Awˬ lawn awˬ tanˇ hkʼa gaˬ hteˇ lehˍ kʼai tuˬ

Awˬ hkʼaˇ lonˉ maˬ teˇ hpaˍ cawˬ taˍ ve liꞈ mehˆ hpfuhˇ lo hteˇ lehˍ kʼai tuˬ

AWˬ LAWN 18

KʼA MUIˬ HKAWˇ 1 Yaˬhoˉvaˬ ve te hkʼaˇ dawˇ hkʼaˇ

“Miˬ guiˬ hkʼoˆ ve suhˉ jehˬ shehˍ hpaˇ” ha kʼaˉ puiˉ jaˇ ve Gʼuiˬ sha htaꞈ gʼaˇ va sheˍ!

“Miˬ guiˬ hkʼoˆ ve suhˉ jehˬ shehˍ hpaˇ” ha kʼaˉ puiˉ jaˇ ve Gʼuiˬ sha htaꞈ gʼaˇ va sheˍ!

‘Miˬ guiˬ hkʼoˆ ve suhˉ jehˬ shehˍ hpaˇ Gʼuiˬ sha hteˇ ve cawˇ ve hkʼaw ceh tiˉ suhˉ jehˬ tuˬ yoˬ.’AWˬ HKUIˉ PUIˍ 18:25.

A YEˇ UIˍ VE AWˬ LAWN

Haiˬ ve chaw htaꞈ kʼawꞈ teꞈ tu la piˇ ve awˬ lawn, Yaˬhoˉvaˬ ha kʼaˉ puiˉ leh hteˇ ve cawˇ ve htaꞈ caˉ daꞈ ve ngaˬ hui hkʼa dehꞈ na gʼa tuˬ, awˬ lawn chi ve hkʼaw ga laˇ tuˬ yoˬ.

1. Aˍbraˍhanˍ awˬ gʼaˇ gʼa tuˬ Yaˬhoˉvaˬ aˬ htoꞈ ma awˬ lawn maˍ piˇ ve le?

 Yaˬhoˉvaˬ Sawˉdonˍ leh Gawˇmawˇraꞈ venˇ htaꞈ te luˬ tuˬ awˬ lawn yawˇ mvuhˇ naw ma tcuh yaˇ htaꞈ cuˇ leh Aˍbraˍhanˍ htaꞈ tawˇ yaw piˇ jaw ve maˇ leunˇ jaw. Chi ve Aˍbraˍhanˍ dawˇ haˍ jaˇ tuˬ te piˇ ve yoˬ. Yawˇ kʼoˆ ve, ‘nawˬ lehˬ daꞈ ve chaw leh maˇ daꞈ ve chaw htaꞈ awˬ tehˬ awˬ na teˇ geh te luˬ te sheˆ piˇ tuˬ ve laˇ? Miˬ guiˬ hkʼoˆ ve suhˉ jehˬ shehˍ hpaˇ Gʼuiˬ sha hteˇ ve cawˇ ve hkʼaw ceh tiˉ suhˉ jehˬ piˇ tuˬ yoˬ.’ Yaˬhoˉvaˬ yawˇ haꞈ ve awˬ chawˇ Aˍbraˍhanˍ htaꞈ a yeˇ uiˍ ve teˇ lawn maˍ piˇ ve yoˬ. Awˬ lawn chi awˬ bon cawˬ leh ngaˬ hui teˇ gʼaˇ le le htaꞈ kaꞈ awˬ gʼaˇ peꞈ laˇ ve yoˬ. Awˬ lawn chi ve lehˬ, Gʼuiˬ sha daꞈ ve chaw htaꞈ awˬ tehˬ awˬ na maˇ te luˬ taˬ.—Awˬ hkuiˉ puiˍ 18:23-33.

2. Suhˉ jehˬ shehˍ hpaˇ Yaˬhoˉvaˬ hteˇ ve cawˇ ve leh ha kʼaˉ puiˉ jaˇ ve tehꞈ ngaˬ hui hkʼaˬ hkʼe te yonˍ gʼa ve le?

2 Suhˉ jehˬ shehˍ hpaˇ Yaˬhoˉvaˬ hteˇ ve cawˇ ve leh ha kʼaˉ puiˉ jaˇ ve tehꞈ ngaˬ hui hkʼaˬ hkʼe te yonˍ gʼa ve le? Ngaˬ hui chi hkʼe yonˍ gʼa ve yoˬ. Awˬ lawn kʼo, ‘Yaˬhoˉvaˬ lehˬ chaw yaˇ ve nyi ma htaꞈ shiˍ ve yoˬ.’ (1 Saˍmo˗eˍlaˆ 16:7) Gʼuiˬ sha lehˬ “chaw yaˇ ve dawˇ hkʼaˇ htaꞈ shiˍ shehˍ hpaˇ” hpehꞈ ve anˇ jaˇ ve yoˬ. (1 Jawˇmawˇ 8:39; 1 Raˍsaˍvanˍ 28:9) Yaˬhoˉvaˬ suhˉ jehˬ piˇ ve awˬ ceuˬ lehˬ ngaˬ hui maˇ shiˍ gʼa. Tcuh yaˇ Pawˇluꞈ htaꞈ dawˇ pawnˍ piˇ leh Yaˬhoˉvaˬ htaꞈ caˉ daꞈ ve bvuhꞈ ve, “Gʼuiˬ sha suhˉ taˆ ve teˇ hpaˍ lehˬ, a shu kaꞈ ca dawˇ maˇ gaˬ.”—Roˉmaꞈ 11:33.

3-4. Teˇ pawˆ pawˆ kʼo, ngaˬ hui aˬ htoꞈ ma htaꞈ htawˇ dawˇ nawˬ dawˇ cawˬ ve le? Leh awˬ lawn chi ve hkʼaw ngaˬ hui aˬ htoꞈ ma htaꞈ henˇ tuˬ le? (Yoˇhanˬ 5:28, 29)

3 Yaˬhoˉvaˬ lehˬ hteˇ ve cawˇ ve htaꞈ ceh tiˉ te tuˬ ve tehꞈ ngaˬ hui shiˍ ve htawˇ, teˇ pawˆ pawˆ kʼo ngaˬ hui kaꞈ Aˍbraˍhanˍ hkʼa shuˍ htawˇ dawˇ nawˬ dawˇ cawˬ la gʼa ve yoˬ. Tawˇ pa haˉ te kʼo, ‘Sawˉdonˍ leh Gawˇmawˇraꞈ venˇ hkʼaw chehˇ ve chaw htaꞈ Yaˬhoˉvaˬ suhˉ taˆ piˇ˗oˬ ve htaꞈ kʼawꞈ teꞈ tu la piˇ tuˬ ve laˇ?’ Leh venˇ chi ve hkʼaw chehˇ ve chaw teˇ hpaˍ ‘maˇ hteˇ ve chaw’ awˬ moˍ hkʼaw chehˇ ve chaw kʼawꞈ teꞈ tu la tuˬ ve laˇ’ tehꞈ ngaˬ hui htawˇ dawˇ nawˬ dawˇ cawˬ ve yoˬ.—Tcuh yaˇ 24:15.

4 Kʼawꞈ teꞈ tu la ve awˬ lawn htaꞈ na gʼa tuˬ ngaˬ hui teˇ geh kʼawꞈ dawˇ nyi sheˍ. Maˇ maw maw ve awˬ yanˇ htaˇ ‘a shaꞈ gʼa tuˬ kʼawꞈ teꞈ tu la ve’ leh a “suhˉ jehˬ tuˬ awˬ pon kʼawꞈ teꞈ tu la tuˬ yoˬ” tehꞈ na gʼa ve awˬ suhˉ kʼawꞈ pa ve yoˬ. (Yoˇhanˬ 5:28, 29 gʼaw sheˍ.) Chi ve htaꞈ pa taw, pa ve awˬ suhˉ ngaˬ hui kʼawꞈ na gʼa la ve yoˬ. Chi ve lehˬ chi teˇ lawn hkʼaw leh gʼuˇ suhˍ teˇ lawn hkʼaw gʼa henˇ tuˬ yoˬ. Yaˬhoˉvaˬ suhˉ jehˬ ve hteˇ ve cawˇ ve htaꞈ kʼoˆ htaˇ, ngaˬ hui maˇ shiˍ ve aˬ htoꞈ ma cawˬ ve leh ngaˬ hui shiˍ ve aˬ htoꞈ ma cawˬ ve awˉ lawˉ teˇ geh henˇ tuˬ yoˬ.

NGAˬ HUI MAˇ SHIˍ VE Aˬ HTOꞈ MA CAWˬ VE LE?

5. Sawˉdonˍ leh Gawˇmawˇraꞈ venˇ hkʼaw Gʼuiˬ sha suhˉ jehˬ piˇ˗oˬ ve awˬ lawn htaꞈ caˉ daꞈ ve, oˇ htaˇ Gʼuiˬ sha ve kanˉ hkʼaˇ hkʼaw ve liꞈ kʼoˆ hkʼaw hkʼaˬ hkʼe kʼoˆ jaw ve le?

5 Haiˬ ve chaw htaꞈ Yaˬhoˉvaˬ suhˉ jehˬ piˇ˗oˬ ve kʼo, hkʼaˬ hkʼe hpehꞈ la tuˬ ve htaꞈ, oˇ htaˇ Gʼuiˬ sha ve kanˉ hkʼaˇ hkʼaw ve liꞈ kʼoˆ hkʼaw kʼoˆ maˍ laˇ jaw ve yoˬ. Tawˇ pa haˉ te kʼo, Sawˉdonˍ leh Gawˇmawˇraꞈ venˇ hkʼaw Gʼuiˬ sha suhˉ jehˬ piˇ˗oˬ ve chaw htaꞈ maˇ kʼawꞈ teꞈ tu la piˇ˗oˬ ve tehꞈ ngaˬ hui chi hkʼe kʼoˆ jaw ve yoˬ. Yaꞈ hkʼaˇ, ka tiꞈ yeˬ leh cuˇ yiˍ cawˬ ve awˬ ceˬ hkʼa dehꞈ henˇ leh bon lawˬ peuˬ hkʼawꞈ nawˉ, na hkawˇ teˇ maˬ kʼawꞈ cawˬ la ve yoˬ. Ngaˬ hui oˇ htaˇ na gʼa jaw ve hkʼe kʼoˆ gʼa˗aw laˇ?

6. Yaˬhoˉvaˬ haiˬ ve chaw htaꞈ suhˉ jehˬ piˇ tuˬ aˬ htoꞈ ma awˬ lawn cawˬ ve le? Leh ngaˬ hui maˇ shiˍ ve aˬ htoꞈ ma cawˬ ve le?

6 Chi hkʼoˆ kaꞈ, haiˬ ve chaw htaꞈ suhˉ jehˬ piˇ tuˬ caˉ daꞈ ve, Liꞈ hpu hkʼaw awˬ nu ve na hkawˇ cawˬ sheˍ ve yoˬ. Miˬ guiˬ hkʼa peu˗eˬ hkʼoˆ lo iˉ kaˆ htonˍ htaˇ suh˗e ve chaw, maˇ heˆ leh Yaˬhoˉvaˬ yawˇ ve chaw htaꞈ cuˇ leh yawˇ ka tiꞈ te taˍ piˇ ve mvuhˇ miˬ hkʼaw chehˇ jaw ve 7 chaw ceuˬ htaꞈ te luˬ tcuh ve yoˬ. Aˍsuˇriˆ ve maꞈ yaˇ 185,000 gʼaˇ htaꞈ Yaˬhoˉvaˬ ve mvuhˇ naw ma tcuh yaˇ teˇ haˉ hkʼaw ceh tiˉ tiˇ pehˍ tcuh ve yoˬ. (Awˬ hkuiˉ puiˍ 7:23; Bon maˍ ve 7:1-3; Iˉsaˍyaˆ 37:36, 37) Awˬ lawn chi ve teˇ hpaˍ Yaˬhoˉvaˬ chaw chi teˇ hpaˍ htaꞈ co co taiˍ taiˍ te luˬ tuˬ suhˉ jehˬ piˇ leh kʼawꞈ teꞈ tu la tuˬ dawˇ law kuiˬ maˇ cawˬ ve laˇ tehꞈ Liꞈ hpu hkʼaw hkʼa tawˍ lehˆ kʼoˆ laˇ gʼa˗aw laˇ? Maˇ gʼa. Aˬ htoꞈ ma te ngaˬ hui chi hkʼe kʼoˆ gʼa ve le?

7. Miˬ guiˬ hkʼoˆ lo iˉ kaˆ htonˍ htaˇ te luˬ piˇ ve chaw leh Hkaˍnanˍ mvuhˇ miˬ hkʼaw chehˇ ve 7 chaw ceuˬ htaꞈ te luˬ piˇ ve caˉ daꞈ ve ngaˬ hui maˇ shiˍ ve aˬ htoꞈ ma cawˬ ve le? (Awˬ htaꞈ hpawˇ ve awˬ han htaꞈ nyi sheˍ.)

7 Yaˬhoˉvaˬ teˇ gʼaˇ leh teˇ gʼaˇ htaꞈ hkʼaˬ hkʼe dawˇ cheˆ piˇ ve ngaˬ hui maˇ shiˍ gʼa. Leh suh˗oˬ ve chaw oˇ ve teˇ hpaˍ yawˇ hui Yaˬhoˉvaˬ htaꞈ shiˍ la ve kʼo, venˇ baˆ dawˇ hpfuhˆ tuˬ naˍ ngaˬ hui maˇ shiˍ gʼa. Noˉaꞈ ve awˬ co˗e htaˇ Liꞈ hpu hkʼaw yawˇ htaꞈ “hteˇ ve cawˇ ve awˬ lawn bon maˍ ve” tehꞈ kʼoˆ ve yoˬ. (2 Peˍtruˆ 2:5) Yaꞈ hkʼaˇ, Noˉaꞈ haw loꞈ kʼoˍ lonˉ te leh iˉ kaˆ maˇ htonˍ sheˍ htaˇ, miˬ guiˬ hkʼoˆ lo chehˇ ve chaw teˇ gʼaˇ le le htaꞈ yawˇ coˇ caˇ leh bon maˍ piˇ ve laˇ tehꞈ Liꞈ hpu hkʼaw maˇ gʼa kʼoˆ laˇ taˬ. Chi hkʼoˆ kaꞈ, Hkaˍnanˍ mvuhˇ miˬ hkʼaw chehˇ ve 7 chaw ceuˬ chaw haiˬ chi teˇ hpaˍ Yaˬhoˉvaˬ htaꞈ caˉ daꞈ ve awˬ lawn gʼa henˇ ve kʼo, yawˇ hui nyi ma pa leh Yaˬhoˉvaˬ htaꞈ yonˍ la tuˬ naˍ ngaˬ hui maˇ shiˍ.

Noˉaꞈ leh yawˇ ve yehˬ kʼa haw loꞈ kʼoˍ lonˉ te chehˇ ve. Iˉ kaˆ maˇ htonˍ sheˍ htaˇ yawˇ haw loꞈ kʼoˍ lonˉ te ve awˬ yanˇ miˬ guiˬ hkʼoˆ lo ve chaw teˇ gʼaˇ le le htaꞈ bon maˍ piˇ ve naˍ maˇ shiˍ (Awˬ tawn 7 nyi sheˍ)


8. Sawˉdonˍ leh Gawˇmawˇraꞈ venˇ hkʼaw chehˇ ve chaw htaꞈ caˉ daꞈ ve ngaˬ hui maˇ shiˍ ve aˬ htoꞈ ma cawˬ ve le?

8 Hkʼe kʼo, Sawˉdonˍ leh Gawˇmawˇraꞈ venˇ htaꞈ te luˬ htaˇ ve chaw hkʼaˬ hkʼe hpehꞈ tuˬ le? Liꞈ hpu hkʼaw kʼoˆ ve, hteˇ ve cawˇ ve Lawˇtaˍ haiˬ ve chaw chi teˇ hpaˍ geh chehˇ ve yoˬ. Yaꞈ hkʼaˇ, Lawˇtaˍ venˇ chi hkʼaw lo ve chaw teˇ gʼaˇ le le htaꞈ bon maˍ piˇ˗oˬ ve tehꞈ ngaˬ hui shiˍ˗aw laˇ? Ngaˬ hui maˇ shiˍ. Venˇ chi ve hkʼaw ve chaw haiˬ jaˇ. Yaꞈ hkʼaˇ, venˇ chi hkʼaw lo ve chaw teˇ gʼaˇ le le daꞈ ve, maˇ daꞈ ve htaꞈ shiˍ˗aw laˇ? Venˇ chi hkʼaw lo chehˇ ve chaw hawˉ hkʼaˆ, Lawˇtaˍ ve hkehˉ chaw htaꞈ hkʼa mvuhˇ hkʼa na te piˇ tuˬ laˬ ve htaꞈ dawˇ nyi sheˍ. Liꞈ hpu hkʼaw kʼoˆ ve, laˬ ve chaw lehˬ “chaw mawˇ yaˇ nehˬ” hpehꞈ ve yoˬ. (Awˬ hkuiˉ puiˍ 19:4; 2 Peˍtruˆ 2:7) Ha kʼaˉ puiˉ jaˇ ve Yaˬhoˉvaˬ lehˬ, miˬ guiˬ awˬ suhˉ hkʼaw chaw chi teˇ hpaˍ htaꞈ maˇ kʼawꞈ teꞈ tu la piˇ˗oˬ ve laˇ tehꞈ ngaˬ hui shiˍ˗aw laˇ? Sawˉdonˍ leh Gawˇmawˇraꞈ venˇ hkʼaw hteˇ ve cawˇ ve chaw 10 gʼaˇ maˇ cawˬ tehꞈ Yaˬhoˉvaˬ Aˍbraˍhanˍ htaꞈ kʼoˆ piˇ ve yoˬ. (Awˬ hkuiˉ puiˍ 18:32) Chaw chi teˇ hpaˍ haiˬ jaˇ ve pa taw, yawˇ hui htaꞈ te luˬ tuˬ Yaˬhoˉvaˬ dawˇ cheˆ ve yoˬ. Venˇ chi ve hkʼaw chehˇ ve chaw teˇ hpaˍ ‘haiˬ ve chaw kʼawꞈ teꞈ tu la ve’ awˬ moˍ hkʼaw teˇ gʼaˇ˗ehˬ kaꞈ maˇ cawˬ ve tehꞈ ngaˬ hui kʼoˆ gʼa˗aw laˇ? Ngaˬ hui chi hkʼe kʼoˆ maˇ gʼa.

9. Sawˉlaꞈmonˍ htaꞈ caˉ daꞈ ve ngaˬ hui maˇ shiˍ ve aˬ htoꞈ ma cawˬ ve le?

9 Liꞈ hpu hkʼaw hteˇ ve cawˇ ve chaw lehˬ, haiˬ ve chaw hpehꞈ la ve htaꞈ kʼoˆ taˍ ve yoˬ. Tawˇ pa haˉ te kʼo, Sawˉlaꞈmonˍ lehˬ Yaˬhoˉvaˬ maˍ piˇ ve htaꞈ gʼa leh awˬ bon maˇ maˇ naꞈ piˇ ve yoˬ. Peuˬ hkʼawꞈ nawˉ yawˇ awˬ nu ve gʼuiˬ sha teˇ hpaˍ htaꞈ oˉ kʼoˍ pui ve yoˬ. Yawˇ venˇ baˆ uiˍ jaˇ ve htaꞈ te leh Yaˬhoˉvaˬ nyi ma zuhˆ tuˬ te piˇ ve pa taw, Iˉsaˍreˍlaˆ chaw ceuˬ htaꞈ laiˉ ha hkʼawꞈ heuˆ la kuiˬ cawˬ ve yoˬ. Liꞈ hpu hkʼaw Sawˉlaꞈmonˍ htaꞈ “yawˇ suh˗e leh, shu yawˇ htaꞈ Daˍviˆ ve venˇ hkʼaw tuˍ piˇ ve yoˬ” tehꞈ kʼoˆ taˍ ve yoˬ. Tawˇ hkawˇ chi ve Gʼuiˬ sha ve kanˉ ka tiꞈ yeˬ ve hkʼaw te ve jawˇ mawˇ Daˍviˆ awˬ pon kaꞈ yehˇ ve yoˬ. (1 Jawˇmawˇ 11:5-9, 43; 2 Jawˇmawˇ 23:13) Yaꞈ hkʼaˇ, tawˇ hkawˇ chi ve lehˬ Sawˉlaꞈmonˍ awˬ tehˬ awˬ na kʼawꞈ teꞈ tu la tuˬ ve htaꞈ kʼoˆ gaˇ ve laˇ? Liꞈ hpu hkʼaw chi hkʼe maˇ gʼa kʼoˆ laˇ taˍ. Liꞈ hpu hkʼaw kʼoˆ ve, “suh peuˬ ve chaw teˇ gʼaˇ lehˬ, venˇ baˆ awˬ hkʼaw lo ponˬ tawˆ la peuˬ” tehꞈ kʼoˆ ve pa taw, Sawˉlaꞈmonˍ kʼawꞈ teꞈ tu la tuˬ yoˬ tehꞈ chaw teˇ hpaˍ dawˇ ve yoˬ. (Roˉmaꞈ 6:7) Yaꞈ hkʼaˇ, chi ve lehˬ suh˗oˬ ve chaw teˇ gʼaˇ le le kʼawꞈ teꞈ tu la tuˬ ve htaꞈ kʼoˆ gaˇ ve maˇ heˆ. Kʼawꞈ teꞈ tu la ve lehˬ ngaˬ hui htaꞈ haꞈ jaˇ ve Yaˬhoˉvaˬ geh gʼa ve laꞈ shawnˍ hkʼe hpehꞈ ve yoˬ. Laꞈ shawnˍ chi ve lehˬ Yaˬhoˉvaˬ ve kanˉ co co taiˍ taiˍ te tcuh gaˇ ve chaw htaꞈ ceh tiˉ piˇ tuˬ yoˬ. (Yawˇbaˆ 14:13, 14; Yoˇhanˬ 6:44) Hkʼe kʼo, Sawˉlaꞈmonˍ laꞈ shawnˍ chi ve htaꞈ gʼa tuˬ ve laˇ? Chi ve Yaˬhoˉvaˬ teˇ gʼaˇ ceh tiˉ shiˍ ve yoˬ. Ngaˬ hui maˇ shiˍ. Yaꞈ hkʼaˇ, Yaˬhoˉvaˬ lehˬ cawˇ ve awˬ ceuˬ htaꞈ te tuˬ yoˬ tehꞈ ngaˬ hui shiˍ ve yoˬ.

NGAˬ HUI SHIˍ VE Aˬ HTOꞈ MA CAWˬ VE LE?

10. Chaw yaˇ htaꞈ te luˬ ve awˬ lawn Yaˬhoˉvaˬ hkʼaˬ hkʼe dawˇ ve le? (Yeˍsaˍkeˍlaˆ 33:11) (Awˬ han htaꞈ nyi sheˍ.)

10 Yeˍsaˍkeˍlaˆ liꞈ 33:11 gʼaw sheˍ. Chaw yaˇ htaꞈ suhˉ jehˬ tuˬ ve awˬ lawn Yaˬhoˉvaˬ hkʼaˬ hkʼe dawˇ ve ngaˬ hui htaꞈ kʼoˆ laˇ ve yoˬ. Tcuh yaˇ Peˍtruˆ htaꞈ dawˇ pawnˍ piˇ leh tcuh kaˍ paˍ Yeˍsaˍkeˍlaˆ hkʼa shuˍ bvuhꞈ tcuh ve yoˬ. Tcuh yaˇ Peˍtruˆ kʼoˆ ve, ‘teˇ gʼaˇ kaꞈ maˇ gʼa luˬ kʼai tuˬ Yaˬhoˉvaˬ heuˆ gaˇ ve yoˬ.’ (2 Peˍtruˆ 3:9) Tawˇ hkawˇ chi ve ngaˬ hui awˬ gʼaˇ gʼa jaˇ tuˬ te laˇ ve yoˬ. Te luˬ keunˍ jaˇ ve chaw htaꞈ maˇ heˆ kʼo, Yaˬhoˉvaˬ chaw teˇ gʼaˇ htaꞈ kaꞈ maˇ te luˬ gaˇ ve tehꞈ ngaˬ hui shiˍ ve yoˬ. Yaˬhoˉvaˬ ha kʼaˉ puiˉ jaˇ ve Gʼuiˬ sha hpehꞈ leh teˇ gʼaˇ le le htaꞈ yawˇ ha kʼaˉ ve tehꞈ hpeuꞈ maw piˇ tuˬ awˬ hkʼaˇ ca ve yoˬ.

Haiˬ ve chaw kʼawꞈ teꞈ tu la htaˇ, laiˉ chaw ceuˬ leh chaw liˇ vaˇ liˇ maˇ shuˍ daꞈ ve chaw Yaˬhoˉvaˬ htaꞈ caˉ daꞈ ve awˬ lawn gʼa henˇ tuˬ ve (Awˬ tawn 10 nyi sheˍ)


11. A shu htaꞈ maˇ kʼawꞈ teꞈ tu la tcuh tuˬ ve le? Leh ngaˬ hui hkʼaˬ hkʼe te shiˍ gʼa ve le?

11 Maˇ kʼawꞈ teꞈ tu la ve chaw htaꞈ caˉ daꞈ ve ngaˬ hui aˬ htoꞈ ma shiˍ ve le? Liꞈ hpu hkʼaw kʼoˆ ve, maˇ kʼawꞈ teꞈ tu la ve ngaˬ hui htaꞈ shiˍ tcuh laˇ ve hkʼaˬ nyiˇ gʼaˇ maˇ cawˬ. b Tawˇ pa haˉ te kʼo, Yeˍsuˆ kʼoˆ ve, Yuˇdaꞈ Iˉsaˍkaˍriˍoˆ htaꞈ maˇ kʼawꞈ teꞈ tu la tcuh. (Maˍkuˆ 14:21; Liꞈ hpu henˇ tuˬ ve liꞈ Yoˇhanˬ liꞈ 17:12 hkʼaw nyi sheˍ.) Yuˇdaꞈ Yaˬhoˉvaˬ leh Yeˍsuˆ htaꞈ hpfuhˆ ve yoˬ. (Liꞈ hpu henˇ tuˬ ve liꞈ Maˍkuˆ liꞈ 3:29 hkʼaw nyi sheˍ.) Chi hkʼoˆ kaꞈ, Yeˍsuˆ ve awˬ co˗e htaˇ, Yuˇdaꞈ chaw bon awˬ hoˉ teˇ hpaˍ hpaˍ yawˇ htaꞈ tawˍ piˇ ve chaw htaꞈ kʼoˆ ve, yawˇ hui htaꞈ maˇ kʼawꞈ teꞈ tu la tcuh. (Maꞈhtehˍ 23:33; Liꞈ hpu henˇ tuˬ ve liꞈ hkʼaw kʼoˆ ve “chaw” leh Yoˇhanˬ liꞈ 19:11 hkʼaw nyi sheˍ.) Haiˬ jaˇ leh Gʼuiˬ sha htaꞈ hpfuhˆ ve chaw teˇ hpaˍ venˇ baˆ maˇ dawˇ hpfuhˆ ve pa taw, maˇ kʼawꞈ teꞈ tu la tcuh tehꞈ Pawˇluꞈ kʼoˆ taˍ ve yoˬ.—Heˍbrehˇ 6:4-8; 10:29.

12. Yaˬhoˉvaˬ ha kʼaˉ puiˉ ve htaꞈ caˉ daꞈ ve ngaˬ hui aˬ htoꞈ ma shiˍ ve le? Tawˇ pa haˉ kʼoˆ maˍ laˇ sheˍ.

12 Yaˬhoˉvaˬ ha kʼaˉ puiˉ ve htaꞈ caˉ daꞈ ve ngaˬ hui aˬ htoꞈ ma gʼa shiˍ ve le? ‘Chaw teˇ gʼaˇ kaꞈ maˇ gʼa luˬ kʼai tuˬ Yaˬhoˉvaˬ heuˆ gaˇ ve’ tehꞈ hkʼaˬ hkʼe hpeuꞈ maw laˇ ve le? Venˇ baˆ uiˍ jaˇ ve htaꞈ te yaꞈ ve chaw Yaˬhoˉvaˬ hkʼaˬ hkʼe ha kʼaˉ piˇ ve htaꞈ dawˇ nyi sheˍ. Teˇ gʼaˇ lehˬ jawˇ mawˇ Daˍviˆ hpehꞈ ve yoˬ. Yawˇ haˉ chawˇ haˉ paˆ te leh chaw htaꞈ tiˇ pehˍ ve pa taw te yaꞈ jaˇ ve yoˬ. Yaꞈ hkʼaˇ, Daˍviˆ venˇ baˆ dawˇ hpfuhˆ htaˇ, Yaˬhoˉvaˬ yawˇ htaꞈ ha kʼaˉ leh venˇ baˆ hpehˇ piˇ ve yoˬ. (2 Saˍmo˗eˍlaˆ 12:1-13) Awˬ nu ve teˇ gʼaˇ lehˬ jawˇ mawˇ Maˍnaˍseˍ hpehꞈ ve yoˬ. Yawˇ a shaꞈ teꞈ ve teˇ co˗e haiˬ jaˇ ve laiˉ ceuˬ htaꞈ te ve yoˬ. Yaꞈ hkʼaˇ, Maˍnaˍseˍ venˇ baˆ dawˇ hpfuhˆ htaˇ, Yaˬhoˉvaˬ yawˇ htaꞈ ha kʼaˉ leh venˇ baˆ hpehˇ piˇ ve yoˬ. (2 Raˍsaˍvanˍ 33:9-16) Awˬ lawn chi ve teˇ hpaˍ Yaˬhoˉvaˬ lehˬ ha kʼaˉ puiˉ ve tehꞈ awˬ hkʼaˇ ca leh hpeuꞈ maw laˇ ve htaꞈ ngaˬ hui gʼa mawˬ ve yoˬ. Chaw chi teˇ hpaˍ lehˬ yawˇ hui haiˬ jaˇ ve awˬ ceuˬ htaꞈ te yaꞈ ve tehꞈ shiˍ leh venˇ baˆ dawˇ hpfuhˆ ve pa taw, Yaˬhoˉvaˬ yawˇ hui htaꞈ kʼawꞈ teꞈ tu la piˇ tcuh tuˬ yoˬ.

13. (a) Aˬ htoꞈ ma te Yaˬhoˉvaˬ Niˇnaˍveˍ chaw htaꞈ ha kʼaˉ ve tehꞈ hpeuꞈ maw piˇ ve le? (b) Peuˬ hkʼawꞈ nawˉ Niˇnaˍveˍ chaw htaꞈ caˉ daꞈ ve Yeˍsuˆ aˬ htoꞈ ma kʼoˆ ve le?

13 Chi hkʼoˆ kaꞈ, Yaˬhoˉvaˬ Niˇnaˍveˍ chaw htaꞈ ha kʼaˉ ve tehꞈ hpeuꞈ maw piˇ ve ngaˬ hui shiˍ ve yoˬ. Yawˇ Yoˇnaˆ htaꞈ kʼoˆ piˇ ve, “chaw oˇ ve teˇ hpaˍ hkʼaˬ ma haiˬ jaˇ chehˇ ve htaꞈ ngaˬ gʼa mawˬ peuˬ.” Yaꞈ hkʼaˇ, Niˇnaˍveˍ chaw venˇ baˆ dawˇ hpfuhˆ htaˇ, yawˇ yawˇ hui htaꞈ venˇ baˆ hpehˇ piˇ ve yoˬ. Yaˬhoˉvaˬ lehˬ Yoˇnaˆ aꞈ kehˉ ha kʼaˉ puiˉ jaˇ ve tehꞈ hpeuꞈ maw laˇ ve yoˬ. Oˇ ve teˇ yanˇ Yoˇnaˆ nyi ma zuhˆ jaˇ leh Yaˬhoˉvaˬ Yoˇnaˆ htaꞈ shaˍ tiꞈ piˇ ve, Niˇnaˍveˍ chaw “teꞈ chiˉ venˇ baˆ maˇ cawˬ ve yaˇ ehˉ” hkʼe hpehꞈ ve yoˬ. (Yoˇnaˆ 1:1, 2; 3:10; 4:9-11) Peuˬ hkʼawꞈ nawˉ, Yaˬhoˉvaˬ hteˇ ve cawˇ ve leh ha kʼaˉ puiˉ ve htaꞈ caˉ daꞈ ve maˍ laˇ tuˬ, Yeˍsuˆ awˬ lawn chi ve htaꞈ yehˇ ve yoˬ. Yeˍsuˆ kʼoˆ ve, Gʼuiˬ sha “suhˉ jehˬ” la ve awˬ yanˇ htaˇ, Niˇnaˍveˍ chaw venˇ baˆ dawˇ hpfuhˆ ve chaw htaꞈ “chaw chi teˇ co˗e geh teˇ geh tu la” tcuh tuˬ yoˬ.—Maꞈhtehˍ 12:41.

14. “Suhˉ jehˬ tuˬ awˬ pon kʼawꞈ teꞈ tu la tuˬ” ve Niˇnaˍveˍ chaw hui htaꞈ hkʼaˬ hkʼe kʼoˆ gaˇ ve le?

14 Choˬ kaˬ lo kʼoˆ ve, “suhˉ jehˬ ve awˬ nyi htaˇ Niˇnaˍveˍ yaˇ hui lehˬ chaw chi teˇ co˗e geh teˇ geh tu la” tuˬ laˇ? Chi Yeˍsuˆ hkʼaˬ hkʼe kʼoˆ gaˇ ve le? Yeˍsuˆ kʼoˆ ve, miˬ guiˬ awˬ suhˉ hkʼaw “suhˉ jehˬ tuˬ awˬ pon kʼawꞈ teꞈ tu la tuˬ yoˬ.” (Yoˇhanˬ 5:29) Chi ve lehˬ Yeˍsuˆ yawˇ uˉ peunˍ ve teˇ hinˉ hkʼawꞈ ve awˬ yanˇ htaꞈ kʼoˆ chehˇ ve yoˬ. Oˇ ve teˇ yanˇ gaˬ kʼo, “hteˇ ve chaw kaꞈ maˇ hteˇ ve chaw kaꞈ kʼawꞈ teꞈ tu la tuˬ yoˬ.” (Tcuh yaˇ 24:15) Maˇ hteˇ ve chaw “suhˉ jehˬ tuˬ awˬ pon kʼawꞈ teꞈ tu la tuˬ yoˬ.” Chi kʼoˆ gaˇ ve lehˬ, Yaˬhoˉvaˬ leh Yeˍsuˆ yawˇ hui te ve awˬ ceuˬ htaꞈ nyi leh yawˇ hui awˬ tehˬ ve htaꞈ haꞈ yuˬ tuˬ ve laˇ kaꞈ nyi ve yoˬ. Niˇnaˍveˍ chaw kʼawꞈ teꞈ tu la leh Yaˬhoˉvaˬ htaꞈ oˉ kʼoˍ pui tuˬ maˇ leuˆ yuˬ ve kʼo, yawˇ hui htaꞈ ciˍ yanˍ tuˬ suhˉ jehˬ piˇ tuˬ yoˬ. (Iˉsaˍyaˆ 65:20) Yaꞈ hkʼaˇ, ka tiꞈ yeˬ ve hkʼaw Yaˬhoˉvaˬ htaꞈ oˉ kʼoˍ pui tuˬ leuˆ yuˬ ve chaw awˬ pon kʼo, yawˇ hui co co taiˍ taiˍ ve a shaꞈ gʼa tuˬ awˬ hkʼaˇ cawˬ ve yoˬ.—Daˍyeˍlaˆ 12:2.

15. (a) Sawˉdonˍ leh Gawˇmawˇraꞈ venˇ hkʼaw chehˇ ve chaw teˇ gʼaˇ˗ehˬ kaꞈ maˇ kʼawꞈ teꞈ tu la˗o ve tehꞈ aˬ htoꞈ ma te ngaˬ hui maˇ kʼoˆ cawˇ ve le? (b) Yuˇdaꞈ liꞈ kaˇ nanˉ ehˉ 7 hkʼaw hkʼaˬ hkʼe kʼoˆ gaˇ ve le? (Awˇ ceˍ awˇ fa “ Yuˇdaꞈ aˬ htoꞈ ma htaꞈ kʼoˆ gaˇ ve le?” hkʼaw nyi sheˍ.)

15 Yeˍsuˆ yawˇ htaꞈ maˇ haꞈ yuˬ leh yawˇ ve tawˇ hkawˇ htaꞈ maˇ na yuˬ ve chaw htaꞈ kʼoˆ ve, “suhˉ jehˬ ve awˬ nyi htaˇ” Sawˉdonˍ leh Gawˇmawˇraꞈ venˇ hkʼaw ve chaw htaꞈ ciˍ yanˍ piˇ ve aꞈ kehˉ hehnˇ jaˇ tuˬ yoˬ. (Maꞈhtehˍ 10:14, 15; 11:23, 24; Luˉkaꞈ 10:12) Chi Yeˍsuˆ hkʼaˬ hkʼe kʼoˆ gaˇ ve le? Oˇ ve teˇ yanˇ Yeˍsuˆ kʼoˆ ve tawˇ lehˬ, maˇ hpehꞈ gʼa ve tehꞈ ngaˬ hui dawˇ ve yoˬ. Yaꞈ hkʼaˇ, nyi˗a kʼo, chi hkʼe maˇ heˆ. Awˬ lawn kʼo, oˇ ve teˇ yanˇ Yeˍsuˆ Niˇnaˍveˍ chaw htaꞈ kʼoˆ ve, yawˇ hui suhˉ jehˬ tuˬ awˬ pon kʼawꞈ teꞈ tu la tuˬ yoˬ. c Chi Yeˍsuˆ awˬ tehˬ te tuˬ ve htaꞈ kʼoˆ gaˇ ve yoˬ. Sawˉdonˍ leh Gawˇmawˇraꞈ venˇ htaꞈ “suhˉ jehˬ ve awˬ nyi htaˇ” gaˬ kʼo, Niˇnaˍveˍ chaw hkʼa shuˍ suhˉ jehˬ piˇ tuˬ yoˬ. Sawˉdonˍ leh Gawˇmawˇraꞈ venˇ hkʼaw chehˇ ve chaw haiˬ jaˇ. Yawˇ hui Niˇnaˍveˍ chaw htaꞈ shuˍ daꞈ ve yoˬ. Yaꞈ hkʼaˇ, Niˇnaˍveˍ chaw venˇ baˆ dawˇ hpfuhˆ tuˬ awˬ yanˇ cawˬ ve yoˬ. Chi hkʼe ceh tiˉ maˇ heˆ. “Suhˉ jehˬ tuˬ awˬ pon kʼawꞈ teꞈ tu la tuˬ yoˬ” tehꞈ Yeˍsuˆ kʼoˆ htaˇ, “haiˬ ve htaꞈ te ve chaw” htaꞈ kaꞈ kʼoˆ gaˇ ve tehꞈ tawnˇ taˍ sheˍ. (Yoˇhanˬ 5:29) Chi htaꞈ pa taw, nyi˗a kʼo Sawˉdonˍ leh Gawˇmawˇraꞈ venˇ hkʼaw chehˇ ve chaw teˇ hpaˍ dawˇ law kuiˬ cawˬ sheˍ ve yoˬ. Yawˇ hui htaꞈ kʼawꞈ teꞈ tu la piˇ tcuh leh yawˇ hui htaꞈ Yaˬhoˉvaˬ leh Yeˍsuˆ ve awˬ lawn ngaˬ hui maˍ piˇ tuˬ awˬ yanˇ cawˬ tuˬ yoˬ hehˉ.

16. A shu htaꞈ kʼawꞈ teꞈ tu la piˇ ve Yaˬhoˉvaˬ dawˇ cheˆ ve htaꞈ caˉ daꞈ ve ngaˬ hui aˬ htoꞈ ma shiˍ ve le? (Yeˍraˍmiˆ 17:10)

16 Yeˍraˍmiˆ liꞈ 17:10 gʼaw sheˍ. Liꞈ hpu chi teˇ tawn ngaˬ hui shiˍ tuˬ te laˇ ve htaꞈ kʼoˆ taˍ ve yoˬ. Yaˬhoˉvaˬ lehˬ ‘teˇ gʼaˇ leh teˇ gʼaˇ ve nyi ma htaꞈ lawˇ nyi shehˍ hpaˇ hpehꞈ ve yoˬ.’ Miˬ guiˬ awˬ suhˉ hkʼaw kʼawꞈ teꞈ tu la tuˬ ve htaꞈ kʼoˆ htaˇ, Yaˬhoˉvaˬ lehˬ “chaw yaˇ teˇ hpaˍ te chehˇ ve kanˉ htaꞈ nyi leh, yawˇ hui htaꞈ keunˍ daꞈ ve hkʼe, ngaˬ te piˇ chehˇ ve yoˬ” tehꞈ ngaˬ hui yonˍ gʼa ve yoˬ. Yaˬhoˉvaˬ kʼoˆ ve, awˬ tehˬ hpehꞈ ve yoˬ. Yaꞈ hkʼaˇ, Yaˬhoˉvaˬ ha kʼaˉ ve tehꞈ hpeuꞈ maw piˇ tuˬ awˬ hkʼaˇ ca ve yoˬ. Chi htaꞈ pa taw, Liꞈ hpu hkʼaw maˇ kʼoˆ laˇ taˍ ve kʼo, chaw teˇ gʼaˇ htaꞈ maˇ kʼawꞈ teꞈ tu la piˇ ve tehꞈ ngaˬ hui kʼoˆ maˇ hpehꞈ.

‘MIˬ GUIˬ HKʼOˆ VE SUHˉ JEHˬ SHEHˍ HPAˇ GʼUIˬ SHA HTEˇ VE CAWˇ VE’ HKʼAW CEH TIˉ SUHˉ JEHˬ VE

17. Suh˗oˬ ve chaw miˬ guiˬ awˬ suhˉ hkʼaw hkʼaˬ hkʼe hpehꞈ la tuˬ le?

17 Aˍdanˍ leh Eˇvaꞈ Saˍtanˍ hpawˇ lo chehˇ leh Yaˬhoˉvaˬ htaꞈ tanˬ hpfuhˆ ve pa taw, chaw yaˇ laiˉ lanˬ gʼaˇ gʼa suh˗e ve yoˬ. Suh ve teˇ ceuˬ htaꞈ teˇ gʼa˗ehˬ kaꞈ ponˬ maˇ gʼa. (1 Kawˇrenˍhtuˆ 15:26) Yaꞈ hkʼaˇ, suh˗oˬ ve chaw awˬ pon awˬ gʼuˇ suhˍ hpawˇ hkʼaˬ hkʼe hpehꞈ tuˬ le? Yaˬhoˉvaˬ htaꞈ ka tiꞈ yeˬ ve awˬ moˍ˗ehˉ 144,000 gʼaˇ htaꞈ kʼawꞈ teꞈ tu la tcuh piˇ leh, mvuhˇ naw ma hkʼoˆ lo maˇ suh puiˉ ve a shaꞈ gʼa tcuh tuˬ yoˬ. (Hpeuꞈ maˍ ve 14:1) Yaˬhoˉvaˬ ve kanˉ ka tiꞈ yeˬ ve hkʼaw te ve maˇ˗awˍ ve chaw lehˬ, ‘kʼawꞈ teꞈ tu la ve hteˇ ve cawˇ ve awˬ moˍ hkʼaw chehˇ tuˬ yoˬ.’ Yeˍsuˆ uˉ peunˍ ve teˇ hinˉ hkʼawꞈ ve awˬ yanˇ leh beˬ ve lawˇ ve awˬ leh meuˇ teˇ pawˆ yawˇ hui ka tiꞈ yeˬ ve kʼo, miˬ guiˬ hkʼoˆ lo co co taiˍ taiˍ gʼa chehˇ tuˬ yoˬ. (Daˍyeˍlaˆ 12:13; Heˍbrehˇ 12:1) Leh teˇ hinˉ hkʼaw ve awˬ yanˇ hkʼaw, “maˇ hteˇ ve chaw” Yaˬhoˉvaˬ ve kanˉ maˇ te jaw ve chaw, maˇ heˆ leh “haiˬ ve htaꞈ te ve chaw” htawˇ, a shu yawˇ ve te hkʼaˇ dawˇ hkʼaˇ pa leh Yaˬhoˉvaˬ htaꞈ oˉ kʼoˍ pui la tuˬ yoˬ. (Luˉkaꞈ 23:42, 43) Chaw teˇ hpaˍ haiˬ ve awˬ ceuˬ te ve, Yaˬhoˉvaˬ htaꞈ tawˍ ve, leh yawˇ ve a loˍ htaꞈ maˇ gʼaꞈ te ve kʼo, yawˇ hui htaꞈ maˇ kʼawꞈ teꞈ tu la tcuh tehꞈ Yaˬhoˉvaˬ dawˇ cheˆ piˇ tuˬ yoˬ.—Luˉkaꞈ 12:4, 5.

18-19. (a) Aˬ htoꞈ ma te Yaˬhoˉvaˬ lehˬ suh˗oˬ ve chaw htaꞈ hteˇ ve cawˇ ve hkʼaw suhˉ jehˬ piˇ tuˬ yoˬ tehꞈ ngaˬ hui yonˍ gʼa ve le? (Iˉsaˍyaˆ 55:8, 9) (b) Gʼuˇ suhˍ teˇ lawn hkʼaw ngaˬ hui aˬ htoꞈ ma htaꞈ henˇ tuˬ le?

18 Yaˬhoˉvaˬ suhˉ jehˬ htaˇ, teˇ lawn le le hteˇ ve cawˇ ve hkʼaw te tuˬ yoˬ tehꞈ, aˬ htoꞈ ma te ngaˬ hui yonˍ gʼa ve le? Yonˍ gʼa ve yoˬ. Awˬ lawn kʼo, Aˍbraˍhanˍ na gʼa ve hkʼa shuˍ, Yaˬhoˉvaˬ lehˬ ‘miˬ guiˬ hkʼoˆ ve suhˉ jehˬ shehˍ hpaˇ’ biˇ jaˇ ve, cuˇ yiˍ cawˬ ve, ha kʼaˉ puiˉ jaˇ ve yoˬ. Yaˬhoˉvaˬ yawˇ ve Yaˇ paˍ htaꞈ maˍ piˇ leh chaw yaˇ teˇ gʼaˇ le le htaꞈ suhˉ jehˬ piˇ tuˬ awˬ vuiˬ piˇ ve yoˬ. (Yoˇhanˬ 5:22) Yaˬhoˉvaˬ leh Yeˍsuˆ chaw yaˇ teˇ gʼaˇ le le ve nyi ma htaꞈ shiˍ ve yoˬ. (Maꞈhtehˍ 9:4) Hkʼe te leh, yawˇ huiˉ maˬ “hteˇ ve cawˇ ve hkʼaw ceh tiˉ suhˉ jehˬ ve” tehꞈ, ngaˬ hui yonˍ gʼa ve yoˬ.

19 Ngaˬ hui Yaˬhoˉvaˬ htaꞈ gʼaˇ va tuˬ, dawˇ teh taˍ leh yawˇ teˇ ceuˬ le le hteˇ ve cawˇ ve hkʼaw suhˉ jehˬ tuˬ yoˬ tehꞈ yonˍ gʼa ve yoˬ. Ngaˬ hui awˬ nu ve chaw htaꞈ suhˉ jehˬ piˇ maˇ gʼa tehꞈ shiˍ ve yoˬ. Chi ve htaꞈ Yaˬhoˉvaˬ ceh tiˉ te gʼa ve yoˬ. (Iˉsaˍyaˆ 55:8, 9 gʼaw sheˍ.) Chi htaꞈ pa taw, suhˉ jehˬ tuˬ ve awˬ lawn teˇ ceuˬ le le Yaˬhoˉvaˬ htaꞈ teh taˍ piˇ leh, Jawˇ mawˇ Yeˍsuˆ teˇ gʼaˇ ceh tiˉ Yaˬhoˉvaˬ hteˇ ve cawˇ ve leh haꞈ pehnˇ ve htaꞈ hkʼa biˇ henˇ yuˬ gʼa ve yoˬ. (Iˉsaˍyaˆ 11:3, 4) Tuꞈ jaˇ hkanˍ jaˇ ve awˬ yanˇ hkʼaw suhˉ jehˬ tuˬ ve hkʼaˬ hkʼe hpehꞈ tuˬ le? Ngaˬ hui maˇ shiˍ ve aˬ htoꞈ ma cawˬ ve le? Leh ngaˬ hui shiˍ ve aˬ htoꞈ ma cawˬ ve le? Gʼuˇ suhˍ teˇ lawn hkʼaw na hkawˇ chi ve teˇ hpaˍ teˇ geh henˇ tuˬ yoˬ.

KʼA MUIˬ HKAWˇ 57 Teˇ chaw ceuˬ le le geh ca hto toˇ ve

b Aˍdanˍ, Eˇvaꞈ, leh Kaˍiˉnaˆ htaꞈ caˉ daꞈ ve Shaw nyi kuiˬ Taꞈ yehˬ Ha pa 1 maˬ 1 nyi 2013 hkʼawꞈ Liꞈ mehˆ hpfuhˇ 12 awˬ maiˉ hkʼaw nyi sheˍ. (Laˇhuˍ hkawˇ maˇ cawˬ.)

c Chaw teˇ hpaˍ yawˇ hui ve tawˇ hkawˇ htaꞈ awˬ tehˬ yonˍ tcuh gaˇ ve pa taw, kʼoˆ peuˬ kaꞈ kʼoˆ ve yoˬ. Yaꞈ hkʼaˇ, Yeˍsuˆ Sawˉdonˍ leh Gawˇmawˇraꞈ venˇ hkʼaw chehˇ ve chaw htaꞈ kʼoˆ htaˇ awˬ tehˬ hpehꞈ ve htaꞈ kʼoˆ ve yoˬ.