Awˬ lawn awˬ tanˇ hkʼa gaˬ hteˇ lehˍ kʼai tuˬ

Awˬ hkʼaˇ lonˉ maˬ teˇ hpaˍ cawˬ taˍ ve liꞈ mehˆ hpfuhˇ lo hteˇ lehˍ kʼai tuˬ

Awˬ Lawn 25

“Yaˇ ehˉ” nyi ma naˬ tuˬ taˇ te piˇ

“Yaˇ ehˉ” nyi ma naˬ tuˬ taˇ te piˇ

‘Yaˇ ehˉ htaꞈ maˇ shawˍ maˇ caˆ maˇ gʼa te.’—MAꞈHTEHˍ 18:10.

KʼA MUIˬ HKAWˇ 113 Ngaˬ hui ve dawˇ sha gawˬ lehˍ ve

HENˇ TUˬ VE TEˇ HPAˍ *

1. Yaˬhoˉvaˬ ngaˬ hui teˇ gʼaˇ leh teˇ gʼaˇ htaꞈ aˬ htoꞈ ma te laˇ ve le?

 Yaˬhoˉvaˬ ngaˬ hui teˇ gʼaˇ leh teˇ gʼaˇ yawˇ geh laˬ tuˬ gʼawˬ veu laˇ ve yoˬ. (Yoˇhanˬ 6:44) Chi aˬ htoꞈ ma htaꞈ kʼoˆ gaˇ ve dawˇ nyi sheˍ. Miˬ gui hkʼoˆ lo laiˉ lanˬ gʼaˇ cawˬ ve htawˇ, nawˬ nyi ma hkʼaw daꞈ jaˇ ve aˬ htoꞈ ma cawˬ ve htaꞈ Gʼuiˬ sha mawˬ leh nawˬ Gʼuiˬ sha htaꞈ haꞈ gaˇ tuˬ yoˬ tehꞈ yawˇ mawˬ ve yoˬ. Nawˬ hkʼaˬ hkʼe ve chaw hpehꞈ ve Gʼuiˬ sha shiˍ ve yoˬ. Gʼuiˬ sha nawˬ htaꞈ na gʼa leh haꞈ jaˇ. (1 Raˍsaˍvanˍ 28:9) Awˬ lawn chi nawˬ awˬ gʼaˇ gʼa jaˇ tuˬ te laˇ ve maˇ heˆ laˇ?

2. Yaˬhoˉvaˬ ngaˬ hui htaꞈ dawˇ haˍ ve tehꞈ Yeˍsuˆ tawˇ pa haˉ hkʼaˬ hkʼe ve yehˇ leh hpeuꞈ maw laˇ ve le?

2 Yaˬhoˉvaˬ nawˬ htaꞈ dawˇ haˍ leh nawˬ ve awˬ viˉ awˬ nyi teˇ gʼaˇ le le htaꞈ kaꞈ yawˇ dawˇ haˍ ve yoˬ. Yaˬhoˉvaˬ lehˬ yawˬ hawˉ shehˍ hpaˇ hkʼe hpehꞈ ve tehꞈ, Yeˍsuˆ tawˇ pa haˉ tehˆ maˍ laˇ ve htaꞈ ngaˬ hui na gʼa tuˬ Yeˍsuˆ ga laˇ ve yoˬ. Yawˇ yawˬ 100 hkeh cawˬ leh 1 hkeh mehˉ˗e ve kʼo, hkʼaˬ hkʼe gʼa te tuˬ le? “Chaw teˇ gʼaˇ gʼaˇ, yawˬ 100 hkeh cawˬ ve awˬ hkʼaw lo teˇ hkeh mehˉ kʼai ve kʼo, 99 hkeh htaꞈ hkʼaw hkʼoˆ lo teh taˉ leh mehˉ kʼai ve 1 hkeh htaꞈ yawˇ ca nyi tuˬ yoˬ.” Yawˇ yawˬ oˇ ve 1 hkeh htaꞈ mawˬ˗oˬ htaˇ, yawˇ nyi ma maˇ zuhˆ leh maˇ deˇ keu piˇ˗o. Yawˇ mawˬ ve htaꞈ ha lehˬ jaˇ tuˬ yoˬ. A yeˇ uiˍ ve aˬ htoꞈ ma le? Yawˬ teˇ hkeh le le Yaˬhoˉvaˬ awˬ pon awˬ hpfuhˇ hkʼaˆ jaˇ. Yeˍsuˆ kʼoˆ ve, “chi hkʼa shuˍ shuˍ, yaˇ ehˉ chi teˇ hpaˍ teˇ gʼaˇ gʼaˇ luˬ kʼai tuˬ ve htaꞈ mvuhˇ naw ma hkʼoˆ chehˇ ve ngaˬ Awˬ pa nyi ma maˇ cawˇ ve yoˬ.”—Maꞈhtehˍ 18:12-14.

3. Awˬ lawn chi hkʼaw ngaˬ hui aˬ htoꞈ ma htaꞈ henˇ tuˬ le?

3 Awˬ viˉ awˬ nyi hkʼaˬ ve teˇ gʼaˇ nyi ma naˬ leh awˬ gʼaˇ nuˇ tuˬ ngaˬ hui maˇ te piˇ gaˇ. Ngaˬ hui chi hkʼe maˇ gʼa te tuˬ hkʼaˬ hkʼe gʼa te cawˇ ve le? Chaw teˇ hpaˍ ngaˬ hui nyi ma naˬ tuˬ te laˇ ve kʼo, ngaˬ hui hkʼaˬ hkʼe te cawˇ ve le? Awˬ lawn chi ve hkʼaw ngaˬ hui chi teˇ hpaˍ htaꞈ henˇ tuˬ yoˬ. Maꞈhtehˍ liꞈ kaˇ nanˉ uiˍ 18 hkʼaw “yaˇ ehˉ” kʼoˆ ve htaꞈ caˉ daꞈ ve ngaˬ hui awˉ lawˉ teˇ geh henˇ tuˬ yoˬ.

“YAˇ EHˉ” TCUHˉ KUIˬ A SHU HTAꞈ KʼOˆ GAˇ VE LE?

4. “Yaˇ ehˉ” tcuhˉ kuiˬ a shu htaꞈ kʼoˆ gaˇ ve le?

4 “Yaˇ ehˉ” tcuhˉ kuiˬ lehˬ Yeˍsuˆ ve awˬ laꞈ gʼawˇ htaꞈ kʼoˆ gaˇ ve yoˬ. Yeˍsuˆ ve awˬ laꞈ gʼawˇ a shaꞈ hkʼaˬ hkʼe ma gaˬ˗oˬ ve htawˇ maˇ kʼoˆ, yawˇ hui “yaˇ ehˉ” hkʼe hpehꞈ ve yoˬ. Yawˇ hui Yeˍsuˆ maˍ piˇ ve htaꞈ na yuˬ ve pa taw yoˬ. (Maꞈhtehˍ 18:3) Yeˍsuˆ ve awˬ laꞈ gʼawˇ hpehꞈ laˬ jaw ve leh, chaw liˇ vaˇ liˇ maˇ shuˍ daꞈ ve maˇ heˆ leh, dawˇ ve leh te hkʼaˇ dawˇ hkʼaˇ kaꞈ maˇ shuˍ daꞈ ve htawˇ, yawˇ hui teˇ gʼaˇ le le Yeˍsuˆ hkawˇ na yuˬ leh, Yeˍsuˆ kaꞈ yawˇ hui htaꞈ haꞈ jaˇ.—Maꞈhtehˍ 18:6; Yoˇhanˬ 1:12.

5. Yaˬhoˉvaˬ yawˇ ve chaw htaꞈ naˬ tuˬ te piˇ ve htaꞈ mawˬ htaˇ yawˇ hkʼaˬ hkʼe dawˇ ve le?

5 “Yaˇ ehˉ” teˇ gʼaˇ le le Yaˬhoˉvaˬ awˬ pon awˬ hpfuhˇ hkʼaˆ jaˇ. Gʼuiˬ sha hkʼaˬ hkʼe dawˇ ve na gʼa tuˬ yaˇ ehˉ htaꞈ ngaˬ hui hkʼaˬ hkʼe dawˇ ve dawˇ nyi sheˍ. Yaˇ ehˉ yawˇ hui hpehꞈ laˬ jaw ve awˬ lawn maˇ cawˬ leh, chaw mawˇ hkʼe awˬ gʼaˇ maˇ hehnˇ leh cuˇ yiˍ maˇ cawˬ ve pa taw, ngaˬ hui yawˇ hui htaꞈ haꞈ leh haꞈ shaˉ piˇ gaˇ ve yoˬ. Shu te luˬ piˇ ve chaw htaꞈ ngaˬ hui maˇ mawˬ gaˇ. Yaˇ ehˉ htaꞈ te luˬ piˇ ve ngaˬ hui gʼa mawˬ htaˇ, nyi ma zuhˆ leh beuꞈ jaˇ. Yaˬhoˉvaˬ ngaˬ hui htaꞈ haꞈ shaˉ laˇ gaˇ ve pa taw, yawˇ ve chaw htaꞈ naˬ tuˬ te piˇ ve gʼa mawˬ htaˇ, maˇ dawˇ cawˇ leh nyi ma zuhˆ jaˇ!—Iˉsaˍyaˆ 63:9; Maˍkuˆ 9:42.

6. 1 Kawˇrenˍhtuˆ liꞈ 1:26-29 hkʼaw kʼoˆ taˍ ve hkʼe, maˇ˗awˍ ve chaw Yeˍsuˆ ve awˬ laꞈ gʼawˇ htaꞈ hkʼaˬ hkʼe dawˇ ve le?

6 Yeˍsuˆ ve awˬ laꞈ gʼawˇ “yaˇ ehˉ” hkʼe leˇ hpehꞈ ve tehꞈ, aˬ htoꞈ ma ve awˬ hkʼaˇ cawˬ sheˍ ve le? Chaw yaˇ ve dawˇ hkʼaˇ lehˬ a shu a yeˇ uiˍ ve chaw hpehꞈ ve le tehꞈ dawˇ nyi sheˍ. Paw sha ve chaw, awˬ meh bvuhˬ ve, leh kanˇ paˆ uiˍ ve chaw htaꞈ lehˬ, a yeˇ uiˍ ve chaw hpehꞈ ve tehꞈ dawˇ ve yoˬ. Yaꞈ hkʼaˇ, Yeˍsuˆ ve awˬ laꞈ gʼawˇ maˇ paw sha leh awˬ meh bvuhˬ ve maˇ cawˬ leh kanˇ paˆ kaꞈ maˇ cawˬ. Hkʼe te leh chaw maˇ˗awˍ ve, Yeˍsuˆ ve awˬ laꞈ gʼawˇ htaꞈ a yeˇ uiˍ ve tehꞈ maˇ shawˍ leh “yaˇ ehˉ” hkʼe hpehꞈ ve tehꞈ shawˍ ve yoˬ. (1 Kawˇrenˍhtuˆ 1:26-29 gʼaw sheˍ.) Yaꞈ hkʼaˇ, Yaˬhoˉvaˬ yawˇ hui htaꞈ chi hkʼe maˇ dawˇ.

7. Yaˬhoˉvaˬ lehˬ ngaˬ hui awˬ viˉ awˬ nyi htaꞈ hkʼaˬ hkʼe dawˇ tcuh gaˇ ve le?

7 Yaˬhoˉvaˬ lehˬ yawˇ ve chaw awˬ tehˬ ve hkʼaw chehˇ la ve hkʼaˬ hkʼe maw gaˬ˗oˬ ve htawˇ maˇ kʼoˆ, teˇ gʼaˇ le le htaꞈ hkʼa shuˍ haꞈ ve yoˬ. Yaˬhoˉvaˬ lehˬ yawˇ hui teˇ gʼaˇ le le htaꞈ a yeˇ uiˍ ve tehꞈ dawˇ ve yoˬ. Ngaˬ hui kaꞈ awˬ viˉ awˬ nyi htaꞈ chi hkʼa shuˍ gʼa dawˇ cawˇ ve yoˬ. Ngaˬ hui awˬ viˉ awˬ nyi teˇ hpaˍ hpaˍ htaꞈ ceh haꞈ ve maˇ heˆ, hkʼa peu˗eˬ htaꞈ gʼa haꞈ ve yoˬ. (1 Peˍtruˆ 2:17) Ngaˬ hui ve awˬ viˉ awˬ nyi htaꞈ nyi haꞈ shaˉ gʼa tuˬ, te gʼa ve hkʼe teˇ ceuˬ le le te sheˍ. Chaw teˇ gʼaˇ gʼaˇ htaꞈ nyi ma luˬ leh nyi ma naˬ tuˬ ngaˬ hui te piˇ ve tehꞈ shiˍ ve kʼo, awˬ lawn oˇ ve ngaˬ hui maˇ baˬ taˍ cawˇ leh yawˇ dawˇ maˇ jaˇ leh awˬ lawn uiˍ ve maˇ hpehꞈ tcuh cawˇ. Yawˇ awˬ lawn chi htaꞈ a yeˇ maˇ yuˬ cawˇ ve tehꞈ ngaˬ hui dawˇ ve yoˬ. Aˬ htoꞈ ma te chaw teˇ hpaˍ kʼo, nyi ma naˬ leh teˇ lawn lawn htaꞈ a yeˇ maˇ yuˬ ve te maˇ gʼa ve le tehꞈ dawˇ ve yoˬ. Chaw teˇ hpaˍ kʼo, yawˇ hui hpehꞈ laˬ ve awˬ lawn htaꞈ pa taw, shu hkʼe taw maˇ daꞈ tehꞈ dawˇ ve yoˬ. Hkʼe te leh yawˇ shu aꞈ kehˉ dawˇ maˇ ve yoˬ hehˉ. Chaw teˇ hpaˍ awˬ tehˬ ve hkʼaw loꞈ la gehˇ sheˍ ve pa taw, shu yawˇ nyi ma naˬ tuˬ te piˇ htaˇ hkʼaˬ hkʼe te tuˬ maˇ shiˍ ve yoˬ hehˉ. Aˬ htoꞈ ma pa taw, ngaˬ hui nyi ma naˬ tuˬ te laˇ ve htawˇ maˇ kʼoˆ, dawˇ sha gawˬ lehˍ ve teˇ pawˆ kʼawꞈ cawˬ tuˬ shoꞈ shaꞈ ve htaꞈ gu cawˇ ve yoˬ. Chi hkʼoˆ kaꞈ, dawˇ sha gawˬ lehˍ ve cawˬ leh shu geh meuˆ daꞈ ve cawˬ gʼa tuˬ dawˇ maˇ ve chaw lehˬ, yawˇ ve te hkʼaˇ dawˇ hkʼaˇ gʼa pa cawˇ ve tehꞈ gʼa shiˍ ve yoˬ.

A SHU YAWˇ AWˬ TO Aꞈ KEHˉ SHU HTAꞈ TAˍ UIˍ TAˍ MVUH PIˇ˗Oˆ

8. Yeˍsuˆ ve awˬ laꞈ gʼawˇ htaꞈ heuˆ la kuiˬ cawˬ ve hkʼaˬ hkʼe ve dawˇ hkʼaˇ le?

8 “Yaˇ ehˉ” htaꞈ Yeˍsuˆ hkʼaˬ hkʼe kʼoˆ ve le? Chi awˬ gʼuˇ suhˍ htaˇ Yeˍsuˆ ve awˬ laꞈ gʼawˇ yawˇ htaꞈ na ve, “mvuhˇ naw ma mvuhˇ miˬ awˬ hkʼaw lo hkʼaˬ ve teˇ gʼaˇ shu aꞈ kehˉ uiˍ ve le?” (Maꞈhtehˍ 18:1) Yuˇdaꞈ chaw lehˬ aˉ yaˇ htaꞈ a yeˇ uiˍ jaˇ tehꞈ shawˍ ve yoˬ. Cuˇ yiˍ cawˬ paˍ teˇ gʼaˇ kʼoˆ ve, “yawˆ yan ve, awˬ meh bvuhˬ ve, awˬ meꞈ awˬ hponˇ, leh shu haꞈ yuˬ laˇ tuˬ, a shaꞈ teꞈ ve leh, suh ve htawˇ maˇ kʼoˆ, chaw yaˇ lehˬ teˇ ceuˬ le le te ve yoˬ.”

9. Yeˍsuˆ ve awˬ laꞈ gʼawˇ aˬ htoꞈ ma gʼa te cawˇ ve le?

9 Yuˇdaꞈ chaw lehˬ shu aꞈ kehˉ a yeˇ uiˍ ve chaw hpehꞈ gaˇ ve tehꞈ Yeˍsuˆ shiˍ ve yoˬ. Leh dawˇ hkʼaˇ chi hkʼe ve lehˬ Yeˍsuˆ ve awˬ laꞈ gʼawˇ htaꞈ heuˆ la kuiˬ cawˬ jaˇ. Yawˇ hui chi hkʼe maˇ dawˇ tuˬ gʼa coˇ caˇ jaˇ. Yawˇ yawˇ hui htaꞈ kʼoˆ piˇ ve, “nawˬ hui awˬ hkʼaw lo shu aꞈ kehˉ uiˍ ve teˇ gʼaˇ lehˬ, shu aꞈ kehˉ i ve teˇ gʼaˇ hkʼe te˗o. Awˬ hoˉ teˇ gʼaˇ htawˇ, awˬ ceˬ teˇ gʼaˇ hkʼe te˗o.” (Luˉkaꞈ 22:26) Ngaˬ hui “shu aꞈ kehˉ i ve teˇ gʼaˇ” hkʼe te gaˇ ve kʼo, “a shu yawˇ awˬ to aꞈ kehˉ shu htaꞈ taˍ uiˍ taˍ mvuh piˇ˗oˆ.” (Hpiˇliˇpiˆ 2:3) Ngaˬ hui coˇ caˇ leh chi hkʼe te ve kʼo, shu nyi ma naˬ tuˬ te piˇ ve kaꞈ tcuhˇ tcuhˬ maˇ cawˬ.

10. Pawˇluꞈ ve beˆ maˍ laˇ hkawˇ htaꞈ ngaˬ hui hkʼaˬ hkʼe gʼaꞈ te cawˇ ve le?

10 Awˬ viˉ awˬ nyi teˇ gʼaˇ le le ngaˬ hui aꞈ kehˉ daꞈ ve teˇ ceuˬ ceuˬ cawˬ ve yoˬ. Ngaˬ hui chi hkʼe dawˇ tuˬ maˇ sha ve htawˇ, awˬ viˉ awˬ nyi daꞈ ve awˬ ceuˬ htaꞈ ngaˬ hui nyi ve kʼo, awˬ lawn chi haˍ jaˇ ve maˇ heˆ. Tcuh yaˇ Pawˇluꞈ awˬ viˉ awˬ nyi Kawˇrenˍhtuˆ chaw htaꞈ beˆ maˍ piˇ ve, ngaˬ hui kaꞈ gʼaꞈ te cawˇ ve yoˬ. Oˇ kaˬ lo kʼoˆ ve, “shu htaꞈ peun daꞈ tuˬ a shu nawˬ hui htaꞈ te laˇ ve le? Gʼuiˬ sha geh gʼa taˍ ve maˇ heˆ kʼo, nawˬ aˬ htoꞈ ma cawˬ le? Gʼuiˬ sha geh gʼa taˍ ve kʼo, Gʼuiˬ sha geh maˇ gʼa ve hkʼe te leh aˬ htoꞈ ma te nawˬ nyi ma uiˍ ve le?” (1 Kawˇrenˍhtuˆ 4:7) Ngaˬ hui awˬ viˉ awˬ nyi aꞈ kehˉ daꞈ ve tehꞈ maˇ dawˇ cawˇ leh, ngaˬ hui a yeˇ uiˍ ve chaw hpehꞈ ve tehꞈ shu dawˇ tuˬ maˇ te piˇ gaˇ. Awˬ viˉ awˬ nyi hawˉ hkʼaˆ hkʼaˬ ve teˇ gʼaˇ bon maˍ cheuˬ ve maˇ heˆ leh, awˬ viˉ awˬ nyi hkʼaˬ ve teˇ gʼaˇ yawˇ geh Liꞈ hpu henˇ ve chaw laiˉ gʼaˇ cawˬ leh, shu yawˇ htaꞈ chiˇ mvuh piˇ ve kʼo, yawˇ Yaˬhoˉvaˬ htaꞈ hkʼaˬ htaˆ kaꞈ chiˇ mvuh cawˇ ve yoˬ.

“NYI MA AWˬ TAWˬ HKʼA GAˬ” VENˇ BAˆ HPEHˇ PIˇ VE

11. Jawˇmawˇ leh yawˇ ve awˬ ceˬ ve awˬ lawn Yeˍsuˆ ngaˬ hui htaꞈ tawˇ pa haˉ hkʼaˬ hkʼe tehˆ maˍ laˇ ve le?

11 Shu nyi ma naˬ leh awˬ tehˬ ve htaꞈ maˇ gʼa baˬ taˉ tuˬ, Yeˍsuˆ awˬ laꞈ gʼawˇ htaꞈ shaˍ tiꞈ piˇ peuˬ hkʼawꞈ nawˉ, jawˇ mawˇ leh yawˇ ve awˬ ceˬ ve awˬ lawn tawˇ pa haˉ tehˆ maˍ piˇ ve yoˬ. Awˬ ceˬ teˇ gʼaˇ lehˬ jeˬ cha jaˇ leh shaiˍ piˇ maˇ gʼa ve yoˬ. Hkʼe te leh jawˇ mawˇ yawˇ htaꞈ jeˬ maˇ shaiˍ tcuh˗o ve yoˬ. Yawˇ ve awˬ chawˇ yawˇ geh jeˬ cha ve geh kʼai htaˇ, yawˇ ve awˬ chawˇ yawˇ geh jeˬ a ciˉ ceh tiˉ cha ve kaꞈ shaiˍ tcuh ve yoˬ. Jawˇmawˇ chi hkʼe shiˍ htaˇ, maˇ ha kʼaˉ puiˉ ve awˬ ceˬ chi ve teˇ gʼaˇ htaꞈ htawnˍ hkʼaw yuˬ keu˗oꞈ tehꞈ kʼoˆ piˇ ve yoˬ. Chi aˬ htoꞈ ma maˍ laˇ ve le? Yeˍsuˆ kʼoˆ ve, “a shu yawˇ ve awˬ viˉ awˬ nyi te yaꞈ laˇ ve teˇ hpaˍ htaꞈ nyi ma awˬ tawˬ hkʼa gaˬ maˇ hpehˇ piˇ ve kʼo, mvuhˇ naw ma hkʼoˆ chehˇ ve ngaˬ ve Awˬ pa htawˇ nawˬ hui htaꞈ chi hkʼe te laˇ tuˬ yoˬ.”—Maꞈhtehˍ 18:21-35.

12. Ngaˬ hui shu htaꞈ venˇ baˆ maˇ hpehˇ piˇ ve kʼo, heuˆ la kuiˬ hkʼaˬ hkʼe cawˬ ve le?

12 Awˬ ceˬ chi ve teˇ gʼaˇ te ve lehˬ yawˇ htaꞈ ceh tiˉ heuˆ la kuiˬ cawˬ ve maˇ heˆ. Shu htaꞈ kaꞈ heuˆ la kuiˬ cawˬ ve yoˬ. Awˉ lawˉ teˇ ceuˬ lehˬ, yawˇ maˇ ha kʼaˉ puiˉ leh “jeˬ kʼawꞈ shaiˍ laˇ htaˇ hkʼa gaˬ awˬ ceˬ oˇ ve htaꞈ htawnˍ hkʼaw lo ca keu taˍ ve yoˬ.” Nyiˇ ceuˬ lehˬ, “yawˇ chi hkʼe te ve htaꞈ awˬ kaˍ awˬ nu awˬ ceˬ teˇ hpaˍ gʼa mawˬ htaˇ” nyi ma maˇ sha tuˬ te piˇ ve yoˬ. Ngaˬ hui te ve awˬ ceuˬ kaꞈ shu htaꞈ heuˆ la kuiˬ cawˬ ve yoˬ. Shu ngaˬ hui htaꞈ maˇ daꞈ ve te laˇ htaˇ, yawˇ htaꞈ venˇ baˆ maˇ hpehˇ piˇ ve kʼo, aˬ htoꞈ ma hpehꞈ la tuˬ le? Awˉ lawˉ teˇ ceuˬ lehˬ, yawˇ htaꞈ venˇ baˆ maˇ hpehˇ piˇ ve, a yeˇ maˇ yuˬ piˇ ve, leh yawˇ htaꞈ maˇ haꞈ piˇ ve pa taw, nyi ma naˬ tuˬ te piˇ ve yoˬ. Nyiˇ ceuˬ lehˬ, ngaˬ hui leh awˬ viˉ awˬ nyi oˇ ve teˇ gʼaˇ maˇ cawˇ daꞈ htaˇ, Hkriꞈ yaˇ awˬ moˍ hkʼaw ve awˬ nu ve awˬ viˉ awˬ nyi, nyi ma maˇ sha tuˬ te piˇ ve yoˬ.

Nawˬ beuꞈ chehˇ sheˍ ve laˇ? Maˇ heˆ leh, nyi ma awˬ tawˬ hkʼa gaˬ venˇ baˆ hpehˇ piˇ tuˬ ve laˇ? (Awˬ tawn 13-14 nyi sheˍ) *

13. Gʼuˇ suhˍ peuˍ ve chaw teˇ gʼaˇ ve awˬ lawn nawˬ aˬ htoꞈ ma henˇ yuˬ gʼa ve le?

13 Awˬ viˉ awˬ nyi htaꞈ ngaˬ hui venˇ baˆ hpehˇ piˇ ve kʼo, ngaˬ hui nyi ma sha leh shu kaꞈ nyi ma sha tuˬ te piˇ ve yoˬ. Chi lehˬ gʼuˇ suhˍ peuˍ ve chaw teˇ gʼaˇ gʼa hpuˇ jaw ve yoˬ. Ngaˬ hui yawˇ htaꞈ Hkiˆtanˇ tehꞈ kuˬ ve yoˬ. Hkriꞈ yaˇ awˬ moˍ hkʼaw ve awˬ viˉ awˬ nyi yaˇ miˇ yawˇ htaꞈ nyi ma naˬ tuˬ te piˇ jaw ve yoˬ. Hkiˆtanˇ kʼoˆ ve, “yawˇ ve tawˇ hkawˇ ngaˬ ve nyi ma htaꞈ aˉ hteꞈ juˆ laˇ ve hkʼe hpehꞈ ve yoˬ. Hto toˇ˗e htaˇ kaꞈ yawˇ geh kaˇ teˇ kaˇ hkʼaw tiˉ maˇ mui gaˇ. Ngaˬ maˇ hto toˇ˗e gaˇ leh Gʼuiˬ sha ve kanˉ te ve kaꞈ ha lehˬ ve maˇ cawˬ.” Hkiˆtanˇ yawˇ beuꞈ tuˬ awˬ hkʼaˇ cawˬ ve tehꞈ dawˇ ve htawˇ, yawˇ nyi ma hkʼaw beuꞈ ve maˇ cawˬ tcuh leh, yawˇ ve dawˇ hkʼaˇ htaꞈ ceh tiˉ maˇ dawˇ nyi. Shaw nyi kuiˬ Taꞈ yehˬ Ha pa 10 maˬ 15 nyi 1999 hkʼawꞈ hkʼaw “Nawˬ ve nyi ma awˬ tawˬ hkʼa gaˬ venˇ baˆ hpehˇ piˇ” kʼoˆ ve awˬ lawn chi ve hkʼaw beˆ maˍ laˇ ve htaꞈ yawˇ nyi ma nuˇ nehˬ leh gʼaꞈ te ve yoˬ. Yawˇ awˬ viˉ awˬ nyi yaˇ miˇ oˇ ve teˇ gʼaˇ htaꞈ venˇ baˆ hpehˇ piˇ ve yoˬ. Hkiˆtanˇ kʼoˆ ve, “awˬ viˉ awˬ nyi teˇ gʼaˇ le le te hkʼaˇ dawˇ hkʼaˇ awˬ suhˉ veuꞈ deh tuˬ coˇ caˇ chehˇ ve ngaˬ shiˍ˗oˬ. Leh Yaˬhoˉvaˬ kaꞈ teˇ nyi le le ngaˬ hui htaꞈ venˇ baˆ hpehˇ laˇ chehˇ ve shiˍ˗oˬ. Ngaˬ nyi ma hkʼaw hkʼaw pui lonˉ yuˬ baˬ laˇ ve htaꞈ shuˍ ve yoˬ. Leh ngaˬ ha lehˬ ve teˇ pawˆ kʼawꞈ cawˬ la ve yoˬ.”

14. Maꞈhtehˍ liꞈ 18:21, 22 hkʼaw kʼoˆ taˍ ve hkʼe, tcuh yaˇ Peˍtruˆ shoꞈ shaꞈ ve aˬ htoꞈ ma gʼa hpuˇ ve le? Yeˍsuˆ hkʼawꞈ piˇ ve nawˬ htaꞈ aˬ htoꞈ ma maˍ laˇ ve le?

14 Ngaˬ hui venˇ baˆ gʼa hpehˇ piˇ ve tehꞈ shiˍ leh chi gʼa te cawˇ ve tehꞈ shiˍ ve yoˬ. Yaꞈ hkʼaˇ, teˇ pawˆ pawˆ kʼo, sha ve maˇ heˆ. Peˍtruˆ kaꞈ chi hkʼe dawˇ ve yoˬ hehˉ. (Maꞈhtehˍ 18:21, 22 gʼaw sheˍ.) Ngaˬ hui shu htaꞈ venˇ baˆ hpehˇ piˇ gʼa tuˬ aˬ htoꞈ ma ga laˇ ve le? Awˉ lawˉ teˇ ceuˬ lehˬ, Yaˬhoˉvaˬ ngaˬ hui htaꞈ venˇ baˆ hkʼaˬ hkʼe taw hpehˇ laˇ ve htaꞈ dawˇ nyi sheˍ. (Maꞈhtehˍ 18:32, 33) Gʼuiˬ sha venˇ baˆ hpehˇ laˇ ve htaꞈ ngaˬ hui maˇ gʼa keunˍ. Yaꞈ hkʼaˇ, yawˇ ngaˬ hui htaꞈ venˇ baˆ hpehˇ laˇ ve yoˬ.(Chiˇ mvuh ve 103:8-10) “Gʼuiˬ sha lehˬ ngaˬ hui htaꞈ chi taw taw haꞈ ve kʼo, ngaˬ hui htawˇ teˇ gʼaˇ leh teˇ gʼaˇ haꞈ daꞈ cawˇ ve yoˬ.” Chi htaꞈ pa taw, venˇ baˆ hpehˇ piˇ ve awˬ ceuˬ lehˬ ngaˬ hui te kaꞈ gʼa ve maˇ te kaꞈ gʼa ve tehꞈ leuˆ yuˬ gʼa ve maˇ heˆ. Ngaˬ hui ve awˬ viˉ awˬ nyi htaꞈ venˇ baˆ gʼa hpehˇ piˇ cawˇ ve yoˬ. (1 Yoˇhanˬ 4:11) Nyiˇ ceuˬ lehˬ, ngaˬ hui venˇ baˆ hpehˇ piˇ ve kʼo, hkʼaˬ hkʼe hpehˬ la tuˬ ve htaꞈ dawˇ nyi sheˍ. Ngaˬ hui htaꞈ maˇ daꞈ ve te laˇ ve chaw htaꞈ ga piˇ gʼa ve yoˬ hehˉ. Hkriꞈ yaˇ awˬ moˍ teˇ moˍ tiˉ hpehꞈ tuˬ ga piˇ gʼa ve yoˬ. Ngaˬ hui Yaˬhoˉvaˬ geh meuˆ daꞈ tuˬ ga laˇ leh ngaˬ hui nyi ma sha tuˬ kaꞈ te laˇ ve yoˬ. (2 Kawˇrenˍhtuˆ 2:7; Kawˇlawˇsehˇ 3:14) Shehˆ ceuˬ lehˬ, venˇ baˆ hpehˇ piˇ kʼoˆ laˇ shehˍ hpaˇ Yaˬhoˉvaˬ geh kaꞈ ngaˬ hui bon lawˬ cawˇ ve yoˬ. Saˍtanˍ lehˬ ngaˬ hui htaꞈ maˇ cawˇ maˇ hawˍ daꞈ tcuh gaˇ. Chi htaꞈ pa taw, awˬ viˉ awˬ nyi geh dawˇ sha gawˬ lehˍ ve cawˬ gʼa tuˬ, Yaˬhoˉvaˬ gʼa ga laˇ tcuh cawˇ ve yoˬ.—Eˇfeˇsuꞈ 4:26, 27.

NAWˬ YAꞈ KʼAI TUˬ TEˇ CEUˬ˗EHˬ KAꞈ TAˇ TE LAˇ TCUH

15. Kawˇlawˇsehˇ liꞈ 3:13 hkʼaw kʼoˆ taˍ ve hkʼe, awˬ viˉ awˬ nyi ngaˬ hui nyi ma maˇ sha tuˬ te laˇ ve kʼo, hkʼaˬ hkʼe te cawˇ ve le?

15 Awˬ viˉ awˬ nyi nawˬ nyi ma maˇ sha tuˬ te laˇ ve kʼo˗ehꞈ? Nawˬ hkʼaˬ hkʼe te cawˇ ve le? Awˬ viˉ awˬ nyi oˇ ve teˇ gʼaˇ geh dawˇ sha gawˬ lehˍ ve cawˬ tuˬ, nawˬ te gʼa ve hkʼe te cawˇ ve yoˬ. Nawˬ Yaˬhoˉvaˬ geh bon lawˬ sheˍ. Nawˬ hkʼaˬ hkʼe dawˇ ve yawˇ htaꞈ kʼoˆ piˇ sheˍ. Awˬ viˉ awˬ nyi oˇ ve teˇ gʼaˇ htaꞈ Gʼuiˬ sha ga piˇ tuˬ lawˬ sheˍ. Yaˬhoˉvaˬ yawˇ htaꞈ haꞈ ve tehꞈ, nawˬ yawˇ htaꞈ daꞈ ve hpawˇ mawˬ tuˬ Gʼuiˬ sha ga laˇ tcuh sheˍ. (Luˉkaꞈ 6:28) Awˬ viˉ awˬ nyi oˇ ve teˇ gʼaˇ te ve awˬ ceuˬ htaꞈ, nawˬ venˇ baˆ hpehˇ piˇ maˇ gʼa ve kʼo, nawˬ yawˇ htaꞈ tawˇ hkʼaˬ hkʼe yaw daꞈ tuˬ awˉ lawˉ dawˇ nyi sheˍ. (Maꞈhtehˍ 5:23, 24; 1 Kawˇrenˍhtuˆ 13:7) Awˬ viˉ awˬ nyi oˇ ve teˇ gʼaˇ nawˬ nyi ma naˬ tuˬ te gaˇ leh te ve maˇ heˆ tehꞈ dawˇ ve lehˬ daꞈ jaˇ. Chi htaꞈ pa taw, nawˬ yawˇ geh tawˇ yaw daꞈ htaˇ taˇ deˇ piˇ. Yaꞈ hkʼaˇ, nawˬ coˇ caˇ jaˇ˗oˬ ve kaꞈ, maˇ hawˍ daꞈ sheˍ ve kʼo˗ehꞈ? “Teˇ gʼaˇ leh teˇ gʼaˇ yeunˇ hkanˍ daꞈ˗oꞈ.” Awˬ viˉ awˬ nyi oˇ ve teˇ gʼaˇ htaꞈ dawˇ law gʼa sheˍ. (Kawˇlawˇsehˇ 3:13 gʼaw sheˍ.) A yeˇ uiˍ jaˇ ve lehˬ beuꞈ ve nyi ma hkʼaw taˇ cawˬ tcuh. Awˬ lawn kʼo, chi lehˬ Yaˬhoˉvaˬ leh nawˬ meuˆ daꞈ ve htaꞈ heuˆ la kuiˬ cawˬ ve yoˬ. Nawˬ yaꞈ kʼai tuˬ teˇ ceuˬ˗ehˬ kaꞈ taˇ te laˇ tcuh. Nawˬ chi hkʼe te ve kʼo, teˇ ceuˬ le aꞈ kehˉ Yaˬhoˉvaˬ htaꞈ haꞈ jaˇ ve tehꞈ hpeuꞈ maw piˇ chehˇ ve yoˬ.—Chiˇ mvuh ve 119:165.

16. Ngaˬ hui teˇ gʼaˇ leh teˇ gʼaˇ aˬ htoꞈ ma awˬ vuiˬ cawˬ ve le?

16 “Yawˬ moˍ teˇ moˍ tiˉ cawˬ leh, yawˬ hawˉ shehˍ hpaˇ teˇ gʼaˇ tiˉ cawˬ tuˬ yoˬ.” Chi ve hkʼa shuˍ shuˍ, ngaˬ hui teˇ moˍ tiˉ te leh Yaˬhoˉvaˬ ve kanˉ gʼa te ve daꞈ jaˇ. (Yoˇhanˬ 10:16) Yaˬhoˉvaˬ ve a loˍ te tuˬ hteˇ˗ehˍ shawˇ˗ehˍ gu ve li kʼoˆ liꞈ meuˆ hpfuhˇ 165 hkʼaw kʼoˆ ve, “teˇ moˍ tiˉ hpehꞈ ve htaꞈ nawˬ awˬ bon gʼa htaˇ nawˬ gʼa haꞈ shaˉ tuˬ awˬ vuiˬ cawˬ ve yoˬ.” Chi hkʼe te gʼa tuˬ ngaˬ hui “Yaˬhoˉvaˬ nyi ve hkʼe Hkriꞈ yaˇ awˬ viˉ awˬ nyi hawˉ hkʼaˆ leh yaˇ miˇ htaꞈ hkʼa shuˍ nyi tuˬ gʼa te jawˬ ve yoˬ.” Yaˬhoˉvaˬ awˬ pon kʼo, ngaˬ hui lehˬ a hkʼe leˇ ve chaw hpehꞈ leh “yaˇ ehˉ” hkʼe hpehꞈ ve htawˇ, awˬ hpfuhˇ hkʼaˆ jaˇ. Nawˬ awˬ viˉ awˬ nyi htaꞈ chi hkʼe nyi˗aw laˇ? Nawˬ awˬ viˉ awˬ nyi htaꞈ ga piˇ leh nyi haꞈ shaˉ piˇ ve htaꞈ Yaˬhoˉvaˬ mawˬ leh nawˬ te ve awˬ ceuˬ htaꞈ awˬ hpfuhˇ shiˍ ve yoˬ.—Maꞈhtehˍ 10:42.

17. Ngaˬ hui aˬ htoꞈ ma te tuˬ dawˇ teh taˍ ve le?

17 Ngaˬ hui awˬ viˉ awˬ nyi htaꞈ haꞈ ve yoˬ. Hkʼe te leh, ngaˬ hui “awˬ viˉ awˬ nyi hkui htiˇ poˬ paiˍ leh te yaꞈ tuˬ maˇ te˗o” tehꞈ dawˇ cheˆ taˍ ve yoˬ. (Roˉmaꞈ 14:13) Awˬ viˉ awˬ nyi ngaˬ hui aꞈ kehˉ daꞈ ve tehꞈ dawˇ ve yoˬ. Leh ngaˬ hui yawˇ hui htaꞈ nyi ma awˬ tawˬ hkʼa gaˬ venˇ baˆ hpehˇ piˇ gaˇ ve yoˬ. Ngaˬ hui yaꞈ kʼai tuˬ teˇ ceuˬ˗ehˬ kaꞈ taˇ te laˇ tcuh. “Hkʼe te leh, cawˇ daꞈ hui daꞈ tuˬ leh, teˇ gʼaˇ leh teˇ gʼaˇ uiˍ la mvuh la tuˬ, hkʼaˬ htaˆ kaꞈ te kʼai˗a veuˬ.”—Roˉmaꞈ 14:19.

KʼA MUIˬ HKAWˇ 130 Venˇ baˆ hpehˇ piˇ sheˍ

^ Ngaˬ hui maˇ biˇ ve chaw hpehꞈ ve pa taw, teˇ pawˆ pawˆ ngaˬ hui kʼoˆ ve maˇ heˆ leh, te ve awˬ ceuˬ shu nyi ma naˬ tuˬ te piˇ ve yoˬ. Leh ngaˬ hui hkʼaˬ hkʼe te tuˬ le? Awˬ viˉ awˬ nyi geh cawˇ daꞈ hawˍ daꞈ tuˬ, ngaˬ hui haˆ ca lawˬ hkawˉ˗e tuˬ laˇ? Yawˇ nyi ma naˬ ve kʼo, yawˇ ve awˬ lawn hpehꞈ ve, ngaˬ hui htaꞈ maˇ caˉ daꞈ tehꞈ dawˇ ve yoˬ. Chaw teˇ hpaˍ ngaˬ hui htaꞈ maˇ daꞈ ve tawˇ yaw laˇ ve, maˇ heˆ leh maˇ daꞈ ve te laˇ ve kʼo, ngaˬ hui hkʼaˬ hkʼe te tuˬ le? Ngaˬ hui beuꞈ puiˉ leh ngaˬ chi hkʼe ve chaw hpehꞈ ve tehꞈ kʼoˆ piˇ tuˬ laˇ? Maˇ heˆ leh chi te hkʼaˇ dawˇ hkʼaˇ maˇ daꞈ ve hpehꞈ leh ngaˬ hui gʼa pa cawˇ ve tehꞈ dawˇ ve laˇ?

^ AWˬ HAN HTAꞈ KʼOˆ MAˍ TAˍ VE: Awˬ viˉ awˬ nyi yaˇ miˇ teˇ gʼaˇ awˬ viˉ awˬ nyi teˇ gʼaˇ htaꞈ maˇ dawˇ cawˇ ve. Yawˇ huiˉ maˬ teˇ gʼaˇ leh teˇ gʼaˇ na gʼa daꞈ˗oˬ htaˇ awˬ lawn oˇ ve htaꞈ maˇ dawˇ nyi˗o. Leh Gʼuiˬ sha ve kanˉ ha lehˬ ha kʼa teˇ geh te ve.