YOFUNJEDHA 06
N’nga ingumi yaromile a-vi?
“Nlungu ngutipwati laingumi.” (Salimo 36:9) N’nga munororomela vyevyi? Atu enango tanothuulela ira vyaingumi vyate kalao okene. Akala vyevyi pyaimbarimbari, vinooni-a ira i-yo atu nate kalao mwangovi. Mbwenye akala Yohova Nlungu ngupanduchile vyaingumi, vinooneya ira atokaana ifunelo. a Dhoweni nitapanyeni vinoonga Bibilya vamwasa wa mwemo ingumi mwaromele aliwa. Thitho mwasiwa ninororomela ira vinoonga Bibilya pyaimbarimbari.
1. N’nga vyongo vyopanduchiwavi vyakanleo a-vi?
Bibilya linoonga ira: “Vamaromelo Nlungu atopanducha dhulu na ilambo yavathi.” (Maromelo 1:1) Masientista anjinji tatorumela ira vyongo vyopanduchiwavi vitokaana maromelo. N’nga Nlungu apanduchile a-vi? Nlungu ato-indi-edha basa zimwee ochena, oi ndi “kopolo ya Nlungu” yolaba basa, ira apanduche vyongo vyothene vyopanduchiwavi, thangani-avo likutu la ndhou, nyenyedi, thitho maplaneta.—Maromelo 1:2.
2. Mwasiwa ngwan’ni Nlungu atoopanducha ilambo yavathi?
Yohova “kapanduchile ilambo yavathi vo-okaana ifunelo, atoisaka-edha ira atu takalengamo.” (Esaya 45:18) Liye atopanducha ilambo yavathi no-elamo vyongo vyothene vyofuneela ira atu takalengamo dhowa nodhowa. (Muleri Esaya 40:28; 42:5) Masientista tanoonga ira ilambo yavathila njavakundu. Aliwa katifwaidhe planeta n’nango lokwaranya ilamboi lelo lina vyongo vyofuneya ira atu takaena ingumi.
3. N’nga chini ino-iyani-a vari vaatu na vinyama?
Yohova angamadhi panducha ilambo yavathi, atoopanducha thitho vyongo vyaingumi. Adhamale “Nlungu atoopanducha mutu muifwanafwani-oyee.” (Muleri Maromelo 1:27.) N’nga chini inoiri-a ira atu ta-iyane na vinyama? I-yo atu ninooda kaana makalelo apama ninga udhivela na longomano namwasa oi napanduchiwile muifwanafwani-o ya Nlungu. Liye atonipanducha na dodoliso looda funjedha iwongelo, sangalala na nyumbo thitho vyongo vinango vyobaleya. Thitho mo-iyana na vinyama, i-yo atu ninooda lambela Namapanduchi-u.
FUNJEDHANI VINJINJI
Fwanyani umboni osikimizela ira vyaingumi vyate panduchiwa thitho oi mwasa wa Bibilyani oonga ira vyongo vyate panduchiwa ngwaimbarimbaridi. Muone mwemo makalelo anaatu munanikami-edhe aliwa idhiwa vyoonga Nlungu.
4. Vyaingumi vyate panduchiwa
Atu tanolemeziwa namwasa osaka-edha vyongo vyobaleya vosazi-edha vyongo vipanduchiwile. N’nga mbaani unofwanela lemeziwa na mwasa wa vyongo vipanduchiwilevi? Muonele VIDIYO, mwamala mutapanye yofuka yo-arelai.
-
N’nga pivyongo viivi vinosaka-edha atu vosazi-edha vyongo vyopanduchiwa?
Ira nyumba imangiwe, vanokala mutu oilemba nyumbiyo thitho oimanga. N’nga mbaani ulembile nosaka-edha vyongo vyopanduchiwa? Muleri Aebere 3:4, mwamala mutapanye vyofuka vyo-arelavi:
-
N’nga pivyongo viivi vyopanduchiwa vinodhiveliwananyo?
-
N’nga pyazelu roromela ira vyongo vyotheneevi vyate panduchiwa? Mwasiwa ngwan’ni munoonga e-no?
N’nga mutoidhiwa?
Munooda fwanya myasa namavidiyo oonga vyongo vyopanduchiwa va jw.org vaikundu yoi “Kodi Zinangochitika Zokha?” na “Zimene Ena Amanena Zokhudza Mmene Moyo Unayambira.”
“Mwaimbarimbari nyumba iliyothene uimangile ngu mutu, mbwenye upanduchile vyongo vyothene ngu Nlungu”
5. Myasa ya Bibilyani yoonga panduchiwa wa vyongo njaimbarimbari
Va lemba la Maromelo kapitulu 1, Bibilya linoonga moda waromile ilambo yavathi na vyaingumi. N’nga nyo munoviroromela vyevyo, venango munoona ira pyonama? Muonele VIDIYO, mwamala mutapanye vyofuka vyo-arelavi.
-
N’nga Bibilya linofunji-a ira ilambo yavathi na vyaingumi vyothene vyapanduchiwile vamalambo 6 amahora 24 baa-i?
-
N’nga nyo munoona ira myasa ya Bibilya inoonga panduchiwa wa vyongo njovweya thitho njaimbarimbari? Mwasiwa ngwan’ni munoonga e-no?
Muleri Maromelo 1:1, mwamala mutapanye yofuka yo-arelai:
-
Masientista tanoonga ira vyopanduchiwa vitokaana maromelo. N’nga vyevi vinovwelana a-vi na vimadhi nyo leri Bibilyani?
Atu enango anothuulela ira Nlungu apanduchile vyongo moira chinja kumela muvyongo vinango. Muleri Maromelo 1:21, 25, 27, mwamala mutapanye vyofuka vyo-arelavi:
-
N’nga Bibilya linofunji-a ira Nlungu apanduchile vyongo vyoi pyachinjile kala somba, vinyama thitho atu? Venango apanduchile vyaingumi vya “mitundu” yo-iyana-iyana? b
6. Va vyongo vyothene vipanduchile Nlungu, atu tapanduchiwile mwavakundu
I-yo atu nito-iyana na vinyama vipanduchile Yohova. Muleri Maromelo 1:26, mwamala mutapanye vyofuka vyo-arelavi:
-
Voi nipanduchiwile muifwanafwani-o ya Nlungu, n’nga nathonyi-edha udhivela na tangaranga ninothonyi-edha ira Nlungu ngoi a-vi?
ATU ENANGO ANOONGA IRA: “Vinoonga Bibilya ira vyongo vite panduchiwa kai vyaimbarimbari.”
-
N’nga nyo munothuulela a-vi? Mwasiwa ngwan’ni munoonga e-no?
MAKUNDO OGWANDELA
Yohova utopanducha vyongo vyothene vyadhulu na vyavailambo yavathi.
Vyofuka vyowelela
-
N’nga Bibilya linoonga ira vyongo vyopanduchiwa vyakanleo a-vi?
-
N’nga Nlungu ngupanduchile vyaingumi vyothene venango ate rumeli-a ira vyaingumi vinango vichinjenga kumela muvyaingumi ving’onong’ono?
-
N’nga atu tano-iyana a-vi na vinyama?
IDHIWANI VINJINJI
Muone vinafunjedhe i-yo dhela muvyopanduchiwa.
“Kodi Zamoyo Zimatiphunzitsa Chiyani?” (Galamukani!, Setembro wa 2006)
Muone mwemo namabala munam’mwandele liye mwanee vamwasa wa Bibilyani oonga yva vyopanduchiwa.
Muone akala mwasa oi vyaingumi vyate chinja inovwelana na vinoonga Bibiblya.
“Kodi Mulungu Anasintha Zamoyo Zina Polenga Mitundu Inanso ya Zamoyo?” (Mwasa wavasaiti)
Muone kala vivu-unle masientista vanango visakasakile aliwa vinothonyi-edha ira vyaingumi vyate panduchiwa venango vyate kalao oka
a Yofunjedha ya 25, ninodha tapanya ifunelo ya Nlungu vopanducha atu.
b Bibilyani madhu oi “tundu” anothapulela gulu nlukulu la vyaingumi.
