alimwi. Libuku licite mutwi waamba ayi Willpower’s Not Enough lyakaamba ayi: “Na muli mubukaalo bweenga bwapa kwaamba ayi mweeleshekwe, cilababo anga mwanyasha mulilo. Cacalaako nkusonselakobo . . . kwaamba ayi unyakishe.”

     Njiisho yamu Baibo: “Mutaleki shibiibi kulela buumi bwangu.”​—Kulumbaisha 119:133.

  •   Mutabooleli pesule. Inga catola ciindi cilaamfu nabi myaaka iinji kwaamba ayi bakaanu batalike alimwi kumushoma. Sombi beebene baanji bakacikonsha kucita boobo.

     Njiisho yamu Baibo: “Lusuno lulakalika moyo.”—1 Bene Kolinto 13:4.

a Nabi kwaamba mutwi uyu utokwaamba pabasankwa beebete, njiisho shiliimo inga shacafwa abanakashi beebetwe abo beebela shintu shileta miyeeyo yakoonana.

b Beebene bamwi balaamba ayi na kabeebela shintu shileta miyeeyo yakoonana pomwi, bushicibusa bwabo inga bwayuminaako. Sombi kucita boobo takweendelani a njiisho shamu Baibo.​—Tushimpi 5:15-20; 1 Bene Kolinto 13:4, 5; Bene Galatiya 5:22, 23.