Capita Drini Towi

Inzita Munguni A’ira Ri

Dini woro yi ayiko fe Mungu ni ra ya?

Ama ecoki di dini adaru ri ni ngoni ru ya?

’Ba Munguni inzita adaru ri fepi nyakua curu’do ’diyi a’di pi ya?

YEHOVA MUNGU asi adaru ama si ra azini le ama ma isuki orodri aza koza engapi eri vuri ma alea ra. Akaki eri inzi geri muke risi, ama nga ovu ayikosi azini ama nga afa onzi idri ma alea ’diyi ki ona. Ama vini nga tusu coza erini isu azini azakoma erini be. (Isaya 48:17) Te, dini kakau, ’baki kini eyi e’yo adaru imba Mungu ma dria. Te eyi ndu ndu, imbata eyini Mungu ni a’di i’ari ma dria ria azini afa erini le ama vuri ngoni’ari ma dria risi.

² Mi eco geri adaru Yehova ni inzizuri ni ngoni ru ya? Ovuni mini ecozu imbata dini alu alu ma alea riki onizu dria azini eyi ki o’bizu risi ku. Le lu mi oni e’yo adaru Biblia ni imba inzita ma dria ri a’dule. Eceta niri ’dini: Suru kakau ma alea silingi inzoru ’ba oguo ru ’diyi ni ede ri tre. ’Ba ka ta mini azi fe silingi inzoru ’ba oguo ru ’diyi ni ede ri ndazu, mi di nga ’diri ’ye ngoni ru ya? Mi eco di nga le silingi dria inzoru ’ba oguo ru ’diyi ni ede niri ma wura e’da ngoni’ari oni dria ya? Yo. Eri nga ovu muke mi ka sawa mini ’du silingi adari e’da ngoni’ari onizu i. Mi ka di silingi adari e’da ngoni’ari ni ’bo, silingi inzoru ri nizu ri ma ewani di nga ovu mini yo. Geri alu ’dile risi, akaki eco dini adaru ri nira, inzoru ’diyi ki nizu ri ma ewa ni nga ovu yo.

 ³ Amani Yehova ni inzizu geri erini lele ra risi ri e’yo azi ndepi ra ni. ’Ba kakau a’iki kini dini dria eyi geri ’bani ayiko fezu Munguni ri ’dini, te Biblia imbani ’dile ku. Lu ’yozu kini ma Kristiani ri cani vini ku. Yesu ’yo kini: “’Ba dria ’yopi ma tia, Opi, Opi, ’diyi ngani fi suru ’buaria ku, te ’ba e’yo ma Ata ovupi ’buarini leleri ’yepiri’i.” Akaki le Mungu ma a’i inzita amani ra, le ama ma oniki afa Munguni le ama ’yeki riki azini le ama ma ’yeki erini lele ri le. Yesu omve ’ba e’yo Munguni lele ri ’yepi ku ’diyi ki “’ba e’yo onzi ’yepi ’diyi.” (Matayo 7:21-23) Ekile silingi inzoru rile, dini inzoru ’diyi ki orodri koko. Onzisi ndepi niri, dini inzoru ’dile ’diyi ’ba ni candi eji.

⁴ Yehova fe ’ba dria alu alu nyaku dria ’diyi ni driwala geri idri ’dani ’dani ri isuzu ri ra. Te idri ’dani ’dani ri isuzu Paradisia, le ama ma inziki Munguni geri muke risi azini vini le sawa ’di ma alea ama ma o’aki geri erini le ’diyi si. Ezakiza ru, ’ba kakau gaki e’yo ’dile ’diyi ki dria si. Ani e’yo ’disi Yesu ’yo kini: “Emi fi katile luruarisi; a’dusikuni katile walaru azini geri walaru ri mu dri jaza vu, ’ba fipi alenia ’diyi kakau. Te katile luruaru azini geri iziŋaru ri mu idri vu, ’ba eri isupi ’diyi were.” (Matayo 7:13, 14, NW) Dini adaru ri ’ba ji idri ’dani ’dani ri ma alea. Dini inzoruri ’ba ji dri jaza ma alea. Yehova leni ’ba azi aluni ma ja dri ’dini ku, ’diri bani asisile erini driwala fezu ’ba dria ni e’yo onizu ima dria ri. (2 Petero 3:9) Ada ada, e’yo ’disi, geri amani Munguni inzizuri ma ifi amani idri kaniku dra ni.

GERI ’BANI ECOZU DINI ADARURI NIZU RI

⁵ ’Ba eco geri muzu idri ma alea ri isu ngoni ru ya? Yesu ’yo kini dini adaruri ni nga ovu e’dazaru idri ’ba alenia ’diyi pini risi. Nga ’yo kini, “Emi nga yi ama, efi yini ’yale ’diyisi.  Pati alu alu dria onyiruri eri efi onyiru ’ya ra.” (Matayo 7:16, 17) Geri azini si, ’ba dini adaruri ma alea ’diyi eco ovu nizaru imbata eyini si azini adriza eyini si. Tro eyini ovuzu ’ba ezata be azini e’yo ezapi ’diyi ra ti, ’ba inzita adaru fepi Mungu ni ’diyi tualu e’yo erini lele ’diyi ki ’ye i. Ama ma oniki di nga obi ndu ndu azia ’ba dini adaru ri ma alea ’diyi ki e’dapi riki.

⁶ Imbata ’ba Mungu ma ati’boru ’diyi pini ri enga Biblia ma alea. Biblia ma ngulupi ’yo ’dini: “E’yo siza dria efu Munguni i ma ava vule drinia risi, eri ovu orodriru imbatasi, egazu ’ba ma dria yi ma e’yo onzi ecezu, ’ba otuzu kililiru, azini imbata e’yo kililiruri imbazurisi, ’dini ’ba Munguni ma ovu ani edezaru ovuzu ngonde afa dria be fudri ci, erini ani ’yeta onyiru ’yezu dria.” (2 Timoteo 3:16, 17) Eri ma adripi Kristiani ru ’diyi ni, ’ba ti pele Paulo si ’dini: “A’dusiku emini e’yo Munguni ’diri eriria ama vu, emi a’ini eri ekile e’yo ’banirile ku, te ekile erini ovule ada adarurile, ekile e’yo Munguni.” (1 ’Ba Tesalonikia ’Diyi 2: 13) Ani e’yo ’disi, a’ita azini ’yeta dini adaru ri ma alea ’diyi engaki egaza ’ba ada ni ma alea kaniku e’yo a’bi ni ma alea ku. Engaki E’yo Munguni ava vule drinia ’bo, Biblia ma alea.

⁷ Yesu Kristo fe eceta kiliiru ri erini imbata ini ’diyi ki imbazu woro engazu E’yo Munguni ri ma alea risi. Erini ima Ata ’bua ri zizu ria, ’yo ’dini: “E’yo miniri e’yo adaruri’i.” (Yohana 17:17) Yesu a’i ndra E’yo Munguni ri ra, azini afa woro erini imba ’diyi engaki E’yo siza ma alea. Pale kakau ru, Yesu ’yo ’dini: “E’yo si i ’bo.” (Matayo 4:4, 7, 10) Ifini kini Yesu ni ndra vini e’yo siza ayu. Tro tro ’dinile, ’ba Munguni adaru curu’do ’diyi imbaki ni e’yo engapi eyi ma dria ri ku. A’iki ra ada ada kini Biblia eri E’yo Munguni, ani imbata yini ’diyi woro engaki alenia.

⁸ ’Ba dini adaru ma alea ’diyi Yehova ni inzi a’dule azini eyi  ru erini ma e’yo olu ’ba azi ’diyi pini. Yesu ’yo ’dini: “Mi ma inzi Yehova Mungu mini, mi ma nga azi eri dri a’dule.” (Matayo 4:10) Ati’bo Munguni ’diyi ki lu Yehova ni inzi a’dule. Inzita ’di ma alea indi ri fezu ’ba yini nizu Mungu adari ma ru a’di i azini eri ’ba ngole ni’ari. Zaburi 83:18 ’yo kini: “Mi’i a’dule, omvele Yehova’iri, mi ovu Mungu Uru Tu angu wudrikuru dria ma driliari’i.” Yesu e’da amani geri ’ba azi ’diyi pi ma aza kozu Munguni nizu ri ra, erini ece izita ma aleasi ’dile: “Ma ece mi ru ’ba mini fele ma dri engazu nyakua ’diyi dri ra.” (Yohana 17:6) Tro tro ’dile, ’ba Munguni inzipi geri adaru si sawa ’disi ’diyi vini ’ba azi ’diyi ki imba ru Munguni ma dria, asisile erini pie adriza erini pie.

⁹ ’Ba Munguni adaru ’diyi ki leta lokiri koko ri e’da eyi ma eselea. Yesu ’yo kini: “Ba dria nga ni ani emi ’ba mani imbale ’diyiru, emini ovule leta be emi eselia ’dinirisi.” (Yohana 13:35) ’Ba Kristianiru oko ’diyi ki ndra leta ’dile ri be eyi ma eselia. Leta Munguni le ama ovuki eri pie ’dile ri fe di amani ama nguzu ama eselea e’yo ’ba ma wura ni si, kaniku suru ni si azini e’yo ndundu ’diyi ki si ku kanisi eri ama eci tualu adripi adari ru. (’Ba Kolosaia ’Diyi 3:14) ’Ba dini inzoru ’diyi ma alea ri ovukini leta o’azu yi ma eselea adripi ru ’dile ri be ku. Ama ’diri ni ngoni ru ya? Eyi o’diru yi ma eselea e’yo suru nisi azini esele coza azi ’diyi ki si. ’Ba Kristiani adari ru ’diyi ’dukini osu muzu a’di ’dizu eyi ma adripi Kristiani azi ’diyi pie ku kaniku ’ba azi ’diyi pie ku. Biblia ’yo ’dini: “Anzi Munguni piyi e’da yi e’yo ’disi anzi ’ba asu supirini be: ’ba dria alu alu e’yo kililiru ’yepi kuri ovuni ’ba Munguni ku, ’ba i adrini lepi kuri vini ’dinile indi. . . . Ama ma le ama ama eselia; ama ma ovu Kainile ku, eri ’ba ’ba onzirini, fu i adrini kai.”—1  Yohana 3:10-12; 4:20, 21.

¹⁰ Adaru, leta kililiri ma ifi aga ’bani ’ba azi ’diyi ki ’dizu ku ri ra. ’Ba Kristiani ru ada ’diyi ki sawa eyini ayu, okpo eyini  pie, azini afa azi ’diyi pie ’ba azi ’diyi ma aza kozu vini okpo fezu eyi ma eselea ceni ceni. (’Ba Ebraniani 10:24, 25) Eyi azakoma fe yi ma eselia sawa candi nisi, azini eyi vini e’yo ’ye asi adaru si ’ba azi ’diyi pie. Adanisi, eyi idri yini ma alea Biblia ma e’yo ’yoza “ama ma ’ye onyiru ’ba dria vu” ’diri ayu.—’Ba Galatiaa ’Diyi 6:10.

¹¹ Kristiani ada ’diyi a’iki Yesu Kristoni geri Mungu ni ama pazu ri ru. Biblia ’yo kini: “’Ba econi yi pazaru ’ba azini ma e’yosi ku, te ru andini ’bu etia ovupi fezaru ’ba eselia ama pazu aniri aluni yo.” (’Yeta 4:12) Amani ndra ne Capita 5 ma alea ’bo rile, Yesu fe i ma idri ’ba asi ada be ’diyi onzezu. (Matayo 20:28) O’bazu ’di ma dria, Yesu ni vini Opi Mungu ni pe suru erini ’bua ri ma alea angu nyapi wudrikuru ma driari’i. Mungu le ama ma feki ruta Yesuni azini ama ma obiki imbata erini ’diyi ma vuti akaki idri ’dani ’dani ri le ra ria. Ani e’yo ’disi Biblia ’yo kini: “’Ba Mvi a’ipiri ovu idri ’dani ’dani be; te ’ba Mvini gapi siri ngani idri ndre ku.”—Yohana 3:36.

¹² ’Ba Mungu ni inzipi asi ada si ’diyi ovukini woko wudrikuru ’di ni ku. Erini ovuzu e’yo liza opi Rumia Pilato ma drilea ria, Yesu ’yo kini: “Opi nyaza mani ovuni nyaku ’diria ku.” (Yohana 18:36) Kaki tro o’a suru ngo ma alea ti, ’ba Yesu ma vuti obipi adaru ’diyi ki lu asi yini ’ba Suru ’bua ri ma dria a’dule si azini fiki e’yo opi nyaza ni wudrikurua ’diyi ma alea aluni ku. Fiki ni a’di ’diza yini ma alea ku. Te, ’ba Yehovani inzipi ’diyi fiki vini e’yo ’ba azi lepi ovupi opi nyaza wudrikurua ’diyi ni ma alea ri atrizu ku, pa soza opeta opi nyaza ni ma alea ri pie, vini kalulu beza pie indi. Te ’ba Mungu ni inzipi asi adaru si ’diyi pini tro fizu e’yo opi nyaza ni ma alea ku ra ti, eyi azita erini ma vuti ki obi dria. A’dusi ya? A’dusikuni Eyo Mungu niri fe azita eyini “’ba ’ba dricepi gamete ni” ’diyi ki  “inzizu.” (’Ba Rumia ’Diyi 13:1) Agbatara ka ifu e’yo Munguni lele ri pi ma eselea azita gamete ni be, ’ba Mungu ni inzipi asi adaru si ’diyi eceta ’ba ti opele ’diyi pini ’yozu ’dini ri ma vuti obi: “Onyiru ama ma ru Munguni aga ’ba ra.”—’Yeta 5:29; Marako 12:17.

¹³ ’Ba Yesu ma vuti obipi adaru ’diyi e’yo olu kini Suru Mungu  niri lu asi ’baza alu a’dule ’ba ada niri. Yesu ondri ndra kini: “Te e’yo ba ru suruni ’diri nga ovu oluzaru angu wudrikuru drisi dria, e’yo eti nzezu suru dria dri indi; o’du asizaniri nga di eca ndo.” (Matayo 24:14) ’Ba Yesu Kristo ma vuti obipi adaru ’diyi omiki ’ba azi ’diyi ki asi ’bazu opi nyaza ’ba ada niri nga ocoko ’diyi ki de niri ma dria ku, kani ra ria eyi e’yo olu kini Suru Munguni ’bua ri lu nga candi ’diyi ki de dria ni. (Zaburi 146:3) Yesu imba ama izizu gamete kililiru ’di ma dria erini ’yoria kini: “Suru mini ma emu, E’yo mini leleri ma ’ye i Nyakua ekile ’buarile.” (Matayo 6:10) E’yo Munguni ri ondri ndra kini Suru ’bua ’diri “nga suru awa’dini ’diyi onyo dria nyingiriki, yi dri jazu dria ra, te suru nderi nga pa so ’dani.”—Danieli 2:44.

¹⁴ E’yo amani oni ’bo ’disi ria, mi zi di mi ngulupi ceni ’dini: ‘Dini ndu ndu ’diyi pi ma alea woro ngo i imbata erini ’diyi ki e’du dria engazu Biblia ma alea azini ru Yehova niri imba ’ba azi ’diyi pini ni ya? Dini leta lokiri koko ri e’dapi ’yeta si, a’ita eyini e’dapi Yesu ma dria ’yeta si, fipi e’yo wudrikuru ni ma alea ku, azini e’yo olupi kini Suru Mungu niri lu asi ’baza ’ba ada ni a’dule ri ngo’i ya? Dini dria nyakua ’diyi pi ma alea, ngo ri e’yo ’diyi ki ’ye dria ni ya?’ E’yo adaruri e’da kini ’diyi lu ’Ba Yehova ma E’yo eti Nzepi ’Diyi ki a’dule.—Isaya 43:10-12.

MI DI NGA A’DU AFA ’YE YA?

¹⁵ ’Yozu kini ma a’i Mungu ni ra ri fe ni erini ayiko aluni ku. Adanisi, Biblia ’yo kini orindi onzi ’diyi a’iki vini Mungu ni ci ri ra. (Yakobo 2:19) Tro eyini nizu ra, te ’yeki ni afa Mungu ni lele ’diyi ki ku azini ovukini leta erini ma alea ku. Akaki le Mungu ma a’i ama ra, le ama ma a’iki lu eri ci ’dini ri a’dule ku te le vini ama ma ’ye afa erini lele ’diyi ki indi. Le ama ma  kuki dini inzoru ri ja vini le ama ma iciki ama dini ada ri be.

¹⁶ ’Ba ti pele Paulo e’da kini le ama ma fiki inzita inzoruri ma alea ku. Si ’dini: “‘Emi efu yi eseliasi, emi co emi esele yi be ra,’ Yehova ’yoni, ‘emi ma elo afa alatara kokoruri ku; te ma nga emi a’ira.’” (2 ’Ba Korintoa ’Diyi 6:17; Isaya 52:11) E’yo ’disi afa ci icipiru dini inzoru ri be ri ’ba Kristiani adari ru ’diyi eloki ku.

¹⁷ Biblia e’da kini dini woro inzoru ’diyi ki woko “Babuloni Amboru ri ni.” * (E’yo Eceza 17:5) Ru ’diri ama ega aku ambo ndra drio Babuloni ni, dini inzoru ri ni ndra e’dozu alenia ri ma dria. Yi Tiza Noa ngari ri ma vutia, Imbata azini afa ’yeza gapi tre dini inzoru ’diyi ma alea sawa ’disi ri e’doki ndra eyi drio Babulonia ’dale. Ecetasi, ’ba Babulonia ’diyi ndra inzita trinita ni mungu na ri ma vuti obi. Ewu andru ’di ma alea, imbata gapi tre dini kakau ma alea ri Trinita ni. Te Biblia imba nditiri kini Mungu adaruri alu toko, eri Yehova i, azini Yesu Kristo’i eri ma Mva. (Yohana 17:3) ’Ba Babulonia ’diyi a’iki ndra kini ’ba eyi ovu orindi drapi ku, ecopi vepi aci okopi ku ri ma alea ri be. Andrusi, a’ita kini orindi drani ku kaniku eco ve aci okopi kuri ma alea ra ri dini kakau ki imbani.

¹⁸ Inzita Babuloni ndra drio ’di ma alea rini erezuru wudrikuru si dria risi, Babuloni Amboru o’diru andrusi ri ’ba eco di eri omve amuti wudrikurusi dini inzoru rini ra. Mungu ondri kini i ’ye mu amuti dini inzoru ’di ni ma dri ja mbeleru eyini ni kokoru. (E’yo Eceza 18:8) Mi eco di e’yo ’bani lezu kini mi ma co esele Babuloni Amboru be te ri ne ’dia ra ya? Yehova Mungu le mi “ma efu eri ma alearisi” mbele ru de nga sawa ci.—E’yo Eceza 18:4.

 ¹⁹ Mi ka pe dini inzoru ri kuzu ’ba azi ’diyi ecoki le o’a mi be ku. Te, mini Yehova ni inzizu ’ba erini ’diyi pie tualu risi, mi nga orodri isu aga afa mini avi ri ra. Ekile ’ba ndra afa dria eyini kupi Yesu ma vuti obizu ’diyi le, mi nga adripi azini amvupi mini orindi si ’diyi ki isu kakau ru ra. Mi di nga eca ovuzu woko aku ambo wudrikurua ba Kristiani adaru milioni milioni tre, leta adari e’dapi mini ’diyi ni ru. Azini mi di nga asi ’baza onyiru idri ’dani ’dani ngapi emupi ewu driale ’di ma alea rini isu. (Marako 10:28-30) Sawa azini si, ’ba mi ngupi mi ma a’ita ma e’yo si kaniku mini Biblia onizu risi ri ma azi ecoki nga e’yo Biblia ni imbari la vini eca ’ba Yehova ni inzipiri ru ra.

²⁰ Biblia imba kini ace were Munguni nga ewu onzi ’di ma dri ja ra azini eri nga pari nia nyaku o’diru kilili opi nyaza Suru ini ma palea ri eji ’dia i. (2 Petero 3:9, 13) Adaru nyaku ’dari nga ovu onyiru tu! Dika e’yo dria o’diru ’da ma alea, dini ni nga ovu alu toko, inzita alu adaru ri. Mini mi icizu tualu ’ba inzita adaru ri inzipi ’diyi pie sawa ’disi ri ovuni di e’yo azi onduaru ni ku ya?

[E’yo sile eleleru ri]

E’YO BIBLIA NI IMBA RI

▪ Dini adaru ri lu alu toko. —Matayo 7:13, 14.

▪ Dini adaru ri eco ovu nizaru imbata erini risi azini ’yeta alenia ’diyi si. —Matayo 7:16, 17.

▪ ’Ba Yehova ma E’yo eti Nzepi ’Diyi inzita Munguni a’ira ri ma vuti obi.—Isaya 43:10.

[Zita e’yo onizu ’diyi]

1. Akaki Mungu ni inzi geri kililru si orodri amani nga isu ri ngo’i ya?

2. Ama ecoki geri muke Yehova ni inzizu ri oni ngoni ru, azini eceta ngo eco ama aza ko e’yo ’diri vazu ni ya?

3. Yesuni ’yo risi ria, akaki le Mungu ma a’i inzita amani ra le ama ma ’yeki a’du afa ni ya?

4. E’yo Yesu ni nze geri iri ’diyi ma dria ri ma ifi ngoni, azini geri ’diyi ma alu alu ’ba ji ngoa ya?

5. Ama di ’ba dini adari ma vuti obipi ’diyi ki ni ngoni ru ya?

6, 7. Ati’bo Munguni ’diyi ki Biblia ne ngoni, azini Yesu fe ndra eceta kililiru ri e’yo ’di ma dria ngoni ru ya?

8. Yehova ni inzizu ri ma ifi ngoni ya?

9, 10. Geri Kristiani ada ’diyi ni leta e’dazu yi ma eselea ri ki ngoki ya?

11. Amani Yesu Kristoni a’izu geri Munguni ama pazu ri ru ri e’yo azi okpo ni a’du ma e’yo si ya?

12. Ovuzu Wudrikuru ma woko azi ru ku ri ma ifi ngoni ya?

13. ’Ba Yesu ma vuti obipi adaru ’diyi ki Suru Munguni ri ndre ngoni, ani eri fe eyi e’yo ngoleri ’ye ’yeta si ya?

14. Dini mini a’i ra ada ada eri Mungu ni inzi geri erini lele ra risi ri ngo’i?

15. Obazu amani a’izu Mungu ni ciri ma dria afa azi erini le ama ma ’yeki ri a’du afa ni ya?

16. Ama ecoki a’du afa ’ye e’yo dini inzoru ’diyi pini ma dria ya?

17, 18. “Babuloni Amboruri” a’du afa ni, azini le mi ma efu alenia risi mbeleru a’du ma e’yo si ya?

19. Mi di nga a’du afa isu mini Yehova ni inzizu risi ya?

20. Drileba ewu dria ’dale ri ma alea ’ba dini adari ma alea ’diyi pini ri ngoi ya?

 [Sanduku/​E’da peji ma alea ri 147]

’BA MUNGU ADARURI INZIPI ’DIYI

▪ imbata eyini dria enga Biblia ma alea

▪ Yehova ni inzi a’dule azini eri ma ru fe nizaru

▪ leta adari e’da yi ma eselea

▪ Yesuni a’i geri a’dule Mungu ni pata ejizu ri ru

▪ ovuni woko wudrikuru ’dini ru ku

▪ Suru Munguni ma e’yo olu kini eri asi ’baza alu a’dule ’ba ada niri

[E’da peji ma alea ri 150]

Mini Yehova ni inzizu ’ba erini ’diyi pie tualu risi, mi nga orodri isu aga afa mini avi ri ra