Aˬ htoꞈ ma hpehꞈ la ve ngaˬ maˇ kʼoˆ maˍ laˇ sheˍ htaˇ, ngaˬ Gʼuiˬ sha ve kanˉ hkʼaˬ hkʼe tanˬ te gʼa ve kʼoˆ maˍ laˇ shaˍ mehˍ.

1942 hkʼawꞈ htaˇ Kaˬriˆbiˬyanˬ laˇ tsuhˇ gʼuiˬ Hko˗la˗shan conˇ daꞈ jaˇ ve lo ngaˬ paw ve yoˬ. Ngaˬ pa Su˗liˆ˗na˗me chaw ceuˬ hpehꞈ leh conˇ chi ve hkʼaw kanˉ ca te ve yoˬ. Ngaˬ maˇ paw sheˍ laiˉ hkʼawꞈ htaˇ, Hko˗la˗shan a conˇ lo ngaˬ pa Yaˬhoˉvaˬ ve Shaˉhkiˆhkanˍ ve chaw awˉ lawˉ teˇ gʼaˇ hpehꞈ ve yoˬ. Ngaˬ hui Liꞈ hpu hkʼa dehꞈ maˇ henˇ gaˇ ve htawˇ, ngaˬ pa lehˬ coˇ caˇ leh ngaˬ hui htaꞈ Liꞈ hpu maˍ laˇ ve yoˬ. Ngaˬ pa yawˇ ve awˬ viˉ awˬ nyi a shaꞈ maˇ ve chaw htaꞈ gʼa nyi haꞈ shaˉ cawˇ ve pa taw, ngaˬ 14 hkʼawꞈ htaˇ ngaˬ hui ve yehˬ kʼa Su˗liˆ˗na˗me mvuhˇ miˬ lo jiˆ kʼai ve yoˬ.

Su˗liˆ˗na˗me mvuhˇ miˬ lo chehˇ htaˇ, Hkriꞈ yaˇ awˬ moˍ hkʼaw Yaˬhoˉvaˬ ve kanˉ te kaiˬ jaˇ ve ngaˬ ve awˬ chawˇ yaˇ nehˬ laiˉ gʼaˇ cawˬ ve yoˬ. Yawˇ hui ngaˬ htaꞈ hkʼaˬ nyiˇ hkʼawꞈ maˇ viˉ leh hkʼaˬ htaˆ kaꞈ gʼuˇ suhˍ peuˍ ve te chehˇ ve yoˬ. Yawˇ hui hto toˇ kuiˬ awˬ ti lo ve awˬ lawn kʼoˆ maˍ laˇ htaˇ, yawˇ hui htaꞈ nyi kʼo ha lehˬ jaˇ ve htaꞈ shuˍ ve yoˬ. Teˇ pawˆ pawˆ ngaˬ hui hpawnˬ daꞈ peuˬ hkʼawꞈ nawˉ, ngaˬ leh awˬ chawˇ meuꞈ keu shiˍ ca nyi ve dawˇ cawˇ jaˇ. Mvuhˇ naw ma hkʼoˆ lo meuꞈ keu shiˍ maˇ jaˇ ve htaꞈ ngaˬ hui gʼa mawˬ htaˇ, Liꞈ hpu hkʼaw caˉ daꞈ ve awˬ lawn htaꞈ ngaˬ hui yaw daꞈ ve yoˬ. Ngaˬ awˬ gʼuˇ suhˍ hpawˇ aˬ htoꞈ ma te gaˇ ve htaꞈ shiˍ tuˬ, ngaˬ ve awˬ chawˇ ga laˇ leh ngaˬ Yaˬhoˉvaˬ awˬ pon kanˉ te gaˇ ve yoˬ. Hkʼe te leh, ngaˬ 16 hkʼawꞈ htaˇ Baˆtiˆsaˬ haꞈ yuˬ ve yoˬ. Leh ngaˬ 18 hkʼawꞈ gaˬ˗oˬ htaˇ, hkʼaˬ htaˆ kaꞈ gʼuˇ suhˍ peuˍ ve te ve yoˬ.

Ngaˬ gʼuˇ suhˍ peuˍ ve te htaˇ laiˉ ceuˬ gʼa henˇ ve yoˬ. Chi lehˬ ngaˬ Gʼuiˬ sha ve kanˉ awˬ yanˇ hkʼa biˇ te htaˇ ga laˇ ve yoˬ. Tawˇ pa haˉ te kʼo, ngaˬ gʼa henˇ ve awˉ lawˉ teˇ ceuˬ lehˬ awˬ nu ve chaw htaꞈ maˍ piˇ ve a yeˇ uiˍ jaˇ ve yoˬ. Ngaˬ gʼuˇ suhˍ peuˍ ve tanˬ te htaˇ, Miˍshenˍnaˍliˍ teˇ gʼaˇ Ve˗lehn Fa˗sha meh ve ngaˬ  htaꞈ a yeˇ hkʼa dehꞈ yuˬ laˇ ve yoˬ. b Ngaˬ Hkriꞈ yaˇ awˬ moˍ hkʼaw awˬ vuiˬ laiˉ ceuˬ te tuˬ yawˇ maˍ laˇ ve yoˬ. Oˇ ve teˇ yanˇ ngaˬ htaꞈ gʼa maˍ laˇ cawˇ ve leh maˍ laˇ ve chi ngaˬ awˬ pon a yeˇ uiˍ jaˇ ve awˬ ceuˬ hpehꞈ ve tehꞈ maˇ shiˍ. Hkʼawꞈ nawˉ teˇ hkʼawꞈ ngaˬ htaꞈ tcuh peu ve gʼuˇ suhˍ peuˍ ve te tcuh laˇ leh Su˗liˆ˗na˗me mvuhˇ miˬ heh puiˉ hkʼaw hteunˍ lonˉ lo Hkriꞈ yaˇ awˬ moˍ ehˉ laiˉ moˍ htaꞈ nyi haꞈ shaˉ tuˬ awˬ vuiˬ gʼa ve yoˬ. Chi awˬ gʼuˇ suhˍ htaˇ awˬ viˉ awˬ nyi laiˉ gʼaˇ ngaˬ htaꞈ maˍ laˇ ve awˬ bon uiˍ jaˇ. Oˇ htaˇ tanˬ leh ngaˬ yawˇ hui htaꞈ henˇ yuˬ leh awˬ nu ve chaw htaꞈ coˇ caˇ leh maˍ piˇ ve yoˬ.

Ngaˬ gʼa henˇ ve 2 ceuˬ teˇ ceuˬ lehˬ, a shaꞈ teꞈ hkʼaˇ caˇ lawꞈ dawˬ lawꞈ te leh awˬ hkʼaˇ hkʼa dehꞈ gʼa gu teh ve yoˬ. Teˇ ha pa le le ha pa awˬ suhˉ tanˬ htaˇ, tcuh peu ve gʼuˇ suhˍ peuˍ ve teˇ geh te ve ngaˬ leh awˬ chawˇ, teˇ ha pa ve awˬ pon caˇ tuˬ leh yehˇ tuˬ, aˬ htoꞈ ma gʼa vuiˬ cawˇ ve tawˇ yaw daꞈ ve yoˬ. Ngaˬ maˇ heˆ leh ngaˬ ve awˬ chawˇ, venˇ lonˉ hkʼaw kʼai leh ngaˬ hui gu taˍ ve awˬ hkʼaˇ caˇ tuˬ leh yehˇ tuˬ ca vuiˬ˗e ve yoˬ. Teˇ ha pa ve hkʼaw caˇ tuˬ leh yehˇ tuˬ ve lawꞈ tuˬ ngaˬ hui gʼa ve hpu gʼa hpehˇ yehˇ ve yoˬ. Awˬ lawn kʼo, ngaˬ hui heh puiˉ hkʼaw hteunˍ lonˉ lo chehˇ ve pa taw, ngaˬ hui loˍ ve awˬ ceuˬ htaꞈ teˇ gʼaˇ˗ehꞈ kaꞈ ga laˇ maˇ gʼa. A shaꞈ teꞈ hkʼaˇ caˇ lawꞈ dawˬ lawꞈ te leh awˬ hkʼaˇ hkʼa dehꞈ gu teh taˍ ve ngaˬ yaˇ ehˉ htaˇ kaꞈ gʼa henˇ taˍ ve lehˬ, ngaˬ Yaˬhoˉvaˬ ve kanˉ hkʼa dehꞈ te gʼa tuˬ ga laˇ gʼa ve tehꞈ yonˍ ve yoˬ.

Ngaˬ gʼa henˇ ve 3 ceuˬ teˇ ceuˬ lehˬ, awˬ nu ve chaw htaꞈ Liꞈ hpu maˍ htaˇ yawˇ hui ve chaw ceuˬ tawˇ hkawˇ yehˇ leh maˍ piˇ ve yoˬ. Maˇ˗awˍ ve kʼo ngaˬ Eˍgaˍlanˍ, Nehˬtaˬlehˬ, Pa˗bi˗mi˗toˇ, leh La˗na˗htaw˗ko tawˇ hkawˇ yaw ve yoˬ. (Awˬ nu ve teˇ ceuˬ kʼo Sha˗la˗na ve tawˇ hkawˇ tehꞈ kʼoˆ ve yoˬ.) Su˗liˆ˗na˗me mvuhˇ miˬ lo maˇ˗awˍ ve kʼo, La˗na˗htaw˗ko tawˇ hkawˇ yaw ve yoˬ. Yaꞈ hkʼaˇ, heh puiˉ hkʼaw hteunˍ lonˉ lo Gʼuiˬ sha ve kanˉ ca te tuˬ jiˆ kʼai htaˇ, oˇ kaˬ ve chaw ceuˬ tawˇ hkawˇ yehˇ leh hto toˇ ve awˬ bon gʼa jaˇ. Sha˗ra˗maˆ˗kaˬ ve chaw ceuˬ tawˇ hkawˇ awˬ hkawˇ mvuh ve nehˬ ve cawˬ maˇ jaˇ ve pa taw, ngaˬ awˬ pon haˍ jaˇ tehꞈ dawˇ ve yoˬ. Yaꞈ hkʼaˇ, ngaˬ coˇ caˇ leh yaw jawˬ ve pa taw awˬ bon cawˬ jaˇ. Ngaˬ oˇ kaˬ lo ve chaw ceuˬ tawˇ hkawˇ yaw gʼa ve pa taw, oˇ kaˬ lo Gʼuiˬ sha ve kanˉ te ve laiˉ hkʼawꞈ ve awˬ yanˇ htaˇ, ngaˬ hto toˇ leh awˬ tehˬ ve awˬ lawn chaw laiˉ gʼaˇ htaꞈ maˍ piˇ gʼa ve yoˬ.

Yaꞈ hkʼaˇ, ngaˬ yaꞈ taw tuˬ cawˬ ve teˇ lawn lawn htaꞈ kʼoˆ maˍ laˇ shaˍ mehˍ. Liꞈ hpu henˇ chehˇ ve yaˇ miˇ teˇ gʼaˇ gʼoˇ peˬ naˬ ve yoˬ. Ngaˬ Sha˗ra˗maˆ˗kaˬ ve chaw ceuˬ tawˇ hkawˇ yehˇ leh hkʼaˬ hkʼe kʼai le tehꞈ na piˇ gaˇ ve yoˬ. Yaꞈ hkʼaˇ, ngaˬ yawˇ htaꞈ na piˇ ve lehˬ nawˬ yaˇ hu˗a ve laˇ tehꞈ kʼoˆ piˇ ve law. Chi yawˇ yaꞈ taw jaˇ tuˬ te piˇ ve yoˬ. Ngaˬ laiˉ pawˆ tawˇ yaw yaꞈ ve htawˇ, ngaˬ awˬ nu ve chaw htaꞈ hto maˍ piˇ htaˇ, oˇ kaˬ lo ve chaw ceuˬ tawˇ hkawˇ coˇ caˇ yaw ve yoˬ.

1970 hkʼawꞈ htaˇ ngaˬ toˇ nyi shehˍ hpaˇ gʼa te ve yoˬ. Oˇ ve teˇ hkʼawꞈ “Yaˬhoˉvaˬ ve Shaˉhkiˆhkanˍ ve chaw awˬ tcuhˆ puiˍ” hkʼaw ve awˬ han htawˍ taˍ ve, heh puiˉ hkʼaw hteunˍ lonˉ lo chehˇ ve awˬ moˍ ehˉ laiˉ moˍ geh ngaˬ ca guiˇ˗e leh maˍ piˇ ve yoˬ. Ngaˬ leh oˇ kaˬ lo ve awˬ viˉ awˬ nyi teˇ moˍ lehˬ, heuˇ caˉ zuhˬ leh maˇ kehˬ ve iˉ kaˆ lawˬ hkʼaˇ suh gʼaꞈ yaꞈ˗e ve yoˬ. Aˬ miˍ suhˉ tuˉ tuˬ ve awˬ hkʼeun, naˍ manˇ pfuhˇ, kawˆ faiˇ lonˉ, leh awˬ han maˍ tuˬ ve awˬ hkʼeun kaꞈ heuˇ caˉ hkʼaw keu taˍ ve yoˬ. Heuˇ caˉ jehˇ kuiˬ lo gaˬ˗oˬ htaˇ, awˬ han maˍ kuiˬ awˬ ti lo gaˬ˗e tuˬ, ngaˬ hui awˬ hkʼeun chi ve hkʼa peu˗eˬ gʼa taˆ kʼai ve yoˬ. Kanˉ chi ve htaꞈ caˉ daꞈ ve ngaˬ tawnˇ gʼa jaˇ ve awˬ ceuˬ lehˬ, oˇ kaˬ lo ve chaw awˬ han maˍ ve chi htaꞈ dawˇ cawˇ jaˇ. Oˇ kaˬ  lo ve chaw Yaˬhoˉvaˬ leh miˬ guiˬ hkʼoˆ lo yawˇ ve kanˉ hkʼaˇ leuˉ taˍ sheˍ ve htaꞈ shiˍ la tuˬ, ngaˬ gʼa ga piˇ ve ha lehˬ jaˇ. Ngaˬ awˬ yanˇ hkʼaˬ hkʼe taw gʼa yuˬ tanˇ ve htawˇ, ngaˬ te ve awˬ ceuˬ awˬ nu ve chaw Yaˬhoˉvaˬ geh meuˆ daꞈ la tuˬ ga piˇ ve tehꞈ ngaˬ gʼa mawˬ ve yoˬ. Ngaˬ Yaˬhoˉvaˬ awˬ pon kanˉ gʼa te ve ha lehˬ jaˇ.

Ngaˬ awˬ miˇ ma maˇ cawˬ sheˍ htaˇ Gʼuiˬ sha ve kanˉ hkʼa dehꞈ te gʼa ve htawˇ, ngaˬ geh Gʼuiˬ sha ve kanˉ teˇ geh te ve awˬ ca heuˆ gaˇ ve yoˬ. Awˬ lawn chi ve htaꞈ caˉ daꞈ ve ngaˬ hteˇ˗ehˬ bon lawˬ ve yoˬ. Heh puiˉ hkʼaw hteunˍ lonˉ lo Gʼuiˬ sha ve kanˉ te ve haˍ ve htaꞈ yeunˇ hkanˍ gʼaˇ tuˬ, leh Gʼuiˬ sha ve kanˉ awˬ yanˇ hkʼa biˇ teˇ geh te ve ha lehˬ gʼa tuˬ, Yaˬhoˉvaˬ ngaˬ htaꞈ awˬ miˇ ma teˇ gʼaˇ peꞈ laˇ tuˬ bon lawˬ ve yoˬ. Teˇ hkʼawꞈ peuˬ hkʼawꞈ nawˉ E˗htunˇ tcuh peu ve gʼuˇ suhˍ peuˍ ve te chehˇ ve leh awˬ yanˇ yuˬ tanˇ jaˇ ve kaiˬ ve yaˇ miˇ geh ngaˬ maˆ daꞈ ve yoˬ. E˗htunˇ lehˬ yaˇ ehˉ htaˇ kaꞈ Pawˇluꞈ ve awˬ lawn htaꞈ dawˇ cawˇ jaˇ leh yawˇ Pawˇluꞈ hkʼe hpehꞈ gaˇ ve yoˬ. Ngaˬ huiˉ maˬ Ha pa 9 maˬ 1971 hkʼawꞈ htaˇ heuˆ daꞈ leh toˇ nyi shehˍ hpaˇ ve kanˉ teˇ geh tanˬ te ve yoˬ.

E˗htunˇ ve yehˬ kʼa lehˬ haˍ gʼawˇ ve yoˬ. Hkʼe te leh, heh puiˉ hkʼaw hteunˍ lonˉ awˬ ti lo yawˇ ve awˬ hpawˇ geh toˇ nyi shehˍ hpaˇ ve awˬ vuiˬ te ve yawˇ awˬ to pa gʼa sha jaˇ. Tawˇ pa haˉ te kʼo, ngaˬ hui lehˬ taˉ poˆ ehˉ ceh cawˬ ve yoˬ. Nawˬ hui iˉ kaˆ lawˬ lo mawˇ tsuhˇ leh iˉ kaˆ hehˉ ve yoˬ. Leh ngaˬ hui lehˬ awˬ viˉ awˬ nyi yuˬ veu laˇ ve aˬ htoꞈ ma ve caˇ kaꞈ gʼa ve yoˬ. Tawˇ pa haˉ te kʼo, caˬ mvuhˇ kuiˬ lonˉ, ngaˇ pi˗li˗yaˇ, maˇ heˆ leh heh puiˉ hkʼaw lo maˇ heˆ leh iˉ kaˆ hkʼaw lo yuˬ veu laˇ ve aˬ htoꞈ ma ve teˇ ceuˬ htawˇ caˇ ve yoˬ. Ngaˬ hui awˍ keu caˇ tuˬ hkehˇ maˇ cawˬ ve kʼo, aˉ pawˇ hpaꞈ yehˇ ve yoˬ. Luˉ kʼu maˇ cawˬ ve kʼo, ngaˬ hui laꞈ sheh hkaˆ caˇ ve yoˬ. Ngaˬ leh E˗htunˇ tuꞈ ve hkanˍ ve hkʼaw Yaˬhoˉvaˬ ve kanˉ gʼa te ve pa taw, aˉ hkeh shehˆ caˆ yuˬ vawˆ daꞈ taˍ ve htaꞈ shuˍ leh gʼaˇ hteꞈ kʼawꞈ meuˆ daꞈ maˇ ve yoˬ. (Cuˇ yiˍ piˇ ve 4:12) A shaꞈ teꞈ hkʼaˇ chi maˇ sha ve htawˇ, chi ve htaꞈ teˇ ceuˬ kaꞈ maˇ pa laˇ tcuh gaˇ.

Teˇ nyi htaˇ ngaˬ hui heh puiˉ hkʼaw hteunˍ lonˉ lo awˬ viˉ awˬ nyi awˬ moˍ ehˉ geh ca guiˇ kʼawꞈ la htaˇ, ngaˬ kaꞈ awˉ lawˉ kʼoˆ kʼai peuˬ ve awˬ lawn hkʼe gʼa hpuˇ ve yoˬ. Ngaˬ hui ve heuˇ caˉ iˉ kaˆ lawˬ hkʼaˇ suh gʼaꞈ yaꞈ˗e htaˇ haˉ pui shiˍ htaꞈ htin heuˆ ve yoˬ. Hkʼe te  leh, ngaˬ hui ve heuˇ caˉ iˉ kaˆ hkʼaw lo teˇ hkui tuˍ loꞈ˗e leh kʼawꞈ tawˆ la ve yoˬ. Ngaˬ hui iˉ kaˆ lawehˇ tuˬ aˉ poꞈ veuꞈ taˍ ve pa taw, heuˇ caˉ awˬ baˬ lo maˇ tawˆ˗e gʼa. Yaꞈ hkʼaˇ, heuˇ caˉ hkʼaw iˉ kaˆ hkʼa biˇ loꞈ la ve yoˬ. Heuˇ caˉ hkʼaw iˉ kaˆ gʼaˆ tawˆ tuˬ awˬ pon muꞈ hkʼu hkʼaw ve mawˇ hkʼa peu˗eˬ yuˬ baˬ leh muꞈ hkʼu yehˇ leh iˉ kaˆ gʼaˆ tawˆ ve yoˬ.

Ngaˬ hui heuˇ caˉ kʼawꞈ gʼaꞈ kʼai ve htawˇ caˇ tuˬ teꞈ chiˉ maˇ leuˉ˗o. Ngaˬ hui ngaˇ hkaˆ ve htawˇ teˇ hkeh kaꞈ maˇ gʼa. Hkʼe te leh, ngaˬ hui oˇ ve teˇ nyi awˬ pon caˇ tuˬ cawˬ tuˬ Yaˬhoˉvaˬ geh bon lawˬ ve yoˬ. Bon lawˬ peuˬ hkʼawꞈ nawˉ, awˬ viˉ awˬ nyi teˇ gʼaˇ ngaˇ biˉ ve yoˬ. Hkʼa te leh, ngaˇ lonˉ teˇ hkeh gʼa leh oˇ ve teˇ haˉ ngaˬ hui 5 gʼaˇ hkʼa bvuhˆ gʼa caˇ ve yoˬ.

Ngaˬ leh ngaˬ miˇ ma toˇ nyi shehˍ hpaˇ ve awˬ vuiˬ 5 hkʼawꞈ teˇ geh te ve yoˬ. Ngaˬ huiˉ maˬ maˇ dawˇ maˇ gaˇ ve hkʼaw daꞈ ve awˬ lawn cawˬ ve yoˬ. Ngaˬ hui awˬ pa awˬ e hpehꞈ la ve yoˬ. Awˬ gʼuˇ suhˍ hpawˇ hkʼaˬ hkʼe hpehꞈ tuˬ maˇ shiˍ ve htawˇ, awˬ lawn chi hkʼe ve ngaˬ gʼa kaˇ ve ha lehˬ jaˇ. Yaꞈ hkʼaˇ, ngaˬ huiˉ maˬ hpehꞈ gʼa ve kʼo, Gʼuiˬ sha ve kanˉ awˬ yanˇ hkʼa biˇ te tuˬ dawˇ teh taˍ ve yoˬ. 1976 hkʼawꞈ gaˬ leh ngaˬ hui ve yaˇ paˍ Ehˆ˗ni˗en paw ve yoˬ. 2 hkʼawꞈ hpaˆ peuˬ hkʼawꞈ nawˉ, ngaˬ hui ve yaˇ paˍ Ce˗o˗va˗ni teˇ gʼaˇ kʼawꞈ cawˬ ve yoˬ.

Su˗liˆ˗na˗me mvuhˇ miˬ lo oˇ ve teˇ yanˇ hto toˇ ve chaw loˍ jaˇ. Ngaˬ yaˇ cawˬ ve htawˇ awˬ tcuhˆ puiˍ lo ve kawˍ miˍ tiˍ ngaˬ htaꞈ toˇ nyi shehˍ hpaˇ kʼawꞈ caˉ te tcuh laˇ sheˍ ve yoˬ. Ngaˬ ve yaˇ maˇ uiˍ sheˍ htaˇ, ngaˬ ca guiˇ˗e ve Hkriꞈ yaˇ awˬ moˍ hkʼaˬ nyiˇ moˍ maˇ cawˬ. Hkʼe te leh, teˇ ha pa ve hkʼaw ngaˬ Hkriꞈ yaˇ awˬ moˍ 2 kaˬ ceh tiˉ ca guiˇ˗e leh awˬ yanˇ leuˉ taˍ ve ngaˬ Hkriꞈ yaˇ awˬ moˍ hkʼaw gʼuˇ suhˍ peuˍ ve te ve yoˬ. Ngaˬ ca guiˇ˗e ve Hkriꞈ yaˇ awˬ moˍ maˇ vuiˇ ve kʼo, E˗htunˇ leh yaˇ teˇ hpaˍ kaꞈ kʼai ve yoˬ. Yaꞈ hkʼaˇ, hteunˍ lonˉ awˬ ti lo Hkriꞈ yaˇ awˬ moˍ hkʼaw ca guiˇ˗e ve maˇ heˆ leh hpawnˬ daꞈ lonˉ cawˬ ve kʼo, ngaˬ teˇ gʼaˇ ceh tiˉ kʼai ve yoˬ.

Teˇ ceuˬ ceuˬ ngaˬ gʼa taˍ ve awˬ vuiˬ htaꞈ hkʼa dehꞈ te gʼa tuˬ awˬ hkʼaˇ gu teh ve yoˬ. Teˇ shinˉ le le yehˬ kʼa hkʼaw oˉ kʼoˍ pui ve te gʼa tuˬ, ngaˬ hkʼa dehꞈ gu teh taˍ ve yoˬ. Leh ngaˬ Hkriꞈ yaˇ awˬ moˍ vuiˇ jaˇ kuiˬ lo ca guiˇ˗e htaˇ, E˗htunˇ yehˬ kʼa hkʼaw yaˇ geh oˉ kʼoˍ pui ve sheh kʼai ve yoˬ. Maˇ˗awˍ ve kʼo ngaˬ hui ve yehˬ kʼa te gʼa ve hkʼe teˇ ceuˬ le le teˇ geh te ve yoˬ. Chi hkʼoˆ kaꞈ, ngaˬ leh E˗htunˇ pyawˍ ve awˬ ceuˬ leh awˬ bon cawˬ ve awˬ ceuˬ yaˇ geh hkʼaˬ htaˆ kaꞈ te tuˬ coˇ caˇ ve yoˬ. Tawˇ pa haˉ te kʼo, kenˍ (game) teˇ geh leˍ guiˇ ve, maˇ heˆ leh yehˬ htaꞈ maˇ vuiˇ maˇ neˇ kuiˬ lo teˇ geh ca guiˇ˗e ve yoˬ. Hkriꞈ yaˇ awˬ moˍ htaꞈ caˉ daꞈ ve awˬ vuiˬ ngaˬ gʼa gu cawˇ ve pa taw, mvuhˇ hpeuꞈ kʼo haˆ maˇ gʼa zuhꞈ. E˗htunˇ kaꞈ Tawˇ naˉ ve liꞈ 31:15 hkʼaw kʼoˆ taˍ ve hkʼe daꞈ ve awˬ miˇ ma hpehꞈ ve yoˬ. Yawˇ teˇ naꞈ tu leh yawˇ ngaˬ hui awˬ pon teˇ ceuˬ le le gu teh  ve pa taw, teˇ nyi le le Liꞈ hpu chaˬ nyi tuˬ awˬ pon teˇ geh gʼa gʼaw ve yoˬ. Peuˬ hkʼawꞈ nawˉ yaˇ liꞈ maˇ henˇ˗e sheˍ htaˇ, awˍ teˇ geh caˇ ve yoˬ. Yaˬhoˉvaˬ ngaˬ htaꞈ peꞈ laˇ ve awˬ vuiˬ teˇ ceuˬ le le ngaˬ te gʼa tuˬ, ngaˬ miˇ ma awˬ yanˇ yuˬ tanˇ leh teˇ ceuˬ le le ga laˇ ve pa taw awˬ bon uiˍ jaˇ!

Ngaˬ leh E˗htunˇ ngaˬ hui ve yaˇ Yaˬhoˉvaˬ htaꞈ haꞈ leh yawˇ ve kanˉ te tuˬ ngaˬ hui awˬ pa awˬ e ve awˬ vuiˬ coˇ caˇ leh hkʼa dehꞈ te ve yoˬ. Yaꞈ hkʼaˇ, ngaˬ hui ve yaˇ paˍ 2 gʼaˇ htaꞈ ngaˬ hui te tcuh gaˇ leh te ve maˇ heˆ. Gʼuiˬ sha ve kanˉ awˬ yanˇ hkʼa biˇ te gaˇ tuˬ yawˇ hui hkʼaˇ yawˇ hui leuˆ yuˬ tcuh ve yoˬ. Gʼuiˬ sha ve kanˉ awˬ yanˇ hkʼa biˇ te ve hkʼaˬ hkʼe taw ha lehˬ ve ngaˬ hui yaˇ paˍ htaꞈ hkʼaˬ htaˆ kaꞈ kʼoˆ maˍ piˇ ve yoˬ. Gʼuiˬ sha ve kanˉ awˬ yanˇ hkʼa biˇ te ve tuꞈ ve hkanˍ ve aˬ htoꞈ ma gʼa hpuˇ ve ngaˬ hui ve yaˇ shiˍ tuˬ kʼoˆ piˇ ve htawˇ, Yaˬhoˉvaˬ ngaˬ hui ve yehˬ kʼa htaꞈ ga laˇ leh awˬ bon hkʼaˬ hkʼe taw naꞈ laˇ ve kaꞈ ngaˬ hui yaˇ htaꞈ kʼoˆ maˍ piˇ ve yoˬ. Chi hkʼoˆ kaꞈ, ngaˬ hui ve yaˇ Yaˬhoˉvaˬ htaꞈ haꞈ ve awˬ chawˇ cawˬ tuˬ ga piˇ leh, Yaˬhoˉvaˬ htaꞈ a shaꞈ teꞈ kuiˬ hkʼaw a yeˇ uiˍ jaˇ tehꞈ shawˍ ve chaw geh awˬ chawˇ te tuˬ kaꞈ ga piˇ ve yoˬ.

Ngaˬ hui yaˇ hu ve awˬ yanˇ htaˇ loˍ ve teˇ ceuˬ le le Yaˬhoˉvaˬ ga laˇ ve yoˬ. Awˬ tehˬ yoˬ, yehˬ kʼa htaꞈ nyi haꞈ shaˉ tuˬ ngaˬ ve awˬ vuiˬ ngaˬ gʼa te ve yoˬ. Ngaˬ chaw haˉ hpehꞈ htaˇ leh hteunˍ lonˉ hkʼaw tcuh peu ve gʼuˇ suhˍ peuˍ ve te ve awˬ lawn, awˬ gʼuˇ suhˍ hpawˇ ve awˬ hkʼaˇ gu teh leh hpu gʼawˆ teh leh loˍ ve awˬ ceuˬ vuiˬ tuˬ awˬ hkʼaˇ shiˍ tuˬ maˍ laˇ ve yoˬ. Yaꞈ hkʼaˇ, teˇ pawˆ pawˆ kʼo ngaˬ hui coˇ caˇ leh te˗oˬ ve htawˇ, loˍ ve awˬ ceuˬ maˇ cawˬ sheˍ. Yaꞈ hkʼaˇ, chi hkʼe gʼa hpuˇ peuˬ hkʼawꞈ nawˉ, awˬ yanˇ chi ve htaꞈ ponˬ kʼai gʼa tuˬ Yaˬhoˉvaˬ ga laˇ ve tehꞈ ngaˬ shiˍ ve yoˬ. Tawˇ pa haˉ te kʼo, 1980 hkʼawꞈ te leh 1992 hkʼawꞈ htaˇ, Su˗liˆ˗na˗me venˇ lonˉ hkʼaw maꞈ bawˆ daꞈ ve yoˬ. Oˇ ve teˇ yanˇ mvuhˇ miˬ yaˇ caˇ tuˬ dawˬ tuˬ maˇ lawꞈ. Tuꞈ ve hkanˍ ve gʼa hpuˇ ve htawˇ, Yaˬhoˉvaˬ ngaˬ hui htaꞈ awˬ tehˬ awˬ na nyi haꞈ shaˉ laˇ ve yoˬ.—Maꞈhtehˍ 6:32.

Yaˬhoˉvaˬ ngaˬ hui htaꞈ hkʼa dehꞈ nyi haꞈ shaˉ laˇ leh ngaˬ hui a shaꞈ teꞈ kuiˬ hkʼaw awˬ tehˬ awˬ na ha lehˬ ve cawˬ tuˬ yawˇ ga laˇ ve tehꞈ ngaˬ hkʼaˬ htaˆ kaꞈ gʼa mawˬ ve yoˬ. Yaˇ lehˬ ngaˬ hui Yaˬhoˉvaˬ geh gʼa ve daꞈ jaˇ ve laꞈ shawnˍ hpehꞈ leh yawˇ hui htaꞈ hu leh Yaˬhoˉvaˬ ve kanˉ te tcuh ve lehˬ daꞈ jaˇ ve awˬ vuiˬ hpehꞈ ve yoˬ. Chi teˇ hkui yaˇ teˇ hpaˍ Gʼuiˬ sha ve kanˉ awˬ yanˇ hkʼa biˇ te tuˬ leuˆ yuˬ ve pa taw, ngaˬ hui ha lehˬ jaˇ. Ehˆ˗ni˗en leh Ce˗o˗va˗ni Liꞈ hpu henˇ yehˬ lo henˇ peuˬ ve yoˬ. Chi teˇ hkui awˬ meh chi lehˬ Gʼuiˬ sha ve mvuhˇ miˬ Hto toˇ ve chaw Liꞈ henˇ yehˬ tehꞈ kʼoˆ ve yoˬ. (SKE) Chi teˇ hkui yawˇ hui Su˗liˆ˗na˗me mvuhˇ miˬ awˬ tcuhˆ puiˍ lo Gʼuiˬ sha ve kanˉ te chehˇ ve yoˬ.

Chi teˇ hkui ngaˬ leh E˗hteuˇ a shaꞈ maˇ˗o. Yaꞈ hkʼaˇ, ngaˬ hui kaꞈ Yaˬhoˉvaˬ ve kanˉ kaiˬ ve hkʼaw te chehˇ sheˍ. Ngaˬ huiˉ maˬ tcuh peu ve gʼuˇ suhˍ peuˍ ve te chehˇ ve yoˬ. Awˬ tehˬ kʼo ngaˬ huiˉ maˬ kanˉ maˇ jaˇ ve pa taw, iˉ kaˆ lawehˇ puiˉ tuˬ maˇ gʼa ca henˇ sheˍ. Yaꞈ hkʼaˇ, ngaˬ nyi ma maˇ luˬ. Peuˬ taˉ ve htaꞈ kʼawꞈ dawˇ nyi htaˇ, ngaˬ a shaꞈ i htaˇ Yaˬhoˉvaˬ ve kanˉ awˬ yanˇ hkʼa biˇ te tuˬ dawˇ cheˆ ve, chi lehˬ a shaꞈ teꞈ kuiˬ hkʼaw dawˇ cheˆ ve daꞈ jaˇ ve awˬ ceuˬ hpehꞈ ve yoˬ.