1. Movwelana na lemba la Mateu 24:9, mwasiwa ngwan’ni idananiwana na ilamboyi kai vyongo vyonidabwi-a?

YOHOVA unipaduchele ira niodenga dhivela atu enango thitho ira taodenga nidhiveliwana. Ngumwasiwa ira mutu mwinango aniidanangana i-yo ninosukwala vinjinji nokala okumudwa thitho ninofiedhela kala oova. Mofwanafwani-a Georgina rongola mwinango unakala ilambo ya Europa uongile ira: “Vyana miyo vyawa 14 m’manga anondiidanechana vinjinji mwasa omlabela Yohova. Miyo ndaoneya kala mutu o-ofuneya, ndatofiedhela vikaikelanga akala ira ndali mutu wapama.” * Bali mwinango unaitaniwa Danilo alembile ira: “Anyathoropa tangandikomile aliwa ndiruwana nonditucha na mwasa okala Mboni wa Yohova, miyo ndatosukwala vinjinji ndatorenjeya namwasa ova-iwa manyadho. Tundu wen’na oidananiwa unooda nikumudwi-a, mbwenye vyevyo kai vyodambwi-a wa-iyo.” Yesu atovaelatu onga ira ninodha idananiwanga.—Muleri Mateu 24:9.

2-3. Mwasiwa ngwan’ni anama-arela a Yesu anoidananiwa?

² Ilambo inoidanana anama-arela a Yesu. Mwasiwa ngwan’ni? Mwasiwa ngoi ninga mwemo mwali Yesu, i-yo kaninoira ikundu yailambo. (Juwau 15:17-19) Angalive ira ninoalemeza anamatonga ailambo, i-yo ninokonda alambela aliwa na vyongo vyothene vyene vino-indi-edha aliwa basa ninga masinale. I-yo ninolambela Yohova eka baa-i. I-yo ninovunela ira Yohova Nlungu liye nguna izo yofwanela tonga atu, izo yeyo Satana naatwee inokanyi-edha aliwa ira taode vioneeli-edhana voruni-a. (Maro. 3:1-5, 15) I-yo ninolaleela ira Umwene wa Nlungu chiidedi-edho imbo-i yaatu availambo yothene yavathi thitho na ira Umwene wa Nlungu mo-odimbela unodha mali-a atu othene anoruni-ana utongi wa Nlungu. (Dan. 2:44; Apok. 19:19-21) Milanyu yen’na ndimilanyu yapama waatu amirima yapama mbwenye ndimilanyu yothakala vinjinji waatu othakala.—Sal. 37:10, 11.

 ³ Mwasa mwinango unaidananiwela i-yo ngoi i-yo ninokala movwelana na makaathedho olongomana a Nlungu. I-yo nafwanafwani-a makaathedo apama a Nlungu na makaathedo othitha pereso ailambo vinokala vyooneelatu ira pyo-iyana, mofwanafwani-a ndulimu Nlungu atononga ilambo ya Sodomu na gomora na mwasa wa makalelo othakala aira aliwa ilambonimo, mbwenye malamboano ilambo inolimbi-edha makalelo enale ira atu tairenga. (Juda 7) Voi i-yo nino-arela makundo olongomana a Bibilya vo-iyani-ana makalelo othakala atu anjinji anokala tanionganga vyothakala ninukedhanga ira i-yo ninoira vyongo mosakulaatu.—1 Pe. 4:3, 4.

4. Tikalelo liivi linaniva-a kopolo ira niode vilela atu taniidanga?

⁴ N’nga chini inafuna nikami-a limbanana idananiwa na ruwaniwa naatu? I-yo ninofwanela kaana iroromelo yolimba yoi Yohova unonikami-a. “Iroromelo ikadhi ninga yongo yotitedhana varimani inonikami-a ira niode timi-a myalango yothene yo-inda mulo ya othakaluwo.” (Aef. 6:16) Mbwenye ninofwanela kaana vyongo vinango kwaranyi-a iroromelo. Thitho ninofwanela kaana udhivela. Mwasiwa ngwan’ni? Mwasiwa ngoi udhivela kunotamangela thakaleliwa mokwaranya madile. Udhivela “unooda limbana vyongo vili vyothene nooda vilela va vyongo vili vyothene” angalive ira vyongovyo vinikumbanyi-enga. (1 Akor. 13:4-7, 13) Chineneeva ninofuna niode funjedha mwemo mdhiveliwana Yohova vambo-i naabali-u amwiiroromeloni thangani-avo atu ale anoniidanana munanikami-edhe aliwa ira niode limbana idananiwa.

5. N’nga Yesu alimbi-iwile a-vi na udhivela wana liye wa Babee?

⁵ Vanga-adhi vang’ono ira Yesu Kristu apiwe na amwidanee, Yesu aawandele e-ni anama-arelee ororomeleya: “Miyo ndinomdhiveliwana Baba moi e-no ndinoira vyongo ninga mwemo Baba mundiwandenle liye.” (Juwau 14:31) Udhivela wana Yesu Kristu wa Babee watomva-a ira liye aode kaana kopolo dhofwanelela ira aode limbana vyorucha vyadha sogolowee. Udhiveli-u na Yohova unooda nikami-a irana saasawa na vyevyo.

6. Movwelana na lemba la Aroma 5:3-5, anamalaba a Yohova anovivwa a-vi na mwasa oidananiwela ilambo?

⁶ Mdhiveliwana Nlungu hora ili yothene unoakami-a anamalaba a Yohova ira taode limbanana a-ra-ariwa. Mofwanafwani-a hora inango namatonga mwinango wavadhulu waa Yuda atoakondi-a anama-arela ira taode laleela. Mbwenye arumiwao tatokaana udhivela mnjinji na Nlungu. Ngumwasiwa “aliwa tasakulile vwela Nlungu ninga namatonga malo movwela atu.” (Mayir. 5:29; 1 Ju. 5:3) Vimbo-ive vyevyo vinoaireela abali-u malamboano anjinji mwaaliwa anooda limbanana mwasa oruni-iwa na anamatonga akopolodhiwa thitho auwalanga mbwenye udhivela una aliwa na Yohova unoava-a kopolo ira taodeve vilela. Ngumwasiwa akala ilambo inoniidanana i-yo kaninokala okumudwa mbwenye i-yavo vyevyo ninoona ira vyevyo njingari.—Mayir. 5:41; muleri Aroma 5:3-5.

7. N’nga i-yo ninofwanela ira a-vi akala ninooni-iwa nyarwa yoruni-iwa naatu a-va banjanivi-u?

⁷ Venango vyowesedha vinango vinokumela waabali-u aututuni naroma funafunanga funjedha Bibilya abali-u a vandhevi-u anooda roma onganga ira ninanami-iwa. Enango anoona ira ninofuna tamanga mi-ala. (Onani Marku 3:21.) Enango anofiedha niruni-a mwauwalanga. Moda wenuo oruni-iuo kunofwanela ira uode nidabwi-a. Yesu aongile ira: “Amwidani amutu anodha kala avanyubanivee.” (Mat. 10:36) Ndi vyovweya ira kavinobala mwemo abali-u munaniirele aliwa vyongo vyothakala i-yo kaninofwanela rumeli-a mathuulelwi-u ira naaonenga kala amwidani i-yani-ana mwemo hora inofuna udhiveli-u wenjedheyanga thitho ninofwanela ulukuli-a udhiveli-u naatu. (Mat. 22:37-39) Mbwenye kanirumeli-e ira ni-iyachi a-rela malamulo na makundo a Bibilyani vofuna ira niode dhiveliwi-a atu enango.

8-9. Chini yamkami-idhe rongola ira akale olimba angalivel ira anogumanana nyarwa yoruni-iwa?

⁸ Georgina uongiwile maromeloule atoodave  dhowana kala olimba angalive ira anooni-iwa nyarwa runi-iwa hora dhinjinji na m’mee. “Georgina unoonga ira: “Miyo na m’manga natoroma funji-iwa Bibilya na Mboni da Yohova mbwenye vangavirile medi 6 datofuna ira dimaonelenga migumano kalelo la m’manga latoroma chinja mombaranya. Ndatozindiela ira liye atoroma thanganeela naatu opanduwa liye anooda i-ndi-edha basa vyaongecha atu opanduwao afunanga ndiongana, liye thitho anondiruwanecha nditutumula sisi anondifungelecha no tatilela vandhe mabukwanga. Ndingana vyawa 15 ndatobadiziwa. Vofuna ndikodi-a ira nda-aode mlambela Yohova m’manga atondidhowi-a lareni wakalecha azombwe na asikana akaechana makalelo o-okala pama oromi-a ndale. Weo ndafwanele ira ndiode kala vari vaazombwe a-indi-edecha basa mirombwe yodhodhomi-a urongodhi thitho tanoirecha vyaupanga. Vinokala vyorucha simbwasimbwa limbanana runi-iwa akala ira vyevyo anoviira mbaatu ale afwanele ira taudhiveliwena noulela pama.”

⁹ N’nga Georgina alimban’nena a-vi vyorucha vyee? Liye uongile ira: “Voi m’manga vyaromaliye ndilimbangana, miyo ndali ndingamadhi leri Bibilya lothene lipumbula. Miyo ndatomala sikimiza rimani mwanga ira ndatofwanya imbarimbari, e-no ndakala ndivionanga kala vakwikwi na Yohova. Miyo hora dothene ndanolobela wa liye thitho liye anondivuruwanecha. Hora yen’ne yakalechamiyo lareni mwakalecha azombwe na asikana amakaathedho o-okala paama, rongola mwinango anondiitanelecha nyumbaniwee ira nimafunjedhe Bibilya vambo-i. Vahora yothene yeniyo ndali ndilimbi-eyanga naabali naarongola a Nyumbani ya Umwene. Aliwa tandionecha kala m’mbo-i wa banjani mwiwa. Miyo ndatoona ira Yohova ngwakopolo dhinjinji kwaranyi-a uli wetheene unafune ira alimbanena i-yo.

10. Chini inofuna i-yo sikimizela vyoonga Yohova Nlungwi-u?

¹⁰ Rumiwi Paulo atolemba ira kavali yongo inaode “ni-iyani-a udhivela una-iyo na Nlungu na Kristu Yesu Mbwii-u.” (Aroma 8:38, 39) Angalive ira nigumanengana nyarwa dhinjinji vahora yoyeva i-yo ninooda sikimiza ira Yohova hora ili yothene unodhakala na-iyo noniva-a kopolo thitho nididili-a rima mwemo munafuneela i-yo. Ninga munaoni-a vyoireya vyavaingumini vya Georgina, Yohova thitho unodha nikami-a dhela mwa banjali-u lofuneechecha lauzimu.

11. N’nga udhivela uongile Yesu valemba la Juwau 15:12, 13, ungaodile akami-a anama-arelee? Ongani ifwanafwani-o.

¹¹ Nama-iyu oi angapiwile Yesu Kristu aongile ira anamafunjedhee tafwanela ira taode dhiveliwana mutu na fwee. (Muleri Juwau 15:12, 13.) Liye atoidhiwa ira tundu wenuo waudhivela ungakami-idhe  ira taodeve dhowana kala o-indana na limbana idiwa na ilambo. Muone ifwanafwani-edho ya pingo mwinango wa Tezalonika. Kumelave hora yakaathi-iwile aliwa abali apingo wen’ne takalelechave ona nyarwa yo-ara-ariwa. Angalive e-no, aliwa tatooda kala ifwanafwani-o yapama yokala ororomeleya na audhivela. (1 Atez. 1:3, 6, 7) Paulo atowalimbi-a makristau awu Tezalonika ira taodenga kala audhivela, aliwa tafwanele dhowanave irana vyevyo “mowenjedheleyanga.” (1 Atez. 4:9, 10) Udhivela ungaodile akami-a ira aliwa taodenga didili-a mirima yaatu asukwala naatu odhivwela tangaranga nokami-a atu ali ofooka mwauzimu. (1 Atez. 5:14) Abali au Tezalonika mo-okaikela tato-arela malangi-o a Paulo. Thangani-avo kartalee lanambili lalembile liye vangavirile yawa imbo-i Paulo aongile ira: “Udhivela wa kadha mutu uliwethene wanyo unaawenjedheyangave.” (2 Atez. 1:3-5) Udhivela waabali au Tezalonika watoakami-a ira taode limbanana nyarwa no-ara-ariwa.

12. Wari mwa hora ya khondo abali ailambo inango taoni-idhe a-vi udhivela va mutu mwinango na fwee?

¹² Kaonani vyamwireele Danilo uongiwile voromule vambo-i na i-yanee. Sidadi wakala aliwa watooneya khondo angalive e-no Danilo na i-yanee tatodhowanave maonelanga migumano, laleela mwamakalelo othene afwanela aliwa oda, thitho nogaanana vyodyaviwa na abali ale a-ana vyodya. Dambo n’nango anyathoropa tatomkwivela bali Danilo. Liye unoonga ira: “Anyathoropao tatondiwadela ira miyo ndiode onga ira ndito-iyachi iroromelo yanga. Miyo ndidhakonde aliwa tatondikoma tongondinami-anga onanga ninga tanofuna tandiombele futi aliwa li-anga vamuru vanga. Aliwa ta-anadhowe tanonitucha ira anowela ira tam-indele i-yananga. Mbwenye mo-odembuwa abali tatonitukula aliwa dhowa manilokota sidadi n’nango. Miyo kadinodha diwala udhivela waabali ofuneya ninga enale. Ndingafiile sidadi lipyalo abali awewo tatoniva-a vyodya tongonikami-a ira niode kaana basa na nyumba. Vyo-arelavo vyiwa natokaana vyongo vyapama vyooda kami-ana abali enango atawecha khondo visa vinango. Vyoireya vya tundu wen’na vinooni-a ira udhivela wa makristau unooda kami-a ira niode limbanana idiwa.

13. N’nga zimu ochena unonikami-a a-vi ira niode vilela va basali-u lolambela Yohova angalive ira aatu anoniidanana?

¹³ Yesu atoawandela anama-arelee ira taadhiveliwengana amwidaniwa. (Mat. 5:44, 45) N’nga vyevyo pyokweya? Navang’onovene! Mbwenye chiyongo yoodeya mokami-wa na zimu ochena wa Nlungu. Yova-a ya zimu ochena wa Nlungu inothangani-anavo udhivela kala atu oleva rima upama pwaseya na dhikondi-a. (Agal. 5:22, 23) Makalelo othene enala anonikami-a ira niode limbana  idananiwa. Atu anjinji aruni-echa ifunelo ya Nlungu tatochinja zelu dhiwa tangaoni ira aman’niwa, a-iyaniwa, a-imiwa venango amwandamaniwa tanooni-a kalelo leli. Atu njinji mwaaliwa tatofiedha kala abali-u ofuneechecha. Ngumwasiwa akala ira wanyo pyorucha dhiveliwana atu anauwidananani namwasa oi nyo munolambela Yohova muode lobela wa Yohova ira muvepe zimu ochena. (Luka 11:13) Thitho mukale osikimiza ira hora dothene Nlungu unoira vyongo mwapama.—Sang. 3:5-7.

14-15. N’nga lemba la Aroma 12:17-21, likami-idhe a-vi rongola Yasmeen ira aode oni-a udhivela wa man’nee angalive ira man’neuo anomruni-echa?

¹⁴ Kaonani ifwanafwani-o ya Yasmeen, unakala iwono ya mavirelo adhuwa. Liye angali wa Mboni dha Yohova, man’nee aoni ira liye airanami-iwa atooda kondi-a ira a-aode mlambela Nlungu. Liye anomruwanecha thitho atovepa abalee na anamatonga aigereja thangani-avo ng’anga ira taode mtucha m’mwandela ira liye angaodile mali-a banja. Siku n’nango man’nee Yasmeen atodhowa Nyumbani ya Umwene ira amaode dhioneeli-edha wa abali hora ya migumanoni! Yasmeen hora dhinjinji anooda ula namwasa wa makalelo o-ofwanelelao.

¹⁵ Nyumbani wa Umwene Yasmeen anooda didili-iwa rima nova-iwa kopolo naabali naarongola amwiiroromelo. Andimuwa ava pingoni tanomlimbi-a ira aodenga i-ndi-edha basa makundo anofwanyeya va lemba la Aroma 12:17-21. (Muleri.) Yasmeen uongile ira: “Ali vyorucha mbwenye miyo ndatovepa Yohova ira aode ndikami-a, ndanooda dhilimbi-edha ira ndiode i-ndi-edhela basa makundo a Bibilyani. Moi e-no manan’nga namwasa wa vyothakala vyaira liye anooda ponyedha vyongo vyothakala kozinyani ira miyo ndiode dhowa macheni-amo. Liye andiirelanga vyongo vyo-okala paama miyo ndanorumela mokurudheya rima. Vyabulelecha liye, miyo ndanomsamalecha pama.”

16-17. N’nga nyo mufunjedhilen’ni va vimwireele Yasmeen?

¹⁶ Yasmeen vang’ono na vang’ono atooda va-iwa maraeli-o namwasa ooni-a udhivela wa man’nee liye unoonga ira: “Man’nanga atoroma ndiroromela na mwasa oi anoidhiwa ira miyo hora dothene daonga imbarimbari liye atoroma ndivuruwana mondilemeza nafunanga tapanya vyoonga igereja, liye atorumela ira vandhevi-u nikaathei-e rendele moi ee-no liye atondilimbi-a ira ndidhowenga migumanoni. Ingumiyi-u ya banja yatochinja maningi. Vanyumbani vi-u vatochinja kalavo makalelo arendele. Inodedi-a miyo choi man’nanga aode funafuna roma funjedha mlambela Yohova vambo-i na miyo.”

¹⁷ Ifwanafwani-o ya Yasmeen inooni-a ira udhivela “unodedi-edha vyongo vili vyothene unovilela vyongo vili vyothene.” (1 Akor. 13:4, 7) Chiimbarimbari ira idananiwa unooda kala wakopolo  hora dhinango unooda nikumudwi-a mbwenye udhivela ngwakopolo kwaranyi-a. Aliwa unooda nyengelela rima wa mutu. Mokwaranyi-a vyothene unosangalali-a Yohova. Mbwenye angalive ira atu anodhowanave niidanana i-yo ninooda dhowanave kala atu aimwerumweru. Moi a-vi?

18. N’nga mwasiwa ngwan’ni ninoodave kala osangalala angalive ira atu tanoniida?

¹⁸ Yesu aongile ira: “Osangalala ngunyo hora dothene atu anouidananani.” (Luka 6:22) I-yo kanisakulile ira atu taniidenga thitho kaninodhiveliwana ira atu tanioni-enga nyarwa na mwasa wairoromelo yi-u. N’nga mwasiwa ngwan’ni ninokala osangalala atu taniidanga? Ngumwasa wa vyongo viraru. Yoroma, i-yo navilela ninooda ganyali kala orumeliwa na Nlungu. (1 Pe. 4:13, 14) Yanambili iroromelo yi-u inooda sakanyeya nokala yolimba. (1 Pe. 1:7) Janararu ninooda ganyali ngari yowachela vyodabwi-a. Ingumi yo-omala.—Aroma 2:6, 7.

19. Mwasiwa ngwan’ni arumiwi tatosangalala na mwasa okomiwa?

¹⁹ Vangavirile hora yoyeva Yesu Kristu angavenyathi-iwile, arumiwi tali osangalala na vile vyaongile Yesu. Tangamadhi wasuliwa thitho tangatongiwile ira taode i-yachi laleela aliwa tatosangalala. Mwasiwa ngwan’ni? “Mwasiwa ngoi tatokaana ithuulela rima jatikizo yoi aliwa tatofiedha pwaziwa namwasa wa dhina la Yesu.” (Mayir. 5:40-42) Udhivela wana arumiwi wa Mbwiye Yesu wali nlukulu kwaranya ova waova aliwa amwidaniwa, aliwa tatooni-a udhivela wen’na volaleela milanyu yapama “mo-o-iyedha.” Malamboano abali-u anjinji anodhowanave mlambela Nlungu mororomeleya angalive ira anogumanana nyarwa, aliwa tatoidhiwa ira Yohova kanodha diwala basa na udhivela unaoni-a aliwa na mwasa wa dhinalee.—Aeb. 6:10.

20. Chini inafuna i-yo funjedha muru o-arela?

²⁰ Fiedhela komoni wamakalelo othakala wailamboi ungafiile aliwa anongodhowanave niidanana. (Juwau 15:19) Mbwenye kaninofwanela o-va ninga munofuna i-yo dhaonela yofunjedha yo-arela, Yohova “unodha limbi-a no tetezela” anamalabee ororomeleya. (2 Atez. 3:3) Ngumwasiwa nidhowenave mdhiveliwana Yohova adhiveliwangana abali-u amwiiroromeloni, na adhiveliwangana amwidani-u. I-yo na-arela malangi-o enela, ninodha dhowanave kala o-indana thitho ninodha kala olimba mwauzimu. Ninodha titimi-a dhina la Yohova ththo ninodha oni-a ira udhivela ngwakopolo vinjinji kwaranyi-a idananiwa.