1-2. N’nga madhu ofwanyeya va lemba la Esaya 65:16, 17, ananilimbi-a a-vi ira na-awelele nduli?

GUMANO wa gawo wa yawa ya 2017, watokaana muru osangalali-a oonga ira: “Kamuwelele nduli!” Thandha wagumanula watonikami-a ona vinaire i-yo ira niode vilela nyarwa dhedho dhinogumanana i-yo. Va ee-ni vatovira vyawa 4 kumela vahora yeniyo thitho ninadhowanave vilela nyarwa dho-iyana-iyana muilambo yothakalila.

² N’nga tinyarwa dhiivi dhinogumanana nyo vachineeva? N’nga mutokweliwa balinyu wavarimani? N’nga munorucheya na marenda malukulu venango nyarwa dhedho dhinodha mwasa ovilela? N’nga mutogumanana vyorucha mwasa wa masoka a vilengo, uwalanga venango oni-iwa nyarwa? Venango mutogumanana nyarwa dhodha mwasa wa sau wa COVID-19? Ninodedi-edha hora yeniyo vinofuna aliwa dhamala, kavidha vithuuleliwave titho kavidha viireyave.—Muleri Esaya 65:16, 17.

3. N’nga ninofwanela iran’ni va ee-ni, mwasiwa ngwan’ni?

³ Malamboano ingumi chorucha thitho venango ninodha gumanana nyarwa dhilukulu sogolou. (Mat. 24:21) Ee-no ninofwanela funjedha vyevyo vinaire i-yo ira nivilelenga. Mwasiwa ngwan’ni? Mwasa oi Yesu atoonga ira akala ira nyo munooda vilela munodha fwanya ingumi. (Luka 21:19) Thuulela vyevyo vinolimbi-a atu enango vilela nyarwa dhofwanafwana ninga dhinogumanana i-yo, unonikami-a ira nidhowenave vilela.

4. Mwasiwa ngwan’ni ninoonga ira Yohova njiifwanafwani-o yapama vamwasa ovilela?

⁴ N’nga ifwanafwani-o yapama va mwasa ovilela mbaani? Yohova Nlungu. N’nga vyevi vinoudabwi-ani? Venango ndi ee-no. Mbwenye mwathuulela mwasula munooda vwechecha mwasiwa ngwan’ni ninoonga ee-no. Satana Namanami-a ngunatonga ilamboi thitho mutokala nyarwa dhinjinji. Mbwenye  Yohova utokaana kopolo dhooda mari-edha nyarwadhi mbwenye unadedi-edha dambo loi adhamali-e vyothene vyevi. (Aroma 9:22) Va ee-ni dhoweni nitapaye vyongo 9 vyevyo vinovilela liye.

5. N’nga dhina la Nlungu likadhi linyoziwanga moi avi, n’nga nyo munadhivwa a-vi vamwasa wa vyevi?

⁵ Nyoziwa wa dhina lee. Yohova unodhiveliwana dhina lee thitho unofuna ira mutu uliwethene alilemezenga. (Esaya 42:8) Mbwenye vira wa vyawa 6000, dhina lee lapamali likadhi linyoziwangave. (Sal. 74:10, 18, 23) Vyevyi vyaromeile mundani mwa Edeni vevo Satana Namanami-a (thapulela ira “oongela”) atommomba Nlungu landu oonga ira unaamana Adamu na Eva vyongo vyevyo vyali vyofuneya ira taodenga sangalalana. (Maro. 3:1-5) Kumela vahora yeniyo, Yohova ukadhi aombiwanga landu onama oonga ira unoamana vyongo vyofuneeleya. Vyevyo vinomkuza vinjinji Yesu voona dhina la Babee linyoziwanga. Namwasa wa vyevi liye atoawandela anamafunjedhee ira talobelenga ira: “Babi-u wa dhulu dhina linyu licheni-iwe.”—Mat. 6:9.

6. Mwasiwa ngwan’ni Yohova uto-iyachi ira vavire hora yokwakwanela ira aoni-e ira liye nguli ofwanelela tonga?

⁶ Runi-iwa wa dhina lee. Yohova ekene ngwenuo una ufulu otonga dhulu na ilambo yavathi thitho utongee ngwapama vinjinji. (Apok. 4:11) Mbwenye Namanami-a ukadhi adimeli-anga angelo thitho atu voairi-a thuulelanga ira Nlungu kai ofwanelela tonga. Mwasa oonga ira Yohova nguli ofwanelela tonga vanofuneeleya hora injinji ira uode mali-iwa. Mwazelu Nlungu atorumeli-a ira vavire hora injinji ira atu taone ira katinaode vitonga okene mo-osogoleliwa na namapanducha. (Jer. 10:23) Namwasa oi Yohova ukadhi airanga vyongo moleva rima, mwasa wen’na unodha mali-iwa mundhila yapama vinjinji thitho kavidha viireyave. Liye unodha lemeziwa vevo vanofuna liye oni-a ira Umwenee baa-i ngunofuna dhi-a imbarimbari thitho vuneleya wa ilamboi.

7. N’nga mbaani usakule a-vwela Yohova Yohova n’nga Yohova unodha airana a-vi?

⁷ A-vwela waa-imee enango. Yohova atopanducha a-imee enao tali angelo thitho atu tangali ochena. Mbwenye mbo-i mwa angelo wenuo uli satana “thapulela oruni-a” atosakula a-vwela thitho atommwiri-a Adamu na Eva ira ta-avwele Nlungu. Vangavirile hora angelo naatu enango tatosakula vwelanana Satana. (Juda 6) Masiki anaisraeli enao tali atu osakuliwa na Nlungu tatomkoda noroma lambela milungu yonama. (Esaya 63:8, 10) Vyevi vyanompi-a vinjinji rima Yohova. Liye ukadhi avilelangave thitho unave dhowana vilela fiedha hora yeniyo inofuna liye dhanonga othene enao ali o-ovwela. Ee-no Yohova naatu enao ali ororomeleya wa liye anodha sangalala mwasa oi katidha kafuneeleya thitho vilela vyongo vyothakala vili muilambo yothakalila!

8-9. Pyonama viivi vinoonga atu vyokuza Yohova, n’nga i-yo ninofwanela iran’ni?

⁸ Vyonama vinoonga Namanami-a. Satana aongile ira rumiwi ororomeleya wa Yohova Yobo thitho arumiwi ororomeleya a Yohova a malamboano anomlambela Nlungu na mwasa wa idyani. (Yobo 1:8-11; 2:3-5) Satana unoviongave vyevi fiedha malamboano. (Apok. 12:10) Ninooda oni-a ira vinoonga Satanavi pyonama navilelenga mawesedho nokalave ororomeleya wa Yohova namwasa oi ninomdhiveliwana. Mofwanafwana na Yobo, i-yo thitho Yohova unoniraeli-a akala ira ninovilela.—Tiy. 5:11.

⁹ Satana uno-indi-edha basa anamasogolela a mareligiau ira taongenga ira Yohova ngwauwalanga thitho nguliye unooni-a atu nyarwa. Atu enango anoonga ira a-ima takwa liye unowatukula ira amawenjedhele angelo enango  dhulu. Weu kunyozo vinjinji Nlungu i-yo ninoidhiwa ira Yohova ngu Baba waudhivela thitho kadhaairana vyevi. Nabulela marenda malukulu venango mutu unamdhiveliwana i-yo akwa, kaninam’momba landu Nlungu. Malo mommombanga Nlungu landu ninororomela ira dambo n’nango sogolou unodha saka-edha vyongo ira vikale pama, thitho ninowandela atu othene ira Yohova ngwaudhivela. Vyevi vinoiri-a ira Yohova aode awakula atu ale anompwaza.—Sang. 27:11.

10. Valemba la Salimo 22:23, 24 linathonyi-edha ira Yohova ngoi a-vi?

¹⁰ Ona nyarwa waarumiwi a Yohova. Yohova ngu Nlungu watangaranga. Liye kanosangalala aniona nionanga nyarwa na vyongo ninga oni-iwa nyarwa, marenda venango nyarwa dhinodha mwasa wa vyodawa. (Muleri Salimo 22:23, 24.) Yohova unovwechecha nyarwa dhi-u, liye unofuna mali-a nyarwadhi-udho thitho unodha dhimali-adi. Mufwanafwani-e na Ekis. 3:7, 8; Esaya 63:9.) “Liye unodha puputa mi-odi yothene muthoni mwiwa, thitho wukwa kunodha kalaove, venango nla, venango dumbela thitho bulela.”—Apok. 21:4.

11. N’nga Yohova unovwa a-vi athuulela vya arumiwee ororomeleya enao takwide?

¹¹ Asuwa afwee takwide. N’nga Yohova unovwa a-vi na mwasa wa alombwana naa-inaya ororomeleya enao takwide. Liye unofuna dhaaona okoka. (Yobo 14:15) Thuulelani mwemo moda Yohova munasuwela liye Abrahamu. (Tiy. 2:23) Kathuulelani vya Mose wenuo wammongana liye “vamethoni navamethoni.” (Ekis. 33:11) Yohova unolavela dhammona Davide naatu enao alembilena liye buku la Salimo taombanga nyumbo mosangalala dhomtitimi-a liye. (Sal. 104:33) Angalive ira atu enala atokwa, Yohova kaadiwale. (Esaya 49:15) Liye unothuulela iliyothene  yokuzanana atu enala thitho ninooda onga ira “wa liye othene enala mbaingumi.” (Luka 20:38) Dambo n’nango liye unodha avenyethi-a, unodha roma thitho vuruwana malobelwiwa okumela vathi varima noarumela ira tamlambelenga. Akala vatokala mutu wenuo wamdhiveliwananyo utatiile kuongela ira makundo enala tanodha udidili-ani rima noulimbi-ani.

12. N’nga pyivyongo viivi vinompi-a rima Yohova mmalambo omari-a othakalala?

¹² Atu othakala tanyingalelanga afwiwa. A-vwela wangaromile mundani mwa Edeni, Yohova atoidhiwa ira vyongo vinodha thakala vinjinji vya-anakale pama. Liye unoidanana vyongo vyothakala, vyaupanga na vyo-olongomana vyevyo vinoireya muilambo muno malamboano. Hora dhothene Yohova unoakumbanyedha atu ale oi katinooda dhivunela ninga atu o-okaana kopolo thitho a-iyana naa-ima anapawi. (Zakar. 7:9, 10) Vinompi-a rimani aonanga arumiwi ororomeleya tanyingaleliwanga no-eliwa perezoni. Idhiwani ira unoudhiveliwanani vinjinji othenene nyo munovilela vambo-i na liye.

13. N’nga pivyongo viivi vyothakala vinoona Nlungu viireyanga malamboano, n’nga unodha iran’ni?

¹³ Makalelo ana atu othakala. Atu tapanduchiwile muifwanafwani-o ya Nlungu mbwenye Satana unosangalala adodomi-a ira tairengana vyongo vyothakala. Hora yaoni Yohova ira thakala waatu watoinjiva hora ya Nowa, moi ee-no Yohova “o-okaana tangaranga mwasa opanducha atu vailambo yavathi thitho vyatompi-a rima vinjinji.” (Maro. 6:5, 6, 11ftn., 11) N’nga romela hora yeniyo fiedha malamboano vyongo vitochinja? E-i. Satana unosangalala aonanga makalelo a mararuo tamwadheyanga vinjinji thangani-avo gonana wa tundu uliwethene waatu o-othelana thitho vyevyo vinoireya vaari vaalombwana venango a-iyanave! (Aef. 4:18, 19) Thitho onosangalala adodomi-anga atu enao anomlambela Nlungu mwaimbarimbari ira taire yodawa. Leva rima wa Yohova udhamala, anodha ona ira unoidanana vinjinji na makalelo enala vononga atu othene othakala.

14. N’nga pivyongo viivi vinoirana atu vyokuza ilamboi thitho vinyama?

¹⁴ Nongiwa wa vyongo vipanduchile liye. Wenjedhela voanyingalela atu vowatonga, atu katinosamalela ilamboi thitho nyama dhedho dhaava-idhe liye ira tadhisamalilenga. (Namal. 8:9; Maro. 1:28) Masiyentista enango tanawenjeli-a ira vyevyo atu vinoira aliwa vinodha iri-a ira milau imbo-i ya mitundu ya vyomela thitho vinyama, vimale muilambonimu mu vyawa vyoeva vinodha sogolou. Ee-no aliwa anoonga ira vyopanduchiwa vili vanyarwani. Ninomsimba Yohova vinjinji namwasa oi utolanyaledha ira unodha nonga atu anononga ilambo yavathila, thitho unodha chinja ilambo ira ikale paradaizo.—Apok. 11:18; Esaya 35:1.

15-16. Chini jinofuna nikami-a ira nivilelenga ninga Yohova? Onganimo.

¹⁵ Kathuulelani nyarwa dhedho Babi-u wa dhulu dhikadhi liye avilelanga wa vyawa vinjinji. (Onani kwadru loonga ira “ Vyevyo Yohova vinovilela liye.”) Yohova angaodile mali-a ilambo yothakalila hora iliyothene. Mbwenye viirile liye vamwasa okala oleva rima vitokami-a vinjinji wa i-yo othene. Kathuulelani ifwanafwani-oi. Nifwanafwani-e ira lombwana wenuo i-yanee una wise tatowandeliwa ira mwana unofuna baliwa unongorucheyarucheya thitho unodha kwa angali mwanene. Mbwenye anamabalao anave sangalala nobaliwa wa mwanuo angalive ira tatoidhiwa ira tanodha  gumanana nyarwa dhilukulu vomsamalela. Namwasa oi anomdhiveliwana, aliwa anovilela nyarwa iliyothene inagumanena aliwa naifunelo yoi tadhe tamsamalele mulimothene munaodele aliwa.

¹⁶ Mofwanafwana na vyevi a-ima othene a Adamu na Eva tabaliwile tangali odawa. Ee-no Yohova unowadhiveliwana thitho unoasamalela. (1 Ju. 4:19) Mo-iyana na ifwanafwani-o yaanamabalila, Yohova unodha iravo yongo. Liye uto-ela hora ira adhamali-e nyarwa dhothene dhinogumanana atu. (Mat. 24:36) N’nga vyevi kavinoniiri-a ira niode vilela vambo-i na liye fiedhela malambo enao?

17. N’nga vinoonga lemba la Aebere 12:2, 3 voonga vya Yesu vinanikami-e a-vi ira niodenga vilela?

¹⁷ Yohova njiifwanafwani-o yapama vinjinji vamwasa ovilela. Yesu atotukulela ifwanafwani-o ya Babee mwasa oi angali vailambo yavathi atovilela vahora yapwaziwa liye hora yaireliwa liye vyongo vyova-a manyadho thitho hora yaoni-iwa liye nyarwa vaimwirini yoonelavo nyarwa mwasa wa i-yo. (Muleri Aebere 12:2, 3.) Pyo-okaikela ira ifwanafwani-o ya Yohova yatomkami-a vinjinji Yesu e-no na-iyene unodha nikami-a.

18. N’nga lemba la 2 Pedru 3:9 linakami-a a-vi ona upama oleva rima wa Yohova?

¹⁸ Muleri 2 Pedru 3:9. Yohova utoidhiwa hora yapama inofuna liye dhanonga ilambo yothakalila. Leva wee rima utokami-a ira mamilau amwinjinji wenuo uli mwinji nlukulu tagumani-iwe vambo-ive thitho anomlambela nomtitimi-a. Atu othene enala anosangalala mwasa oi liye atoleva rima hora yolapela ira aliwa tabaliwe tamdhiveliwena thitho tadhivelele wa liye. Yohova adhavelela yotuva waatu ale anofuna dhavilela fiedhela komoni, vinodha tonyi-edha ira liye atoirana vyongo vyapama sakula ira aleve rima!

19. N’nga ninofwanela sikimiza rima iran’ni, n’nga chotuva ivi inofuna i-yo dhawachela?

¹⁹ Ninofunjedhela wa Yohova vyongo vinanikami-e ira niodenga vilela mosangalala. Angalive ira Satana unoiri-a vyongo vinjinji vyothakala vailamboi Yohova unodhowanave kala “Nlungu waimwerumweru.” (1 Timo. 1:11) Na-iyene thitho ninooda kala osangalala vanodedi-edhela i-yo moleva rima ira Yohova acheni-e dhina lee, athonyi-edhe ira ngofwanelela tonga thitho amali-e vyothakala na nyarwa dhothene dhedho dhinogumanana atu. Moi ee-no dhoweni nisikimizeli-eni rima ira ninongodhowanave vilela thitho limbi-iwa voidhiwa ira Babi-u wadhulu liye thitho unanavilela. Naira ee-no madhwala anodha kwakwaneli-edhiwa wa i-yo: “Oraeli-iwa ngu mutu ovilela mawesedho, mwasa oi adharumeli-wa unodha wachela yotuva ya ingumi, yeniyo Yohova ilanyedhile liye wa othene omdhiveliwana.”—Tiy. 1:12.