Awˬ lawn awˬ tanˇ hkʼa gaˬ hteˇ lehˍ kʼai tuˬ

Awˬ hkʼaˇ lonˉ maˬ teˇ hpaˍ cawˬ taˍ ve liꞈ mehˆ hpfuhˇ lo hteˇ lehˍ kʼai tuˬ

Awˬ Lawn 34

Liꞈ hpu hkʼaw tcuh kaˍ paˍ ve tawˇ hkawˇ htaꞈ henˇ ve.

Liꞈ hpu hkʼaw tcuh kaˍ paˍ ve tawˇ hkawˇ htaꞈ henˇ ve.

“Cuˇ yiˍ cawˬ ve chaw teˇ hpaˍ ceh tiˉ awˬ lawn chi teˇ hpaˍ htaꞈ na gʼa tuˬ yoˬ.”—DAˍYEˍLAˆ 12:10.

KʼA MUIˬ HKAWˇ 98 Gʼuiˬ sha ve awˬ ha hpu Liꞈ hpu htaꞈ dawˇ pawnˍ piˇ ve

HENˇ TUˬ VE TEˇ HPAˍ a

1. Liꞈ hpu hkʼaw tcuh kaˍ paˍ ve tawˇ hkawˇ htaꞈ ngaˬ hui henˇ gaˇ tuˬ hkʼaˬ hkʼe ga laˇ ve le?

 Chi awˬ gʼuˇ suhˍ teˇ lawn hkʼaw awˬ viˉ awˬ nyi yaˇ nehˬ Behn kʼoˆ ve, “Liꞈ hpu hkʼaw tcuh kaˍ paˍ ve tawˇ hkawˇ htaꞈ henˇ ve ngaˬ dawˇ cawˇ jaˇ.” Nawˬ yawˇ hkʼe dawˇ˗aw laˇ? Maˇ heˆ leh haˍ jaˇ tehꞈ nawˬ dawˇ˗aw laˇ? Nawˬ maˇ henˇ gaˇ tehꞈ dawˇ˗aw laˇ? Yaꞈ hkʼaˇ, Yaˬhoˉvaˬ lehˬ Liꞈ hpu hkʼaw tcuh kaˍ paˍ ve tawˇ hkawˇ aˬ htoꞈ ma te bvuhꞈ tcuh ve le, tehꞈ nawˬ leuˉ leh gʼa henˇ shiˍ htaˇ, Liꞈ hpu hkʼaw tcuh kaˍ paˍ ve tawˇ hkawˇ htaꞈ nawˬ henˇ gaˇ tuˬ yoˬ hehˉ.

2. Awˬ lawn chi ve hkʼaw ngaˬ hui aˬ htoꞈ ma htaꞈ henˇ tuˬ le?

2 Liꞈ hpu hkʼaw tcuh kaˍ paˍ ve tawˇ hkawˇ aˬ htoꞈ ma te ngaˬ hui henˇ ve le, tehꞈ awˬ lawn chi ve hkʼaw teˇ geh henˇ tuˬ yoˬ. Chi hkʼe ceh tiˉ maˇ heˆ. Liꞈ hpu hkʼaw tcuh kaˍ paˍ ve tawˇ hkawˇ htaꞈ hkʼaˬ hkʼe na gʼa ve kaꞈ teˇ geh henˇ tuˬ yoˬ. Peuˬ leh Daˍyeˍlaˆ ve liꞈ hkʼaw tcuh kaˍ paˍ ve tawˇ hkawˇ 2 lawn htaꞈ teˇ geh henˇ leh, chi ve 2 lawn htaꞈ na gʼa ve lehˬ chi beuꞈ teˇ co˗e ngaˬ hui awˬ pon awˬ bon hkʼaˬ hkʼe cawˬ ve kaꞈ teˇ geh henˇ tuˬ yoˬ.

Aˬ HTOꞈ MA TE LIꞈ HPU HKʼAW TCUH KAˍ PAˍ VE TAWˇ HKAWˇ HENˇ VE LE?

3. Liꞈ hpu hkʼaw ngaˬ hui na gʼa gaˇ ve kʼo, hkʼaˬ hkʼe gʼa te cawˇ ve le?

3 Liꞈ hpu hkʼaw tcuh kaˍ paˍ ve tawˇ hkawˇ htaꞈ ngaˬ hui na gʼa gaˇ ve kʼo, ga laˇ tuˬ gʼa lawˬ cawˇ ve yoˬ. Tawˇ pa haˉ chi htaꞈ dawˇ nyi sheˍ. Nawˬ maˇ guiˇ jaw kuiˬ lo ca guiˇ˗e ve kʼo, nawˬ ve awˬ chawˇ oˇ kaˬ lo ca guiˇ˗e jaw leh yawˇ hkʼa dehꞈ shiˍ ve, chi teˇ hkui nawˬ leh yawˇ hkʼaˬ kaˬ lo chehˇ taˍ ve kaꞈ shiˍ leh, yaꞈ kʼaw hkʼaˬ ve teˇ caˆ hkʼaˬ kaˬ lo kʼai ve kaꞈ shiˍ ve yoˬ. Nawˬ ve awˬ chawˇ chi teˇ gʼaˇ nawˬ geh teˇ geh ca guiˇ˗e ve ha lehˬ jaˇ tuˬ yoˬ hehˉ. Chi ve hkʼa shuˍ shuˍ, ngaˬ hui hkʼaˬ ve teˇ tawn lo chehˇ ve htaꞈ Yaˬhoˉvaˬ hkʼa dehꞈ shiˍ leh, awˬ gʼuˇ suhˍ hpawˇ aˬ htoꞈ ma hpehꞈ la tuˬ ve htaꞈ kaꞈ yawˇ hkʼa dehꞈ shiˍ ve yoˬ. Chi htaꞈ pa taw, tcuh kaˍ paˍ ve tawˇ hkawˇ htaꞈ na gʼa gaˇ ve kʼo, ngaˬ hui nyi ma nuˇ nehˬ leh Yaˬhoˉvaˬ gʼa ga laˇ tcuh ve yoˬ.—Daˍyeˍlaˆ 2:28; 2 Peˍtruˆ 1:19, 20.

Liꞈ hpu hkʼaw tcuh kaˍ paˍ ve tawˇ hkawˇ htaꞈ henˇ ve lehˬ awˬ gʼuˇ suhˍ hpawˇ hpehꞈ la tuˬ ve awˬ ceuˬ htaꞈ ngaˬ hui gu hehnˇ taˍ tuˬ ga laˇ ve (Awˬ tawn 4 nyi sheˍ)

4. Aˬ htoꞈ ma te Liꞈ hpu hkʼaw ve tcuh kaˍ paˍ ve tawˇ hkawˇ htaꞈ Yaˬhoˉvaˬ bvuhꞈ tcuh taˍ ve le? (Yeˍraˍmiˆ 29:11) (Awˬ han htaꞈ nyi sheˍ.)

4 Awˬ pa awˬ e yaˇ htaꞈ haꞈ ve hkʼa shuˍ, Yaˬhoˉvaˬ lehˬ ngaˬ hui htaꞈ awˬ gʼuˇ suhˍ hpawˇ daꞈ ve leh ha lehˬ ve cawˬ tcuh gaˇ ve yoˬ. (Yeˍraˍmiˆ 29:11 gʼaw sheˍ.) Yaꞈ hkʼaˇ, Yaˬhoˉvaˬ lehˬ chaw yaˇ hpehꞈ ve awˬ pa awˬ e htaꞈ maˇ shuˍ. Yaˬhoˉvaˬ lehˬ awˬ gʼuˇ suhˍ hpawˇ aˬ htoꞈ ma hpehꞈ la tuˬ leh, hkʼaˬ htaˆ kaꞈ cawˇ ve hkʼaw kʼoˆ laˇ gʼa ve yoˬ. A yeˇ uiˍ ve awˬ lawn aˬ htoꞈ ma ve hpehꞈ la tuˬ ve htaꞈ ngaˬ hui shiˍ tuˬ, Yaˬhoˉvaˬ lehˬ Liꞈ hpu hkʼaw tcuh kaˍ paˍ ve tawˇ hkawˇ maˇ maˇ cawˬ tcuh taˍ ve yoˬ. (Iˉsaˍyaˆ 46:10) Chi htaꞈ pa taw, tcuh kaˍ paˍ ve tawˇ hkawˇ Awˬ pa Yaˬhoˉvaˬ ngaˬ hui htaꞈ haꞈ ve laꞈ shawnˍ peꞈ laˇ taˍ ve hkʼe hpehꞈ ve yoˬ. Liꞈ hpu hkʼaw awˬ gʼuˇ suhˍ htaˇ kaꞈ kʼoˆ taˍ ve awˬ ceuˬ awˬ tehˬ hpehꞈ la tuˬ ve tehꞈ, nawˬ hkʼaˬ hkʼe te yonˍ gʼa tuˬ le?

5. Yaˇ nehˬ lehˬ Mehnˆ meh ve awˬ lawn htaꞈ hkʼaˬ hkʼe henˇ yuˬ gʼa tuˬ le?

5 Shaˉhkiˆhkanˍ ve yaˇ nehˬ liꞈ henˇ yehˬ lo Liꞈ hpu htaꞈ maˇ yonˍ ve chaw geh awˬ chawˇ te ve yoˬ. Teˇ pawˆ pawˆ, yaˇ nehˬ chi ve teˇ hpaˍ kʼoˆ ve leh te ve awˬ ceuˬ, Shaˉhkiˆhkanˍ ve yaˇ nehˬ Liꞈ hpu hkʼaw yawˇ hui yonˍ ve awˬ ceuˬ awˬ tehˬ hpehꞈ ve hehˉ laˇ tehꞈ, htawˇ dawˇ nawˬ dawˇ cawˬ tuˬ te piˇ ve yoˬ. Mehnˆ ve awˬ lawn htaꞈ teˇ geh nyi sheˍ. Yawˇ kʼoˆ ve, “ngaˬ liꞈ henˇ chehˇ ve awˬ yanˇ htaˇ ngaˬ pa ngaˬ e maˍ laˇ ve awˬ ceuˬ awˬ tehˬ hpehꞈ ve hehˉ laˇ? Shaˉhkiˆhkanˍ ve chaw ve bon awˬ tehˬ hpehꞈ ve hehˉ laˇ? Liꞈ hpu Gʼuiˬ sha geh laˬ ve hehˉ laˇ tehꞈ, ngaˬ htawˇ dawˇ nawˬ dawˇ cawˬ la ve yoˬ.” Leh Mehnˆ ve awˬ pa awˬ e hkʼaˬ hkʼe te ve le? Mehnˆ kʼoˆ ve, “chi hkʼe ve awˬ lawn ngaˬ pa ngaˬ e htaꞈ kʼoˆ piˇ htaˇ, yawˇ hui cheˆ˗ehꞈ maˇ kʼai ve yoˬ. Yaꞈ hkʼaˇ, yawˇ hui nyi ma maˇ sha ve tehꞈ ngaˬ shiˍ ve yoˬ.” Leh Mehnˆ ve awˬ pa awˬ e Liꞈ hpu htaꞈ cuˇ leh yawˇ htaꞈ kʼoˆ maˍ piˇ leh, yawˇ kaꞈ teˇ ceuˬ ceuˬ te ve yoˬ. Yawˇ kʼoˆ ve, “ngaˬ Liꞈ hpu hkʼaw tcuh kaˍ paˍ ve tawˇ hkawˇ gʼaw leh hpfuhˆ nyi ve yoˬ. Peuˬ leh awˬ lawn chi ve Hkriꞈ yaˇ awˬ moˍ hkʼaw yaˇ nehˬ laiˉ gʼaˇ geh ngaˬ yaw daꞈ ve yoˬ.” Awˬ bon hkʼaˬ hkʼe gʼa ve le? Mehnˆ kʼoˆ ve, “oˇ ve teˇ yanˇ tanˬ leh Liꞈ hpu lehˬ Gʼuiˬ sha geh laˬ ve tehꞈ ngaˬ hkʼa dehꞈ yonˍ gʼa ve yoˬ!”

6. Liꞈ hpu hkʼaw kʼoˆ laˇ ve awˬ ceuˬ awˬ tehˬ hpehꞈ ve hehˉ laˇ tehꞈ, nawˬ htawˇ dawˇ nawˬ dawˇ cawˬ ve kʼo, hkʼaˬ hkʼe gʼa te cawˇ ve le? Leh aˬ htoꞈ ma pa taw chi hkʼe te cawˇ ve le?

6 Liꞈ hpu hkʼaw kʼoˆ ve awˬ ceuˬ awˬ tehˬ hpehꞈ ve hehˉ laˇ tehꞈ, nawˬ Mehnˆ hkʼa shuˍ htawˇ dawˇ nawˬ dawˇ cawˬ la ve kʼo, nawˬ nyi ma taˇ luˬ. Yaꞈ hkʼaˇ, nawˬ teˇ ceuˬ ceuˬ gʼa te cawˇ ve yoˬ. Htawˇ dawˇ nawˬ dawˇ cawˬ ve kaꞈ sho htaꞈ yawˇ taˆ ve hkʼe shuˍ ve yoˬ. Sho yawˇ taˆ ve htaꞈ haˆ maˇ gu ve kʼo, hkʼa peu˗eˬ taˆ peuˬ˗e tuˬ yoˬ. Nawˬ ve yonˍ hkʼaˇ htaꞈ luˬ tuˬ te laˇ ve kʼo, sho htaꞈ yawˇ “taˆ” ve gu ve hkʼe haˆ gʼa gu ve yoˬ. Nawˬ a shu yawˇ awˬ to htaꞈ na nyi cawˇ ve, “awˬ gʼuˇ suhˍ hpawˇ ve htaꞈ caˉ daꞈ ve Liꞈ hpu hkʼaw kʼoˆ ve awˬ ceuˬ htaꞈ ngaˬ yonˍ˗aw laˇ?” Nawˬ maˇ yonˍ gʼa sheˍ ve kʼo, Liꞈ hpu hkʼaw tcuh kaˍ paˍ ve tawˇ hkawˇ awˬ tehˬ hpehꞈ la peuˬ˗oˬ ve awˬ ceuˬ htaꞈ henˇ leh hpfuhˆ nyi sheˍ. Chi ve nawˬ hkʼaˬ hkʼe te gʼa tuˬ teˇ geh nyi sheˍ.

LIꞈ HPU HKʼAW TCUH KAˍ PAˍ VE TAWˇ HKAWˆ HTAꞈ NA GʼA TUˬ Aˬ HTOꞈ MA GA LAˇ VE LE?

Daˍyeˍlaˆ hkʼa shuˍ ngaˬ hui Yaˬhoˉvaˬ htaꞈ gʼaˇ va tuˬ Liꞈ hpu hkʼaw tcuh kaˍ paˍ ve tawˇ hkawˇ htaꞈ henˇ tuˬ hkʼa dehꞈ hpfuhˆ nyi leh cawˇ ve awˬ hkʼaˇ leh nyi ma nuˇ nehˬ ve gʼa cawˬ ve (Awˬ tawn 7 nyi sheˍ)

7. Liꞈ hpu hkʼaw tcuh kaˍ paˍ ve tawˇ hkawˇ htaꞈ henˇ ve Daˍyeˍlaˆ lehˬ daꞈ ve henˇ yuˬ tuˬ hkʼaˬ hkʼe hpehꞈ ve le? (Daˍyeˍlaˆ 12:10) (Awˬ han htaꞈ nyi sheˍ.)

7 Liꞈ hpu hkʼaw tcuh kaˍ paˍ ve tawˇ hkawˇ htaꞈ henˇ ve Daˍyeˍlaˆ lehˬ daꞈ ve henˇ yuˬ tuˬ hpehꞈ ve yoˬ. Yawˇ tcuh kaˍ paˍ ve tawˇ hkawˇ htaꞈ henˇ ve lehˬ cawˇ ve awˬ hkʼaˇ cawˬ ve yoˬ. Chi ve lehˬ Liꞈ hpu hkʼaw yawˇ awˬ tehˬ shiˍ gaˇ ve yoˬ. Chi hkʼoˆ kaꞈ, Daˍyeˍlaˆ nyi ma nuˇ nehˬ sheˍ ve yoˬ. Yaˬhoˉvaˬ teˇ gʼaˇ ceh tiˉ Daˍyeˍlaˆ shiˍ gaˇ ve htaꞈ ga laˇ gʼa leh, a shaꞈ teꞈ kuiˬ hkʼaw yawˇ ve awˬ liˇ awˬ hkʼaˇ htaꞈ yuˬ yehˇ leh tcuh kaˍ paˍ ve tawˇ hkawˇ na gʼa tuˬ, yawˇ teˇ gʼaˇ ceh tiˉ ga laˇ gʼa ve tehꞈ Daˍyeˍlaˆ kʼoˆ ve yoˬ. (Daˍyeˍlaˆ 2:27, 28; Daˍyeˍlaˆ 12:10 gʼaw sheˍ.) Daˍyeˍlaˆ nyi ma nuˇ nehˬ ve tehꞈ hpeuꞈ maw laˇ ve lehˬ, Yaˬhoˉvaˬ ga laˇ tuˬ lawˬ ve yoˬ. (Daˍyeˍlaˆ 2:18) Chi hkʼe ceh tiˉ maˇ heˆ. Daˍyeˍlaˆ lehˬ tcuh kaˍ paˍ ve tawˇ hkawˇ htaꞈ hkʼa dehꞈ henˇ leh hpfuhˆ nyi ve yoˬ. Yawˇ ve awˬ co˗e htaˇ Liꞈ hpu cawˬ taˍ ve htaꞈ hkʼa dehꞈ hpfuhˆ nyi ve yoˬ. (Yeˍraˍmiˆ 25:11, 12; Daˍyeˍlaˆ 9:2) Nawˬ Daˍyeˍlaˆ htaꞈ hkʼaˬ hkʼe te henˇ yuˬ gʼa tuˬ le?

8. Chaw teˇ hpaˍ Liꞈ hpu hkʼaw tcuh kaˍ paˍ ve tawˇ hkawˇ aˬ htoꞈ ma awˬ pon henˇ ve le? Leh ngaˬ hui aˬ htoꞈ ma awˬ pon henˇ ve le?

8 Liꞈ hpu hkʼaw tcuh kaˍ paˍ ve tawˇ hkawˇ nawˬ henˇ ve aˬ htoꞈ ma pa taw le dawˇ nyi sheˍ. Nawˬ henˇ ve awˬ tehˬ ve htaꞈ shiˍ gaˇ ve pa taw laˇ? Awˬ tehˬ ve htaꞈ shiˍ gaˇ ve kʼo, Yaˬhoˉvaˬ nawˬ htaꞈ ga laˇ tuˬ yoˬ. (Yoˇhanˬ 4:23, 24; 14:16, 17) Yaꞈ hkʼaˇ, chaw teˇ hpaˍ kʼo, tcuh kaˍ paˍ ve tawˇ hkawˇ henˇ ve lehˬ, awˬ nu ve awˬ hkʼaˇ htaꞈ pa taw yoˬ. Tawˇ pa haˉ te kʼo, aˬ htoꞈ ma cawˇ ve, maˇ cawˇ ve, yawˇ hui hkʼaˇ yawˇ hui dawˇ cheˆ gʼa tuˬ leh yawˇ hui te gaˇ ve hkʼe te gʼa tuˬ Liꞈ hpu lehˬ, Gʼuiˬ sha geh laˬ ve awˬ ceuˬ hpehꞈ ve maˇ heˆ tehꞈ yawˇ hui shaˉ hkiˆ ca gaˇ ve yoˬ. Yaꞈ hkʼaˇ, ngaˬ hui yawˇ hui hkʼe maˇ hpehꞈ. Ngaˬ hui tcuh kaˍ paˍ ve tawˇ hkawˇ htaꞈ henˇ ve lehˬ, cawˇ ve awˬ hkʼaˇ htaꞈ pa taw yoˬ. Chi hkʼoˆ kaꞈ, Liꞈ hpu hkʼaw tcuh kaˍ paˍ ve tawˇ hkawˇ htaꞈ na gʼa tuˬ ga laˇ gʼa ve te hkʼaˇ dawˇ hkʼaˇ a yeˇ uiˍ jaˇ ve teˇ ceuˬ cawˬ sheˍ ve yoˬ.

9. Ngaˬ hui Liꞈ hpu hkʼaw tcuh kaˍ paˍ ve tawˇ hkawˇ htaꞈ na gʼa tuˬ te hkʼaˇ dawˇ hkʼaˇ hkʼaˬ hkʼe ve gʼa cawˬ cawˇ ve le? Tawˇ pa haˉ kʼoˆ maˍ laˇ sheˍ.

9 Nyi ma nuˇ nehˬ ve chaw gʼa hpehꞈ ve. Yaˬhoˉvaˬ nyi ma nuˇ nehˬ ve chaw htaꞈ ga piˇ tuˬ yoˬ tehꞈ ka tiꞈ te taˍ laˇ ve yoˬ. (Yaˍkoˆ 4:6) Hkʼe te leh, ngaˬ hui tcuh kaˍ paˍ ve tawˇ hkawˇ htaꞈ na gʼa tuˬ, Gʼuiˬ sha ga laˇ tuˬ bon gʼa lawˬ cawˇ ve yoˬ. Chi htaꞈ pa taw, ngaˬ hui yonˍ hkʼaˇ hpawˇ ve cuˇ yiˍ Yaˬhoˉvaˬ awˬ yanˇ cawˇ ve hkʼaw peꞈ laˇ tuˬ, yawˇ ka tiꞈ yeˬ leh cuˇ yiˍ cawˬ ve awˬ ceˬ htaꞈ yehˇ ve tehꞈ ngaˬ hui gʼa haꞈ yuˬ cawˇ ve yoˬ. (Luˉkaꞈ 12:42) Yaˬhoˉvaˬ hteˇ hteˇ shawˇ shawˇ leh awˬ hkʼaˇ ca puiˉ ve Gʼuiˬ sha hpehꞈ ve pa taw, Liꞈ hpu hkʼaw awˬ tehˬ ve htaꞈ ngaˬ hui na gʼa tuˬ ga laˇ gʼa ve lehˬ, yawˇ ka tiꞈ yeˬ leh cuˇ yiˍ cawˬ ve awˬ ceˬ htaꞈ yehˇ ve yoˬ.—1 Kawˇrenˍhtuˆ 14:33; Eˇfeˇsuꞈ 4:4-6.

10. Iˉsaˍtaˆ ve awˬ lawn nawˬ htaꞈ aˬ htoꞈ ma maˍ laˇ ve le?

10 Henˇ leh hkʼa dehꞈ hpfuhˆ nyi ve. Nawˬ dawˇ cawˇ jaˇ ve tcuh kaˍ paˍ ve tawˇ hkawˇ teˇ lawn htaꞈ hpfuhˆ nyi leh hkʼa dehꞈ chaˬ nyi sheˍ. Chi awˬ gʼuˇ suhˍ teˇ lawn hkʼaw ve Iˉsaˍtaˆ chi hkʼe te ve yoˬ. Yawˇ Meˍsiˉyaꞈ htaꞈ caˉ daꞈ ve tcuh kaˍ paˍ ve tawˇ hkawˇ htaꞈ nyi ma pfuhˇ jaˇ ve yoˬ. Yawˇ kʼoˆ ve, “Yeˍsuˆ maˇ paw la sheˍ htaˇ, yawˇ htaꞈ caˉ daꞈ ve tcuh kaˍ paˍ ve tawˇ hkawˇ hkʼa peu˗eˬ htaꞈ ngaˬ yonˍ gʼa tuˬ ngaˬ 15 hkʼawꞈ htaˇ hpfuhˆ nyi ve yoˬ.” Suh ve laˇ tsuhˇ gʼuiˬ htaꞈ caˉ daꞈ ve liꞈ daw htaꞈ yawˇ gʼa gʼaw htaˇ, awˬ lawn chi yawˇ hkʼa dehꞈ yonˍ gʼa tuˬ te laˇ ve yoˬ. Yawˇ kʼoˆ ve, “suh ve laˇ tsuhˇ gʼuiˬ liꞈ daw teˇ daw daw kʼo, Yeˍsuˆ maˇ paw la sheˍ htaˇ bvuhꞈ taˍ ve yoˬ. Liꞈ daw chi ve teˇ hpaˍ hkʼaw ve tcuh kaˍ paˍ ve tawˇ hkawˇ awˬ tehˬ awˬ na Gʼuiˬ sha geh laˬ taˍ ve yoˬ.” Iˉsaˍtaˆ kʼawꞈ kʼoˆ ve, “ngaˬ hkʼa dehꞈ maˇ na gʼa puiˉ ve chaw hpehꞈ leh liꞈ gʼaw htaˇ laiˉ pawˆ gʼa gʼaw ve yoˬ.” Yaꞈ hkʼaˇ, yawˇ chi hkʼe te ve ha lehˬ jaˇ. Peuˬ leh Iˉsaˍtaˆ tcuh kaˍ paˍ ve tawˇ hkawˇ laiˉ hkawˇ hkʼa dehꞈ gʼa henˇ ve yoˬ. Yawˇ kʼoˆ ve, “Liꞈ hpu lehˬ awˬ tehˬ hpehꞈ ve tehꞈ ngaˬ gʼa shiˍ ve yoˬ!”

11. Liꞈ hpu lehˬ awˬ tehˬ hpehꞈ ve tehꞈ aˬ htoꞈ ma te ngaˬ hui a shu yawˇ awˬ to yonˍ gʼa tuˬ te ve lehˬ daꞈ jaˇ ve le?

11 Liꞈ hpu hkʼaw tcuh kaˍ paˍ ve tawˇ hkawˇ awˬ tehˬ hpehꞈ la˗oˬ ve htaꞈ ngaˬ hui gʼa mawˬ htaˇ, ngaˬ hui Yaˬhoˉvaˬ htaꞈ gʼaˇ hkʼa dehꞈ va tuˬ te laˇ leh yawˇ beˆ maˍ laˇ ve lehˬ hkʼaˬ htaˆ kaꞈ daꞈ jaˇ ve tehꞈ yonˍ gʼa ve yoˬ. Chi hkʼoˆ kaꞈ, tcuh kaˍ paˍ ve tawˇ hkawˇ lehˬ, ngaˬ hui htaꞈ awˬ gʼuˇ suhˍ hpawˇ ve dawˇ law kuiˬ cawˬ tuˬ ga laˇ sheˍ ve yoˬ. Chi teˇ hkui ngaˬ hui shoꞈ shaꞈ ve aˬ htoꞈ ma gʼa hpuˇ ve htawˇ maˇ kʼoˆ, ngaˬ hui daꞈ ve hpawˇ dawˇ nyi gʼa ve yoˬ. Chi teˇ hkui hpehꞈ la chehˇ ve, Daˍyeˍlaˆ ve tcuh kaˍ paˍ ve tawˇ hkawˇ 2 hkawˇ htaꞈ teˇ geh nyi sheˍ. Tcuh kaˍ paˍ ve tawˇ hkawˇ chi teˇ hpaˍ htaꞈ na gʼa ve lehˬ, ngaˬ hui cuˇ yiˍ cawˬ ve hkʼaw dawˇ cheˆ gʼa tuˬ ga laˇ ve yoˬ.

CHAW AWˬ HAN LONˉ VE HKUI SHEH SHO TEˇ TAWN LEH JEꞈ TEˇ TAWN TE TAˍ VE NAWˬ Aˬ HTOꞈ MA AWˬ BON GʼA VE LE?

12. Hkui sheh lehˬ “sho teˇ tawn leh jeꞈ teˇ tawn” hpehꞈ ve hkʼaˬ hkʼe kʼoˆ gaˇ ve le? (Daˍyeˍlaˆ 2:41-43)

12 Daˍyeˍlaˆ liꞈ 2:41-43 gʼaw sheˍ. Jawˇ mawˇ Neˍbuˍhkaˍneˍzaˍ lehˬ chaw awˬ han lonˉ hkui sheh “sho teˇ tawn leh jeꞈ teˇ tawn” ve htaꞈ zuhꞈ maˆ mawˬ ve yoˬ. Tcuh kaˍ paˍ ve tawˇ hkawˇ chi teˇ hpaˍ awˬ nu ve tcuh kaˍ paˍ ve tawˇ hkawˇ Daˍyeˍlaˆ liꞈ leh Hpeuꞈ maˍ ve liꞈ hkʼaw tehˆ daꞈ htaˇ, hkui sheh lehˬ Eˍgaˍlanˍ leh Aˍmeˬriˆkaꞈ kanˇ paˆ lonˉ htaꞈ kʼoˆ ve, ngaˬ hui na gʼa ve yoˬ. Chi ve lehˬ ngaˬ hui ve awˬ co˗e mvuhˇ miˬ uˉ peunˍ ve kanˇ paˆ cawˬ jaˇ. Daˍyeˍlaˆ kanˇ paˆ lonˉ chi ve htaꞈ kʼoˆ htaˇ “mvuhˇ miˬ oˇ ve teˇ hpaˍ hpaˍ sho hkʼe awˬ gʼaˇ cawˬ leh teˇ hpaˍ hpaˍ jeꞈ hkʼe awˬ gʼaˇ nuˇ kʼai tuˬ yoˬ.” Aˬ htoꞈ ma te mvuhˇ miˬ chi awˬ gʼaˇ nuˇ kʼai ve le? Awˬ lawn kʼo, mvuhˇ miˬ yaˇ jeꞈ htaꞈ shuˍ ve awˬ nuˇ ve lehˬ, sho hkʼe awˬ gʼaˇ uiˍ ve kanˇ paˆ lonˉ htaꞈ awˬ gʼaˇ nuˇ tuˬ te piˇ ve yoˬ. b

13. Tcuh kaˍ paˍ ve tawˇ hkawˇ chi ngaˬ hui na gʼa tuˬ awˬ tehˬ ve a yeˇ uiˍ jaˇ ve awˬ lawn aˬ htoꞈ ma gʼa henˇ ve le?

13 Chaw awˬ han lonˉ ve hkui sheh teˇ tawn lo ve htaꞈ caˉ daꞈ ve zuhꞈ maˆ a yeˇ uiˍ ve laiˉ lawn htaꞈ ngaˬ hui gʼa henˇ ve yoˬ. Ngaˬ hui gʼa henˇ ve awˉ lawˉ teˇ lawn lehˬ Eˍgaˍlanˍ leh Aˍmeˬriˆkaꞈ ve kanˇ paˆ lonˉ hpehꞈ ve yoˬ. Tawˇ pa haˉ te kʼo, Maꞈ lonˉ awˉ lawˉ teˇ pawˆ leh nyiˇ pawˆ teˇ pawˆ bawˆ gʼaˇ ve mvuhˇ miˬ teˇ hpaˍ hkʼaw Eˍgaˍlanˍ leh Aˍmeˬriˆkaꞈ kaꞈ pawnˇ daꞈ taˍ ve yoˬ. Mvuhˇ miˬ yaˇ a shu yawˇ hkʼaˇ yawˇ tawˍ daꞈ leh mvuhˇ miˬ uˉ peunˍ paˍ htaꞈ kaꞈ tawˍ daꞈ ve pa taw, kanˇ paˆ lonˉ chi ve awˬ gʼaˇ nuˇ kʼai ve yoˬ. Ngaˬ hui gʼa henˇ ve nyiˇ lawn teˇ lawn lehˬ Gʼuiˬ sha ve mvuhˇ miˬ chaw yaˇ uˉ peunˍ ve hkʼa peu˗eˬ htaꞈ maˇ te luˬ sheˍ htaˇ, Eˍgaˍlanˍ leh Aˍmeˬriˆkaꞈ lehˬ awˬ leh meuˇ ve kanˇ paˆ lonˉ hpehꞈ ve yoˬ. Teˇ pawˆ pawˆ kʼo, awˬ nu ve mvuhˇ miˬ Eˍgaˍlanˍ leh Aˍmeˬriˆkaꞈ htaꞈ tawˍ daꞈ ve htawˇ, yawˇ hui ve kanˇ paˆ htaꞈ te luˬ maˇ gʼa. “Haˉ pui shiˍ” kʼoˆ gaˇ ve lehˬ, Gʼuiˬ sha ve mvuhˇ miˬ chaw awˬ han lonˉ ve hkui sheh htaꞈ te luˬ ve pa taw, Eˍgaˍlanˍ leh Aˍmeˬriˆkaꞈ lehˬ awˬ leh meuˇ ve kanˇ paˆ lonˉ hpehꞈ ve tehꞈ ngaˬ hui shiˍ gʼa ve yoˬ.—Daˍyeˍlaˆ 2:34, 35, 44, 45.

14. Chaw awˬ han lonˉ ve hkui sheh htaꞈ caˉ daꞈ ve tcuh kaˍ paˍ ve tawˇ hkawˇ ngaˬ hui na gʼa ve lehˬ, cuˇ yiˍ cawˬ ve hkʼaw dawˇ cheˆ gʼa tuˬ hkʼaˬ hkʼe ga laˇ ve le?

14 Daˍyeˍlaˆ ve tcuh kaˍ paˍ ve tawˇ hkawˇ lehˬ chi teˇ hkui awˬ tehˬ hpehꞈ la chehˇ ve leh awˬ gʼuˇ suhˍ hpawˇ awˬ tehˬ hpehꞈ la tuˬ ve tehꞈ nawˬ yonˍ gʼa˗aw laˇ? Nawˬ yonˍ gʼa ve kʼo, chi ve nawˬ a shaꞈ teꞈ kuiˬ hkʼaw awˬ bon cawˬ ve yoˬ. Hpu shi mawˇ jeˬ lehˬ maˇ maw ve awˬ yanˇ hkʼaw te luˬ tuˬ ve tehꞈ nawˬ shiˍ ve pa taw, coˇ caˇ leh maˇ gʼa ca. (Luˉkaꞈ 12:16-21; 1 Yoˇhanˬ 2:15-17) Chi hkʼoˆ kaꞈ, tcuh kaˍ paˍ ve tawˇ hkawˇ chi nawˬ na gʼa ve lehˬ, hto toˇ ve leh Liꞈ hpu maˍ ve htaꞈ a yeˇ hkʼaˬ hkʼe taw uiˍ ve tehꞈ nawˬ shiˍ tuˬ ga laˇ gʼa ve yoˬ. (Maꞈhtehˍ 6:33; 28:18-20) Chi htaꞈ pa taw tcuh kaˍ paˍ ve tawˇ hkawˇ chi ngaˬ hui henˇ peuˬ hkʼawꞈ nawˉ a shu yawˇ awˬ to htaꞈ na nyi cawˇ ve, ‘a shaꞈ teꞈ kuiˬ hkʼaw ngaˬ dawˇ cheˆ ve teˇ hpaˍ Gʼuiˬ sha ve mvuhˇ miˬ chaw yaˇ uˉ peunˍ ve hkʼa peu˗eˬ htaꞈ te luˬ tuˬ yoˬ tehꞈ ngaˬ yonˍ ve hpeuꞈ maw piˇ˗aw laˇ?’

“AWˬ NA HPAWˇ VE JAWˇ MAWˇ” LEH “AWˬ HAWˉ HPAWˇ VE JAWˇ MAWˇ” HTAꞈ CAˉ DAꞈ VE TCUH KAˍ PAˍ VE TAWˇ HKAWˇ NAWˬ AWˬ BON HKʼAˬ HKʼE GʼA VE LE?

15. Chi beuꞈ teˇ co˗e “awˬ na hpawˇ ve jawˇ mawˇ” a shu hpehꞈ ve le? Leh “awˬ hawˉ hpawˇ ve jawˇ mawˇ” a shu hpehꞈ ve le? (Daˍyeˍlaˆ 11:40)

15 Daˍyeˍlaˆ liꞈ 11:40 gʼaw sheˍ. Daˍyeˍlaˆ liꞈ kaˇ nanˉ uiˍ 11 hkʼaw jawˇ mawˇ 2 gʼaˇ htaꞈ kʼoˆ taˍ ve yoˬ. Jawˇ mawˇ chi ve 2 gʼaˇ lehˬ, a shu teˇ gʼaˇ gʼa uˉ peunˍ tuˬ kanˇ paˆ veh daꞈ chehˇ ve yoˬ. Tcuh kaˍ paˍ ve tawˇ hkawˇ chi ve lehˬ, awˬ nu ve tcuh kaˍ paˍ ve tawˇ hkawˇ Liꞈ hpu hkʼaw ngaˬ hui tehˆ daꞈ htaˇ, “awˬ na hpawˇ ve jawˇ mawˇ” chi beuꞈ teˇ co˗e Ruˇsaˆ leh yawˇ geh pawnˇ daꞈ ve mvuhˇ miˬ teˇ hpaˍ hpehꞈ ve tehꞈ ngaˬ hui gʼa shiˍ ve yoˬ. “Awˬ hawˉ hpawˇ ve jawˇ mawˇ” Eˍgaˍlanˍ leh Aˍmeˬriˆkaꞈ kanˇ paˆ lonˉ hpehꞈ ve tehꞈ ngaˬ hui gʼa shiˍ ve yoˬ. c

“Awˬ na hpawˇ ve jawˇ mawˇ” leh “awˬ hawˉ hpawˇ ve jawˇ mawˇ” bawˆ daꞈ ve lehˬ, Liꞈ hpu hkʼaw tcuh kaˍ paˍ ve tawˇ hkawˇ awˬ tehˬ hpehꞈ la ve tehꞈ ngaˬ hui tawnˇ taˍ ve kʼo, ngaˬ hui ve yonˍ hkʼaˇ yonˍ yeˬ leh maˇ dawˇ haˍ dawˇ hkiˉ jaˇ tuˬ te laˇ ve (Awˬ tawn 16-18 nyi sheˍ)

16. “Awˬ na hpawˇ ve jawˇ mawˇ” uˉ peunˍ ve awˬ hawˉ lo chehˇ ve chaw aˬ htoꞈ ma gʼa hpuˇ ve le?

16 “Awˬ na hpawˇ ve jawˇ mawˇ” uˉ peunˍ ve awˬ hawˉ lo chehˇ ve Gʼuiˬ sha ve chaw lehˬ fawˉ mehˍ ve htaꞈ gʼa hkanˍ ve yoˬ. Yaˬhoˉvaˬ ve Shaˉhkiˆhkanˍ ve chaw yonˍ ve htaꞈ pa taw, laiˉ gʼaˇ shu dawˆ piˇ leh htawnˍ hkʼaw yuˬ keu piˇ ve yoˬ. Yaꞈ hkʼaˇ, yawˇ hui kawˆ ve aꞈ kehˉ yawˇ hui ve yonˍ hkʼaˇ leuˉ leh yonˍ yeˬ ve yoˬ. Aˬ htoꞈ ma pa taw chi hkʼe hpehꞈ ve le? Gʼuiˬ sha ve chaw fawˉ mehˍ ve htaꞈ gʼa hkanˍ ve lehˬ, Daˍyeˍlaˆ liꞈ hkʼaw tcuh kaˍ paˍ ve tawˇ hkawˇ awˬ tehˬ hpehꞈ la ve htaꞈ yawˇ hui shiˍ tuˬ te piˇ ve yoˬ. d (Daˍyeˍlaˆ 11:41) Chi hkʼe shiˍ ve lehˬ, ngaˬ hui ve dawˇ law kuiˬ htaꞈ yonˍ yeˬ tuˬ ga laˇ leh Yaˬhoˉvaˬ htaꞈ caˉ leh ka tiꞈ yeˬ tuˬ kaꞈ dawˇ teh taˍ ve yoˬ.

17. “Awˬ hawˉ hpawˇ ve jawˇ mawˇ” uˉ peunˍ ve awˬ hawˉ lo chehˇ ve chaw lehˬ aˬ htoꞈ ma htaꞈ gʼa hpuˇ ve le?

17 Oˇ htaˇ teˇ co˗e “awˬ hawˉ hpawˇ ve jawˇ mawˇ” Yaˬhoˉvaˬ ve chaw htaꞈ fawˉ mehˍ piˇ ve yoˬ. Tawˇ pa haˉ te kʼo, Maꞈ lonˉ awˉ lawˉ teˇ pawˆ leh nyiˇ pawˆ teˇ pawˆ htaˇ, Yaˬhoˉvaˬ ve Shaˉhkiˆhkanˍ ve chaw maꞈ yaˇ maˇ te ve pa taw, laiˉ gʼaˇ htaꞈ htawnˍ hkʼaw lo yuˬ keu piˇ leh yaˇ ehˉ yaˇ nehˬ a lanˍ htaꞈ oˉ kʼoˍ maˇ pui ve pa taw, liꞈ henˇ yehˬ lo gʼaꞈ tawˆ piˇ ve yoˬ. Yaꞈ hkʼaˇ, ponˬ laˬ ve hkʼaˬ nyiˇ hkʼawꞈ maˇ gaˬ sheˍ htaˇ, “awˬ hawˉ hpawˇ ve jawˇ mawˇ” uˉ peunˍ ve awˬ hawˉ lo chehˇ ve Shaˉhkiˆhkanˍ ve chaw fawˉ mehˍ ve teˇ ceuˬ gʼa kʼawꞈ hpuˇ ve yoˬ. Tawˇ pa haˉ te kʼo, mehˇ keu ve awˬ yanˇ htaˇ, awˬ viˉ awˬ nyi teˇ hpaˍ lehˬ mvuhˇ miˬ uˉ peunˍ ve teˇ hpawˇ lo awˬ gʼaˇ piˇ ve, maˇ heˆ leh teˇ gʼaˇ gʼaˇ htaꞈ shu aꞈ kehˉ dawˇ cawˇ ve tehꞈ kʼoˆ ve yoˬ. Awˬ tehˬ tehˬ yawˇ mehˇ maˇ ca keu˗e ve htawˇ, chi teˇ moˍ awˬ nu ve teˇ moˍ aꞈ kehˉ daꞈ ve, maˇ heˆ leh mehˇ keu htaˇ chi teˇ moˍ gʼaˇ tcuh gaˇ ve tehꞈ nyi ma hkʼaw dawˇ la ve yoˬ hehˉ. Chi htaꞈ pa taw, choˬ paˉ oˇ paˉ maˇ chehˇ tuˬ ngaˬ hui te ve awˬ ceuˬ htaꞈ ceh tiˉ shaˍ tiꞈ gʼa te cawˇ ve maˇ heˆ. Ngaˬ hui dawˇ ve awˬ ceuˬ htaꞈ kaꞈ shaˍ tiꞈ gʼa te cawˇ ve yoˬ.—Yoˇhanˬ 15:18, 19; 18:36.

18. “Awˬ na hpawˇ ve jawˇ mawˇ” leh “awˬ hawˉ hpawˇ ve jawˇ mawˇ” bawˆ daꞈ ve htaꞈ ngaˬ hui gʼa mawˬ htaˇ hkʼaˬ hkʼe dawˇ ve le? (Awˬ han htaꞈ nyi sheˍ.)

18 “Awˬ na hpawˇ ve jawˇ mawˇ” leh “awˬ hawˉ hpawˇ ve jawˇ mawˇ” bawˆ daꞈ ve htaꞈ gʼa mawˬ htaˇ, Liꞈ hpu hkʼaw tcuh kaˍ paˍ ve tawˇ hkawˇ htaꞈ maˇ yonˍ ve chaw lehˬ dawˇ haˍ dawˇ hkiˉ ve yoˬ. (Daˍyeˍlaˆ 11:40) Jawˇ mawˇ chi ve 2 gʼaˇ miˬ guiˬ hkʼoˆ ve hkʼa peu˗eˬ htaꞈ te luˬ tuˬ aˬ miˍ shiˍ lonˉ cawˬ ve yoˬ. Yaꞈ hkʼaˇ, awˬ lawn chi Yaˬhoˉvaˬ maˇ hpehꞈ tcuh taˍ tehꞈ ngaˬ hui shiˍ ve yoˬ. (Iˉsaˍyaˆ 45:18) Chi htaꞈ pa taw, “awˬ na hpawˇ ve jawˇ mawˇ” leh “awˬ hawˉ hpawˇ ve jawˇ mawˇ” bawˆ daꞈ ve htaꞈ gʼa mawˬ htaˇ, dawˇ haˍ dawˇ hkiˉ ve aꞈ kehˉ chi ve miˬ guiˬ awˬ leh meuˇ gaˬ la paˇ neˇ jaˇ˗oˬ ve tehꞈ ngaˬ hui shiˍ tuˬ te laˇ ve pa taw, ngaˬ hui ve yonˍ hkʼaˇ leuˉ leh yonˍ yeˬ ve yoˬ.

LIꞈ HPU HKʼAW TCUH KAˍ PAˍ VE TAWˇ HKAWˇ CAˉ LEH HENˇ SHEˍ

19. Liꞈ hpu hkʼaw tcuh kaˍ paˍ ve tawˇ hkawˇ htaꞈ caˉ daꞈ ve ngaˬ hui aˬ htoꞈ ma htaꞈ tawnˇ taˍ cawˇ ve le?

19 Liꞈ hpu hkʼaw tcuh kaˍ paˍ ve tawˇ hkawˇ teˇ tawn tawn awˬ tehˬ hkʼaˬ hkʼe hpehꞈ la ve htaꞈ ngaˬ hui maˇ shiˍ ve yoˬ. Tcuh kaˍ paˍ Daˍyeˍlaˆ htawˇ Liꞈ hpu hkʼaw yawˇ bvuhꞈ taˍ ve awˬ ceuˬ htaꞈ caˉ daꞈ ve hkʼa peu˗eˬ yawˇ maˇ na gʼa ve yoˬ. (Daˍyeˍlaˆ 12:8, 9) Yaꞈ hkʼaˇ, tcuh kaˍ paˍ ve tawˇ hkawˇ awˬ tehˬ hkʼaˬ hkʼe hpehꞈ la ve htaꞈ ngaˬ hui maˇ shiˍ ve htawˇ, chi awˬ tehˬ hpehꞈ la tuˬ ve htaꞈ kʼoˆ gaˇ ve yoˬ. Yaˬhoˉvaˬ oˇ htaˇ te jaw˗oˬ ve hkʼa shuˍ, awˬ yanˇ cawˇ ve teˇ yanˇ loˍ ve awˬ ceuˬ hpeuꞈ maw laˇ tuˬ yoˬ tehꞈ yonˍ gʼa ve yoˬ.—Aˍmoˆ 3:7.

20. Maˇ maw ve awˬ yanˇ hkʼaw tcuh kaˍ paˍ ve tawˇ hkawˇ aˬ htoꞈ ma awˬ tehˬ hpehꞈ la tuˬ ve htaꞈ ngaˬ hui gʼa mawˬ tuˬ le? Leh ngaˬ hui caˉ leh aˬ htoꞈ ma te cawˇ ve le?

20 “Mvuhˇ miˬ gawˬ la peuˬ leh ngaˬ hui teꞈ chiˉ dawˇ haˍ tuˬ maˇ cawˬ” tehꞈ kʼoˆ laˇ tuˬ yoˬ. (1 Hteˇsaˍlawˇniˆ 5:3) Mvuhˇ miˬ uˉ peunˍ paˍ maˇ heˆ heˆ ve bon liˇ hkʼa peu˗eˬ htaꞈ te luˬ tuˬ yoˬ. (Hpeuꞈ maˍ ve 17:16, 17) Mvuhˇ miˬ uˉ peunˍ paˍ Gʼuiˬ sha ve chaw htaꞈ te luˬ tuˬ yoˬ. (Yeˍsaˍkeˍlaˆ 38:18, 19) Leh Aˍmaˍgeˍdonˍ kaꞈ laꞈ haˉ gaˬ la tuˬ yoˬ. (Hpeuꞈ maˍ ve 16:14, 16) Chi ve hkʼa peu˗eˬ maˇ maw maw ve awˬ yanˇ hkʼaw hpehꞈ la tuˬ yoˬ tehꞈ ngaˬ hui yonˍ gʼa ve yoˬ. Awˬ yanˇ chi ve hkʼaw ngaˬ hui htaꞈ haꞈ ve Awˬ pa Yaˬhoˉvaˬ Gʼuiˬ sha htaꞈ awˬ bon uiˍ jaˇ tehꞈ hpeuꞈ maw piˇ tuˬ, tcuh kaˍ paˍ ve tawˇ hkawˇ htaꞈ henˇ leh awˬ nu ve chaw kaꞈ henˇ la tuˬ ga piˇ tuˬ dawˇ teh taˍ sheˍ.

KʼA MUIˬ HKAWˇ 95 Shaˬ te shaˬ awˬ gʼeuˆ ba la chehˇ ve

a Miˬ guiˬ hkʼoˆ lo hkʼaˬ hkʼe taw haiˬ jaˇ ve htawˇ, awˬ gʼuˇ suhˍ hpawˇ maˇ maw ve awˬ yanˇ ha lehˬ jaˇ tuˬ ve awˬ ceuˬ gaˬ la chehˇ ve tehꞈ, ngaˬ hui yonˍ gʼa ve yoˬ. Ngaˬ hui chi hkʼe yonˍ gʼa tuˬ Liꞈ hpu hkʼaw tcuh kaˍ paˍ ve tawˇ hkawˇ htaꞈ gʼa henˇ ve yoˬ. Ngaˬ hui tcuh kaˍ paˍ ve tawˇ hkawˇ htaꞈ gʼa henˇ cawˇ ve a yeˇ uiˍ jaˇ ve awˬ hkʼaˇ, awˬ lawn chi ve hkʼaw teˇ geh henˇ tuˬ yoˬ. Chi hkʼoˆ kaꞈ, Daˍyeˍlaˆ bvuhꞈ taˍ ve tcuh kaˍ paˍ ve tawˇ hkawˇ 2 lawn htaꞈ kaꞈ teˇ geh henˇ tuˬ yoˬ. Tcuh kaˍ paˍ ve tawˇ hkawˇ 2 lawn htaꞈ ngaˬ hui na gʼa ve kʼo, aˬ htoꞈ ma awˬ bon gʼa tuˬ ve kaꞈ teˇ geh henˇ tuˬ yoˬ.

b Shaw nyi kuiˬ Taꞈ yehˬ Ha pa 6 maˬ 15 nyi 2012 hkʼawꞈ “Maˇ maw ve awˬ yanˇ hpehꞈ la tuˬ ve awˬ ceuˬ Yaˬhoˉvaˬ hpeuꞈ maw laˇ ve,” awˬ tawn 7-9 htaꞈ nyi sheˍ. (Laˇhuˍ hkawˇ maˇ cawˬ.)

c Shaw nyi kuiˬ Taꞈ yehˬ Ha pa 5 maˬ 2020 hkʼawꞈ “chi beuꞈ teˇ co˗e ‘awˬ na hpawˇ ve jawˇ mawˇ’ a shu le?” Awˬ tawn 3-4 htaꞈ nyi sheˍ.

d Shaw nyi kuiˬ Taꞈ yehˬ Ha pa 5 maˬ 2020 hkʼawꞈ “Chi beuꞈ teˇ co˗e ‘awˬ na hpawˇ ve jawˇ mawˇ’ a shu le?” Awˬ tawn 7-9 htaꞈ nyi sheˍ.