Awˬ lawn awˬ tanˇ hkʼa gaˬ hteˇ lehˍ kʼai tuˬ

Awˬ hkʼaˇ lonˉ maˬ teˇ hpaˍ cawˬ taˍ ve liꞈ mehˆ hpfuhˇ lo hteˇ lehˍ kʼai tuˬ

Kʼoˆ maˍ ve awˬ lawn

Kʼoˆ maˍ ve awˬ lawn

 1 Awˬ liˇ awˬ hkʼaˇ

Gʼuiˬ sha ve awˬ liˇ tawˇ hkawˇ yawˇ ve awˬ liˇ awˬ hkʼaˇ hkʼaw laˬ ve yoˬ. Gʼuiˬ sha ve awˬ liˇ awˬ hkʼaˇ lehˬ Liꞈ hpu hkʼaw cawˬ ve awˬ tehˬ ve awˬ hkʼaˇ lonˉ hpehꞈ ve yoˬ. Awˬ lawn teˇ hpaˍ htaꞈ Gʼuiˬ sha hkʼaˬ hkʼe dawˇ ve ngaˬ hui na gʼa tuˬ, awˬ liˇ awˬ hkʼaˇ ga laˇ ve yoˬ. Ngaˬ hui gʼa hpuˇ chehˇ ve awˬ lawn Liꞈ hpu hkʼaw hkʼa tawˍ lehˆ maˇ kʼoˆ taˍ laˇ ve htawˇ, ngaˬ hui cuˇ yiˍ cawˬ ve hkʼaw dawˇ cheˆ leh cawˇ ve htaꞈ te gʼa tuˬ, awˬ liˇ awˬ hkʼaˇ ga laˇ ve yoˬ.

Awˬ lawn 1, awˬ tawn 8

 2 Na yuˬ ve

Yaˬhoˉvaˬ hkawˇ na yuˬ ve lehˬ yawˇ kʼoˆ ve awˬ ceuˬ htaꞈ ngaˬ hui ha lehˬ ha kʼa te ve htaꞈ kʼoˆ gaˇ ve yoˬ. Ngaˬ hui Yaˬhoˉvaˬ htaꞈ haꞈ ve pa taw, yawˇ ve hkawˇ htaꞈ na yuˬ tcuh gaˇ ve yoˬ. (1 Yoˇhanˬ 5:3) Ngaˬ hui Yaˬhoˉvaˬ htaꞈ haꞈ leh gʼaˇ va ve kʼo, aˬ htoꞈ ma teˇ ceuˬ hpehꞈ la ve htawˇ, yawˇ beˆ maˍ laˇ hkawˇ htaꞈ gʼaꞈ te ve yoˬ. Ngaˬ hui awˬ pon haˍ jaˇ ve htawˇ, na yuˬ ve yoˬ. Yaˬhoˉvaˬ hkawˇ na yuˬ ve awˬ bon cawˬ ve yoˬ. Awˬ lawn kʼo, chi teˇ hkui kaꞈ ngaˬ hui a shaꞈ teꞈ hkʼaˇ daꞈ la leh awˬ gʼuˇ suhˍ hpawˇ lo awˬ bon maˇ maˇ gʼa tuˬ yoˬ.—Iˉsaˍyaˆ 48:17.

Awˬ lawn 1, awˬ tawn 10

 3 A shu yawˇ hkʼaˇ yawˇ leuˆ yuˬ tuˬ a hkaw˗anˬ

Yaˬhoˉvaˬ ngaˬ hui teˇ gʼaˇ le le a shu yawˇ hkʼaˇ yawˇ leuˆ yuˬ tuˬ a hkaw˗anˬ peꞈ laˇ ve yoˬ. Yawˇ ngaˬ hui htaꞈ caꞈ hkʼeun hkʼe leˇ hpanˍ taˍ laˇ ve maˇ heˆ. (Bon maˍ ve 30:19; Yawˇsuˆ 24:15) Ngaˬ hui a shu yawˇ hkʼaˇ yawˇ daꞈ ve htaꞈ leuˆ yuˬ gʼa ve yoˬ. Yaꞈ hkʼaˇ, ngaˬ shaˍ tiꞈ maˇ te ve kʼo, dawˇ cheˆ ve yaꞈ la ve yoˬ. A shu yawˇ hkʼaˇ yawˇ leuˆ yuˬ tuˬ a hkaw˗anˬ cawˬ ve kʼoˆ gaˇ ve lehˬ Yaˬhoˉvaˬ htaꞈ ka tiꞈ yeˬ tuˬ laˇ, yawˇ htaꞈ awˬ tehˬ awˬ na haꞈ ve tehꞈ hpeuꞈ maw piˇ tuˬ laˇ, ngaˬ hui hkʼaˇ ngaˬ hui gʼa leuˆ yuˬ ve yoˬ.

Awˬ lawn 1, awˬ tawn 12

 4 Yaˬhoˉvaˬ ve awˬ liˇ awˬ hkʼaˇ biˇ ve

Yaˬhoˉvaˬ awˬ liˇ awˬ hkʼaˇ biˇ ve teh taˍ ve lehˬ ngaˬ hui ve te hkʼaˇ dawˇ hkʼaˇ htaꞈ beˆ maˍ laˇ ve yoˬ. Awˬ liˇ awˬ hkʼaˇ biˇ ve aˬ htoꞈ ma cawˬ ve leh, ngaˬ hui a shaꞈ teꞈ kuiˬ daꞈ la tuˬ awˬ liˇ awˬ hkʼaˇ hkʼaˬ hkʼe ga laˇ ve Liꞈ hpu hkʼaw kʼoˆ maˍ laˇ ve yoˬ. (Tawˇ naˉ ve 6:16-19; 1 Kawˇrenˍhtuˆ 6:9-11) Yaˬhoˉvaˬ awˬ pon hkʼaˬ ve cawˇ maˇ cawˇ ve ngaˬ hui shiˍ tuˬ, beˆ maˍ laˇ ve chi teˇ hpaˍ ga laˇ ve yoˬ. Ngaˬ hui shu htaꞈ haꞈ puiˉ tuˬ, dawˇ cheˆ puiˉ tuˬ, shu htaꞈ daꞈ ve te piˇ puiˉ tuˬ ga laˇ ve yoˬ. Miˬ guiˬ ve awˬ liˇ awˬ hkʼaˇ pa kʼai chehˇ ve htawˇ, Yaˬhoˉvaˬ ve awˬ liˇ awˬ hkʼaˇ maˇ pa kʼai. (Bon maˍ ve 32:4-6; Maˍlaˍhkiˆ 3:6) Awˬ liˇ awˬ hkʼaˇ chi ve htaꞈ ngaˬ hui gʼaꞈ te ve kʼo, awˬ to leh nyi ma maˇ gʼa naˬ tuˬ yoˬ.

Awˬ lawn 1, awˬ tawn 17

 5 Dawˇ shiˍ puiˉ ve nyi ma

Hkʼaˬ ve cawˇ maˇ cawˇ ve shiˍ tuˬ, dawˇ shiˍ puiˉ ve nyi ma ngaˬ hui awˬ to hkʼaw cawˬ taˍ ve yoˬ. Ngaˬ hui teˇ gʼaˇ le le dawˇ shiˍ puiˉ ve nyi ma Yaˬhoˉvaˬ peꞈ laˇ ve yoˬ. (Roˉmaꞈ 2:14, 15) Dawˇ shiˍ puiˉ ve nyi ma Yaˬhoˉvaˬ ve awˬ liˇ awˬ hkʼaˇ htaꞈ gʼaꞈ te ve kʼo, Gʼuiˬ sha nyi hkʼaˇ suh ve hkʼe dawˇ cheˆ gʼa tuˬ, ga laˇ ve yoˬ. (1 Peˍtruˆ 3:16) Ngaˬ hui dawˇ cheˆ ve maˇ cawˇ ve maˇ te sheˍ htaˇ, dawˇ shiˍ puiˉ ve nyi ma shaˍ tiꞈ peꞈ laˇ gʼa ve yoˬ. Maˇ heˆ leh, te yaꞈ peuˬ hkʼawꞈ nawˉ nyi ma naˬ tuˬ te laˇ ve yoˬ. Ngaˬ hui ve dawˇ shiˍ puiˉ ve nyi ma kanˉ hkʼa dehꞈ maˇ te ve kʼo, kanˉ kʼawꞈ te puiˉ tuˬ Yaˬhoˉvaˬ ga laˇ gʼa ve yoˬ. Ngaˬ hui nyi ma gawˬ lehˍ cawˬ leh a shu yawˇ awˬ to htaꞈ yawˆ yan puiˉ tuˬ, daꞈ ve dawˇ shiˍ puiˉ ve nyi ma ga laˇ ve yoˬ.

Awˬ lawn 2, awˬ tawn 3

 6 Gʼuiˬ sha htaꞈ kawˆ ve

Gʼuiˬ sha htaꞈ kawˆ ve lehˬ ngaˬ hui yawˇ htaꞈ haꞈ leh yawˆ yan hkʼaw yawˇ nyi ma luˬ tuˬ maˇ te piˇ gaˇ ve htaꞈ kʼoˆ gaˇ ve yoˬ. Ngaˬ hui Gʼuiˬ sha htaꞈ kawˆ ve kʼo, daꞈ ve htaꞈ te leh haiˬ ve htaꞈ maˇ te. (Chiˇ mvuh ve 111:10) Yaˬhoˉvaˬ htaꞈ kawˆ ve kʼo, yawˇ kʼoˆ ve hkʼe hkʼa peu˗eˬ na yuˬ ve yoˬ. Ngaˬ hui yawˇ htaꞈ nyi ma awˬ tawˬ hkʼa gaˬ yawˆ yan ve pa taw, ngaˬ hui ka tiꞈ htaꞈ haꞈ shaˉ gʼa tuˬ ga laˇ ve yoˬ. Gʼuiˬ sha htaꞈ kawˆ ve lehˬ ngaˬ hui dawˇ hkʼaˇ, shu htaꞈ te piˇ ve awˬ hkʼaˇ, leh teˇ nyi le le dawˇ cheˆ ve htaꞈ heuˆ la gʼa ve yoˬ.

Awˬ lawn 2, awˬ tawn 9

 7 Dawˇ hpfuhˆ ve

Dawˇ hpfuhˆ ve lehˬ te yaꞈ˗oˬ ve htaꞈ nyi ma luˬ jaˇ ve htaꞈ kʼoˆ gaˇ ve yoˬ. Gʼuiˬ sha htaꞈ haꞈ ve chaw yawˇ ve awˬ liˇ awˬ hkʼaˇ htaꞈ te yaꞈ htaˇ, nyi ma luˬ jaˇ. Ngaˬ hui te yaꞈ ve kʼo, Yeˍsuˆ htaiˍ hkʼawꞈ laˇ ve htaꞈ cuˇ leh Yaˬhoˉvaˬ venˇ baˆ hpehˇ la tuˬ yawˇ geh bon lawˬ cawˇ ve yoˬ. (Maꞈhtehˍ 26:28; 1 Yoˇhanˬ 2:1, 2) Ngaˬ hui awˬ tehˬ awˬ na dawˇ hpfuhˆ leh maˇ kʼawꞈ te yaꞈ ve kʼo, Yaˬhoˉvaˬ venˇ baˆ hpehˇ laˇ ve tehꞈ ngaˬ hui yonˍ gʼa ve yoˬ. Oˇ htaˇ te yaꞈ ve htaꞈ pa taw nyi ma luˬ tuˬ maˇ loˍ. (Chiˇ mvuh ve 103:10-14; 1 Yoˇhanˬ 1:9; 3:19-22) Ngaˬ hui maˇ kʼawꞈ te yaꞈ tuˬ, cawˇ ve hpawˇ dawˇ tuˬ, leh Yaˬhoˉvaˬ ve awˬ liˇ awˬ hkʼaˇ htaꞈ caˉ leh gʼaꞈ te tuˬ, gʼa coˇ caˇ ve yoˬ.

Awˬ lawn 2, awˬ tawn 18

 8 Tawˆ cheˆ ve

Chaw teˇ gʼaˇ venˇ baˆ uiˍ jaˇ ve te leh maˇ dawˇ hpfuhˆ leh Yaˬhoˉvaˬ ve awˬ liˇ awˬ hkʼaˇ htaꞈ maˇ haꞈ yuˬ ve kʼo, Hkriꞈ yaˇ awˬ moˍ hkʼaw maˇ kʼawꞈ chehˇ gʼa ve yoˬ. Yawˇ tawˆ cheˆ ve htaꞈ gʼa hkanˍ ve yoˬ. Ngaˬ hui oˇ hkʼe ve chaw htaꞈ maˇ gʼa caˉ daꞈ leh tawˇ kaꞈ maˇ gʼa yaw. (1 Kawˇrenˍhtuˆ 5:11; 2 Yoˇhanˬ 9-11) Tawˆ cheˆ tuˬ gu teh taˍ ve teˇ ceuˬ lehˬ Yaˬhoˉvaˬ ve awˬ meh leh Hkriꞈ yaˇ awˬ moˍ awˬ meh maˇ gʼa luˬ tuˬ haꞈ shaˉ taˍ ve yoˬ. (1 Kawˇrenˍhtuˆ 5:6) Te yaꞈ ve chaw yawˇ yaꞈ˗oˬ tehꞈ shiˍ leh dawˇ hpfuhˆ leh Yaˬhoˉvaˬ geh kʼawꞈ la tuˬ, tawˆ cheˆ ve teˇ ceuˬ ga piˇ ve yoˬ.—Luˉkaꞈ 15:17.

Awˬ lawn 3, awˬ tawn 19

 9 Sheh kʼai ve leh beˆ maˍ ve

Yaˬhoˉvaˬ ngaˬ hui htaꞈ haꞈ leh ga laˇ gaˇ ve yoˬ. Ngaˬ hui htaꞈ sheh kʼai leh beˆ maˍ laˇ tuˬ, Liꞈ hpu leh yawˇ htaꞈ haꞈ ve chaw htaꞈ yawˇ yehˇ ve yoˬ. Ngaˬ hui maˇ biˇ ve chaw hpehꞈ ve pa taw, yawˇ sheh kʼai laˇ leh beˆ maˍ laˇ tuˬ loˍ ve yoˬ. (Yeˍraˍmiˆ 17:9) Ngaˬ hui Yaˬhoˉvaˬ yehˇ ve chaw beˆ maˍ laˇ hkawˇ htaꞈ ha lehˬ ha kʼa haꞈ yuˬ ve kʼo, ngaˬ hui yawˇ htaꞈ yawˆ yan leh yawˇ ve hkawˇ na yuˬ gaˇ ve tehꞈ hpeuꞈ maw piˇ ve yoˬ.—Heˍbrehˇ 13:7.

Awˬ lawn 4, awˬ tawn 2

 10 Caˆ muiˬ puiˉ leh nyi ma nuˇ nehˬ ve

Ngaˬ hui maˇ biˇ ve chaw hpehꞈ ve pa taw, a shu yawˇ awˬ to pon ceh tiˉ dawˇ nyi leh caˆ muiˬ puiˉ ve chaw hpehꞈ la gʼa ve yoˬ. Yaꞈ hkʼaˇ, Yaˬhoˉvaˬ ngaˬ hui htaꞈ nyi ma nuˇ nehˬ ve cawˬ tcuh gaˇ ve yoˬ. Ngaˬ hui nyi ma nuˇ nehˬ ve chaw hpehꞈ tuˬ, Yaˬhoˉvaˬ uiˍ jaˇ mvuh jaˇ ve htaꞈ gʼa dawˇ nyi leh ngaˬ hui i jaˇ ve chaw hpehꞈ ve tehꞈ gʼa shiˍ ve yoˬ. (Yawˇbaˆ 38:1-4) Chi hkʼoˆ kaꞈ, ngaˬ hui shu htaꞈ gʼa dawˇ nyi piˇ puiˉ leh a shu yawˇ awˬ bon gʼa tuˬ dawˇ nyi ve aꞈ kehˉ shu awˬ bon gʼa tuˬ gʼa dawˇ nyi ve yoˬ. Caˆ muiˬ puiˉ ve chaw yawˇ shu aꞈ kehˉ daꞈ˗aˬ tehꞈ dawˇ ve yoˬ. Nyi ma nuˇ nehˬ ve chaw a shu yawˇ awˬ to hpehꞈ chehˇ ve, leh a shu yawˇ ve daꞈ hpawˇ leh maˇ daꞈ hpawˇ mawˬ ve yoˬ. Yawˇ te yaꞈ htaˇ haꞈ yuˬ leh lawˬ hkawˉ ve tehꞈ kʼoˆ ve yoˬ. Beˆ maˍ piˇ ve htaꞈ kaꞈ na yuˬ puiˉ ve yoˬ. Yawˇ Yaˬhoˉvaˬ htaꞈ gʼaˇ va leh yawˇ sheh kʼai ve htaꞈ gʼaꞈ te ve yoˬ.—1 Peˍtruˆ 5:5.

Awˬ lawn 4, awˬ tawn 4

 11 Kanˇ paˆ cawˬ ve chaw

Kanˇ paˆ cawˬ ve chaw dawˇ cheˆ leh tawˇ piˇ tuˬ a hkawn˗anˬ cawˬ ve yoˬ. Yaˬhoˉvaˬ miˬ guiˬ mvuhˇ naw hkʼa peu˗eˬ hkʼoˆ kanˇ paˆ uiˍ jaˇ mvuh jaˇ. Yawˇ hkʼa peu˗eˬ ve htaꞈ hpanˍ taˍ ve pa taw yoˬ. Yawˇ hkʼaˬ htaˆ kaꞈ shu awˬ pon awˬ bon cawˬ tuˬ, kanˇ paˆ yehˇ ve yoˬ. Ngaˬ hui htaꞈ nyi haꞈ shaˉ laˇ tuˬ, Yaˬhoˉvaˬ chaw yaˇ teˇ hpaˍ hpaˍ htaꞈ yehˇ ve yoˬ. Tawˇ pa haˉ te kʼo, Yaˬhoˉvaˬ lehˬ awˬ pa awˬ e, Hkriꞈ yaˇ awˬ moˍ hkʼaw nyi haꞈ shaˉ paˍ, mvuhˇ miˬ uˉ peunˍ paˍ teˇ hpaˍ htaꞈ kanˇ paˆ piˇ ve yoˬ. Ngaˬ hui yawˇ hui ve hkawˇ htaꞈ na yuˬ cawˇ ve yoˬ. (Roˉmaꞈ 13:1-5; 1 Tiˆmoˉseˍ 5:17) Yaꞈ hkʼaˇ, chaw yaˇ ve awˬ liˇ tawˇ hkawˇ Gʼuiˬ sha ve awˬ liˇ tawˇ hkawˇ htaꞈ maˇ hawˍ daꞈ ve kʼo, chaw yaˇ ve tawˇ hkawˇ aꞈ kehˉ Gʼuiˬ sha ve tawˇ hkawˇ htaꞈ ngaˬ hui gʼa na yuˬ ve yoˬ. (Tcuh yaˇ 5:29) Yaˬhoˉvaˬ kanˇ paˆ piˇ ve chaw htaꞈ ngaˬ hui haꞈ yuˬ ve kʼo, ngaˬ hui Gʼuiˬ sha htaꞈ yawˆ yan chehˇ ve yoˬ.

Awˬ lawn 4, awˬ tawn 7

 12 Nyi haꞈ shaˉ paˍ

Nyi haꞈ shaˉ paˍ lehˬ laiˉ ceuˬ gʼa hpuˇ laˬ jaw ve awˬ viˉ awˬ nyi hawˉ hkʼaˆ hpehꞈ ve yoˬ. Hkriꞈ yaˇ awˬ moˍ hkʼaw ve chaw htaꞈ haꞈ shaˉ tuˬ, Yaˬhoˉvaˬ yawˇ hui htaꞈ cuˇ ve yoˬ. (Bon maˍ ve 1:13; Tcuh yaˇ 20:28) Ngaˬ hui Yaˬhoˉvaˬ htaꞈ meuˆ daꞈ tuˬ, oˉ kʼoˍ pui ve hkʼaw dawˇ sha gaˇ sha cawˬ leh hteˇ lehˍ shawˇ lehˍ te gʼa tuˬ, yawˇ hui ga laˇ ve yoˬ. (1 Kawˇrenˍhtuˆ 14:33, 40) Gʼuiˬ sha yawˇ ve awˬ ha hpu cuˇ leh nyi haꞈ shaˉ paˍ htaꞈ leuˆ yuˬ taˍ ve yoˬ. Yawˇ hui Liꞈ hpu hkʼaw kʼoˆ taˍ ve hkʼa shuˍ, gʼaꞈ te ve chaw hpehꞈ ve yoˬ. (1 Tiˆmoˉseˍ 3:1-7; Tiˇtuˆ 1:5-9; 1 Peˍtruˆ 5:2, 3) Ngaˬ hui Gʼuiˬ sha ve kanˉ hkʼaˇ htaꞈ yonˍ leh beˆ maˍ laˇ hkawˇ gʼaꞈ te gaˇ ve pa taw, ngaˬ hui nyi haꞈ shaˉ paˍ hkawˇ ha lehˬ ha kʼa na yuˬ ve yoˬ.—Chiˇ mvuh ve 138:6; Heˍbrehˇ 13:17.

Awˬ lawn 4, awˬ tawn 8

 13 Yehˬ kʼa hkʼaw ve awˬ hoˉ

Yaˇ leh yehˬ kʼa htaꞈ nyi haꞈ shaˉ tuˬ, Yaˬhoˉvaˬ awˬ pa awˬ e htaꞈ awˬ vuiˬ piˇ taˍ ve yoˬ. Yaꞈ hkʼaˇ, awˬ hpawˇ lehˬ yehˬ kʼa hkʼaw ve awˬ hoˉ hpehꞈ ve tehꞈ Liꞈ hpu hkʼaw kʼoˆ taˍ ve yoˬ. Hkʼaˬ ve teˇ yehˬ kʼa awˬ pa maˇ cawˬ ve kʼo, awˬ e lehˬ yehˬ kʼa hkʼaw ve awˬ hoˉ hpehꞈ ve yoˬ. Yehˬ kʼa hkʼaw ve awˬ hoˉ lehˬ yehˬ kʼa loˍ ve awˬ ceuˬ gʼa ca ve yoˬ. Tawˇ pa haˉ te kʼo, caˇ tuˬ dawˬ tuˬ, veuꞈ kʼaˇ, leh chehˇ kuiˬ chi teˇ hpaˍ hpehꞈ ve yoˬ. Yaˬhoˉvaˬ htaꞈ oˉ kʼoˍ pui gʼa tuˬ, yehˬ kʼa hkʼaw ve awˬ hoˉ shehˍ kʼai tuˬ a yeˇ uiˍ jaˇ. Tawˇ pa haˉ te kʼo, hpawnˬ daꞈ ve, hto toˇ ve, Liꞈ hpu teˇ geh henˇ ve chi teˇ hpaˍ teˇ gʼaˇ le le hkʼaˬ htaˆ kaꞈ te gʼa tuˬ, yawˇ gʼa sheh kʼai ve yoˬ. Chi hkʼoˆ kaꞈ, yawˇ laiˉ lawn htaꞈ gʼa dawˇ cheˆ ve yoˬ. Yawˇ hkʼaˬ htaˆ kaꞈ Yeˍsuˆ htaꞈ henˇ yuˬ leh nuˇ nehˬ ve chaw, awˬ hkʼaˇ cawˬ ve chaw, leh nyi ma maˇ zuhˆ puiˉ ve chaw gʼa hpehꞈ ve yoˬ. Chi hkʼe te ve kʼo, yehˬ kʼa hkʼaw kawˆ tuˬ maˇ cawˬ leh teˇ gʼaˇ le le dawˇ sha gawˬ lehˍ cawˬ leh Yaˬhoˉvaˬ htaꞈ meuˆ daꞈ maˇ la tuˬ yoˬ.

Awˬ lawn 4, awˬ tawn 12

 14 Uˉ peunˍ ve Kawˍmiˍtiˍ

Uˉ peunˍ ve Kawˍmiˍtiˍ lehˬ mvuhˇ naw ma hkʼoˆ chehˇ tuˬ ve awˬ viˉ awˬ nyi hawˉ hkʼaˆ paˍ teˇ moˍ hpehꞈ ve yoˬ. Yaˬhoˉvaˬ yawˇ hui htaꞈ yehˇ leh Gʼuiˬ sha ve kanˉ te ve hkʼaw yawˇ hui htaꞈ sheh kʼai tcuh ve yoˬ. Hkriꞈ yaˇ awˉ lawˉ teˇ co˗e htaˇ kaꞈ, Yaˬhoˉvaˬ uˉ peunˍ ve Kawˍmiˍtiˍ htaꞈ yehˇ leh Hkriꞈ yaˇ awˬ moˍ oˉ kʼoˍ pui ve leh hto toˇ ve kanˉ htaꞈ sheh kʼai tcuh ve yoˬ. (Tcuh yaˇ 15:2) Chi beuꞈ teˇ co˗e, Uˉ peunˍ ve Kawˍmiˍtiˍ hkʼaw awˬ viˉ awˬ nyi hawˉ hkʼaˆ teˇ hpaˍ lehˬ Yaˬhoˉvaˬ ve chaw htaꞈ sheh kʼai leh nyi haꞈ shaˉ ve yoˬ. Yawˇ hui dawˇ cheˆ htaˇ, Liꞈ hpu leh Gʼuiˬ sha ve awˬ ha hpu htaꞈ cuˇ ve yoˬ. Leuˆ yuˬ taˍ ve hawˉ hkʼaˆ chi teˇ moˍ “ka tiꞈ yeˬ leh cuˇ yiˍ cawˬ ve awˬ ceˬ” hpehꞈ ve tehꞈ Yeˍsuˆ kʼoˆ ve yoˬ.—Maꞈhtehˍ 24:45-47.

Awˬ lawn 4, awˬ tawn 15

 15 Oˉ kʼoˍ htaꞈ beh ve

Teˇ pawˆ pawˆ kʼo, hawˉ hkʼaˆ ve awˬ vuiˬ htaꞈ awˬ viˉ awˬ nyi yaˇ miˇ gʼa te ve yoˬ. Yaˬhoˉvaˬ gu teh taˍ ve htaꞈ yawˆ yan ve tehꞈ hpeuꞈ maw piˇ tuˬ, yawˇ oˉ kʼoˍ htaꞈ gʼa beh ve yoˬ. Yaꞈ hkʼaˇ, yawˇ oˉ kʼoˍ htaꞈ gʼa beh ve te pawˆ teˇ yanˇ ceh tiˉ cawˬ ve yoˬ. Tawˇ pa haˉ te kʼo, awˬ hpawˇ leh baˆtiˆsaˬ haꞈ yuˬ peuˬ ve awˬ viˉ awˬ nyi hawˉ hkʼaˆ oˇ kaˬ lo chehˇ taˍ htaˇ, yawˇ oˉ kʼoˍ htaꞈ gʼa beh ve yoˬ.—1 Kawˇrenˍhtuˆ 11:11-15.

Awˬ lawn 4, awˬ tawn 17

 16 Choˬ paˉ oˇ paˉ maˇ pawˬ ve

Ngaˬ hui mvuhˇ miˬ hpawˇ choˬ paˉ oˇ paˍ maˇ pawˬ. (Yoˇhanˬ 17:16) Yaˬhoˉvaˬ ve chaw Gʼuiˬ sha ve mvuhˇ miˬ uˉ peunˍ ve awˬ hawˉ lo chehˇ tuˬ law taˍ ve yoˬ. Yeˍsuˆ te jaw ve hkʼe, ngaˬ hui mvuhˇ miˬ hpawˇ choˬ paˉ oˇ paˉ maˇ pawˬ.

Yaˬhoˉvaˬ kʼoˆ laˇ ve, ‘jawˇ mawˇ leh uˉ peunˍ shehˍ hpaˇ ve hkawˇ htaꞈ na yuˬ˗o.’ (Tiˇtuˆ 3:1, 2; Roˉmaꞈ 13:1-7) Yaꞈ hkʼaˇ, Gʼuiˬ sha ve awˬ liˇ tawˇ hkawˇ kaꞈ chaw htaꞈ taˇ tiˇ pehˍ tehꞈ kʼoˆ taˍ ve yoˬ. Chi htaꞈ pa taw, Hkriꞈ yaˇ hui ve dawˇ shiˍ puiˉ ve nyi ma yawˇ hui htaꞈ bawˆ daꞈ ve leh maꞈ yaˇ maˇ te tcuh ve yoˬ. Maꞈ yaˇ maˇ gʼa te tuˬ, shu htaꞈ ga piˇ tuˬ ve kanˉ teˇ ceuˬ ceuˬ leuˆ te gʼa ve kʼo, kanˉ oˇ ve htaꞈ te gʼa˗aw laˇ tehꞈ Hkriꞈ yaˇ dawˇ cheˆ gʼa tuˬ, dawˇ shiˍ puiˉ ve nyi ma yawˇ htaꞈ ga piˇ gʼa ve yoˬ.

Yaˬhoˉvaˬ ngaˬ hui htaꞈ Hpanˍ laˇ shehˍ hpaˇ hpehꞈ ve pa taw, ngaˬ hui yawˇ htaꞈ ceh tiˉ oˉ kʼoˍ pui ve yoˬ. Ngaˬ hui mvuhˇ miˬ hpawˇ ve awˬ heˆ htaꞈ yawˆ yan ve htawˇ, a lanˍ htaꞈ oˉ kʼoˍ maˇ pui leh liꞈ hkawˇ maˇ kʼa ve yoˬ. (Iˉsaˍyaˆ 43:11; Daˍyeˍlaˆ 3:1-30; 1 Kawˇrenˍhtuˆ 10:14) Chi hkʼoˆ kaꞈ, Yaˬhoˉvaˬ ve chaw lehˬ mvuhˇ miˬ hpawˇ ve kanˉ te tuˬ awˬ meh keu taˍ ve chaw hkʼaˬ ve teˇ gʼaˇ htaꞈ maˇ kʼoˆ, hkʼaˬ ve teˇ moˍ htaꞈ maˇ kʼoˆ maˇ leuˆ yuˬ ve yoˬ. Awˬ lawn chi ngaˬ hui a shu yawˇ hkʼaˇ yawˇ dawˇ cheˆ taˍ ve yoˬ. Awˬ lawn kʼo, yawˇ hui Gʼuiˬ sha ve mvuhˇ miˬ htaꞈ leuˆ yuˬ˗oˬ ve yoˬ.—Maꞈhtehˍ 22:21; Yoˇhanˬ 15:19; 18:36.

Awˬ lawn 5, awˬ tawn 2

 17 Miˬ guiˬ yaˇ hui ve nyi ma

Miˬ guiˬ chi ngaˬ hui htaꞈ Saˍtanˍ dawˇ ve hkʼe dawˇ tcuh gaˇ ve yoˬ. Dawˇ hkʼaˇ chi hkʼe ve Yaˬhoˉvaˬ htaꞈ maˇ haꞈ ve chaw awˬ pon a hkʼe leˇ ceh hpehꞈ ve yoˬ. Yawˇ hui Gʼuiˬ sha hkʼe leˇ maˇ dawˇ leh yawˇ ve awˬ liˇ awˬ hkʼaˇ htaꞈ maˇ gʼaꞈ te. (1 Yoˇhanˬ 5:19) Saˍtanˍ dawˇ ve hkʼe dawˇ leh gʼaꞈ te ve lehˬ miˬ guiˬ yaˇ hui ve nyi ma tehꞈ Liꞈ hpu hkʼaw kʼoˆ taˍ ve yoˬ. (Eˇfeˇsuꞈ 2:2) Yaˬhoˉvaˬ ve chaw miˬ guiˬ yaˇ hui ve nyi ma htaꞈ maˇ gʼaˇ tcuh. (Eˇfeˇsuꞈ 6:10-18) Yawˇ hui Yaˬhoˉvaˬ beˆ maˍ piˇ ve htaꞈ haꞈ leh yawˇ hkʼa shuˍ dawˇ tuˬ hkʼaˬ htaˆ kaꞈ coˇ caˇ ve yoˬ.

Awˬ lawn 5, awˬ tawn 7

 18 Gʼuiˬ sha htaꞈ hpfuhˆ ve

Gʼuiˬ sha htaꞈ hpfuhˆ ve lehˬ Liꞈ hpu hkʼaw cawˬ ve awˬ tehˬ ve htaꞈ tawˍ piˇ ve yoˬ. Gʼuiˬ sha htaꞈ hpfuhˆ ve chaw Yaˬhoˉvaˬ leh Gʼuiˬ sha ve mvuhˇ miˬ ve Jawˇmawˇ Yeˍsuˆ htaꞈ tawˍ daꞈ ve yoˬ. Chaw chi teˇ hpaˍ lehˬ shu hpfuhˆ tuˬ kaꞈ ca jehˬ toˇ ve yoˬ. (Roˉmaꞈ 1:25) Yawˇ hui coˇ caˇ leh Yaˬhoˉvaˬ htaꞈ oˉ kʼoˍ pui ve chaw htawˇ dawˇ nawˬ dawˇ cawˬ tuˬ te piˇ ve yoˬ. Awˉ lawˉ peuˇ ve teˇ co˗e ve Hkriꞈ yaˇ teˇ hpaˍ hpaˍ Gʼuiˬ sha htaꞈ hpfuhˆ ve yoˬ. Chaw chi hkʼe ve ngaˬ hui awˬ co˗e htawˇ kaꞈ cawˬ ve yoˬ. (2 Hteˇsaˍlawˇniˆ 2:3) Yaˬhoˉvaˬ htaꞈ ka tiꞈ yeˬ ve chaw Gʼuiˬ sha htaꞈ hpfuhˆ ve chaw geh maˇ caˉ daꞈ. Yawˇ hui ve awˬ lawn kaꞈ maˇ gʼaw leh maˇ na. Ngaˬ hui yawˇ hui ve awˬ lawn maˇ shiˍ maˇ mawˬ gaˇ leh oˇ hkʼe te tuˬ shu nyiˉ laˇ ve hkawˇ htaꞈ maˇ na yuˬ. Ngaˬ hui Yaˬhoˉvaˬ htaꞈ ka tiꞈ yeˬ leh yawˇ htaꞈ ceh tiˉ oˉ kʼoˍ pui ve yoˬ.

Awˬ lawn 5, awˬ tawn 9

 19 Venˇ baˆ htaiˍ hkʼawꞈ ve

Moˉseˍ ve awˬ liˇ tawˇ hkawˇ kʼoˆ ve, Iˉsaˍreˍlaˆ chaw Yaˬhoˉvaˬ geh venˇ baˆ lawˬ hpehˇ gʼa ve yoˬ. Chi hkʼe te tuˬ yawˇ hui caˬ shiˍ, naˍ manˇ, to nuˇ to shaˆ teˇ hpaˍ bon yehˬ lo gʼa yuˬ laˬ ve yoˬ. Iˉsaˍreˍlaˆ chaw ceuˬ leh teˇ gʼaˇ tawˬ teˇ gʼaˇ Yaˬhoˉvaˬ ha lehˬ ha kʼa venˇ baˆ hpehˇ piˇ ve tehꞈ yawˇ hui maˇ leunˇ tuˬ, chi lehˬ ga piˇ ve yoˬ. Oˇ ve hkʼawꞈ nawˉ, ngaˬ hui htaꞈ venˇ baˆ hpehˇ laˇ tuˬ Yeˍsuˆ hkanˍ suh laˇ ve leh ngaˬ hui kʼawꞈ tuˉ tanˇ tuˬ maˇ loˍ ve yoˬ. Biˇ jaˇ ve tanˇ tuˬ Yeˍsuˆ “teˇ pawˆ ceh tiˉ tanˇ piˇ” ve pa taw yoˬ.—Heˍbrehˇ 10:1, 4, 10.

Awˬ lawn 7, awˬ tawn 6

 20 To nuˇ to shaˆ ve a shaꞈ htaꞈ dawˇ nyi piˇ ve

Moˉseˍ ve awˬ liˇ tawˇ hkawˇ hkʼaw Iˉsaˍreˍlaˆ chaw to nuˇ to shaˆ shaˍ caˇ tuˬ a hkawn˗anˬ cawˬ leh Gʼuiˬ sha htaꞈ tuˉ tanˇ piˇ tuˬ to nuˇ to shaˆ gʼa yuˬ laˬ ve yoˬ. (Oˉ kʼoˍ pui ve 1:5, 6) Yaꞈ hkʼaˇ, to nuˬ to shaˆ htaꞈ maˇ ha kʼaˉ puiˉ leh ciˍ yanˍ ve taˇ te tehꞈ Yaˬhoˉvaˬ kʼoˆ ve yoˬ. (Tawˇ naˉ ve 12:10) To nuˇ to shaˆ ciˍ yanˍ ve maˇ gʼa hkanˍ tuˬ, Moˉseˍ ve awˬ liˇ tawˇ hkawˇ hkʼaw kʼoˆ maˍ piˇ taˍ ve yoˬ. Iˉsaˍreˍlaˆ chaw to nuˇ to shaˆ htaꞈ hkʼa dehꞈ nyi haꞈ shaˉ tuˬ kaꞈ tawˇ piˇ taˍ ve yoˬ.—Bon maˍ ve 22:6, 7.

Awˬ lawn 7, awˬ tawn 6

 21 Awˬ suhˍ hkʼaw pehˬ tawˆ taˍ ve awˬ yawˬ ehˉ leh a naˍ gu ve awˬ hkʼaˇ

Awˬ suhˍ hkʼaw pehˬ tawˆ taˍ ve awˬ yawˬ ehˉ. Awˬ suhˍ awˬ hkuiˉ puiˍ lonˉ 4 ceuˬ lehˬ awˬ suhˍ nyiˉ˗ehˍ ve, awˬ suhˍ hpuˉ ve, hpeˍleˆ (platelets), leh hpaˆshuhˍmaˇ (plasma) chi teˇ hpaˍ hpehꞈ ve yoˬ. Awˬ suhˍ awˬ hkuiˉ puiˍ lonˉ 4 ceuˬ hkʼaw laiˉ ceuˬ kʼawꞈ pehˬ tawˆ gʼa ve yoˬ. Chi lehˬ awˬ suhˍ hkʼaw pehˬ tawˆ taˍ ve awˬ yawˬ ehˉ tehꞈ kʼoˆ ve yoˬ. a

Hkriꞈ yaˇ awˬ suhˍ leh awˬ hkuiˉ puiˍ lonˉ 4 ceuˬ hkʼaˬ ve teˇ ceuˬ htawˇ maˇ kʼoˆ, maˇ keu. Yaꞈ hkʼaˇ, Hkriꞈ yaˇ awˬ suhˍ hkʼaw pehˬ tawˆ taˍ ve awˬ yawˬ ehˉ htaꞈ keu cawˇ˗aw laˇ? Awˬ lawn chi ve Liꞈ hpu hkʼaw hkʼa tawˍ lehˆ maˇ kʼoˆ taˍ laˇ. Chi htaꞈ pa taw, Hkriꞈ yaˇ teˇ gʼaˇ le le Liꞈ hpu hkʼaw cawˬ taˍ ve awˬ liˇ awˬ hkʼaˇ htaꞈ hawˍ daꞈ ve dawˇ shiˍ puiˉ ve nyi ma htaꞈ gʼa yehˇ leh a shu yawˇ hkʼaˇ yawˇ gʼa dawˇ cheˆ ve yoˬ.

Hkriꞈ yaˇ teˇ hpaˍ hpaˍ awˬ suhˍ hkʼaw pehˬ tawˆ taˍ ve awˬ yawˬ ehˉ hkʼa peu˗eˬ htaꞈ maˇ keu tuˬ dawˇ cheˆ ve yoˬ. Yawˇ hui kʼoˆ ve, to nuˇ to shaˆ awˬ suhˍ hkʼa peu˗eˬ “miˬ chaˇ hkʼoˆ lo gʼa ngeuˍ baˬ ve” tehꞈ Gʼuiˬ sha ve awˬ liˇ tawˇ hkawˇ kʼoˆ taˍ laˇ ve pa taw, yawˇ hui awˬ suhˍ hkʼaw pehˬ tawˆ taˍ ve awˬ yawˬ ehˉ htaꞈ maˇ keu ve yoˬ.—Bon maˍ ve 12:22-24.

Awˬ kaˍ awˬ nu ve Hkriꞈ yaˇ teˇ hpaˍ oˇ hkʼe maˇ dawˇ. Yawˇ hui awˬ suhˍ hkʼaw pehˬ tawˆ taˍ ve awˬ yawˬ ehˉ teˇ ceuˬ ceuˬ htaꞈ keu tuˬ, yawˇ ve dawˇ shiˍ puiˉ ve nyi ma haꞈ yuˬ ve yoˬ. Yawˇ hui kʼoˆ ve, awˬ suhˍ hkʼaw pehˬ tawˆ taˍ ve awˬ yawˬ ehˉ lehˬ a shaꞈ ve awˬ tan maˇ kʼawꞈ hpehꞈ˗o ve htaꞈ pa taw, yawˇ hui keu gʼa ve yoˬ.

Awˬ suhˍ hkʼaw pehˬ tawˆ taˍ ve awˬ yawˬ ehˉ htaꞈ dawˇ cheˆ htaˇ, a shu yawˇ awˬ to htaꞈ na hkawˇ chi teˇ hpaˍ htaꞈ na nyi sheˍ.

  • Awˬ suhˍ hkʼaw pehˬ tawˆ taˍ ve awˬ yawˬ ehˉ hkʼa peu˗eˬ htaꞈ maˇ keu ve kʼoˆ ve lehˬ a naˍ gu tuˬ naˆ tsuhˇ teˇ ceuˬ ceuˬ, maˇ heˆ leh awˬ suhˍ jehˇ tuˬ naˆ tsuhˇ maˇ yehˇ ve htaꞈ kʼoˆ gaˇ ve tehꞈ ngaˬ shiˍ ve laˇ?

  • Awˬ suhˍ hkʼaw pehˬ tawˆ taˍ ve awˬ yawˬ ehˉ htaꞈ aˬ htoꞈ ma te ngaˬ keu tuˬ maˇ keu tuˬ, ngaˬ saˍ laꞈ gʼonˍ htaꞈ hkʼaˬ hkʼe kʼoˆ maˍ piˇ gʼa tuˬ le?

A naˍ gu ve awˬ hkʼaˇ. Ngaˬ hui Hkriꞈ yaˇ hpehꞈ ve pa taw, awˬ suhˍ shu htaꞈ tanˇ piˇ tuˬ maˇ heˆ leh shawˆ hpeꞈ maˇ te sheˍ laiˉ shinˉ htaˇ kaꞈ a shu yawˇ ve awˬ suhˍ awˉ lawˉ gʼawˆ teh taˍ ve maˇ te. Yaꞈ hkʼaˇ, a naˍ gu ve awˬ hkʼaˇ teˇ hpaˍ lehˬ naˬ ve chaw yawˇ ve awˬ suhˍ yehˇ ve yoˬ. Shawˆ hpeꞈ htaˇ, chaˬ nyi tehˆ nyi htaˇ, a naˍ gu htaˇ, a shu yawˇ ve awˬ suhˍ hkʼaˬ hkʼe yehˇ tuˬ Hkriꞈ yaˇ teˇ gʼaˇ le le a shu yawˇ hkʼaˇ yawˇ gʼa dawˇ cheˆ ve yoˬ. Chi hkʼe te chehˇ htaˇ, naˬ ve chaw yawˇ ve awˬ suhˍ awˬ htaꞈ hpawˇ lo teˇ hkui teˇ yanˇ tawˆ˗e tcuh ve yoˬ hehˉ.—Kʼawꞈ shiˍ gaˇ ve kʼo, Shaw nyi kuiˬ Taꞈ yehˬ Ha pa 10 maˬ 15 nyi 2000 hkʼawꞈ, liꞈ mehˆ hpfuhˆ 30-31 hkʼaw nyi sheˍ.

Tawˇ pa haˉ te kʼo, awˬ suhˍ nyiˉ˗ehˍ ve pehˆ˗e tuˬ te ve (Hemodilution) kʼoˆ ve lehˬ naˬ ve chaw htaꞈ shawˆ hpeꞈ te˗a te htaˇ, yawˇ ve awˬ suhˍ yuˬ tawˆ leh awˬ suhˍ maˇ la tuˬ te piˇ ve naˆ tsuhˇ awˬ to hkʼaw kʼawꞈ keu piˇ ve yoˬ. Shawˆ hpeꞈ chehˇ htaˇ maˇ heˆ leh shawˆ hpeꞈ peuˬ hkʼawꞈ nawˉ maˇ maw maw, naˬ ve chaw yawˇ ve awˬ suhˍ awˬ to hkʼaw kʼawꞈ loꞈ la tcuh ve yoˬ.

Awˬ kaˍ awˬ nu teˇ hkʼaˇ lehˬ awˬ suhˍ tsuhˇ leh kʼawꞈ yuˬ yehˇ ve (Cell salvage) tehꞈ kʼoˆ ve yoˬ. Chi lehˬ shawˆ hpeꞈ chehˇ htaˇ tawˆ la ve awˬ suhˍ gʼawˆ teh leh awˬ hkʼeun hkʼaw tsuhˇ ve yoˬ. Shawˆ hpeꞈ chehˇ htaˇ maˇ heˆ leh shawˆ hpeꞈ peuˬ hkʼawꞈ nawˉ maˇ maw maw, naˬ ve chaw yawˇ ve awˬ suhˍ awˬ to hkʼaw kʼawꞈ loꞈ la tcuh ve yoˬ.

Saˍ laꞈ gʼonˍ teˇ gʼaˇ leh teˇ gʼaˇ a naˍ gu ve awˬ hkʼaˇ chi teˇ hpaˍ te ve teˇ yanˇ, peun daꞈ kuiˬ a ciˉ cawˬ ve yoˬ hehˉ. Chi htaꞈ pa taw, Hkriꞈ yaˇ lehˬ shawˆ hpeꞈ ve, chaˬ nyi tehˆ nyi ve, a naˍ gu tuˬ awˬ hkʼaˇ teˇ ceuˬ ceuˬ maˇ leuˆ yuˬ sheˍ htaˇ, a shu yawˇ ve awˬ suhˍ htaꞈ hkʼaˬ hkʼe te yehˇ tuˬ ve hkʼa dehꞈ gʼa chaˬ nyi ve yoˬ.

A shu yawˇ ve awˬ suhˍ yehˇ tuˬ ve awˬ hkʼaˇ htaꞈ dawˇ cheˆ htaˇ, a shu yawˇ awˬ to htaꞈ na hkawˇ chi teˇ hpaˍ na nyi sheˍ.

  • Ngaˬ ve awˬ suhˍ teˇ hpaˍ awˬ to hkʼaw tawˆ˗e leh teˇ hkui jehˇ leh kʼawꞈ loꞈ la ve kʼo, awˬ suhˍ oˇ ve ngaˬ ve hpehꞈ chehˇ sheˍ ve pa taw, “miˬ chaˇ hkʼoˆ lo” ngeuˍ baˬ tuˬ maˇ loˍ ve tehꞈ ngaˬ ve dawˇ shiˍ puiˉ ve nyi ma shawˍ tuˬ laˇ?—Bon maˍ ve 12:23, 24.

  • A naˍ gu ve hkʼaw ngaˬ ve awˬ suhˍ tawˆ˗e leh teˇ ceuˬ ceuˬ te leh awˬ to hkʼaw kʼawꞈ loꞈ la ve kʼo, Liꞈ hpu hkʼaw cawˬ taˍ ve awˬ liˇ awˬ hkʼaˇ htaꞈ hawˍ daꞈ ve dawˇ shiˍ puiˉ ve nyi ma ngaˬ htaꞈ shoꞈ shaꞈ laˇ tuˬ laˇ?

  • A shu yawˇ ve awˬ suhˍ yehˇ tuˬ ve awˬ hkʼaˇ maˇ haꞈ yuˬ ve kʼo, awˬ suhˍ tehˆ nyi ve, awˬ suhˍ tsuhˇ ve (Hemodialysis), nyi ma shiˍ leh awˬ tsuhˇ hpoˆ awˬ tan te ve awˬ hkʼeun maˇ haꞈ yuˬ ve htaꞈ kʼoˆ gaˇ ve tehꞈ ngaˬ shiˍ ve laˇ?

Awˬ suhˍ hkʼaw pehˬ tawˆ taˍ ve awˬ yawˬ ehˉ yehˇ ve, leh a shu yawˇ ve awˬ suhˍ yehˇ tuˬ ve awˬ hkʼaˇ htaꞈ maˇ leuˆ yuˬ sheˍ htaˇ, Yaˬhoˉvaˬ beˆ maˍ laˇ tuˬ yawˇ geh bon gʼa lawˬ leh awˬ lawn awˬ tanˇ hkʼa dehꞈ gʼa ca hpfuhˆ nyi ve yoˬ. (Yaˍkoˆ 1:5, 6) Oˇ ve hkʼawꞈ nawˉ, Liꞈ hpu hkʼaw cawˬ taˍ ve awˬ liˇ awˬ hkʼaˇ htaꞈ hawˍ daꞈ ve dawˇ shiˍ puiˉ ve nyi ma gʼa yehˇ leh dawˇ cheˆ ve yoˬ. Nawˬ ngaˬ hpehꞈ ve kʼo, hkʼaˬ hkʼe te tuˬ le tehꞈ shu htaꞈ taˇ ca na nyi. Chi hkʼoˆ kaꞈ, ngaˬ hui dawˇ cheˆ ve htaꞈ shu maˇ nyiˉ laˇ tcuh cawˇ ve yoˬ.—Roˉmaꞈ 14:12; Gaˍlaˍtiˆ 6:5.

Awˬ lawn 7, awˬ tawn 11

 22 Awˬ liˇ awˬ hkʼaˇ daꞈ kehˬ ve

Awˬ liˇ awˬ hkʼaˇ daꞈ kehˬ ve lehˬ Gʼuiˬ sha mehˆ gʼuˇ suhˍ te hkʼaˇ dawˇ hkʼaˇ daꞈ kehˬ ve htaꞈ kʼoˆ gaˇ ve yoˬ. Chi lehˬ ngaˬ hui ve te hkʼaˇ dawˇ hkʼaˇ leh yaw ve awˬ hkʼaˇ htaꞈ caˉ daꞈ ve yoˬ. Maˇ daꞈ kehˬ ve awˬ liˇ awˬ hkʼaˇ leh pehꞈ ve tzuhˆ ve teˇ ceuˬ le le htaꞈ jaw kʼai˗o tehꞈ Yaˬhoˉvaˬ ngaˬ hui htaꞈ kʼoˆ laˇ ve yoˬ. (Tawˇ naˉ ve 1:10; 3:1) Ngaˬ hui beˬ ve lawˇ ve maˇ gʼa hpuˇ sheˍ htaˇ kaꞈ, Yaˬhoˉvaˬ ve awˬ liˇ awˬ hkʼaˇ daꞈ kehˬ ve htaꞈ gʼaꞈ te tuˬ yoˬ tehꞈ gʼa dawˇ teh taˍ ve yoˬ. Ngaˬ hui nyi ma kehˬ lehˍ cawˬ tuˬ, Yaˬhoˉvaˬ geh bon hkʼaˬ htaˆ kaꞈ gʼa lawˬ leh, pehꞈ ve tzuhˆ ve htaꞈ caˉ daꞈ ve hkʼa peu˗eˬ tawˍ daꞈ tuˬ yoˬ tehꞈ gʼa dawˇ teh taˍ ve yoˬ.—1 Kawˇrenˍhtuˆ 6:9, 10, 18; Eˇfeˇsuꞈ 5:5.

Awˬ lawn 8, awˬ tawn 11

 23 Chaꞈ chiˆ ve te hkʼaˇ leh maˇ daꞈ kehˬ ve te ve

Chaꞈ chiˆ ve te hkʼaˇ lehˬ tawˇ yaw ve, te ve, leh dawˇ ve hkʼaw Gʼuiˬ sha ve awˬ liˇ awˬ hkʼaˇ htaꞈ yaꞈ jaˇ leh maˇ yaꞈ taw puiˉ ve yoˬ. Chi hkʼe te ve chaw Gʼuiˬ sha ve awˬ liˇ tawˇ hkawˇ htaꞈ maˇ yawˆ yan. Chaw teˇ gʼaˇ chaꞈ chiˆ ve te hkʼaˇ cawˬ ve kʼo, Suhˉ jehˬ ve Kawˍmiˍtiˍ yawˇ htaꞈ jehˬ tuˬ yoˬ. Maˇ daꞈ kehˬ ve te ve lehˬ te yaꞈ ve laiˉ ceuˬ htaꞈ kʼoˆ gaˇ ve yoˬ. Chaw teˇ gʼaˇ maˇ daꞈ kehˬ ve teˇ ceuˬ ceuˬ te htaˇ, uiˍ ve awˬ lawn hpehꞈ ve kʼo, Suhˉ jehˬ ve Kawˍmiˍtiˍ yawˇ htaꞈ gʼa jehˬ cheˆ piˇ tuˬ yoˬ.—Gaˍlaˍtiˆ 5:19-21; Eˇfeˇsuꞈ 4:19; Kʼawꞈ shiˍ gaˇ ve kʼo, Shaw nyi kuiˬ Taꞈ yehˬ Ha pa 7 maˬ 15 nyi 2006 hkʼawꞈ hkʼaw nyi sheˍ.

Awˬ lawn 9, awˬ tawn 7; awˬ lawn 12, awˬ tawn 10

 24 A shu yawˇ hkʼaˇ yawˇ shoˆ baˬ ve

Yaˬhoˉvaˬ lehˬ awˬ hpawˇ awˬ miˇ ma haꞈ daꞈ ve hpeuꞈ maw piˇ daꞈ tuˬ, teˇ geh zuhꞈ ve teˇ ceuˬ cawˬ la tcuh ve yoˬ. Yaꞈ hkʼaˇ, a shu yawˇ hkʼaˇ yawˇ shoˆ baˬ ve lehˬ a shu yawˇ ve mawˇ htaꞈ htawˇ leh nyi ma sha tuˬ te ve yoˬ. Chi ve lehˬ chaꞈ chiˆ ve te hkʼaˇ hpehꞈ ve yoˬ. A shu yawˇ hkʼaˇ yawˇ shoˆ baˬ ve lehˬ Yaˬhoˉvaˬ geh meuˆ daꞈ ve htaꞈ te luˬ piˇ gʼa ve yoˬ. Chi hkʼe te ve chaw pehꞈ ve tzuhˆ ve dawˇ hkʼaˇ cawˬ leh teˇ geh zuhꞈ ve awˬ lawn htaꞈ shu dawˇ ve hkʼe leˇ maˇ dawˇ. (Kawˇlawˇsehˇ 3:5) A shu teˇ gʼaˇ chi hkʼe te leh yuˬ baˬ tuˬ haˍ jaˇ tehꞈ dawˇ ve kʼo, yawˇ awˬ gʼaˇ maˇ nuˇ cawˇ. (Chiˇ mvuh ve 86:5; 1 Yoˇhanˬ 3:20) Nawˬ chi hkʼe ve awˬ lawn cawˬ ve kʼo, Yaˬhoˉvaˬ ga laˇ tuˬ bon lawˬ cawˇ ve yoˬ. Pehꞈ ve tzuhˆ ve dawˇ hkʼaˇ cawˬ la tuˬ te laˇ ve awˬ ceuˬ jaw kʼai leh awˬ ku nyi ve awˬ han taˇ nyi. Yaˬhoˉvaˬ ve awˬ liˇ tawˇ hkawˇ htaꞈ yawˆ yan ve Hkriꞈ yaˇ awˬ pa awˬ e, maˇ heˆ leh co ha hpawˇ ve chaw mawˇ hpehꞈ ve awˬ chawˇ geh kʼoˆ piˇ sheˍ. (Tawˇ naˉ ve 1:8, 9; 1 Hteˇsaˍlawˇniˆ 5:14; Tiˇtuˆ 2:3-5) Nawˬ daꞈ kehˬ ve htaꞈ hkʼaˬ htaˆ kaꞈ te tuˬ coˇ caˇ ve kʼo, Yaˬhoˉvaˬ mawˬ leh awˬ hpfuhˇ shiˍ ve yoˬ.—Chiˇ mvuh ve 51:17; Iˉsaˍyaˆ 1:18.

Awˬ lawn 9, awˬ tawn 9

 25 Awˬ hpawˇ awˬ miˇ ma laiˉ gʼaˇ heuˆ ve

Yaˬhoˉvaˬ hawˉ hkʼaˆ htaꞈ awˬ miˇ ma teˇ gʼaˇ ceh tiˉ heuˆ tcuh ve yoˬ. Gʼuiˬ sha aˬ sho˗eˬ htaˇ Iˉsaˍreˍlaˆ chaw htaꞈ awˬ miˇ ma laiˉ gʼaˇ heuˆ tcuh ve htawˇ, chi ve lehˬ yawˇ ve a loˍ htaꞈ maˇ heˆ. Chi beuꞈ teˇ co˗e, Yaˬhoˉvaˬ yawˇ ve chaw htaꞈ awˬ hpawˇ awˬ miˇ ma laiˉ gʼaˇ heuˆ tuˬ a hkaw˗anˬ maˇ piˇ. Awˬ hpawˇ awˬ miˇ ma teˇ gʼaˇ ceh tiˉ gʼa cawˬ leh awˬ miˇ ma htawˇ awˬ hpawˇ teˇ gʼaˇ ceh tiˉ gʼa cawˬ ve yoˬ.—Maꞈhtehˍ 19:9; 1 Tiˆmoˉseˍ 3:2.

Awˬ lawn 10, awˬ tawn 12

 26 Baˬ daꞈ ve leh hpaˆ daꞈ ve

Yaˬhoˉvaˬ awˬ hpawˇ awˬ miˇ ma htaꞈ teˇ co˗e teˇ geh chehˇ tcuh gaˇ ve yoˬ. (Awˬ hkuiˉ puiˍ 2:24; Maˍlaˍhkiˆ 2:15, 16; Maꞈhtehˍ 19:3-6; 1 Kawˇrenˍhtuˆ 7:39) Teˇ gʼaˇ haˉ chawˇ haˉ paˆ te ve kʼo, baˬ daꞈ hpehꞈ ve tehꞈ Gʼuiˬ sha a hkaw˗anˬ piˇ taˍ ve yoˬ. Haˉ chawˇ haˉ paˆ ve awˬ lawn maˇ cawˬ ve kʼo, baˬ daꞈ maˇ hpehꞈ. Maˇ te ve teˇ gʼaˇ lehˬ yawˇ ve awˬ hpawˇ awˬ miˇ ma baˬ tuˬ maˇ baˬ tuˬ, yawˇ dawˇ cheˆ tuˬ a hkaw˗anˬ Yaˬhoˉvaˬ piˇ taˍ ve yoˬ.—Maꞈhtehˍ 19:9.

Teˇ pawˆ pawˆ kʼo, Hkriꞈ yaˇ yawˇ ve awˬ hpawˇ awˬ miˇ ma haˉ chawˇ haˉ paˆ maˇ te yaꞈ ve htawˇ, teˇ gʼaˇ teˇ kaˬ chehˇ tuˬ yawˇ dawˇ cheˆ ve yoˬ. (1 Kawˇrenˍhtuˆ 7:11) Awˬ lawn chi hkʼe ve cawˬ la htaˇ, Hkriꞈ yaˇ awˬ hpawˇ awˬ miˇ ma teˇ gʼaˇ teˇ kaˬ chehˇ tuˬ dawˇ nyi gʼa ve yoˬ.

  • Yehˬ kʼa htaꞈ maˇ hu: Awˬ hpawˇ yehˬ kʼa htaꞈ maˇ ca caˍ leh hpu leh caˇ tuˬ maˇ cawˬ ve yoˬ.—1 Tiˆmoˉseˍ 5:8.

  • Awˬ to htaꞈ dawˆ naˬ ve: Teˇ gʼaˇ htaꞈ naˬ tuˬ dawˆ leh suh lawꞈ lawꞈ gaˬ ve yoˬ.—Gaˍlaˍtiˆ 5:19-21.

  • Yaˬhoˉvaˬ htaꞈ maˇ gʼa meuˆ daꞈ tuˬ te laˇ ve: Teˇ gʼaˇ Yaˬhoˉvaˬ ve kanˉ maˇ gʼa te tuˬ coˇ caˇ leh tawˍ laˇ ve yoˬ.—Tcuh yaˇ 5:29.

Awˬ lawn 11, awˬ tawn 19

 27 Chiˇ mvuh ve leh awˬ gʼaˇ piˇ ve

Chiˇ mvuh laˇ ve leh awˬ gʼaˇ peꞈ laˇ ve htaꞈ teˇ gʼaˇ le le heuˆ gaˇ ve yoˬ. (Tawˇ naˉ ve 12:25; 16:24) Shu awˬ gʼaˇ cawˬ la tuˬ, ngaˬ hui haꞈ pehnˇ ve leh ha kʼaˉ ve hkʼaw tawˇ yaw piˇ ve yoˬ. Chi hkʼe piˇ ve kʼo, ngaˬ hui ve awˬ viˉ awˬ nyi tuꞈ ve hkanˍ ve gʼa hpuˇ maˇ jaˇ ve htawˇ, yawˇ hui yeunˇ hkanˍ gʼaˇ leh Yaˬhoˉvaˬ ve kanˉ kʼawꞈ caˉ leh te kʼai gʼa tuˬ yoˬ. (Tawˇ naˉ ve 12:18; Hpiˇliˇpiˆ 2:1-4) Chaw teˇ gʼaˇ nyi ma luˬ jaˇ ve htaꞈ mawˬ ve teˇ yanˇ, yawˆ yan ve hkʼaw yawˇ tawˇ yaw laˇ ve hkʼa dehꞈ na leh yawˇ ve dawˇ hkʼaˇ na gʼa tuˬ coˇ caˇ sheˍ. Chi hkʼe te ve kʼo, hkʼaˬ hkʼe ga piˇ cawˇ ve, hkʼaˬ hkʼe ve tawˇ yaw cawˇ ve ngaˬ hui shiˍ la ve yoˬ. (Yaˍkoˆ 1:19) Awˬ viˉ awˬ nyi htaꞈ shiˍ daꞈ maˇ la tuˬ nawˬ coˇ caˇ ve kʼo, yawˇ hui loˍ ve awˬ ceuˬ htaꞈ kaꞈ shiˍ gʼa ve yoˬ. Oˇ ve hkʼawꞈ nawˉ, yawˇ hui awˬ tehˬ awˬ na dawˇ sha gaˇ sha piˇ shehˍ hpaˇ Gʼuiˬ sha htaꞈ gʼaˇ va la tuˬ, nawˬ ga piˇ gʼa ve yoˬ.—2 Kawˇrenˍhtuˆ 1:3, 4; 1 Hteˇsaˍlawˇniˆ 5:11.

Awˬ lawn 12, awˬ tawn 16

 28 Hkehˉ caˇ ve

Hkehˉ hkʼaˬ hkʼe te caˇ tuˬ Liꞈ hpu hkʼaw maˇ kʼoˆ taˍ laˇ. Teˇ chaw ceuˬ le le ve awˬ liˇ awˬ hkʼaˇ leh awˬ liˇ tawˇ hkawˇ peun daꞈ ve yoˬ. (Awˬ hkuiˉ puiˍ 24:67; Maꞈhtehˍ 1:24; 25:10; Luˉkaꞈ 14:8) Chaw haˉ yaˇ miˇ haˉ heuˆ daꞈ htaˇ a yeˇ uiˍ jaˇ ve lehˬ Yaˬhoˉvaˬ mehˆ gʼuˇ suhˍ ka tiꞈ te daꞈ ve teˇ ceuˬ yoˬ. Laiˉ ca ka tiꞈ te daꞈ htaˇ, yehˬ kʼa hkʼaw ve chaw leh meuˆ daꞈ jaˇ ve awˬ chawˇ yawˇ hui geh chehˇ taˍ tcuh gaˇ leh Hkriꞈ yaˇ awˬ moˍ hkʼaw ve nyi haꞈ shaˉ paˍ Liꞈ hpu htaꞈ cuˇ leh bon maˍ tcuh gaˇ ve yoˬ. Oˇ ve hkʼawꞈ nawˉ, teˇ ca leh teˇ ca hkehˉ hkʼaˬ hkʼe te caˇ tuˬ leh hkʼaˬ hkʼe ve hkehˉ chaw htaꞈ haꞈ yuˬ tuˬ gʼa dawˇ cheˆ ve yoˬ. (Luˉkaꞈ 14:28; Yoˇhanˬ 2:1-11) Yawˇ hui hkʼaˬ hkʼe te dawˇ cheˆ ve maˇ kʼoˆ, yawˇ hui hkehˉ caˇ ve Yaˬhoˉvaˬ awˬ meꞈ awˬ hponˇ cawˬ tuˬ gʼa te ve yoˬ. (Awˬ hkuiˉ puiˍ 2:18-24; Maꞈhtehˍ 19:5, 6) Yawˇ hui hkʼa dehꞈ dawˇ cheˆ gʼa tuˬ, Liꞈ hpu hkʼaw cawˬ ve awˬ liˇ awˬ hkʼaˇ htaꞈ gʼa cuˇ ve yoˬ. (1 Yoˇhanˬ 2:16, 17) Yawˇ hui hkehˉ caˇ kuiˬ lo tzuhˬ cawˬ tuˬ dawˇ cheˆ ve kʼo, keunˍ lawꞈ cawˇ lawꞈ dawˬ hpehꞈ tuˬ hkʼa dehꞈ gʼa nyi haꞈ shaˉ ve yoˬ. (Tawˇ naˉ ve 20:1; Eˇfeˇsuꞈ 5:18) Yawˇ hui liꞈ hkawˇ kʼa ve cawˬ tuˬ dawˇ cheˆ ve kʼo, Yaˬhoˉvaˬ ve awˬ meꞈ awˬ hponˇ luˬ tuˬ maˇ te cawˇ. Hkriꞈ yaˇ heuˆ daꞈ htaˇ, yawˇ hui hkehˉ caˇ ve aꞈ kehˉ yawˇ hui meuˆ daꞈ ve leh Yaˬhoˉvaˬ geh meuˆ daꞈ ve teˇ ceuˬ a yeˇ te piˇ cawˇ ve yoˬ.—Tawˇ naˉ ve 18:22; Kʼawꞈ shiˍ gaˇ ve kʼo, Shaw nyi kuiˬ Taꞈ yehˬ Ha pa 10 maˬ 15 nyi 2006 hkʼawꞈ, liꞈ mehˆ hpfuhˇ 18˗31 hkʼaw nyi sheˍ.

Awˬ lawn 13, awˬ tawn 18

 29 Cuˇ yiˍ cawˬ ve hkʼaw dawˇ cheˆ ve

Ngaˬ hui Liꞈ hpu hkʼaw ve awˬ liˇ awˬ hkʼaˇ htaꞈ cuˇ leh hkʼa dehꞈ dawˇ cheˆ gaˇ ve yoˬ. Tawˇ pa haˉ chi htaꞈ dawˇ nyi sheˍ. Hkriꞈ yaˇ teˇ gʼaˇ yawˇ ve awˬ hpawˇ maˇ heˆ leh awˬ miˇ ma Yaˬhoˉvaˬ htaꞈ maˇ yonˍ ve yoˬ. Jehˇ ve awˬ nyi htaˇ, yawˇ ve awˬ suhˍ awˬ shaˍ hpawˇ ve awˬ viˉ awˬ nyi geh awˍ ca caˇ˗e tuˬ, Hkriꞈ yaˇ oˇ ve teˇ gʼaˇ htaꞈ jehˬ piˇ ve yoˬ. Nawˬ chi hkʼe gʼa hpuˇ ve kʼo, hkʼaˬ hkʼe te tuˬ le? Nawˬ ve dawˇ shiˍ puiˉ ve nyi ma kʼai hpehꞈ˗aw tehꞈ kʼoˆ laˇ ve kʼo, nawˬ yonˍ ve htaꞈ maˇ hawˍ daꞈ ve awˬ liˇ teˇ hpaˍ hpaˍ yawˇ hui te ve kʼo nawˬ maˇ te hpehꞈ tehꞈ, nawˬ yawˇ htaꞈ kʼoˆ piˇ gʼa ve yoˬ. Chi hkʼoˆ kaꞈ, nawˬ kʼai ve htaꞈ shu shiˍ htaˇ hkui htiˇ poˬ tuˬ laˇ nawˬ hkʼa dehꞈ gʼa dawˇ nyi ve yoˬ.—1 Kawˇrenˍhtuˆ 8:9; 10:23, 24.

Pawehˇ te ve awˬ yanˇ htaˇ nawˬ ve paw leˍ hpu laꞈ shawnˍ peꞈ laˇ ve kʼo, nawˬ maˇ heuˆ cawˇ tehꞈ kʼoˆ gaˇ ve laˇ? Aˬ htoꞈ ma te yawˇ peꞈ laˇ ve htaꞈ dawˇ nyi ve kʼo, nawˬ heuˆ tuˬ maˇ heuˆ tuˬ dawˇ cheˆ gʼa ve yoˬ. Hpu laꞈ shawnˍ pawehˇ oˇ ve htaꞈ caˉ daꞈ ve tehꞈ paw leˍ shawˍ ve laˇ? Nawˬ heuˆ ve kʼo, nawˬ kaꞈ pawehˇ oˇ ve htaꞈ te chehˇ ve tehꞈ yawˇ yonˍ tuˬ laˇ? Maˇ heˆ leh yawˇ shiˍ puiˉ leh peꞈ laˇ gaˇ ve ceh tiˉ laˇ? Peꞈ laˇ ve awˬ hkʼaˇ teˇ hpaˍ htaꞈ dawˇ nyi ve teˇ yanˇ, hpu laꞈ shawnˍ oˇ ve htaꞈ nawˬ heuˆ tuˬ maˇ heuˆ tuˬ nawˬ dawˇ cheˆ gʼa tuˬ yoˬ.

Pawehˇ te ve awˬ yanˇ htaˇ, chaw teˇ gʼaˇ nawˬ htaꞈ laꞈ shawnˍ peꞈ laˇ leh kʼoˆ ve, “nawˬ pawehˇ maˇ te ngaˬ shiˍ˗oˬ. Yaꞈ hkʼaˇ, ngaˬ nawˬ htaꞈ laꞈ shawnˍ peꞈ laˇ gaˇ ve yoˬ mehˍ.” Oˇ hkʼe kʼo, hkʼaˬ hkʼe te tuˬ le? Yawˇ shiˍ puiˉ leh laꞈ shawnˍ peꞈ laˇ gaˇ ve yoˬ hehˉ. Yaꞈ hkʼaˇ, nawˬ yonˍ ve htaꞈ yawˇ lawˇ nyi gaˇ ve kʼo˗ehꞈ? Maˇ heˆ leh nawˬ htaꞈ yawˇ geh pawehˇ oˇ ve te tcuh gaˇ ve laˇ? Hkʼa dehꞈ dawˇ nyi peuˬ hkʼawꞈ nawˉ, laꞈ shawnˍ oˇ ve htaꞈ heuˆ tuˬ maˇ heuˆ tuˬ nawˬ hkʼaˇ nawˬ gʼa dawˇ cheˆ ve yoˬ. Ngaˬ hui dawˇ cheˆ ve lehˬ dawˇ shiˍ puiˉ ve nyi ma shoꞈ shaꞈ tuˬ maˇ te piˇ ve awˬ hkʼoˆ, ngaˬ hui Yaˬhoˉvaˬ htaꞈ ka tiꞈ yeˬ gaˇ ve yoˬ.—Tcuh yaˇ 23:1.

Awˬ lawn 13, awˬ tawn 22

 30 Tanˇ kaˬ hpawˇ leh awˬ liˇ tawˇ hkawˇ hpawˇ maˇ hawˍ daꞈ ve

Laiˉ pawˆ kʼo, maˇ cawˇ maˇ hawˍ daꞈ ve htaꞈ laꞈ haˉ gu leh nyiˇ hpawˇ haꞈ yuˬ gʼa ve kʼo, awˬ lawn uiˍ ve htaꞈ maˇ cawˬ. (Maꞈhtehˍ 5:23-26) Yaˬhoˉvaˬ awˬ meꞈ awˬ hponˇ tawˆ la tuˬ leh Hkriꞈ yaˇ awˬ moˍ teˇ moˍ tiˉ hpehꞈ tuˬ a yeˇ uiˍ jaˇ ve tehꞈ Hkriꞈ yaˇ shawˍ cawˇ ve yoˬ.—Yoˇhanˬ 13:34, 35; 1 Kawˇrenˍhtuˆ 13:4, 5.

Hkriꞈ yaˇ hui tanˇ kaˬ hpawˇ maˇ cawˇ maˇ hawˍ daꞈ ve kʼo, yawˇ hui shaˉ nanˉ lo maˇ gaˬ tcuh tuˬ, awˬ lawn chi ve htaꞈ coˇ caˇ leh gʼa gu cawˇ ve yoˬ. 1 Kawˇrenˍhtuˆ liꞈ 6:1-8 hkʼaw Pawˇluꞈ beˆ maˍ laˇ taˍ ve, awˬ viˉ awˬ nyi shaˉ nanˉ lo tawˇ te daꞈ ve kʼo, Yaˬhoˉvaˬ ve awˬ meh leh Hkriꞈ yaˇ awˬ moˍ awˬ meh luˬ tuˬ te ve yoˬ. Maꞈhtehˍ liꞈ 18:15-17 hkʼaw kʼoˆ ve, Hkriꞈ yaˇ maˇ cawˇ maˇ hawˍ daꞈ htaˇ, tawˇ pa haˉ te kʼo maˇ heˆ heˆ she piˇ leh heˍ caˇ ve awˬ lawn cawˬ ve kʼo, yawˇ hui chi 3 ceuˬ te cawˇ ve yoˬ. (1) Yawˇ huiˉ maˬ ceh tiˉ tawˇ gʼa yaw daꞈ ve yoˬ. (2) Maˇ kʼawꞈ cawˇ daꞈ sheˍ ve kʼo, co ha hpawˇ ve chaw mawˇ hpehꞈ ve awˬ viˉ awˬ nyi teˇ gʼaˇ nyiˇ gʼaˇ htaꞈ ga laˇ tcuh cawˇ ve yoˬ. (3) Loˍ jaˇ tehˬ tehˬ ve kʼo, nyi haꞈ shaˉ paˍ ve awˬ moˍ ga laˇ tuˬ lawˬ hpehꞈ ve yoˬ. Nyi haꞈ shaˉ paˍ ve awˬ moˍ Liꞈ hpu hkʼaw ve awˬ liˇ awˬ hkʼaˇ htaꞈ yehˇ leh teˇ gʼaˇ le le gawˬ lehˍ ve hkʼaw yaw daꞈ gʼa tuˬ ga piˇ ve yoˬ. Teˇ gʼaˇ Liꞈ hpu hkʼaw ve awˬ liˇ awˬ hkʼaˇ htaꞈ maˇ gʼaꞈ te ve kʼo, Hkriꞈ yaˇ awˬ moˍ hkʼaw nyi haꞈ shaˉ paˍ Suhˉ jehˬ ve Kawˍmiˍtiˍ htaꞈ gʼa cawˬ tcuh ve yoˬ hehˉ.

Teˇ pawˆ pawˆ kʼo, mvuhˇ miˬ hpawˇ ve awˬ liˇ tawˇ hkawˇ yehˇ tuˬ loˍ ve yoˬ. Tawˇ pa haˉ te kʼo, baˬ daꞈ ve, yaˇ hu tuˬ a hkaw˗anˬ lawˬ ve, yaˇ hu tuˬ hpu lawˬ ve, teˇ ceuˬ ceuˬ hpehꞈ la htaˇ hpu gʼa tuˬ te taˍ ve, jeˬ cha maˇ jaˇ leh hkʼawꞈ piˇ maˇ gʼa ve, awˬ shinˉ awˬ ka pehˬ piˇ tuˬ ve liꞈ bvuhꞈ cheˆ taˍ ve chi teˇ hpaˍ hpehꞈ ve yoˬ. Hkriꞈ yaˇ hui maˇ cawˇ maˇ hawˍ daꞈ htaˇ, gawˬ lehˍ ve hkʼaw mvuhˇ miˬ hpawˇ ve awˬ liˇ tawˇ hkawˇ yehˇ ve kʼo, Pawˇluꞈ beˆ maˍ laˇ ve htaꞈ yawˇ hui maˇ gʼaꞈ te ve tehꞈ kʼoˆ gaˇ ve maˇ heˆ.

Nyiˉ behˇ ve, yaˇ ehˉ htaꞈ hkʼa mvuhˇ hkʼa na te piˇ ve, suh lawꞈ naˬ lawꞈ dawˆ ve, shu mawˇ hkʼawˇ ve, chaw htaꞈ tiˇ pehˍ ve, leh awˬ kaˍ awˬ nu haiˬ jaˇ ve awˬ ceuˬ htaꞈ gʼa hpuˇ ve teˇ yanˇ, Hkriꞈ yaˇ hui mvuhˇ miˬ ve uˉ peunˍ paˍ geh kʼai leh kʼoˆ piˇ gʼa ve yoˬ. Yawˇ hui Pawˇluꞈ beˆ maˍ laˇ ve htaꞈ yawˇ hui maˇ gʼaꞈ te ve tehꞈ kʼoˆ gaˇ ve maˇ heˆ.

Awˬ lawn 14, awˬ tawn 14

 31 Saˍtanˍ heˍ yuˬ ve awˬ hkʼaˇ

Eˍdenˍ hko hkʼaw Saˍtanˍ coˇ caˇ leh chaw yaˇ htaꞈ heˍ yuˬ ve yoˬ. (Awˬ hkuiˉ puiˍ 3:1-6; Hpeuꞈ maˍ ve 12:9) Ngaˬ hui maˇ cawˇ ve dawˇ hkʼaˇ cawˬ ve kʼo, haiˬ ve htaꞈ te tuˬ sha ve tehꞈ yawˇ shiˍ ve yoˬ. (2 Kawˇrenˍhtuˆ 4:4; Yaˍkoˆ 1:14, 15) Chaw yaˇ Saˍtanˍ dawˇ ve hkʼe dawˇ tuˬ, yawˇ ve dawˇ hkʼaˇ maˇ yaꞈ tehꞈ shawˍ tuˬ, yawˇ lehˬ bon liˇ, tanˇ kaˬ hpawˇ, pyawˍ ve awˬ ceuˬ, liꞈ henˇ ve, leh awˬ kaˍ awˬ nu ve awˬ ceuˬ htaꞈ yehˇ ve yoˬ.—Yoˇhanˬ 14:30; 1 Yoˇhanˬ 5:19.

Saˍtanˍ yawˇ ve awˬ yanˇ a ciˉ ceh tiˉ cawˬ ve tehꞈ yawˇ shiˍ ve yoˬ. Chaw maˇ maˇ htaꞈ heˍ yuˬ tuˬ yawˇ coˇ caˇ jaˇ. Yaˬhoˉvaˬ ve chaw hui htaꞈ kaꞈ yoˬ. (Hpeuꞈ maˍ ve 12:12) Ngaˬ hui shaˍ tiꞈ maˇ te ve kʼo, Neˇ haiˬ Saˍtanˍ ngaˬ hui ve dawˇ hkʼaˇ htaꞈ a yehˉ yehˉ yaꞈ kʼai tuˬ te laˇ ve yoˬ. (1 Kawˇrenˍhtuˆ 10:12) Tawˇ pa haˉ te kʼo, Yaˬhoˉvaˬ lehˬ awˬ hpawˇ awˬ miˇ ma hkʼaˬ htaˆ kaꞈ teˇ geh chehˇ tcuh gaˇ ve yoˬ. (Maꞈhtehˍ 19:5, 6, 9) Yaꞈ hkʼaˇ, chi beuꞈ teˇ co˗e heuˆ daꞈ ve teˇ ceuˬ a yeˇ maˇ uiˍ leh hkʼaˬ htaˆ baˬ kaꞈ hpehꞈ ve tehꞈ chaw laiˉ gʼaˇ dawˇ ve yoˬ. Awˬ han hkʼaw leh awˬ han tawˆ kuiˬ hkʼaw (TV) dawˇ hkʼaˇ chi hkʼe ve cawˬ maˇ jaˇ ve yoˬ. Awˬ lawn chi ve htaꞈ miˬ guiˬ yaˇ hkʼe maˇ gʼa dawˇ tuˬ, ngaˬ hui shaˍ tiꞈ gʼa te ve yoˬ.

Saˍtanˍ awˬ nu ve teˇ hkʼaˇ kʼawꞈ yehˇ ve yoˬ. Ngaˬ hui shu awˬ hawˉ lo maˇ chehˇ kaꞈ hpehꞈ ve tehꞈ yawˇ ngaˬ hui htaꞈ dawˇ tcuh gaˇ ve yoˬ. (2 Tiˆmoˉseˍ 3:4) Ngaˬ hui shaˍ tiꞈ maˇ te ve kʼo, Yaˬhoˉvaˬ kanˉ hkʼaˇ hkʼaw awˬ vuiˬ cawˬ ve chaw ve tawˇ hkawˇ htaꞈ ngaˬ hui maˇ na yuˬ gaˇ la ve yoˬ hehˉ. Tawˇ pa haˉ te kʼo, awˬ viˉ awˬ nyi teˇ gʼaˇ Hkriꞈ yaˇ awˬ moˍ hkʼaw nyi haꞈ shaˉ paˍ ve beˆ maˍ laˇ hkawˇ htaꞈ maˇ gʼaꞈ te gaˇ la ve yoˬ. (Heˍbrehˇ 12:5) Maˇ heˆ leh Yaˬhoˉvaˬ gu teh taˍ ve yehˬ kʼa ve awˬ hoˉ hkawˇ htaꞈ awˬ viˉ awˬ nyi yaˇ miˇ maˇ na yuˬ gaˇ la ve yoˬ.—1 Kawˇrenˍhtuˆ 11:3.

Neˇ haiˬ Saˍtanˍ ve dawˇ hkʼaˇ htaꞈ tawˍ daꞈ tuˬ, ngaˬ hui gʼa dawˇ teh taˍ leh coˇ caˇ ve yoˬ. Ngaˬ hui Yaˬhoˉvaˬ dawˇ ve hkʼe dawˇ leh “mvuhˇ naw ma hkʼoˆ lo cawˬ ve awˬ ceuˬ teˇ hpaˍ htaꞈ dawˇ tcuhˉ taˍ˗oꞈ.”—Kawˇlawˇsehˇ 3:2; 2 Kawˇrenˍhtuˆ 2:11.

Awˬ lawn 16, awˬ tawn 9

 32 A naˍ gu ve awˬ hkʼaˇ

Ngaˬ hui teˇ gʼaˇ le le chehˇ sha cawˬ sha gaˇ leh maˇ chehˇ sha htaˇ kaꞈ daꞈ jaˇ ve a naˍ gu ve awˬ hkʼaˇ heuˆ gaˇ ve yoˬ. (Iˉsaˍyaˆ 38:21; Maˍkuˆ 5:25, 26; Luˉkaꞈ 10:34) Chi beuꞈ teˇ co˗e, a naˍ gu ve awˬ hkʼaˇ laiˉ hkʼaˇ saˍ laꞈ gʼonˍ leh awˬ kaˍ awˬ nu ve chaw te laˇ gʼa ve yoˬ. Ngaˬ hui awˬ lawn chi htaꞈ dawˇ cheˆ htaˇ, Liꞈ hpu hkʼaw ve awˬ liˇ awˬ hkʼaˇ htaꞈ gʼaꞈ te ve lehˬ a yeˇ uiˍ jaˇ. Ngaˬ hui naˬ ve gawˬ ve htaꞈ Gʼuiˬ sha ve mvuhˇ miˬ ceh tiˉ co co taiˍ taiˍ te mehˉ kʼai gʼa tuˬ yoˬ tehꞈ ngaˬ hui tawnˇ taˍ cawˇ ve yoˬ. Ngaˬ hui Yaˬhoˉvaˬ htaꞈ oˉ kʼoˍ pui ve teˇ ceuˬ htaꞈ baˬ taˉ leh chehˇ sha cawˬ sha hpawˇ tiˉ haꞈ shaˉ ve maˇ te gaˇ.—Iˉsaˍyaˆ 33:24; 1 Tiˆmoˉseˍ 4:16.

Neˇ te ve awˬ ceuˬ htaꞈ caˉ daꞈ ve gu ve awˬ hkʼaˇ ngaˬ hui jaw kʼai gʼa tuˬ, gʼa coˇ caˇ ve yoˬ. (Bon maˍ ve 18:10-12; Iˉsaˍyaˆ 1:13) Chi htaꞈ pa taw, a naˍ gu ve awˬ hkʼaˇ maˇ leuˆ yuˬ sheˍ htaˇ, awˬ hkʼaˇ oˇ ve aˬ htoꞈ ma htaꞈ cuˇ ve, leh a shu ve dawˇ hkʼaˇ hpehꞈ ve ngaˬ hui hkʼa dehꞈ gʼa chaˬ nyi leh gʼa shiˍ cawˇ ve yoˬ. (Tawˇ naˉ ve 14:15) Neˇ te ve awˬ ceuˬ htaꞈ ngaˬ hui ca caˉ daꞈ˗e tuˬ, Saˍtanˍ coˇ caˇ leh ngaˬ hui htaꞈ va htaw chehˇ ve tehꞈ ngaˬ hui maˇ leunˇ cawˇ. A naˍ gu ve awˬ hkʼaˇ teˇ ceuˬ ceuˬ neˇ hui leh faˍ te shaˉ te ve htaꞈ caˉ daꞈ ve hehˉ tehꞈ dawˇ ve kʼo, maˇ te ve lehˬ daꞈ jaˇ ve yoˬ.—1 Peˍtruˆ 5:8.

Awˬ lawn 16, awˬ tawn 18

a Awˬ suhˍ awˬ hkuiˉ puiˍ lonˉ 4 ceuˬ lehˬ awˬ suhˍ hkʼaw pehˬ tawˆ taˍ ve awˬ yawˬ ehˉ hkʼa shuˍ hpehꞈ ve tehꞈ saˍ laꞈ gʼonˍ teˇ hpaˍ hpaˍ shawˍ ve yoˬ. Chi htaꞈ pa taw, awˬ suhˍ leh awˬ suhˍ awˬ hkuiˉ puiˍ lonˉ 4 ceuˬ htaꞈ nawˬ hkʼaˇ nawˬ dawˇ cheˆ leh maˇ keu tehꞈ nawˬ gʼa kʼoˆ maˍ piˇ ve yoˬ. Awˬ suhˍ nyiˉ˗ehˍ ve, awˬ suhˍ hpuˉ˗ehˍ ve, hpeˍleˆ (platelets), leh hpaˆshuhˍmaˇ (plasma) maˇ keu tehꞈ nawˬ hkʼa tawˍ lehˆ gʼa kʼoˆ piˇ ve yoˬ.