YOFUNJEDHA 32
Umwene wa Nlungu unaatonga va eni!
Umwene wa Nlungu uromile tonga dhulu mu yawa ya 1914. Yawa yen’na njaromile malambo omari-a a utongi waatu. N’nga ninoidhiwa a-vi vyevi? Ninoona ulosi unango wa Bibilyani, vyongo vikanle viireyanga vailamboi thitho makalelo akadhi athonyi-edhiwanga naatu romela mu 1914.
1. N’nga Bibilya laongilen’ni vyoonga sogolo?
Bukhu la Bibilyani la Danieli latoonga ira Umwene wa Nlungu unodha roma tonga komoni wa “hora dhokwakwana 7.” (Danieli 4:16, 17) Vangavirile vyawa vinjinji Yesu atoonga horila ira “hora dho-eliwelatu dhaatu amaziza,” thitho atofunji-a ira hora yen’na yali ya-anafiye komoni. (Luka 21:24) Ninga munofuna i-yo onela, hora dhokwakwana 7, dhatomala mu yawa ya 1914.
2. N’nga kumela mu yawa ya 1914, pivyongo viivi vikaanle viireyanga vailamboi, n’nga atu takadhi tathonyi-edhanga makalelo oi a-vi?
Anamafunjedha a Yesu tatom’fuka ira: “N’nga izindiyelo ya udha winyu na ya mamari-edho a malamboano inodha kalan’ni?” (Mateu 24:3) Vowakula, Yesu atoawandela vyongo vinjinji vyafuna dhaireya liye adharoma tonga ninga Mwene wa Umwene wa Nlungu dhulu. Vinango mwa vyongo vyevi ndi kondo, ndhala na vindharandhara. (Muleri Mateu 24:7.) Bibilya latoonga thitho ira “malambo omari-a” atu tanodha kaana makalelo othakala anofuna dhairi-a ira ingumi ikale yorucha maningi. (2 Timoteo 3:1-5) Vyongo vyevi vikaanle viireyanga maningi romela yawa ya 1914.
3. Mwasiwa ngwan’ni vailamboi vanoireya vyongo vyothakala maningi kumela varomile Umwene wa Nlungu tonga?
Yesu angakanle Mwene wa Umwene wa Nlungu, atodhowa mawanana Satana na viwandavyee. Satana atogonji-iwa va kondo yen’na. Bibilya latoonga ira “Liye atoponyiwa vailambo yavathi, thitho angelwee tatoponyiwa vambo-i na liye.” (Apokalipse 12:9, 10, 12) Satana ngothakaleliwa maningi namwasa oi utoidhiwa ira unonongiwa vachineneeva. Liye ngunoiri-a ira vailamboi vakale nyarwa dhinjinji. Vyevi vinonikami-a vwechecha mwasee vyongo vitofiya vothakala maningi vailambo yavathi. Mbwenye yosangalali-a choi Umwene wa Nlungu unodha mali-a nyarwa dhothene.
FUNJEDHANI VINJINJI
Sakasakani ira muone vinonikami-a idhiwa ira Umwene wa Nlungu uromile tonga yawa ya 1914, thitho vyevi munonikuzela aliwa.
4. Ulosi wa Bibilyani unothonyi-edha ira Umwene wa Nlungu uromile tonga mu yawa ya 1914
Nlungu atoiri-a ira Mwene Nebukadinezara aro-e vyoro-a vya vyongo vinofuna dhaireya sogolo. Vyaongile Danieli vothapulela vyoro-avyo vyatothoyi-dha ira vyoro-avyo vyali vyoonga utongi wa Nebukadinezara na Umwene wa Nlungu.—Muleri Danieli 4:17. a
Muleri Danieli 4:20-26, mwamala mu-indi-edhe basa kwadru ira muwakule vyofuka vyo-arelavi:
-
(A) N’nga Nebukadinezara aonin’ni mu vyoro-a vyee?—Muone versu 20 na 21.
-
(B) Chini yaireile na mwiri waro-idhe Nebukadinezara?—Muone versu 23.
-
(C) Chini yaireile komoni wa “hora dhokwakwana 7”?—Muone versu 26.
Vwelana wa vyoro-a vya mwiri na Umwene wa Nlungu
ULOSI (Danieli 4:20-36)
Umwene
(A) Mwiri ulukulu
Umwene wato-iya tonga
(B) “Gwi-ani mwiruwo”, thitho “vavire hora dhokwakwana 7”
Umwene watoroma okoka tonga
(C) “Munodha roma okoka tonga muumweninyu”
Vyaroma kwakwaneli-edhiwa ulosula . . .
-
(D) N’nga mwiri waimelela ani?—Muone versu 22.
-
(E) Chini yaireile ira arome i-ya tonga?—Muleri Danieli 4:29-33.
-
(F) N’nga chini yaireile na Nebukadinezara “hora dhokwakwana 7” dhingavirile?—Muleri Danieli 4:34-36.
KWAKWANELI-EDHIWA OROMA
Umwene
(D) Nebukadinezara, Mwene wa Babulo
Umwene wato-iya tonga
(E) Vanduli va vyawa 606 B.C.E., Nebukadinezara atokaana mi-ala thitho kaodile tonga wa vyawa 7
Umwene watoroma okoka tonga
(F) Nebukadinezara atoila mi-alee thitho atoroma okoka tonga
Ulosula vyakwakwaneli-edhiwa aliwa fendo yanambili . . .
-
(G) N’nga mwiri waimelela ani?—Muleri 1 Limbili 29:23.
-
(H) Chini yaireile ira arome i-ya tonga? N’nga ninoidhiwa a-vi ira umwenuo wali wa-anaromeve tonga va hora yali Yesu vailamboi?—Muleri Luka 21:24.
-
(I) N’nga ti e-lini umwenula mwaromile aliwa tonga, n’nga waromile tonga wani?
KWAKWANELI-EDHIWA WANAMBILI
Umwene
(G) Mamwene a Israeli taimelela utongi wa Nlungu
Umwene wato-iya tonga
(H) Yerusalemu atonongiwa, vyairi-idhe ira mamwene a Israeli ta-iye tonga wa vyawa 2,520
Umwene watoroma okoka tonga
(I) Yesu atooroma tonga dhulu ninga Mwene wa Umwene wa Nlungu
N’nga hora dhokwakwana 7 dhinoimelela hora yolapela moi a-vi?
Maversu enango a Bibilyani anonikami-a vwechecha pama, vinothapulela maversu enango. Mofwanafwani-a, bukhu la Apokalipse linoonga ira hora taaru na meya, dhinofwanafwana na malambo 1,260. (Apokalipse 12:6, 14) Ee-no hora dhokwakwana 7 weli-edha fendo mbiili mbamalambo 2,520. Hora dhinango Bibilyani madhu oi dambo anoimelela yawa. (Zakiyeli 4:6) Ndi sawasawa thitho na hora dhokwakwana 7 dhoongiwa mu bukhu la Danieli. Horadhi dhinoimelela vyawa 2,520.
5. Ilamboi itochinja maningi romela mu yawa ya 1914
Yesu atoongelatu vyongo vyafuna dhaireya vailamboi liye adhakala Mwene. Muleri Luka 21:9-11, mwamala mutapanye yofuka yo-arelai:
-
Va vyongo viongiwile va lembali, n’nga ndi vyongo viivi vioninyo viireyanga venango uvwa ira vitoireya?
Rumiwi Paulo atoonga makalelo afuna atu dhakaana malambo omari-a. Muleri 2 Timoteo 3:1-5, mwamala mutapanye yofuka yo-arelai:
-
Movwelana na lembali, n’nga mbamakalelo a-vi anoonanyo ira atu tanowaira maningi malamboano?
6. Muthonyi-edhenga ira munororomela ira Umwene wa Nlungu unaatonga
Muleri Mateu 24:3, 14, mwamala mutapanye vyofuka vyo-arelavi:
-
N’nga ti basa livi lofuneya maningi linothonyi-edha ira Umwene wa Nlungu unaatonga?
-
N’nga munaire a-vi ira murome laba basali?
Umwene wa Nlungu unaatonga va-eeni, thitho mo-odimbela unoroma tonga ilambo yothene yavathi. Muleri Aebere 10:24, 25, mwamala mutapanye yofuka yo-arelai:
-
N’nga uliwethene wa i-yo unofwanelela iran’ni vanoona i-yo ira “dambo linaakwivela”?
Munaire a-vi akala ira mutofunjedha likundo n’nango looda kami-a thitho vulumucha atu?
MUTU UNANGO UNOODA UFUKANI IRA: “Mwasiwa ngwan’ni a Mboni dha Yohova tanodhiveliwa onga ira yawa ya 1914 ndi yawa yavakundu?”
-
N’nga nyo munam’mwakule a-vi?
MAKUNDO OGWANDELA
Ulosi wa Bibilyani thitho vyongo vinoireya va ilamboi, vinothonyi-edha ira Umwene wa Nlungu unaatonga. Nalaleelanga thitho fwanyea vamigumano yava pingoni ninothonyi-edha ira ninororomela vyevi.
Vyofuka vyowelela
-
Chini yaireile komoni wa hora dhokwakwana 7 dhoongiwa mu bukhu la Danieli?
-
Chini inousikimizelani ira Umwene wa Nlungu uromile tonga mu yawa ya 1914?
-
N’nga munathonyi-edhe a-vi ira munororomela ira Umwene wa Nlungu unaatonga va-eeni?
IDHIWANI VINJINJI
Muone vinoonga namalemba limbili thitho atu enango vyoonga mwemo muchinjile ilamboi romela yawa ya 1914.
“Nthawi Imene Makhalidwe Analowa Pansi Kwambiri” (Galamukani!, Abril wa 2007
Muleri ira muone ulosi unofwanyeya va lemba la Mateu 24:14, mukuzile aliwa ingumi ya mutu mwinango.
“Ndinkakonda Kwambiri Masewera a Baseball Kuposa Chilichonse” (Nsanja ya Olonda, N.° 3 wa 2017)
N’nga ninoidhiwa a-vi ira ulosi unofwanyeya mu bukhu la Danieli kapitulo 4 unoonga vya Umwene wa Nlungu?
“Kodi Ufumu wa Mulungu Unayamba Liti Kulamulira? (Gawo 1)” (Nsanja ya Olonda, 1 wa Outubro wa 2014)
Chini inothonyi-edha ira “hora dhokwakwana 7” dhaongiwile mu bukhu la Danieli kapitulo 4 dhatomala mu yawa ya 1914?
“Kodi Ufumu wa Mulungu Unayamba Liti Kulamulira? (Gawo 2)” (Nsanja ya Olonda, 1 wa Novembro wa 2014)
a Muleri myasa minli yomari-a ili va ikundu yoi, idhiwani vinjinji mu yofunjedha yei.
