Awˬ lawn awˬ tanˇ hkʼa gaˬ hteˇ lehˍ kʼai tuˬ

Awˬ hkʼaˇ lonˉ maˬ teˇ hpaˍ cawˬ taˍ ve liꞈ mehˆ hpfuhˇ lo hteˇ lehˍ kʼai tuˬ

Awˬ Lawn 5

“Awˬ yanˇ htaꞈ vuiˬ hkʼawꞈ leh hkʼa dehꞈ yehˇ˗oˆ”

“Awˬ yanˇ htaꞈ vuiˬ hkʼawꞈ leh hkʼa dehꞈ yehˇ˗oˆ”

“Nawˬ hui hkʼaˬ hkʼe dawˇ ve te ve htaꞈ shaˍ tiꞈ hkʼa dehꞈ taˍ˗oꞈ. Cuˇ yiˍ maˇ cawˬ ve chaw hui hkʼe taˇ te. Cuˇ yiˍ cawˬ ve chaw hui hkʼe te chehˇ˗oˆ. Chi beuꞈ ve awˬ nyi awˬ haˉ teˇ hpaˍ haiˬ ve htaꞈ pa taw, awˬ yanˇ htaꞈ vuiˬ hkʼawꞈ leh hkʼa dehꞈ yehˇ˗oˆ.”—EˇFEˇSUꞈ 5:15, 16.

KʼA MUIˬ HKAWˇ 8 Yaˬhoˉvaˬ lehˬ ngaˬ hui ve vaꞈ taˍ kuiˬ hpehꞈ ve

HENˇ TUˬ VE TEˇ HPAˍ *

1. Ngaˬ hui awˬ yanˇ yehˇ leh hkʼaˬ hkʼe te Yaˬhoˉvaˬ geh meuˆ daꞈ gʼa tuˬ le?

 Ngaˬ hui haꞈ ve chaw geh chehˇ gaˇ ve yoˬ. Awˬ hpawˇ awˬ miˇ ma haꞈ daꞈ ve lehˬ yawˇ huiˉ maˬ teˇ geh chehˇ gaˇ ve yoˬ. Yaˇ nehˬ kaꞈ yawˇ hui awˬ chawˇ meuˆ daꞈ ve geh chehˇ gaˇ ve yoˬ. Leh ngaˬ hui teˇ gʼaˇ le le kaꞈ Yaˬhoˉvaˬ ve Shaˉhkiˆhkanˍ ve chaw hpehꞈ leh teˇ geh chehˇ gaˇ ve yoˬ. Yaꞈ hkʼaˇ, ngaˬ hui dawˇ cawˇ jaˇ ve lehˬ, ngaˬ hui Yaˬhoˉvaˬ geh chehˇ ve awˬ yanˇ lehˬ yawˇ geh bon lawˬ htaˇ yoˬ. Ngaˬ hui Liꞈ hpu gʼaw leh yawˇ ve teˇ hkʼaˇ dawˇ hkʼaˇ htaꞈ hkʼa dehꞈ dawˇ nyi htaˇ, ngaˬ hui Yaˬhoˉvaˬ geh gʼa chehˇ ve lehˬ awˬ hpfuhˇ hkʼaˆ jaˇ!—Chiˇ mvuh ve 139:17.

2. Ngaˬ hui shoꞈ shaꞈ ve aˬ htoꞈ ma gʼa hpuˇ ve le?

2 Ngaˬ hui Yaˬhoˉvaˬ geh awˬ yanˇ yehˇ ve dawˇ cawˇ ve htawˇ, ngaˬ hui teˇ gʼaˇ leh teˇ gʼaˇ kanˉ maˇ jaˇ. Hkʼe te leh, yawˇ htaꞈ oˉ kʼoˍ pui tuˬ awˬ yanˇ shawˍ tehꞈ ve lehˬ, sha ve maˇ heˆ. Ngaˬ hui ca caˇ gʼaꞈ caˇ ve, yehˬ kʼa htaꞈ nyi haꞈ shaˉ ve, leh awˬ nu ve awˬ ceuˬ htaꞈ te ve pa taw, bon lawˬ ve, a shu yawˇ hkʼaˇ yawˇ Liꞈ hpu henˇ ve, leh hkʼa dehꞈ dawˇ nyi tuˬ awˬ yanˇ kaꞈ maˇ cawˬ ve yoˬ.

3. Ngaˬ hui Yaˬhoˉvaˬ geh maˇ meuˆ daꞈ tuˬ te laˇ ve aˬ htoꞈ ma cawˬ sheˍ ve le?

3 Ngaˬ hui Yaˬhoˉvaˬ geh hkʼa dehꞈ maˇ meuˆ daꞈ gʼa tuˬ te laˇ ve teˇ ceuˬ cawˬ ve lehˬ, taˇ htaˇ te ve awˬ ceuˬ yoˬ. Taˇ htaˇ te ve awˬ ceuˬ lehˬ maˇ yaꞈ ve htawˇ, awˬ tehˬ kʼo, awˬ ceuˬ chi ve kaꞈ awˬ bon cawˬ ve yoˬ. Yaꞈ hkʼaˇ, ngaˬ hui shaˍ tiꞈ maˇ te leh chi ve teˇ hpaˍ htaꞈ awˬ yanˇ yehˇ maˇ jaˇ ve kʼo, Yaˬhoˉvaˬ htaꞈ oˉ kʼoˍ pui tuˬ awˬ yanˇ maˇ cawˬ la ve yoˬ. Taˇ htaˇ te ve awˬ ceuˬ lehˬ ngaˬ hui a shaꞈ teꞈ kuiˬ hkʼaw a yeˇ uiˍ jaˇ ve awˬ ceuˬ hpehꞈ ve maˇ heˆ tehꞈ tawnˇ taˍ sheˍ.—Tawˇ naˉ ve 25:27; 1 Tiˆmoˉseˍ 4:8.

4. Awˬ lawn chi ve hkʼaw ngaˬ hui aˬ htoꞈ ma htaꞈ henˇ tuˬ le?

4 Aˬ htoꞈ ma te ngaˬ hui a yeˇ uiˍ ve htaꞈ awˉ lawˉ shawˍ teh cawˇ ve le? Chi hkʼoˆ kaꞈ, ngaˬ hui Yaˬhoˉvaˬ geh awˬ yanˇ yehˇ ve htaꞈ hkʼaˬ hkʼe te awˬ hpfuhˇ hkʼawꞈ jaˇ tuˬ le? Chi hkʼe te htaˇ, ngaˬ hui awˬ bon hkʼaˬ hkʼe gʼa tuˬ le? Chi ve teˇ hpaˍ htaꞈ teˇ geh henˇ tuˬ yoˬ.

CUˇ YIˍ CAWˬ VE HKʼAW A YEˇ UIˍ VE AWˬ CEUˬ HTAꞈ LEUˆ VE

5. Eˇfeˇsuꞈ liꞈ 5:15-17 hkʼaw beˆ maˍ laˇ taˍ ve, yaˇ nehˬ a shaꞈ teꞈ hkʼaˇ daꞈ jaˇ ve htaꞈ leuˆ tuˬ hkʼaˬ hkʼe ga piˇ ve le?

5 A shaꞈ teꞈ hkʼaˇ daꞈ jaˇ ve htaꞈ leuˆ ve. Yaˇ nehˬ yawˇ ve a shaꞈ teꞈ hkʼaˇ hkʼaˬ hkʼe te tuˬ dawˇ haˍ ve yoˬ. Yaˇ nehˬ yawˇ ve liꞈ henˇ kuiˬ lo ve saˍ laꞈ maˇ heˆ leh yehˬ kʼa hkʼaw ve chaw Shaˉhkiˆhkanˍ ve chaw maˇ hpehꞈ ve, yawˇ kanˉ daꞈ daꞈ ve htaꞈ gʼa te tuˬ liꞈ chi mvuh mvuh henˇ tcuh gaˇ ve yoˬ. Chi hkʼe te tuˬ awˬ yanˇ gʼa yehˇ maˇ jaˇ ve yoˬ. Yaꞈ hkʼaˇ, Shaˉhkiˆhkanˍ ve chaw hpehꞈ ve awˬ pa awˬ e leh Hkriꞈ yaˇ awˬ moˍ hkʼaw ve awˬ viˉ awˬ nyi yaˇ nehˬ htaꞈ Yaˬhoˉvaˬ ve kanˉ te tuˬ awˬ gʼaˇ piˇ ve yoˬ. Yaˬhoˉvaˬ htaꞈ haꞈ ve yaˇ nehˬ cuˇ yiˍ cawˬ ve hkʼaw leuˆ tuˬ, aˬ htoꞈ ma ga piˇ gʼa ve le? Eˇfeˇsuꞈ liꞈ 5:15-17 gʼaw ve lehˬ, chi ve htaꞈ dawˇ nyi tuˬ beˆ maˍ laˇ ve yoˬ. (Gʼaw sheˍ.) Yaˇ nehˬ gʼaw peuˬ hkʼawꞈ nawˉ, a shu yawˇ awˬ to htaꞈ na nyi cawˇ ve, ‘Yaˬhoˉvaˬ ve a loˍ hkʼaˬ hkʼe cawˬ ve le?’ Ngaˬ hkʼaˬ hkʼe ve htaꞈ dawˇ cheˆ ve kʼo, Yaˬhoˉvaˬ ha lehˬ tuˬ le? Ngaˬ hkʼaˬ hkʼe ve htaꞈ leuˆ ve kʼo, “awˬ yanˇ htaꞈ vuiˬ hkʼawꞈ leh hkʼa dehꞈ yehˇ” gʼa tuˬ ve le? “Chi beuꞈ ve awˬ nyi awˬ haˉ teˇ hpaˍ haiˬ ve htaꞈ pa taw” maˇ maw ve awˬ yanˇ Saˍtanˍ leh yawˇ uˉ peunˍ chehˇ ve miˬ guiˬ htaꞈ te luˬ tuˬ yoˬ tehꞈ tawnˇ taˍ sheˍ.

6. Maˍriˆ aˬ htoꞈ ma htaꞈ leuˆ ve le? Leh aˬ htoꞈ ma te chi hkʼe leuˆ ve lehˬ cuˇ yiˍ cawˬ jaˇ ve le?

6 Cuˇ yiˍ cawˬ ve hkʼaw a yeˇ uiˍ ve awˬ ceuˬ htaꞈ leuˆ ve. Teˇ pawˆ pawˆ kʼo, “awˬ yanˇ hta vuiˬ hkʼaw leh hkʼa dehꞈ yehˇ˗oˆ.” Chi kʼoˆ gaˇ ve lehˬ, ngaˬ hui te gʼa ve maˇ yaꞈ ve nyiˇ ceuˬ htaꞈ gʼa leuˆ cawˇ ve yoˬ. Awˬ lawn chi ve ngaˬ hui hkʼa dehꞈ na gʼa tuˬ ga laˇ ve htaꞈ teˇ geh nyi sheˍ. Chi lehˬ, Liꞈ hpu hkʼaw cawˬ ve awˬ lawn hpehꞈ ve yoˬ. Oˇ ve teˇ yanˇ Yeˍsuˆ lehˬ Maˍhtaˆ leh Maˍriˆ ve aˉ hkʼaw lo kʼai ve yoˬ. Maˍhtaˆ Yeˍsuˆ htaꞈ gʼa haꞈ yuˬ tuˬ ha lehˬ jaˇ leh Yeˍsuˆ htaꞈ daꞈ ve caˇ tuˬ te caˍ piˇ tuˬ laiˉ ceuˬ gu chehˇ ve yoˬ. Yaꞈ hkʼaˇ, Maˍriˆ lehˬ, Yeˍsuˆ maˍ ve htaꞈ muiˬ leh hkʼa dehꞈ na chehˇ ve yoˬ. Awˬ tehˬ kʼo, Maˍhtaˆ te ve awˬ ceuˬ kaꞈ maˇ yaꞈ. Yaꞈ hkʼaˇ, Yeˍsuˆ kʼoˆ ve, “Maˍriˆ lehˬ daꞈ ve oˇ ve teˇ ceuˬ htaꞈ leuˆ yuˬ peuˬ.” (Luˉkaꞈ 10:38-42) Awˬ yanˇ maw la htaˇ, oˇ ve teˇ haˉ yawˇ hui aˬ htoꞈ ma caˇ ve Maˍriˆ tawnˇ maˇ gʼa˗o. Yaꞈ hkʼaˇ, Maˍriˆ lehˬ Yeˍsuˆ aˬ htoꞈ ma maˍ laˇ ve htaꞈ yawˇ maˇ leunˇ gʼa. Yeˍsuˆ Maˍriˆ leh Maˍhtaˆ geh chehˇ ve maˇ maw ve htawˇ, Maˍriˆ awˬ yanˇ chi ve htaꞈ awˬ hpfuhˇ shiˍ ve yoˬ. Ngaˬ hui kaꞈ Maˍriˆ htaꞈ henˇ yuˬ leh Yaˬhoˉvaˬ geh awˬ yanˇ yehˇ ve htaꞈ awˬ hpfuhˇ shiˍ gaˇ ve yoˬ. Awˬ yanˇ chi ve htaꞈ awˬ bon cawˬ ve hkʼaw yehˇ leh hkʼaˬ hkʼe te awˬ hpfuhˇ shiˍ jaˇ tuˬ teˇ geh nyi sheˍ.

YAˬHOˉVAˬ GEH AWˬ YANˇ MAˇ MAˇ YEHˇ VE

7. Bon lawˬ ve, a shu yawˇ hkʼaˇ yawˇ Liꞈ hpu henˇ ve, leh hkʼa dehꞈ dawˇ nyi ve, aˬ htoꞈ ma te a yeˇ uiˍ jaˇ ve awˬ lawn hpehꞈ ve le?

7 Bon lawˬ ve, a shu yawˇ hkʼaˇ yawˇ Liꞈ hpu henˇ ve, leh hkʼa dehꞈ dawˇ nyi ve lehˬ, Gʼuiˬ sha htaꞈ oˉ kʼoˍ pui ve tehꞈ tawnˇ taˍ cawˇ ve. Ngaˬ hui bon lawˬ htaˇ, ngaˬ hui htaꞈ haꞈ jaˇ ve Awˬ pa Yaˬhoˉvaˬ geh tawˇ gʼa yaw daꞈ ve yoˬ. (Chiˇ mvuh ve 5:7) Ngaˬ hui a shu yawˇ hkʼaˇ yawˇ Liꞈ hpu henˇ htaˇ, ‘cuˇ yiˍ cawˬ jaˇ ve Gʼuiˬ sha ve awˬ lawn shiˍ maˇ la tuˬ’ ngaˬ hui gʼa henˇ ve yoˬ. (Tawˇ naˉ ve 2:1-5) Leh ngaˬ hui hkʼa dehꞈ dawˇ nyi htaˇ, Yaˬhoˉvaˬ hkʼaˬ hkʼe taw daꞈ ve htaꞈ dawˇ nyi ve yoˬ. Yaˬhoˉvaˬ ve te hkʼaˇ dawˇ hkʼaˇ leh yawˇ ngaˬ hui awˬ pon leh chaw yaˇ teˇ gʼaˇ le le ve awˬ pon daꞈ ve awˬ ceuˬ aˬ htoꞈ ma te laˇ ve htaꞈ dawˇ nyi ve yoˬ. Chi hkʼe te ve lehˬ, awˬ hpfuhˇ hkʼawꞈ jaˇ. Ngaˬ hui awˬ yanˇ hkʼa dehꞈ maˇ cawˬ ve htawˇ, chi ve teˇ hpaˍ htaꞈ te tuˬ hkʼaˬ hkʼe ga laˇ ve le?

Nawˬ a shu yawˇ hkʼaˇ yawˇ Liꞈ hpu henˇ tuˬ chaw gawˬ kuiˬ awˬ ti htaꞈ ca gʼa˗aw laˇ? (Awˬ tawn 8-9 nyi sheˍ)

8. Yeˍsuˆ heh puiˉ hkʼaw lo chehˇ htaˇ awˬ yanˇ yehˇ leh dawˇ nyi ve ngaˬ hui henˇ yuˬ tuˬ hkʼaˬ hkʼe maˍ laˇ ve le?

8 Chaw gawˬ kuiˬ awˬ ti ca ve. Yeˍsuˆ ve awˬ lawn htaꞈ teˇ geh nyi sheˍ. Yeˍsuˆ miˬ guiˬ hkʼoˆ chehˇ ve Gʼuiˬ sha ve kanˉ maˇ te sheˍ htaˇ, yawˇ heh puiˉ hkʼaw lo 40 nyi chehˇ ve yoˬ. (Luˉkaꞈ 4:1, 2) Oˇ kaˬ lo teꞈ chiˉ chaw hkawˇ maˇ kaˇ ve pa taw, Yeˍsuˆ Yaˬhoˉvaˬ geh bon lawˬ leh yawˇ htaꞈ miˬ guiˬ hkʼoˆ lo peuˬ laˇ ve awˬ lawn htaꞈ dawˇ nyi ve yoˬ. Chi Yeˍsuˆ beˬ ve lawˇ ve htaꞈ gʼa hpuˇ htaˇ gu hehnˇ gʼa tuˬ ga piˇ ve yoˬ. Yeˍsuˆ ve awˬ lawn nawˬ htaꞈ aˬ htoꞈ ma maˍ laˇ ve le? Nawˬ ve yehˬ kʼa hkʼaw laiˉ gʼaˇ chehˇ ve kʼo, teꞈ chiˉ hkawˇ maˇ kaˇ ve htaꞈ ca gʼa tuˬ haˍ jaˇ. Nawˬ yehˬ baˬ lo teꞈ chiˉ hkawˇ maˇ kaˇ ve awˬ ti htaꞈ ca kaꞈ gʼa ve yoˬ. Awˬ viˉ awˬ nyi Cu˗liˇ chi hkʼe te ve yoˬ. Hpaˉlanˍ mvuhˇ miˬ lo Cu˗liˇ leh yawˇ ve awˬ hpawˇ hkehˉ chaw haˉ kuiˬ yehˬ lo chehˇ ve yoˬ. Yawˇ kʼoˆ ve, yawˇ teˇ gʼaˇ tiˉ chehˇ tuˬ awˬ yanˇ ca haˍ jaˇ. Leh yawˇ bon lawˬ htaˇ, hkʼaˬ htaˆ kaꞈ teˇ ceuˬ ceuˬ shoꞈ shaꞈ laˇ ve yoˬ. Yawˇ kʼoˆ ve, “ngaˬ teˇ gʼaˇ tiˉ chehˇ tuˬ, dawˇ nyi ve awˬ yanˇ cawˬ tuˬ, leh Yaˬhoˉvaˬ geh bon gʼa lawˬ tuˬ, teˇ nyi le le chaw guiˇ kuiˬ lo ngaˬ ca guiˇ˗e ve htaꞈ dawˇ cawˇ ve yoˬ.”

9. Yeˍsuˆ ve a shaꞈ teꞈ hkʼaˇ hkʼaw kanˉ maˇ jaˇ ve htawˇ, yawˇ Yaˬhoˉvaˬ geh meuˆ daꞈ tuˬ a yeˇ uiˍ jaˇ ve tehꞈ ngaˬ hui hkʼaˬ hkʼe te shiˍ gʼa ve le?

9 Yeˍsuˆ ve a shaꞈ teꞈ hkʼaˇ kanˉ maˇ jaˇ ve yoˬ. Yeˍsuˆ hkʼaˬ kaˬ lo kʼai ve htawˇ, yawˇ geh chaw awˬ moˍ lonˉ laˬ leh teˇ gʼaˇ le le yawˇ ga laˇ tuˬ htaꞈ lawˬ ve yoˬ. Teˇ pawˆ htaˇ, ‘venˇ yaˇ hkʼa peu˗eˬ yawˇ geh laˬ tuˬ yehˬ miˉ hpeꞈ awˬ paˇ lo hpawnˬ chehˇ taˍ ve yoˬ.’ Yeˍsuˆ chi hkʼe taw taw kanˉ maˇ jaˇ ve htawˇ, yawˇ Yaˬhoˉvaˬ geh bon lawˬ tuˬ hkʼaˬ htaˆ kaˬ awˬ yanˇ ca ve yoˬ. Tawˇ pa haˉ te kʼo, yawˇ ve Awˬ pa Yaˬhoˉvaˬ geh chehˇ tuˬ awˬ yanˇ mvuhˇ shawˉ teˇ naꞈ Yeˍsuˆ “heh puiˉ hkʼaw lo kʼai” ve yoˬ.—Maˍkuˆ 1:32-35.

10-11. Maꞈhtehˍ liꞈ 26:40, 41 hkʼaw Yeˍsuˆ yawˇ ve awˬ laꞈ gʼawˇ hui htaꞈ aˬ htoꞈ ma te tuˬ kʼoˆ piˇ ve le? Leh yawˇ hui aˬ htoꞈ ma te ve le?

10 Yeˍsuˆ miˬ guiˬ hkʼoˆ chehˇ ve awˬ leh meuˇ teˇ haˉ htaˇ, yawˇ bon lawˬ leh hkʼa dehꞈ dawˇ nyi tuˬ, chaw gawˬ kuiˬ awˬ ti htaꞈ ca tuˬ yawˇ Geˍseˍmaˍniˆ hko hkʼaw kʼai ve yoˬ. (Maꞈhtehˍ 26:36) Leh oˇ ve teˇ yanˇ bon lawˬ ve htaꞈ caˉ daꞈ ve awˬ laꞈ gʼawˇ hui htaꞈ a yeˇ uiˍ jaˇ ve awˬ lawn beˆ maˍ piˇ ve yoˬ.

11 Yeˍsuˆ leh awˬ laꞈ gʼawˇ hui Geˍseˍmaˍniˆ hko hkʼaw kʼai ve awˬ lawn hpehꞈ ve yoˬ. Oˇ ve teˇ hkui mvuhˇ hpeuꞈ jaˇ˗oˬ leh shehˍ kʼaw hkui hpaˆ gaˬ˗oˬ ve yoˬ henˉ. Yeˍsuˆ yawˇ hui htaꞈ hkʼa dehꞈ “shaw taˍ˗oꞈ” tehꞈ kʼoˆ piˇ ve yoˬ. Peuˬ leh yawˇ bon ca lawˬ˗e ve yoˬ. (Maꞈhtehˍ 26:37-39) Yeˍsuˆ bon lawˬ chehˇ htaˇ, awˬ laꞈ gʼawˇ hui zuhꞈ muiˉ kʼa peuˬ. Yawˇ kʼawꞈ la htaˇ, awˬ laꞈ gʼawˇ hui zuhꞈ chehˇ ve htaꞈ gʼa mawˬ ve yoˬ. Yawˇ hui dawˇ maˇ jaˇ leh heuˬ jaˇ ve tehꞈ Yeˍsuˆ na gʼa ve yoˬ. Yawˇ hui “te gaˇ ve nyi ma cawˬ htawˇ, awˬ suhˍ awˬ shaˍ lehˬ, awˬ gʼaˇ nuˇ ve yoˬ” tehꞈ Yeˍsuˆ shiˍ leh ha kʼaˉ ve yoˬ. (Maꞈhtehˍ 26:40, 41 gʼaw sheˍ.) Peuˬ leh Yeˍsuˆ bon nyiˇ pawˆ teˇ pawˆ ca kʼawꞈ lawˬ˗e ve yoˬ. Yaꞈ hkʼaˇ, nyiˇ pawˆ pawˆ kaꞈ yawˇ kʼawꞈ la htaˇ, awˬ laꞈ gʼawˇ hui zuhꞈ muiˉ kʼa leh bon maˇ lawˬ.—Maꞈhtehˍ 26:42-45.

Nawˬ maˇ heuˬ leh zuhꞈ muiˉ maˇ geuꞈ sheˍ htaˇ bon lawˬ tuˬ awˬ yanˇ ca gʼa˗aw laˇ? (Awˬ tawn 12 nyi sheˍ)

12. Teˇ pawˆ pawˆ ngaˬ hui dawˇ maˇ jaˇ leh heuˬ jaˇ ve pa taw, bon maˇ lawˬ gaˇ ve kʼo aˬ htoꞈ ma ga laˇ ve le?

12 Daꞈ ve awˬ yanˇ htaꞈ ca ve. Teˇ pawˆ pawˆ nawˬ dawˇ maˇ jaˇ leh heuˬ jaˇ ve pa taw, bon maˇ lawˬ gaˇ. Awˬ viˉ awˬ nyi laiˉ gʼaˇ kaꞈ nawˬ hkʼa shuˍ hpehꞈ ve pa taw, nawˬ taˇ dawˇ maˇ. Nawˬ htaꞈ beˆ maˍ laˇ ve daꞈ jaˇ ve tawˇ hkawˇ cawˬ ve yoˬ. Awˬ viˉ awˬ nyi teˇ hpaˍ hpaˍ kʼo, maˇ zuhꞈ sheˍ htaˇ bon lawˬ ve yoˬ. Zuhꞈ muiˉ maˇ geuꞈ jaˇ sheˍ htaˇ bon lawˬ ve lehˬ daꞈ ve yoˬ. Awˬ nu ve awˬ viˉ awˬ nyi kʼo, bon lawˬ htaˇ awˬ heˆ teˇ ceuˬ ceuˬ te ve kaꞈ awˬ bon cawˬ ve yoˬ. Tawˇ pa haˉ te kʼo, yawˇ hui mui ve maˇ heˆ leh hkuiˬ tcuhˉ tehˍ ve kʼo, bon hkʼa dehꞈ lawˬ gʼa ve yoˬ. Nawˬ dawˇ maˇ jaˇ leh awˬ gʼaˇ nuˇ jaˇ htaˇ, bon maˇ lawˬ gʼa˗o tehꞈ dawˇ ve kʼo, hkʼaˬ hkʼe te tuˬ le? Nawˬ hkʼaˬ hkʼe dawˇ ve Yaˬhoˉvaˬ htaꞈ kʼoˆ piˇ sheˍ. Yaˬhoˉvaˬ nawˬ htaꞈ ha kʼaˉ leh hkʼa dehꞈ na gʼa ve tehꞈ nawˬ yonˍ gʼa ve yoˬ.—Chiˇ mvuh ve 139:4.

Hpawnˬ daꞈ chehˇ htaˇ awˬ hkʼeun teˇ hpaˍ hkʼaw liꞈ maˇ bvuhꞈ hkʼawꞈ piˇ tuˬ te gʼa˗aw laˇ? (Awˬ tawn 13-14 nyi sheˍ)

13. Tawˇ yaw tuˬ awˬ hkʼeun leh awˬ nu ve awˬ hkʼeun teˇ hpaˍ ngaˬ hui Yaˬhoˉvaˬ geh awˬ yanˇ yehˇ htaˇ shoꞈ shaꞈ tuˬ te laˇ˗aw laˇ?

13 Teˇ ceuˬ kaꞈ shoꞈ shaꞈ tuˬ taˇ te laˇ tcuh. Ngaˬ hui Yaˬhoˉvaˬ geh meuˆ daꞈ tuˬ bon lawˬ ve ceh tiˉ maˇ heˆ. Liꞈ hpu henˇ ve leh bon lawˬ ve kaꞈ Yaˬhoˉvaˬ geh meuˆ daꞈ tuˬ te laˇ ve yoˬ. Awˬ yanˇ htaꞈ hkʼa dehꞈ yehˇ gʼa tuˬ ngaˬ hui hkʼaˬ hkʼe te gʼa ve le? A shu yawˇ hkʼaˇ yawˇ Liꞈ hpu henˇ ve leh hpawnˬ daꞈ˗e htaˇ, ngaˬ hui a shu yawˇ awˬ to htaꞈ na nyi cawˇ ve, ‘a shu yawˇ hkʼaˇ yawˇ Liꞈ hpu henˇ ve hpawnˬ daꞈ chehˇ htaˇ shoꞈ shaꞈ tuˬ te laˇ ve awˬ ceuˬ lehˬ, tawˇ yaw tuˬ awˬ hkʼeun hkʼaw awˬ nu ve chaw yaw laˬ ve, liꞈ bvuhꞈ feu laˇ ve, maˇ heˆ leh awˬ nu ve chaw ngaˬ htaꞈ tawˇ yaw feu laˇ˗aw laˇ?’ Awˬ tehˬ yoˬ. Tawˇ yaw tuˬ awˬ hkʼeun leh awˬ nu ve awˬ hkʼeun teˇ hpaˍ awˬ bon cawˬ jaˇ leh miˬ guiˬ chi hkʼoˆ lo maˇ˗awˍ ve chaw teˇ hpaˍ yehˇ ve yoˬ. Cuˇ yiˍ cawˬ paˍ teˇ hpaˍ kʼoˆ ve, tawˇ yaw tuˬ awˬ hkʼeun ngaˬ hui awˬ paˇ lo teh taˍ ve kʼo, hkʼa dehꞈ maˇ dawˇ nyi gʼa tuˬ te laˇ ve yoˬ. Uˉ nawꞈ nehˆ hpawˇ chaˬ nyi tehˆ nyi paˍ teˇ gʼaˇ kʼoˆ ve, awˬ hkʼeun chi ve teˇ hpaˍ lehˬ “ngaˬ hui te chehˇ ve awˬ ceuˬ teˇ hpaˍ htaꞈ a yeˇ hkʼa dehꞈ maˇ yuˬ tuˬ te laˇ leh awˬ nu ve awˬ ceuˬ htaꞈ dawˇ nyi tuˬ kaꞈ te laˇ ve yoˬ.” Hkʼe kʼo, ngaˬ hui hkʼaˬ hkʼe te tuˬ le? Maˇ˗awˍ ve kʼo, hpawnˬ daꞈ lonˉ maˇ tanˬ sheˍ htaˇ, ngaˬ hui ve tawˇ yaw tuˬ awˬ hkʼeun leh awˬ nu ve awˬ hkʼeun teˇ hpaˍ shu htaꞈ maˇ gʼa shoꞈ shaꞈ piˇ tuˬ awˬ hkawˇ hoˆ tehꞈ kʼoˆ laˇ ve yoˬ. Ngaˬ hui Yaˬhoˉvaˬ geh awˬ yanˇ yehˇ htaˇ kaꞈ awˬ nu ve awˬ ceuˬ maˇ gʼa shoꞈ shaꞈ laˇ tuˬ chi hkʼa shuˍ te gʼa˗aw laˇ?

14. Hpiˇliˇpiˆ liꞈ 4:6, 7 hkʼaw kʼoˆ taˍ ve hkʼe, ngaˬ hui hkʼa dehꞈ dawˇ nyi gʼa tuˬ Yaˬhoˉvaˬ hkʼaˬ hkʼe ga laˇ gʼa ve le?

14 Hkʼa dehꞈ dawˇ nyi gʼa tuˬ Yaˬhoˉvaˬ ga laˇ tcuh sheˍ. A shu yawˇ hkʼaˇ yawˇ Liꞈ hpu henˇ htaˇ, maˇ heˆ leh hpawnˬ daꞈ chehˇ htaˇ htawˇ dawˇ nawˬ dawˇ cawˬ ve kʼo, Yaˬhoˉvaˬ ga laˇ tuˬ bon lawˬ sheˍ. Nawˬ dawˇ haˍ dawˇ hkiˉ htaˇ, a shu yawˇ hkʼaˇ yawˇ Liꞈ hpu henˇ leh hpawnˬ daꞈ ve kaꞈ maˇ na gʼa ve yoˬ hehˉ. Yaꞈ hkʼaˇ, nawˬ chi hkʼe te gʼa tuˬ a yeˇ uiˍ jaˇ. Nawˬ hui ve nyi ma htaꞈ ceh tiˉ haꞈ shaˉ laˇ tuˬ lawˬ gʼa ve maˇ heˆ, dawˇ sha gaˇ sha ve cawˬ tuˬ kaꞈ nawˬ hui Gʼuiˬ sha geh lawˬ gʼa ve yoˬ. Yaꞈ hkʼaˇ, nawˬ ve “dawˇ hkʼaˇ” htaꞈ haꞈ shaˉ laˇ tuˬ kaꞈ lawˬ gʼa ve yoˬ.—Hpiˇliˇpiˆ 4:6, 7 gʼaw sheˍ.

YAˬHOˉVAˬ GEH AWˬ YANˇ YEHˇ VE AWˬ BON CAWˬ JAˇ VE

15. Yaˬhoˉvaˬ geh awˬ yanˇ yehˇ ve awˬ bon cawˬ jaˇ ve teˇ ceuˬ lehˬ aˬ htoꞈ ma le?

15 Nawˬ Yaˬhoˉvaˬ geh tawˇ yaw daꞈ tuˬ awˬ yanˇ yehˇ ve, yawˇ hkawˇ na ve, leh yawˇ htaꞈ caˉ daꞈ ve awˬ lawn dawˇ nyi ve kʼo, nawˬ awˬ bon laiˉ ceuˬ gʼa tuˬ yoˬ. Awˉ lawˉ teˇ ceuˬ lehˬ, nawˬ hkʼa dehꞈ dawˇ cheˆ gʼa ve yoˬ. Liꞈ hpu hkʼaw kʼoˆ ve, “cuˇ yiˍ cawˬ ve chaw htaꞈ awˬ chawˇ te˗o. Nawˬ htawˇ cuˇ yiˍ cawˬ la tuˬ yoˬ.” (Tawˇ naˉ ve 13:20) Chi htaꞈ pa taw, mvuhˇ naw ma miˬ naˆ ma htaꞈ hpanˍ shehˍ hpaˇ Yaˬhoˉvaˬ geh nawˬ awˬ yanˇ yehˇ maˇ ve kʼo, nawˬ cuˇ yiˍ cawˬ tuˬ ve, Gʼuiˬ sha ha lehˬ tuˬ hkʼaˬ hkʼe te piˇ tuˬ ve, Gʼuiˬ sha nyi ma luˬ tuˬ te piˇ ve htaꞈ maˇ gʼa dawˇ cheˆ tuˬ, nawˬ hkʼaˬ hkʼe jaw kʼai gʼa tuˬ le?

16. Yaˬhoˉvaˬ geh awˬ yanˇ yehˇ ve lehˬ ngaˬ hui daꞈ ve Liꞈ hpu maˍ ve chaw hpehꞈ tuˬ hkʼaˬ hkʼe ga laˇ ve le?

16 Nyiˇ ceuˬ teˇ ceuˬ lehˬ, nawˬ Liꞈ hpu henˇ ve chaw htaꞈ hkʼa dehꞈ maˍ piˇ gʼa ve. Liꞈ hpu henˇ ve chaw htaꞈ Liꞈ hpu maˍ piˇ htaˇ, ngaˬ hui dawˇ teh taˍ ve a yeˇ uiˍ jaˇ ve lehˬ, yawˇ Yaˬhoˉvaˬ geh meuˆ daꞈ tuˬ ga piˇ ve yoˬ. Ngaˬ hui Yaˬhoˉvaˬ geh bon lawˬ leh yawˇ htaꞈ hkʼa dehꞈ shiˍ daꞈ ve kʼo, ngaˬ hui yawˇ htaꞈ haꞈ leh Liꞈ hpu henˇ ve chaw kaꞈ yawˇ htaꞈ haꞈ tuˬ ga piˇ gʼa ve yoˬ. Chi hkʼe ve Yeˍsuˆ kaꞈ gʼa hpuˇ jaw ve yoˬ. Yeˍsuˆ Yaˬhoˉvaˬ htaꞈ kʼoˆ htaˇ, yawˇ Yaˬhoˉvaˬ htaꞈ haꞈ leh yawˇ htaꞈ meuˆ daꞈ la tuˬ ve tawˇ hkawˇ yehˇ ve htaꞈ gʼa mawˬ ve yoˬ. Hkʼa te leh, awˬ laꞈ gʼawˇ kaꞈ Yaˬhoˉvaˬ htaꞈ haꞈ ve yoˬ.—Yoˇhanˬ 17:25, 26.

17. Bon lawˬ ve, a shu yawˇ hkʼaˇ yawˇ Liꞈ hpu henˇ ve, ngaˬ hui ve yonˍ hkʼaˇ yonˍ yeˬ maˇ la tuˬ hkʼaˬ hkʼe ga laˇ ve le?

17 Shehˆ ceuˬ teˇ ceuˬ lehˬ, nawˬ ve yonˍ hkʼaˇ yonˍ yeˬ maˇ la ve. Nawˬ Yaˬhoˉvaˬ geh bon lawˬ ve kʼo, hkʼaˬ hkʼe hpehꞈ tuˬ ve htaꞈ dawˇ nyi sheˍ. Yawˇ beˆ maˍ laˇ ve, yawˇ ga laˇ tuˬ lawˬ ve, yawˇ kaꞈ nawˬ ve bon lawˬ hkawˇ htaꞈ teˇ pawˆ le le hkʼawꞈ laˇ ve kʼo, nawˬ ve yonˍ hkʼaˇ kaꞈ yonˍ yeˬ jaˇ tuˬ yoˬ. (1 Yoˇhanˬ 5:15) Nawˬ ve yonˍ hkʼaˇ yonˍ yeˬ gʼa tuˬ aˬ htoꞈ ma te gʼa sheˍ ve le? Nawˬ htaꞈ ga laˇ gʼa ve lehˬ a shu yawˇ hkʼaˇ yawˇ Liꞈ hpu henˇ ve yoˬ. Awˬ lawn hkʼo, ‘Gʼuiˬ sha ve tawˇ hkawˇ maˍ laˇ ve htaꞈ gʼa kaˇ ve pa taw yonˍ la ve yoˬ.’ (Roˉmaꞈ 10:17) Yaꞈ hkʼaˇ, Liꞈ hpu leh Gʼuiˬ sha ve kanˉ hkʼaˇ hkʼaw ve liꞈ teˇ hpaˍ htaꞈ gʼaw ve ceh maˇ lawꞈ. Ngaˬ hui aˬ htoꞈ ma htaꞈ kaꞈ gʼa te cawˇ sheˍ ve le?

18. Aˬ htoꞈ ma te ngaˬ hui hkʼa dehꞈ dawˇ nyi cawˇ ve le? Tawˇ pa haˉ kʼoˆ maˍ laˇ sheˍ.

18 Ngaˬ hui hkʼa dehꞈ dawˇ nyi cawˇ ve yoˬ. Chiˇ mvuh ve liꞈ kaˇ nanˉ uiˍ 77 bvuhꞈ paˍ yawˇ awˬ to leh Iˉsaˍreˍlaˆ chaw htaꞈ Yaˬhoˉvaˬ nyi hkʼaˇ maˇ suh ve tehꞈ dawˇ leh nyi ma luˬ ve awˬ lawn htaꞈ dawˇ nyi sheˍ. Yawˇ nyi ma maˇ sha ve htaꞈ pa taw zuhꞈ maˇ gʼa. (Awˬ tawn 2-8) Hkʼe te leh, yawˇ Yaˬhoˉvaˬ htaꞈ kʼoˆ piˇ ve, “nawˬ te taˍ peuˬ ve kanˉ hkʼa peu˗eˬ ve htaꞈ, ngaˬ dawˇ nyi tcuhˉ taˍ tuˬ yoˬ.” (Awˬ tawn 12) Awˬ tehˬ kʼo, Yaˬhoˉvaˬ lehˬ awˉ lawˉ peuˇ teˇ co˗e yawˇ ve chaw htaꞈ hkʼaˬ hkʼe ga piˇ ve, Chiˇ mvuh ve liꞈ bvuhꞈ paˍ chi teˇ gʼaˇ shiˍ ve yoˬ. Yaꞈ hkʼaˇ, yawˇ dawˇ haˍ jaˇ leh kʼoˆ ve, “Gʼuiˬ sha ngaˬ hui htaꞈ ha kʼaˉ laˇ tuˬ leunˇ kʼai peuˬ ve laˇ? Yawˇ nyi ma zuhˆ ve teˇ ceuˬ, ha kʼaˉ puiˉ ve htaꞈ mehˉ kʼai piˇ peuˬ ve laˇ?” (Awˬ tawn 9) Hkʼe te leh, yawˇ Yaˬhoˉvaˬ te ve awˬ ceuˬ hkʼa peu˗eˬ htaꞈ dawˇ nyi ve yoˬ. Yaˬhoˉvaˬ awˉ lawˉ peuˇ teˇ co˗e yawˇ ve chaw htaꞈ ha kʼaˉ leh hkʼaˬ hkʼe ga piˇ jaw ve htaꞈ yawˇ dawˇ nyi ve yoˬ. (Awˬ tawn 11) Chi htaꞈ pa taw, Yaˬhoˉvaˬ lehˬ yawˇ ve chaw htaꞈ maˇ baˬ taˉ ve tehꞈ yawˇ yonˍ gʼa ve yoˬ. (Awˬ tawn 15) Yaˬhoˉvaˬ nawˬ htaꞈ aˬ htoꞈ ma te laˇ jaw ve leh yawˇ ve chaw htaꞈ aˬ htoꞈ ma te piˇ jaw ve nawˬ hkʼa dehꞈ dawˇ nyi ve kʼo, nawˬ ve yonˍ hkʼaˇ kaꞈ yonˍ yeˬ jaˇ tuˬ yoˬ.

19. Yaˬhoˉvaˬ geh meuˆ daꞈ tuˬ awˬ yanˇ yehˇ ve ngaˬ hui awˬ pon awˬ bon cawˬ tuˬ hkʼaˬ hkʼe ga laˇ gʼa sheˍ ve le?

19 Awˇ ceuˬ teˇ ceuˬ a yeˇ uiˍ jaˇ ve lehˬ, nawˬ Yaˬhoˉvaˬ htaꞈ maˇ maˇ gʼa haꞈ ve. Haꞈ ve lehˬ te hkʼaˇ dawˇ hkʼaˇ a yeˇ uiˍ jaˇ ve teˇ ceuˬ hpehꞈ leh chi nawˬ Yaˬhoˉvaˬ hkawˇ na yuˬ gaˇ tuˬ kaꞈ te laˇ ve yoˬ. Gʼuiˬ sha nyi hkʼaˇ suh tuˬ nawˬ teˇ ceuˬ le le te piˇ gaˇ tuˬ te laˇ ve yoˬ. Leh tuꞈ ve hkanˍ ve teˇ ceuˬ le le htaꞈ nawˬ yeunˇ hkanˍ gʼaˇ tuˬ kaꞈ te laˇ ve yoˬ. (Maꞈhtehˍ 22:37-39; 1 Kawˇrenˍhtuˆ 13:4, 7; 1 Yoˇhanˬ 5:3) Nawˬ htaꞈ haꞈ ve Yaˬhoˉvaˬ geh meuˆ daꞈ ve, chi ve aꞈ kehˉ awˬ nu ve awˬ ceuˬ a yeˇ uiˍ ve maˇ cawˬ.—Chiˇ mvuh ve 63:1-8.

20. Nawˬ Yaˬhoˉvaˬ geh awˬ yanˇ yehˇ leh meuˆ daꞈ tuˬ hkʼaˬ hkʼe gʼa te cawˇ ve le?

20 Ngaˬ hui bon lawˬ ve, a shu yawˇ hkʼaˇ yawˇ Liꞈ hpu henˇ ve, leh hkʼa dehꞈ dawˇ nyi ve lehˬ, Yaˬhoˉvaˬ htaꞈ oˉ kʼoˍ pui ve tehꞈ tawnˇ taˍ sheˍ. Yaˬhoˉvaˬ geh bon lawˬ tuˬ Yeˍsuˆ hkʼa shuˍ ngaˬ hui chaw gawˬ kuiˬ awˬ ti htaꞈ ca sheˍ. Hkʼa dehꞈ maˇ dawˇ nyi gʼa tuˬ teˇ ceuˬ kaꞈ taˇ te laˇ tcuh. Leh nawˬ a shu yawˇ hkʼaˇ yawˇ Liꞈ hpu henˇ ve leh hpawnˬ daꞈ ve htaꞈ hkʼa dehꞈ dawˇ nyi gʼa tuˬ Yaˬhoˉvaˬ ga laˇ tuˬ bon lawˬ sheˍ. Chi teˇ hkui kaꞈ tanˬ leh nawˬ awˬ bon cawˬ tuˬ awˬ yanˇ yehˇ ve kʼo, Yaˬhoˉvaˬ nawˬ htaꞈ awˬ bon naꞈ laˇ leh miˬ guiˬ awˬ suh hkʼaw gʼa chehˇ tuˬ yoˬ.—Maˍkuˆ 4:24.

KʼA MUIˬ HKAWˇ 28 Yaˬhoˉvaˬ ve awˬ chawˇ hpehꞈ ve

^ Yaˬhoˉvaˬ lehˬ ngaˬ hui ve daꞈ jaˇ ve awˬ chawˇ hpehꞈ ve yoˬ. Ngaˬ hui yawˇ geh gʼa meuˆ daꞈ ve ha lehˬ jaˇ leh yawˇ htaꞈ hkʼa dehꞈ shiˍ daꞈ gaˇ ve yoˬ. Chaw teˇ gʼaˇ htaꞈ shiˍ daꞈ gaˇ ve kʼo, awˬ yanˇ gʼa yehˇ ve yoˬ. Yaˬhoˉvaˬ geh meuˆ daꞈ gaˇ ve kaꞈ chi hkʼa shuˍ yoˬ. Chi beuꞈ teˇ co˗e ngaˬ hui a shaꞈ teꞈ kuiˬ hkʼaw kanˉ maˇ jaˇ. Hkʼe kʼo, ngaˬ hui awˬ yanˇ ca leh Yaˬhoˉvaˬ geh meuˆ daꞈ gʼa tuˬ hkʼaˬ hkʼe te gʼa ve le? Chi hkʼe te htaˇ ngaˬ hui awˬ bon hkʼaˬ hkʼe gʼa tuˬ le? Chi ve teˇ hpaˍ htaꞈ teˇ geh henˇ tuˬ yoˬ.