Awˬ lawn awˬ tanˇ hkʼa gaˬ hteˇ lehˍ kʼai tuˬ

Awˬ hkʼaˇ lonˉ maˬ teˇ hpaˍ cawˬ taˍ ve liꞈ mehˆ hpfuhˇ lo hteˇ lehˍ kʼai tuˬ

Awˬ leh meuˇ ve awˬ yanˇ hkʼaw jawˇ mawˇ 2 gʼaˇ bawˆ daꞈ ve

Awˬ leh meuˇ ve awˬ yanˇ hkʼaw jawˇ mawˇ 2 gʼaˇ bawˆ daꞈ ve

Awˇ ceˍ awˇ fa hkʼaw tcuh kaˍ paˍ ve tawˇ hkawˇ chi awˬ yanˇ teˇ yanˇ tiˉ hkʼaw hpehꞈ la ve yoˬ. Ngaˬ hui awˬ leh meuˇ ve awˬ yanˇ hkʼaw chehˇ taˍ ve tehꞈ tcuh kaˍ paˍ ve tawˇ hkawˇ chi hpeuꞈ maw laˇ ve yoˬ.—Daˍyeˍlaˆ 12:4.

  • Liꞈ hpu awˬ tawn Hpeuꞈ maˍ ve liꞈ 11:7; 12:13, 17; 13:1-8, 12

    Tcuh kaˍ paˍ ve tawˇ hkawˇ “Haiˬ ve to nuˇ to shaˆ” miˬ guiˬ yaˇ htaꞈ uˉ peunˍ ve laiˉ hinˉ hkʼawꞈ gaˬ˗oˬ. Awˬ leh meuˇ ve awˬ yanˇ htaˇ oˉ kʼoˍ suhˍ shiˍ teˇ shiˍ naˬ jaˇ. Peuˬ leh oˉ kʼoˍ chi htaꞈ gu na˗e piˇ leh “miˬ guiˬ yaˇ hkʼa peu˗eˬ” haiˬ ve to nuˇ to shaˆ awˬ hkʼaˇ suh gʼaꞈ kʼai ve yoˬ. Saˍtanˍ haiˬ ve to nuˇ to shaˆ chi teˇ hkeh htaꞈ yehˇ leh “cawˬ taˍ sheˍ ve yawˇ ve awˬ yaˇ awˬ duˬ teˇ hpaˍ htaꞈ maꞈ ca bawˆ ve yoˬ.”

    Awˬ tehˬ hpehꞈ la ve Iˉ kaˆ htonˍ peuˬ hkʼawꞈ nawˉ, Yaˬhoˉvaˬ htaꞈ tawˍ ve chaw yaˇ, yawˇ hui hkʼaˇ yawˇ hui uˉ peunˍ ve yoˬ. Laiˉ hinˉ hkʼawꞈ peuˬ hkʼawꞈ nawˉ, maꞈ lonˉ awˉ lawˉ teˇ pawˆ htaˇ, Eˍgaˍlanˍ uˉ peunˍ ve kanˇ paˆ maˇ cawˬ˗oˬ. Yaꞈ hkʼaˇ, Eˍgaˍlanˍ˗Aˍmeˬriˆkaꞈ htaꞈ pawnˇ daꞈ htaˇ kanˇ paˆ kʼawꞈ cawˬ la ve yoˬ. Awˬ leh meuˇ ve awˬ yanˇ, Saˍtanˍ yawˇ uˉ peunˍ ve mvuhˇ miˬ hkʼa peu˗eˬ htaꞈ cuˇ leh Gʼuiˬ sha ve chaw htaꞈ fawˉ mehˍ ve yoˬ.

  • Liꞈ hpu awˬ tawn Daˍyeˍlaˆ liꞈ 11:25-45

    Tcuh kaˍ paˍ ve tawˇ hkawˇ Awˬ leh meuˇ ve awˬ yanˇ hkʼaw awˬ na hpawˇ ve jawˇ mawˇ leh awˬ hawˉ hpawˇ ve jawˇ mawˇ aˉ yaˇ veh daꞈ ve pa taw bawˆ daꞈ tuˬ yoˬ.

    Awˬ tehˬ hpehꞈ la ve Jaˬmaˬniˬ lehˬ, mvuhˇ miˬ hkʼoˆ kanˇ paˆ lonˉ Eˍgaˍlanˍ˗Aˍmeˬriˆkaꞈ htaꞈ bawˆ ve yoˬ. 1945 hkʼawꞈ htaˇ, Soˍviˉ˗e mvuhˇ miˬ leh yawˇ hpawˇ chehˇ ve mvuhˇ miˬ awˬ na hpawˇ ve jawˇ mawˇ hpehꞈ la ve yoˬ. 1991 hkʼawꞈ htaˇ, Soˍviˉ˗e mvuhˇ miˬ luˬ kʼai ve. Ruˆsaˆ leh yawˇ hpawˇ chehˇ ve mvuhˇ miˬ awˬ na hpawˇ ve jawˇ mawˇ hpehꞈ la ve yoˬ.

  • Liꞈ hpu awˬ tawn Iˉsaˍyaˆ liꞈ 61:1; Maˍlaˍhkiˆ liꞈ 3:1; Luˉkaꞈ liꞈ 4:18

    Tcuh kaˍ paˍ ve tawˇ hkawˇ Meˍsiˉyaꞈ ve mvuhˇ miˬ maˇ teh sheˍ htaˇ, Yaˬhoˉvaˬ yawˇ ve “yaꞈ kʼaw htaꞈ gu shehˍ hpaˇ” kʼai tcuh ve yo. Chaw chi teˇ moˍ lehˬ “haˍ ve gʼawˇ ve chaw hui htaꞈ” daꞈ ve awˬ lawn hto maˍ piˇ ve yoˬ.

    Awˬ tehˬ hpehꞈ la ve 1870 hkʼawꞈ htaˇ tanˬ leh awˬ viˉ awˬ nyi C. T. Raˆsenˍ leh yawˇ ve awˬ chaw teˇ hpaˍ Liꞈ hpu hkʼaw awˬ tehˬ ve htaꞈ ca mawˬ tuˬ, gʼaˇ hteꞈ chaˬ nyi ve yoˬ. 1881 hkʼawꞈ gaˬ leh Gʼuiˬ sha ve chaw lehˬ hto toˇ ve a yeˇ uiˍ jaˇ ve tehꞈ yawˇ hui shiˍ la ve yoˬ. Hkʼe te leh yawˇ hui liꞈ laiˉ kʼoˆ yuˬ tawˆ ve yoˬ. Tawˇ pa haˉ te kʼo, “hto toˇ ve chaw 1,000 gʼaˇ loˍ ve” leh “hto toˇ tuˬ leuˆ yuˬ ve yoˬ.”

  • Liꞈ hpu awˬ tawn Maꞈhtehˍ liꞈ 13:24-30, 36-43

    Tcuh kaˍ paˍ ve tawˇ hkawˇ Canˇ paˍ laˬ leh, heh hkʼaw lo caˬ sheˍ taˍ kuiˬ lo veˬ kʼawˍ yawˇ sheˍ keu taˉ ve yoˬ. Veꞈ kʼawˍ cehˬ uiˍ la leh caˬ gʼeuˆ yanˇ hkʼa gaˬ hoˆ taˍ piˇ sheˍ. Oˇ ve teˇ yanˇ gaˬ kʼo, veꞈ kʼawˍ cehˬ lehˬ caˬ cehˬ geh leuˆ tawˆ tuˬ yoˬ.

    Awˬ tehˬ hpehꞈ la ve 1870 hkʼawꞈ tanˬ leh awˬ tehˬ ve Hkriꞈ yaˇ leh maˇ heˆ heˆ ve bon hkʼa tawˍ lehˆ gʼa mawˬ ve yoˬ. Awˬ leh meuˇ ve awˬ yanˇ, awˬ tehˬ ve Hkriꞈ yaˇ htaꞈ shaw hponˆ leh maˇ heˆ heˆ ve bon hkʼaw leuˆ tawˆ ve yoˬ.

  • Liꞈ hpu awˬ tawn Daˍyeˍlaˆ liꞈ 2:31-33, 41-43

    Tcuh kaˍ paˍ ve tawˇ hkawˇ Sho laiˉ ceuˬ yuˬ te taˍ ve chaw awˬ han lonˉ hkui sheh lehˬ, sho teˇ tawn leh jeꞈ teˇ tawn te taˍ ve yoˬ.

    Awˬ tehˬ hpehꞈ la ve Jeꞈ tcuhˉ kuiˬ lehˬ mvuhˇ miˬ hkʼoˆ kanˇ paˆ lonˉ Eˍgaˍlanˍ˗Aˍmeˬriˆkaꞈ uˉ peunˍ ve awˬ hawˉ lo chehˇ leh uˉ peunˍ ve teˇ hpaˍ htaꞈ tawˍ piˇ ve chaw htaꞈ kʼoˆ ve yoˬ. Chaw chi ve teˇ hpaˍ lehˬ mvuhˇ miˬ hkʼoˆ kanˇ paˆ lonˉ leh sho hkʼe hehnˇ ve yawˇ hui htaꞈ uˉ peunˍ maˇ gʼa tuˬ te piˇ ve yoˬ.

  • Liꞈ hpu awˬ tawn Maꞈhtehˍ liꞈ 13:30; 24:14, 45; 28:19, 20

    Tcuh kaˍ paˍ ve tawˇ hkawˇ “Caˬ shiˍ” lehˬ “caˬ ciˇ yehˬ” hkʼaw lo shaw keu taˍ ve yoˬ. “Ka tiꞈ yeˬ leh cuˇ yiˍ cawˬ ve awˬ ceˬ” lehˬ awˬ nu ve awˬ ceˬ teˇ hpaˍ htaꞈ nyi haꞈ shaˉ tuˬ yawˇ hui htaꞈ awˬ hoˉ te tcuh ve yoˬ. “Gʼuiˬ sha ve mvuhˇ miˬ htaꞈ caˉ daꞈ ve ha lehˬ ve bon hkawˇ chi, miˬ guiˬ hkʼoˆ teˇ kaˬ le le lo” tanˬ maˍ piˇ ve yoˬ.

    Awˬ tehˬ hpehꞈ la ve 1919 hkʼawꞈ htaˇ, ka tiꞈ yeˬ leh cuˇ yiˍ cawˬ ve awˬ ceˬ Gʼuiˬ sha ve chaw htaꞈ nyi haꞈ shaˉ tuˬ leuˆ teh ve yoˬ. Oˇ ve teˇ yanˇ tanˬ leh Liꞈ hpu henˇ yaˇ gʼaˇ hteꞈ hto toˇ la ve yoˬ. Chi teˇ hkui Yaˬhoˉvaˬ ve Shaˉhkiˆhkanˍ ve chaw 200 mvuhˇ miˬ hpaˆ hto toˇ chehˇ leh Liꞈ hpu htaꞈ caˉ daꞈ ve liꞈ kʼoˆ teˇ hpaˍ 1,000 chaw ceuˬ tawˇ hkawˇ hpaˆ yuˬ tawˆ chehˇ ve yoˬ.

  • Liꞈ hpu awˬ tawn Daˍyeˍlaˆ liꞈ 12:11; Hpeuꞈ maˍ ve liꞈ 13:11, 14, 15

    Tcuh kaˍ paˍ ve tawˇ hkawˇ Haiˬ ve to nuˇ to shaˆ awˬ hkaw nyiˇ maˬ lehˬ miˬ guiˬ yaˇ “haiˬ ve to nuˇ to shaˆ ve shaˉ hoꞈ” te tuˬ kʼoˆ piˇ ve yoˬ. Haiˬ ve to nuˇ to shaˆ awˬ hkaw nyiˇ maˬ oˇ ve lehˬ “shaˉ hoꞈ oˇ ve htaꞈ teꞈ la piˇ” ve yoˬ.

    Awˬ tehˬ hpehꞈ la ve Mvuhˇ miˬ hkʼoˆ kanˇ paˆ lonˉ Eˍgaˍlanˍ˗Aˍmeˬriˆkaꞈ lehˬ Mvuhˇ miˬ teˇ hpaˍ htaꞈ caˉ daꞈ tuˬ ve Awˬ moˍ leuˆ teh ve yoˬ. Awˬ moˍ chi htaꞈ mvuhˇ miˬ teˇ hpaˍ gʼa ga ve yoˬ. 1926-1933 hkʼawꞈ ceh kaꞈ awˬ moˍ chi ve hkʼaw awˬ na hpawˇ ve jawˇ mawˇ kaꞈ pawnˇ la ve yoˬ. Mvuhˇ miˬ teˇ hpaˍ htaꞈ caˉ daꞈ tuˬ ve Awˬ moˍ leh Mvuhˇ miˬ hkʼoˆ kanˇ paˆ lonˉ Awˬ moˍ, miˬ guiˬ hkʼoˆ dawˇ sha gawˬ lehˍ ve cawˬ tuˬ te gʼa ve tehꞈ chaw yaˇ yonˍ ve yoˬ. Awˬ tehˬ kʼo, Gʼuiˬ sha ve mvuhˇ miˬ ceh tiˉ dawˇ sha gawˬ lehˍ ve cawˬ tuˬ te gʼa ve yoˬ.

  • Liꞈ hpu awˬ tawn Daˍyeˍlaˆ liꞈ 8:23, 24

    Tcuh kaˍ paˍ ve tawˇ hkawˇ Haiˬ jaˇ ve jawˇ mawˇ teˇ gʼaˇ tawˆ la leh “mvuhˇ miˬ laiˉ peˆ ve htaꞈ te luˬ piˇ” ve yoˬ.

    Awˬ tehˬ hpehꞈ la ve Mvuhˇ miˬ hkʼoˆ kanˇ paˆ lonˉ Eˍgaˍlanˍ˗Aˍmeˬriˆkaꞈ luˬ tuˬ te piˇ jaˇ. Tawˇ pa haˉ te kʼo, maꞈ lonˉ nyiˇ pawˆ teˇ pawˆ htaˇ, Aˍmeˬriˆkaꞈ lehˬ mvuhˇ miˬ teˇ peˆ htaꞈ aˬ miˍ shiˍ lonˉ 2 shiˍ baˬ kuiˬ piˇ ve yoˬ. Mvuhˇ miˬ hkʼoˆ kanˇ paˆ lonˉ Eˍgaˍlanˍ˗Aˍmeˬriˆkaꞈ yawˇ hui ve canˇ paˍ htaꞈ luˬ tuˬ sheˆ tuˬ te piˇ jaˇ.

  • Liꞈ hpu awˬ tawn Daˍyeˍlaˆ liꞈ 11:31; Hpeuꞈ maˍ ve liꞈ 17:3, 7-11, 16

    Tcuh kaˍ paˍ ve tawˇ hkawˇ “Nyiˉ˗ehˍ ve haiˬ ve to nuˇ to shaˆ” awˬ hkaw 10 maˬ cawˬ ve lehˬ naˉ jaˇ ve miˬ kʼoˍ hkʼaw tawˆ la leh jawˇ mawˇ 8 gʼaˇ teˇ gʼaˇ hpehꞈ la ve yoˬ. Haiˬ ve to nuˇ to shaˆ htaꞈ kaꞈ te luˬ piˇ ve yoˬ. Daˍyeˍlaˆ liꞈ hkʼaw jawˇ mawˇ chi teˇ gʼaˇ htaꞈ “chaꞈ chiˆ ve awˬ ceuˬ” tehꞈ kʼoˆ ve yoˬ.

    Awˬ tehˬ hpehꞈ la ve Maꞈ lonˉ 2 pawˆ teˇ pawˆ htaˇ, Mvuhˇ miˬ teˇ hpaˍ caˉ daꞈ tuˬ ve Awˬ moˍ maˇ cawˬ tcuh˗o. Maꞈ oˇ ve teˇ pawˆ peuˬ hkʼawꞈ nawˉ, Mvuhˇ miˬ hkʼoˆ kanˇ paˆ lonˉ kʼawꞈ cawˬ la ve yoˬ. Mvuhˇ miˬ teˇ hpaˍ caˉ daꞈ tuˬ ve Awˬ moˍ dawˇ sha gawˬ lehˍ ve cawˬ tuˬ te gʼa ve tehꞈ chaw yaˇ yonˍ jaw ve hkʼe, Mvuhˇ miˬ hkʼoˆ ve kanˇ paˆ lonˉ kaꞈ te gʼa ve tehꞈ yawˇ hui yonˍ ve yoˬ. Mvuhˇ miˬ hkʼoˆ ve kanˇ paˆ lonˉ yawˆ yan ve cawˬ tuˬ Gʼuiˬ sha ve mvuhˇ miˬ te piˇ ve yoˬ.

  • Liꞈ hpu awˬ tawn 1 Hteˇsaˍlawˇniˆ liꞈ 5:3; Hpeuꞈ maˍ ve liꞈ 17:16

    Tcuh kaˍ paˍ ve tawˇ hkawˇ Mvuhˇ miˬ teˇ hpaˍ “mvuhˇ miˬ gawˬ la peuˬ leh ngaˬ hui teꞈ chiˉ dawˇ haˍ tuˬ maˇ cawˬ” tehꞈ kʼoˆ tuˬ yoˬ. “Awˬ hkaw teˇ chi maˬ” leh “haiˬ ve to nuˇ to shaˆ” lehˬ “meh maˬ lanˉ” htaꞈ bawˆ leh te luˬ piˇ tuˬ yoˬ. Peuˬ leh mvuhˇ miˬ teˇ hpaˍ htaꞈ kaꞈ te luˬ tuˬ yoˬ.

    Awˬ tehˬ hpehꞈ la ve Mvuhˇ miˬ teˇ hpaˍ yawˇ hui mvuhˇ miˬ gawˬ la peuˬ leh teꞈ chiˉ dawˇ haˍ tuˬ maˇ cawˬ tehꞈ kʼoˆ tuˬ yoˬ. Peuˬ hkʼawꞈ nawˉ, mvuhˇ miˬ teˇ hpaˍ mvuhˇ miˬ hkʼoˆ ve kanˇ paˆ uiˍ ve hpawˇ chehˇ leh maˇ heˆ heˆ ve bon awˬ moˍ htaꞈ te luˬ tuˬ yoˬ. Chi lehˬ tuꞈ jaˇ hkanˍ jaˇ ve awˬ hkuiˉ puiˍ hpehꞈ sheˍ ve yoˬ. Tuꞈ jaˇ hkanˍ jaˇ ve lehˬ Saˍtanˍ ve awˬ hkʼaˇ miˬ guiˬ hkʼoˆ leuˉ taˍ sheˍ ve htaꞈ Aˍmaˍgeˍdonˍ hkʼaw te luˬ tuˬ yoˬ.

  • Liꞈ hpu awˬ tawn Yeˍsaˍkeˍlaˆ liꞈ 38:11, 14-17; Maꞈhtehˍ liꞈ 24:31

    Tcuh kaˍ paˍ ve tawˇ hkawˇ Gawˇgaˆ Gʼuiˬ sha ve chaw htaꞈ bawˆ tuˬ yoˬ. Peuˬ leh mvuhˇ naw ma tcuh yaˇ awˬ moˍ lonˉ lehˬ “[Gʼuiˬ sha] leuˆ yuˬ taˍ ve chaw hui” htaꞈ shaw hponˆ tuˬ yoˬ.

    Awˬ tehˬ hpehꞈ la ve Awˬ na hpawˇ ve jawˇ mawˇ leh miˬ guiˬ hkʼoˆ uˉ peunˍ ve chaw hkʼa peu˗eˬ Gʼuiˬ sha ve chaw htaꞈ bawˆ tuˬ yoˬ. Bawˆ ve chi tanˬ htaˇ leuˆ yuˬ taˍ ve chaw hkʼa peu˗eˬ mvuhˇ naw ma hkʼoˆ taˆ˗e tuˬ yoˬ.

  • Liꞈ hpu awˬ tawn Yeˍsaˍkeˍlaˆ liꞈ 38:18-23; Daˍyeˍlaˆ liꞈ 2:34, 35, 44, 45; Hpeuꞈ maˍ ve liꞈ 6:2; 16:14, 16; 17:14; 19:20

    Tcuh kaˍ paˍ ve tawˇ hkawˇ ‘Hpuˉ˗ehˍ ve iˉ mvuhˇ ciˇ shehˍ hpaˇ’ lehˬ “gʼaˇ shehˍ hpaˇ hpehꞈ leh” Gawˇgaˆ leh yawˇ hpawˇ chehˇ ve maꞈ moˍ htaꞈ te luˬ tuˬ yoˬ. “Haiˬ ve to nuˇ to shaˆ” htaꞈ “aˬ miˍ toꞈ chehˇ ve maꞈ shiˉ gʼuiˬ po awˬ hkʼaw lo” baˬ keu tuˬ yoˬ. Chaw awˬ han lonˉ htaꞈ haˉ pui shiˍ lonˉ ce teˍ leh hkoˇ˗e tuˬ yoˬ.

    Awˬ tehˬ hpehꞈ la ve Gʼuiˬ sha ve mvuhˇ miˬ hkʼaw ve Jawˇmawˇ Yeˍsuˆ Gʼuiˬ sha ve chaw htaꞈ ga ponˬ piˇ tuˬ yoˬ. Yeˍsuˆ, mvuhˇ naw ma tcuh yaˇ awˬ moˍ lonˉ leh 144,000 gʼaˇ Gʼuiˬ sha ve chaw htaꞈ te luˬ ve awˬ moˍ hkʼa peu˗eˬ htaꞈ te luˬ piˇ tuˬ yoˬ. Oˇ ve teˇ yanˇ Saˍtanˍ ve awˬ yanˇ peuˬ tuˬ yoˬ.