Yoireya yorenjechai yatochinja mokwakwanela ingumi yanga, vyatondiiri-a roma saka namapanducha. Ndinafuna ndiuwandelani vyaireile ma-iyu a dambo lelo, mbwenye nda-anarome ndinafuna ndiuwandeleni moda uulukule miyo. Dodoliso lana miyo latokuza mathuulelwanga nokozeeli-a rimanga vosaka Nlungu.

Ndibaliwile yawa ya 1937 ilambo ya Guesnain, sidadi unothimbiwa mina wu Norte, ilambo ya Fransa. Babanga ali othimba mina. Ndifunjedhile na liye funeya olaba basa mwathindhi. Thitho kala mutu oirela atu enango vyongo vyapama, liye anowathuulela anamalaba, talaba basa na vyongo vyo-okwakwanela. Babanga ato-iya basalee novolowela grupu ira aode kami-a vyorucha vyagumanana anamalabao. I-yavo vyevyo babanga ana raiva naanamasogolela onama a mareligiau a sidadilo. Anjinji atokaana ingumi yapama mbwenye agalive ee-no tanovepa kobiri na vyodya vyaatu osauwa, enao tadhilimbi-edha ira taode fwanya vyodya. Babanga atothakaleliwa na anamasogolela a mareligiau thitho kaafuna ndifunji-a vya relegiau. Mwaimbarimbari chipo kaninaromevo tapanya vyoonga Nlungu.

 Hora yaulukula miyo, ndatoroma idanana a-longomana. Mofwanafwani-a ndanoona atu a vilambo vinango enao kali wu Fransa, taoni-iwanga nyarwa mwasa wa sakulo. Miyo ndanogwecha bola naa-ima a vilambo vinango thitho waredha naaliwa vambo-i. I-yavo vyevyo, m’manga kaali wa Fransa mbwenye ali wa Polania. Ngumwasiwa ndanofunechecha ilambo yarendele waatu a mitundu yothene.

Ndatoitaniwa naanyakondo yawa ya 1957. Pievyo vyandiiri-idhe fwanyeya vasasani va myango ya Argélia nama-iyu ninga mumadhi miyo onga ndulimu. Ndingakuwile ira: Nlungu! ndikami-eni! Ndatogumana metho na metho a-kala na anyakondo mbwenye na bulu wa-angani! Ali ngarene! Angalive ee-no, vyoirevyo na kondo vyatondiiri-a thuulela funeya wa ingumi. Mwasiwa ngwan’ni Nlungu utonipanducha? N’nga Nlungu unonibala? N’nga dambo n’nango ninodha kala mwarendele?

Vyevyo vingavirile thitho ndingawelenle nyumbani waanamabalanga, ndatoidhiwana na m’mbo-i wa Mboni dha Yohova. Liye atondiva-a Bibilya la La Sainte Bible, lothapuleliwa muiongelo ya Fransa, lokumi-iwa na Katolika. Ndingawelele wu Argélia ndatoroma lileri. Lemba Landi-indile rima ali la Apokalipse 21:3, 4 linoonga ira: “Sasa wa Nlungu uli vari vaatu, . . . liye unodha puputa mi-odi yothene muthoni mwiwa, thitho wukwa kunodha kalaove, venango nla, venango dumbela thitho bulela.” Ndali nda-anavwevo madhu enala. Ndanothuulela ira: Vyevi pyaimbarimbaridi? Vahora yeniyo kandaidhi jilijothene voonga vya Nlungu na Bibilya.

Yawa ya 1959 basa la unyakondo lingamadhi, ndatoidhiwana na wa Mboni mwinango wenuo aitaniwa François ngwenuo undifunji-idhe vimbarimbari vinjinji vya Bibilyani. Mofwanafwani-a liye atondioni-a Bibilyani ira Nlungu dhina lee ngu Yohova. (Sal. 83:18) Liye atoonga ira Nlungu unodha dhana longomana vailambo yavathi thitho unodha chinja kala paradaizo nokwakwaneli-edha lemba la Apokalipse 21:3, 4.

Mafunji-edhwao atondikami-a thitho ndifiya varimani. Mbwenye ndanokaana raiva na anamasogolela amareligiauni, miyo ndanofuna ulula mafunji-edhwiwa enao ta-ali a Bibilyani. Miyo ndavivwa ninga mwavivwela babanga, wenuo ali o-o-inda rima. Miyo ndafuna iravo yongo mombaranya.

François vambo-i naaxamwalanga a Mboni dha Yohova tatondikami-a ira ndikale o-inda rima. Aliwa tatondiwandela ira basa li-u ninga makristau, ka-i tonga atu mbwenye va-a idedi-edho yeniyo inodha mwasa wa milanyu yapama ya Umwene wa Nlungu. Ali basa lelo Yesu lalabile liye thitho lava-idhe liye anamafunjedhee ira talilabe. (Mat. 24:14; Luka 4:43) Miyo ndanothuulela funeya otapanya naatu mooma rima na mwapama mo-obala vyongo vinororomela aliwa ninga munoongela Bibilya ira: Dhaari wa mbwiye kanofwanela wana naatu, mbwenye unofwanela kala opwaseya waatu othene. Unofwanela thitho kala ofwanela funji-a, ovikondi-a vogumanana vyothakala.—2 Timo. 2:24.

Ndatoira machinjo vaingumi, yawa ya 1959 ndatobadiziwa ninga mbo-i wa Mboni dha Yohova  vagumano wa isa. Wewo ndatoidhiwana na rongola mwinango wasikana dhina lee Angèle, wa miyo liye ali obaleya. Ndatoroma dhowa pingoni wee, natothelana yawa ya 1960. Liye ali i-yana wapama na yotuva yokumela wa Yohova.—Sang. 19:14.

Vira wa vyawa ndatofunjedha vyongo vyofuneya, waabali oidhiwa naadodoliso. Yongo yofuneya yafunjedhile miyo ali ila: Nafunanga ira vyongo viniwendelenga pama vaurumiwi orucha, ninofwanela kala odhievi-a no-arela malangi-o anofwanyeya va lemba la Sanganikho 15:22, “vyothuulela kavinakwakwanela atu ta-avwelanenga, mbwenye ovelela malangi-o kainjiva vinokwakwanela.”

Yawa ya 1964 ndatoroma ona funeya o-arela malangiowala. Yawa yen’ne ndato-eliwa kala namaing’anela isa. Ndanowendela mipingo ira ndilimbi-enga abali. Hora yeniyo ndana vyawa 27 baa-i thitho kandana dodoliso linjinji. Ee-no ndatodawi-a vyongo. Mbwenye ndatodhilimbi-edha funjedha vyongo dhela waaliwa. Mwavyothene, ndatofunjedha vyongo vyavadhulu naatu “oidhiwechecha” naadodoliso.

Ndinothuulela yongo imbo-i yaireile ndiromanga wene wendela mipingo ninga namaing’anela isa. Ndingadhowile mawaredhi-a pingo unango wu Paris bali mwinango owarala mauzimu atondifuka ira ninooda tapanya vakundu. “Ndatowakula, ira”, Ee.

Liye atofuka ira, “Louis, mediku adhowanga mapandha mutu unodhowa maona aani?

“Ndatommwakula ira” renda.

Liye atoonga ira: “Puemodi. Mbwenye weyo unomala hora injinji uwaredhanga naabali owarala mwauzimu, mofwanafwani-a osogolela pingo. Pingoni mwi-u mutokala abali naarongola osukwala, apya na amanyadho. Tangadhiveliwile mwaaonenga hora yooda awaredhana, aphandha venango dyela vambo-i.”

Malangi-o avelele balule ali okami-a. Udhivela wana liye na mabila a Yohova watondikuza rima. Ndato-iyachi kala mutu odhigweli-a, mo-odimbela ndato-indi-edha basa maonelo aongile liye. Ndinosimba Yohova mwasa oidhiwana naabali ninga liye.

Yawa ya 1969 na 1973, ndatosakuliwa ira ndiing’anelenga departamento ya vyodya vamigumano mili ya ilambo yaireile wu Colombes, Paris. Vagumano wa 1973, i-yo natodyi-a atu okwakwana mamiliau 60, vamalambo mathanu! Miyo ndanoova  mbwenye yandikami-idhe ira ndiire vyongo mwapama ali malangi-o ofwanyeya va Sanganikho 15:22—ufuke atu oidhiwechecha. Ee-no ndatovepa malangi-o o-iyana-iyana waabali owarala mwauzimu naadodoliso ninga opa nyama, anamalima, alimbo piya vyodya na ogula vyongo. Mwaimbarimbari basalo laoneya kala lorucha mbwenye mwasa olabela vambo-i natolikwakwaneli-edha.

Yawa ya 1973, miyo na i-yananga natoitaniwa ira nimalabe Beteli ya Fransa. Basa loroma lava-iwile miyo ali lorucha. Ndanofwanela tumiza mabuku waabali a Cameroes na Africa. Mbwenye romela 1970 fiedha 1993 basa li-u latokondi-iwa. Vyevi thitho vyatondiiri-a ona ira kandinaode laba basali. Venango mozindiela mwavivwela miyo bali wenuo ali oing’anela basa Beteli ya Fransa atondilimbi-a voonga ira: “Abali-u a Fransa na Camarões anofuneela vinjinji yodya yauzimu. Dhoweni niadyi-eni. Thitho pievyo vyairile i-yo.

Ndatoira maulendo o-iyana-iyana avilambo viirile madile na ilambo ya Camarões mbwenye ndatodhowa magumana naandimuwa avapingoni a vilambo vyevi. Abalala tali olimba rima na owenjela, aliwa tatondikami-a ira masasa-edho ofuneya vofuna tumiza vyodya vyauzimu hora iliyothene wu Camarões. Yohova atoraeli-a thindhi li-u. Waari mwa vyawa vyokwakwana 20 abali-u ailambo yei kataluzile navang’onovene Sanja na Utumiki unokumi-iwa malambo othene.

Romela hora yaidhiwane i-yo ndatoona makalelo auzimu a Angéle. Makalelo enala atooneya vinjinji ningathelane. Ee-no dambo lathelane i-yo atondivepa ira ndiire lobelo longa ifunelo yana i-yo yomlabela Yohova ninga banja ee-no Yohova atowakula lobelo li-u.

Angéle thitho atondikami-a myindela Yohova. Mofwanafwani-a ndingaitaniwile ira ndimalabe  Beteli yawa ya 1973, miyo ndafuna kaikela mwasa oi ndanodhiveliwana vinjinji basa langa launamaing’anela isa. Mbwenye Angéle atondithuucha ira i-yo nivelele ingumi yi-u ira nimlabele Yohova. N’nga ka-i pama i-ndi-edha basa malangi-o othene anovelela gulu? (Aeb. 13:17) Namadhu ninga enala chini yafuna miyo onga thitho! Ee-no natodhowa Beteli. Waari mwa vyawa vinjinji vyakalele i-yo vambo-i, ndinokala waimwerumweru voona ira i-yananga ngu mutu owenjela, ololela na wauzimu. Vyevyo vinolimbi-a banja li-u thitho vinonikami-a sakula vyongo mwapama.

E-ni vite i-yo niulula Angéle unodhowanave kala i-yana wapama thitho okami-a. Mofwanafwani-a maxikola manjinji a guluni mwi-u anoireya na iwongelo ya Ingles. Ira nimaire maxikolala miyo na Angéle nanofwanela dhilimbi-edha vinjinji ira nifunjedhe ingles. Natothama dhowa pingo wa iwongelo ya ingles angalive ira vahora yeniyo nan’na vyawa 70. Na basa lana miyo loing’anela tambi ya Fransa, funjedha iwongelo inango ali yongo yorucha. Mbwenye miyo na Angéle natokami-a atu enango. Angalive ira chineneeva nina vyawa 80 ninooda kozeela migumano mu iwongelo ya Ingles na Fransa. Thitho ninodhilimbi-edha fwanyeya vamigumanoni na malaleela vambo-i na pingo. Yohova unoraeli-a thindhi li-u vofunjedha Ingles.

Maraeli-o malukulu awachele i-yo ali yawa ya 2017. Miyo vambo-i na Angéle natokaana ngari yodhowa mavolowa xikola ya abali a komisau ya tambi vambo-i naa-iyaniwa yeniyo inoireya wu Sentro ya mafunji-edho Ator de Vigia wu Patterson, nova York.

Yohova ngu namafunji-a Nlukulu. (Esaya 30:20) Ngumwasiwa ka-i vyodabwi-a ona arumiwee tawachelanga malangi-o apama! (Dotor. 4:5-8) Mwaimbarimbari nditoona ira azombwe na anovuruwana Yohova na abali naarongola adodoliso anodhowa vasogolo mwauzimu thitho anokala andimuwa oi vinoawendela mwapama. Ninga munoongela lemba la Sanganikho 9:9 ira velela malangi-o wa mutu wazelu, thitho unodha wenjedhela zelu dhee. Umfunji-e mutu olongomana, thitho unodha dhowanave funjedha.

Hora dhinango ndinothuulela ma-iyu oopi-a na isi injinji wu myango ya Argelia veyvyo vyaireile vyawa 60 vivirile. Miyo kandathuulela vyongo vyapama vyali sogolo wanga. Yohova atova-a miyo na i-yananga ingumi yapama na yaimwerumweru. Ngumwasiwa i-yo ambilene nili ofunechecha dhowanave funjedha vyongo kumela wa Babi-u wadhulu vambo-i naabali-u oidhiwechecha thitho adodoliso anomdhiveliwana Nlungu.