1-2. Mundhila iivi Yesu mukalele liye ninga namasogolela una-iyachi mavyalwee muusevani wa-iyo? Ongani ifwanafwani-o.

KATHUULELANI ira nyo vambo-i na axamwalinyu munawenda ndhila yoopi-a yo-okaana atu, thitho utokala libunda kamunaona sogolo. Nyo mutokaana unausogolelani. Vahora inawendaliye usevanimo uno-iyachi manyalwee hora vang’ono nyo kamunaoda m’mona thitho unausogolelanule mbwenye angalive ee-no nyo kamunafwanela ova. I-yavo vyevyo nyo vambo-i na axamwalinyu munofwanela a-rela manyalo mwavira liyemo!

² Mwandhila imbo-ive, i-yo Makristau othenene, ninowenda ndhila yoopi-a ilambo ili-iyoi. Mbwenye vyosangalali-a pyoi, Yohova utoniva-a osogolela olongomana mwanee Yesu kristu. I-yo ninooda a-rela mororomeleya manyalo a Yesu ani-iyedhile liye. (1 Pe. 2:21) Makundo anango a Bibilyani anoonga ira versu leli, Pedru atofwanafwani-a Yesu na namasogolela. E-ni ninga namasogolela una-iyachi manyalwee muusevani, Yesu utoni-iyedhela manyalwee ira niode a-arela. Muyofunjedha yei ninooda vwechecha pama vinothapulela a-rela manyalo a Yesu. Ninodha wakula vyofuka viraru: Chini? Mwasiwa ngwan’ni? Moi-avi?

3. N’nga a-rela manyalo a mutu unothapulelan’ni?

³ N’nga a-rela manyalo amutu muvirile liye unothapulela n’ni? Bibilya, hora dhinango lino-indi-edha basa madhu oi “wenda” venango “manyalo” vofuna onga mwemo mutu munokalela liye na ingumiyee. (Maro. 6:9; Sang. 4:26) Ifwanafwani-o ino-iya mutu inooda landani-iwa na mutu uno-iya manyalwee awendanga muusevani. Ngumwasiwa, ninooda onga  ira a-rela manyalo a mutu unothapulela a-rela ifwanafwani-o yee, nomsazi-a.

4. N’nga a-rela manyalo a Yesu unothapulelan’ni?

⁴ N’nga a-rela manyalo a Yesu, unothapulelan’ni? M’madhu oyeva vinothapulela sazi-a ifwanafwani-o yee. Madhu o-indiwa valemba a yofunjedha yei, rumiwi Pedru makamaka aonga ira Yesu nguifwanafwani-o yovilela angalive ira anoona nyarwa, mbwenye vatokala ndhila dhinjinji dhoonga msazi-edha Yesu. (1 Pe. 2:18-25) Imbarimbari, ingumi yothene ya Yesu vyothene viongile liye na vyothene viirile liye njiifwanafwani-o wa i-yo ira nimsazi-edhe.

5. N’nga atu o-olongomana anoodadi a-rela ifwanafwani-o yolongomana ya Yesu? Onganimo.

⁵ I-yo nili atu o-olongomana. Angalive ira nili atu o-olongomana ninoodadi a-rela ifwanafwani-o ya Yesu? Ee. Likundo linofwanyeya va 1 Pedru 2:21, linoonga ira ninooda “a-rela ifwanafwani-o ya [Yesu] angalive ira kaninasazi-edhe ifwanafwani-o yee” molongomana, ninoira mule munoodela i-yo. Mwandhila yen’na, ninooda a-rela malangi-o arumiwi Juwau oonga ira: “Dhowananive wenda ninga mule Yesu mwawendela liye.”—1 Ju. 2:6.

6-7. Mwasiwa ngwan’ni nioonga ira a-rela manyalo a Yesu unoniwandameli-a wa Yohova?

⁶ A-rela manyalo a Yesu unoniwandameli-a wa Yohova. Mwasiwa ngwan’ni ninoonga ee-no? Yoroma, Yesu uto-iyachi ifwanafwani-o yapama yeyo inoniiri-a mdhiveliwi-a Nlungu. (Juwau 8:29) Ee-no na-arela manyalo a Yesu ninomdhiveliwi-a Yohova. Ninooda kaana iroromelo ira Babi-u wa dhulu unodha wandamela ale anodhilimbi-edha ira takale axamwalee.—Tiy. 4:8.

⁷ Yanambili, Yesu utosazi-edha molongomana Babee. Ngumwasiwa liye utoonga ira: “Undioni miyo utom’mona Baba.”  (Juwau 14:9) I-yo ninooda sazi-edha makalelo apama a Yesu namoda wairela liye atu enango. Mofwanafwani-a atomvwela tangaranga mutu wavikutwe, i-yana abulela mwakayakaya na ale akweliwile abaliwa. Namsazi-angani Yesu, ninomsazi-edha thitho Yohova. (Marku 1:40, 41; 5:25-34; Juwau 11:33-35) I-yo navilimbi-edhanga kaana makalelo a Yohova paevo vanomwandamela i-yo.

8. Onganimo mwasiwa ngwan’ni a-rela manyalo a Yesu unonikami-a ira na-adodomi-iwe na ilamboi?

⁸ A-rela manyalo a Yesu unonikami-a ira na-adhodhomi-iwe na ilambo yothakalila. Va isi yogomi-edha ninga mutu vailambo yavathi vano, Yesu aongile ira: “Miyo nditounda ilambo.” (Juwau 16:33) Yesu kaatukuleile na mathuulelo na vyoira vyaatu availamboni yavathi. Liye kaarumeli-idhe iliyothene m’mwiimwanani-a ing’ana vabasa ladhele liye vailambo yavathi—locheni-a dhina la Yohova. N’nga i-yo malamboano ilambo itokaana vyongo vinjinji ira inooda nidodomi-edha basa li-u wa Yohova? Ngumwasiwa, ninga Yesu, i-yo ninofwanela kala okozeya ira ifunelo ya Yohova. Mwandhila yen’na, thitho niooda onga ira “nitounda” ilambo.—1 Ju. 5:5.

9. N’nga nina-arele a-vi mororomeleya manyalo a Yesu?

⁹ A-rela manyalo a Yesu unoniwandameli-a wu ingumi yo-omala. Zombwe m’mbo-i ofuma adhamfuke Yesu ira unaire a-vi ira amawachele ingumi yo-omala, Yesu atom’mwakula onga ira: “Udhe ira ukale nama-arelanga” (Mat. 19:16-21) Votapanya na Ayuda enao a-arumela ira liye ngu Kristu, Yesu aongile ira: “Mabilanga . . . anondi-arela. Miyo ndinoava-a ingumi yo-omala.” (Juwau 10:24-29) Angatapanyile na Nikodemu, m’mbo-i wa anamatonga a Yuda, Yesu aongile ira “mutu uliwethene unaroromele a-anongiwe” mbwenye “amawachele ingumi yo-omala.” (Juwau 3:16) N’nga ninathonyi-edhe a-vi ira ninomroromela Yesu? Na-indi-edhanga basa vile vifunji-idhe liye nosazi-edha ifwanfwani-o yee. Nairana vyevi vinonikami-a wendangave vandhila inosogolela ingumi yo-omala.—Mat. 7:14.

10. N’nga ninaire a-vi ira nimwiidhiwe pama Yesu?

¹⁰ Ira ni-arele manyalo a Yesu ninofwanela irana yongo imbo-i, m’mwidhiwa pama. (Muleri Juwau 17:3.) “M’mwidhiwa” Yesu chiyongo yodhowanave iiranga moweli-edha weli-edha. Ninofwanela idhiwa vyongo vinjinji vyoonga liye, makalelwee apama, moda wathuulela liye na ndhila dha-arela liye. Angalive ira nitomala vyawa vinjinji ningali muimbarimbarini, ninofwanela vilimbi-edha ira “nim’mwidhiwe” Yohova vambo-i na Yesu.

11. N’nga Mabuku manai a Bibilyani ana milanyu yoi a-vi?

¹¹ Yohova unonikami-a mwaudhivela ira nim’mwidhiwe mwanee na Malemba. Mabuku manai a Bibilyanala anoonga vyoireya vya ingumi na urumiwi wa Yesu. Mu Mabuku  enala anoniwandela vyongo vyaonga Yesu na vyaira liye. Thitho vinonifunji-a mule mwavwela liye. Mokami-iwana Mabuku man’nai a Bibilyanala, ninooda kaana “mathuulelo apama” vaifwanafwani-o ya Yesu. (Aeb. 12:3) Mu Mabuku enala mutolembiwa manyalo ani-iyedhe Yesu, ninofwanela funjedha vinjinji vya liye. Mwandhila yen’na, ninooda a-rela manyalwee mororomeleya.

12. Ninaire a-vi ira niode funjedha vinjinji mu Mabuku enala?

¹² Ira nifunjedhe vinjinji mu Mabuku enala ninofwanela irana vinjinji a-kala leri baa-i. Ninofwanela kaana hora yooda funjedha mwapolepole novithuulela mopwasedha. (Mulandani-e na Yoswa 1:8, madhu a chindo.) Dhoweni nioneni maonelo menli enao anaode nikami-a thuulela mu Mabuku enala novi-indi-edha basa vile vinoleri i-yo wari mwa Mabuku enala.

13. Muna-indi-edhe a-vi Mabukwala vainguminyu?

¹³ Yoroma, mukozeeli-edhe ingumiinyu mu Mabuku enala. Mu-indi-edhe basa mathuulelwinyu. Muone, novivwa kala ninga mwali vevo voona vile vyaireya. Upama oirela vyongo vyevi kusakasaka. Gulu la Yohova linoniva-a mafaramento manjinji ira niode funjedhana. Thitho sakasakani idhiwa vyongo viireile na vinofuna ireya vamwasa unofunjedhanyo. Sakani idhiwa vyaatu na mamburo anaongiwa muvyoirevyo. Onani yoireya jinolerinyojo moda ulembiwile aliwa mofwanafwana na Mabuku enango a Bibilyani mulembiwile aliwa. Hora inango namalemba Mabuku anolemba vyothene vyofuneya moi Mabuku enango kavinofwanyeyamo.

14-15. N’nga muna-indi-edhe a-vi basa vaingumiinyu vyoireya vya mu Mabuku enala?

¹⁴ Yanambili, mukale osangalala na mwasula vainguminyu va vile vilerilenyo mu Mabuku enala. Vyevi vinofuna vionge ira munooda vi-indi-edha basa vyothene vile vifunjedhilenyo vaingumiinyu. (Juwau 13:17) Mwamala, vanduli vofunjedha yoireya ya muvyolanyedhiwavyo vifukeni ira: ‘Vatokala yongo inango mu Mabuku enala inanifunji-e ji-indi-edha  basa vaingumi yanga? N’nga ndina-indi-edhe a-vi basa yoireya yei ira ndikami-e mutu mwinango?’ Romani thuulela vya mutu mwinango mwamala, vakala hora yofwanelela, tapanyani na mutuo mooma rima thitho mwaudhivela vile vifunjedhilenyo.

¹⁵ Dhoweni nioneni ifwanafwani-o ya moda unofuna i-yo a-rela maonelo menlala. I-yo ninofuna nifunjedhavo yongo va yoireya yamakwele osauwa wam’moni Yesu kachisini.

16. Ongani yoireya ilembiwile va Marku 12:41.

¹⁶ Mukale osangalala na mwasula. (Muleri Marku 12:41.) Wesedhani thuulela va yoireyai. Va 11 wa Nisan, 33 C.E.—Vanga-adhi malambo oyeva ira Yesu apiwe. Yesu atomala mahora manjinji afunji-anga kachisini. Liye anoruni-iwa naandimuwa amareligiau. Enango mwaaliwa tanomfuka vya Utongee. Enango tanomfuka vyofuka vyorucha rumela. (Marku 11:27-33; 12:13-34) Va ee-ni Yesu adhowa ikundu inango yakachisinimo. Liye aona makaxani o-elamo kobiri dhovelela. Venango liye uli limburo n’nango lakachisinimo linoitaniwa Limburo laa-iyana. Liye atokaathi noing’ananga alimbo velela vyovelela. Liye atoona atu ofuma ta-elangamo kobiri dhinjinji. Venango liye ali vakwikwi voi anooda ona novwa kobiri dhaatu dhamorelanga kaxanimo.

17. Ongani vya makwele osauwa unoongiwa va Marku 12:42.

¹⁷ Muleri Marku 12:42. Vira wa hora, yongo inango yatomdabwi-a Yesu. Liye atoona “makwele osauwa.” (Luka 21:2) Ingumi yee yali yorucheya maningi. Mwaimbarimbari, kaali vyokweya wa liye ira aode kaana vyofuneya vya siku na siku. Liye atofiya vamakaxani a vyovelela no-elamo kobiri mbinli dhing’ono. Mbwenye visikobirivyo vyali ving’ono, vyamorela aliwa kaxanimo kavyakuwile, Yesu atoidhiwa ira vya-edhi liye kaxanimo vyali visikobiri viili vya lepitoni, visikobiri vyoeva vya-indi-edhiwa basa vahora yeniyo. Dhali dhothitha pereso, vya-aoda aliwa gulana mbalame mbiili mbalame dhedho dhaguli-iwa na pereso yothitha ira mutu adye.

18. Movwelana na lemba la Marku 12:43, 44, Yesu aongilen’ni vya mwasa wa vyovelela vya makwele?

¹⁸ Muleri Marku 12:43, 44. Yesu atosangalala na makwele. Liye atoaitana anamafunjedhee. Yesu atomthonya makweluo noonga ira: “Makwele osauula” uto-elamo kobiri dhinjinji kaxani mwa vyovelela kwaranya othenene a-elilemo. Thitho Yesu atoonga ira: “Othene [ofumala] ta-elilemo vyoinjiva vyana aliwa, mbwenye i-yanula u-elilemo yoyeva vyana liye morambulelawee vaingumi yee.” Mbwenye makwele ororomeleula vya-edhi liye kobiri mbili dharoromela liye kaxani la kachisini, liye u-edhi ingumiyee yothene mandhani mwa Yohova.—Sal. 26:3.

19. Tilikundo liivi lofuneechecha linofunjedhavo i-yo vamadhu a Yesu oonga vya makwele osauule?

¹⁹ I-ndi-edhani basa yoireyai vainguminyu. Dhifukeni ira: ‘N’nga ndinafunjedhavon’ni va madhu a Yesu oonga vya makwele osauwa?’ Karoma thuulela vang’ono va mwasa wa makwelule. Mo-okaikela, liye anofuna velela vinjinji wa Yohova. Angalive ee-no, makweluo atoira vyaodile liye. Liye atova-a Yohova vyana liye. Yesu atoidhiwa ira wa Yohova vivelenle liyevi pyofuneya vinjinji. Veva nitofwanya yofunjedha yofuneya vinjinji wa-iyo. Yohova unokala waimwerumweru nairanga vyothene vinaoda i-yo vomlabela liye, namlabelanga na kopolo dhi-u dhothene na rimi-u othene. (Mat. 22:37; Akol. 3:23) Yohova unokala waimwerumweru anionanga niiranga vyothene vinaoda i-yo vyevi vinothangani-avo hori-u na kopolo dhi-u dhino-indi-edha i-yo basa volaleela,  nofwanyeya vamigumanoni noira iliyothene vomlambela liye.

20. N’nga muna-indi-edhe a-vi basa vifunjedhilenyo vyoonga i-yana wamakwele osauwa? Ongani ifwanafwani-o.

²⁰ N’nga nyo muna-indi-edhe a-vi basa va vyoireya vya makwele? Thuulelani vyaabali aaidhinyo. Venango aliwa anovikumbanyedha na mwasa oi anoviona ira katinaoda irana vyongo vinjinji vomlambela Yohova. Mwaifwanafwani-o, vinoodeya ira nyo mutom’mwidhiwa rongola oulula wenuo a-ana kopolo, liye thitho kana kopolo ira aode irana vyothene vyaira liye ndulimu volaleela. Vamwasa wenuo liye unoviomba landu novionanga kala o-okaana basa. Venango nyo munomthuulela bali mwinango una urenda o-oila. Voi liye unoimwanana fwanyeya vamigumano yothene va Nyumbani ya Unwene, mbwenye liye unokala avikumbanyedhanga. N’nga chini inofuna nyo m’mwirela bali weena? Mutapanye naaliwa “maonelo apama anaalimbi-e.” (Aef. 4:29) Ongani naaliwa va vinofunjedhavo i-yo va vyoireya vya Bibilyani vyoonga vya makwele osauwa. Vamakalelo enala, nyo munoodha akami-a ira taode sikimiza ira Yohova unokala waimwerumweru navilimbi-edhanga irana vyothene vinaoda i-yo, angalive ira vinooneya kala ninga yoyeva wa-iyo. (Sang. 15:23; 1 Atez. 5:11) Akala ira nyo munolimbi-a abali naarongola vamwasa unoodela aliwa omlambela Yohova, nyo munooni-a ira muno-arela manyalo a Yesu mororomeley-a.

21. N’nga nyo muli ofunechecha ira muiren’ni?

²¹ Pyapama ira Mabuku a Bibiliyani anoniva-a vyothene va mwasa wa ingumi ya Yesu. Aliwa anonikami-a ira niodenga msazi-a, no-arela mororomeleya manyalwae. Munaona a-vi nyo landela ngari yen’na voira funjedha winyu wavamweka venango funjedha wavabanjani ira muode vwechecha vyolanyedhiwa vilembiwile Mabukuni enango a Bibilyani? Kamudiwale ira muganyali vinjinji vofunjedha winyu vya Mabuku enango a Bibiliyani nyo munofwanela ira ingumiinyu, musangalalena vyoireyavyo novi-indi-edha basa vainguminyu. Mbwenye kaninofwanela sazi-edhave viirile Yesu baa-i, thitho ninofwanela funjedha va vile viongile liye. Va yofunjedha yo-arela ninofuna nione vinafunjedhe i-yo vamadhu ogomi-edha a Yesu angali vailambo yavathi vano.