Awˬ lawn awˬ tanˇ hkʼa gaˬ hteˇ lehˍ kʼai tuˬ

Awˬ hkʼaˇ lonˉ maˬ teˇ hpaˍ cawˬ taˍ ve liꞈ mehˆ hpfuhˇ lo hteˇ lehˍ kʼai tuˬ

Awˬ lawn 14

Nawˬ ve yehˬ k’a kaꞈ ha lehˬ dawˇ sha g’a ve

Nawˬ ve yehˬ k’a kaꞈ ha lehˬ dawˇ sha g’a ve

1, 2. Yaˬhoˉvaˬ yehˬ k’a hk’a peu-eˬ htaꞈ hk’aˬ hk’e hpehꞈ tcuh gaˇ ve le?

Yaˬhoˉvaˬ lehˬ yehˬ k’a awˬ hkuiˉ puiˍ tanˬ shehˍ hpaˇ hpehꞈ ve yoˬ. Liꞈ hpu hk’aw k’oˆ ve, yawˇ yaˇ miˇ awˉ lawˉ teˇ g’aˇ hpanˍ leh “hawˉ hk’aˆ geh lo shiˍ laˬ ve yoˬ.” Aˍdanˍ ha lehˬ jaˇ leh k’oˆ ve yaˇ miˇ chi lehˬ “ngaˬ ve awˬ muꞈ ku hk’aw ve awˬ muꞈ ku, ngaˬ ve awˬ shaˍ hk’aw ve awˬ shaˍ” hpehꞈ ve yoˬ. (Awˬ hkuiˉ puiˍ 2:22, 23) Yaˬhoˉvaˬ lehˬ yehˬ k’a cawˬ ve chaw htaꞈ ha lehˬ dawˇ sha tcuh gaˇ ve yoˬ.

2 Laiˉ yehˬ k’a ha lehˬ dawˇ sha ve maˇ cawˬ. Yaꞈ hk’aˇ, yehˬ k’a hk’a peu-eˬ ha lehˬ dawˇ sha tuˬ awˬ hk’aˇ Liꞈ hpu hk’aw laiˉ ceuˬ beˆ maˍ laˇ ve yoˬ.—Luˉkaꞈ 11:28.

G’uiˬ sha awˬ hpawˇ htaꞈ te tcuh gaˇ ve awˬ ceuˬ

3, 4. (a) Awˬ hpawˇ awˬ miˇ ma htaꞈ hk’aˬ hk’e te piˇ cawˇ ve le? (b) Aˬ htoꞈ ma te venˇ baˆ hpehˇ daꞈ ve a yeˇ uiˍ ve le?

3 Liꞈ hpu hk’aw k’oˆ ve, daꞈ ve awˬ hpawˇ lehˬ awˬ miˇ ma htaꞈ haꞈ leh yawˆ yan cawˇ ve yoˬ. Eˇfeˇsuꞈ 5:25-29 g’aw sheˍ. Awˬ hpawˇ lehˬ awˬ miˇ ma htaꞈ haꞈ leh hk’a dehꞈ g’a nyi haꞈ shaˉ ve yoˬ. Tawˇ yaw ve maˇ k’oˆ, te hk’aˇ maˇ k’oˆ, yawˇ naˬ tuˬ maˇ te ve yoˬ.

4 Yaꞈ hk’aˇ, awˬ miˇ ma te yaꞈ ve k’o, awˬ hpawˇ hk’aˬ hk’e te cawˇ ve le? G’uiˬ sha k’oˆ ve, “a shu yawˇ ve awˬ miˇ ma htaꞈ haꞈ leh, yawˇ hui htaꞈ hehnˇ chaweh taˇ te.” (Kawˇlawˇsehˇ 3:19) Awˬ hpawˇ teˇ hpaˍ-oˬ, nawˬ kaꞈ te yaꞈ g’a ve yoˬ tehꞈ taˇ leunˇ. G’uiˬ sha nawˬ htaꞈ venˇ baˆ hpehˇ laˇ tcuh gaˇ ve k’o, nawˬ kaꞈ awˬ miˇ ma htaꞈ venˇ baˆ g’a hpehˇ piˇ ve yoˬ. (Maꞈhtehˍ 6:12, 14, 15) Awˬ hpawˇ awˬ miˇ ma venˇ baˆ awˬ tehˬ awˬ na hpehˇ daꞈ ve k’o, ha lehˬ dawˇ sha tuˬ yoˬ.

5. Aˬ htoꞈ ma te awˬ hpawˇ awˬ miˇ ma htaꞈ yawˆ yan cawˇ ve le?

5 Yaˬhoˉvaˬ lehˬ awˬ hpawˇ htaꞈ awˬ miˇ ma yawˆ yan tcuh gaˇ ve yoˬ. Awˬ miˇ ma awˬ to leh nyi ma hpawˇ loˍ ve htaꞈ awˬ hpawˇ a yeˇ g’a te piˇ ve yoˬ. Chi hk’e te ve a yeˇ uiˍ jaˇ. Awˬ hpawˇ chi hk’e maˇ te k’o, yawˇ bon lawˬ ve htaꞈ Yaˬhoˉvaˬ maˇ na yuˬ. (1 Peˍtruˆ 3:7) Yaˬhoˉvaˬ mehˆ g’uˇ suhˍ awˬ hpfuhˇ hk’aˆ ve chaw lehˬ yawˇ htaꞈ haꞈ ve chaw hpehꞈ ve yoˬ. Yaˬhoˉvaˬ yaˇ miˇ aꞈ kehˉ hawˉ hk’aˆ daꞈ ve tehꞈ maˇ dawˇ.

6. Awˬ hpawˇ awˬ miˇ ma “teˇ g’aˇ tiˉ hpehꞈ la peuˬ” tehꞈ, hk’aˬ hk’e te hpeuꞈ maw piˇ g’a ve le?

6 Yeˍsuˆ k’oˆ ve, “yawˇ huiˉ maˬ nyiˇ g’aˇ hpehꞈ ve maˇ heˆ, teˇ g’aˇ tiˉ hpehꞈ la peuˬ.” (Maꞈhtehˍ 19:6) Awˬ hpawˇ awˬ miˇ ma ka tiꞈ g’a yeˬ daꞈ leh haˉ chawˇ maˇ g’a te. (Tawˇ naˉ ve 5:15-21; Heˍbrehˇ 13:4) Yawˇ huiˉ maˬ teˇ geh zuhꞈ ve loˍ ve htaꞈ dawˇ nyi daꞈ cawˇ ve yoˬ. (1 Kawˇrenˍhtuˆ 7:3-5) Chi ve awˬ hk’oˆ, awˬ hpawˇ tawnˇ taˍ cawˇ ve, “a shu yawˇ ve awˬ to htaꞈ canˇ ve chaw teˇ g’aˇ kaꞈ maˇ cawˬ. A shu yawˇ awˬ to htaꞈ caˍ piˇ taw piˇ” ve yoˬ. Chi htaꞈ pa taw, yawˇ awˬ miˇ ma htaꞈ haꞈ leh haꞈ shaˉ piˇ cawˇ ve yoˬ. Awˬ miˇ ma lehˬ awˬ hpawˇ haꞈ laˇ tuˬ leh nuˇ lehˍ te laˇ tuˬ loˍ ve yoˬ.—Eˇfeˇsuꞈ 5:29.

G’uiˬ sha awˬ miˇ ma htaꞈ te tcuh gaˇ ve awˬ ceuˬ

7. Aˬ htoꞈ ma te yehˬ k’a hk’a peu-eˬ shehˍ k’ai paˍ g’a cawˬ ve le?

7 Yehˬ k’a hk’a peu-eˬ shehˍ k’ai paˍ g’a cawˬ ve yoˬ. Yehˬ shehˍ hpaˇ lehˬ yehˬ k’a hk’aw lo ha lehˬ dawˇ sha tuˬ g’a nyi haꞈ shaˉ ve yoˬ. 1 Kawˇrenˍhtuˆ liꞈ 11:3 hk’aw k’oˆ ve, “hawˉ hk’aˆ teˇ g’aˇ le le ve oˉ k’oˍ lehˬ Hkriꞈ yoˬ. Yaˇ miˇ ve oˉ k’oˍ lehˬ hawˉ hk’aˆ yoˬ. Hkriꞈ ve oˉ k’oˍ lehˬ G’uiˬ sha yoˬ.”

8. Awˬ miˇ ma awˬ hpawˇ htaꞈ hk’aˬ hk’e yawˆ yan piˇ g’a tuˬ le?

8 Awˬ hpawˇ htawˇ maˇ biˇ ve chaw hpehꞈ leh te yaꞈ jaw ve yoˬ. Yaꞈ hk’aˇ, awˬ miˇ ma awˬ hpawˇ dawˇ cheˆ ve htaꞈ awˬ g’aˇ piˇ leh g’aꞈ te ve k’o, yehˬ k’a hk’aw ha lehˬ dawˇ sha cawˬ tuˬ yoˬ. (1 Peˍtruˆ 3:1-6) Liꞈ hpu hk’aw k’oˆ ve, “awˬ miˇ ma htawˇ, a shu yawˇ ve awˬ hpawˇ htaꞈ yawˆ yan-o.” (Eˇfeˇsuꞈ 5:33) Yaꞈ hk’aˇ, awˬ hpawˇ awˬ miˇ ma yonˍ hk’aˇ maˇ shuˍ daꞈ ve k’o, hk’aˬ hk’e te tuˬ le? Awˬ miˇ ma awˬ hpawˇ htaꞈ g’a yawˆ yan sheˍ ve yoˬ. Liꞈ hpu hk’aw k’oˆ ve, “awˬ miˇ ma teˇ hpaˍ htawˇ, a shu yawˇ ve awˬ hpawˇ awˬ hawˉ lo hk’a dehꞈ chehˇ-oˆ. Nawˬ hui ve awˬ hpawˇ teˇ hpaˍ hpaˍ lehˬ, bon hkawˇ htaꞈ maˇ na yuˬ ve htawˇ, nawˬ hui yawˆ yan puiˉ ve leh daꞈ kehˬ ve awˬ liˇ awˬ hk’aˇ teˇ hpaˍ te ve htaꞈ yawˇ hui g’a mawˬ ve teˇ yanˇ, nawˬ hui teꞈ chiˉ maˇ k’oˆ maˍ piˇ ve kaꞈ, nawˬ hui ve daꞈ ve awˬ liˇ awˬ hk’aˇ htaꞈ pa taw, nawˬ hui yawˇ hui htaꞈ maˍ g’a tuˬ yoˬ.” (1 Peˍtruˆ 3:1, 2) Awˬ miˇ ma awˬ liˇ awˬ hk’aˇ daꞈ ve htaꞈ awˬ hpawˇ g’a mawˬ ve k’o, awˬ miˇ ma ve yonˍ hk’aˇ htaꞈ na g’a leh yawˆ yan piˇ tuˬ yoˬ.

9. (a) Awˬ hpawˇ te ve htaꞈ awˬ miˇ ma sha hpawˇ maˇ cawˇ ve k’o, hk’aˬ hk’e te tuˬ le? (b) Tiˇtuˆ liꞈ 2:4, 5 hk’aw awˬ miˇ ma htaꞈ hk’aˬ hk’e beˆ maˍ piˇ ve le?

9 Awˬ hpawˇ te ve htaꞈ awˬ miˇ ma sha hpawˇ maˇ cawˇ ve k’o, hk’aˬ hk’e te tuˬ le? Awˬ lawn chi ve htaꞈ awˬ miˇ ma hk’aˬ hk’e dawˇ ve, awˬ hpawˇ htaꞈ yawˆ yan ve awˬ hk’aw lo k’oˆ piˇ cawˇ ve yoˬ. Liꞈ hpu hk’aw k’oˆ ve, Saˍraˇ yawˇ awˬ hpawˇ htaꞈ k’oˆ piˇ ve teˇ ceuˬ ceuˬ Aˍbraˍhanˍ maˇ dawˇ cawˇ ve htawˇ, Yaˬhoˉvaˬ k’oˆ piˇ ve, “Saˍraˇ k’oˆ ve hk’e te-o.” (Awˬ hkuiˉ puiˍ 21:9-12) Awˬ hpawˇ dawˇ cheˆ peuˬ ve teˇ yanˇ, Liꞈ hpu hk’aw maˇ yaꞈ ve k’o, awˬ miˇ ma yawˇ htaꞈ awˬ g’aˇ piˇ cawˇ ve yoˬ. (Tcuh yaˇ 5:29; Eˇfeˇsuꞈ 5:24) Chi hk’oˆ kaꞈ, daꞈ ve awˬ miˇ ma lehˬ yehˬ k’a hk’aw nyi haꞈ shaˉ tuˬ yoˬ. (Tiˇtuˆ 2:4, 5 g’aw sheˍ.) Awˬ hpawˇ leh awˬ yaˇ awˬ pon yawˇ laiˉ ceuˬ te ve htaꞈ yawˇ hui mawˬ ve k’o, yawˇ htaꞈ maˇ maˇ haꞈ leh yawˆ yan piˇ tuˬ yoˬ.—Tawˇ naˉ ve 31:10, 28.

Saˍraˇ daꞈ ve awˬ hk’aˇ htaꞈ awˬ miˇ ma hk’aˬ hk’e te henˇ yuˬ g’a ve le?

10. Teˇ g’aˇ teˇ kaˬ chehˇ ve leh baˬ daꞈ ve htaꞈ liꞈ hpu hk’aw hk’aˬ hk’e k’oˆ ve le?

10 Awˬ hpawˇ awˬ miˇ ma teˇ hpaˍ hpaˍ teˇ g’aˇ teˇ kaˬ chehˇ leh baˬ daꞈ tuˬ dawˇ cheˆ vaiˇ jaˇ ve yoˬ. Liꞈ hpu hk’aw k’oˆ ve, “awˬ miˇ ma teˇ g’aˇ lehˬ, a shu yawˇ ve awˬ hpawˇ htaꞈ maˇ g’a hpaˆ daꞈ” leh “awˬ hpawˇ htawˇ, awˬ miˇ ma htaꞈ maˇ g’a baˬ.” (1 Kawˇrenˍhtuˆ 7:10, 11) Teˇ ceuˬ ceuˬ htaꞈ pa taw, teˇ g’aˇ teˇ kaˬ g’a chehˇ ve yoˬ. Yaꞈ hk’aˇ, chi hk’e te dawˇ cheˆ ve lehˬ a yeˇ uiˍ jaˇ. Liꞈ hpu hk’aw baˬ daꞈ ve htaꞈ hk’aˬ hk’e k’oˆ ve le? Haˉ chawˇ te ve teˇ ceuˬ ceh tiˉ baˬ daꞈ hpehꞈ ve yoˬ.—Maꞈhtehˍ 19:9.

G’uiˬ sha awˬ pa awˬ e htaꞈ te tcuh gaˇ ve awˬ ceuˬ

Yeˍsuˆ daꞈ ve awˬ hk’aˇ yehˬ yaˇ k’a yaˇ teˇ g’aˇ le le htaꞈ te maˍ laˇ ve

11. Yaˇ loˍ jaˇ ve aˬ htoꞈ ma le?

11 Awˬ pa awˬ e teˇ hpaˍ-oˬ, awˬ yanˇ cawˬ ve hk’e yaˇ geh hk’a dehꞈ chehˇ piˇ-oˆ. Yaˇ nawˬ htaꞈ loˍ ve yoˬ. A yeˇ uiˍ jaˇ ve lehˬ yawˇ hui Yaˬhoˉvaˬ ve awˬ lawn henˇ tuˬ, nawˬ htaꞈ loˍ ve yoˬ.—Bon maˍ ve 6:4-9.

12. Yaˇ htaꞈ nyi haꞈ shaˉ tuˬ, awˬ pa awˬ e hk’aˬ hk’e te cawˇ ve le?

12 Saˍtanˍ ve miˬ guiˬ teˇ nyi peuˬ teˇ nyi haiˬ ve maˇ la chehˇ ve yoˬ. Chaw teˇ hpaˍ ngaˬ hui ve yaˇ htaꞈ hk’a mvuhˇ hk’a na maˇ heˆ leh pehꞈ ve tzuhˆ ve hpawˇ hk’a mvuhˇ hk’a na te piˇ gaˇ ve yoˬ. Awˬ pa awˬ e teˇ hpaˍ hpaˍ dawˇ ve, chi hk’e ve awˬ lawn maˍ tuˬ haˍ jaˇ. Yaꞈ hk’aˇ, yaˇ htaꞈ shaˍ tiꞈ g’a piˇ leh jaw k’ai g’a tuˬ awˬ hk’aˇ g’a maˍ piˇ ve yoˬ. Awˬ pa awˬ e teˇ hpaˍ-oˬ, yaˇ htaꞈ g’a nyi haꞈ shaˉ ve yoˬ. *1 Peˍtruˆ 5:8.

13. Awˬ pa awˬ e yaˇ htaꞈ hk’aˬ hk’e te maˍ piˇ cawˇ ve le?

13 Yaˇ daꞈ la tuˬ, awˬ pa awˬ e maˍ piˇ ve awˬ vuiˬ cawˬ ve yoˬ. Hk’aˬ hk’e te maˍ piˇ tuˬ le? Nawˬ yawˇ hui htaꞈ hk’a dehꞈ maˍ piˇ cawˇ ve htawˇ, hehnˇ chaweh deˇ maˍ ve maˇ te cawˇ. (Yeˍraˍmiˆ 30:11) Nawˬ nyi ma zuhˆ htaˇ maˇ maˍ cawˇ. Awˬ lawn k’o, nawˬ ve tawˇ “aˉ htaw hk’a shuˍ” yaˇ htaꞈ maˇ naˬ tcuh gaˇ. (Tawˇ naˉ ve 12:18) Aˬ htoꞈ ma te na yuˬ cawˇ ve le tehꞈ, nawˬ yaˇ htaꞈ maˍ piˇ cawˇ ve yoˬ.—Eˇfeˇsuꞈ 6:4; Heˍbrehˇ 12:9-11; K’oˆ maˍ ve awˬ lawn 30 htaꞈ nyi sheˍ.

G’uiˬ sha yaˇ htaꞈ te tcuh gaˇ ve awˬ ceuˬ

14, 15. Aˬ htoꞈ ma te yaˇ awˬ pa awˬ e hkawˇ na yuˬ cawˇ ve le?

14 Haˍ ve htawˇ, Yeˍsuˆ yawˇ Awˬ pa Yaˬhoˉvaˬ hkawˇ hk’aˬ htaˆ kaꞈ na yuˬ ve yoˬ. (Luˉkaꞈ 22:42; Yoˇhanˬ 8:28, 29) Yaˬhoˉvaˬ htawˇ, yaˇ htaꞈ awˬ pa awˬ e hkawˇ na yuˬ tcuh gaˇ ve yoˬ.—Eˇfeˇsuꞈ 6:1-3.

15 Yaˇ teˇ hpaˍ-oˬ, awˬ pa awˬ e hkawˇ na yuˬ tuˬ haˍ ve yoˬ tehꞈ dawˇ ve htawˇ, nawˬ na yuˬ ve k’o, Yaˬhoˉvaˬ leh awˬ pa awˬ e ha lehˬ dawˇ sha tuˬ te piˇ chehˇ ve yoˬ tehꞈ, maˇ leunˇ cawˇ ve yoˬ. *Tawˇ naˉ ve 1:8; 6:20; 23:22-25.

Beˬ ve lawˇ ve g’a hpuˇ htaˇ, yaˇ ehˉ yaˇ nehˬ G’uiˬ sha htaꞈ ka tiꞈ yeˬ tuˬ, aˬ htoꞈ ma ga piˇ g’a ve le?

16. (a) Yaˇ nehˬ te yaꞈ tuˬ Saˍtanˍ hk’aˬ hk’e te ve le? (b) Aˬ htoꞈ ma te Yaˬhoˉvaˬ htaꞈ haꞈ ve chaw geh awˬ chawˇ te tuˬ leuˆ yuˬ cawˇ ve le?

16 Awˬ chawˇ leh awˬ kaˍ awˬ nu ve chaw htaꞈ Neˇ haiˬ Saˍtanˍ yehˇ leh nawˬ htaꞈ beˬ laˇ tuˬ yoˬ. Nawˬ nyiˉ ve htaꞈ g’a hpuˇ ve k’o, teꞈ yaꞈ g’a ve yoˬ tehꞈ, Saˍtanˍ shiˍ taˍ ve yoˬ. Tawˇ pa haˉ te k’oˆ, Yaˍkoˆ ve yaˇ Diˉnaˆ Yaˬhoˉvaˬ htaꞈ maˇ haꞈ ve chaw geh awˬ chawˇ te htaˇ, yawˇ awˬ to leh yehˬ k’a hk’aw dawˇ haˍ gaˇ haˍ tuˬ maˇ maˇ cawˬ la ve yoˬ. (Awˬ hkuiˉ puiˍ 34:1, 2) Yaˬhoˉvaˬ htaꞈ maˇ haꞈ ve chaw geh nawˬ awˬ chawˇ te ve k’o, Yaˬhoˉvaˬ nyi bawˬ ve awˬ ceuˬ te tcuh laˇ tuˬ yoˬ. Nawˬ te yaꞈ ve k’o, nawˬ awˬ to kaꞈ, yehˬ k’a hk’aw kaꞈ, G’uiˬ sha kaꞈ nyi ma naˬ jaˇ tuˬ yoˬ. (Tawˇ naˉ ve 17:21, 25) Chi htaꞈ pa taw, awˬ chawˇ te tuˬ leuˆ yuˬ ve a yeˇ uiˍ jaˇ. Yaˬhoˉvaˬ htaꞈ haꞈ ve chaw geh awˬ chawˇ te cawˇ ve yoˬ.—1 Kawˇrenˍhtuˆ 15:33.

Nawˬ ve yehˬ k’a htawˇ ha lehˬ dawˇ sha g’a ve

17. Yehˬ yaˇ k’a yaˇ teˇ g’aˇ le le aˬ htoꞈ ma g’a te ve le?

17 Yehˬ k’a teˇ yehˬ le le G’uiˬ sha beˆ maˍ laˇ hkawˇ htaꞈ g’aꞈ te ve k’o, ha lehˬ dawˇ sha g’a ve yoˬ. Maˇ cawˇ maˇ hawˍ daꞈ ve leh shoꞈ shaꞈ ve laiˉ ceuˬ maˇ g’a hpuˇ. Chi htaꞈ pa taw, awˬ hpawˇ lehˬ awˬ miˇ ma htaꞈ haꞈ leh hk’aˬ htaˆ kaꞈ nyi haꞈ shaˉ piˇ-oˆ. Awˬ miˇ ma lehˬ awˬ hpawˇ hkawˇ na yuˬ leh yawˆ yan-o. Tawˇ naˉ ve liꞈ 31:10-31 hk’aw k’oˆ taˍ ve hk’e, daꞈ ve awˬ miˇ ma htaꞈ henˇ yuˬ-oꞈ. Awˬ pa awˬ e lehˬ yaˇ G’uiˬ sha htaꞈ haꞈ la tuˬ maˍ piˇ-oˆ. (Tawˇ naˉ ve 22:6) Nawˬ awˬ pa hpehꞈ ve k’o, “yehˬ k’a htaꞈ hk’a dehꞈ uˉ peunˍ” ve yoˬ. (1 Tiˆmoˉseˍ 3:4, 5; 5:8) Yaˇ htawˇ, awˬ pa awˬ e hkawˇ na yuˬ-oꞈ. (Kawˇlawˇsehˇ 3:20) Teˇ g’aˇ le le te yaꞈ jaw ve yoˬ tehꞈ taˇ leunˇ. Hk’e te leh, te yaꞈ ve k’o, nyi ma nuˇ nehˬ taˍ leh g’a lawˬ hkawˉ ve yoˬ. Liꞈ hpu hk’aw Yaˬhoˉvaˬ yehˬ yaˇ k’a yaˇ teˇ g’aˇ le le htaꞈ beˆ maˍ laˇ taˍ ve yoˬ.

^ aw? tawn 12 Yaˇ htaꞈ haꞈ shaˉ tuˬ k’awꞈ shiˍ gaˇ ve k’o, Yaˬhoˉvaˬ ve Shaˉhkiˆhkanˍ ve chaw yanˍ tawˆ taˍ ve liꞈ k’oˆ Saˍ laꞈ lonˉ htaꞈ henˇ yuˬ-oꞈ tehꞈ k’oˆ ve awˬ lawn 32 hk’aw mawˬ hpehꞈ ve yoˬ.

^ aw? tawn 15 Awˬ pa awˬ e k’oˆ ve awˬ ceuˬ G’uiˬ sha ve awˬ liꞈ tawˇ hkawˇ htaꞈ maˇ hawˍ daꞈ ve k’o, yaˇ awˬ pa awˬ e hkawˇ maˇ na yuˬ kaꞈ hpehꞈ ve yoˬ.—Tcuh yaˇ 5:29.