Awˬ lawn awˬ tanˇ hkʼa gaˬ hteˇ lehˍ kʼai tuˬ

Awˬ hkʼaˇ lonˉ maˬ teˇ hpaˍ cawˬ taˍ ve liꞈ mehˆ hpfuhˇ lo hteˇ lehˍ kʼai tuˬ

Awˬ Lawn 29

Ngaˬ hui ve nyi haꞈ shaˉ paˍ Yeˍsuˆ htaꞈ ga piˇ ve

Ngaˬ hui ve nyi haꞈ shaˉ paˍ Yeˍsuˆ htaꞈ ga piˇ ve

Gʼuiˬ sha lehˬ, “mvuhˇ naw ma hkʼoˆ leh miˬ guiˬ hkʼoˆ ve kanˇ paˆ hkʼa peu˗eˬ ngaˬ htaꞈ peꞈ laˇ peuˬ.”—MAꞈHTEHˍ 28:18.

KʼA MUIˬ HKAWˇ 13 Yeˍsuˆ Hkriꞈ, ngaˬ hui daꞈ ve henˇ yuˬ tuˬ

HENˇ TUˬ VE TEˇ HPAˍ *

1. Chi beuꞈ teˇ co˗e Yaˬhoˉvaˬ loˍ ve awˬ ceuˬ aˬ htoꞈ ma le?

 Chi beuꞈ teˇ co˗e Gʼuiˬ sha lehˬ yawˇ ve mvuhˇ miˬ htaꞈ caˉ daꞈ ve daꞈ ve awˬ lawn sha tanˇ miˬ guiˬ hkʼoˆ teˇ kaˬ le le lo hto toˇ tcuh gaˇ ve yoˬ. (Maˍkuˆ 13:10; 1 Tiˆmoˉseˍ 2:3, 4) Kanˉ chi ve lehˬ Yaˬhoˉvaˬ ve kanˉ hpehꞈ leh a yeˇ uiˍ jaˇ tehꞈ shawˍ ve yoˬ. Hkʼe te leh, Gʼuiˬ sha lehˬ yawˇ haꞈ jaˇ ve Yaˇ paˍ Yeˍsuˆ htaꞈ kanˉ chi ve nyi haꞈ shaˉ tcuh ve yoˬ. Yeˍsuˆ lehˬ kanˉ chi ve htaꞈ beˆ maˍ chehˇ ve pa taw awˬ leh meuˇ ve awˬ nyi maˇ gaˬ sheˍ htaˇ, kanˉ chi ve Yaˬhoˉvaˬ loˍ ve hkʼe te biˇ gʼa tuˬ yoˬ tehꞈ ngaˬ hui yonˍ gʼa ve yoˬ.—Maꞈhtehˍ 24:14.

2. Awˬ lawn chi ve hkʼaw ngaˬ hui aˬ htoꞈ ma htaꞈ henˇ tuˬ le?

2 Yeˍsuˆ lehˬ “ka tiꞈ yeˬ leh cuˇ yiˍ cawˬ ve awˬ ceˬ” htaꞈ cuˇ leh Liꞈ hpu hkʼaw ve cuˇ yiˍ hkʼaˬ hkʼe pehˬ piˇ tcuh ve, awˬ lawn chi ve hkʼaw teˇ geh henˇ tuˬ yoˬ. Leh Yeˍsuˆ yawˇ hui htaꞈ cuˇ leh awˬ laꞈ gʼawˇ hui hto toˇ ve kanˉ a yeˇ uiˍ jaˇ ve hteˇ hteˇ shawˇ shawˇ te gʼa tuˬ, yawˇ hui ga piˇ tcuh ve yoˬ. (Maꞈhtehˍ 24:45) Chi hkʼoˆ kaꞈ, Yeˍsuˆ leh ka tiꞈ yeˬ ve awˬ ceˬ htaꞈ ga piˇ tuˬ, ngaˬ hui teˇ gʼaˇ leh teˇ gʼaˇ aˬ htoꞈ ma te gʼa ve, teˇ geh henˇ tuˬ yoˬ.

YEˍSUˆ LEHˬ HTO TOˇ VE KANˉ HTAꞈ NYI HAꞈ SHAˉ CHEHˇ VE

3. Yeˍsuˆ lehˬ aˬ htoꞈ ma ve kanˇ paˆ gʼa ve le?

3 Chi teˇ hkui Yeˍsuˆ lehˬ hto toˇ ve kanˉ htaꞈ nyi haꞈ shaˉ chehˇ ve yoˬ. Chi ngaˬ hui hkʼaˬ hkʼe te shiˍ gʼa ve le? Yeˍsuˆ mvuhˇ naw ma hkʼoˆ maˇ kʼoꞈ˗e sheˍ htaˇ, Gaˍliˍlehˇ hkʼaw hkʼoˆ lo yawˇ awˬ laꞈ gʼawˇ laiˉ gʼaˇ htaꞈ mawˬ daꞈ ve yoˬ. Yeˍsuˆ yawˇ hui htaꞈ kʼoˆ piˇ ve, Gʼuiˬ sha lehˬ “mvuhˇ naw ma hkʼoˆ leh miˬ guiˬ hkʼoˆ ve kanˇ paˆ hkʼa peu˗eˬ ngaˬ htaꞈ peꞈ laˇ peuˬ.” Leh Yeˍsuˆ yawˇ hui htaꞈ kʼoˆ piˇ ve awˬ ceuˬ htaꞈ kʼawꞈ nyi sheˍ. Yawˇ kʼoˆ ve, “nawˬ hui kʼai leh, chaw ceuˬ hkʼa peu˗eˬ ngaˬ ve awˬ laꞈ gʼawˇ hpehꞈ la tuˬ ca te˗o.” (Maꞈhtehˍ 28:18, 19) Yeˍsuˆ Yaˬhoˉvaˬ geh kanˇ paˆ gʼa ve teˇ ceuˬ lehˬ, hto toˇ ve htaꞈ nyi haꞈ shaˉ ve yoˬ.

4. Chi teˇ hkui Yeˍsuˆ lehˬ hto toˇ ve htaꞈ nyi haꞈ shaˉ chehˇ ve tehꞈ ngaˬ hui hkʼaˬ hkʼe te yonˍ gʼa ve le?

4 Yeˍsuˆ kʼoˆ ve, “chaw ceuˬ hkʼa peu˗eˬ” htaꞈ hto maˍ piˇ leh yawˇ ve awˬ laꞈ gʼawˇ hpehꞈ la tuˬ gʼa maˍ piˇ ve yoˬ. Leh yawˇ kʼawꞈ kʼoˆ ve, “miˬ guiˬ chi awˬ yanˇ leh htaˇ hkʼa gaˬ” yawˇ yawˇ hui geh chehˇ tuˬ yoˬ. (Maꞈhtehˍ 28:20) Yeˍsuˆ ve tawˇ hkawˇ htaꞈ ngaˬ hui gʼa mawˬ ve yawˇ lehˬ chi teˇ hkui hkʼa gaˬ hto toˇ ve htaꞈ nyi haꞈ shaˉ chehˇ ve yoˬ.

5. Chiˇ mvuh ve liꞈ 110:3 hkʼaw tcuh kaˍ paˍ ve tawˇ hkawˇ awˬ tehˬ biˇ la tuˬ, ngaˬ hui hkʼaˬ hkʼe ga piˇ chehˇ ve le?

5 Awˬ leh meuˇ ve awˬ yanˇ hkʼaw hto toˇ ve chaw lawꞈ˗aw laˇ tehꞈ Yeˍsuˆ maˇ gʼa dawˇ haˍ. Awˬ lawn kʼo, Chiˇ mvuh ve liꞈ hkʼaw tcuh kaˍ paˍ ve tawˇ hkawˇ awˬ tehˬ hpehꞈ la tuˬ yoˬ tehꞈ yawˇ shiˍ ve yoˬ. Leh choˬ kaˬ lo kʼoˆ ve, “nawˬ ve chaw teˇ hpaˍ lehˬ, canˇ paˍ teˇ hpaˍ htaꞈ ga bawˆ laˇ tuˬ yoˬ.” (Chiˇ mvuh ve 110:3) Nawˬ kaꞈ teˇ gʼaˇ hto toˇ ve chaw hpehꞈ ve kʼo, Yeˍsuˆ leh ka tiꞈ yeˬ leh cuˇ yiˍ cawˬ ve awˬ ceˬ htaꞈ nawˬ kaꞈ ga piˇ chehˇ ve yoˬ. Leh tcuh kaˍ paˍ ve tawˇ hkawˇ awˬ tehˬ hpehꞈ la tuˬ nawˬ kaꞈ ga piˇ chehˇ ve yoˬ. Kanˉ chi ve lehˬ gʼaˇ hteꞈ uiˍ la mvuh la chehˇ ve yoˬ. Yaꞈ hkʼaˇ, sha ve maˇ heˆ. Aˬ htoꞈ ma pa taw le?

6. Chi beuꞈ teˇ co˗e hto toˇ ve kanˉ maˇ sha ve teˇ ceuˬ lehˬ aˬ htoꞈ ma le?

6 Hto toˇ ve kanˉ maˇ sha ve awˉ lawˉ teˇ ceuˬ lehˬ, tawˍ laˇ ve yoˬ. Gʼuiˬ sha htaꞈ hpfuhˆ ve chaw hui tawˍ laˇ ve, bon awˬ hoˉ, leh mvuhˇ miˬ hpawˇ kanˉ te paˍ lehˬ ngaˬ hui ve kanˉ htaꞈ caˉ daꞈ ve, chaw laiˉ gʼaˇ maˇ na gʼa tuˬ te piˇ ve yoˬ. Ngaˬ hui ve awˬ viˉ awˬ nyi, ngaˬ hui shiˍ daꞈ ve chaw, maˇ heˆ leh kanˉ teˇ geh te ve awˬ chawˇ, ngaˬ hui htaꞈ caˉ daꞈ ve maˇ daꞈ ve awˬ lawn yawˇ hui gʼa kaˇ ve kʼo, ngaˬ hui Yaˬhoˉvaˬ ve kanˉ maˇ te leh hto toˇ ve kaꞈ maˇ te tuˬ yawˇ hui nyiˉ laˇ tuˬ yoˬ hehˉ. Mvuhˇ miˬ teˇ hpaˍ hpaˍ hkʼaw kʼo ngaˬ hui htaꞈ tawˍ laˇ ve chi lehˬ, kawˆ ho laˇ ve, awˬ gʼaˇ yehˇ ve, maˇ heˆ leh htawnˍ hkʼaw lo yuˬ keu laˇ ve yoˬ. Ngaˬ hui chi hkʼe gʼa hpuˇ ve anˇ tuˬ maˇ loˍ. Awˬ lawn kʼo, Yeˍsuˆ awˬ gʼuˇ suhˍ htaˇ kaꞈ kʼoˆ taˍ laˇ ve, “ngaˬ ve awˬ meh htaꞈ pa taw chaw ceuˬ hkʼa peu˗eˬ nawˬ hui htaꞈ canˇ tuˬ yoˬ.” (Maꞈhtehˍ 24:9) Shu chi hkʼe nyi bawˬ laˇ ve htaꞈ ngaˬ hui gʼa hpuˇ ve kʼo, ngaˬ hui Yeˍsuˆ ve awˬ laꞈ gʼawˇ hpehꞈ leh Yaˬhoˉvaˬ nyi hkʼaˇ suh tuˬ te piˇ chehˇ ve yoˬ. (Maꞈhtehˍ 5:11, 12) Tawˍ laˇ ve hkʼa peu˗eˬ hkʼawꞈ nawˉ lo Saˍtanˍ awˬ gʼaˇ piˇ chehˇ ve yoˬ. Yaꞈ hkʼaˇ, Saˍtanˍ lehˬ Yeˍsuˆ hkʼe taw kanˇ paˆ maˇ cawˬ. Hto toˇ ve kanˉ chi htaꞈ Yeˍsuˆ ga chehˇ ve kʼo, teˇ chaw ceuˬ le le gʼa kaˇ tuˬ yoˬ.

7. Hpeuꞈ maˍ ve liꞈ 14:6, 7 hkʼaw awˬ tehˬ hpehꞈ la chehˇ ve htaꞈ nawˬ aˬ htoꞈ ma shaˉ hkiˆ gʼa mawˬ ve le?

7 Hto toˇ ve kanˉ maˇ sha ve awˬ nu ve teˇ ceuˬ lehˬ, chaw ceuˬ tawˇ hkawˇ yoˬ. Ngaˬ hui ve awˬ co˗e awˬ lawn chi ve teˇ hpaˍ htaꞈ gʼaˇ tuˬ, Yeˍsuˆ tcuh yaˇ Yoˇhanˬ htaꞈ awˬ han hkʼaw mawˬ tcuh ve yoˬ. (Hpeuꞈ maˍ ve 14:6, 7 gʼaw sheˍ.) Chi hkʼaˬ hkʼe te ve le? Gʼuiˬ sha ve mvuhˇ miˬ daꞈ ve awˬ lawn sha tanˇ chaw maˇ maˇ gʼa kaˇ tuˬ ngaˬ hui te gʼa ve hkʼe coˇ caˇ leh te ve yoˬ. Chi beuꞈ teˇ co˗e miˬ guiˬ hkʼoˆ lo ve chaw vehˆsaiˉ jw.org hkʼaw Liꞈ hpu htaꞈ caˉ daꞈ ve maˍ laˇ ve awˬ ceuˬ teˇ hpaˍ gʼaw gʼa ve yoˬ. Awˬ lawn kʼo, chi ve hkʼaw 1,000 tawˇ hkawˇ hpaˆ cawˬ ve yoˬ! Leh Uˉ peunˍ ve Kawˍmiˍtiˍ kaꞈ Nawˬ ve a shaꞈ co co taiˍ taiˍ ha lehˬ gʼa ve! tehꞈ kʼoˆ ve liꞈ kʼoˆ 700 chaw ceuˬ tawˇ hkawˇ hpaˆ yuˬ tawˆ tcuh ve yoˬ. Liꞈ kʼoˆ chi ve lehˬ ngaˬ hui Liꞈ hpu maˍ htaˇ yehˇ tuˬ awˬ pon hpehꞈ ve yoˬ. Chi hkʼoˆ kaꞈ, naˍ paw pawˇ ve chaw awˬ pon VDO leh mehˆ cuˉ ve chaw awˬ pon liꞈ kaꞈ cawˬ ve yoˬ. Tcuh kaˍ paˍ ve tawˇ hkawˇ teˇ hpaˍ awˬ tehˬ hpehꞈ la chehˇ ve htaꞈ ngaˬ hui gʼa mawˬ ve yoˬ. Chi lehˬ ‘mvuhˇ miˬ teˇ peˆ le le, awˬ ceuˬ awˬ hkʼaˇ teˇ ceuˬ le le, tawˇ hkawˇ teˇ ceuˬ le le’ “daꞈ kehˬ ve chaw ceuˬ tawˇ hkawˇ” henˇ chehˇ ve yoˬ. Chi lehˬ Liꞈ hpu hkʼaw awˬ tehˬ ve htaꞈ henˇ ve yoˬ. (Zaˍhkaˍriˆ 8:23; Zeˍhpaˍniˆ 3:9, Miˬ guiˬ awˬ suhˉ yuˬ tawˆ ve Liꞈ hpu.) Chi hkʼa peu˗eˬ awˬ tehˬ hpehꞈ la ve lehˬ, Yeˍsuˆ nyi haꞈ shaˉ chehˇ ve htaꞈ pa taw yoˬ.

8. Ngaˬ hui hto toˇ ve kanˉ chi awˬ bon hkʼaˬ hkʼe taw taw cawˬ ve le?

8 Chi beuꞈ teˇ co˗e 240 mvuhˇ miˬ 8,000,000 gʼaˇ hpaˆ Gʼuiˬ sha ve kanˉ hkʼaˇ hkʼaw chehˇ ve yoˬ. Leh teˇ hkʼawꞈ le le laiˉ shehnˉ gʼaˇ Baˆtiˆsaˬ haꞈ yuˬ ve yoˬ. Yaꞈ hkʼaˇ, a yeˇ uiˍ jaˇ ve lehˬ Baˆtiˆsaˬ haꞈ yuˬ gehˇ sheˍ ve chaw chi teˇ hpaˍ “chaw awˬ suhˉ” ve te hkʼaˇ dawˇ hkʼaˇ gʼa cawˬ ve yoˬ. (Kawˇlawˇsehˇ 3:8-10) Laiˉ gʼaˇ maˇ daꞈ ve awˬ liˇ awˬ hkʼaˇ htaꞈ maˇ te˗o leh, hehnˇ ve awˬ ceuˬ kaꞈ maˇ te˗o. Shu htaꞈ maˇ nyi cha leh a shu yawˇ ve chaw ceuˬ daꞈ ve tehꞈ kaꞈ maˇ dawˇ˗o. Chi hkʼoˆ kaꞈ, Iˉsaˍyaˆ liꞈ 2:4 hkʼaw ve tcuh kaˍ paˍ ve tawˇ hkawˇ awˬ tehˬ hpehꞈ la ve yoˬ. Yawˇ hui lehˬ “maꞈ bawˆ tuˬ awˬ hkʼaˇ kʼawꞈ gu tuˬ ve maˇ heˆ.” Ngaˬ hui coˇ caˇ leh te hkʼaˇ dawˇ hkʼaˇ awˬ suhˉ cawˬ ve kʼo, laiˉ gʼaˇ dawˇ cawˇ leh Gʼuiˬ sha ve kanˉ hkʼaˇ hkʼaw chehˇ la tuˬ yoˬ. Chi ve lehˬ ngaˬ hui ve nyi haꞈ shaˉ paˍ Yeˍsuˆ awˬ hkʼaˇ suh gʼaꞈ te chehˇ ve tehꞈ hpeuꞈ maw piˇ ve yoˬ. (Yoˇhanˬ 13:35; 1 Peˍtruˆ 2:12) Awˬ lawn chi ve lehˬ yawˇ hkʼaˇ yawˇ hpehꞈ la gʼa ve maˇ heˆ. Yaꞈ hkʼaˇ, Yeˍsuˆ ngaˬ hui htaꞈ ga laˇ ve pa taw te gʼa ve yoˬ.

YEˍSUˆ LEHˬ KA TIꞈ YEˬ LEH CUˇ YIˍ CAWˬ VE AWˬ CEˬ LEUˆ VE

9. Maꞈhtehˍ liꞈ 24:45-47 hkʼaw awˬ leh meuˇ ve awˬ yanˇ htaꞈ caˉ daꞈ ve awˬ gʼuˇ suhˍ htaˇ kaꞈ Yeˍsuˆ hkʼaˬ hkʼe kʼoˆ laˇ taˍ ve le?

9 Maꞈhtehˍ liꞈ 24:45-47 gʼaw sheˍ. Yeˍsuˆ kʼoˆ ve, awˬ leh meuˇ ve awˬ yanˇ yawˇ lehˬ “ka tiꞈ yeˬ leh cuˇ yiˍ cawˬ ve awˬ ceˬ” htaꞈ leuˆ yuˬ leh co ha hpawˇ ve caˇ tuˬ gu teh tcuh ve yoˬ. Ngaˬ hui ve awˬ co˗e htaˇ, yawˇ hui lehˬ kanˉ gʼa te hkeuꞈ jaˇ tuˬ yoˬ tehꞈ ngaˬ hui shiˍ gʼa ve yoˬ. Leh awˬ tehˬ awˬ na chi hkʼe hpehꞈ ve yoˬ. Ngaˬ hui ve nyi haꞈ shaˉ paˍ Yeˍsuˆ lehˬ leuˆ yuˬ taˍ ve awˬ moˍ ehˉ htaꞈ cuˇ leh yawˇ ve chaw leh nyi ma pfuhˇ ve chaw htaꞈ “awˬ yanˇ cawˇ lehˍ caˇ tuˬ dawˬ tuˬ pehˬ piˇ” tcuh ve yoˬ. Leuˆ yuˬ taˍ ve chaw lehˬ, awˬ viˉ awˬ nyi ve yonˍ hkʼaˇ htaꞈ yawˇ hui uˉ peunˍ leh awˬ shehˍ hpaˇ hpehꞈ ve tehꞈ maˇ dawˇ. (2 Kawˇrenˍhtuˆ 1:24) Yaꞈ hkʼaˇ, yawˇ hui lehˬ, Yeˍsuˆ htaꞈ “awˬ hoˉ lonˉ leh maꞈ poˍ lonˉ” hpehꞈ ve tehꞈ shawˍ ve yoˬ.—Iˉsaˍyaˆ 55:4.

10. Awˬ han chi ve hkʼaw nawˬ Yaˬhoˉvaˬ ve kanˉ te tuˬ ga laˇ gʼa ve liꞈ kʼoˆ hkʼaˬ ve teˇ kʼoˆ le?

10 1919 hkʼawꞈ htaˇ tanˬ leh ka tiꞈ yeˬ leh cuˇ yiˍ cawˬ ve awˬ ceˬ lehˬ nyi ma pfuhˇ ve chaw awˬ suhˉ Liꞈ hpu henˇ tuˬ liꞈ kʼoˆ teˇ hpaˍ gu teh piˇ ve yoˬ. 1921 hkʼawꞈ htaˇ, ka tiꞈ yeˬ leh cuˇ yiˍ cawˬ ve awˬ ceˬ lehˬ nyi ma pfuhˇ ve chaw Liꞈ hpu hkʼaw awˬ tehˬ ve htaꞈ henˇ la tuˬ, Gʼuiˬ sha ve tinˍ tehꞈ kʼoˆ ve liꞈ kʼoˆ yuˬ tawˆ ve yoˬ. Peuˬ hkʼawꞈ nawˉ liꞈ kʼoˆ laiˉ ceuˬ kʼawꞈ yuˬ tawˆ ve yoˬ. Tawˇ pa haˉ te kʼo, “Gʼuiˬ sha lehˬ hteˇ ve yoˬ,” Awˬ tehˬ ve co co taiˍ taiˍ a shaꞈ gʼa ve, Nawˬ miˬ guiˬ chi hkʼoˆ paˍlaˍdiˇsuˆ hkʼaw co co taiˍ taiˍ chehˇ gʼa tuˬ yoˬ, Co co taiˍ taiˍ a shaꞈ gʼa tuˬ ve cuˇ yiˍ, Liꞈ hpu awˬ hkʼaw lo awˬ tehˬ awˬ na aˬ htoꞈ ma maˍ ve le?, Liꞈ hpu ngaˬ hui htaꞈ aˬ htoꞈ ma maˍ laˇ gʼa ve le?, leh chi teˇ hkui ve liꞈ kʼoˆ Nawˬ ve a shaꞈ co co taiˍ taiˍ ha lehˬ gʼa ve! chi ve teˇ hpaˍ hpehꞈ ve yoˬ. Liꞈ kʼoˆ hkʼaˬ ve teˇ kʼoˆ nawˬ Yaˬhoˉvaˬ htaꞈ shiˍ leh haꞈ tuˬ ga laˇ ve le? Liꞈ kʼoˆ chi ve hkʼa peu˗eˬ lehˬ shu awˬ laꞈ gʼawˇ hpehꞈ la tuˬ ngaˬ hui maˍ piˇ tuˬ, Gʼuiˬ sha ve kanˉ hkʼaˇ te tawˆ laˇ taˍ ve yoˬ. Leh liꞈ kʼoˆ teˇ kʼoˆ leh teˇ kʼoˆ kaꞈ awˬ yanˇ cawˇ daꞈ htaˇ tawˆ la ve yoˬ.

11. Aˬ htoꞈ ma te ngaˬ hui teˇ gʼaˇ le le yonˍ hkʼaˇ hpawˇ ve cuˇ yiˍ gʼa cawˇ ve le?

11 Naˉ jaˇ ve cuˇ yiˍ maˇ heˆ leh yonˍ hkʼaˇ hpawˇ heh ve caˇ tuˬ nyi ma pfuhˇ ve chaw ceh tiˉ gʼa cawˇ ve maˇ heˆ, ngaˬ hui teˇ gʼaˇ le le kaꞈ gʼa cawˇ ve yoˬ. Tcuh yaˇ Pawˇluꞈ kʼoˆ ve, “heh ve caˇ tuˬ lehˬ, chaw mawˇ teˇ hpaˍ awˬ pon yoˬ.” Leh yawˇ kʼawꞈ kʼoˆ sheˍ ve, heh ve caˇ tuˬ maˇ heˆ leh naˉ jaˇ ve cuˇ yiˍ gʼa ve chaw lehˬ “maˇ daꞈ ve htaꞈ fuiˍ daꞈ pehˬ daꞈ gʼa” tuˬ ga piˇ ve yoˬ. (Heˍbrehˇ 5:14) Chi beuꞈ teˇ co˗e ve chaw laiˉ gʼaˇ awˬ liˇ awˬ hkʼaˇ maˇ daꞈ ve pa taw, awˬ leh meuˇ ve awˬ yanˇ chi ve hkʼaw ngaˬ hui Yaˬhoˉvaˬ ve awˬ liˇ awˬ hkʼaˇ htaꞈ gʼaꞈ te tuˬ sha ve maˇ heˆ. Chi htaꞈ pa taw, ngaˬ hui yonˍ hkʼaˇ hpawˇ cuˇ yiˍ loˍ ve tehꞈ Yeˍsuˆ mawˬ ve yoˬ. Leh cuˇ yiˍ chi ve lehˬ Liꞈ hpu hkʼaw ve awˬ ceuˬ hpehꞈ ve yoˬ. Hkʼe te leh, Yeˍsuˆ lehˬ ka tiꞈ yeˬ ve awˬ ceˬ htaꞈ yehˇ leh cuˇ yiˍ chi ve ngaˬ hui htaꞈ peꞈ laˇ tcuh ve yoˬ.

12. Ngaˬ hui Gʼuiˬ sha ve awˬ meh htaꞈ hkʼaˬ hkʼe chiˇ mvuh ve le?

12 Yeˍsuˆ Yaˬhoˉvaˬ ve awˬ meh htaꞈ chiˇ mvuh ve hkʼe ngaˬ hui kaꞈ chiˇ mvuh ve yoˬ. (Yoˇhanˬ 17:6, 26) Tawˇ pa haˉ te kʼo, 1931 hkʼawꞈ htaˇ, ngaˬ hui Yaˬhoˉvaˬ ve Shaˉhkiˆhkanˍ ve awˬ meh yehˇ ve yoˬ. Awˬ meh chi lehˬ Liꞈ hpu hkʼaw cawˬ ve yoˬ. Ngaˬ hui Yaˬhoˉvaˬ ve awˬ meh htaꞈ a yeˇ uiˍ jaˇ tehꞈ shawˍ ve, awˬ meh chi awˬ nu ve chaw htaꞈ mawˬ tcuh leh, ngaˬ hui htaꞈ kaꞈ yawˇ ve awˬ meh hkʼa shuˍ kuˬ ve yoˬ. (Iˉsaˍyaˆ 43:10-12) Oˇ ve teˇ hkʼawꞈ hkʼaw Ha pa 10 maˬ htaˇ tanˬ leh Shaw nyi kuiˬ Taꞈ yehˬ awˬ htaꞈ hpawˇ lo Yaˬhoˉvaˬ ve awˬ meh yehˇ ve yoˬ. Chi hkʼoˆ kaꞈ, Miˬ guiˬ awˬ suhˉ yuˬ tawˆ ve Liꞈ hpu hkʼaw Yaˬhoˉvaˬ ve awˬ meh cawˬ kuiˬ cawˬ cawˇ ve hkʼaw kʼawꞈ keu ve yoˬ. Maˇ heˆ heˆ ve bon liˇ teˇ hpaˍ lehˬ yawˇ hui ve Liꞈ hpu hkʼaw Yaˬhoˉvaˬ ve awˬ meh cawˬ kuiˬ lo yuˬ tawˆ ve yoˬ.

YEˍSUˆ LEHˬ YAWˇ VE AWˬ LAꞈ GʼAWˇ HTAꞈ HTEˇ HTEˇ SHAWˇ SHAWˇ GU PIˇ VE

13. Chi beuꞈ teˇ co˗e Yeˍsuˆ lehˬ “ka tiꞈ yeˬ leh cuˇ yiˍ cawˬ ve awˬ ceˬ” htaꞈ yehˇ chehˇ ve tehꞈ ngaˬ hui yonˍ gʼa tuˬ aˬ htoꞈ ma te laˇ ve le? (Yoˇhanˬ 6:68)

13 Yeˍsuˆ lehˬ “ka tiꞈ yeˬ leh cuˇ yiˍ cawˬ ve awˬ ceˬ” htaꞈ yehˇ leh awˬ tehˬ ve oˉ kʼoˍ pui ve htaꞈ ga piˇ tuˬ miˬ guiˬ hkʼoˆ lo kanˉ hkʼaˇ teh ve yoˬ. Kanˉ hkʼaˇ chi ve htaꞈ nawˬ hkʼaˬ hkʼe dawˇ ve le? Tcuh yaˇ Peˍtruˆ Yeˍsuˆ htaꞈ kʼoˆ piˇ ve tawˇ hkawˇ htaꞈ nawˬ dawˇ mawˬ ve yoˬ hehˉ. Yawˇ kʼoˆ ve, “ngaˬ hui a shu geh kʼai tuˬ ve le? Nawˬ lehˬ co tiꞈ ha tiꞈ ve tawˇ hkawˇ cawˬ taˍ ve yoˬ.” (Yoˇhanˬ 6:68) Ngaˬ hui Yaˬhoˉvaˬ ve kanˉ hkʼaˇ htaꞈ maˇ shiˍ ve kʼo, ngaˬ hui ve a shaꞈ teꞈ hkʼaˇ hkʼaˬ hkʼe hpehꞈ tuˬ ve htaꞈ dawˇ nyi sheˍ. Yeˍsuˆ lehˬ kanˉ hkʼaˇ chi ve htaꞈ cuˇ leh ngaˬ hui Yaˬhoˉvaˬ geh meuˆ daꞈ tuˬ gu teh laˇ leh ngaˬ hui Yaˬhoˉvaˬ ve kanˉ hkʼa dehꞈ te gʼa tuˬ kaꞈ maˍ laˇ ve yoˬ. Chi hkʼoˆ kaꞈ, ngaˬ hui Yaˬhoˉvaˬ nyi hkʼaˇ suh ve te piˇ tuˬ, “nyi ma awˬ suhˉ htaꞈ veuꞈ deh” tuˬ kaꞈ Yeˍsuˆ ga laˇ ve yoˬ.—Eˇfeˇsuꞈ 4:24.

14. A naˍ 19 ve awˬ yanˇ nawˬ Yaˬhoˉvaˬ ve kanˉ hkʼaˇ hkʼaw gʼa chehˇ ve awˬ bon hkʼaˬ hkʼe gʼa ve le?

14 Dawˇ haˍ dawˇ hkiˉ ve awˬ yanˇ chi ve hkʼaw Yeˍsuˆ lehˬ daꞈ jaˇ ve beˆ maˍ laˇ hkawˇ peꞈ laˇ ve yoˬ. Chi ve lehˬ a naˍ 19 ve awˬ yanˇ htaˇ, ngaˬ hui hkʼa tawˍ lehˆ mawˬ gʼa ve yoˬ. Awˬ yanˇ chi ve hkʼaw miˬ guiˬ hkʼoˆ lo maˇ˗awˍ ve chaw lehˬ hkʼaˬ hkʼe te tuˬ maˇ shiˍ. Ngaˬ hui ve a shaꞈ teꞈ kuiˬ hkʼaw kawˆ ve maˇ gʼa heuˆ la tuˬ, Yeˍsuˆ lehˬ Gʼuiˬ sha ve kanˉ hkʼaˇ htaꞈ cuˇ leh beˆ maˍ laˇ ve yoˬ. Tawˇ pa haˉ te kʼo, chaw maˇ kuiˬ lo kʼai htaˇ naˍ hkʼawˇ hpa hkʼa dehꞈ keu leh shu paˇ lo maˇ kʼai tuˬ beˆ maˍ laˇ ve yoˬ. Gʼuiˬ sha ve kanˉ hkʼaˇ lehˬ nyi haꞈ shaˉ paˍ htaꞈ shaˍ tiꞈ piˇ ve, Hkriꞈ yaˇ awˬ moˍ hkʼaw ve awˬ viˉ awˬ nyi chehˇ sha chehˇ ve laˇ, maˇ heˆ leh yonˍ hkʼaˇ hpawˇ yonˍ yeˬ chehˇ sheˍ ve laˇ, hkʼa dehꞈ nyi chehˇ tehꞈ kʼoˆ piˇ ve yoˬ. (Iˉsaˍyaˆ 32:1, 2) Chi hkʼoˆ kaꞈ, Uˉ peunˍ ve Kawˍmiˍtiˍ awˬ lawn awˬ suhˉ kʼoˆ maˍ laˇ ve hkʼaw, ngaˬ hui htaꞈ beˆ maˍ laˇ leh awˬ gʼaˇ peꞈ laˇ ve kaꞈ gʼa ve yoˬ.

15. A naˍ 19 ve awˬ yanˇ hkʼaw hpawnˬ daꞈ ve leh hto toˇ ve htaꞈ caˉ daꞈ ve ngaˬ hui htaꞈ beˆ maˍ laˇ ve hkʼaˬ hkʼe gʼa ve le? Leh awˬ bon hkʼaˬ hkʼe cawˬ ve le?

15 A naˍ 19 ve awˬ yanˇ hkʼaw hpawnˬ daꞈ ve leh hto toˇ ve htaꞈ caˉ daꞈ ve ngaˬ hui htaꞈ hkʼa tawˍ lehˆ beˆ maˍ laˇ ve yoˬ. Tawˇ pa haˉ te kʼo, Gʼuiˬ sha ve kanˉ hkʼaˇ lehˬ Hkriꞈ yaˇ awˬ moˍ hkʼaw hpawnˬ daꞈ ve, hpawnˬ daꞈ lonˉ 1 nyi, leh hpawnˬ daꞈ lonˉ 3 nyi chi ve htaꞈ caˉ daꞈ ve hkʼa peu˗eˬ in˗teu˗neꞈ hkʼaw te tcuh laˇ ve yoˬ. Leh ngaˬ hui hto toˇ tuˬ awˬ pon, tawˇ yaw tuˬ awˬ hkʼeun yehˇ leh liꞈ kaꞈ bvuhꞈ feu tcuh laˇ ve yoˬ. Yaˬhoˉvaˬ lehˬ kanˉ hkʼaˇ chi ve htaꞈ awˬ bon naꞈ laˇ jaˇ. Awˬ tcuhˆ puiˍ laiˉ kaˬ lo ve kʼoˆ laˇ ve, hto toˇ ve chaw gʼaˇ hteꞈ kʼawꞈ maˇ la ve yoˬ. Leh awˬ yanˇ chi ve hkʼaw awˬ viˉ awˬ nyi laiˉ gʼaˇ daꞈ ve awˬ lawn laiˉ ceuˬ gʼa ve yoˬ.—Awˇ ceˍ awˇ fa “ Yaˬhoˉvaˬ ngaˬ hui hto toˇ ve kanˉ htaꞈ awˬ bon naꞈ laˇ ve” htaꞈ nyi sheˍ.

16. Ngaˬ hui aˬ htoꞈ ma awˬ lawn htaꞈ yonˍ gʼa ve le?

16 Chaw teˇ hpaˍ kʼoˆ ve, a naˍ 19 ve awˬ lawn Gʼuiˬ sha ve kanˉ hkʼaˇ lehˬ dawˇ maˇ jaˇ ve yoˬ. Yaꞈ hkʼaˇ, ponˬ laˬ ve teˇ pawˆ le le Gʼuiˬ sha ve kanˉ hkʼaˇ beˆ maˍ laˇ ve lehˬ cuˇ yiˍ cawˬ jaˇ ve tehꞈ ngaˬ hui htaꞈ hpeuꞈ maw laˇ ve yoˬ. (Maꞈhtehˍ 11:19) Yaˬhoˉvaˬ haꞈ pehnˇ ve hkʼaw ngaˬ hui htaꞈ beˆ maˍ laˇ ve htaꞈ dawˇ nyi htaˇ, awˬ gʼuˇ suhˍ hpawˇ Yaˬhoˉvaˬ leh Yeˍsuˆ ngaˬ hui geh chehˇ ve tehꞈ yonˍ gʼa ve yoˬ.—Heˍbrehˇ 13:5, 6 gʼaw sheˍ.

17. Yeˍsuˆ nyi haꞈ shaˉ laˇ ve awˬ hawˉ lo nawˬ gʼa chehˇ ve hkʼaˬ hkʼe dawˇ ve le?

17 Yeˍsuˆ nyi haꞈ shaˉ laˇ ve awˬ hawˉ lo ngaˬ hui gʼa chehˇ ve ha lehˬ jaˇ. Chaw liˇ vaˇ liˇ, chaw ceuˬ, maˇ heˆ leh chaw ceuˬ tawˇ hkawˇ maˇ fuiˍ maˇ pehˬ daꞈ ve kanˉ hkʼaˇ chi hkʼe ve hkʼaw ngaˬ hui gʼa chehˇ ve yoˬ. Ngaˬ hui Liꞈ hpu hkʼaw maˍ laˇ ve htaꞈ gʼa leh hkʼa dehꞈ te jawˬ ve pa taw, hto toˇ ve kanˉ te gʼa ve yoˬ. Ngaˬ hui te hkʼaˇ dawˇ hkʼaˇ awˬ suhˉ cawˬ tuˬ maˍ laˇ ve, teˇ gʼaˇ leh teˇ gʼaˇ haꞈ daꞈ tuˬ kaꞈ maˍ laˇ ve yoˬ. Yeˍsuˆ lehˬ ngaˬ hui ve nyi haꞈ shaˉ paˍ hpehꞈ ve pa taw, ngaˬ hui ha lehˬ jaˇ.

KʼA MUIˬ HKAWˇ 16 Yaˬhoˉvaˬ leuˆ yuˬ taˍ ve yaˇ paˍ htaꞈ pa taw, yawˇ htaꞈ chiˇ mvuh˗o

^ Chi beuꞈ teˇ co˗e laiˉ laiˬ gʼaˇ hawˇ hkʼaˆ, yaˇ miˇ, leh yaˇ teˇ hpaˍ daꞈ ve awˬ lawn sha tanˇ kaiˬ ve hkʼaw hto toˇ chehˇ ve yoˬ. Nawˬ kaꞈ awˬ moˍ chi ve hkʼaw ve teˇ gʼaˇ hpehꞈ˗aw laˇ? Hpehꞈ ve kʼo, nawˬ kaꞈ Yeˍsuˆ uˉ peunˍ ve awˬ hawˉ lo kanˉ te chehˇ ve yoˬ. Chi beuꞈ teˇ co˗e Yeˍsuˆ lehˬ hto toˇ ve htaꞈ beˆ maˍ chehˇ ve tehꞈ, ngaˬ hui shaˉ hkiˆ mawˬ tuˬ awˬ lawn chi ve hkʼaw teˇ geh henˇ tuˬ yoˬ. Awˬ lawn chi ve htaꞈ caˉ daꞈ ve ngaˬ hui dawˇ nyi ve kʼo, ngaˬ hui Yaˬhoˉvaˬ ve kanˉ coˇ caˇ leh te gaˇ tuˬ ga laˇ leh, Yeˍsuˆ beˆ maˍ laˇ ve awˬ hawˉ lo chehˇ gaˇ tuˬ kaꞈ te laˇ ve, awˬ lawn chi ve hkʼaw teˇ geh henˇ tuˬ yoˬ.

^ Kaˇ laˇ hkawˇ, 1946

^ Kaˇ laˇ hkawˇ, 1968

^ Kaˇ laˇ hkawˇ, 1982

^ Kaˇ laˇ hkawˇ, 2015